3
Blijde feestdagen te Schoonhoven.
OPTOCHT EN SPEL.
Plaatselijk nieuws
Landbouw en Veeteelt
Buitenland
L—
FEUILLETON.
in
Gemengd nieuws
VRIJDAG 2 SEPTEMBER 1938
Allegorische en reclame optocht.
De allegorische optocht, welke Woens
dagmiddag gehouden is, had in alle
straten waar hij doorheen trok, do
volle belangstelling van het publiek. In
de lange stoet waren verscheidene aar
dige groepen en met fantasie opge
sierde wagens, o.a. de vier zegenwagens
„Hulde aan onze geliefde Kon ngin", de
Jjssport, „Allegorie van de zang'1 en „Al
tijd paraat' en de allegorische groep,
voorgesteld door de afd. van de i.'atho-
liege Jeugdcentrale. Verder waren er
vele reclamewagens en -groepen en alles
bijeen leverde het een boeiend en bont
schouwspel op, tewijl weer eens viel cp
te merken, dat men er ook bij doze op
tocht naar gestreefd heeft met nieuwe
vondsten en combinaties te komen. In
het bijzonder mogen wel genoemd wor
den de aardige groep voor de firma J K.
Snoei, welke gevormd werd door bont
uitgedost deelnemers op fietsen, auto
peds en zelfs een op een ve'ocipeae wat
een heel kunststuk was. Ook -ie wagen
voor de firma Van Bruinessen, waarop
nijvere liedetl anthraciet aan het zeven
waren, had veel bekijks. De firma *an
,-Iperen had een origineele comoinatie
mé't een omnibus, welke in 1898 tusschen
Schoonhoven en Gouda reed en een der
fraaie moderne bussen, welke wellicht
spoedig dit traject zullen afleggen. Voor
de firma van Baaren liep een ijzeren
reus in de stoet mee, die door ziin ge
daante het komende seizoen van de
kachels aankondigde De heer Meerkerk
die zijn woonhuis boven de wtnkel op
de Haven van een fraaie oude gevel had
Voorzien, reed nu mee met een auto.
waarop aan de linker- en rechterzijde
de voorgevel van zijn winkel was geïmi
teerd, terwijl op de achterzijde/ een re
clame voor ..Robinson" was aangebracht
en de wagen verder met gro°n, oranje
en papieren rozen was versierd.
Leden van de afd. van Het Foode
Kruis liepen verspreid in de stoet mee.
De firma Goedhart en de Bruin kwam
met verschillende type's auto's, terwiil
voor het Motorhouse van den heer B.
Woudenberg een wagen met motoren
meereed.
De avond.
Des avonds heerschte in de stad een
gezellige drukte. De sfeer werd nog ver
aangenaamd door de fraaie verlichtin
gen, vooral die van de lichtzuil op de
Hensenbrug mag in 't bijzonder als een
prachtig staaltje van versierings- en ver
lichtingskunst worden geroemd. De hee-
le stad baadde in het licht en groote
drommen menschen bevonden zich de
geheele avond tot over elven op straat.
Voor de volkszang, welke in het begin
van de avond onder leiding van den
heer H. de Goeij gehouden wérd, be
stond niet die belangstelling, dat de
betiteling „volkszang" gerechtvaardigd
was. Er was een zwakke pianobegelei
ding, terwijl slechts enkele tientallen
personen meezongen.
Het concert van Tavenu, d^t het ver
dere gedeelte van de avond vulde, trok
evenwel weer veel publiek naar de Dam
en omgeving. Een verzorgd feestpro
gramma werd uitgevoerd. Na het con
cert maakte T.O.A.G.E.N.O. een muzi
kale wandeling, waarbij eenige wagens
van de allegorische- en reclame-optocht
meereden. Een groote schare vroolijke
jongelieden sloot de stoet af. Verschil
lende buurtvereenigingen hadden nog
feestelijkheden voor jong en oud ge
organiseerd. waarbij het vaak bijzonder
prettig toeging.
DE BRUID VAN SCHOONHOVEN.
De dag van gisteren, waarop het his
torisch spel „De bruid van Schoonhoven"
gegeven is, zette in met stralend zomer
weer. Reeds vroeg in de morgen mar
cheerden zeventiende eeuwsche krijgers
door de stad, wat al dadelijk een groote
toeloop van het publiek tot gevolg had.
Een schuttersvendel en een afdeeling
hellebaardiers stelden zich .omstreeks 10
uur in hun kleurige costuums, terwijl
de zon op hun helmen fonkelde, op
naast de trap van het stadhuis, Baljuw,
burgemeesteren, schepenen en edelen,
begaven zich vervolgens in het stad
huis of op het bordes, terwijl een vroo
lijke en nieuwsgierige burgerij, alle in
de passende costuums, van alle kanten
kwam toeloopen. Op de Heksenbrug die
voor dergelijke vertooningen zoo uit
stekend geschikt is, heerschte dan ook
geruimen tijd een aanblik.^ die herin
neringen wakker riep aan wat men in
geschiedkundige beschrijvingen van eeni
ge eeuwen geleden over belangrijke ge
beurtenissen in 'n stadje als Schoonhoven
gelezen kan hebben. Het publiek had
al de tijd om een en ander op zijn ge
mak te bewonderen, want het duurde
nogal even voor de Stadhuisklok begon
te kleppen en de stadsbode de met moei
te door de soldaten in bedwang te hou-
tlen bevolking mededeelde, dat het Prins
Het programma keurig afgewerkt.
Maunts behaagd had een bezoex aan de
s:ad te brengen, teneinde de Veerpoort
aan het gemeentebestuur over te dragen
Deze mededeehng werd met vreugde ont
vangen. waarna de stoet van edelen en
notabelen zich in beweging zette om
prins Maurits en zijn gevolg tegemoet
te rijden.
Door de straten w^ar de stoet heen
trok, verdrongen zich de toeschouwers
om de kleunge kleederdraohlen van de
kiijgshaftige ruiters en soldaten te zien
en de r»t naar de Opweg, waar de ont
moeting met den Pr,ns geschiedde, had
een tweede optocht tengevolge, die van
het publiek, dat m grooten getale mee
trok. De politie zorgde echter overal
voor een kêurige afzetting, tfooJat alles
ln volmaakte harmon e verl.ep.
Na het oponthoud aan de Opweg werd
over de Haven naar de Veerpoort ge
reden, de bij deze gelegenheid met
zwaie „e.kenhouten" deuren gesloten
was. Na de plechtige opening ervan teed
werden verschillende dansen uitgevoerd.
De voorzitter van „Oranje Boven de
heer J. Seton, h eld tenslotte een toe
spraak. waarin hij wees op de moeite
en zorg die de voorbereid.ngen voor de
organisatie van dit spel met zich hebben
ch* Men moe* z ch dan ook in d.t
opzicht boven dte critiek zien te verhef
fen en het vele werk waardeeren. Spr.
besloot met in het bijzonder huide te
brengen aan de werkkracht van de hee-
ren Cor van der Leek en Adtes. wien hij
vervolgens namens de Oranjevereni
ging een groote lauwerkrans omhing,
waarbij het publiek blijk gaf van mede
leven. Het staande zingen van het Wil
helmus was het einde van de vertoonmg
op het bastion.
De rondgang.
Daarna volgde een ommegang door de
versierde stralen, waarbij allerwege
weer bijzonder groote belangstelling ge
toond werd. In de Olivie van Noort-
straat werd een'ge tijd halt gehouden,
want daar hadden de buurtbewoners
Olivier van Noort een verrassing bereid.
Namens de bewoners h e'd de heer J
B. van Driem een toespraak, waarin hij
Foto Niestadt.
Het overdragen van de Veerpoort.
men naar het terrein buiten de Veer
poort, waar de poort aan het gemeente
bestuur. met het nood ge ritueel, werd
overgedragen. Deze scene, alsmede die
voor jjiet stadhuis, werden vlot en met
zw er afgewerkt, zoodat het publiek met
onverflauwde belangstelling op de ko-
merfde dingen wachtte.
Die speelden zich af op het bastion,
waarheen de groote stoet van ongeveer
270 personen vervolgens trok."Het pu
bliek heeft alle gelegenheid gehad om
de deelnemenden goed te bezien en dit
was ook allesz'ns de moeite waard, want
de vele' en velerlei fraaie, aan de his
torische eischen beantwoordende cos
tuums. de aardige groepen, o.a. d'.e de
gildes voorstelden, de groepen burgers
en burgeressen, de aristocratische rul-
tergroep, dat alles boeide de aandacht.
De optocht werd muzikaal begeleid
door T.A.V.E.N.U.
De berechting.
Op het bastion was een ruim tooneel
opgeslagen, waarom heen de door den
heer Kaasschieter voor de kinderoperet
te geschilderde décors waren opgesteld.
Met de achtergrond van levend groen,
vormde dit een mooi ensemble, wat het
effect van het vertoonde aanzienlijk
verhoogde.
Des morgens had de berechting van
een gevangene plaats, waarbij bleek dat
deze niet alleen onschuldig was. maar
nog van hooge afkomst bovendien, en
last not least, de geliefde van de „bruid
van Schoonhoven". De vele belangstellen
den op het terrein leefden mee met het
statige gedoe op de planken en een har
telijk applaus brak los. toen de strenge
berechting tot eeri blij slot eindigde.
Met een ode aan Prins Maurits en een
défilé van de stoet ovefr het terrein werd
de morgenvoorstOTing besloten.
De bruiloft.
Des middags had de zeventiende
eeuwsche huwelijksinzegening plaats. De
stoet, die in twee gedeelten op het veld
verscheen eerst de bruidegom met zijn
gevolg en daarna de bruid met het hare
was nu eenigszins anders geformeerd.
Zoo reden thans twee wagens met bruids
meisjes, allen keurig in het wit gekleed,
alsmede een taveerne met vroolijke be
zoekers in de stoet mee. Het fraai uit
gedoste bruidspaar werd met alle eer
op het tooneel door de autoriteiten ont
vangen en de huwelijksinzegening ge
schiedde met staatsie. Het publiek
bracht menige ovatie, vooral toen de ge
schenken aan bruid en bruidegom wer
den overhandigd en de bruid nog boven
dien bloemen werden aangeboden. De
bruidsmeisjes zongen met begeleiding
van het Schoonhovensch Dilettantenor
kest eenige liederen, op de plechtig
heid betrekking hebbende, en daarna
herinnerde aan de tijd van de tachtig-
jar.ge oorlog, toen de groote Oranjevors
ten zooveel voor ons vaderland deden,
en er ook verder tal van helden waren,
zoowel te land ais ter zee. Onder de zee
helden neemt Olivier van Noort een eer
volle plaats in, aie al zijn bezittingen er
aan opofferde om een,weg naar de In
dien te zoeken, bij welke onderneming
hij zijn befaamde tocht om de aarde
volbracht. Spr. drukte nog de hoop uit,
dat op het Olivier van Noortplein nog
eens de buste van de zeevaarder zou
opgericht worden. Tenslotte bood hij
Olivier van Noort namens de bewoners
een lauwerkrans aan, waarvoor v. Noort
met enkele woorden dankte.
Nadat de stoet de overige straten der
stad had doorkruist en weer de Heksen
brug had bereikt, heeft de burgemees
ter, die bfl die gelegenheid ln vol ambts-
omaat was, voor de gedelegeerden van
de Jeugdvereeniglngen die zullen deel
nemen aan de jeugdhulde te p Amster
dam, de gemeentevlag overhandigd. Hij
merkte daarbij op, dat het hem een waar
genoegen was, dat bij de historische op
tocht ook het stadhuis ln het teeken
der belangstelling was komen te staan.
Ook deed het hem genoegen namens de
burgerij zijn hartelijke dank uit te spre
ken voor wat de deelnemers aan het
spel deze dag hadden geboden.
De gemeentevlag. vervolgde spr., is
het symbool van trouw en hij hoopte,
dat die vlag nog Jaren van deze trouw
zou getuigen.
Daarna overhandigde hij de vlag aan
den héUr H. de Goeij, daarby de hoop
uitsprekend, dat de herinneringsme-
dallle eraan zou komen te hangen. Met
een driewerf „Hoera voor onze Koningin"
besloot de burgemeester. De kreet werd
door de deelnemers aan de optocht en
het talrijke publiek van harte overge
nomen.
Dit was tevens het einde van optocht
en spel. Resumeerd kan gezegd werden,
dat de organisatoren alleszins tevreden
over de dag kunnen zijn. Het stralende
weer, de groote belangstelling, de stem
ming van het publiek en de fraaie stoet
hebben tot gevolg gehad, dat het vele
Ingewikkelde voorbereidende werk niet
als tevergeefsch behoeft te worden be
schouwd. Het was een dag waarop het
ln ons stadje werkelijk feestelijk toeging.
Leden van de afd. van het Roode
Kruis, die ln de optocht meeliepen en
ook op het terrein aanwezig waren, heb
ben niet behoeven op te treden.
Gisteravond.
In de avonduren was het buitenge
woon druk in de stad, wat ten goede
kwam aan de concerten, gegeven door
het Schoonhovensch Diletantenorkest on
der leiding van den heer Jac. Kaasschie-
tcr vanwege de korte tijd tusschen
Foto Niestadt.
angene voor het stadhuis.
..et ontbinden van de historische op
tocht en dit concert waren slechts en
kele leden aanwezig en van de RJ^.
muziekvereen. „T.O.A G.E.N.O.". H?t
vuurwerk, dat om half hen op het spoor-
|X. Snel en goed
Hoofdpijn, lYiespijn. helpen- hierbij
„lltjrt ren pnrdrr enrhrl *«n 1 i|nh«r«lI.
Mijnhardt's Poeders per stuk 8 ct. Doos 45 ct.
Cachets, genaamd ..Mi)nhardtjes 2 st. 10 ct.
Doos 50 ct.
wegterrein tegenover de Spoorstraat,
gegeven werd, mocht zich in een enorme
Detangstelling verheugen. Het vuur
werk, dat tevens het emde aankondigde
van het bestaan der buu^tvereenig.ng
„Spoorstraat" was dan ook de moeite
van het zien waard. Er waren bijzonder
fraaie nummers, terwijl de inzet zeer
or.gineel was. Toen men aan het ont
steken van het vuurwerk wilde begin
nen, stond namelijk juifct een trein ge
reed om te vertrekken éti die gelegen
heid benutte men om kruit op de rails
te leggen met het gevolg, dat de trein
onder daverende explosies, in kruit
damp gehuld, en elke knal gevolgd door
een gil van de stoomfluit, vertrok. Het
slotnummer was een hulde aan de ko
ningin en het publiek reageerde hierop
door uit volle borst het Wilhelmus ln
te zetten.
De buurtvereniging heeft met dit
vuurwerk getoond, dat zij toch ook wel
met iets feestelijks voor de dag kan ko
men, &1 levert het versleren en verlich
ten van de strtaat groote moeilijkheden
op en het zou daarom jammer zijn wan
neer de vereenigmg nu werkelijk als
opgeheven zou moeten worden be
schouwd. Het' publiek zou $et zeer zeker
weten te waardeeren, wanneer deze ver-
eenlging bij toekomstige Oranjefeesten
wederom met een vuurwerk kwam, voor
al omdat een dergelijke attractie bijna
steeds bij de Schoonhovensche feestelijk
heden ontbreekt.
De bewoners van -de Spoorstraat had
den een zitplaats op het stationseippla^
cement gekregen, vanwaar zij een goed
gezicht op een en ander hadden.
Nog eenige uren bleef het nog zeer
druk ln de stad. Eerst tegen midder
nacht zochten de tallooze feestgangers
hun woningen weer op. Het zijn een paar
gezellige dagen geweest, waarvan Schoon
hoven veel genoten heeft.
De etalage-wedstrijd.
Ook de etalage-wedstrijd mag geslaagd
genoemd worden. Er waren vele mooie
etalages ingericht, zoodat de jury, be
staande uit mej. Vogel en de heeren A.
J. de Haas en D. Visser, geen eenvoudi
ge taak had. Tenslote kwam zij tot
de volgende conclusie, wat de toeken
ning der prijzen betrof:
le prijs De Vaal, Lopikerstraat, 2e prijs
W. van den Berg, Koestraat; 3e prijs J.
K. Snoei, Stadhuisstraat.
Diploma's: I. J. van Meerkerk, Haven;
H. Stekelenburg, Lopikerstraat. III. A.
Moes. Lopikerstraat; IV. De Hoog van
den Berg. Haven; V. Hol. Koestraat; VI.
P. J. Groenen, Haven; VII. H. A. van
Baaren. Haven; VIII. v. d. Wal. Lopiker
straat: IX. H. J. 8chrijver, Lopikerstraat;
X. N. M v. Diest. Lopikerstraat; XI. „De
Rijwielkampioen", Lopikerstraat.
REÜNISTEN IN SCHOONHOVEN.
Onder de duizenden feestgangers ln
onze stad bewoog zich Donderdag ook
een 50-tal réunlsten der voorm. Instruc
tie-Compagnie, die de le September ln
Schoonhöven doorbrachten en het daar
bij dit jaar al heel goed troffen. Zij wis
ten zich dan ook uitstekend te verma
ken.
MACHINESCHRIJVEN OP SCHOOL.
In een hedenmiddag gehouden spoed-
eischende raadsvergadering is het voor
stel van B. en W. om op het "Verzoek van
het bestuur der Chr. UL.O. school, waar
in gevraagd werd om een credlet voor
de aanschaffing van twee schrijfmachi
nes, afwijzend te -beschikken, aangeno
men. 'waarbij de heer Peerbolte zich
van stemming onthield. De heer Wouf
denberg was afwezig. J I
Ged. Staten hadden B. en W. bericht,
dat naar hun meening door deze aan-
vrage de normale eischen voor dit on- 4
derwijs overschreden worden.
Het volledige verslag komt In on*
volgend nummer.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Omtrent onderstaande gevonden voor
werpen zijn inlichtingen te bekomen aan
het Bureau van Politie:
Een broche; een schildpad; een kin
derschoentje; een medaillon; een por-
temonnaie met inhoud.
Vuurwerk.
Bergambacht. De winkeliers worden ei
aan hennnerd dat het verboden is vuur
werk, als voetzoeker», zevenklappers en
dergelijke te verkoopen of ten verkoop
in voorraad te hebben. Ook ls het bij
zich hebben of afsteken er van verboden
Ter gelegenheid van de leesten ii
het geheele dorp versierd. Vooral Voor
straat en Kerksmgel komen best voor de
dag. Ook de Hoofdstraat is heel mooi,
alleen jammer dfat deze straat in twee
gedeelten ls verdeeld, nJ. vanaf den-
Viersprong tot dokter Muller en vandaar
tot aan de Raadhuisstraat. Ook aan
deze straat wordt gewerkt en zoo maakt
het dorp een aardige indruk.
De buurtcommissie Bergstoep zet ook
het beste beentje voor en ook daar
wordt de buurt geheel versierd, wat van
af de Dijklaan een mooi gezicht ia. Op
het dorp zijn en worden ook verschillen
de huizen verlicht evenals de bijz. schooL
Ter gelegenheid van de verjaardag
van de Koningin heeft de muziekvereen.
„Excelsior" een muzikale wandeling door
het dorp gemaakt en daarna een paar
nummers in de tent gegeven. raarna de
zangvereemging „Nut en lenoegeu" tn
het „Strijkje" concerteerden. Er t,as
veel belangstelling. Dinsdag begijnen
de eigenlijke feesten en het ziet er naar
uit dat Bergambacht opgewekt feest
zal vieren.
Bij de gecostumeerde rmgrtderij
te Gouda behaalden de .ïeer tn mevr.
Zijderlaan alhier, drie prijzen, waaron
der een eerste prijs voor het mooist#
geheel, Friesch costuum en pjees.
De diefstal van toegangskaarten.
Lopik. De dader van de onlangs ge
melde diefstal van toegangskaarten tot
de feesten te Schoonhoven. 8., wonende
te Lopik, ls door de gemeente- en rijks
politie te Lopik en Jaarsveld aangehou*
DOKTER DE WITT
Zevenhuizen. Vanmorgen ls in de leef
tijd van 77 jaar overleden le heer H. J-
de Witt, die ruim 30 jaar als arts ulhier
zijn praktijk uitoefende. De overledene
was gemeentearts van Zevenhuizen en
Moerkapelle. In 1927 heeft dokter de
Witt zijn praktijk neergelegd. Hij heeft
dus nog 11 jaar van zijn welverdiende
rust kunnen genieten.
DE BOTERHEFFING.
Het bedrag van de heffing en de steun-
uitkeering op boter is behoudens tus-
schentijdsche wijziging voor de week
van 18 Sept. vastgesteld op 55 cenf
per k.g. (ongewijzigd;.
BOTERNOTEERING.
De commissienoteering voor Neder-
landsche boter is Donderdag wederonj
vastgesteld op 78 cent per k g.
TOESLAG OP KAAS.
De toeslag op volvette boerenkaas be
draagt voor de week van 18 Sept. weeï
11.3 cent per k g.
3 rWEEDEBLAD^
NikuwSBLAD VOOR /A'iD-HOLLAND EN mitEcHi SchoonBovensche Courant
PRAAG DOET NIEUWE CONCES
SIES.
EINDELIJK EEN BASIS VOOR
ONDERHANDELINGEN?
Volgens berichten uit Praag, heeft lord
Runciman door waarschuwen en vrien
delijk overreden, getracht om de Hen-
ïeinpartij van gedachten te doen ver
anderen en de voorstellen der regeering
als eeij basis voor verdere onderhande
lingen betreffende de minderheden te
aanvaarden.
Tenfijl Runciman den afgevaardigde
Kujidt gewaarschuwd heeft dat, indien
Henlein weigert om concessies te doen
ten opzichte van zijn acht eischen van
Karlsbad, de Èuropeesche vrede moge
lijkerwijze in gevaar gebracht zal «vor-
den, heeft Ashton Gwatkin, Runclman's
economische adviseur, de kwestie uit
een Industrieel oogpunt beschouwd en
met Henlein besproken.
Runclman's missie heeft telefonisch
met Londen in contact gestaan om de
Britsche regeering met de ontwikkeling
te Praag op de hoogte te houden.
Belangrijke ontmoetingen hadden In
de laatste dagen plaats tusschen regee-
ringsvertegenwoordlgers en de Henleln-
nisten, doch alles ln de grootste ge-
helmhouding.
Niettegenstaande dagenlang koorts
achtige actl\tftek klaarblijkelijk met het
doel om Henlent over te halen zijn ge
zichtspunt te wijzigen, heeft een voor
aanstaand bestuurslid van de partij ver
klaard: „Er 18 geen sprake van, dat wij
ons van de eischen van Henlein te Karls
bad bekend gemaakt, terugtrekken."
Vijf concessies ran Praag.
De nieuwe regeertngsvoorstellen Inza
ke de minderhedenkwestie zijn gebaseerd
naar van bevoegde zijde wordt verno
men. op 5 belangrijke concessies aan de
Budeten. Deze 5 punten luiden als volgt:
le. Verdeeling van het land in een
twintigtal kantonale districten, elk met
een zekere mate van lokaal zelfsbestuur.
2e. Economische hulp aan Sudeten-
Pultsche Industrieën.
3e. Privilegie van taalvrijheid.
4e. Onmiddellijke verdeeling van open
bare ambten, zoodat 30 tot 33 procent
van alle nieuw te vergeven openbare
ambten aan Budeten-Dultschers zal wor
den gegeven, totdat de 23 procent
het percentage der Sudeten-Duitschers
ln verhouding tot de geheele bevolking
van Tsjecho-Slowakije zal zijn be
reikt.
5e. Terugtrekking van Tsjechische po
litie in het Sudetengebled, zoodat hun
aantal tot dat van 2 jaar geleden zal
tijn teruggebracht-
Men heeft op het oogenblik nog geen
betrouwbare aanduidingen inzake het
antwoord van de Sudeten-Duitschers op
deze nieuwe voorstellen van de regee
ring, doch het ls niet waarschijnlijk, dat
zij zonder meer van de hand gewezen
zullen worden. Er hangt veel van af of
de beslissing genomen zal worden door
de Sudetenduitsche partij of „over de
grens".
DE RUWE REIS.
door R. AUSTIN FREEMAN.
JO.
Maar na weer een poos toopen kwam
fk tot de ontdekking dat het zand har
der en vochtiger begon te worden met
hier en daar strooken golfribbels met
het water nog er tusschen. En daar dit
me deed vermoeden, dat ik ln het don
ker den verkeerden kant op geloopen
was en een flauwe lichtschemering in
het Oosten den komenden dag al aan
kondigde ging ik op het droge zand
zitten en wachtte geduldig af.
Maar de vermoeienissen en emoties
▼an dien langen dag hadden te veel
van mijn krachten gevergd en binnen de
minuut sliep ik. Toen ik, zooals het me
leek, geen vijf seconden later weer
wakker schrok, was het lichte dag. Een
dunne mot sinterde over de zee en
herschiep den horizon ln een strook
bleek gee*-rozen nevel.
ïk stond op. rekte mijn sttjf-geworden
ledematen uit en keek bezorgd om me
heen. En één blik was genoeg om me
de wreede waarheid te doen zien: naar
alle kanten glooide het gladde, gele
zand af tot het in kabbelende golfjes
overging en verder was er geen land te
bespeuren. Het zandveld, waarop ik
stond, was geen strand, maar een van
die zandbanken, die ver in zee onder de
golvende oppervlakte op een onvoorzich-
tig schip toeren en bij laag water een
bedrlegeiyjte gelijkenis vertoonen met
Stevig, solide land.
Toen ik dit alles begreep, wat, zooals
Ik al gezegd heb. bij den eersten blik
gebeurde, begon ik de wijde zee om me
heen met mijn oogen gretig af te zoe
ken. tWani &ci teek me, dat Ik aaijs
De laatste voorstellen van de Tsjechi
sche regeering komen de 8 punten van
Henlein in elk geval aanzienlijk tege
moet. Volgens geruchten zou de politie
ke commissie der Henlein partij reeds
hebben besloten, tot aanneming te ad-
viseeren.
Gunstige wending?
Te Praag is algemeen een gevoel van
optimisme merkbaar. Men geiooft, dat
de toestand een gunstiger keer heeft ge
nomen. Het schijnt, dat te Berlijn geen
oorlog voor de oplossing van de Sude-
ten-kwestie wordt gewenscht, daar
Frankrijk herhaald heeft, de Tsjechen
te hulp te zullen komen, indien zij aan
gevallen worden: Men meent te Parijs,
dat Hitier thans overtuigd is, dat Enge
land eveneens hulp zal bieden en men
gelooft niet, dat Hitler dit risico op zich
zal nemen.
DE HOUDING VAN RUSLAND.
Naar Havas uit Moskou verneemt,
heeft de Duitsche ambassadeur ln een
particulier onderhoud aan Litwinof ge
vraagd, welke houding Rusland zou aan
nemen in geval van een gewapend con
flict tusschen Duitschland en Tsjecho-
slowakije. Litwinof zou geantwoord heb
ben, dat Frankrijk in dat geval Tsjecho-
slowakije waarschijnlijk te hulp zou
komen en dat Rusland, trouw aan zijn
verplichtingen. Frankrijk zou volgen. De
ambassadeur zeide toen nog. dat de ge
vaarlijke houding in zekere militaire
Tsjechische kringen Duitschland zou
kunnen noodzaken, tusschenbeide te ko
men, zonfler dat men het van een niet-
uitgelokte aanval zou kunnen beschuldi
gen.
Men legt er de nadruk op, dat hier
geen sprake ls van een stap der Duitsche
regeering. maar slechts van een parti
culier onderhoud. t
Massa-terechtstellingen
Rusland.
DOOR MOSKOU ERKEND.
Reeds lang werd vermoed, dat in Rus
land tal van admiraals en deskundigen
der marine ter dood waren gebracht,
zooals dat reeds met zoovele vooraan
staande militaire en burgerlijke amb
tenaren moet zijn gebeurd. Een beves
tiging van de geruchten, omtrent die te
rechtstellingen was tot nog toe nooit
te verkrijgen, doch thans heeft het volks
commissariaat van Marine te Moskou
in officieele mededeelingen bevestigd,
dat de Ogpoe eenige maanden geleden
tien admiraals heeft laten doodschieten.
Onder hen zijn de admiraals Orlof, op
perbevelhebber van de roode vloot, die
Rusland bij de Britsche kroningsfeesten
vertegenwoordigde; Slfkof, eommandant
▼an de Oostzeevloot en Loedry, hoofd
van de vlootacademle.
Tal van andere admiraals en hooge
officieren zijn tot „verraders" of „vij
anden van het volk" verklaard en uit de
weg geruimd, grootendeels ongetwijfeld
op dezelfde wijze. Hetzelfde lot trof ook
de professoren Zerve en Petrof van de
vlootacademie te Leningrad en nog ver-
sheidene anderen.
Men er'*1'» er na de
ze massamoorden bij de Sovjet-vloot
VRIJDAG 2 SEPTEMBER 1938
op een afstand gemakkelijk te zien was
en dat geen zeeman zoo onmenschelijk
zou zijn, om een medeschepsel in mijn
omstandigheden in den steek te laten.
Op dat oogenblik was er maar één
schip in zicht een kleine boot, die op
een paar kilometer afstand met alle zei
len bij, blijkbaar voor anker lag, want er
was geen windje te bespeuren en de zee
was als een spiegel zoo glad. Bij het
zien van het schip begon mijn hoop weer
te herleven, want met het opkomen van
den vloed, als ze haar reis voortzette,
moest ze vlak langs mijn zandbank ko
men en da» zou ik beslist gezien of
als ik schreeuwde gehoord worden. Maar
toen ik het schip wat nauwkeuriger be
keek, besloop me een zekere beklem
ming. Ik zag dat ze maar één mast had.
en dat ze een kruiszeil voerde met een
vierkant topzeil erboven en dat herin
nerde me benauwend aan het beeld, dat
lk door Toby's nachtkijker had gezien.
Op dat oogenblik was ze weliswaar nog
niet veel meer dan een bleekgrijze sil
houet tegen een gele lucht, maar hoe
langer ik keek hoe volkomener ik over
tuigd raatke dat het de „Cormorant" was,
het politie-vaartuig dat van zijn ver-
geefsche reis naar zijn ankerplaats te
rugkeerde.
Mèt die overtuiging begreep ik hoe
gevaarlijk mijn positie op mijn zand-
eiland was. Want juist het feit, dat
iedereen die in de buurt kwam, me kon
zien, vormde nu een voortdurende be-
dre ging van mijn veiligheid. Zoodra de
mist optrok, was ik er bij en van het
eiland ontsnappen behoorde tot de on
mogelijkheden. Hulpeloos keek ik in het
rond en dadelijk viel mijn oog op het
wrak, een groep zwarte balken, die
scherp tegen het zalm-roze zand af
staken en me zoo de noodzaak, om me
te verbergen èn de manier waarop dat
gebeuren kon, deden zien. Met mijn tonT
■nette* onder den arm liep ik. z&> hardj, de
geen enkele officier meer was, die het
jaar tevoren een hooge post bekleed had.
Het ministerie van Marine te Moskou
verklaart, dat de admiraals en vlootdes-
kundigen op verraderlijke wijze er naar
streefden, dat Sovjet-Rusland vóór al
les een defensieve vloot zou hebben, die
voornamelijk uit duikbooten en andere
kleine schepen zou bestaan, terwijl Sov
jet-Rusland juist een groote vloot noo-
dig heeft, die krachtig genoeg is om tot
een offensief over te gaan en zich met
de slagschepen en kruisers van andere
landen te meten. Sinds deze admiraals
en deskundigen van het terrein ver
dwenen, is men onmiddellijk tmet de
bouw van slagschepen en kruisers be
gonnen.
PERS-AANVAL OP DEN PAUS.
Felle beschuldigingen.
Tot dusver had de Duitsche pers zich
zorgvuldig onthouden van elke zinspe
ling op het herderlijk schrijven der
Deutsche bisschoppen, dat Zondag ln al
le kerken ln Duitschland is voorgelezen.
„Das Schwarze Korps", het orgaan van
de S. S. verbreekt dit stilzwijgen en pu
bliceert een antwoord, dat tegelijk een
poging tot rechtvaardiging vormt en 'n
voortzetting der aanvallen op de kerk.
Het blad verklaart, dat de aanvallen
op den paus slechts een gewettigd ant
woord zijn op de „venijnige aanvallen",
die de paus in zijn encyclieken en ra
diotoespraken op de eer van het Duit
sche volk zou hebben gericht. „Indien",
zoo vervolgt het blad, „de uitingen van
den paus waren Ingegeven door de plicht
om het katholieke deel van de Duitsche
bevolking ln zijn geloof te sterken, was
het eveneens onze plicht ons te verzet
ten tegen deze uitiftgen, die niet hebben
bijgedragen tot instandhouding van het
katholieke geloof in Duitschland, doch
tot ondersteuning van het bolsjewisme".
Het blad beschuldigt voorts de kerk,
betrekkingen te onderhouden met bols
jewieken en Joden en het verklaart, dat
de paus herhaaldelijk blijk heeft gege
ven van zijn stille verbond met de vijan
den van Duitschland. Als voorbeeld van
marxistische gezindheid in de R.K. kerk
wordt door het blad aangevoerd, dat
Katalaansche priesters tegen Franco ten
strijde zijn getrokken. „Het is overigens
de overheersching der katholieke kerk,
die verantwoordelijk gesteld moet wor
den voor de uitbreiding van het bolsje
wisme in Spanje," zoo vervolgt het blad
en brengt oude beschuldigingen tegen
de kloosters en de kloosterscholen nog
eens te berde.
DE ONLUSTEN IN PALESTINA.
Bekend terroristenleider dood
geschoten.
Te Haifa is Woensdag een bekend
Arabisch terroristenleider door de poli
tie doodgeschoten, toen hij trachtte te
ontkomen na door de politie gesommeerd
te zijn te blijven staan.
Het station van de lijn Jeruzalêm
Lydda is door brandstichting vemieM.
Een Arabisch hulpagent is ernstig ge
wond door eenige schoten, die ln de ou
de stad op pem gelost werden.
Nabij Hebron zijn twee Arabische
dokters ontvoerd, vermoedelijk om hen
als mijn vermoeide beenen me wilden
dragen, naar het wrak, dat dit zag
ik dadelijk me een ideale schuilplaats
bood en Ine, als lk al niet gezien was,
voor loerende oogen onzichtbaar zou
En niet zonder nieuwsgierigheid
ik het schegbeeld, dat me des
nachts zoo had doen schrikken en eer
lijk gezegd verbaasde me dat niets. Want
het stond, door het vermolmen van het
dek, bijna rechtop, met zijn voeten op
het zand en zelfs bij daglicht zag het
er nog geweldig Imposant en met zijn
starende oogen een tikje griezelig uit.
Toen ik het beeld genoeg bekeken had,
ging lk, met mijn rug tegen den voor
steven, op het zand zitten en viel bij
na onmiddellijk in slaap. Wel een paar
uur moet lk in die gemakkelijke hou
ding hebben zitten slapen, want op een
gegeven oogenblik werd lk wakker door
een gevoel van kou en kwam tot de
ontdekking dat het zand, waarop ik
zat, al kletsnat was zelf zat ik ln
een poeltje water en dat de vloed
met werkelijk beangstigende snelheid
rondom tegen (je zandplaat opspoelde.
Ik wou juist opspringen, toen ik het
geluid van stemmen hoorde. En toen ik,
heel voorzichtig, om de voorsteven heen
keek, ontdekte ik het schip, dat lk voor
anker had zien liggen en t was het
politievaartulg, dat op een afstand van
nog geen- driehonderd meter met den
opkomenden vloed mee langzaam voor
bij dreef. Het was, aooals ik al gezegd
heb, ongewoon stil weer en de slap
hangende zeilen van den kotter werden
in het kalme water weerkaatst ate in
een spiegel.
Ik ging achteruit en draaide, achter
mijn voorsteven, met de beweging wan
het schip mee. Want het was niet on
waarschijnlijk, dat iemand aan boord,
door een kijker, de vreemdsoortige hout
figuur zou gaan bekijken. En toen draai-
Uc m Q» sieod te
te dwingen medische hulp te verleenen
aan een groot aantal gewonden, die kor
telings onder de terroristen gevallen zijn
GEEN VERLENGING VAN DIENST
TIJD.
Naar aanleiding van het bericht om
trent het onder de wapenen houden van
de lichting 1936, verklaren bevoegde
kringen te Berlijn, niets te weten vart
de verlenging met een maand van de
militaire diensttijd van de lichting 1930,
welke 30 September zou afzwaaien.
Dat binnenkort over deze zaak een
legerorde zou afkomen, wordt ontkend.
MOORDAANSLAG OP ZIJN VROUW.
Zuringzout in het eten.
Te Enschede heeft de politie een 47-
jarigen man aangehouden, die wordt
verdacht van poging tot moord op zfjn
vrouw, met wie hij de laatste jaren in
onmin leefde. De man had des avonds
zuringzout in een pan met aardappelen
gedaan, welke aardappelen, naar hij
wist, den volgenden dag door zijn vrouw
zouden worden gegeten. De vrouw heeft
slechts zeer weinig van de aardappelen
gebruikt. Zij kreeg argwaan en toen
heeft zij zich onmiddellijk onder genees
kundige behandeling gesteld. Zij zal geen
nadeelige gevolgen vin dit eten van zu
ringzout ondervlndarf. De man zal ter
beschikking van d® Justitie worden ge
steld. f
ZWERM BIJEN VALT TWEE PAAR
DEN AAN.
Beide dieren bezweken.
Op de heide onder Fochteloo (Fr.)
staan tallcxW korven met bijen opge
steld, in verband met den bloeitijd van
de heide. Maandagmiddag was de land
bouwer M. v. d. Veen op een aangrenzend
perceel bouwland aan het ploegen, toen
belde paarden plotseling door een me
nigte bijen werden aangevallen. De die
ren werden op zooveel plaatsen gestoken
dat één paard na korten tijd dood neer
viel. Het andere paard kon nog naar den
stal worden vervoerd, maar ls later op
den dag eveneens bezweken.
De heer d. Veen kreeg zelf zooveel
bijensteken, dat hij zich onder genees
kundige behandeling heeft moeten stel
len.
Vermoedelijk zal hij evenwel geen na
deelige gevolgen van het gebeurde on
dervinden
AUTO'S BOTSEN, FIETSERS DE DUPE
Onderwijzer gedood, zijn zoon
gewond.
Op de rijksweg RoermondSwalmen,
ter hoogte van den zijweg kasteel „Hil-
lenraedt" naderde Woensdagmiddag, om
streeks één uur uit den zijweg van kas
teel „Hillenraedt" een met kippen gela
den vrachtauto. Uit de richting Venlo
kwam op hetzelfde moment met groote
snelheid een Engelsche personenauto
aanrijden.
Juist op de kruising kwamen de auto's
met elkander in botsing. De personen
auto vloog van de weg en raakte daar-
ken over de snelheid waarmee de vloed
mijn eiland overspoelde. Waar nog niet
lang geleden een strook zand van mins
tens een kilometer lengte zich uitge
strekt had, was nu nog een ronde plek
over, die, terwijl ik keek, al kleiner en
kleiner werd en meteen daatop ver
dween. En daarna was de zee, op de
balken van het wrak na, zoo ver het
oog reikte, een onafzienbare golvende
Ylakte.
Tot mijn knieën ln het water keek ik,
om den beschermenden balk heen, naar
den kotter en zag tot mijn schnk, dat
zij zich bijha niet voortbewoog nog
misschien een kwartier en de balken
van het wrak zouden onder de golven
verdwijnen en ik zou, voor iedereen
zichtbaar, op de spiegelgladde zeeopper
vlakte ronddrijven! Maar op dit oogen
blik zag ik. een eind ten zdiden van me,
een donkere vlek op het licht-groene
watervlak. Dat beteekende wind! En ja,
de vlek breidde zich al verder en verder
noordwaarts uit, tot het water om me
heen begon te rimpen en de zeilen van
den kotter opbolden. Het was maar een
licht briesje, maar ik was er ziels-geluk-
kig mee; wayit niet alleen schoof de
„Cormorant" nu vrij snel uit mijn na
bijheid weg, diAar tegelijk begreep ik,
dat ik op de rimpelende oppervlakte niet
zoo duidelijk zichtbaar zou zijn.
Het water klom al hooger en hooger
en toen het tot mijn borst reikte, legde
lk de tonnetjes weer onder me en Het
me drijven, met mijn beenen om den
paai, waardoor lk me achter den voor
steven schuil kon houden en telkens
voorzichtig de vorderingen, die de kotter
maakte, kon controleer*n. Toen lk dit
voor den vijfden, of zesden keer deed,
voelde ik opeens mijn eene knie van het
hout slippen en voor ik tijd had om ze
er weer omheen te slaan, maakte ik een
halven slag om en dreef weg. Een paar
flflggpfrlifcitflQ ftlyf ilt;L Qn paar
by een paar boompjes, die geveld wer
den. Zij kwamen in hun val neer op
twee wielrijders, die zich op het fietspad
bevonden, den onderwijzer W. Spiers uit
Venlo en zyn 13-jarigen zoon. De heer
Spiers werd met een verbrUzeld been en
eenige gebroken ribben in bewustelooze
toestand opgenomen. Zijn zoon had een
hoofdwonde gekregen. De twee slachtof-
fers werden naar het Sint Laurentius-
ziekenhuis te Roermond overgebracht
waar de heer Spiers is overleden.
De vier Inzittenden van de personen-
auto. allen Engelschen, kwamen met de
schrik vrij, evenals de bestuurder van de
vrachtauto.
HEVIGE AARDSCHOK OP AMBON.
Zwaarste beving sinds 30 jaar.
Woensdagnacht te 1.45 uur werd Am-
bon opgeschrikt door een korte, doch
zeer hevige aardbeving, de hevigste wél
ke sinds 30 jaar is waargenomen. De
richting was vermoedelijk Zuid-Oost, de
duur was 3 seconden. Het licht ging
even uit. de klokken stonden stil en in
de winkels vielen de flesschen uit de
rekken. De betonsteiger is gedeelteiyk
ontzet. De waterleiding welke is aange
legd voor het voorzien van schepen, is
defect geraakt. Van een brug is een
landhoofd verzakt.
De waarneming te Batavia.
Het observatorium te Batavia regi
streerde de aardbeving te Amboina op
31 Augustus te 01.21 uur. Hier werd
slechts een aardbeving van lichten aard
waargenomen, in Oostelijke richting, ver
moedelijk Oost-Zuid-Oost op een af*
stand van 4000 K.M.
DE „LIEUTENANT DE VAISSEAU
PARIS" TE PORT WASHINGTON.
Geslaagde proefvlucht.
Het Fransche reuzenvllegtuig de „Lieu
tenant Vaisseau Paris", dat een proef
vlucht over den Atlantischen Oceaan
maakt, ls Woensdag om 19 uur 20, Green-
wich-tljd, te Port Washington aangeko
men.
Het toestel heeft in 20 uur 45 minuten
een afstand van 3750 k.m. afgelegd. Er
werd dus met een gemiddelde snelhek}
van 180 k.m. gevlogen.
De „Lieutenant de Vaisseau Paris*
vloog van Bordeau, via Lissabon en de
Azoren naar Amerika. De bedoeling van
deze vlucht was de weersgesteldheid bo
ven den Oceaan te onderzoeken in ver
band met de Fransche transatlantisch#
luchtdiensten.
De .Lieutenant de Vaisseau Paris" ft
de grootste vliegboot ter wereld meteen
spanwijdte van 181 voet 8 inches en een
lengte van 103 voet 8 Inches. Het toestel
heeft twee vleugels, maar de onderstets
zeer klein. Het biedt accomodatie voor
70 passagiers voor den dienst over de
Middeilandsche Zee en aan 30 voor hel
verkeer over den Oceaan.
WERVELSTORM IN MEXICO.
Een geweldige cycloon heeft groote
verwoestingen aangericht in de pro
vincies van N.O. Mexico. Alleen reeds
te {^Uidad Vittoria zijn twaalf personen
om leven gekomen. Honderden hui-
zejB «njfverwoest. Men weet nog niet
heivAewdooden in het geheele geteister-
dWrfötfed te betreuren zijn.
afsltand van het wrak, in stil water, on
beweeglijk liggen, maar dan kreeg de
stroom me te pakken en dreef ik lang
haam voort. En toen ilc nog eens om
keek naar het nu snel kleiner wordende
(/wrak zag lk nog het bleeke, groenige
gezicht van het schegbeeld, dat onbe
weeglijk naar het óp-golvende water
staarde en er op dien afstand uitzag al#
een pas opgedoken zeemeermin.
De kotter baarde me geen zorg meer,
want de afstand tusschen ons werd
al grooter en grooter en eindelijk werd
ze door den mist aan den gezichtseinder
opgenomen. Maar lang voor ze ver
dween, had ik als ze teruggekomen
was me graag gevangen laten nemen,
zóó wanhopig begon de toestand, waar
in ik verkeerde, te worden. Flauw van
den honger als ik was, met, als extra
kwelling, een brandende dorst en stijve,
vermoeide spieren erbij, leek de moge-
ïykheid op redding me uitgesloten. Wel
werd het gedeelte van den zeearm, waar
op ik ronddobberde, vrij druk bevaren,
maar geen van de schepen, die ik zag,
kwam mijn kant uit en toen de een na
den ander aan den horizon opdook, op
een paar mijl afstand langs me heen
voer en weer verdween, maakte de hoop
dat ik, voor het getij keerde en de eb
me naar de zee meetrok, wel door het
een of andere schip opgepikt zou wor
den, langzamerhand voor een diepe
neerslachtigheid plaats.
Hoe lang ik op die eenzame watervlak
te bleef ronddobberen weet ik niet
maar het leek een eeuwigheid van el
lende. De heete zomerzon brandde op
mijn onbedekt hoofd*de flikkering van
het licht op de golfjes deed mijn oogen
tranen en ondertusschen was ik tot in
hart en nieren verkleumd door de uren
lange aanraking met het koude zee
water.
KÊFVtilSdX
