Vier waardevolle premies ff
e&i Itywid
lAaCMnwldM,
■I
hield, felicl-
rum en mr.
een Wok, een Sckttd&ii
Eeuwfeest van de Waarborg.
Philips Radio
Eindhoven
V
ons
Buitenland
Hitler tegen het Bolsjewisme
Vrijdag
Zie voor verdere inlichtingen
nummer
van
ons
1
Van Keurkamer tot Waarborg.
I A
DONKERE DAGEN KOMEN
Rljwiellantaarn
Ken „May; neet” Rijwiel
Ken „Ideal” Naaimachine
beide uit de magazijnen van den heer J. K. Snoei,
Stadhuisstraat 7-9 en Lopikerstraat 43, Schoonhoven
(met volle garantie).
Ken Klok
Ken Schilderij
WlE zich nu voor ten minste drie maanden abonneert op
blad, kan een der volgende premies ontvangen:
WOENSDAG 15 SEPTEMBER 1937
We JAARGANG.
TIEN BLADZIJDEN
Ne. 7WJ.
»er f
De
Hitler
con-
ijk bruidspaar
K.
bedroeg het
werkmeesters
DUITSCHLAND EN DE STRIJD IN
SPANJE.
PaHc^PtS.
De
1875
PHILIPS
RADJQ
4- j
repadatIe ll
UÈ^ICHTING/
DUITSCHLANDS KOLONIËN.
medewerken
Geen isolement. Bolsjewisee-
.ring van Europa een catastrophe
voor Duitschland. De beteeke-
nis van den Spaanschen strijd.
Volgens traditie is ook dit jaar de par
tijdag der N.S.D.A.P. te Neurenberg be
sloten met een groote rede van Hitler.
Hij meerude, wederom een vooruitgang
te moeten constateeren tegenover
congres van 1936: nog meer is de
het
op
voedende zending vah het nationaal so
cialisme aan de dag getreden.
Voorziet U van een goede
vanaf f 4.-
(20 verschillende merken) bff
J. K. SNOEI
met verchroomde wijzerplaat en verchroomde rand
form. 10 x 10 cM. met een jaar schriftelijke garantie
in zilveren lijst form. 23 x 29 c.M.
NIEUWSBLAD VOOR ZUID HOLLAND EN UTRECHT
1 SCHDONHOVENSCHE COURANT
J Telef. 20. Td.-Adres: Vapnooten S. A W. N. VAN NOPTEN, SCHOONHOVEN, HAVEN 25. Postrekening 13763. 1
ABUNNES die s.ch aan onie administratie opgeven voot de verxekenng. »yn volgen, de vestgeateide bepehngen legen ongevallen ver.elcerl voor bedragen, gewaarborgd door de NIEUWE HA VB ANK te Schiedam, van
o Gulden by levenslange AAA ^Iden by Qftft Gulden by verHe. QAA Gulden bit verlies Gulden bij verhee Z./A Gulden by verlies van De verzekerde moet in het
Zuvv ongeschiktheid. VVV overlyden. JUV van hand oi voet. 4VV van een obg. IVV van een duim. VV een anderen vinger. bent njn van een polis
Gedurende de Fransche overheersching
was in 1807 het goud- en zilversmidsgilde
en de daarbij behoorende Keurkamer op
geheven, maar toen later deze industrie
tich begon te herstellen, werd in 1837 hier
ter stede een Kantoor van Waarborg ge
vestigd. Eerst was het kantoor onderge
bracht in de Koestraat, later ging het
naar de Haven, waar nu de winkel is van
den heer De Hoogh v. d. Berg en in No
vember 1908 werd het overgebracht naar
het gebouw waar het zich nu nog be
vindt.
Voor 1837 ressorteerde de waarborg on
der de waarborgskring Utrecht, maar de
goud- en zilverindustrie breidde zich der
mate uit in deze stad, dat het rijk over
ging tot een instelling van den waarborg-
kantoor te Schoonhoven. De oorzaak dat
een kleine gemeente als Schoonhoven zich
ontwikkelde als specialiteit in goud en
zilver, wordt in de oude archieven toege-
schreven aan de overwegende landbouw
bevolking, welke in dien tijd voor hun
provinciale versiering veel van het edele
metaal gebruikte. Toen bestond de in
dustrie dan ook voornamelijk uit de ver
vaardiging van het zoogenaamde „boe
rengoed”. Toch blijft de vraag onbeant
woord waarom juist Schoonhoven en niet
bijvoorbeeld Oude water of Gorinchem
deze nijverheid tot zich trok.
Op 19 Augustus 1837 werd het kantoor
te Schoonhoven geopend. Ingeschreven
werden 37 werkmeesters met 78 knechts
en 119 leerlingen. De Waarborg bleek
hier werkelijk hard noodig, want reeds
de eerste jaren leverden een gemiddelde
opbrengst van f 16.000. Het verslag van
1842 zegt van de goud- en zilverindustrie:
„Fijn-goud byouterie komt bijna niet
voor, groot zilverwerk in het geheel niet".
De volgende jaren brachten een nieuw
artikel: lepeltjes en boeksloten, die plot
seling een zeer groote afzet vonden. De
prijzen echter daalden en er ontstond
een scherpe concurrentie: de opgave
werd: veel produceeren tegen een kleine
winst.
Na 1848 werd de toestand beter, wat
vooral te danken was aan de welvaart van
het landbouwbedrijf, want invoer van
merken had toen nog niet plaats en even
min werden goederen uitgevoerd. De om
zet steeg zoo, dat in 1858 voor het eerst
f 20 000 werd bereikt. In die bloeiperiode
aantal ingeschrevenen 70
met 120 knechts en 148
leerlingen, 3 graveurs en 1 kunstdraaier.
In 1857 werd een belasting bereikt van
f 25 000.
Plotseling kwam een terugslag, te wij
ten aan mindere voorspoed in den land
bouw, tengevolge van ziekten onder men-
schen en vee. Toch werd nog in 1861 een
fabriek van groot zilver geëxploiteerd, die
echter in 1864 zijn poorten moest sluiten.
De malaise duurde niet lang, de land
bouw bloeide weer op en de zilver- en
goudindustrie nam weer toe en wel zoo
danig, dat in 1870 de Nijverheidsvereeni-
ging voor goud- en zilversmeden een vier
de zitdag ter keuring en stempeling aan
den minister verzocht en verkreeg,
productie bleef toen stijgen en in
bedroeg het beiastingcijfer f 38.713. Ter
stempeling werden dat jaar aangeboden
98.632 gouden en 491.610 zilveren voor
werpen.
Het kantoor, dat in 1857 gevestigd was
in de Koestraat 188. werd in die drukke
tijd van 1878 overgebracht naar de Haven. I
Nu volgde weer een teruggang tengevolge
van concurrentie uit het buitenland.
Daarbij kwam dat de wekelijksche voor
uitbetaling. een veel toegepaste wijze van
koopen met keuze, hoe langer hoe min
der werd en een der grootste firma’s ver
plaatste haar bedrijf naar Amsterdam.
Hoe sterk de teruggang was blijkt het
beste uit de belasting, welke daalde van
f 38 713 tot f 26.000. De zilversmeden
zochten naar een uitkomst en vonden die
in het maken van andere voorwerpen dan
de nu minder gevraagde. Zij gingen zich
toelegden op het namaak-antiek. dat
vooral in het buitenland veel gekocht
werd. In enkele jaren nam dit werk een
enorme vlucht, maar met de toeneming
van het zilverwerk daalde de goudbe-
werking. Van den omzet van het na
maak-antiek krijgt men eên denkbeeld
Verschijn t: Maandag, Woensdag
en Vrijdag. Prijs by vooruitbeta-
nng: voor Schoonhoven per 8
■i.aanden f 1.25; p. poet 1.50
Met verzekering 15 cenls meer
Advertentién1-6 rebels f 1.80
elke regel meer f 0.20; derde
plaatsing halten prijs. Adver-
tentiën worden gr a t i s ge
plaatst in „De Gorcumer”.
Zuid-Afrika wil
tot teruggave.
De hooge commissaris van Zuid-Afri-
ka. Te Water, heeft tijdens een verblijf
te Montreal (Canada) bij een pers-on-
derhoud een belangrijke vei klaring af-
gelegd.
„Ik geloof, zoo zei Te Water, dat Zuld-
Afrika wel deel zou nemen aan een al
gemeen accoord in zake de teruggave
der koloniën aan Duitschland, mits hier
door geen afbreuk aan de veiligheid van
Zuid-Afrika zou worden gedaan. Nu de
in zulk een snel tempo voortgaande her
bewapening ons dichter bij de uiteinde
lijke crisis brtngt, moeten wij de moed
hebben met Duitschland aan de confe-
Voor Schoonhoven en onintr. wordt voorraad
S gehouden van de
bij de firma
JAN BROUWER, Havan 63, Schoonhoven
TELEFOON 113
Daar worden alle inlichtingen verschaft;
ontvangt u prijscouranten en worden
de betalingen geregeld. Desgewenscht
- -Jig
rentietafel te gaan zitten en deze kwes
tie te bespreken. Zuid-Afrika zou bereid
zijn, zulks te doen en ik ben er zeker
van, dat het resultaat van een dergelij-
ke conferentie zoowel in Duitschland als
bij de mandataire mogendheden voldoe
ning zal wekken”.
DE VOLKENBOND.
Aga Khan voorzitter der as-
semblée.
Aga Khan, de eerste gedelegeerde van
Britsch-Indlë, is Maandag met algemee
ns stemme# gekozen tot voorzitter van
de Volkenbondsvergadering. In een toe
spraak wees hij er op, dat internationa
le samenwerking nimmer nuttiger is ge
weest dan juist op dit oogenblik, waar
op de vrede en volkenbondsbeginfieleDr
wreed worden geschokt,
De Assemblée keurde de agenda goed
en verdeelde de werkzaamheden over vijf
commissies. De Zwitser Motta werd tot
eere-president benoemd.
Wat de werkzaamheden van de Bond
betreft, werpt de Abessinische kwestie
geen moeilijkheden op. daar de ne
gus geen vertegenwoordiging naar Ge
nève heeJt gezonden. China eiï Spanje
zullen echter wel in debat komen.
als men weet dat in 1891 de uitvoer daar
van bedroeg 1500 k g.
Het was evenwel slechts een tijdelijke
mode, die al spoedig afnam en die wat
Schoonhoven betreft verdrongen werd
door goedkooper buitenlandsch goed.
Weer zochten en vonden de nijvere zilver*
smeden een nieuw artikel, dat omstreeks
1894 in bewerking genomen werd: het
Zeeuwsche goed. Binnen enkele jaren
werd ook hierin weer een zeer groote omt
zet bereikt, die zich tot voor enkele jal<
ren heeft kunnen handhaven. In 1898
werden ter stempeling aangeboden: 63.576
gouden en 518.794 zilveren voorwerpen.
De goud-industrie bleef geleidelijk da
len, vooral doordat de boerenbevolking
steeds minder zich kleedden in de dracht,
waarbij de gouden versierselen behoordep.
Zoo gebeurde het dat in 1904 het hoogstfe
gewicht aan zilver, namelijk 3665,3 k g.
werd aangegeven en tegelijk het laagste
gewicht aan goud, te weten 52,6 k g. „Het
hoogste gewicht aan zilver” is niet juis|t,
want in de oorlogstijd werd ruim 6000 k.fe.
aangegeven, maar dit zijn cijfers, welke
niet gepubliceerd mogen worden.
De metaalindustrie heeft moeilijke tij
den gekend, maar altijd werden die tijden
van inzinking gevolgd door een bloei
periode. Toen in 1914 de oorlog uitbrak,
dacht niemand meer aan het koopen van
weelde-artikelen en deze nijverheid daal
de toen tot een deerniswekkend laag
punt, doch dadelijk, al na een jaar. ging
de omzet met sprongen naar boven en
steeg tot een ongekende hoogte. Het
hoogste tot nu toe bereikte hoogtepunt
ligt tusschen de jaren 1916 en 1931, toen
het beiastingcijfer bdven de f 100.000 uit
kwam. I
Er zijn. wat de zilverindustrie aangaat,
twee hooge punten te zien, een in 1911 en I
een in 1930 met een sterke daling in 1921.
Na 1930 kwam de crisis en daarmede een
enorme daling, welke echter dit jaar in
een stijging is overgegaan. Het laagste
punt ligt in 1935, maar dit bevindt zich
toch nog ver boven het laagste punt van
1894.
We hebben hierboven gemeld, dat In
de bloeiperiode, omstreeks 1858, werk
zaam waren 70 werkmeesters en 120
knechts. Naar die cijfers te oordeelen,
staat de industrie er op ’t oogenblik niet
ongunstig voor. Er zijn thans 97 werk
meesters en 152 knechts, terwijl nu het
bedrijf natuurlijk meer gemechaniseerd
is dan in 1858.
In de laatste jaren is h#t zilverwerk
voor een groot deel veranderd fn „ver
zilverd” werk, het alpaca, dat met een
laag zilver wordt bedekt en waarvan op
alle werkplaatsen veel werk wordt ver*
vaardigd. Deze producten evenwel vallen
nog niet onder de accijns en aan
gezien niettemin de lijn van het aange
geven zilver stijgend Is, blijkt dat het al
paca de zilverindustrie niet geremd heeft.
Wij kunnen tot onze spijt geen cijfers
geven van de latere jaren, omdat, zooals
we hier boven al zeiden, geen accijnscij
fers van afzonderlijke kantoren gepubli
ceerd mogen worden. Uit de schaarsche
gegevens, welke over de jaren na 1904 te
onzer beschikking staan, is te lezen, dat
de Schoonhovensche zilverindustrie, die
zooveel eb en vloed gekend heeft, nu de
eb achter zich heeft en, naar wij hopen,
de vloed ziet opkomen.
in Spanje
de dragers zijn van een wettige macht
en dat de strijders van het nationale
Spanje revolutlonnairen zijn.
Evenmin als Frankrijk en Engeland
verschuiving van krachtsverhoudingen
naar Duitsche of Italiaansche zijde wen-
schen, evenmin wenscht Duitschland ’n
vermeerdering der bolsjewistische macht
Even verontrust als Engeland en Frank
rijk zijn bij de gedachte, dat Spanje
door Italië of Duitschland zou kunnen
“worden bezet, even ontzet is Duitschland
tegenover de mogelijkheid van een ver
overing van Spanje door Sovjet-Rusland
Wanneer Spanje definitief bolsjewis
tisch zou zijn geworden, en deze golf
over Frankrijk, België en Nederland zou
uitbrelden, zou dit voor Duitschland een
ernstige economische ramp beteekenen.
Wij moeten nu eenmaal met deze landen
wederzljdschen goederenruil voeren, die
slechts mogelijk is, als deze landen on
der geregelde normale verhoudingen ook
zelf goederen fabriceeren.
Na de Spaansche kwertie behandelde
*de verhouding tot Frankrijk,
met welk land Duitschland vele
flieten heeft gehad. Op de een of andere
wijze en op de een of andere plaats, al
dus Hitler, behooren wij toch in het
groote gezin van Europeesche volkeren
bij elkander. Wanneer wij rechtvaardig
zijn, hebben wij alle reden elkander we-
derkeerlg minder te haten dan te be
wonderen. Duitschland heeft noch de
Thans wordt niet .meer gestreden om
schamele dynastieke belangen of om cor
rectie van landgrenzen of kleine econo
mische belangen. Thans gaat de strijd
tegen een wjare wereldziekte, het bols
jewisme.
Het bolsjewisme wordt niet afgewend
door een platonische weigering. doch
slechts door een immunisatie der volke
ren tegen deze vergiftiging, zoowel als
door de bestrijding van den bacillendra
ger zelf. Duitschland en Italië zijn reeds
onvatbaar, een groot deel der omringen
de wereld is nog niet beveiligd.
Het is de Joodsche minderheid gelukt
in Rusland te leiding in handen te krij
gen. Ook bij andere volkeren streeft de
ze Joodsche rassenkern daar naar.
Het is feitenverdraaiing te beweren,
dat de bolsjewistische volksonderriruk-
kers
wordenoudeapparaten ingeruild. Philips reparatle-inrichtin,
lust, noch7 het voornemen, politiek of
economiscn kluizenaar te zijn. Het heeft
zich in het geheel niet geïsoleerd, poli
tiek, noch economisch. Het streeft er in
tegendeel naaf samen te werken met al
diegenen, die een werkelijk Europeesch
gemeenschapsdoel voor oogen houden.
Verder zeide Hitler nog over het bols
jewistisch gevaar: Het nationaal-socia
lisme heeft het bolsjewistische wereltd-
gevaar uit Duitschland verbannen. Mocht
iemand het wagen van buiten dit gevaar
Duitschland pabij te brengen, dan moge
hij weten, dat de nationaal-socialistische
staat zich zijn wapenen ock geschapen
heeft om bliksemsnel een dergelijke po
ging te onderdrukken.
Hitler besloot met d^ woorden:
Duitsche natie heeft eindelijk toch nog
haar Germaansche rijk gekregen.
