DE REGEERING TREEDT AF
NU
BUI SCHOÖNHOVENSCHE COURANT
AFTREDING OF KAMERONTBINDING?
Telegrammen
De Kroon neemt de ontslagaanvrage in overweging.
iwaa
tand
PROF. AALBERSE KABINETS
FORMATEUR.
Opdracht in beraad genomen.
na de hooibouw
naar G O R C U M,
OPRUIMING van
Bergeijk Stufkens
om «On mooi goedkoop Co.tuum
to koopon voor U on uwo Jongono
Het Italiaansch-
Abessinisch conflict.
---
Bescherming van den gulden werdt voorlgezeL
ZESTIEN BLADZIJDEN
No. OT3S.
SO. Tel.-Adres: Vannooten.
het
larden, 25 j-,
weduwe wj
urg, 23 j. en
j. en M. den
H. t. Hou-
met
echtgerioote
i, W j. echt-
m R. Suyker.
en A. Mole-
J. Brand en
z. van B. D,
i D. van VTij-
je Leent je, d.
uijn.
X j.» en M.
j. (won. te
Laar, 36 j.
d.
M
T. van Dijk
m, z. van N.
G. A. Stubbe
tna Cornelia,
•leden) en G
Let op onze Speciale Uitver-
JJ koop-advertentie op pagina IA
STOFFENHUIS
Gebr. Spant - Gouda
irik, 30 jaar
aar.
9 j., en S. M
Oudenaarde,
25 j
L. Ktap-
i, «Atgenool
uli,
z. ran A. M.
z. van C. J
Tennis, x
uwer. Teu-
M. Brussé.
i en G. Luij-
F. den Toom
f. Boom en T.
wn H. Hoo
ibed i na,
en en G.
odorus, z.
van Dam.
r. A. Wester-
inhoven
p. po*t
15 cents'meer.
liet, 26 j. te
L j.
L, Juli.
d. van Job.
Ghristi-
erk en G. C.
l, d. van N.
Optimisme In Parijs.
PARIJS, 26 Juli De secretans-gene-
raal van den Volkenbond, Avenol, ia gis-
■zitter nog
so tot den
den nieuwen
r. in verband
noedel ijk de
ie oude raad
ijver en toe-
ik als raads-
xn- ook lijn
3s xich ken-
n. merkt spr.
moet bekjj-
aan het be-
r de nieuwe
J de zaak in
worden. Een-
hopen echter
den weg te
PROF. MR. P. J. M. AALBERSE.
DEN HAAG, 26 Juli. De koningin heefl
na gistersp in den loop van den dag be
sprekingen gehouden te hebben met de
voorzitters van de 1e en 2e Kamer en den
vice-president van den Raad van State,
vanmorgen prof. mr. P. J. M. Aalberse,
Minister van Staat, ontvangen en hem op
dracht verleend tot vorming van oen par
lementair kabinet op zoo breed mogelijke
basis.
Professor Aalberse heeft verzocht date
opdracht in beraad, te mogen houden,
waarop de koningin den wensch heeft uit
gesproken de beslissing binnen enkele da
gen te mogen vernemen.
Jufi.
z. van G. van
an T. A. Bos
na Elisabeth,
i J. M. Huls-
Vink en C.
Meeteren en
ia, d. van A.
Wanneer een kabinet aftreedt, is de ge
bruikelijke term, dat de Koningin dat ver
zoek om ontslag in overweging zal nemen
Het beteekent, dal het hoofd van den staat
overleg wil plegen met de politieke leiders
over de vorming van een ministerie. Wan
neer de opdracht daartoe is aanvaard,
neemt de Koningin het ontslag aan.
De eerste zin van bovenstaand bericht
is dus de gebruikelijke vorm. Iets afwij
kends evenwel is er in hetgeen dan volgt.
sch, 2R j., en
rhagen, 22 j.,
DISCONTO OPNIEUW VERHOOGD.
De Nederlandsche Bank, die Dondesdag
pas haar tarieven met 2 pCt. had ver
hoogd, heeft met ingang van heden (Vrij
dag over de geheele linie nog een verhoo-
ging van 1 pG|. ingevoerd.
Het wisseldisconto bedraagt dus nu fl
pCt., .tetwijl h,et protnesaendiaconto, het
disconto voor beleeningen op goederen en
voorschotten in rekening-courant 6/^ pCt
zal bedragen.
in de komende week zich met het heele
conflict moeten bezig houden. De Fran-
sch regeering schijnt inmiddels bereid te
^ijn een dergelijke uitbreiding van de d'S-
cussie als politiek ondoelmatig ta bestrij
den.
Betooglngen te Rome.
26 Juli. Betoogingen, die
STAKING IN DE VER. STATEN.
Conflict bijgelegd.
BOULDER CITY, 26 Juli. De staking
der arbeiders aan de Boulderdam zal
waarschijnlijk ten einde loopen, na 14 da
gen te hebben geduurd, nu de aannemers-
maatsc hap pijen hebben voorgesteld de ei-
schen tol loonsverhooging der arbeiders
voor te leggen aan den administrateur
der openbare werken. De organisaties
schijnen hierrhee accoord te zullen gaan.
TOESTAND VERSCHERPT.
TERRE HAUTE (Indiana), 26 Juli. D*
toestand als gevolg der algemeens sta
king m hier verscherpt ondanks de pogin
gen, die door de led. bemiddelaars in hM
LONDEN, 26 Juli. Betoogingen,
gisteravond te Rojpe zijn gehouden en
zich niet alleen tegen Abessinië en Japan
doch ook tegen Engeland keerden, vinden
Advertentiön; 1-6 regel* f 1.80
elke regel meer f 0.20; derde
plaatsing halven prijs. Adver
tentie worden gratis ge
plaatst in „De Go r cu mer”.
Medestanders en tegenstanders zullen
heengaand kabinet hun groet bren
gen en hun hulde niet achterhouden. Met
volle krijgsmanseer en met vliegende vaan
dels zal het kabinet uittrekken uit de ves
ting, die het zoo dapper en met zooveel
bekwaamheid en volharding heeft verde
digd.
Het is het tweede kabinetColijn, dat
heengaat. Nadat Colijn in het kabinet—
Heemskerk minister van oorlog was ge
weest, van 1908 tot 1913, vormde hij in
1925 het eerste kabinetColijn, dat echter
nog geen jaar aan het bewind bleef en
reeds in Maart 1926 moest aftreden, om
dat de Kamer een amendement van Ds.
Kersten had aangenomen, waarin ophef
fing werd verlangd van het gezantschap
bij het vaticaan.
Het nu afgetreden ministerie, het twee
de kabinetColijn dus, volgde in het begin
van 1933 het kabinet-Ruys de Beeren-
brouck. Dit ministerie was ook gevallen
op bezuinigingsvoorstellen en wel op-die be
treffende de rechterlijke macht. Nadat de
Kamer een motie had aangenomen om de
beraadslaging daarover te schorsen, trad
het ministerie niet af, maar werd de Ka
mer ontbonden. De uitslag van de daarop
Engeland's standpunt.
LONDEN 26 ,Juli. De „Times” meldt
over de houding der Britsche regeering
in het Italiaanfich-Abessipisch conflict,
dat zij ten aanzien van de jongste nota
van Rome aan den secretaris-gpneraal
van den Volkenbond, op het standpunt
staat, dat de <W >«n in den Volkenbond
VRIJPAS 28 JULI 1935 «7» JAARGANf
NIEUWSBLAD VOOR ZUID HOLLAND EN UTRECHT
I Met «erak ng J Telef. Tel.-Adrea: Vannooten. S. 4 W. N. VAN NOOTEN. SCHOONHOVEN. HAVEN SS. Po«trekenln» 1370.1
gevolgde verkiezing, bracht het tweede
kabinetColijn aan de regeering.
Niet allen, die met Colijn het regeerings-
gebouw betraden, komep ook weer daar
uit. Minister Kalf is overleden, minister
Verschuur is wegens gezondheidsredenen
afgetreden, minister Steenberghe, die hem
opvolgde, legde zijn fuctie neer wegens een
meeningsverschil met de overige leden van
het kabinet en minister Marchant ging
heen, omdat hij tot een andere godsdienst
en andere partij was overgegaan.
groote belangstelling in de Engelsche
pers. De Romeinsche correspondent van
de „Daily Telegraph” meldt, dat aan de
massabetooging deelnemende 15.000 leden
der fascistische jeugdorganisaties repen:.
„Weg met Engeland, Weg met Abessinië,
Weg met Japan” Uit het algemeen ge
roep onderscheidde men hovend en de
kreet „Malta, Malta.” Plakkaten aan de
muren toonden 'n Engelschon en 'n Japan-
schen soldaat, die een neger op de handen
droegen, een ander plakkaat toonde een
Schotsch soldaat, die een neger de hand
drukte.
plegen voor de jongste verkiezing, dat zijn
dus die voor de provinciale staten. We
willen dat ook doen, maar vooraf mqeten
we er toch de opmerking bijvoegen, dat
die cijfers voor de hierbedoelde verkiezing
niet betrouwbaar, althans niet maatgevend
zijn. Bij de staten-verkiezing was de
vraag, waarvoor de kiezer kwam te staan,
geheel anders dan nu het geval zou zijn.
Toen waren geen bepaalde vraagstukken
aan de orde, waarover beslist moest wor
den, alleen bleek uit de stemming, hoe de
kiezers over de onderscheidene partijen
verdeeld waren. Bij een verkiezing na de
Kamer-ontbinding echter zouden de kie
zers gesteld worden voor de keuze: voor
of tegen het kabinetColijn, voor of tegen
het Bezuinigingsontwerp, voor of tegen
devaluatie, maar vooral ook voor deze
vraag: voor of tegen een regeering, waar
in ook leden van de uiterste linksche
partijen zitting zullen hebben.
Indien we immers de uitslag van de
staten-verkiezing raadplegen, vinden we
daarin, dat toen winst behaald is door de
communisten (winst 12 zetels), door de
N.S.B. (44 zetels), en door de christen de
mocraten (winst 10 zetels). De andere
partijen verloren zetels of maakten een
vooruitgang van 1 zetel. Wanneer men nu
dezen uitslag tot uitgang neemt en ver
onderstelt, dat de uitslag voor een Ka
merverkiezing ongeveer evenredig zal zijn
aan die van de statenverkiezing, dan zou
de kans bestaan, dat communisten, fas
cisten en de christen democraten voldoen
de Stemmen op zich vereenigden om ook
aanspraak te maken op een portefeuille.
Maar kan men zich een kabinet denken
bestaande uit katholieke, sociaal-democra-
lische, fascistische, christ. dem. en com
munistische mióMters?
Het kabinet—Colijn heeft gisteren zijn
ontslag aan de Koningin aangeboden.
De Koningin heeft de ontslagaanvrage
in overweging genomen en de ministers
uitgenoodigd, zich niet alléén te willen
blijven belasten met de behandeling en af
doening zoo mogelijk van de loopende za
ken, maar ook al datgene te verrichten,
wat Lands belang in de moeilijke tijds
omstandigheden vereischt.
Hoewel de ministers hun ontslag heb
ben ingediend, en de regeering dus demls-
slonnair Is, wordt nadrukkelijk medoge-
deeld, dat het ministerie met het oog op
de zich eiken dag voordoende moeilijkhe
den ton voile gebruik zal maken van de
bevoegdheden, dio de regeering bezit, met
name ter bescherming' van onzen gulden.
Dit alles is natuurlijk maar theorie, ge
grond op verkiezingscijfers, welke, zooals
we vooraf zeiden, niet gelden voor de mo
gelijke Kamerverkiezing. Maar ook als de
uitslag van een verkiezing niet zoo ge
vaarlijk zou zijn als we hierboven als mo
gelijk aannamen, dan nog zal door een
Kamêrontbinding evengoed als door een
aftreden van het kabinet, een bedenkelij
ke toestand ontstaan. Ieder’ weet, hoe som
ber de toestand van het rijk is, hoe noo
dig tal van maatregelen zijn, ook be
zuiniging, zij het niet dit plan, dan een
ander, maar bezuinigd mept er in elk ge
val worden. Al die dringeda noodige maat
regelen, zijn nu terzijde gelegd, tot over
de nieuwe regeering beslist zal zijn en
dan moet dat alles van voor af aan be
ginnen. De bégrooting zal worden inge
diend zonder de thans geschorste bezui
nigingsplannen en die begroeting zal dus.
niet sluitend gemaakt kunnen worden.
Het land is in een toestand gebracht,
die voor ’t oogenblik slechts onzeker is,
maar welke onzekerheid kan overgaan in
een zekerheid, die niet zonder gevaar is.
K.
lm.
A optredende
W. sterk te
hun meening
stroom te fe-
gevalten als
Ka een kabel
iders met to-
kabel werken
ijk. Daarvoor
ijk en niet
en f 700 per
beitje, bij een
>r. daartegen
ift recht op
iet een kabel*
S. W. N. VAN NOOTEN, SCHOONHOVEN, HAVEN 25. Postrekening 13763.
A BONNE’S, die zich een on*« administratie opgeven voor de venekering, lijn volgens de vatogest.lde bepalingen tegen ongevallen verzekerd voor bedragen, gewaarborgd door de NIEUWS HAVBANK te Schiedam, van
riA/kA Gulden bij levenslange ÓOO Gulden bjj Qflfl Gulden bij verlies QAA Gulden bij verlies Iflfï Gulden bij verlie* AA Gulden by verlies van esp
mWv ongeschiktheid. V W overlijden. .JVU van hand of voet, £W van een oog. IVvl van een duim. ÜV anderen vinger.
De ongewone wijze, waarop de crisis uit
brak, niet na een stemming, waarbij be
paalde partijen zich tegen de regeering
uitspraken, maar op een verklaring van
dén katholieken fractieleider alleen, laat
dezen een ongewone male van vrijheid."
Hetgeen de Maasbode hier schrijft zal
wel niet gepubliceerd zijn zonder voorken
nis van de politieke leiders der R K.
Staatspartij en dus van prof. Aalberse.de
formateur.
Den heer Aalberse wordt hierbij een
„ongewone mate van vrijheid” toegekend-,
en hoogerop wordt gezegd dat de opdracht
„zoo ruim mogelijk zou kunnen zijn”. Dit
beteekent dus dat prof. Aalberse volko
men vrijheid heeft om te onderhandelen
met alle partijen en partijgroepen en dat
hij ook voor zijn regeeringsprogramma zoo
ruim mogelijk kan zijn
Het is onder zulke voorwaarden moge
lijk dat de formateur spoedig slaagt en
dus voldoen kan aan het verzoek der ko
ningin om Haar binnen enkele dagen sen
beslissing te brengen.
Het verzoek aan de aftredende ministers
om zich inmiddels met de in behandeling
zijnde zaken te blijven belasten, behoort bij
de gewone formule, niet echter wat daar
na komt „maar ook al datgene te verrich
ten, wat ’s Lands belang in de moeilijke
tijdsomstandigheden vereischt".
Nadrukkelijk deelt het bericht van den
regeeringspersdient ’dan nog mede, dat
het kabinet ten volle gebruik zal maken
van de bevoegdheden tot bescherming van
den gulden.
Hetgeen de Koningin heeft verzocht
aan het kabinetColijn, heeft ook voor een
groot deel betrekking op hetgeen de mi
nisters zelf daarna verklaren. De opdracht
der Koningin is alles te doen, wat deze
tijd vereischt en de ministers voegen er bij,
dat zij tot het laatste toe den gulden zul
len verdedigen. Het is zeker ondenkbaar,
dat nog voor hun aftreden nieuwe maat
regelen noodig zijn, want de aanvallen op
den gulden zullen nu komen «n zich her
halen.
teravond na een nieuw onderhoud
min'ster-president Layal, naar Genève
vertrokken. Men beoordeelt de vooruitzieb
ten voor de volkenbondfraadsszitting te
Parijs iets gunstiger, nu Italië' zich op
grond van de Engelsch-Fransche stappen
ten aanzien van de arbitrageprocedure
iets tegemoetkomender schijnt te toonen
Het vooral te Parijs betoonde optimisme
kan echter niet weerhouden, dat men ook
hier van opvatting is, dat de toestand ern
stig blijft en dat alle inspanning noodig
is om ht uitbreken van het conflict te
voorkomen. Nog steeds hoopt men tijd
te winnen om een vreedzame oplossing
te kunnen voorbereiden.
Op *t oogonMik, dat we dit artikeltje
beginnen, is er nog niets bekend over het
advies, dat de ministerraad zal uitbren
gen aan de Koningin.
Er bestaan maar twee mogelijkheden.
onWag van bet kabinet <rt Kamerontbin
ding. Een derde mogelijkheid >s er niet.
In een ander geval zou het nog denkbaar
zijn, dat één minister aftrad of dat een
wetsontwerp weid teruggenomen, maar
zulke middelen zijn hier uitgesloten, om
dat minister Golijn gesproken heeft na
mens de geheele regeering en omdat het
Bezuinigingsplan een onverbreekbaar ge
heel vormt met het totale regoeringsplan
tn bet regeeringsbeleid.
Er zal dus vermoedelijk, als dit num
mer onder de oogen der lezers komt, tot
een van beide besloten zijn. Bij ontblag
ivan het kabinet staat de nieuwe kabi
netsformateur klaar. Het is natuurlijk
•prof. Aalberse, wiens verklaring den val
van het ministerie veroorzaakte. Hij zal
van de Koningin opdracht krijgen een
nieuw ministerie te vormen en dan
komt hij voor een lastige vraag. Tot wie
moet hij zich wenden om steun? De ka
tholieken hebben zoo herhaaldelijk en zoo
nadrukkeTijk verklaard, dat zij niet willen
samengaan met de S.D.A.P., dat bet wel
moeilijk zal gaan, om plotseling daarop
terug te komen, maar dat zal toch onver
mijdelijk zijn. Het kabinet moet een meer
derheid hebben en bij 28 katholieke ka
merleden moet dus een groep gevoegd
Worden, die een meerderheid maakt. De
feociaal-democraten tellen 22 leden, samen
50, dus niet voldoende. Van de overige
groote partijen is er geen enkele, tot wie
He formateur zich wenden kan. De anti
revolutionairen, de christelijk-histori-
ichen, de vrijzinnig-democraten, de libe
ralen hadden zich allen bereid verklaard
net ministerieColijn steun te blijven ge
ven en zij keuren dus af, hetgeen prof.
Aalberse gedaan heeft. Met de katholieken
daarna toch in een kabinet zitting Je ne
men, is dus volstrekt uitgesloten voor een
der genoemde partijen. De communisten,
met 4 leden, komen natuurlijk in ‘t ge
heel niet in aanmerking, evenmin als de
staatkundig gereformeerden met 3 leden,
die stellig niet een kabinet zullen willen
Bamenstellen, waarin de katholieken de
- Onderwijl het bovenstaande wer<l ge
schreven, kwam een telegram melden, wat
ieder /“eeds verwachtte, namelijk, dat de
Koningin aan prof. Aalberse de vorming
van een nieuw kabinet heeft opgedragen.
Naar aanleiding daarvan, willen we hier
onder de aandacht brengen hetgeen giste
ren in het katholieke hoofdorgaan „De
Maasbode" schreef:
„Als de crisis het te verwachten nor
male verloop neemt, zal ongetwijfeld het
kabinetColjjn bij Hare Majestein zijn
ontslag indienen.
De eerstvolgende stap ligt dan ook voor
de hand: een opdracht tot kabinetformatie
aan een katholieken leider of altnana aan
wn katholiek formateur.
Immers, de crisis trad in enkel en alleen
omdat de katholieke fractie haar vertrou
wen in het kabinet opzei: hadde het kabi
net kunnen blijveh rekenen op het vertrou
wen van die fractie, dan ware het aange
bleven, hoe ook de houding van de andere
oppositioneel fracties zou geweest zijn.
Wij gelooven, dat daarom een eventueels
opdracht aan een - katholiek formateur
reeds in eerste instantie zoo ruim mogelijk
zou kunnen zijn.
meerderheid hebben.
Er blijven dan alleen partijen-, waar
van slechts een enkele vertegenwoordiger
ïn de Kamer zitting heeft. Het zijn de
christ. dem. unie; de herv. gereformeerde
staatspartij; de kath. dem. partij; en het
Verbond voor nationaal herstel. Van deze
6 vervallen de herv. geref. staatspartij en
'de rev. soc. partij, 'omdat noch ds. Ling-
bepk, noch de heer Sneevliet, van zoo’n
kabinet deel zullen willen uitmaken. Er
blijven dan over 4 partijen met zeer uit-
eenloopende beginselen en eischen, om
daaruit ministers te kiezen en waarvan
voortdurend het leven zou afhangen van
bet nieuwe kabinet.
Men ziet we], dat zooiets niet uitvoer
baar is en dat, wanneer het ministerie
■Colijn aftreedt, er een andere weg gevon
den zal moeten worden. Doch welke weg
men ook zal inslaan, er is geen enkele,
die de in dezen tijd zoo dringend noodige
zekerheid, vastheid en bestendigheid in
uitzicht kan stellen. Elke andere Regeering
zal voortdurend op den wip zitten en
(haar leven geen dag zeker zijn.
I Er is dan de tweede oplossing: de Ka
merontbinding. In dat geval blijft het te
genwoordige kabinet aan de regeering en
de kiezers zullen moeten uitmaken, in
welke richting zij verlangen, dat het rp-
geeringsbeleid zal gaan. Om oyer den uit-
slatr van zoo’n verkipzing iets te vóór
spellen, zou men de cijfers moeten raad-