r spo rtnieuws
Schoonhoven
X
EEUWFEEST VEN DE WAAR
BORG.
PERMANENT WAVE
geheel compleet 3.50.
Plaatselijk nieuws]
Predikbeurten
ifaiiïw
De heer A. P. Dekker, havenmeester
van hat vliegveld Ealda. is mat Ingang
van 1 Octobar banoamd tot ehal der
algamaana vai kaai si agaling in da lucht
Z* Pin,dffl Gro°t Amman aan straatdag. - Bovan: genaraal-majoor H. da longh tijdens zijn rada namens
exc. minister van Boeijen. dia wagens ziekte verhinderd was aanwezig ta zijn; onder: pantserwagens uit 's Hartoganbosch tijdens
dan rondgang over hat terrain
Otticieien tar Engeische koopvaardij ontvangen thans aan
boord van H. M. S. .President' op do Theems ta BlacMrlers
onderricht in dan verdedigings-oorlog
Hat spoorwegongeluk ta Holzhelm bij
Nauss heett veertien doodan geaischt.
Een overzicht tijdons do opruiming*-
werkzaamheden op da plaats das onheils
Tijdens de intornalionaie wielerwedstrijden in het
Olympisch stadion te Amsteidam werd de wereld-
sprintkampioen der amateurs. Jet v d. Vijver, Dinsdag
avond gehuldigd
Bij het ernstig ongeluk in da haven van Stain (LX waar tengevolge van het weg
zakken van dan kademuur aan gahaala transporttrein in het wator verdween,
werd aan persoon gedood en aan zwaar gewond. Da plaats van het ongeluk
Ta Dan Helder heeft Dinsdag de beaediging plaats gehad van dertig nieuw be
noemde Marina-otficlaran. Da commandant dar Kon. Nad. Marine, vtca-admiraal
T. L Kruys, neemt aan dar officieren dan eed at
m-r* -'-W- -• 1 -v
m wam -,»♦
Een felle brand brak uit in groote hout-opslagplaatsen te Nantes Drie
huizen werden eveneons een prooi dar vlammen. Een der leden van
da reddingsbrigade vond den dood. Brandweerlieden batrijden het vuur
De heer L J. Lucasse. burgemeester
van Reeuwijk, viert 10 September zijn
zilveren burgemeestersjubileum
Nederlandsche trekpaarden doen hun intrede op rfe Jaarbeurs te Utrecht, waarvan de agrarische
afdeeling veel belangstelling trekt
WOENSDAG 8 SEPTEMBER 1937
de
ihin
ng te
KANTOOR VAN WAARBORG. NÏJVER-
HEIDSVEREENIGING EN VAKSCHOOL.
De heer W. Hooykaas, voorzitter van
de Nijverheidsvereen. schrijft ons:
Het was op een morgen in April 1807.
dat twee bejaarde mannen de hooge stee-
nen trap betraden van het stadhuis te
Schoonhoven, het waren de deken en de
keurmeester van het goud- en zilver-
smidsgilde. Aan hun gelaat en aan hun
gang was J|e zien, dat zij iets moeilijks
gingen verrichten en dat was ook onge
twijfeld het geval; de overheid had h<
opgeroepen de boeken en bescheiden v|
het ziiversmidsgilde in te leveren en de
stempels, toetsnaalden enz. van
Keurkamer ten stadhuize in bewarini
geven. Aan dit bevel gingen zij nu vol
doen, de een droeg een pak boeken on
der de arm, de ander had in de hand "n
klein linnen zakje, dat extra goed verze
geld was en waarin zich de verschillen
de belangrijke stukken van de Keurka
mer bevonden. Toen zij eenige tijd later
de trappen weer afdaalden waren het
Gilde, dat voor korte tijd nog zoo bloei
de en hun Keurkamer, waarop zij zoo
trotsch geweest waren, verdwenen, om
niet meer, althans niet meer ln dien
zelfden vorm, terug te komen. De Fran-
sche overheersching, die zoo ontzaglijk
veel ellende over ons land heeft teweeg
gebracht, was ook van zeer nadeeligen
invloed geweest op de plaatselijke goud
en zilversmederij, het aantal werkkrach
ten daalde met meer dan de helft, de
armoede en werkloosheid was groot De
teruggang blijkt ook hieruit dat. toen in
1815 de regeering er toe overging rijks-
keurkamers in te stellen, aan Schoonho
ven geen eigen kantoor werd toegewe
zen, maar ingedeeld werd bij het kan
toor Utrecht.
Toen de Industrie zich weer langzaam
herstelde en meer beteekenis kreeg, werd
op verzoek van achatplichtigen ln 1837
een Kantoor van Waarborg ln Schoon
hoven gevestigd, maar het werd 1882,
dus Juist 25 jaar later,, aleer de oude
vakvereeniging weer opnieuw begon te
leven. Reeds vele jaren had men de be
hoefte er aan wel gevoeld, maar telkens
waren de pogingen verijdeld, totdat het
25-Jarlg bestaan van» de Keurkamer er
den stoot toe gaf bij elkaar te komen en
de Nljverheidsvereeniging voor Goud- en
Zilversmeden op te richten, ln de notu
len der eerste vergadering lezen wij dan
ook, dat de voorzitter voorstelt „tot re
geling der feestviering van het 25-jarig
bestaan van het Kantoor van Waarborg
te dezer plaatse eene afzonderlijke com
missie te benoemen."
Was derhalve het organiseeren van
een feest het eerste, wat door de Nljver
heidsvereeniging werd gedaan, het eigen
lijke doel was van meer practischen
aard, want in dezelfde vergadering werd
ook besloten een ziekenfonds te stichten
voor de goud- en zilversmidsgezellen,
welk fonds alle Jaren door uitnemend
werk heeft verricht en tot op heden, zij
het ook na de Invoering van de Ziekte
wet in gewijzigden vorm, ls blijven be
staan.
Het doel, waartoe de vereeniging werd
opgericht was vérstrekkend, artikel 1 der
statuten luidt:
„De vereeniging stelt zich ten doel
om door onder haar bereik liggende
middelen de nijverheidsbelangen ha-
rer leden te bevorderen, zoowel ln
het algemeen als van elk lid in het
bijzonder."
Wanneer wij nu de notulen, brievenen
bescheiden uit de loop der jaren na
gaan, dan blijkt ons. dat de vereeniging
zeer veel verschillende middelen heeft
gebruikt om dat doel te bereiken. Her
haaldelijk lezen wij over het Kantoor
van Waarborg, over verbetering van ver
keersmiddelen, over aanleg van 'n spoor
weg, over gas- en electriciteitstaneven,
over vrachttarieven, over het gemeen
schappelijk inkoopen van petroleumlam
pen. over loonkwestie's, over de eenige
werkstaking, die in 1872 heeft plaatsge
had en waarbij de Nljverheidsvereeni
ging met goeden uitslag bemiddelend is
opgetreden en dan voornamelijk zijn er
vele stukken op het gebied van het tee-
kenonderwijs.
Van het begin af heeft men de be
hoefte gevoeld aan goede vakopleiding;
im artikel 3 staat:
„Voor zooverre hare middelen zulks
toelaten, zal zij tot aankweeking van
schoonheidsgevoel en kunstvaardig
heid bij de werklieden het geven van
teekenonderwijs zooveel mogelijk be
vorderen".
Dat het met cMt artikel ernst was.
Wijkt wel hieruit, dat men reeds ln 1863
een teekenonderwijzer aanstelde, die vol
gens de door hem geteekende kwitanties
aan „12 jongelieden" les gaf. Alle jaren
door is deze cursus blijven bestaan, lang
zamerhand kwam er uitbreiding aan dit
^rerk; men verkreeg eerst de beschikking
over enkele lokalen van 'n lagere school,
totdat eindelijk in 1895. de groote stap
werd gedaan en met medewerking van
rijk. provincie, gemeente en verschillen
de part.culieren een eigen gebouw werd
gesticht.
Oorspronkelijk alleen bedoeld alrf tee-
kenschool werd toch reeds spoedig de
behoefde gevoeld een afdeeling in prac-
tische bewerking der metalen aan de
school te verbinden; ook hierin slaagde
men, maar na enkele Jaren bleek, dat
verdere uitbreiding noodzakelijk was,
wilde de school op den duur aan de be
hoefte voldoen, dan moest deze uitge
bouwd worden tot een volledige vak
school. Verschillende Jaren is hieraan
gewerkt en toen het doel eindelijk be
reikt was, bleek, dat de instandhouding
boven de krachten der Nijverheidsver-
eenigmg zou gaan, waarom dan ook ln
Mei 1919 aan de regeering werd ge
vraagd de school over te nemen en ver
der te exploiteeren.
Dank zij de medewerking van den In
specteur-generaal, den heer H. J. de
Groot, werd op het verzoek goedgunstig
beslist, zoodat vanaf 1920 de naam der
Siphool veranderd werd ln Rijksvak- en
Kunstoijverheldsschool voor Goud- en
Zilversmeden en Horlogemakers. Kort
daarop werden de gebouwen met de in
ventaris en verdere baten en lasten aan
het rijk overgedragen en was daarmede
het directe contact tusschen Nljverheids
vereeniging en vakschool beëindigd, wat
echter niet zeggen wil, jdat de vereeni
ging zich verder van de school niets
aantrok.
Zooals in de toelichting op het boven
genoemde adres staat omschreven, acht
de Nljverheidsvereeniging het hebben
van een vakschool voor Schoonhoven
van het allerhoogste belang en zou het
tenietgaan van de school een allemood-
lottlgste invloed op het vak uitoefenen.
Met het wel en wee der school blijft de
vereeniging steeds medeleven en het was
dan ook onlangs verheugend voor haar
te vernemen, dat de minister besloten
heeft de school ln Schoonhoven als rijks
school te handhaven.
Het spreekt vanzelf, dat deze tijden
van groote verandering ook van Invloed
jdjn geweest op de werkzaamheden der
vereenlfing, waardoor zij zich in latere
Jaren met weer andere dingen heeft be
zig gehouden als in vroeger tijden, de
gedachte aan „ordening" kwam reeds in
het begin dezer eeuw by haar op. Het
duurde wel lang,, -roerdat deze idee in
gang vond. maar langzamerhand werkte
zij door en werden verschillende plannen
ln meerdere of mindere mate tot uitvoer
gebracht. Het ging wel op en neer en er
zyn tengevolge van de omstandigheden
en doordat de medewerking van buiten
Schoonhoven wel eens te wenschen over'
liet, af en toe enkele stappen terugge
daan moesten worden, maar toch on
danks dit alles ls de onderlinge band en
de samenwerking in de latere jaren op
dit gebied beter en hechter geworden,
zoodat al diefarbeid toch niet vergeefsch
is geweest.
Wanneer wy een en ander ln vogel
vlucht overzien en de verschillende stuk
ken uit de vervlogen jaren lezen, dan
moeten wy erkennen, dat de, Nyver-
heidsvereemglng veel goed werk heeft
verricht voor Schoonhoven. Zeker er zyn
jaren geweest, waarin niet veel arbeid
werd gepresteerd, maar er waren ook
vele Jaren, waarin de secretaris druk
werk had en waarin goede resultaten wer
den bereikt en het is zeker mede aan de
arbeid van de NUverheidsvereeniging,
waaraan nu bUna 3 geslachten hun
krachten hebben gegeven, te danken, dat
de goud- en zilverindustrie te Schoonho
ven niet alleen nog bestaat, maar nog
van zulk een beteekenis is, dat het Kan
toor van Waarborg niet onder de minste
in Nederland behoeft gerekend te wor
den.
Wenschte men dan ook by de oprich
ting der Nyverheidsvereeniging te her
denken. dat de Keurkamer in 1837 te
Schoonhoven was ingesteld, zooveel te
meer reden reden is er nu om het eer
ste eeuwfeest eeqigszins feestelijk te vie
ren en er tevens aan te verbinden de
herdenking van het 75-jarig bestaan der
Vereeniging. zooals die ook 25 jaar gele
den heeft plaats gevonden. Het ligt niet
ln den aard der Schoonhovenaren hier
aan een groot vertoon t« geven, het was
en ls nog steeds een bescheiden soort
vaklieden, die zich niet op den voor
grond stellen, maar. waar er zooveel re
den is om dankbaar te wezen, zou het
verkeerd zijn, alles stil voorby te laten
gaan.
De laatste Jaren waren voor de goud
en zllverindustrie moeilijk en zwaar, de
crisis was lang en diep. maar toch de
industrie bestaat nog en er kan gezegd
worden: „Er is weef opleving, de tijden
worden beter, er wordt weer druk ge
werkt. de werkloosheid is sterk aan het
afnemen."
Moge de Nljverheidsvereeniging nog
vele Jaren medewerken aan de bloei dezer,
oude en typuch Schoonhovensche in
dustrie, opdat ons stadje steeds moge blij
ven genoemd. JDe Zilverstad aan de
Lek-'
EEN DROQE"HAVEN.
Korfbalcompetitie.
Giessendam. LIOS—Vriendenschaar.
LIOS koos wind en zon in haar voordeel
en was daardoor vrij geregeld in de aan
val. doch zy wist het niet in doelpunten
uit te drukken, zoodat de rust kwam met
blanke stand. Na de rust was Vrienden
schaar het meest in den aanval, doch
het duurde nog geruimen tijd eer dat de
heer Van Dam Wist te doelpunten. Daar
na werd nog driemaal gescoord, zoodat
het einde kwam met een mooie 40
overwinning voor Vriendenschaar.
- Volgens een telling bedraagt 't aan
tal bijenvolken in Giessendam en Har-
dinxareld in totaal 90. waarvan er 29 in
kasten en 61 in korven zijn onderge
bracht.
De haven te Schoonhoven zooals die er op 't oogenblik uitziet. Het water is er
uitgepompt om de Sluizen na te zien en te herstellen. Deze toestand zal tot
half November zoo blijven.
DE BARTHOLOMEUSKERK.
Werkend hout
De architect der kerkrestauratie, de
heer C. Kromhout te Voorburg, heeft
gisteren zijn reeds aangekondigd bezoek
aan de Groote Kerk gebracht. Hij was
véfgezeld van den opz.chter den heer
H. Hendriks en samen hebben de heeren
zich nauwkeurig op de hoogte gesteld
van de verschijnselen in het kerkge
bouw. waarvap we in ons vorig nummer
melding hebben gemaakt. Een onder
houd met den heer Kromhout stelt ons
in staat, het een en ander over zijn be
vindingen, zooals de architect ons die
heeft medegedeeld, te vermelden.
De oorzaak van de onaangenaamhe
den is geheel gelegen in een natuurlijke
werking van het eikenhout. De galerijen
rusten op twee zware eikenhouten bal
ken ter weerszyden van de toegangs-
trappen die op hun beurt worden ge
dragen dóór pilasters, één bij die trap
en éen in de muur. Om zoo weinig mo
gelijk pilaren te krygen, die uit denaard
in een kerkgebouw steeds hinijeriyk zyn,
werden hier dus balken gebruikt ter
lengte van 7J4 M„ zonder verdere steun
punten. De balken hebben een doorsne
de van 24 bij 32 c.M. Ze zijn zonder eeni
ge twijfel meer dan sterk genoeg, even
als de pilasters, om de galeryen te dra
gen. doch hout vertoont altijd eenige
werking en biykbaar is die hier van
grooteren omvang geweest dan men had
verwacht. Dat is toe te schryven, aan 't
feit, dat de balken, toen ze ongeveer 7
Jaar geleden werden aangebracht, uit
nog versch hout waren gemaakt. Oud
eikenhout was namelijk in die afmetin
gen niet te verkrijgen. Bij het drogen in
die 7 jaar zyn de balken niet alleen ge
krompen, doch ook „scheel" getrokken,
ze zijn als het ware eenigszlns gedraaid
en hebben zich daarbij losgewerkt uit
de verbindingen met de dwarsbalken,
zich aan de voorzijde opgelicht van de
pilasters en het geheele front van de
gaanderij achterover gedrukt. Zoo is de
toestand aan de galerij de Noordzij
de van het gebouw, waar het verschijn
sel het eerst en het ergst aan de dag is
getreden, doch in gerirgere mate open
baart het zich ook aan de andere
De toestand valt mee.
De heer Kromhout verklaarde, dat. na
wat men hem daaromtrent had bericht,
de toestand hem was meegevallen. Ge
vaar zag hij er niet in. daar de dwars
balken nog voldoende diep in de hoofd
balk zijn ingeraveeld en het was dan
ook niet noodig. de galerijen langer bui
ten gebruik te stellen. Dat dit j.l. Zon
dag is gebeurd, was een veiligheidsmaat
regel. die slechts was genomen omdat de
heer Kromhout toen de toestand nog
niet zelf had opgenomen.
Intusschen heeft die maatregel na-
tuuriyk eenige ongerustheid ln de ge
meente verwekt en niet zonder reden,
want de Schoonhovenaren zijn nog niet
vergeten hoe kostbaar en langdurig vie
restauratie van hun kerk ls geweest, hoe
lang IU stch in een houten noodgebouw
hebben moeten behelpen en hoe lang de
toren in de stellingen heett gestaan- Ztf
aUn door dat alles des te meer trotsch
op het resultaat der herstelwerken en
souden niet graag alen, dat rich een ge
brek JOU blijven manifesteeren waar
onder het inwendig schoon jan het
inwendig schoon van het kerkgebouw
kerkgebouw zou ïyden.
Wij hebben den heer Kromhout
gevraagd, wat daaromtrent zijn mee-
nlng was en hU verzekerde ons, dat
met eenvoud,ge middelen een oplossing
,7 verkrijgen, die, weliswaar niet
spoorloos, maar toch op bevredigende
wllze het euvel herstelt.
De te volgen methode komt ln hootd-
«aak hierop neer, dat tusschen de hoofd-
r»lk en de dwarsbalken ijaeren veranke-
rtoaen sullen worden aangebracht, die
^verbindingen moeten herstellen, de
„mots balken weer op hun plaats bren
gen en daarmede tevens alles, wat daar
op steunt, weer zooveel mogeltjk ln de
oorspronkelijke stand terugbrengen
L(,U XX ie iee-
ten sal dragen van de reparatie. Als de-
op soo eenvoudige wijze kan plaats
hebben, zullen die kosten vermoedelijk
niet meer dan een paar honderd gulden
bedragen en dan is die kwestie dus niet
van het grootste belang. We hebben
intusschen de indruk gekregen, dat het
kerkbestuur zeker niet geneigd zal zijn,
zich voor verrassingen als deze verant
woordelijk te stellen.
HEROPENING.
iiykens een ln dit nummer /oorko-
advertentie zal de heer P. van der
Maas Zaterdagmiddag in het pand Lange
Weistraat 44, zijn geheel verbouwde en
thans naar de hoogste eischen des tijds
ingerichte brood- en banketbakkerij, her
openen. De zaak van den heer Van r;er
Maas maakt aan de straat reeds een uit
stekende indruk, maar nog meer "alt de
moderniseering binnen op. Alle artikelen
worden er op de meest hygiënische wijze,
met moderne machines, bereid en in stof-
vrye kasten opgeborgen.
DAMES
Wij werken met de modernste machines!
Geen hitte en verbranding meer.
HEEREN!
Stelt U prijs op uiterst correcte be
diening, dan is dit ook Uw adres!
Aanbevelend:
Je J. VAN GEELEN
DAMES- EN HEERENKAPPER -
Lopikerstraat 24 Schoonhoven.
BOTERMARKT.
Op de hedenmorgen gehouden Boter-
maikt bedroeg de aanvoer 40 KG. Prij
zen: Goeboter f 0.75, Weiboter f 0.70,
beide per half KG.
EIERV EILIN GEN
Waaggebouw: Aanvoer 4000 eieren.
Prijzen: Kippeneieren f 4.20f 4.50, hen
eieren f 2.20—f 2.60, eendeieren f 2.90,
alles per 100 stuks.
Lopikerstraat: Prijzen: Kippeneieren
f 4.30—f 4.85, heneieren f 2—f 2.70, bei
de per 100 stuks.
WATERPOLO.
DE TWEEDE PROMOTIEWEDSTRIJD
VAN S.Z. P.C. II.
Eerste nederlaag van het 2de
zevental. Zian IVS.Z.
P.C. II 4—0.
Schoonhoven, Gisteravond speelde in
de overdekte zweminrichting „De Regen
tes" te s-Gravennage 8.Z. Se P.C. II haar
tweede promotiewedstrijd, ditmaal tegen
„Zian IV". In een zeer snel en fair ge
speelde wedstrijd moesten de jongens van
het tweede, hoewel onverdiend, de meer
derheid van „Zian" erkennen. In deze
wedstrijd kwam weer sterk uit dat een
te groote rustpauze tusschen de wed
strijden nadeelige gevolgen met zich
brengt. Was in de eerste helft S.Z.
P.C. II in de meerderheid, toch kon zij
dit niet in doelpunten uitdrukken, het
was „Zian" dat by de rust met 10
leidde.
In de tweede helft bleken de Schoon
hovensche jongens volkomen de .kluts
kwijt te zyn. samenspel ontbrak geheel en
hiervan wist „Zian" zeer juist profijt te
trekken: 3 maal moest de keeper der
gasten nog visschen. zoodat de stand 4^%)
werd.
De derde- en laatste wedstrijd.
Donderdagavond speelt S.Z. 6i P.C. II
in de „Liesbosch" te Utrecht om 7.15
uur tegen „Zwemlust III".
Niet zooals het behoort.
De wedstrijd Zian IV—Zwemlust III
ging niet door omdat Zwemlust met was
opgekomen,
Onteigening.
Alblasserdam. Bij vonnis van de Ar-
rond. Rechtbank teRotterdam is in de
Vinkepoider aihier van Cath. van Al
phen. te Mookhoek onder Strijen eenige
perceelen ter gezamenlijke grootte van
4 H A. 28 A. 60 cA. voor f 2294 onteigend
ten behoeve van den aanleg van Rijks
weg no. 15.
Burg. en Weth. hebben I bouwver
gunningen verleend aan de N.V. Ned.
Kabelfabriek te Delft voor de bouw van
een kantoorgebouw aan Rapenburg,
aannemer H. J. Nederhprst te Gouda.
De Voetbalver. „Alblasserdam" heeft
vergunning voor de bouw van een club
huis aan de Hoogendijk. aannemer J. C.
van Engelen, en de heer P. Hardam
voor de verbouw van een petroleumpak-
huis aan de Oranjestraat tot woonhuis, t
Alblasserdam. Tot algemeene tevre/
denheid van opdrachtgevers had de
proeftocht plaats van de hopperzuiger
„Adolphe Delande" door L. Smit en Zn.
te Kinderdijk, gebouwd voor het Ha
venbestuur van Safi (Marokko). De
hoofdafmetingen zijn van het schip: 49
x 8.60 x 4.55 M. buninhoud 400 M3
stoommachine 350 Ipk. De zuiger vol
deed aan alle gestelde eischen.
- Het diploma zwemmen is uitgereikt
aan de dames: M. C. Hardam. J. Twigt-
de Hon, J. C. de Lange, J. B. T. Vink, en
A. 't Hoen; en de heeren J. Brouwer en
C. de Deugd.
Opgevangen een postduif door A,
van Dam gemerkt: x 3.37. 85411.
OUD-HOLLANDSCHE MOLEN.
De fraaie oud-Hollandsche molen "te
Lekkerkerk, die bij het Koningmnefeest
is onthuld.
NED. HERV. KERK.
BLESKENSpRAAP. Woensdag 8 Sep
tember, 's avonds 8 uur, Ds. P. Zandt,
van Delft.
CAPELLE a.d. IJSSEL. Herv. Geref.
Evangelisatie. Bermweg Oost. Donder
dag 9 September, 's avonds 7.30 uur, def
heer v. d. Kolf. van Dubbeldam.
Geref. Evangelisatie „Rehoboth", Nij-
verheidstraat. Donderdag 9 September,
"s avonds 7.30 uur, de heer J. Kars.
GROOT-AMMERS. Donlderdag 9 Sep
tember. n.m. 2.15 uur. Ds. A. de Leeuw,
van Willige-Langerak. Huwelijksinze
gening.
CHR. GEREF. KERK.
NIEUWPOORT. Donderdag 9 Septem
ber. 's avonds 7.30 uur, Ds. P. J. de
Groot, van Gorinchem.
GEREF. GEMEENTE.
CAPELLE a.d. USSEL. De Ruyter-
straat. Donderdag 9 September, 's avonds
7.30 uur, Ds. H. Ligtenberg, van Lisse.
OUD GEREF. GEM.
CAPELLE a.d. IJSSEL. Dacostastraat.
Donderdag 9 September, 's avonds 7.3Q
uur, Etö. A, vaa Zon, -
