L Uit ons Regeeringshuis r Van Rondom j Gemengd Nieuws. VRIJDAG 15 NOVEMBER 1935 BINNENLANDSCHE ZAKEN. Bij de behandeling der begrooting van Binnenlandsche Zaken besprak de heer WE NDELAAR (1.) de wcnzchelyk- neid, dat de ïegeering de kleuren rood, wit en blauw der nationale vlag zal band- haven Ik» Orangisten, die meenen oran je, blanje, bleu te moeten toouen mogen weten, dal rood-wit-blauw eveneens de kleuren van het Oranjehuis zijn, Spr. weos voorts op de noodzakelijkheid de Begrafeniswet te lierticn. Bot is toch vreemd, dat de i - mng zich bij de cre matie van een eminent man als Loder niet kon laten vertegenwoordigen, en dat zij, om daarbij vei togouwooidigd te .kunnen zijn, de familie van wijlen don Japansclien diplomaat Adatci feitelijk heeft gedwon gen hei stoffelijk overschot eerst te begra ven, waarna het opgegraven werd om ge cremeerd te worden. De heeien LINGBEEK (h.gs.) V ANDERZAAL (ar.) en VAN DIS (figp.) bepleitten handhaving van de Zondagsrust. Laatstgenoemde wenschte verder afschaffing van den zomertijd en sluiting van alle openbare bioscoopvoor stellingen en dancings. De heer KAMPSCHOëR (r.k.) «prak over het toenemen van de zeden verwildering, in 't bijzonder van 't strand en badleven en bij de natuurbaden. De heer VERVOORN (plattel.) meende, dat er niet genoeg op deze be grooting was bezuinigd en wenschte af schaffing van den zomertijd. De heer WESTERMAN (nat. her stel) laakte het, dal in allerlei politie-ver- ordenmgen bepalingen betreffende de handhaving van de zedelijkheid zijn opge nomen, welke ons in do oogen van de vreemdelingen belachelijk maken. t VAN BINNEN LANDSCHE ZAKEN zeide, dat de kwestie van de Nederlandsrhe vlag een n ak armeen regeer in gsbele id is. Deze is bu de regeering in onderzoek. De Begrafeniswet ligt buiten de neutra le zóne. 1* Zondflpswpt wordt zoo kraohtig mo- gelijk gehandhaafd Gezion de houding van de Eersts Ka- nrer ia m den eersten tijd van dezen mi nuter geen voorstel tot afschaffing van den zomertijd te verwachten Evenmin een tot opheffing van alls bios copen en dansgelegenheden. I)at is een eisch, die bij een zoo gemengde bevolking met uit te voeren is. Bestrijding van de openbare onzedelijkheid, moet naar plaat selijke normen geschieden. Zooals de wet thans m, kan de minister aan do burge meesters niets voorschrijven. De heer STEINMETZ (r.k.) criti- seerde het optreden van do regeoring to gen de lagere publiekrechterlijke organen tn het bijzonder tegen de> gemeenten. De heer WENDE LAAR (1.) besprak eerst de Kieswet en vestigde de aandacht op do wapensmokkelarij bij Eysden. In sommige gemeenten gaan de ioonon der gemeentelijke werklieden vèr uit boven die der plaatselijke bedrijven: als die tocv stand blijft voortbestaan, wordt de werk loosheid vergroot. De heer D R E E E£ (s.doefende even eens critiek op de regeering uit wegens haar optreden tegen diverse gemeentebe sturen. De heer G R 0 E N (r.-k.) keurde het af, dat de kleine noodlijdende genft»enten te afhankelijk van het centrale gezag worden gemaakt. De heer BAKKER (c.h.) wenschte strengere toepassing van de Trekhonden- wet. De heer S M E E N K (a.rsprak even eens over het ingrijpen in de gemeentelij ke leiding. Do heor KAMPSCHOëR (r.k.) sprak over do plaatselijke autarkie ten aanzion van de tewerkstelling van arbei ders bij uitvoering van werken en verzocht den minister daaraan oen einde te maken De heer VAN ZADELIIOFF (s.d.) hoopt, dat het den minister gelukken zal de burgerwachten en den bijz. vrijw. land storm geheel van fascisten te zuiveren De heer KOOIMAN (v.d.) zegt, dat als de minister meent, dat geen enkele sociaal-democraat tot burgemeester moet worden benoemd, dan gaat dit veel te ver. Vele gemeentebesturen hebben zich'zeer snel aangepast aan de tegenwoordige om standigheden. Daarvoor mag hun wel eens hulde worden gebracht. De heer LINGBEEK ((h.g.c.) meen de, dat er teveel r.k. of a.r. burgemeesters werden en worden benoemd Dat is een gevolg van de recldsche politiek. Aan de hervormde sollicitanten mag ook wel eens aandacht worden besteed! De heer SNEEVLIET (rev soc) klaagde over het beknotten van het recht van vergadering De heer VOS (vb.) had groote waar deering voor het buitengewoon knappe be leid van dezen minister. Replieken. Bij de voortzetting van de Algemeeip' i Beschouwingen over de begrooting, i den Arbe.d" betreft rimt vreugde de ontwik- Wat het „Plan vj constateerde spr keling van hg groe pro -s der S.D.A P' en sprak de hoop uit, in de toekomst nog meer vruchten daarvan te mogen zien. De heer I.. DE VISSER (c.p.) con stateerde, dat de regeering voor de niet- erkenning van Sovjet-Rusland geen steek houdende a i gumenten heeft aangevoerd. Spr. diende twee moties in, in de eerste werd een heffing ineens op het vermo- gensbezit boven f 50.000 gevraagd, in de tweede een verbod van alle fascistische or ganisaties. Aangezien deze moties niet voldoende ondersteund werden, konden ze niet in be handeling komen De heor B I E R E M A (1-) meende een zakelijke bestrijding van het „Plan van don Arbeid" te hebben geleverd. Terecht heeft de regeering gezegd, dat dat Plan de bijl legt aAn den wortel van den uit voer. Zonder aanpassing komen we er niet en kunnen we in de toekomst onmogelijk exporieeren. Spr. vond, dat hot lichtelijk dictatoriaal klonk in den mond van den minister-pre sident, dat we niet meer over devaluatie moesten spreken, „omdat wij het toch niet doen". De Kamer is toch verplicht haar meeting over een zoo belangrijk vraagstuk kenbaar te maken! Verschillende vaste lasten moeten wor den verlaagd, doch ook de loonen hier en daar Van de verlaging van de v^ste las ten verwachte men echter niet te veel. Wanneer men let op den achteruitgang van Rotterdam, is het duidelijk, dat de ver dere aanpassing snel moet geschieden. Spr. drukte zijn voldoening er over uit, dal de regeering de uitvoering van de landbouwcrisismaatregelen zal decentrali- seeren. De heer SNEEVLIET (rev, soc.) constateerde in zijn repliek, dat het kapi talistische stelsel ten ondergang is ge doemd. De heer VERVOORN (plattel.) vroeg zich af of de regeering wel een juist in zicht in den aard der crisis heeft. Hij verwees naar Amerika, waar de regeering er in is geslaagd de prijzen van de land bouwproducten omhoog te brengen. De heer J. TER LAAN (s.d.) diende een motie in, welke de regeoring verzocht geen gevolg te gevjn aan haar voornemens met betrekking tot de salarissen van jeug dige ambtenaren. De heer AALBERSE (r.k.) ver heugde zich erover, dat hij de Grondwets herziening een organisch kiesrecfit naast 't individueels kiesrect mogelijk zal wor den gemaakt. Spr. gaf toe, dat het stelsel van evenre dige vertefjenwoordigirv? bezwaren heeft, maar meende dat men het nu niet meer kan prijsgeven. De heer JOEKES (v.d!) zeide, dat weliswaar de Grondwetsherziening be perkt zal worden, doch dat zij eenige zeer belangrijke punten betreft. Do regeeiing stelt een onderzoek in naar do particuliere wapenindustrie hier te lande. Do omvang hiervan moge niet groot zijn, toch is het gewenscht mede in gelicht te worden over de vraag, in hoe verre deze industrie betrekkingen met het buitenland heeft. De minister-president heeft zich iets la ten ontvallen over het stelsel der evenre dige vertegenwoordiging. Nog daargelaten of jLe uiting van afkeer in de algemeene beschouwingen van den premier op haar plnajs was (Minister COLIJN: „TTn cri de coeurl" (Een kreet, die me uit *t hart kwam.) ....Zij is door het geheele land ge hoord, zei de heer JOEKES. Hij stelde in liet licht, dat het evenredigheid stelsel de politiek op hooger plan heeft gebracht en dat er verheldering in de staatkundige verhoudingen is ingetreden. De heer TEULINGS (r.k.) betoogt voorla do wenscholijkheid van invoering orner vrijgezellenbelasting, die heel wat meer aanvaardbaar ia dan een verhooging der omzetbelasting. Het volk begrijpt niet, hoe de reg"eering nieuwe bolastingverhooging kan voorstel en. Hel bezwaar moge bij de omzetbelas- ting-verhooglBg wat gevoeliger spreken, hei gebit evengoed tegen de andere voor- stollen. Spr. heeft over devaluatie een debat ge wenscht in zakelijke sfeer. Maar het ant woord der regeering, dat zij het toch niet doet. is ncit bevorderlijk voor het scheppen van die sfeer. De heer SCHOUTEN (a.r.) blijft re- psossiove controle inzake de persvrijheid de voorkeur geveii boven preventieve. Inzake de belastingvoorstellen heeft de minister van financiën groote tegemoet komendheid jegens de Kamer getoond. Hij heeft een vriendelijker bejegening ver diend, dan hem van de zijde des heeron Teulings is ten deel gevallen. Spr. uit zijn instemming met *s ministers verklaring, dat hij wil meegaan met een ochterwege- Inlen van de verhooging dor omzetbelas ting De minister voorkome.vdat de Ka- Boschouwingen over de begrooting, was mft„ bij de replieken het woord aan den heer JTr,100*ln? omzetbolfysHng zou DE GEER (c.h). Hij verklaarde niet te- e,en verwPrP<in Hu trekke ze in. gen elke positieve censuur te zijn. Verrui ming van de redactie van art. 7 der Grond wet behoeft geen aantasting van de pers vrijheid in te houden. moeten verwerpen HU trekke ze'in Antwoord van minister Colijn. Minister' C O L IJ N zegt, da» hg moei lijk kan diVussieeien mei sprpkers, vol gens wie de huidige maatschappü moet worden vervangen door eene volgens an dere beginselen, hetzij van Stalin, hetzij van Trotzki Bgna e\en moeilgk kan sprdiscussiee ren met den heer \eivoorn, volgens wicn er eerst landbouw is, daarna een heelen tijd niets en dan indiistrie Discussies 'met dezulken zijn tot onvruchtbaarheid ge doemd. De heer Westerman klaagde, dat het kabinet zoo stijfhoofdig is. Het verwondert spr., want hij meende, dat de heer Wes- terman behoefte had aan een kabinet, dat zegt: Sc volo sic jubeo (Zoo wil ik, zoo gebeurt t), en aan een parlement, dat al leen zoo nu en dan tans bijeenkomt om in de handen te klappen) (Gelach). Tèt erkenning van Rusland is do regee ring niet bereid De vertegenwoordigingen van flat land zijn een centrum van pro paganda in koloniën. De heer DE VISSER (c.p.): Andere koloniale rijken hebben Rusland wel er kend. Minister COLIJN: Die hebben er dan ook displezier genoeg van beleefd. (Ge lach.) De regeering vindt een staatscommissie voor grondwetsherziening onnoodig, maar zal, gezien de wenschen in de Kamer, de mogelijkheid overwegen om ook anderen dan zichzelve bij de voorbereiding te be trekken. Maar de regeering geeft de gren zen en den omvang der grondwetsherzie ning aan. De heer Teulings wil opheldering inza ke devaluatie. Spr. heeft al gezegd: „Wij doen het toch niet". Wat wil men meer voor opheldering? (Gelach.) De heer Aalberse zei, dat er in andere landen een verbetering der conjunctuur is. Maar vergelijking met andere landen is altgd moeilijk In Engelarid b.v. was eT een groote werkloosheid in een tijd. dat er in ons land nog geen werkloosheid was. Zoo ziet men, dat het verloop der crisis in de onderscheidene landen verschillend is. Het rapport der particuliere wapenin dustrie zal worden bekend gemaakt. Spr.'s uitlating over de evenredige ver tegenwoordiging was een cri de coeur. Een minister is nu eenmaal geen wassen beeld. Men moet een Kamer zoo laten samen stellen, dat het voor een regeering doen lijk is; ermee samen te werken. In dit licht moet men spr.'s uitlating bezien. Antwoord van minister Oud. De MINISTER VAN FINAN CIËN, de heer Oud, vraagt den heer Bierema, of deze de afschaffing van den landbouwsteun voor zijn verantwoording zou durven nemen Hij wil spoedige aan passing, maar dat is de consequentie daar van. De motieJtor Laan is zeer voorba rig, want er staat nu al in, dat er van een nieuwe jeugdsalarieering niets mag ko men, hoewel er nog niets vaststaat. Spr. betwist den heer Albarda, dat er volgens het Plan van den Arbeid meer uit de opbrengst der successie- en der ver mogensbelasting zou kunnen worden ge haald. Gaarne wil spr. erkennen, dat er in het Plan onderdeden zijn, waard om be zien te worden Maar de sociaal-democra ten moeten niet zeggen, dat het de oplos sing van de crisis geeft. De heer Teulings zei, dat, als de regee- ringspolitiek niet slaagt, er devaluatie zal moeten komen. Maar de he«r Teulings had tevens moeten bewyzen, dat devaluatie wol slagen zal. Een vrijgezellenbelasting levert het bezwaar op, dat veel vrUgezellen toch voor familie moeten zorgen. De algemeene beraadslagingen worden gesloten Zitting van Donderdag. In den aanvang der vergadering was aan de orde de stemming over de motie J. ter Laan, waarin de regeering werd uit- genoodigd af te zien van haar voornemen," om op de salarieering van het jeugdige personeel een aanzienlijke verlaging toe te passen. De motie werd verworpen met 52 tegen 27 stemmen. Opcantan op belastingen. Vervolgens werd verder gegaan met de behandeling van het wetsontwerp tot hef fing van opcenten op enkele belastingen ter versterking van de inkomsten voor het werkloosheidssubsidiefonds. Bij de algemeene beschouwingen over de rijksbegrooting was over de heffingen reeds gesproken. De heer v. d. TEMPEL (s.d.) bestreed de opvatting der regeering. dat de gemeen ten in de eerste plaats voor de werkloo- zop moeten zorgen. De soc-dem. fractie begrijpt óók de moeilijkheden der regeering en wil den minister de bonoodigde middelen niet ont houden Zij kan haar stem aan de voor stellen geven, met uitzondering van de op centen op de omzetbelasting. Het is jammer, dat de verhoogde op brengst de verlaging van den accijns op bier en gedis»illcerd mogelijk moet ma ken Onder de huidige omstandigheden konden de sociaal-demoeraten aan deze verhooging hun medewerking niet verlee- nen. De heer DE GEER (c.h.) achtte het volst rekt onjuist, dat He voorgestelde hef fingen noodig zijn in verhand mot de sfjj- ■r'ng van de wrUnosheldsuitgaven: deze Malste zouden toch moeten worden be taald. Wat de voorstellen zelf betreft, had de beer De Geer weinig toe te voegen aan het geen hij bg de Algemeene Beschouwingen had gezegd. Verhooging van de successie belasting is in wezen potverteren, omdat niet alle contribuabelen elk jaar daarin meebetalen. De opcenten op de dividend en tantièmebelasting zijn nog het meest onschuldige van de voorstellen. Zijn fractie zou echter stemmen tegen verhooging van de omzetbelasting en te gen het artikel, dat bepaalt, dat de op brengst der heffingen wordt toegevoegd aan de inkomsten van het Werkloosheidssubsi diefonds. De heer TEULINGS (r.k.) zegt, dat zijn fractie tegen de verhooging van de omzetbelasting zal stemmen. Een tijdelijke verhooging van successie rechten is onbillijk en scliadeigk. Even eens schadelijk, speciaal voor den handel, is de verhooging van de registratierechten. Het minste bezwaar bestaat tegen verhoo ging van de dividend- en tantième-belas ting, al kan deze worden ontdoken. Met de verhooging van de omzetbelas ting wordt een druk op de binnenlandsche markt gelegd en zullen de groote gezinnen het moeilijker krijgen, nadoelen, welke men van een verhooging van de invoer rechten niet zou ondervinden. De heer DE VISSER (c.p.) betoogde, dat de werkloosheid een gevolg is van ka pitalistisch wanbeheer. Verhooging van omzetbelasting, zegel rechten en bijzonder invoerrecht hebben allemaal den tendenz het leven duurder te maken. De heer KERSTEN (s.g.p.) er op wijzend, dat uit deze heffingen 26 millioen gulden worden verwacht, betoogde, dat dè verarmde bevolking deze niet kan dragen. Zijn fractie zou daarom tegen stemmen. De heer BIER E® (1-) kon even min als de heer De Geer het verband tus- schen deze belastingeh en de werklooshied zien. De regeering legt vermoedelijk dit verband om de voorstellen wat aanneme lijker voor de Kamer te maken. Met den belastingdruk zitten wg vol komen tegen het plafond. De regeering zal haar doel alleen kun nen bereiken, als zg kosten en lasten ver laagt. De heer VERVOORN (plattel.) maakte bezwaar tegen de opdrijving van de successie-belasting in de rechte lyn, het geen hij onbillijk achtte. De regeering ver laagt den gedistilleeFd accyns met het oog op de fraude, doch meent zij, dat de suc cessiebelasting niet ontdoken wordt? De heer Vervoorn zou tegen stemmen. De heer SCHOUTEN (a.r.) had eveneens ernstige bezwaren legen bolas tingverhooging, doch achtte zich, na de te gemoetkomende houding van de regeering ien aanzien van de omzetbelasting, niet gerechtigd de overige verhoogingen te hel pen afstemmen. Dit hield echter niet in, dat zijn fractie bereid zou zijn in de toe- komst voor nieuwe heffingen te stemmen. De heer SNEEVLIET (rev. soc.) keurde het af, dat speciale controle de kosten van de werkloosheidszorg moet doen dalen, terwijl controle op de gevolgen van de werkloosheid ontbreekt. Spr. zou tegen stemmen. De heer WESTERMAN (nat. herst.) wees erop, dat er tenslotte een grens moet komen aan belastingverhooging. De Ka mer moet zich daartegen verzetten om de regeering tot bezuinigen te dwingen. Voor- loopig stond de heer Westerman afwijzend tegenover het wetsontwerp; hg wilde echter eerst den minister hooren. Antwoord van minister Oud. De MINISTER VAN FINAN- GIENh mr. Oud, herinnerde eraan, dat op het terrein van dp financieele verhou dingen tuschen het rijk en de gemeenten, de werkloosheidsuitgaven een belangrijken post innemen. In de Troonrede Js gezegd, dat de over heid, wilde zij haar sociale taak blgven vervullen, noodzakelijkerwyze tot verhoo ging van eenige belastingen moest over gaan. De heer De Geer wenscht de opbreng sten der heffingen niet ten goede te doen komen aan het Werkloosheidssubsidiefonds doch aan de algemeene middelen. Gezien den* op hem geoefenden aandrang, ï^aaktê de minister daartegen geen bezwaar en trok hij het desbetreffende art'kel in, in verhand waarmede hij een wgziging zou aanbrengen. Omzetbelasting-verhooging terug- Qenomen. Indien de iÉÉfter de voorkeur geeft schrapping vA^de opcenten op de omzet belasting en handhaving van den bestaan- den accgns op bier en gedistilleerd, dan wilde de minister zich tot overleg bereid toonen, al achtte hij redenen voor verla ging van den accgns op bier en gedistil leerd aanwezig Een bedrag van 7 millioen kan de mi nister echter niet missen en dan zou de accgnsverlaging in 1936 niet door kunnen gaan. Dp minister verklaarde zich bereid de verhooging van de omzetbelasting terug te nemen. B Inzake de reisbclasfing kon de minister V°JL n/du.? rnp(^f,(lep|ingen doen Voorts betoogde hg aan het adres van den heer Bierema, dat de Kamer volkomen 0 ,n haa,< beslissing i«. Zij heeft haar eigen verantwoordelijkheid Doch die heeft de nrnister van financiën ook. HU heeft zyn bereidwilligheid voor overleg meer- malen getoond Doch er is ook een grens. Wie kans zief zooals blgkbaar de heeren Bierema en Westerman thans te regee- ren zonder belastingverhooging, die neme de plaats der regeering in. De algemeene beraadslagingen werden gesloten Bij de artikelen kwam eerst een tijdens het debat ingediend amendement—De Visser aan de orde, waarbg voorgesteld wordt de verhooging van de dividend- en tantième-belasting niet te doen gelden voor de arbeiders-gebruikscoöperaties. Het werd verworpen met 5624 stem men. Het wetsontwerp werd daarna met 56 24 stemmen aangenomen. Binnenlandsche zaken. Voortgezet wordt daarna de behande ling van ie begrooting van binnenland sche zaken v De heer VERVOORN (plattelander) verzet zich tegen een verkeerde samen voeg) ng van gemeenten, die een geheel verschillend karakter hebben, en wenscht handhaving van het gebruik van den trek hond onder waarborgen tegen misbruik. De heer WESTERMAN (n.h.) zegt dat de minister bg zgn optreden tegen de gemeenten op weg is naar gezonde pu- bliekrechtelgke toestanden. Er is nog veel gebrek aan samenwerking tusschen de organen. Wat verloopt er veel tijd met correspondentie van departementen en provinciale griffies De heer KRIJGER (c.h.) bespreekt de heffing van de zware rechten van de binnenscheepvaart. De heer BOON (lib.) bespreekt den toestand te Tilburg tijdens de staking Communisten hebben invloed geoefend De bescherming van werkwilligen was allerminst gegarandeerd. De politie is onvoldoende opgetreden. Er bestaat In ons land een recht om te staken, maar ook een recht om te werken. De politie heeft echter de werkwilligen niet genoeg beschermd. De heer VAN HOUTEN (e.ö) be strijdt de subsidies voor burgerwacht en vrgwillige landstorm. Hg keurt 's minis ters optredqn tegendover de gemeenten af Wil de minister samenvoeging vpn dwerg gemeenten voorbereiden? Dit zou oen be langrijke besparing geven. De heer DROP (s.d.) klaagt over de zware scheepvaartrechten. De heer IJSSELMUIDEN (r.k.) bepleit een beter optreden van de regee ring tegenover de gemeenten met het oog op de verhouding tusschen wat voor rente en aflossing van leeningon is be stemd en de andere gemeentelijke uitga- De heer DUTMAER VAN TWIST (a.r.) bepleit de belangen der schippers en verdedigt burgerwacht en vrgwillige landstorm. De heer VAN DEN HEUVEL (a r.) zegt, dat de heer Drees heeft ge zegd, dat de SD.AP. in wezen altgd is geweest een party, die alleen wettige mid delen wil. Maar wat gebeurt, als er een revolutionaire golf over de wereld gaat? Men denke aan 1018. Moet nu een soci aal-democraat burgemeester zun in een revolutionairen tyd in een gemeente met een roode meerderheid? De heer WIJNKOOP (c. p.) klaagt dat de politie de terreur beschermt van de N.S.B -ers in Duindorp, te 's-Gravenhage. Jegens den heer Boon merkt spr op, dat hét in Tilburg, ondanks de staking, volkomen rustig is geweest. Maar de heer Boon had het grofste geweld gewenscht! De heer VAN DIS (a g.) klaagt over vervolging van vrouwen, die om des ge wetens wil niet aan de stemming hebben deelgenomen. Minister De Wilde antwoordt. De MINISTER VAN BINNEN LANDSCHE ZAKEN, de heer De Wilde, zou persoonlgk het n-'et zoo ver schrikkelijk vinden, als de evenredige ver- tepenwoordigng niet ten volle tot haar recht kwam. Spr. kan zich voorstellen, dat vrouwen meenen, dat God haar verbiedt om te stemmen maar niet, dat zij meenen, dat God haar verbiedt om op het stembureau te verschijnen Spr. is op grond van een onderzoek niets bekend van fascistische stroomin gen in de burgerwacht. Spr. begrijpt niet, dat de sociaal-demo craten, die voor democratie zijn, niet in genomen zgn met den vrywilligen land storm, die georganiseerd is om de demo cratie te beschermen. Spr. is niet tegen alle benoemingen van sociaal-democraten tot burgemeester In- tusschen "heeft de S.D A.P een geschie denis Het vorige kabinet heeft aan mili tairen verboden om er lid van te zgn. On der dip omstand ghoden kan men moeilgk soc,'aal-democi aten burgemeester maken. Spr. is heimelgk tweemaal te Tilburg geweest. He» was er rustiger dan elders in ons land (Gelach). Colportage wordt zooveel mogelijk plaat selijk geregeld en behoort overigens on der den minister van justitie. Inzake den trekhond bewandelt de regeering den ju'sten middenweg Waterlpidingdwang in een kwestie van gemeentelijke verorde ningen Het rapport over de scheepvaart rechten zal spr met spoed bestudeeren Hg onderbreekt zgn rede, waarna de vergadering tot Vrijdag 1 uur wordt vo*. daagd. OERÜC BLAD. NIEUWSBLAD VOUR ZUID-HOLLAND EN UTRECHT Schoonhovensche Courant VRhJDAG 15 NOVEMBER 1935 door JAN KIJKUIT. We vertellen van: Er was eens; over Polsbroek, Reeuwijk en Lexmond. Jod is jar g geweest. Vgf en twint g jaar reeds wandelt hij over de aarde., zonder dat ik heb kunnen uitvinden, welk ngt nU h er doet. M sschien komt dat nog, maa dan heeft hg veel in te halen. Hg was jar g en hU ze te willen trac- teeren. Dat vonden we allen aardig en ga ven hem daarvan "kennis. De jarige stelde voor: sigaren, advocaat en koekjes. We mompelden onze instemm ng, hoewel ik Teun hoorde brommen dat hU liever ets hartigers zou hebben. Jod draaide een beetje op zgn stoel, stond op, liep eens heen en weer, aan dachtig door ons allen gevolgd. Einde'gk kwam het hooge woord er u't. „Tante, kunt n me dan een paar gul den leenen?" We lachten, allemala, behalve Jod, d e de mop blgkbaar n et begreep voor tartte. Betje hem gl mlachend zei: „Dus dan trac- teer ik eigenlgk." „Jod," vermaande ik .„tracteeren kan je nog niet. Je moet eens naar Polsbroek gaan en daar een cursus volgen in dat ▼ak. Daar kennen ze 't voorbee'dig." Jod keek me schichtig aan, vermoedde eenige boosaard'gheid en ook tante wierp me een vragende blik toe. Ik vertelde dus: „Er was eens een dorp en dat heette Polsbroek. De burgemeester van dat dorp wasoverleden en men ging op zoek naar een nieuwe. Na vier maanden vond men hem en de gemeente was zoo big weer een hoofd en een bestuurder te hebben, dat ze 4 besloot hem feestelijk in te halen. Er f werd een regel ngscommiss'ie gevormd, waarvan de wethouder Rgneveld de hoofd persoon was. Feestv'eren kost geld en de verheugde gemeentenaren brachten f 122 bij elkaar om de inhuldiging op waard ge wyze te doen geschieden. Dat gelukte ook. Op den dag dat de nieuwe burgemeester zijn bigde inkomste hield, was 't mooi weer en er werd keur g feest gevierd. Het dorp was vers'erd, er was een eerewacht te paard geweest en aRn den burgemeester en zün gezin was een smakeluke koffie- maaltgd aangeboden. De Polsbroekers wa ren voldaan en verrukt over het feest en ieder ging mo» een prett-g gevoel naar huis. Maar hot hinkende paard kwam/ach- teraan dat was de rekening. Toen al'e uitgaven opgeteld waren, bleek dat het feest geen f 122 maar f 173 gekost had en het l'ed van „Lang zal hU leven" werd nu vervangen door: „Wie zal dat betalen?" Ik behoef julie niet te zeggen dat het moeilgk is om na een feest de deelnemers tot een extra uitgave te bewegen en zoo was 't ook in Polsbroek. De kwest'e kwam ter sprake in den raad, de heer Rgneveld deed rekening en verantwoord ng van ont- FEUILLETON. EEN NEVURUJKE LIEFDE. door BEN BOLT. vangst en u tgaven der feestcommissie en men besprak hoe het tekort van f 51 zou worden aangezuiverd. Dat moest de ge meente dan maar doen, vond men en daar toe werd besloten met 4 tegen 2 stemmen en een onthoud ng, namelijk de heer Rg neveld. die n et w 1de meestemmen. Toen het besluit genomen'was en de wethouder st 1 had toegekeken en afgewacht hoe de raad z eh zou houden, kwam de verras sing: de heer Rgneveld zei dat hU n'et wil de dat de gemeentekas dat zou betalen, hU zelf zou het tekort aanzu veren. Z e je, Jod, dat is nog eens iemand, die wat over hoeft, voor zUn medemenschen en dat s iemand van wien je kunt leeren boe je moet tracteeren." Intusschen had d'e goeie tante Betje de meid uitgezonden om de tractat es te ha len en die stonden nu op tafel. Jod stond nOo't gezongen was en waar m ssch en noo t meer gezongen zal worden. De raads leden hoorden critisch toe, terwgl de voor- z tter met zijn pres'dentshamer in de hand het lustige lied zong en bg het refre n be proefde er een Zwitsersehe jodelklank in te brengen. Toen het l'ed uit was keek de doco-bur- gemeester met welgeval'en rond en de raad lachte, behalve het lid dat geklaagd had over de straatmuz ek. Onweer'egbaar was door de solo van den voorzitter ge bleken dat op VrUdag een opus was u t- gevoerd, dat d:en dag n el ten gehoore had gebracht mogen worden en hoewel de zang van den loco zonder wanklank was geweest, was het muziekstuk op VrUdag een en al wanklank. De loco bracht ook op de oploss'ng, de aanle'd'ng tot het vergrijp. Toen de straat muz kant op de secretarie zijn vergunn ng was kernen ha'en, had men hem daar bg vergiss ng een licens'e gegeven, bestemd voor den Woensdag. Een fout kan ieder maken maar bg een zoo ernst ge zaak mag een dusdanige verg'ssing toch niet voorkomen en k denk daarbü aan de woorden van Napoleon, die eens zeide: „C'est plus qu'un „Hou je Latyn maar bg je, Jod, en zeg 't in eens in 't Hollandschl" riep Teun DE HERDENKING VAN DEN VREDE IN ITALIË. er bij of hij een toespraak yilde houden I ïa„ ach,ei. 7jjn advocaatje. 33 In de mist Het was nog donker en het zou ze ker nog wel twee uren duren voor de da geraad g ng aanbreken toen ze haast omvallend van vermoe'enis, een eindweegs een dicht rhododendronbosch, dat den stei- len heuvelkant bedekte, ingingen. In den stoel gezfeten, viel Kathleen bgna d rect in slaap, terwUl Forsyth, met zgn rug tegen een dikken tak en zgn beenen u tgestrekt, op een dik tapgt van afgevallen b'aderen, naar Ching keek, d e bezig was met een klein iiakje, dat hg uit de bergplaats in den stoel te voorschgn had gehaald. „Sigaret?" bood de Ch nees nonchalant aan en stak tegel gk den dokter het doosje toe. „Sigaretten! Ch'ng, je bent een engel! Waar heb je die in vredesnaam van daan"? „Van mijn broer.... heel rgke man," grinn:kte Ching, een sputterende zwavel- lucifer aanbiedend. „Die broer van je >s een bfillante ont- dekk:ng geweest, Ching," verklaarde Dick Forsyth, met welbehagen kleine rookwolk jes u'tb'azend. „HU heel boos om Li Weng-Hob'U hem voet dwars te zetten!" Een poosje was het stil. Forsyth, on- uitsprekelU'k gen'etend van de onverwach te luxe, rookte zün s garet op, stak nog een, tweede aan en kwam met Ching overeen, dat hg het eerst' 'zou gaan slapen Na een uur zou de Chinees hem wekken en de wacht van hem overnemen. De dokter strekte z'ch op de bladeren u t qq viel büna oogenblikkelg'k in slaap Eenmaal werd hU wakker, opende lodde- rR zijn oogen er zfwc het yurweind'A V" en ik schrok geducht van zoo'n voorm maar 't bleek n et zoo erg te zijn. „Jan had 't .daarnet over die twee vers- j jes," zei hg en nu zal ik jull'e ook eens wat vertellen over een versje. Er was eens 'n dorp, dat heette Reeuwgk. Het i§ een muzikaal dorp. In andere gemeenten zün er bepalingen omtrent straatmuziek, die al of niet, of alleen op bepaalde dagen, of al leen voor 1 efdadig doel worden toegelaten, maar daarmee is men in Reeuwük n'et te vreden In die gemeente wordt ook voor geschreven wat voor soort muziek er op straat moet worden voortgebracht.** Beethoven of jast?" wierp ik er vragend tusschen. „Neen, maar wel zooieta. Er mag op twee dagen in de wepk muziek langs da hu zen worden gemaakt, maar om alk wat te geven, is er een dag vastgesteld, waar op alleen christelijke muz;ek gemaakt mag worden en een dag voor wereldsche klanken, namelgk Vrgdags voor de ernsti ge en Woensdag voor de populaire mu ziek. Voor beide eoorten van kunstuiting bestaan aTzonderlgke formulieren. Maar nu s er in dat kunstz'nnige dorp een ramp gebeurd. ■'Er is op Vrijdag vroolyke muziek gemaakt. Er kwam een gemeenteraadsver gadering, die, vermoed ik, afzonderlgk bg- eengeroepen was, om over de catastrofe te spreken. Een raadslid behandeldg de teere kwestif en klaagde over de straatmuziek. Toen nam de voorz'tter, de loco-burge meester, het woord en sprak: „VrUdag was 't schoon weer. De zon scheen helder, de vogels zongen en met vreugd een dankbaarheid n 't hart wan delde ik een weiland in. Daar boorde ik eensklaps muziek. Ik luisterde. Ja, *t was zoo, de muziek speelde...." En daar klonk in de plechtige raadszaal de fraa e baritonstem van den looo-burge- meester, die zong: „We gaan van 't jaar niet naar [Zwitserland, Hoold -jé! Hoold!-jé!" 't Klonk heel goed in die zaal, waar nog ,,'t Is fteen Latgn. maar Fransch," ver beterde Jod en het beteekent: „Dat is er ger dan een misdaad, het is een fout!" „Nou," «ei tante bedachtzaam, „een misdaad kan ik 't n et vinden." En alsof we daarop gewacht hadden. zetten we alle drie het Reeuwgkschs lied in: We gaan van *t jaar niet naar [Zwitserland, Hooldi-jé! Hoold'-jé! Toen ons trio verstomd was en we onze kelen smeerden met de advocaat, ze tante: „Nu hebben jullie twee verhalen gedaan over een gemeenteraad en nu zal ik er ook i een doen." j „Hoera!" juichte ik. I „Er was eens een dorp en dat heette 1 Lexmond," ging tante voort. „Er werd daar eens een gemeen tern ad gehouden en j bet verslag daarvan kwam 'n de Schoon- I hovensche Courant van 18 November 1935 En wat vnd je nu in die krant? Op de eene bladzijde slaat dat de heer Jac. de Jong in den raad van Lexmond zegt: „De even red ge vertegenwoord'gmg. waarvoor vee! te zeggen was, bracht ook veel ver splintering". En op de andere bladzgde staat dat m'nister Colijn in de Tweede Ka mer ze de: „Voor mg zelf sprekend moet k zeggen, dat ik de evenredige vertegenwoor- d ging diep verfoei omdat d e leidt tot steeds grootere versplintering". „Wat zeg gen jullie daarvan?" „Ik constateer," riep de jurist Jod, „dat er verschil en overeenkomst is tussriien de uitingen van die twee staatsl eden. De heer De Jong prijst de evenredige vertegen woordiging en dr. Golun verfoeit die, maar beiden zeggen ze woordelgk dat die Ie dt tot versplintering." „Tante," vToeg ik, „zeg u mü eens, op welken dag heeft de heer De Jong in Lex mond die woorden gesproken?" „In de vergadering van 31 October." „En wanneer herhaa'de dr Colijn het woord „versplintering", in de Kamer?" „Op 12 November." 11 November vijfendertig, Hield men wapenstilslandsdag. Even zweeg, in vele landen, Alles stil, met die^ ontzag. In die plechtige minuten Overdacht men weer het feit. Van het groote meneehenoffer, Uit den wreed en wereldstrijd. Hoe verliep het in Italië. Waar het nu weer woelt en gist? Hoe gedroeg zich Mussolini, Rome's „eerste violist"? Heeft hen soms een vredeshymne Op zgn instrument gekweeld? Méér waarschijnlgk is het, dat hU Thans een krijgsmarsch heeft gespeeld. Mussolini dacht aan oorlog In dit wUdingsvolle uur, Welbewust is hü begonnen Met xgn Moedig avontuur. Toch kan het er ook van komen, Dat zijn krijgszang vroeg of laat, Onder alle tegenslagen In een treurmarsch overgaat. „Hè, hè," verzuchtte ik. „Dat te me een j pak van 't hart. Ik vreesde dat 't anders- j om was. Nu is de eer v%n Lexmond ge- j red. Het ia duidelük dat m'nister Colgn het verslag van den raad van Lexmond heeft gelezen en dat hü de uitdrukk ng van de versplintering heeft overgenomen I van den heer Jac de Jong." Jod weifelde en zei: „Men ziet 't meer dat dezelfde gedachte tozelfder tgd opkomt bü twee groote gees- ten de sigaret van zgn metgezel in de du' a- terms gloeien .Hü sloot zgn oogen opnieuw en sl'ep vast tot het licht werd, om, toen hg ontwaakte, te bemerken dat Ching, 'n- eengerold op het bladertapgt, vredig snurkte. Toen hg naar den trouwen kerel keek en bedacht hoe vreeselgk vermoeid hü geweest moest zgn, kon hg onmogelük kwaad op hem wezen, hoewel het geïm proviseerde kamp blgkbaar eenigen Ujd geen bewaking had gehad. Maar gelukkig had het verzuim geen ernstige gevolgen gehad. Forsyth kwam overeind, rekte zich uit en geeuwde. Bg wgze van antwoord kwam er een geeuw u t den draagstoel, gevolgd door een lachje Hü keerde zich half om en zag dat het gordün teruggeslagen werd en Kathleen met lachende oogen naar hem keek. „Goedenmorgen, Dick!" Hg wierp een sneFen bl;k op Ching. D'e sliep nog den loodzwaren slaap van een oververmoeid man eh zonder aarzel'ng stapte de dokter naar den draagstoel, nam het mooid lachende gezichtje tusschen zgn handen en kuste het me sje lang en innig. „Goeden morgen, liefste!" Een diepe blos kwam op Kathleen's ge zicht, maar in haar oogen b'eef de lach „G:stermorgen zou je dat niet gedaan hebbenI" „Neen," lachte hg terug, „maar mor gen „Jamorgen?" - „Morgen krijg je minstens een dubbele portie!" Ze schudde het hoofd in vroolg'k ver- wüL „Ik had nooit gedacht dat je zoo wuft kon zUn." „Wuft!" protesteerde hU- „Als k toch ga trouwen!" „Trouwen?" „Ja, natuurlük," antwoordde hü baz g „We trouwen op het eerste zendingssta tion het beste, dat we here ken Dan zal, je vader niek meer in staat zijn tussch'en beide te komen. Ik houd- er nu eenmaal van de dingen af te doen." Ze zei verder niets, maar terwijl zg u t den stoel stapte, verried haar gezicht dui delük genoeg, hoe ze zün voorliefde voor „afdoen" opnam. Zü droeg altüd nog het costuum van voorname Chineesche dame en met een liefkozenden blik op haar stralend gez'cht, zei hg vol bewondering. „Ik heb nooit geweten, dat Chineesche kleedzoo goed kon staan." Met een oolgke twinkeling in haar oogen keek ze naar zijn bemodderde en door weekte kleeren. „Ik bon baqle dat ik dat compliment niet terug kan geven." „Neen, het is alleen om mezelf, dat je van me moet houden," bracht hü plagend 'n het m dden. „Misschien lukt het me dat te doen," klonk het job ge beseheid. „JU schat!" riep hü en toen hu haar ditmaal in zijn armen nam, vergat hü te küken of Ch'ng nog dl ep. Maar Kathleen keek wel en na een oogenbl k hernam ze: „Vind je niet, dat het tüd wordt hm met die frivolite't op te houden en toèbore d- selen te maken voor ons ontbgt? Als we klaar zgn, kunnen we Ch;ng wakkW ma ken; die zal langzamerhand wel voldoen de u tgerust zijn „Goed Als jij dan een paar hai denvol droge tak es wilt verzame'en. ga ik op zoek naftr water Daar zal wel geen gebrek aan zün in deze heuvels." Hg' nam een kle:ne pan, die z'ch bü de dingen bevond, welke Ch ng van zijn on volprezen broer geleend had en g!n f heen terwgl Kathleen takjes begon te zame len voor een vuur Spoed g kwant For syth terug met een pan vol water! Zün haar en gezicht dropen „Zoo, ben je onder de pomp gèweest? Waar is "de hadkamer?" nformeer|de het me sje rtiet een glimlach .Maar enkele meters van h:er. daar echts Daar is een stroompje" Kathleen wuifde"^ hem met een ucht g gebaar toe en verdween echter de rhodo- VINGER AFDRUKKEN. Een sprekend resultaat. Ongeveer een week geleden werd op 't bureau van het 4e Reg. Veld-Artillorie te Ede uit een geldkistje een bedrag van f 80 gestolen Verondersteld werd, dat zulks door inbraak was geschied. De recherche van de Edesche politie heeft daarna van ▼ierhonderd militairen vingerafdrukken genomen en deze vergeleken met de op het geldkistje aanwezige. Het resultaat was dat de dader, B, kon worden opge spoord. Hij heeft bekend en is ter beschik king van de justitie gesteld. dendrons. Toep zü terugkwam keek For syth haar met een bl k vol liefde en tce- derheid aan. Haar oogen straalden van den lach. Ze moest wel bgzonder vroo'ük gelu'md zün, de doorgestane gevaren ten «PÜt. „Het is jammer, dat Ching n'et een paar handdoeken van zgn rijken broer heeft geleend," zei ze. „Mgn gezicht voelt aan, alsof het tot marmer verstgfd is." „Het is mooer dan. „Tgd om thee te zetten, Dick!" viel ze hem schalks-vermanend in de rede. Ze staken den kie nen houtstapel aan, zetten thee in de pan van Ch'ng's broer en nadat alles gereed was, werd hun tocht genoot gewekt. Toen hg het vuur en de stoomende thee sag. g'ng hg verschrikt overe nd zitten. „Ikik.... heb me verslapen," sta- me'de hü. „Heel jammer. Ik Forsyth had n et de m'nste ne ging om hem een standje te maken over zgn gebrek aan waakzaamheid „Spaar je verontschu'dig ngen." onder brak hg bom vriendelijk, „we begrepen, dat je rust nood g had en het ontbgt is k'aar. Laten we aanvallen. Hoe eerder we doorgaan, hoe beter." Toen ze gegeten hadden, vervolgden zij hun weg. Naarmate zü voortgingen wer den de heuvels steiler. De lucht bl es koe ler en r viertjes haastten z ch naar bene den. Klaterende r 'erva'len in wonder mooie omlüsting vai jroen deden zich aan het oog^ op. Ze trokken langs meer dan één duizel ngwekkende afgrond,v passeer den prim tieve bruggetjes, d e hun een koude rill ng langs den rug deden 'oopen en bereikten e'ndelgk een hellende gras vlakte, waar zü besloten te rusten voor j hun „lunch". v Zij waren nu hoog genoeg omtover de j Hfcg^re heuve's heen te kunnenrijken en terwü' Ch ng een maaltijd van boonen purr# en tarweknekjes bere'dde, I eien Kathleen en Hick Forayth den hl k dwa len langs den weg waar zij vandaan ge- j komen waien. De daken en tempel» van EEN KERK GEPLUNDERD. Buit van 200.000 mark. Woensdagnacht ia in de parochiekerk te Telgte bg Munster een vermetele dief stal gepleegd, d'e ongetwijfeld lang van te voren was voorbereid. I)e daders, klaarb'gkelük een góedgeorgan seerde ben de van beroeps nbrekers. maakten tal van kerkelijke kunstvoorwerpen buit met een totale waarde van ongeveer 200.000 mark en wisten ongemerkt te ontkomen. Zü kre gen om. in handen: een goth sche mon strans, d e kostbare oude avondmaalskel- ken, waarvan twee van het fgnste f li- grain-werk en getooid met beelteniasen, twee waardevolle m ako'ken. twee oude hooge gouden kelken, een rgk met edel- steenen bezet kru's en verder alle s-eraden van een heiligenbeeld, bestaande uit een gouden kroon, talrijke goudpp en zlveien kett'ngen enz. NOODLOTTIGE BOERDERIJBRAND. Nabü Alexis in Noord-Garolina ia een boerderg in vlammen opgegaan. De a«;ht k nderen van den eigenaar, van-1 maand tot 22 jaar oud, kwamen allen in de vlam men om De vader werd zwaar gerond bü een poging zün k nderen te redden De ▼rouw bleef ongedeerd. De lükon werden later geborgen, zg waren volkomen *swher- kenbaar. Pi-Chow g'ansden in het zonlicht en to*a het meisje de stad in vogelvlucht ontdekt», l'et ze een lichten kreet van ontsteltenis hooren. „Och. wat zgn we we nig opgeschoten!" „Ja," gaf de dokter toe, „maar vergeet niet, dat we over heuvels klimmen." „Ze zulten Li Weng-Ho nu wel hebben gevonden." „Uren geleden vermoed ik." ,.En zou de achtervolging al begonnen zün? „Vast en zeker Maar er is geen reden ▼oor opw nd ng Het zal de mannetjes van Li Weng-Ho een heelen tgd kosten oia ons spoor te v nden en voor het zoover is, kunnen we veilig en wel buiten zgn rechts gebied zün." „Ja, maar ik z:e hem er best voor aan, z'ch van de grenzen van zijn provincie n ets aan te trekken en, als hg ons op het spoor komtj zgn mannen achter ons aan naar Yunnan te zenden „Latep we hopen van niet," antwoordde Forsyth bemoed gend Kathleen kon de gedachte aan de» mandarijn echter niet zoo gemakkelijk van zich afzet'en. Li Weng-Ho. beroofd van zijn profti en het slachtoffer van d epe vernedering, zou ongetwijfeld energ ek zijn n de achtervolging en ongenad g zijn in zijn wraak Dat ze nog zoo d cht bü Pi- Chow waren, had haar d ep teleurgeste'd en er kwam een druk over haar, waaraan ze zich n et kon ontworste'en. Bovend'en begon het weer te verande ren. Boven de heuvels pakten zich wolken samen Zij werden steeds grooter in aan tal en omhulden 'en laatste de toppen der heuvels Verder naar beneden hingen de woikenriu ers ais rook om de boomkrui nen. De v'nchtel ng<»n zelf waren :n een vocht gen m's» gewikkeld, die hen tot op dp bu d nat maakte en hen belette ver der pm hen hren t" zten dan een paar me er (Wordt ,fd.)

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Schoonhovensche Courant | 1935 | | pagina 3