Permanent-Wave
Brandstoffen
KOEMANS'
SeitoUcktjes
H. J. Schrijver
ESPAARTK0LE"
Kalfsvleesch
Draagt K.L.M. Werkkl eed ing
f2.95
Voor rookers
De Gruyter's
Brand in de Stearine-kaarsenfabriek.
Marktberichten
f 2.50
eni4.-
Joh. A. Hoefnagel Dames- en Heerenkapper- Telefoon 35
H e ere n!
knipsalon
vanaf 65 cent par pond
H. DE VAAL ZN.
ffUNE BISCUITS
,anll71/2 voor
GARAGE
A. SCHAKEL
SCHOONHOVEN
REPARATIE
e adres voor
verhuur!...
De Firma Stekelenburg
OP UW
REKENING!!
Schoenhandel
Markt 7-Gouda
Damesschoenen C O AE
Jongens- en Meisjes- 95
schoenen ijzeraterk vanaf
Heerenschoenen O
Heerenschoenen
En dan U weet het:
het is iets goeds voor lage prijs!I!
N.V. v/h A. Hoogenboezem
Ontvangen een schitterende collectie
LAMPEKAPPEN
ORNAMENTEN
Perk- en Tuinplanten
Handelskweekerij S. J. M. PRINS
Alom verkrijgbaar, voor iedere beurs, in de
navolgende prijzen:
£1 i IB T L. I 6-8-10-12-15 en 18 ct. p. half ons
üChniVBrS IduSK Wordt 00k in 1-°ns en halfpondsverpakklng geleverd
't Merk wat uw grootuader eek al wok tal
Electrische Tabaksfabriek
Schoonhoven
SocïcnJ eti (Belangrijk*
Om den Amerikaanschen presidentszetel
Een ramp voor Gouda.
WOENSDAG 13 MEI 1036
PAARDEN EN VEE.
ROTTERDAM, 12 Mei. Veemarkt. Aan
gevoerd 3799 dieren, w.o. 2Ué paarden, 2
veulens. 875 magere runderen, 901 vette
runderen, 153 vette kalveren, 1302 nuch
tere kalveren, 42 graskalveren, 85 scha
pen of lammeren, 2 varkens, 5 biggen, 36
bokken of geiten en 132 zuiglammeren.
Prijzen per K G Vette koeien tot 54 ct.,
tot 46 cent, 3438 cent; vette ossen tot
48 cent, tot 44 cent, 3438 cent; stieren
tot 44 cent, tot 42 cent, 3438 cent: vette
kalveren tot 80 cent. tot 65 cent, 4045
cent; graskalveren 42 cent. 32 cent, scha
pen 40 cent, 37 cent, 30 cent; lammeren
39 ent, 34 cent, 29 cent; nuchtere slacht
kalveren 30 cent, 25 cent, 20 cent; slacht-
paarden 40 cent. 33 cent, 28 cent.
Prijzen per stuk van mager vee: Scha
pen f 20, f 16, f 12: lammeren f 18, f 14,
f 10; zuiglammeren f 8, f 6, f 4; nuchtere
slachtkalveren f 7, f 6, f 4. nuchtere fok-
kaheren f 14, f 9, f 7; slachtpuarden
f 155, f 105, f 70; werkpaarden f 260,
f 160, f 100; bitten f 115, f 90. f 60: stie
len f 225, f 180, f 100, kalfkoeien f 195,
f 150, f 105. melkkoeien f 205, f 165, f 115;
vaarzen f 125, f 95, f 75; pinken f 95,
f 80, f 65; graskalveren f 55, f 35, f 20.
vare koeien f 140, f 120. f 100; bokken of
geiten f 7, f 4.50 en f 2.50.
Overzicht: Aanvoer .vette koeien en os
sen ruimer, vasthoudende handel, prijzen
als vorige week; stieren iets ruimer aan
gevoerd, tamelijke handel, onveranderde
prijzen (2e kwal. iets stijver); vette kal
veren korter ter markt, kalme handel,
prijzen als Maandag; aanvoer schapen en
lammeren korter, kalme handel, prijzen
als Maandag; nuchtere fok- en slachtkal
veren aanvoer njinder, levendige handel,
iets hoogere prijzen; paarden iets korter
ter markt, trage handel, iets lagere prij
zen; de aanvoer van kalf- en melkkoeien
korter, redelijke handel, prijzen van de
beste melkkoeien iets hooger, overigens
onveranderd; aanvoer vaarzen en pinken
iets minder, goede handel, prijzen van de
beste vaarzen hooger, overigens als vorige
week; graskalveren gering ter markt, met
stille handel, prijshoudend. Aanvoer van
zuiglammeren iets minder. Tamelijke han
del. prijzen als vorige week, vare-
koeipn aanvoer iets korter, met tamelij-
ken handel, prijzen als vorige week; bok
ken en gtjiten iets korter aangevoerd,
vlotte handel, onveranderde prijzen.
MELK, BOTER, KAAS EN EIEREN.
WOERDEN. 13 Mei. Kaasmarkt. Aan
roer 330 partijen kaas. Prijzen: met rijks-
merk le kwal f 1921, idem 2e kwal.
f 17—18. Handel traag.
BODEGRAVEN, 12 Mei. Kaas Aan
roer 256 wagens, totaal 11 520 stuks, we
gende 103.680 K.G Eerste soort Gouda
met rijksmerk f 10(21, idem mindere
f 1718. Handel matig.
UTRECHT, 12 Mei. Ver. Eïerveiling
Utrecht (V.E.V.U.). Eieren wit f 220—
2 60, eieren bruin f 2.502.65, eendeieren
f 2, alles per 100 stuks. Aanvoer 16.000
stuks.
GRANEN EN PEULVRUCHTEN.
ROTTERDAM, 11 Mei. Voederkoeken.
(Bericht van den makelaar J. H. Broede-
let). Inlandsche voorslag lijnkoeken loco
5 75, Mei-Juni 5.76, Mei-Aug. 5 80, Juli-
Aug. 5 85, dito lijnkoekschilfers loco 5 90,
Mei-Juni 5.90. Mei-Aug. 5 95, Juli-Aug.
6. dito grondnotenkoeken loco en Mei-
Aug 5.75. Juli-Aug. 5.80, dito grondnoot-
sohilfers Mei-Juni 5 90. Juni-Aug. 6, di
to grondnootmeel Mei-Juni 6.15, Juni-
Aug 6.25, dito soyakoekon loco 5.40, Mei-
Aug. 5.45, Juli-Aug. 5,00. dito Cocaskoe-
kon loco 5, Mei-Juni 5, Juni-Aug. 5.10,
dito raapschilfers loco 8.55. Mei-Juni
3.55. Mei-Aug. 360, Juli-Aug. 3.65, dito
palmpittenkoeken loco 475, dito soya-
achroot loco en Mei-Juni 5.40, Juni-Aug.
5.50, Noord-Amerikaansche lijnkoeken lo
co en stmd. 5.80, dito merk SK loco 5.85,
Fransche grondnootkoeken (blanc) Mei-
Juni 5.85, Br Indische Grondnootkoeken
40 pGt. loco 4.75, dito 50 pCt. stoomend
5 40, Lijnzaadschilfers (Bombay) loco
5.70, N A zaad loco 0.30, Grondnootschil-
fers (Bombay) extra light loco 6.25. dito
Light Mei-Juni 6, Gocoskoeken Manilla
loqo 4.85, Engelsche loco in transito 4.10,
dito Java loco 5.25, zeer blank loco 5 30,
Java Cocosschilfers loco 5 50, Noord-Ame
rikaansche soyakoeken loco 5 40, dito
Soyaschroot Mei 5.45, alles in guldens per
100 K.G. en gedeeltelijk tweede hands.
Alle prijzen zijn inclusief da variabele
heffing, doch worden verhoogd met de ten
tijde der levering geldende extra heffing,
welke thans 50 cent bedraagt.
AARDAPPELEN, GROENTEN EN FRUIT
GROOT-AMMERS, 9 Mei. Eerste Al-
blasserwaardsche Veilingsvereeniging te
Groot-Ammers. Veiling op 9 Mei. Aanvoer
12 464 eieren Prijzen: Kippeneieren f 2.25
2 75 per 100 stuks; 47 pond boter 52
—60 cent por pond; diverse aanvoer: 15
bossen radijs 1 cent per bos; 8 bossen
koolplanten 4 cent per bas; 14 K.G. spi
nazie 2X43 cent per K.G.
compleetl
Het permanenten Uwer haren la een zaak van vertrouwen. Laat daarom Uw
i/dulvS mooiste aleraad alleen door een vakman verzorgen met jaren ervaring op dit
gebied, Wenscht U vakkundige raadgeving voor een betere Permanent, kom dan bij ons.
Wij werken met de beste apparaten. Uw adres voor knippen, wassen, watergolven 75 cent.
Onduleren 35 cent, knippen 30 cent- Nergens beter dan bij Schoonhoven
bezoekt onze
Vakkund. bediening!
Telef. 54 Talef. 54
Vet
Prima Blanke Kwaliteit
Dagelijka versch
Beleefd aanbevelend,
Schoonhoven
TE KOOP:
Mooi zwart emaiile Kupperbusch
Fornuis, 85 breed, f 18. Prima
mahonie 2-pers. Ledikant met ma-
tra» f 20. Massief eiken Schrijftafel,
met onderkast, 3 laden en boven-
kastjesf 18. Eiken Kastje f 10. SLUIS
Hoogendijk 128b bij Schoonhoven
ftrljich groan
Rodant
Zalio korrelt an Paita
Muizentarwi an mouth
Dl Rattenmors en Secta
STOLWIJKSCHE DROGISTERIJ
GM* v/oantdsa 20
OFF. FORD DEALER
BILLIJK,VLUG EN NETI
IJzersterk
Kleurecht
Voordeelig in prijs
Eenmaal gedragen blijft U er bij.
vJi. Gebr. Moes, Loplkerstraat 10, Schoonhoven
heeft ruime voorraad. Zie onze speciale étalage.
Ook voor Vakkleedlng het aangewezen adres.
Kappersjassen. Slagersjassen, Bakkersjassen, Kruideniersjassen.
Bestelt nu tegen
voorjaarsprijzen
Ondanks alles steeds nog het oude adrea met
de aolide naam wat betreft kwaliteit en prijzen
Voor U beslist waar U koopt, vergeet niet eerst
onze etalage te gaan zien voor prijs zoowel als
afwerking f f
in zwart en bruin vanaf m hw
met rubberhak vanaf m k#
m. gepend rubberonderwerk v.a.
bij
Telefoon 3 - Koestraat 12 en 83 - Schoonhoven
M'« S «inlichtja
Uitsluitend vordes ^oLot
senbod n
Wflrt prachtig II... rag.U tegen I I— per plaatsing
Ak in prijzen vanaf f 3.25 compleet mat plaatsing
dHjk H. A. DE LANGE, Varkensmarkt17, Schoonhoven
■lllliil Irkené Installateur
Aanlag van Elactrischa Licht-, Kracht- an Ratfio-lnstallatias
Banden, Benzine en Olie
E«n groote partij
biedt U da
v/h Firma J. DOESBURO
lopikaritroat 39 - T.l. 65
SCHOONHOVEN immmmm
Moei geed Lege prijzen
Een kreet om hulp! Wae helpt
een werkloos gezin aan KLEER
TJES VOOR DE BABY. die ver
wacht wordt. Brieven, onder No.
9040, aan het Bureau v. d. Blad.
Wegens beëindiging van bedrijf te
koop: 40 50 ZEELTFUIKEN;
in goeden slaat; bij D. v. d. HEU
VEL, Bovenkerk, Stolwijk.
Ter overname: Electr. WA8CH-
MACHINE, als nieuw gekost ƒ127
nu 50.-; Electr. SINGER-
N A AIM ACH I No, gekost 175 nu
115.-, nog nieuw; nieuw RADIO
TOESTEL 130.-. Alles 220 volt.
Wegens verhuizing. Brieven, onder
No. 9O50, aan 't Bur. vd. Blad.
Te koop: 2 D.K.W. MOTOR
RIJWIELEN, één 4 PX jaar
1934, één 4 PX jaar 1931. Bij
L. VAN DAM, Albr. Beijlinggr. 18,
Schoonhoven.
Te koop: 3 PALINGFUIKEN. Ta
bevragen bij J. H. DE JONG,
Bergambacht.
Aangeboden: Een zoo goed als
nieuwe WRINGTOBBE, 500 Liter,
met Deksel, bij ADR. BENSCHOP,
Krimpen a d. Lek.
Een oude boerenvrouw was
voor bekend, dat zij altijd op allee
en iedereen gromde. Toen iemand
haar op een keer bezocht en zij weer
haar ontevredenheid over alles op
deze wereld betuigde, merkte de me
neer op :„U hebt nu in ieder geval
óén reden om tevreden te zijn, want
uw aardappeloogst is de beste uit
de heele buurt. Iedereen roemt ze."*
De oude vrouw keek hem somber
aan en sprak: ,Ja, zij zijn niet
slecht, maar daardoor zit ik ook
heelemaal zonder slechte aardappels
voor de varkens!'1
gaan grootar ganot
dan 'n baarlijk pljpja
Lot vooral op het merk „Uu Jonge koopman", dat op alle verpakkingen
voorkomt:
3 tweede blad.
NIEUWSBLAD VOOR ZUID-HOLLAND EN UTRECHT. Schoonh.v.nttho Courant
WOENSDAG 13 MEI 1938
SuilenlanJacKc SSjJrago.
NEW YORK, 2 Mei 1936.
de goedkeuring van breede kringen. Bo
vendien echter, en dat is natuurlijk van
groot belang, gaat het den werkgevers op
het oogenblik buitengewoon goed. Onge
veer 900 vooraanstaande handelsonderne
mingen hebben in het jaar 1935 gemiddeld
47 pCt. meer winst gemaakt dan in 1934.
Alle bestaande records voor omzetten,
rentabiliteit, enz., werden geslagen. Onder
deze omstandigheden is het voor de tegen
standers van Roosevelt moeilijk te bewe
ren, dat onder zijn leiding niets tot f&nd
is gebracht.
Eenige lieden beweren natuurlijk wel,
dat de toestand ook zonder Roosevelt wel
beter zou zijn geworden en dat het her
stel eerst zou fijn ingetreden, nadat de
NIRA was verdwenen. Daartegenover staat
echter vast, dat de werkloosheid sinds de
afschaffing van de NIRA weer grooter is
geworden. De vakvereenigingen verklaren,
dat de thans weer goed verdienende on
dernemers hun extra-winsten ton koste
der arbeiders (loonsverlaging, kinderar
beid, enz behalen. Het aantal stakingen
neemt dan ook toe en ds eisch tot dwang
maatregelen van de regeering tegenover de
ondernemers doet zich weer hoor en.
De tijd werkt voor Roosevelt
RooeeveK. die thans erg voorzichtig is,
heeft dezen eisch nog niet zelf gesteld. Hij
voelt, dat de tegenwoordige ontwikkeling
dit voor hem doet. Aanvallen tegen zijn
nieuwen koers kunnen bij de kiezers slechts
de meening wekken, dat de republikeinen
aan ai njn maatregelen tot nat van het
algemeen een «Indo maken, wan
neer zij aan het bewind ovvhtew komen.
Roosevelt beperkt er zich dsn ook si echts
toe, door het voorstel van nieuwe belas
tingen zijn streven naar een verbetering
in de financiëele positie te bewijzen. Nieu
we belastingen zijn in verkiezingstijden
nooit populair geweest. Wannear Roose
velt desondanks met dergelijke voorstellen
te voorschijn komt, dan doet hij dit slechts
na rijp beraad, ten eerste om dea kiezers
te toonen, dat deze nieuwe belastingen
noodig geworden zijn door de tegen zijn
wil gevelde beslissingen van bet Federale
Gerechtshof en het congres (de bonus voor
de oud-strijders) en ten tweede om de
kringen te lijf te gaan, die rich steeds te
gen zijn nieuwen koers hebben verzet Zijn
nieuwe belastingen hebben 'bijna uitslui
tend betrekking op de overschotten der
groote naamlooze vennootschappen Hij
eiseht. dat deze hun reserves beperken en
de rest als dividend uitkeeren. Deze nieu
we regeling schenkt den kleinen aandeel
houder meer dividend. Deze belastingher
vorming zal Roosevelt's kansen op een her
kiezing dan ook wel niet verminderen.
Weliswaar zijn de groote aandeelhouders
tegen hem, doch deze zijn verre in de min
derheid. (Nadruk verboden.)
Indrukwekkend schouwspel.
raakten verstopt en de brandweer was ge
noodzaakt, zich terug te trekken tot het
open water buiten het fabrieksterrein.
Ook de Goudsche brandweer stond dus
Meer dan drie jaren is Roosevelt aan de
regeering en thans maakt de natie zich op
tot den verkiezingsstrijd, die een antwoord
moet brengen op de vraag, of de meerder
heid der Amerikanen den president nog
vier jaren wil behouden. In November zijn
deze verkiezingen en op 20 Januari 1937
loopt zijn eerste ambtsperiode af. Onge
veer een jaar geleden stonden zijn kansen
op een herkiezing niet onverdeeld gunstig.
Thans is daarin verandering gekomen en
zijn positie wordt van maand tot maand
sterker, die van zijn tegenstandera daar
entegen bopeloozer. Alle Amerikaansche
politici zijn het daarover eens.
Roosevslt had pech.
Roosevelt had verleden jaar veel tegen
spoed met zijn hervormingsplannen; spe
ciaal bij den middenstand en de groot-in-
dustrjëe en stuitten de reglementeering van
den handel en de stijging der levensmid-
delenprijzen op sterken tegenstand. Daar
bij kwamen nog de geweldige sommen, die
werden uitgegeven voor werkverschaffing
en steun aan den landbouw Menig belas
tingbetaler fronste daarbij het voorhoofd.
De boeren waren het over het algemeen
wel met de agrarische hervormingen eens,
behalve de straf georganiseerde zuivelboe-
ren. die er geen belang bij hadden, dat de
verbouw van zekere landbouwproducten
werd beperkt en zij toch meer belasting
moeten gaan betalen. In de streken der
veeboeren en de industriëele centra was de
oppositie tegen Roosevelt dan ook zeer
groot.
Pech had Roosevelt ook in zooverre, dat
bet hem aanvankelijk niet gelukte den 48
staten, die slechts los samenhangen, door
het Nira-systeem een straffe organisatie
op te dringen. De werkgevers zagen in de
nieuwe voorschriften slechts beperkingen
in hun vrijheid van beweging. De werk
nemers daarentegen eischten strikte toe
passing der controlevoorschriften. Roose
velt bevond zich in een ernstige tweestrijd,
daar het onmogelijk was Amerikaansche
toestanden met een modern plan in over
eenstemming te brengen. Het zou daarom
voor hem een geluk bij een ongeluk, dat
het Federale Gerechtshof zijn N.R.A.
en A.A A. wetgeving in strijd met de
grondwet verklaarde. Roosevelt overwon
zijn teleurstelling en sloeg den anderen
weg in, die hem nog overbleef: terugkeer
tot de metboden van ouderwelsche geld-
regeling.
Not goaf good in Amerika.
Hï beeft daarmede zijn oorspronkelijke
ideeën aéet prijsgegeven, wei echter de
eeoige mogelijke methode gekozen, om zijn
herkieamg te verzekeren. Het verdwijnen
van NIRA en A.A.A. nam den republikei
nen da afcerkste argumenten uit panden-
Wat h4 eer far aan hervormingen, meest
rd, beeft ingevoerd, geniet
Een geweldige brand woedde
Maandagavond op het emplacement van
de Vereenigde Fabrieken van Stearine
Kaarsen en Chemische Producten N.V. De
heele omtrek was hel verlicht en in veie
gemeenten in de provincie heeft men den
fantastischen gloed kunnen waarnemen.
De brand ia ontstaan in een open op
slagplaats van pakken goperste stearine,
gelegen tusschen de gieterij en de kaarsen
makerij, en een groot nieuw gebouw, dat
de pittenfabriek, de kamer waar de kaar
sen worden gesneden en gepakt, de maga
zijnen en de expeditielokalen aan de
Westzijde bevat. De oorzaak is vermoede
lijk broeiing in de zakken stearine.
Het vuur vond gretig voedsel in de ge
bouwen vd afgewerkte en onafgewerkte
stearine en kaarsen en het nam terstond
geweldige afmetingen aan. Enkele oogen-
blikken na de ontdekking, schoten de
vlammen reeds tientallen meters omhoog,
terstond de belendende perceelen aantas
tend.
De brand werd omstreeks half acht door
de tweede dagploeg van de Stearinefabriek
in het oudste gedeelte van de gebouwen
ondekt. Er lag daar anderhalf millioen
K G. stearine opgeslagen.
De fabrieksbrandweer werd in gereed
heid gebracht, maar deze kon niets tegen
de ▼uurzee beginnen.
De brandweer van Gouda rukte dan ook
spoedig met haar drie motorspuiten uit
en begon het Muaschingswerk met water
uk de „Bleekerskade", een vaartje, dat
door de fabrieksterreinen loopt.
Het bleek echter al gauw, dat zij stond
te spuiten met vloeibare stearine. Tenge
volge van de hitte waren honderden vaten
stearine, die in de open hicht naast deze
vaart lagen opgeslagen, leeggeloopen. De
vloeistof liep in de vaart. Bovendien liep
het vaartje spoedig vol jnet afvalproduct
van de stearinebereiding De metalen konr-
ven egg ée jzuigmoodeu der brandspuiten
machteloos
tegenover het enorme vlammenspel,
waarom omstreeks negen uur as
sistentie gevraagd werd van de Rotter-
damsche brandweer. Deze arriveerde met
drie motorspuiten. Spoedig kwam ook de
motorspuit van Hillegersberg ter plaatse.
Om half tien begon men de administratie
gebouwen leeg te halen. Dese staan aan
de overzijde van de Bleekerskade waarheen
op dat oogenblik de brand nog niet was
overgeslagen Veel hulp ondervond men
hier van de padvinders uit Gouda, dis
zich bü dit werk zeer verdienstelijk maak
ten. Intusschen waren arbeiders begon
nen de vaten olie en benzine uit een der
nieuws gebouwen, die nog niet aangetast
waren, weg te rollen. Nauwelijks waren
zij daarmede gereed, of de vlammen lek
ten reeds aan het soo juist ontruimde ge
bouw, doordat het vaartje met de vloei
bare stearine overstroomd was. In een
oogwenk stond het gebouw van onder tot
boven in brand. Blusschen was hier si et
mogelijk.
Het administratiegebouw werd voortdu
rend nat gehouden.
Het vuur had toen nog steeds mijn volle
kracht en omvang. De brandweerassisten-
tie uit Rotterdam, Hillegersberg, Wad-
dinxveen, Den Haag, Reeuwijk, Schiedam
en Utrecht, w'elke laatste spuiten inmid
dels ook waren gearriveerd, stond machte
loos, hoewel er met tientallen slangen
water werd gegeven. Het water verdamp
te boven de vuurzee en het eenige, wat
men nog kon doen. was het nathouden
van de woningen, die aan de overzijde van
den provincialen weg stonden.
Alle gebouwen, die ter linkerzijde mn
ém hoofdingang M—i Ja ée
vlammen op. Aan de rechterzijde lagen de
kantoorgebouwen, de glyce^inefabriek en
het laboratorium. Het behoud van de gly-
cerinefabriek was van het grootste belang
omdat daarin springstof lag. Om negen
uur was het gebouw, waarin de pittenfa
briek sn de timmerfabriek waren gevestigd
met donderend geraas
iugastort. Op de verdiepingen stonden
veel machines, die duizenden kilogrammen
zwaar waren
Van de timmerfabriek plantte het vuur
zich voort near de opslagplaatsen van ste
arine, glycerine en parafine enz. Ook hier
viel aan blusschen niet te denken.
De brand breidde zich met reusachtige
snelheid uit. Ook de Turfsingel dreef vol
stearine gn de Goudsche motorspuiten,
die haar water uit dezen singel betrokken,
hebben daarvan dan ook veel last onder
vonden. De Turfsingel loopt uit in de
Mallegatssluis, die de Secundaire scheep
vaartverbinding Rotte rdam^-Gou daAm
sterdam vormt. In deze sluig-zijn zooge
naamde vloeddeuren en om één uur des
nachts zouden deze deuren bij eb automa
tisch opengaan. Uit de kolk van de Mal
legatssluis betrokken de Rotterd&msche en
Hillegersbergsche spuiten haar water en
nu bestond het gevaaif, dat de stearine,
die in de Turfsingel dreef, ook de kolk
zou bereiken. Daarom heeft men de hulp
ingeroepen van de genie, taneinde stut-
bouten tegen de deuren te zetten, waar
door bet onmogelijk werd gemaakt, dat x&
zich openden.
Men trachtte daarop de stearine af te
voeren naar de rivier, waardoor de Rot-
terdamsche spuiten konden blijven door
werken.
De brand breidde zich gestadig uit over
bijna 100 M. lengte en 20 M. breedte van
hot tegenover gelegen fabrieksgebouwen-
complex. Op d« terreinen lagen honderden
▼aten olie, die telkens met een geweldigen
knal eiteensprongen Het vuur ging van
vat tot vat De hitte was geweldig. Ook
het laboratorium werd aangetast
De brandweer werd steeds meer terug
gedrongen. Het leek onmogelijk de vuur
zee te bedwingen.
Daar de electrische stroom was afgeslo
ten moest het werk geschieden bij het hcht
ran Goudsche kaarsen.
Toen bet vuur in hot oude fabrieksge
bouw een grooten voorraad glycerine en
olie bereikt had, schoten in een oogwenk
de vlammen van de wegvloeiende olie
hoog boven alles uit Uit al e deelen van
bet honderden meters uitgestrekte fabriekt
complex sloegen toen de vurige tongen
Toen de brand op z'n hevigst was, be
gon het woonhuis van den Urecteur, ir.
C van Loou, dat aan d«n overkant van
dm Rotterdam&chen dijk ttaat, gevaar te
loopen Met eenige stralen van de Rottcr-
damsche spuiten werd het huis nat ge
houden en na een kwartior. was bet ge
vaar geweken.
Even na twaalf uur was men gedwon
gen een gedeelte van het terrein te ont
ruimen. Er bestond toen levensgevaar voor
de spuitgasten.
Tot diep in den nacht bleven de schip-
perskroegen. die anders om twaalf uur
sluiten, open en hadden veel bezoek van
brandweerlieden, die wat kwamen uitrus
ten. Zij hadden uren achtereen hard moe
ten werken en zagen er deerlijk uit. Velen
zaten van onder tot bovenonder de stea
rine.
De Goudsche politie had alle manschap
pen opgeroepen en met assistentie van
rijksveldwachters en padvinders, het ge
bouwencomplex tot in verren omtrek afge
zet. Het personeel kon zich tijdig uit de
fabrieken redden Eén arbeider, die naar
bet gebouw terugkeerde, om zijn jas te
halen, verstuikte een pols.
Maandagnacht zijn alle fabrieksgebou
wen totaal afgebrand en het laboratorium
gedeeltelijk.
Slechts de directie- en administratiegebou
wen konden gespaard blijven. In totaal
zijn eenige honderden arbeiders (vrouwen
en mannen) werkloos geworden. Deze
brand, welke door honderden brandweer
lieden bestreden werd, is de grootste die
sedert tientallen jaren
ia dez« provincie is voorgekomen Behal
ve de genoemde brandweerassistentie had-
hadden nog vele andere brandweren hulp
bij het blusschen aangeboden. Voor zoover
die niet over motorspuiten beschikten, is
dat evenwel geweigerd.
De publieke belangstelling was enorm
De halve bevolking der stad bevond zich
op den IJsseldijk en ook uit den omtrek
waren honderden gekomen om dit schouw
spel te zien. De dijken in de polders rond
om stonden vol auto's. Op het terrein had
burgemeester Gaarlandt, die aanvankelijk
uitstedig was, maar op het bericht van de
ramp dadelijk in de gemeente terugkeerde,
de leiding over de politiemaatregelen. De
vier wethouders en de gemeente-secretarie
de heer G. J. J. Pot, waren eveneens aan
wezig. alsmede burgemeesters, hoofden van
brandweren en andere autoriteiten uit vele
omliggende gemeenten.
De brand heeft den goheelen nacht met
onverminderde kracht voortgeduurd en 'n
groot deel van de bevolking ging eerst ter
ruste toen het vuur vroeg in den morgen
in omvang afnam Om 8 »ur ia dm mor
gen joegen de loeiende vlammen nog over
te* lahNÉnéutonnrr Plate*r*aé togen
de plaatijzeren loodsen verspreid, waar
doorheen het vuur nog wil en ontembaar
woedde.
Een benauwd oogenblik
beleefde men nog toen het vuur het ketel
huis begon te bedreigen Met 12 stralen
werd dit natgehouden, daar tot eiken prijs
moest worden voorkomen, dat dit vlam
zou vatten. Onder dat gebouw lagen na
melijk in tanks 60.000 liter benzine opge
slagen Als die aangetast zouden zijn, was
de ramp niet te overzien geweest.
De kokende stearine uit het koekenhuis
vloeide reeds onder de ketels over den bo
dem, waaronder zich de tanks bevonden
en slechts op he* nippertje is het gevaar
hier bezworen
Tijdens het blusschen van de vlammen-
hel voerden vrachtauto's steeds zakken
zand aan om het bluschwater af te dam
men. Hierop dreef namelijk nog steeds 't
brandende vet en dit bedreigde voortdu-
rond de fabrieksterreinen, waarop nog
honderdtm vaten olie lagen. Het was zaak
het water binnen een bepaalde ruimte te
houden, wilden de andere gebouwen geen
gevaar loopen.
Met doffe knallen sprongen onophoude
lijk de stoppen van de ijzeren olievaten,
van den inhoud waarvan zich dan het
vuur meester maakt. Donkere, dreigende
wolken omv oogjagend, sloegen de vlam
men tientallen meters hoog. Een vreeselij-
ke gloed, die het gelaat schroeide en de
oogen pijnigde verspreidde zich. De hitto
was schier ondragelijk. Zoover het oog
reikte raasde de vuurzee voort. Olievaten
werden metere ver weggeworpen, steen en
muren dreigden om te vallen. De politie
had voor een strenge afzetting gezorgd
De bijna 30 meter lange muur aan den
Hooge Schielandsche Zeedijk, die kngs
bet geheele fabriekscomplex loopt, was
door de hnte op verschillende plaatsen ge
barsten.
Des morgens was bet een zeer fantas
tisch schouwspel to zien, hoe de aarde
brandde. De paraffine had nl den bodem
doordrenkt, zoodat de aarde seèf een
prooi der vlammen werd!
's Nachts om drie uur was de vuurgloed,
nog zoo hevig, dat tien kilometer voor de
kaarsenstad de weg spookachtig werd ver
licht.
Omstreeks 5 uur scheen het vuur plot
seling minder te worden. Yan bluaechen
kon toen eigenlijk niet meer gesproken
worden, want alles wat daarvoor in aan
merking kwam, lag tegen den grond sn
het was
één groots rvUrm
van steen en ijzeren binten, waartusschen
nog overal de vlammen lekten en het loo
pen zeer bemoeilijkt werd door de glibbe-
r ge stearine die het heele terrein en het
water daaromheen bedekte. AJle gebou
wen, waarin de vetachtige stof opgesla
gen was geweest, waren vernield. Gespaard
bleven slechte het ketelhuis, de admini
stratiegebouwen, en de portiersloge.
In het bijzonder te betreuren is. dat de
perskamer geheel verwoest is. Het persen
d w z. het omzetten van vetzuur in stea
rine en olie, vormt de bas s van het be
drijf. De machines voor zoo'n perskamer-
installatie zijn zoo zeldzaam, dat ze uit
sluitend op bestelling gemaakt worden,
soodat het maanden kan duren voor men
weer werken kan. Bovendien kan son-
der perskamer, geen gieterij aan bet
werk gaan
Te ongeveer 8 uur in den morgen is de
spuit uit Waddinxveen ingerukt Te half
12 vertrok de eerste Rotterdamache spuit;
de tweede vertrok drie kwartier later. Ook
de spuit uit Hillegersberg vertrok spoedig
daarop. \A1 het andere materiaal van
Gouda en andere gemeenten bleef voor-
loopig ter nablussching aanwezig. In den
loop van den morgen is de hooge achter
muur van het gebouw der pittenfabriek
met donderend geraas ingestort. Wat er
van dit gebouw nog overeind stond, is de6
middags omvergehaald, daar het gevaar
opleverde.
Wat veriorefl ging.
Naar een ruwe schatting gingen een
millioen K.G. vet. 80 pitmachines en 80
gietmachines verloren In de opslagplaats
van stearine, waar de brand ie ontstaan,
stonden een 40-tal kuipen van 10 000 liter
inbond, gereld met stearine In den brand
is verdre een anderhalf millioen sakken
stearine opgegaan
De volgende gebouwen zijn een prooi der
vlammen geworden: de perskamer, de
oliekanqpr, de ijsoliekamer, twee reini
ging»- en koekenkamers, de kaarsengiete
rij; alle gebouwen met twee verdiepingen,
benevens het dertig meter höoge fabrieks
gebouw, waarin de plakkamer, wrijfka-
mer, pitkamer, zagerij en houtloods. Daar
naast is de stal, waaruit.de paarden, die
inmiddels in veiligheid waren gebracht en
de thee-nachtlichtenfabriek, een prooi der
vlammen geworden.
De fabriek word to 1869 opgericht.
Klein begonnen de kaarsenfabricage
werd aanvankelijk uitgeoefend met 19 ar-
beidera nam het bedrijf in latere jaren
een groote vlucht en legde xich behalve op
de gewone stearinekaarsen, toe op defa-
britage van gotische kaarsen, thee-nacht
lichten. en de bijproducten, jwoate glyceri
ne, oledtne, crème, goudalite en andere
teerproducten voor den wegenbouw en
oliën voor de textielindustrie.
Het rijn ée laatste producten dfe in
totetpaa ésn avond een ontplofbaar uoed-, jmggetoopen.
sel vormden voor de vuurzee. Eenige ja
ren geleden werkten in de fabriek 500 tot
700 arbeiders, thans waren er 300 man
nen en 100 meisjes werkzaam, die thans
zonder werk komen, terwijl ook voor het
70 man sterke kantoorpersoneel voorloo-
pig niets te admmistreeren valt. Sinds
eenige jaren ie de Kon. Stearine Kaar
senfabriek door een fusie met de Kaar
senfabriek „Apollo" vereenigd in de N.V,
Vereenigde Fabrieken van Stearine-kaar-
sen en Chemische Producten.
De bvand kost de gemeente duizenden,
vanwege de assistentie der van buiten
gerequireerde molorspuiten.
De N.V. Vereenigde Fabrieken van
Stearine. Kaarsen en Chemische Stoffen,
is voor een bedrag van 3.5 millioen gulden
verzekerd tegen brandschade en voor 1.1
millioen tegen bedrijfsschade; beide ver
zekeringen zijn bij Engelsche maatschap
pijen ondergebracht.
Daar in deze Kaarsenfabrieken ook de
Kaarsenfabriek „Apollo" te Schiedam was
opgenomen en de fabrieksgebouwen te
Schiedam nog geheel leeg staan, wordt
overwogen, de nieuwe machines voorloo-
pig te Schiedam op te stellen, in afwach
ting, dat te Gouda de fabriek is opge
bouwd.
Ongevallen.
Om bij ongevallen assistentie te kun
nen verleenen, waren ruim 200 man van
de E.H.B.O. en het Roode Kruis opgeroe
pen. In enkele gevallen moest hulp wor
den verleend.
Bij het biusaohingewerk heeft een
hoofdman van het Rotterdamache korpa
een brandhaak in het gezicht gekregen,
waardoor hij ernstig fum de kin werd ge
wond. Hij is in de Wijkverpleging be
handeld.
De hulpkracht Leeflang, uit de
Noodgodsteeg, die den ganschen avond
had meegeholpen, viel van een ladder en
kreeg een hersenschudding, alsmede een
Messure aan het gelaat. Hij werd naar
hot Van Iterson Zieken/huis vervoerd.
Verder werden eenige meneehen verbon.
den, die brandwonden hadden opgeioo-
pen van de rondspattende en wegvliegen
de stearine.
Notaris J. van Kranenburg, dia op weg
was naar den brand, werd aangereden
door een auto en brak bij zijn val een
arm. Men heeft hem naar het Van Iter
son Ziekenhuis gebracht.
Brandweerlieden, politie, rijksveldwach
ters, arbeiders van de fabriek, hebben
den geheel en nacht doorgewerkt. Zij wer
den vanwege de gemeente en de Kaar
senfabriek van voedsel en drank voor
zien. Een cifé op den Veerstal had zoo'n
geweldigen omzet, dat de eigenaar om 3
uur niets meer leveren kori en do inrich
ting heeft moeten sluiten.
In totaal word gehluscht met 21 slan
gen van de verschillende spuiten en 14
slangen op de waterleiding. Onder de as-
sisteerende brandweren bevond zich ook
die te Krimpen ad. IJesel. De burge
meester van Rotterdam Het op het terrein
van den brand van zijn belangstelling blij
ken.
Allen hebben zich bij het bestrijden van
het vuur en het verrichten der bijkomende
werkzaamheden boven alle lof gedragen.
Vooral de Rotterdamsche brandweer heeft
prachtig werk geleverd, terwijl ook da
Sehiedamsche zich niet onbetnig<d liet.
Da bramd verfilmd.
Nauwelijks was de brand uitgebroken,
of de stafwagen van Profilti, die onmid
dellijk telefonisch gewaarschuwd was,
rukte uit naar het terrein van de ramp.
Met behulp van ultrarlichtsterke objectie
ven en hoog-gevoelig filmmateriaal was 't
mogelijk opnamen van den brand te maken
alsof het klaarlichte dag was. Eenige
uren daarna was het belichte negatief op
weg haar de fabriek en Dinsdagmorgen
om 7 uur werden de eerste copieën reeds -
naar de diverse theaters in Nederland
verzonden, zoodat overal in Nederland in
de theaters bij de eerste voorstelling «het
publiek (Ten enormen brand kon aanschou
wen. Ook de N.V „Polygoon" te Haarlem
heeft op énelle wijze gewerkt en groote ac
tiviteit ontwikkeld en in verschillende ste
den wordt de brand rseds m baar pro
gramma gedraaid.
Eon ounottg book jaar.
Het verslag over het boekjaar 1935 van
de Kaarsenfabriek maakte melding van
gunstige fin&ncieele resultaten. De winst
over 1936 bedraagt f 176.800 (vorig jaar
107.370). In totaal wordt op de gewone
aandeden uitgekeerd 14 pCt. (vorig jaar
8 pCt.). Het volledig stopzetten van den
invoer van stearine en oleïne in Frank
rijk in het midden van 1935 heeft de fa
briek een zeer zwaren slag toegebracht,
daar Frankrijk een der voornaamste af
zetgebieden voor oleïne was. Ook de afzet
van oleïne naar Duitschland is sinds het
instellen van de clearing aanzienlijk ach
teruitgegaan. De export naar Bulgarije
is sedert het in werking stellen van de
clearing automatisch stop komen te staan,
terwijl de uitvoer van stearine naar De
nemarken, die eerst belangrijk was, be
gin 1038 onmogelijk ia gemaakt. Daar
entegen is de export van stearine naar
Amerika belangrijk grooter geweest. De
afzet van kaarsen in het binnenland was
niet verder teruggegaan. De glycerine-om-
netten bleven iets beneden. 1934. De afzet
van wegen preparaten was aanzienlijk te-
