'B
muon coors
Schrijver's Koffie
w
s
r
WECK
UECKOOTIOELEn
De Kleine Betuwe
ïi
Dienstbode»
Dienstbode
Uit de geschiedenis van:
j
Zomer-Uitverkoop
WECKEN
Doe bij ons Uw inkoopenlll
Sladhuissiraal Schoonhoven.
Snel Tax
NAAR ROTTERDAM
AAN ZEE
WIE GAAT ER MEE?
AANGEBODEN:
met CADEAUX
ÜESSESSBSSBSSES
25-jarige
Echtvereeniging
Gevraagd:
Gevraagd:
Bl«l
|j Willem de Groot
fflerrlule H. v. Wlingeerden
25-jarige
Echtvereeniging
Huwelijk
JOHANNA STIGTER
in stiat van faillissement
verklaard
JACOBUS WILLEM BOL,"
Mejuffrouw VERKAIK,
geb. HONKOOP,
C. VERKAIK,
een Huishoudster
H. A. v. Baaren - Schoonhoven
Gevraagd:
Rijtuigen.
Te koop een Omnibusbrik
mooie Buggy en Tilbury
To huur:
Streefkerk
Jaarlijksche verhu
ring der Naweide
U behoeft niet meer
neer de itad
J. H. SLOTBOOM
W. v. d. WERKEN
S.& W.N.v.NOOTEN
Drogisf - Gouda
Zogdrank
Zogpdeder
Kwalsterpoeder
Zonder
prijsverhooging
H. A. v. BAAREN
A. VAN MAMEREN. Wal 9, Schoonhoven
Een echte R. S. Stokvis
flets voer f36.-
J. K. SNOEI -
We gaan naar „De KLEINE BETUWE"
W. KOMPIER - Tel. 19 - Haastrecht
Concours Hipplque te Stolwijk
3is Ja Vstcsswisalsi J
••n Rljwiol van J. G. VAN MAZIJK
Koestraat 118-120 Schoonhoven
A. SCHAKEL
Huismoeders, doei Uw voordeel.
ELECTRISCHE KOFFIEBRANDERIJ
SCHOONHOVEN
Oudewater.
L;fi
f t U I L L t I U N.
BEPERKING VAN BUITENLANDSCHE ARBEIDSKRACHTEN.
fw^ERÏcHE!
■BALSEM
Mengelwerk.
I
EERSTE BLAD.
NIEUWSBLAD VOOR ZUID-HOLLAND EN UTRECHT. Schoonhovtmchl Courant
VRIJDAQ 11 AUGUSTUS 18|
Den 27en Aug. 1.1. hopen,
ioo de Heere wil, onze C
geliefde Ouderi K
Adrlonui v. WIJngoorden fi
en jj
JonnlgJe Ouden»«rde rj
hun
te jierdenken.
Hunne dankbare g
Kinderen.
Bergambacht, 11 Aug. '33. E
Hoofdstraat C 148.
Ontvangdag: jg
Maandag 28 Augustus E
T^lt—lO uur n.m. fe
Eon flink*
bl) A. DE JONO, Bakkerij,
Oud-Alblaa
Ean ntffa
bij C. OUWERKERK, Bergambacht
DE
Có\Sl CciNiol (ci\(M [ciVal fcKGT fêKS)
EI Den 20en Auguitui 1933 j
(g hopen, zoo de Heere wil, j
rgi onze Oom en Tante
en
hunne
te herdenken.
Hunnz Nichten
aN Neven.
Bergambacht, U Aug. 1933.
fciXb] [ciVül (cjVBl fcKSI M\M
Voor de vale blijken van belang'
•telling bij ona
ondervonden, betuigen wij hierbij,
ook nament wederzljdache Familie,
onzen hartelljken dank.
J. C. DE BRUVN.
W. M. DE BRUYN—
Lankhorit.
IJaaelsteln, II Auguatua 1933.
Walkade.
Hiermede betuigen wij onzen
hartelljken dank voor de vele be
wijzen van deelneming, ontvangen
bij het overlijden van onze ge
liefde Moeder
Weduwe van
J. DE VAAL,
In 't bijzonder aan den WelEd.
Zeergel. Heer Dr. OROESBEEK
Uit aller naam,
A. DE VAAL J.Z.
Schoonhoven, It Aug. 1933.
Voorlooplg koatelooa
Bij vonnla der Arrondlaaementa-
Rechtbank te Rotterdam d.d.
9 Auguatua 1933 la
Kruidenier, wonende te Wllltekop,
zulks met benoeming van den E.A.
Heer Mr. A. DIRKZWAGER tot
Rechter-Commlsaarla en van onder-
geteekende tot Curator.
Mr. G. A. VOS.
Advocaat en Procureur,
Schoonhoven.
Tol 5.
Ondergeteekende deelt hierbij
aan allen, die met haar In aen-
raklng mochten komen, mede,
dat hij aljn Echlgenoote
thans verblijvende bij
A HOOENDOORN,
Veekoopman te Schoonhoven,
Albrecht Beyllnggracht 36, niat
gamaohtlgd haaft tot Hat
aangaan wan vapbinta-
nlaaan, en dat geenerle! schuld
door zijn echtgenoote aangegaan
uit welken hoofde ook, door hem
zal worden voldaan.
MolwUkapaliila.
Ean Waaacharlf
la **n taak van vertrouwen I
De Wasacherlj
„De Pelikaan"
te Gouda
belfond
I juli 1925
al honderd jaar
I Hoe et zot met Uw watchT
I Vraagt eent óm prljtcour. No. 12
Een net persoon, 47 jaar,
vraagt
P.O., na wederzljdsche kennis
making huwelijk niet uitgesloten.
Br. onder no. 20 BIJL SM A's
Boekhandel, Tiendeweg 18
GOUDA.
SmbS* Profiteert van da loge prijzen III
VOORT
wegens huwelijk der tegenwoordige
goed knunende melken.
JAC. BAK, Achter broek, Berken-
woude.
voor lage prijzen, bij C. VAN DAM,
Stolwijk.
Een flink
HET BURO. ARMBESTUUR van
maakt bekend, dat de
van bovengenoemd bestuur, zal
plaats hebben op
Donderdag 17 Augustus a.s.,
n.m. 8 uur (zomertijd) in Cafe
STUURMAN.
C. VERHOEFF, Voorz.
M. MOURIK, Secr.
MAKELAARSKANTOOR
van 0. VAN DER HORST
Beëedigd Makelaar In Onroerende
Goederen Hypotheken tot elk
bedrag op Huizen en Landerijen
tegen lage rente.
Koop, verkoop, huur en verhuur
Huizen en Landerijen
Haven O.Z. 9 Schoonhoven
Tel. 100.
gelegen aan de Hoogstraat te
NIeuwpoort.
Te bevragen Bouwkundig en i\Aa-
kelaarskantoor
BARON EN STOMPS
Nieuwpoort - Schoonhovei
Ta koop 2.23 H.A
fe veld staande HAVER. Thuli
te bezorgen. J. M. LABRIJN, Hof
Souburg, Alblasterdim.
om een Cottuum mei 2e pantalon
voor f 33.— te koopen.
Oudurand* d* maand
AutuetUi bl| mmmmmm
BLESKENSGRAAF
mooi blauw Cottuum
mat 2a Pantalon, naar maat,
voor f 33. ■«■ara
yoOR alle aangelegenheden ons
blad en onze drukkerij be
treffende, vervöege men zich te
Ammaratol
- bij -
Agent voor
Ammaratol
die Abonnementen,
Advartantlën an alia
■oortan wan Drukwark
aannaamt
Schoonhoven
I. N. ML A. A. K.
potten. Bazar „DE POTTEMAN"
Eind, Oorkum.
H. E. INI. O. E. L.
sportartikelen.
TE KOOPi
Eon Waakhond
(D. H.), m. oud, bij J. Burooraapi
Btnedenbefg E 98, Bergambacht.
Eikenhout met caromandel,
le klas, 14 daag loopend uur
werk met gongslag
van f 35.50 voor f 11.75.
HEETMAN, Oostplein 8, R'dam.
plaatsen wij voor U
advertenties In alle
binnen en bulteniandsche
b la d e ff.
ADMINISTRATIE
SCHOÜNH. COURANT.
Dat Is
'n goad
Idaa I
nu da groantan an hat
fruit too goudkoop lijn.
's Wlntori al. «Hoi duur
la, oot U fijn on
voordoallg, wannaar U
fanmlntt* Inmaekglezan,
dakialt, an rlngan ge
bruikt voorzien van haf
mark
Prljzan opnlauw verlaagd
VERKRIJGBAAR BUl
SOHOOHHOVEN
Weck-beatelllngen worden
franco naar alle pleafaen
In den omtrek geleverd. -
OORSUIZEN
en doofheid, ook ouderdom»,
doofheld, oorverkalking, !oo<
pende ooren, brommen, lui
zen, fluiten, gerui In het
hoofd. Vraagt ko.felooa bro.
chure no. 11 omtrent genealng
t. WIJNBERG
Ooaftrpork 43, Amatardam
Kunatmotthondal blijft «alfa bij monetarnqma
oen hondol van vartrouwon
Koopt daarom
Uw Maglatoffan
alléén bf| M. ZUIJINSI, Talafoon Na. 19 ltolwl|k
Schrijf een brUfkaart an wij komtn U bezoeken.
Rutmite «orteerlng EMAILLE, daarom lag*
prfjian voor goado kwaliteit.
Olatora, Tulnelang, Harkan, éehoppan,
Rieken, eni., enz.
Let op Uw ipeariegeli en bonnen ter waar
de van 3
Ja, hat itoat ar w*rk#ll|ki voor f 36.-
kunt U aan flat. koopen, die van de
allerbeste materialen In de befaamde
Stdkvlt-fabrieken gemaakt werd. Een
uitstekende fiets, compleet met zwarte
Dunlopbanden, celluloid ituur, tatch
met Inhoud, keltlngkaat, bul.bagage-
drager, «elnllcht en koperen bel.
Waarom zoudt U nu nog wachten»
Verkrijgbaar bij
voor iedereen! U reist niet
duurder dan per trein. Gratis
inlichtingen en priiscourantwbijP. VAN REES, Dorp A 33.
te Bleskensgraaf. TELEFOON No. 6. Oud en'vertrouwd adres-
WIJ MAKEN MET DE VACANTIE f
GEEN GROOTE DURE REIZEN
Allsrlei attracties aanwezig
Eiken dag muziek met de
nieuwste gramofoonplaten
DE ONDERNEMER:
Tarief f 1.- retour.
Kind eren tm
12 jaar f 0.50.
Plaats bewjjzen
verkrljgbaar*(tot'n
beperkt aantal) bij
alle Agenten der
Reederij en bij:
A. BIRKOUWIR
Voorhaven
Schoonhoven
DONDIRDAO 17
IN ZONDAG 20 AUGUSTUS A.S.
PER RELDERIJ OP DE LEK
v.m. 6.10 uur van Vreeswijk, n.m. 6 uur van
Hoek van Holland I
(Op alle tusschenstatlons wordt aangelegd)
Zlo uitvoerige aonplakbll|ettenl
Slikkerveer, Aug. 1933. DE DIRECTIE
op 23 AUOUSTUS, op Hat terrein van dan Haar H. Verdoold Bz.
Aanvang 10.30 uur v.m.
Punt 1. Schoonrljden Landbouwtulgpaerden. Punt 2. Sprlngconcouri
Kla.ee 13 van de Landelijke Rljvereenlglngen. Punt 3. Harddraven
of Rennen voor Landbouwtuigpaarden. Puijt 4. Oioepaprlngen van
drie paarden van de L. R. Punt 5. Taly Ho van de L. R. Punt 6,
Hitten Vermakelijkheden voor Inwoner.. Punt 7. Op het Dorpsplein
Flet»rlngrljden en Volkszielen. Vraag-programma'e te verkrijgen bl
den Sepretarle C. J. SCHEER, Telef. 21 te Stolwijk.
Varhoont da vacontla genoegen»!
Onbarlapalljk In ultvoarlng
•nHat loogat In prl|»
Ion Chevrolet 6-cyllndar Vrachtwagen
In prima conditie. Motor geheel gereviseerd. Nieuwe laad
bak cn achter geheel nieuwe banden en prima reserveband.
Ean Ford Tudor 1929 - Pracht wa gen.
lan 4-matar Ford AATruc 1931, x.g.a. nlauw
Off. Ford-Daalar
SCHOONHOVEN TELEF. SB
Verhuren, Raparaaran, Bandan, Olla, Banzlna
Drinkt ultalultand
altijd avail lakker
Bij tankoop van één
één der onderstaande
Een handtaichje
Een zinken emmer
Een zinken Mltje
Een emaille teiltje
Een wit melkemmertje
Een deurmatje
Een kachelzeiltje
Een Jap. tafelkleedje
Een gummi tafelzeiltje
Een theepot
Een Engelsche theepot
Een bloemenhanger
Twee bloemvazen
pond koffie ontvangt men reeds
cadeaux.
Een kind er-déjeuner, é-dselig
Een déjeuner. 3-decng
Een pop in doos
Een melkkan, lVg Liter
Vier witte borden
Vier boterhambordjea
Vier mellAiekera
Vier lap. kop en schotela
Een koekepan
Een bakeliet eierstel
Een bloemgietertje
Een presenteerblaadje
Een schilderstukje
BU ladaran aolldan wlnkafiar verkrijgb.
TWEEDE BLAD
NIEUWSBLAD VOOR ZUID-HOLLANDC N UTRECHT. Schoonhoveneche Couren»
VRIJDAQ 11 AUGUSTUS 101»
't
1
■-r -r)
11
SNm tm i
LI
het Stadhuis tx Oudxwjltx*
Verrassing In 1573 mislukt
Bossu te Llnschoten Hoe een
boer uit Polsbroek zich redde
Gevecht te Hoenkoop 't Be
leg van 1575 Een Nieuw-
Lekkerlandsch man vermoord—
De jaarlijksche gedenkdag op
da 2da Zondag van Augustus.
De eerste der Zuid-Hollandsche steden
die in den zomer van 1572, nadat Den
Briel ingenomen was ,,'t Spaansche juk"
afschudden en zich voor den Prins ver
klaarden. waa Oudewater. Een lange rij
zustersteden volgden snel het voorbeeld
maar Oudewater bleef toch in de gevaar
lijkste positie.
't Zoo dicht bij liggende Utrecht was
nog steeds Spaansoh en als vijandelijk
uitvalspoort zooveel gevaarlijker, omdat
de graaf van Bossu, landvoogd namens
Philips en fel bestrijder der Geuzen, te
Utrecht resideerde..
Daarbij kwam nog, de verdedigingsmid
del$n waren zeer desolaat veel te weinig
kruit en een klein getal ongeoefende sol
daten.
Ma zijn mislukte wraaktochten tegen
Brielle en Hahrlem, vatte Bossu, wien de
hulpelooze toestand van Oudewater be
kend was, het plan, dit stadje voor Span
je terug te winnen.
Op een Zaterdag in het begin van Juni
1573, werden tegen dat de weekmarkt af
liep alle poorten van Utrecht gesloten en
de boeren gedwongen met hun wagens in
de stad te blijven..
Bossu dwong ze, hem hun wagens af
te staan en zijn troepen (80 vendel»; zoo
anel mogelijk naar Oudewater te voeren
omdat hij de stad bij verrassing wilde
nemen. Laat in den middag kwam zijn
legertje voor de stad, en onmiddellijk liet
hij haar opeischen voor Ellips.
Aan een zekere galgenhumor ontbrak
't den verrasten inwoners niet. Zij ant
woordden er niets op tegen te hebben dat
de graal binnenkwam, maar wel be
zwaar te maken tegen 80 vendels solda
ten binnen hun vrome veste. Wel wilden
ze die gastvrij onthalen.
Een oud verhaal vertelt, dat op de
muur een oud moedertje versoheen wie
een kalf en een epinnenwiel nagebracht
werden.
Zoo min als dit kalf garen kan spinnen
Zoo min zal Duo d' Alva de stad over
winnen.
riep zij hoonend tot de verbaasde vijan
den. Toen Bossu de weigering tot over
gave vernam, zette hij de roode muts op
de punt van zijn degen en zwoer de stad
in vlammen te zullen laten opgaan.
Hoewel hij op de noodzakelijkheid van
een geregelde bestorming niet had gere
kend, liet hij nu toch alles ten aanval ge
reed maken. De belegerden ontvingen de
Spanjaarden echter zoo warm (ik denk,
dat zij hun kruit tegelijk verschoten heb
ben) dat n.et alleen de storm werd af
geslagen, maar dat ook de lust in verde
re aanvallen hun geheel werd ontnomen.
Verslagen trok Bossu op Utrecht te
rug, zoo haastig, dat hij nog een kanon
in de IJssel moest werpen.
Montfoort sloot de poorten voor hem,
een gedeelte der mannen trok buiten
langs de stad, de rest over Linschoten.
Toen gebeurde het, dat snel een zware
vloeddam opkwam, zoodat landen, bees
ten en hoornen als m het water stonden.
Aan een vrouwtje dat te Linsohoten op
haar erf 't aftrekkende krijgsvolk gade
sloeg vroeg Bossu of het water wei meer
zoo ras opkwam.
't Vrouwtje antwoordde ontkennend en
hu meende de gra&f, dat oe upsen en
dammen waren doorgestoken en 't land
ondej water üep- Die mare verspreidde
zicji door de troep, allen wilden tegelijk
zich hergen en veien werden fff 't water
ges tooien, zoodat eemgen verdronken.
De verrassing van Oudewater was to
taal mislukt.
't Jaar daarop teisterde een vreeeelijke
vrijand, de pest, de stad zoo hevig, dat
van burgers en bezetting ruim 8UAJ man
nen ten grave gingen.
De wraaktoonten der Spanjaarden in
1573 m 1£>74, met de moordtooneeien
overal, noopten de stedelingen zich pa
raat te maken voor 'n nieuwen aanval.
Op den 24en februari lb/5 werd ter
Statenvergadering besloten de steden
Oudewater, Schoonhoven en Woerden,
met alleen van 't noodige voedsel, gescüut
en manschappen te voorzien, maar ook
de wallen naar den eisch te versterken,
omdat deze stgden 't eerst aan de beurt
-randen zijn bij 'n nieuwen veldtocht van
den vijand.
Maar toen in 't volgend voorjaar de
vijand uit zijn winterkwartieren kwam
en de eerste benden op Holland aantrok
ken, duchtten de lieden van Oudewater
meer gevaar voor de susterstad Gouda,
dan voor zichzelf,
D« prins beval hun verschillende maat
regelen te nemen, teneinde ds komende
aanslagen met auccee te kunnen weer
staan.
Niet alleen moest 't land onder water
gezet, ook behoorende vrouwen, kinderen
en grijsaards naar 'n bevriende stad in
de buurt te worden gebracht, 'n Groot
aantal „onnutte monden" minder.
Hopman Munter kreeg last alle klok
ken te halen uit de torens, ook uit dis
van de dorpen uit de buurt, o.a. Ben
schop en Haastrecht, om die, ten behoe
ve der gemeene zaak, naar Oudewater te
vervoeren en er geechut van te gieten.
Noch van 't onder water zetten der
landen, noch van 't wegnemen der klok-
ken. kwam iets Gouda werd nog eens
ernstig gewaarschuwd. Men zeide in
Oudewater, dat deze plaats eigenlijk al
leen gevaar liep, bovendiende ken-
nep stond er zoo mooi hij.
In den vroegen morgen van de 19de
Juli 1575, kwam Dirk Arendszoon vau
Dam, 'n poorter van Oudewater, ine' zijn
zoontje de IJselpoort uit. om in den pol
der te gaan visschen.
Langs den Dam weg wandeleud. hoorde
ze een geweldig rumoer en al heel gauw
kwam om den hoek een bonte massa
mannen, vrouw en kinderen in groote
haast aangevlucht. met zich voerend (van
hun bezttingen) 't weinige, dat ze in de
haast hadden kunnen bijeengrijpen.
„Dij vijand komt- De vijand komtl"
„Vanwaar?" vraagt Van Dam en 't
klinkt terug: „Vanuit Benschop!"
De ijverige Geus spoedt zich met zijn
zoontje naar Oudewater terug, men slaat
alarm en al heel gauw gaat 't de ver
schrikte burgers van mond tot mond: De
vijand rukt aan langs de Damweg van
Benschop.
De spoed, waarmee de vijand va» ko
men opzetten, was zoo hevig, dat de uit
Benschop en Polsbroek gevluchte boeren
tenslotte meegeraapte huisraad moesten
achterlaten om zichzelf nog te redden.
'n Landman van Polsbroek, dis wat
lang had gewacht met vluchten en ten
slotte met paard en wagen zich nog
zocht te redden, werd door 's vijande rui
ters zoo scherp vervolgd, dat hij, inziend
niet meer te zullen ontkomen, zijn wa
gen dwars over den weg reed de paarden
uitspande en daarop wegrennend riep
,0 Seneca, Seneca, volg mij nu zoo gij
kunt, ik zit nu te paard, zoo wel als gijl"
Met den meesten spoed stonden de ste
delingen en garnizoen in de wapenen, 'n
aantal mannen trokken met schoppen en
spaden ter poort uit om den Damweg
door te graven en den aantrekkenden vij
and den weg te versperren.
De maatregel was nutteloos, tenminste
zoo goed als: toen de vijand bij de gaten
kwim. wmden e«n.oudi* vlond.r. dttr-
ov.r gelegd (erg breed 1* 't g»t bltikbooJ
met geweeet).
Toen wierp 'n rendel Strateohe eolde-
ten itoh in de echini, die ter beecher-
ming vin 'n XJieliluii, nn den grooten
weg niar Mimtfoort, ter hoogte vin 't
tegenwoordigs raadhuis van Hoenkoop,
opgeworpen wei. De Spiansche voorhoe
de kwim bijna tegelijk met de onaen bil
de schani. Direct ontatond 'n vinnig ge
vecht, maar toen reven of acht verdedi
ger» goeneuveld waren, werd de aterkte
voor Oudewater «oo buitengewoon be
langrijk, omdat men er de IJoellanden
onder water had kunnen letten, overge-
geven.
Ook 'n tweede schans, bij Goejanver
wellosluis gelegen, werd den Spanjaarden
schandelijk ingeruimd, twee dagen heeft
zij zonder volk gelegen.
't Was overigens een geduchte macht,
die uitgetrokken was om Oude water ten
onder te brengen: 500 ruiters en 11000
voetknechten, gesteund door 28 kanon
nen. Rrijgs- en mondbehoeften waren te
over.
De verdedigers bestonden uit 4 vsrasl»
voetknechten, samen ongeveer 800 man,
aangevuld door ruim 800 weerbare bitr-
gers
Mi§n vermeldt, dat al den hoplieden
evenveel gezag was eoee en zoodot, nu
de nood prangde, men om '1 opperbevel
lotin moest.
't Lot vlsl op Munter, „meer stout
LIEFDE DE STERKSTE.
36
En tosn schenen alls voorwsrpsn in da
kaïöer tot een ondoorzichthare massa te
worden en een wilden dans rondom hem
uit te voeren, terwijl hij temidden van dat
alles de swarte, fonkelende oogen van
zijn vrouw zijn ziel schenen te willen
doorboren.
Het papiertje was een ontvangbewijs
voor het diamanten collier en was getee-
kend „Max Heisa!"
Onmiddellijk werd de oude man als ge-
ëlectriseerd tot handelend optreden. Hij
rende heen en weer, deelde rechts en
links bevelen uit en juist toen de dokto
ren kwamen, verliet bij de slaapkamer
met de woorden: „Jij duivelin, jij niets
ontziende duivelin!"
Een dagje uil en wat er van kwam.
Lizzie Kent keek glimlachend naar het
kleine stukje blauwe hemel, dat vanuit
haar slaapkamertje te zien was tusschen
de huisjes van Walthamhowstreet.
Het was mooi weer gelukkig de rogen
maakte altijd de golf uit haar haren --
en het was Zaterdagmiddag, hetgeen be-
teekende dat zij vrij was.
Zij neuriede vroolijk, terwijl zij haar
beste blauwe japonnetje aantrok en haar
lakschoentjes, die altijd als spiegels blon
ken, nog eens extra goed opwreef.
Zij maakte een net pakje van sand
wiches met ham, thuisgebakken koekjes
en een paar bananen, alles in een schoo-
nyi zakdoek geknoopt en toen zij daar
mee klaar was, deed zij iets vreemds
iets dat eigenlijk alleen maar een verliefd
jong me'sje doef zij kuste het pakje.
„En wat zou dat? Zijn ffanden zullen
net openmaken, nfit waar en als lk kon,
zou lk hem den heelen dag door willen
mussen, zoo uui hen nt op uem. Alles m
ue werefU zou nt voor uem wiueu uoeu.
ix uoop dat ujj op de standplaats zai
staan ais iX Xoiu," en Lizzie hezeex haar
uoeid iauuend m ue spiegel, nam net
pasje en gmg op weg naar de trom, die
uaar naar fiuuaduiy Uruus moest bren
gen. üet was een preuige afleiding voor
uet meisje, dat ritje m ue tram op een
tijd, dat zu gewounujx aan net werx was.
ue liefde maaxt net meest gewone ge
zichtje mooi en Lizzie Kent was iang met
ieeiyx, ze was zelfs mooi en ze wxst dai.
iiuar wangen hioosaen en haar oogen
schuterden, toen zij eindelijk Jacxs
standplaats bereikte.
Hij was er en zag er even flink als al
tijd uit maar zijn gezicht stond ernstig
en mistroostig, hij zat kaarsrecht achter
zijn stuur en staarde onafgebroken voor
zich uit, alsof het drukke leven om hem
heen aan hem voorbij ging.
„Hallo Jackiel Dat had je niet ge-
dacht hè, dat tante Lizzie zou komenl"
Vroolijk riep zij hem aan en zijn ge
zicht verhelderde, toen hij zijn bezoekster
herkende.
Hij mocht het goedhartige, vriendelijke
kind graag lijden en hij kreeg en vreemd
gevoel in zijn keel, toen Lizzie hem het
pakje gaf
„Hier heb je een versnaperingetje tus
schen de maaltijden; jullie moet wel ram
melen van den honger altijd in de bui
tenlucht," babbelde Lizzie opgewekt en
Jack, die wist dat zij een deel van haar
karig zakgeld voor hem had besteed,
voelde een halve crown in zijn zak en
wilde wel dat hij hem haar zou durven
aanbieden.
„Dank Je wel; je benf een goed kind.
Lizzie. Wat kom jij vanmiddag bier in
de buurt dpen? Kom je eens rondkijken?
vroeg Jacx, toen Lizzie nog bleef staan.
„Ja," zei het meisje.
Ze sprak achteloos en Jack had er geen
N ederlandeche Ma
„Eigen eerst!" dat is de leuze
Waarnaar ieder land zich richt,
Dus is Nederland in dezen
Dat ook aan zichzelf verplicht.
„Eigen eerst!" dat is geen leuze
Naar echt Nederlandschen trant
Maar wij zijn er toe gedwongen
Door de nood in eigen land.
Duizenden van onze werken
Staan reeds jarenlang op straat
En nu is de tijd gekomen
Dat het zoo niet langer g&at.
De „import" van vreemde krachten
Wordt hier dus gerantsoeneerd
Tot alom de vrije invoer
Eenmaal is teruggekeerd.
Onze Hollandeche gastvrijheid
Komt wellicht in het gedrang
Maar het gaat in deze kwestie
Om een allergrootst belang I
Nederland gaat er toe over
Zonder haat en zonder wrok
Maar gedachtig aan het spreekwoord:
't Hemd is nader dan de rokl"
dan voorzichtig an In ervarlnr niet ts
vergelijken met hopmsn flantn Maris, die
't beleg van Haarlem had meegemaakt
Hiürgei had nu de handen ruim, stopte
de IJsel en aneed den belegerden alle
toevoer af. Bijna drie weken heeft 't bo-
leg geduurd. H Verhaal van alle opge-
■BE»oMJMikl*«un.. awaoaa. Ntéarl,
teekende voorvallen zou tamelijk verve
lend worden. Genoeg zij de vermelding
van 't feit, dat de verdedigende soldaten,
door de hoplieden aangezet, heiligen beel
den als in pleohtige ommegang over do
muren droegen en „door zulk tergen doe
vijand», de stijfzinnigheid in 't volhouden
zoowel aanwies, als de hoop op genade
klemde". De 7de Augustus maakte de
Spanjaard zich op tot de beslissende
storm.
't Gerucht, dat Oudewater dien dag
weer onder Filips zou worden terugge
bracht, had zich heinde en ver verspreid
en van wijd en zijd waren de nieuwsgie
rigen gekomen om de inname te zien, als
ware 't 'n publieke vermakelijkheid.
jNadat de storm vijf kwaruer had ge
duurd, weruen ue weereianuers overrom-
peiu en aioriie 't razend geweid de s^td
m. Uaar ging 't op een mooruen zonuer
aanzien van eexe of leeftijd, net vuur
s.ueg zoo snel voort, dat ue plunderaars
eueujxe stedelingen t leven heien, om
dat zij ze nooaig uadden tot berging van
ue root. Somungen werden gespaard op
bevel van merges, opuat sp ue brand
uieipen iesschen, cue touA, behalve de
kerz, net klooster en lutteie huizen, al 't
getimmerte verslond.
He gereformeerde predikant der stad,
Jouannes Ueiasuie, gehoorug van iNieuw-
Lexxenand, d.e, na eemgen tpd monnik
te zpn geweest, tot de „nye leer*" waa
overgegaan, werd buiten de stad opge
hangen, nadat men spn zoon voor xpu
ooaen had omgebraont.
üauuw Uernt van Kraamsteln had
zich uitgedost ais bpaaneoh eoiaaat en
redde zoo 't leven. Omtrent twintig bur
gen, gevangen gezet en op zwaarder
rantsoen gesteld dan ze konden betalen,
werden in koele bloede doorstooten of rug
i rug gebonden, in den iJeeal ter-
dronken.
Eemge meisjes en vrouwen worden
verkocht voor drie a vier rijksdaalders
per stuk aan de toeeohouwers buiten £e
itad.
De volkameening, dat er slechte twee
personen aan de moord zouden ontkoman
zijn, ia onjuist. Wel is de besetting voor
het meerendeei omgebracht, maar van de
burgers sijn heel velen geviuoht of ver
schoond gebleven. Volgens 'n officieels
telling leefden er in 1614 nog 820 pereo-
nen, die 't beleg hadden meegemaakt.
Nog tot in 't laatst der vorige eeuw
werd de moord van 1575 te Oudewater
feestelijk herdaoht op den Zondag na de
7e Auguetus.
Uit heel de omtrek kwamen dan de boe
ren naar de atad, waar, in de groote
kerk een herdenkingsrede werd uitge
sproken en vervolgens giag men naar 't
stadhuis om 't schilderij van Stoop, dat
de moord voorstelt, te gaan bezichtigen.
In 't verdere van den dag bezocht men
vrienden en kenniseen. Langzamerhand
ontaardden deze gedenkdagen zoo sterk,
dat „voor een versterkte politie moeat
worden zorg gedragen, omdat er tuiichsn
de kinderen des velds, verhit door Bao-
chua en aangespoord door Cupido, ligte-
lijk twisten ontstonden."
JAN VAN D' ISALA.
idee van hoe ze naar dien middag had
verlangd, hoe ze de dagen had geteld, de
uren en zelfs ds minuten, totdat zij ein
delijk eens vrij sou spn en een middag
mei hem doorbrengen.
Ze was esn levendig persoontje en
sprak honderd uit, terwijl Jack meer dan
eens hartelijk lachen moest over haar
origineeie opmerkingen over de dingen,
die rondom hen gebeurden.
Af en toe moest hij een vraohtje rijden,
maar dan vermaakte Lizzie zich intus-
schen wel met de andere chauffeurs en
trippelde naar hem toe, zoodra hij weer
verscheen.
Zij ging ergens in de buurt een kopje
thee drinken, maar kwam later weer te
rug en langzamerhand kreeg Jack genoeg
van haar gebabbel, temeer waar hij een
zijner collega'» had hooren fluisteren, dat
hij nooit had geweten, dat Jack een
meisje had.
Het werd avond en Lizzie begon moe
te worden, het was bijna half tien en zij
begon er over te denken een eind aan
haar uitstapje te maken en naar huis te
gaan
Ze stond op eenigen afstand van do
taxi, toen rij zag dat een groote, vreomd
uitziende man op de taxi toekwam. Hij
had een grooten baard, was in avond-
costuum en droeg een hoogen hoed, wit
ten shawl en lichten overjas.
Zijn stem klonk heeech en hij sprak de
woorden slecht uit. maar Lizzie's scherpe
ooren hoorden allee wat hij zeide.
„Ik wil gebracht worden naar den weg
van West-Heath in Hampstead," zei hij
langzaam tot Jack.
„Het spijt mij, mijnheer, maar dat is
te verik zou zoo laat geen vrachtje
terug kunnen krijgen," antwoordde Jack
beleefd.
„Natuurlijk niet. Waarom kan die vent
geen bus nemen, die vlak bij ie en er hem
veel vlugger naar toe brengt," mompelde
Lizzie san den anderen kant van de taxi.
DE WERELDOORLOQ
VOORSPELD
door
DR. TH. R. KOERT.
De officieel# wetenaohap verklaart hel
derziendheid en voorspellingen in het al
gemeen voor onmogelijk, want, zoo zegt
zij, de msnsoh is gebonden aan plaats en
tijd en hoe zou deee gebondenheid ooit
opgeheven kunnen worden, zoodat iemand
kan zien, wat nog in de toekomet ligt?
Zij kende Hampetead Heath heel goed;
ui»ui*en vrpen uug nou »p ar wat uaar
aauioiaaugus uuoisauiouut.
ue Vieetuueuug suueen een oogenbiik
na ie aeuxen en xei toen. aas ix uan fiv
pips terug uox betaal, wU je ex ure uan
ueenuienaen?
„u, natuurlijk, als u dat wilt doen!
tftapt u waai m," en op»ewext oyeuu»
uacx net puruer van de auto, xnixte
vnenueipx tot afscheid naar Lizzie, zette
xpn motor aan en reed weg.
uizzie xeek de taxi na op zijn weg door
Piccadilly uroue in de rionting van He
gent streel en Xxeeg plotseling een idee.
lfAls ik nu ae bus neem ben ix er eer
der dan bp en dan neemt hp me mie-
scnien wei mee terug ais hp toch geen
viaonge heeft. Dat zou een reuzen pret
zpn," en Lizzie woe zoo verrukt van net
denkbeeld met Jack in den maneschijn
naar nuis te rijden, dat sp bij het over-
stexen van den weg bpna overreden werd.
Zp kwam voor Jack in Hampstead aan,
zooois zij wel geweten had. üp naar dooie
gemak wandelde zij den heuvelrug naar
boven en kwam aan het einddoel van
Jacks tocht West Heath Road.
Het was een weg, dxe overdag meestal
voor wagens met paarden gebruikt werd
en midden over den heuvel voerde. Het
was zelfs overdag een eenzame plek, maar
avonds kwam ar bijna nooit iemand,
hetgeen te wijten was aan de onheilspel
lende stilte, die er heerschte.
„Er is geen huis hier te bekennen, wat
zou die oude gek hier te doen hebben; het
lijkt wel een kerkhof hier," zei Lizzie bij
zichzelf.
„Jack moet een panne gehad hebben,'
mompelde zij, toen zij door de avond
stilte de klok half elf hoorde slaan.
Het maakte haar zenuwachtig in die
eenzame stilte te wandelen; zij was juist
van plan naar buit te gaan; toen het
ronken van een motor haar aandaoht
trok.
„Ueiuklug dat ik maar even gewacht
hen, uxuui zp.
riotseimg werd het geluid van den mo
tor ovwiMvumu aoor uat van brexend glas
•n daarna volgas een doodelpxe stilte.
zen inwenuige stem zei Lizzie fangs
het zandpad te rennen, zoo vlug ais haar
xieme vceun naar dragen konden. Zij zag
oe taxi miuuen op den weg staan en
•lack stapte juut of, toen sp hem zog.
Met naar eneboogen in baar zpde ren
de sp nog barder en bereikte juist de
plaats, waar Max Heiss sohpnbaar bewus
teloos op den grond lag, terwpl Jack, die
net Lcii&am van zpn passagier met moei
te uit den wagen had getroxxen, zich over
hem heenboog om zpn boord en das los
te maken.
Een oogenbiik stond zij stil om op adem
te komen, maar in het volgende moment
kwamen er geen woorden, doch slechts
een waarzohuwende gil over haar lippen.
in het heldere licht der lantaarn zag
zij iets flikkeren, zij zag dat ar een voor
werp opgeheven werd, dat in het volgen
de oogenbiik in Jack's hart gestoken zou
worden.
Niemand anders dan een meiaje uit het
volk, een kind dat van haar Jeugd af aan
gewend was geweest voor zichzelf te zor
gen en zichzelf, indien noodig, te verde
digen, zou zoo vlug en handelend hebben
kunnen optreden als Lizzie het deed. In
een ondeelbaar oogenbiik rukte zij den
sierspeld uit haar hoed en naar voren
springend stootte zij die met alle maoht
in het witte gezicht van den eohijnbaar
zieken man.
Een rauwe kreet, als van een gemarteld
dier, kwam uit de keel van Max Reiee,
toen de speld zijn rechteroog doorboorde;
het gezicht werd hem volkomen benomen
en later zeiden de doktoren» dat het een
wonder was, dat de speld zijn hersens
niet geraakt en hem opzlag gedood had!
(Slot volgt).
