klokke* tecufy
AKKERTJE
k
Aspirin
Minister Colijn spreekt tot ons volk.
Telegrammen
Schoonhoven
Plaatselijk nieuws
FEUILLETON.
Gemengd nieuws
en daden Ingeeft, geschikt om de vrede
te begunstigen en tè vestigen op de vas
te grondslag van het recht en de evan
gelische leer. Wij hebben des te meer ver
trouwen, aldus de Paus, dat onze offer
gave met welwillendheid zal worden aan
vaard, daar zij gedaan wordt tegelijker
tijd met de liturgische herdenking van
den teederen en heldhaftigen martelaar
Sint-Wenceslas en daar zij voorafgaat
aan het feest van de Heilige Rozen
krans, aan het beroemde smeekschrift,
aan de maand gewijd aan de Heilige Ro
zenkrans. waarin de geheele Roomsch-
Katholleke wereld, gelijk wij levendig
aanbevelen, mét ijver en volharding deze
devotie zullen verdubbelen, welke reeds
zulke groote en zulke zegenende tusschen-
komsten van de zeer Heilige Maagd in
het lot van de gekwelde menschheid
heeft verkregen.
Aan het slot verklaarde de Paus. dat
hij van ganscher harte zijn leven geven
wil voor het behoud en de vrede van de
wereld, hetzij de Meester van leven en
dood hem wil ontheffen van de onschat
bare gave van een reeds lang leven, dan
wel, dat Hij nog den werkdag wil verlen
gen van een lijdend en vermoeid arbei
der.
Zeer ontroerd, gaf de Paus daarop aan
het heele katholieke gezin en aan de
gansche wereld zijn vaderlijke zegen.
POLEN WILDE EEN OPMARSCH NAAR
TESJEN.
Volgens de meening, die Donderdag te
Praag heerschte, was de Poolsche regee
ring van plan, haar troepen over de
grens van het district Tesjen te zenden
op hetzelfde moment, dat de Duitschc
troepen het Sudetendultsche gebied zou
den binnenrukken, ook al zou dat voor
hen niet meer dan een „symbolische be
zetting" zijn.
(Nu het accoord van München ook in
de belangen der Poolsche en Hongaar-
fiche minderheden voorziet, zal de regee
ring te Warschau aan de uitvoering van
dat plan vermoedelijk geen behoefte ge-
roelen. Red.).
DUITSCHERS VRAGEN BRITSCHE
NATIONALITEIT.
Een groot aantal te Londen .wonende
/>uitsehers heeft zich tot het Britsche
pilnisterie van Binnenlandsche Zaken
gewend, met het doel, aldus Havas, de
ritsche nationaliteit te verkrijgen.
GROOTE ONDERSCHEIDING VOOR
CHAMBERLAIN.
Ridder in de orde van de
Kousenband?
Naar de Tel. uit goede bron verneemt
■ou, indien Chamberlain uit München
met een volledig accoord té Londen te-
terugkeerde (wat intussehen gebeurt),
den premier een bijzonder eerbewijs van
de zijde van den koning wachten.- Het
Voornemen zou namelijk bestaan om
hem dan tot ridder in de orde van den
Kousenband te verheffen, de hoogste
orde van het Britsche Rijk. Hij zou te
vens in de adelstand worden verheven.
Eenzelfde eer werd zijn halfbroeder, wij
len sir Austen Chamberlain verleend, na
het sluiten van het verdrag van Locarno
Wordt Mussolini beloond?
GERUCHTEN OVER EEN GELD-
LEENING EN ERKENNING VAN
HET KEIZERRIJK.
Te Parijs gaan hardnekkige geruchten
Omtrent de motleven, die Mussolini ertoe
hebben geleid, als bemiddelaar tusschen
Londen en Parijs eener- en Hitier ander-
Bij ds op te treden.
Zoo heeft de correspondent van de
N. R. Crt. in de Fransche hoofdstad hoo-
ren vertellen, dat Parijs, al dan niet in
overleg met Londen, Italië financiëele
steun zou hebben toegezegd. Verder her
innert men zich, dat graaf de Chambrun,
Wegens het bereiken van de leeftijds
grens eenige tijd geleden als gezant Ro
me verliet en niet vervangen werd, om
dat de Fransche regeering niet geneigd
was den als zijn opvolger aangewezen
diplomaat een geloofsbrief, gericht aan
den „koning-keizer" mee te geven. m. a.
w. de verovering van Abessinië te erken
nen. Het gerucht wil nu, dat de Cham
brun op het punt staat naar die post te-
nfcfc te keeren, nu met een brief in den
door Italië gewenschte geest.
Er Is echter op dit oogenblik hiervan
nog geen bevestiging te verkrijgen On
mogelijk klinkt het niet als vervulling
van een voorwaarde die Italië gesteld kan
hebben voor het volvoeren van den stap.
die zelfs reeds als een scheidsrechterlijke
uitspraak werd aangeduid.
ITALIË TREKTZÏJN TROEPEN
UIT SPANJE TERUG.
NAAR HET EINDE VAN DEN
BURGEROORLOG?
Te Rome is bekend gemaakt, dat Mus
solini het besluit heeft genomen, de Ita-
liaansche vrijwilligers uit Spanje terug
te roepen, nadat de regeering-Franco
besloten heeft in een eventueel conflict
neutraal te blijven.
Ook de aankondiging van Negrin, dat
tU* w^wiliiteoi uit het repubiikeinsshe
Liever dadelijk een paar Aspirintjes
dan een paar dagen onder de wol.
Geen beter middel tegen verkoud*
beid dan
HET PRODUCT VAN VERTROUWEN!
33
leger zullen worden weggezonden, is op
het besluit van Mflssolmi van Invloed
geweest. Zelfs gaan deze berichten zoo
ver, dat met de terugtrekking van Ita-
liaansche troepen ^1 een begin zou zijn
gemaakt.
Mussolini's besluit zou reeds aan lord
Perth ter kennis gebracht zijn door
Ciano, die er den| Britschen gezant op
zou hebben gewezen, dat thans de laat
ste hinderpaal voor het in werking tre
den van het Britsch-Italiaansche ver
drag verwijderd is.
DE JAPANSCHE MINISTER VAN
BUITENLANDSCHE ZAKEN
AFGETREDEN.
Meeningsverachil met het leger.
Oegaki. 'de Jajiansche minister van
buitenlandsche zaken, is afgetreden. De
politiek van Oegaki werd sinds eenige
tijd heftig aangevallen door de nationa
listen en de jonge Officieren, die den mi
nister verwijten, dat hij te zwak is te
genover Engeland, dat hij de mogendhe
den, die belangen hebben in China,
spaart, dat hij te lauw is ten aanzien
van het anti-kominternpact en een
overheerschende rol in het kabinet
tracht te spelen.
Het aftreden ls het gevolg van 'n ern
stig verschil van meening met het leger
over de bevoegdheden en de functies van
het ontworpen centrale bureau voor de
behandeling der zaken in China. De on
derhandelingen tusschen buitenlandsche
zaken en defense zijn practisch afge
broken. Het kabinet is in buitengewone
zitting bijeengeroepen om de toestand te
bespreken.
NA HET ACCOMD VAN
MÜNCHEN.
Groot verlof voor militairon,
GRENSBEVEILIGINGSTROEPEN
BLIJVEN NOG ONDER DE WA
PENEN.
'S-GRAVENHAGE, 30 Sept. De Minis
ter van Defensie ipaakt bekend dat in
verband met de verbetering van de in
ternationale toestahd de dienstplichtigen,
die in werkelijken dienst zijn voor her
halingsoefeningen, in het genot van
groot verlof zullen worden gesteld op de
datum, waarop dat onder normale om
standigheden zou geschieden. Uiteraard
vallen iflet onder deze bepalingen de
dienstplichtigen, tiie voor herhalings
oefeningen onder de wapenen zijn geko
men, doch sindsdien gegroepeerd bij
hen, die zijn opgeijoepen voor de uitwen
dige veiligheid (grensbeveiliglngstroepen)
Nader verneemt het A.N.P. dat boven
staand bericht geen betrekking heeft op
hen die tot het reserve-personeel behoo-
ren, noch op degenen, die voor eerste
oefening onder de wapenen zijn. Deze
beide groepen gaaii voorshands niet naar
huis.
Distributie-maatregelen inge
trokken.
'S-GRAVENHAGE. 30 Sept. Bij Kon.
besluit van heden zijn de door den mi-
minister van economische zaken aange
kondigde maatregelen voor de distribu
tie van levensmiddelen Ingetrokken. De
desbetreffende circulaire aan de burge
meesters vervalt.
Regeeringshoofden keeren
huiswaarts.
MÜNCHEN, 30 Sept. Mussolini Is van
morgen van het centraal station naar
Rome vertrokken én om 7.50 te Bolzano
aangekomen. Vanmiddag om 1 uur zijn
Daladier en zijn medewerkers per vlieg
tuig naar Pw.Ua teruggekeerd.
Ministerraad te Praag.
PRAAG, 30 Sept. Het officieuze Tsje
chische persagentschap Ceteka meldt,
dat de mlinsterraad om 10 uur bijeen
zou komen ter bespreking van de bepa
lingen van het accoord van Miinchen.
Praag's antwoord.
BEZWAAR TEGEN KORTE TERMIJN.
PRAAG. 30 Sept. De diplomatieke cor
respondent van Reuter meldt, dat de „rè-
geering vanmiddag den Britschen gezant
heeft ontvangen en hem het antwoord
op de van Chamberlain ontvangen mede-
deeling heeft overhandigd.
De regeering schrijft dat zij uiterst
verbaasd is over den korten termijn die
wordt gegeven voor de bestudeering van
een aangelegenheid van zoo groote be-
teekenis en zoo overweldigende verant
woordelijkheid.
NOG EEN ONDERHOUD TUSSCHEN
CHAMBERLAIN EN HITLER?
Britsche premier eerst van
middag terug.
MÜNCHEN, 30 Sept. Van seml-offlci-
eele zijde wordt gemeld: In diplomatieke
Britsche kringen verklaard men hier,
dat Chamberlain nog voor zijn vertrek
naar Londen Adolf Hitler een particulier
bezoek zal brengen.
Het is te verwachten, dat Chamber
lain niet eer dan vanmiddag de terug
tocht zal aanvaarden.
DUITSCHE SCHEPEN WEER IN DE
VAART.
NEW YORK, 30 Sept. Gemold wordt
dat de Duitsche passagiersschepen de
Transatlantische dienst onmiddellijk zul
len hervatten.
DS. J. BL GUNNING F.BZN. JUBILEERT
1 Nov. 45 Jaar predikant.
Zaterdag 1 Nov. herdenkt da. J. H.
Gunning F3zn„ Ned. Herv. predikant te
Keateren, den dag, waarop hij voor 45
Jaar het predikambt aanvaardde.
Johannes Hermanus Gunning werd 5
Mei 1888 te Leiderdorp geboren. In 1893
candidaat geworden in Friesland aan
vaardde hij 1 Oct. van dat Jaar het pre
dikambt te Leersum, na te voren door
zijn vader, wijlen ds. E. B. Gunning van
Oosthem, te zijn bevestigd. In 1896 ver
trok de Jubilaris naar Capelle a.d. IJssel,
welke atandpliata in 1897 met Numans-
dorp verwisseld werd. In 1902 werd ds.
Gunning, predikant te Rijssen, om in
1910 naar Oud-Myerland te vertrekken.
In 1912 verbond hij zich aan zijn ge
meente te Schoonrewoerd. om in 1915
naar Hoogeveen te vertrekken en in 1921
naar Lage-Vuursche. In 1927 verbond ds.
Gunning zich aan de gemeente van
8choonhoven. Hier vierde hij in 1933 zijn
40-jarig ambtsjubileum. Daarna ontving
hij nog weer een beroep. n.l. naar Reste
ren en 20 Jan. 1935 deed hij in zijn te
genwoordige gemeente intrede. Ds. Gun
ning was praetor van de ring Schoonho
ven en scriba van het classicaal bestuur
van Gouda.
Van de oprichting af had hij zitting in
het hoofdbestuur van den Geref. Zen-
dingsbond, dien hij ook als secretaris
heeft gediend. Een benoeming tot zen-
dingsdirector meende hij echter te moe
ten afwijzen. De jubilaris, die tot den
Geref. Bond in de Ned. Herv. Kerk be
hoort, heeft eervol emeritaat op zijn
verzoek ontvangen.
LUCHTBESCHERMINGSOEFENING.
Heden avond.
Vandaag zijn aan alle woningen bil
jetten afgegeven, waarin wordt medege
deeld, dat vanavond 9 uur een oefening
in de luchtbescherming gehouden zal
worden.
Nu het oorlogsgevaar geweken ls, zullen
er misschien zijn, die meenen dat zij daar
aan niet meer behoeven deel te nemen,
maar wij wijzen er op dat 't wettelijk ver
plichtend ls, alles te doen wat in boven
genoemd biljet wordt aangegeven en dat,
wie zulks niet doet, gedwongen kan wor
den de voorschriften op te volgen,-ter
wijl hij zich bovendien blootstelt aan
een gerechtelijke straf.
Wij vertrouwen echter dat de Schoon-
hovenaren zullen begrijpen, dat luchtbe
scherming in de eerste plaats is zelfbe
scherming en dat zij zonder uitzondering
alles zullen doen, wat de autoriteiten
noodlg achten.
R.K. KIESVEREENIGING.
Waarschijnlijk doordat menigeen ver
onderstelde dat het par. verenigingsge
bouw St. Jozef Donderdag zou worden
gebruikt om er soldaten ln te kwartieren,
en er dus niet vergaderd zou kunnen
worden, was de ledenvergadering der R.K.
Kiesvereeniging niet druk bezocht, maar
toch heerschte er een gezellige sfeer.
Na enkele woorden over de politieke
toestand opende de voorzitter, de heer
A. C. A. Deerenberg, met de christelijke
groet, waarna de heer L. Stekelenburg,
secretaris, de notulen las, die zonder
a*ipiejkmgen werden goedgekeurd.
VRIJDAG 30 SEPTEMBER 1938
Wij herinneren onze
lezeri er aan dat in de
nacht van 1 op 2 October
de Zomertijd eindigt.
Zaterdagavond dient men
dus yóór het ter ruste
gaan1 de klok één uur
achteruit te zetten.
Daar de kiesvereeniging reeos eenige
tijd een nadeelig saldo boekt, heeft het
bestuur het voorstel gedaan om de con
tributie. die anders slechts f '0.25 per Jaar
bedraagt, te verhoogen tót f 0.40. De
voorzitter stelde voor opi hiermede nog
dit jaar te beginnen, daar de contriDutie
nog niet geïnd is. Na eenige discussie
besloot men echter hiermede te beginnen
Ir. 1939 en dan elk kwartaal f 0.10 te la
ten betalen.
Voorts werden eenige punten bespro
ken van de agenda voor de kaderdag cp
1 Oct. te Gouda, waar de heer Wouden
berg als afgevaardigde van de Schoon-
hovensche Kiesvereeniging heen zal gaan
Vooral trok veel belangstelling het
voorstel van het Kringbestuur Gouda, om
een politieke school, in de vorm van 'n
avondcursus op te richten. Daarna volg
den rondvraag en sluiting.
AUTOBUSDIENST SCHOONHOVEN-
UTRECHT.
Wij vestigen nog even de aandacht op
de in ons vorig nummer opgenomen ad
vertentie, welke de nieuwe dienstregeling
en de belangrijk verlaagde tarieven ver
meldde van de autobusdienst Schoon
hoven—Utrecht (ondern. Van Iperen en
Verhoef).
ALLES BIJ T OUDE.
De nieuwe dienstregeling der Ned.
Spoorwegen, die tegelijk met het einde
van de zomertijd, Zondag ingaat, brengt
op de lijn SchoonhovenGouda geen
enkele wijziging.
SLUITING ZWEMBAD. r
Zondag wordt de gemeentelijke zwem
inrichting gesloten. Morgen heeft men
dus nog gelegenheid ln het bad te zwem
men. Vanwege de warme nazomer vindt
de sluiting later plaats dan andere ja
ren, hoewel men in verscheidene omlig
gende gemeenten reeds tot sluiting van
de Inrichtingen ls overgegaan. Hetzwem-
sportseizoen, dat ondanks alles, den
liefhebbers nog veel geboden heeft, be
hoort hiermee weer tot het verleden.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Omtrent onderstaande gevonden voor
werpen zfln inlichtingen te bekomen aan
het Bureau van Politie:
Een witte kindermuts.
Sport voor Zondag.
Arkel. Arkel I—Hoog-Blokland; Arkel
Geluksvogels III (Dordrecht).
Ameide. Zaterdagavond geeft de Chr.
muziekvsreen, „Crescendo" een concert
op de Dam onder leiding van haar di-
récteur, den heer Jac. J. Kleman.
Hedenavond zal een luchtbescher
mingsoefening worden gehouden, welke
met klokgelui wordt aangekondigd.
De collecte ten bate van het Zwak
ke Kind, bracht ln deze gemeente
f 20.75 op.
Zondag speelt de voetbalvereeniging
Ameide een uitwedstrijd te Utrecht tegen
Ares.
Voetbalcompetitie.
Gieesendam. U.N.O. I speelt Zondag
middag 2 uur tegen Z.O.F. I van Dor
drecht. 's Morgens 11 uur U.N.O. II te
gen O.D.8. VI van Dordrecht. Zater
dagmiddag om 3.30 uur junioren-elftal
len van UJ4.0. en O.DS. van Dordrecht.
Gorkum. De groote vergadering van
onderwijzers (essen) van openbare en
bijz. scholen uit de 45 gemeenten der
inspectie Gorkum, die Vrijdag 30 Sept.
zou plaats vinden, moest weder voor on
bepaalde tijd uitgesteld worden, thans
wegens gebrek aan zaalruimte. De Doe
lenzaal, de eenige zaal van voldoende
grootte, ls door gemobiliseerden in ge
bruik genomen.
Afloop aanbesteding.
Gouda. De uitslag van de door den
architect D. Stuurman gehouden aanbe
steding tot het bouwen van een woon
huis met schuur en garage, voor reke
ning van den heer J. v. d. Straaten, is
als volgt:
R. J. van Deest, Gouda f 8888; H. de
Jong, Ouderkerk a.d. IJssel f 7635; J.
Fijan, Nieuwerkerk a.d. IJssel f 7580; T.
Bakker, Ammerstoi f 7440, L. Vermeer,
Moordrecht f 7435; A. Ooms, Groot-Am -
mers f 7399; F. Vink en Zonen, Moor
drecht f 7373; Valk en Hoekwater, Gouda
f 7335; C. Vonk, Stolwijk f 7290; J. Hoek-
861, Gouda, 7268; T, Stout, Nieuwpoort,
f 7241; Gebr.
f 7219; C. J.
K. Kleijn, Bei
Laak, Gouda
Gouda f 692C
gersberg f 686 5
f 6866; L.
f 6735; Gebr
J Bontenbal,
Kasbergen, M
Bons, Alphen aan de Rijn
Vermeer. Moordrecht f 7185;
tgambacht f 7098, W. v. cL
6984; L. A. van 8traaten,
Paul en Karman. Hilli-
M. B. Middelkoop, Gouda,
'h. Schotte, Zevenhuizen
van Dam. Gouda f 6675;
Zevenhuizen f 6543; J.
joidrecht f 6469 (gegund).
Krimpen a.d. Lek. In de vacature ont
staan door h ït bedanken van den heer
A. van Duijvendijk, ls als tweede pen
ningmeester van de muziekvereeniging
„Crescendo" dekozen de heer A. de Boer,
Nationaal Hengelconcoura.
Krimpen a.^. Lek. Ter gelegenheid van
haar 12 y,-jarig bestaan, organiseert de
hengelvereenlging „Kijk naar je dobber"
Zondag 2 October een nationaal bengel-
concours ln dé Bakkerskil. De leiding van
het concours berust bij den heer G. van
Krimpen.
Krimpen a.jd. Lek. Evenals vorige ja
ren zal het comité tot financiering aan
crisiswerkloozén. wederom brandstoffen
en levensmiddelen verstrekken op ge
makkelijke betalingsvoorwaarden,
Lekkerkerk. Het voetbalprogramma
voor Zondag
2 uur Haas!
2 uur LFC
Het tweede
van het eerjjte elftal
niet thuis zljiji, zoodat
compleet zal
moeilijk zal zi
wacht te sleej
kansloos zijn
enkel punt v<
eerste punt n
stol zal dus h
sterken.
Schellainen.
heeft Donderd
een bidstond
vrede gehoud^
gunstige weer
luidt:
recht I—LFC 1.
J—Ammerstoi 2.
elftal ls vrij De militairen
zullen wederom
het weer niet
zijn, waardoor het zeer
|n om nog een punt in de
en. Het derde elftal zal wel
Ammerstoi heeft nog geen
rloren, terwijl LFC haar
jg moet behalen. Ammer-
aar mooie positie wel ver»
In de Hervormde Kerk
agavond ds. A. Wisgerhof
voor den Europeeschen
m. Ondanks het zeer on-
waa de opkomst vrij goed.
van den heer
o.a dé" burgen
W. J. Huismi
Gouda, J. Bo
aldaar en D.
hier. Om 10
bezichtigen
eele opening
Kaasdag.
Stolwijk. Woensdag heeft hier de
Vereen, van Jongerengroep en Oudleer-
ltngen een kaïisdag gehouden ln het café
Noomen. Aanwezig waren
eester, de heer V. W.
Baron van Hejmert tot Dtngshof, hetbe-
stur van hit kaascontrolestatlon te
's-Gravenhage de technische ambtenaar
van dat station, de heer Adema, verder
vele zenders in andere belangstellenden
uit het landbouwbedrijf, onder wie ook
vele vrouwen.
Als juryleden traden op de heeren Ir.
m, rijkszuivelconsulent t«
van den Kaasproducent,
Vonk. kaashandelaar al-
uur werd de kaasdag geo
pend en kregjen de belangstellenden de
gelegenheid c e doorgesneden kazen te
Qm 11 uur vonu de offici-
plaats. De voorzitter van
de Jongerengj-oep de heer P. A. Voor-
sluys, heette de aanwezigen hartelijk
welkom. Hierna nam de burgemeester 't
woord. Vervolgens sprak de voorzitter
van het kaascontrolestatlon de heer v.
d. Koogh. I
Deze deelde mede. dat het in zijn be
doeling lag. di kaasdagen zooveel mogelijk
te bezoeken. tam zoodoende met de leden
van het kaascontrolestatlon ln aanra
king te komeln. Tevens 'sprak de heer H.
Bongers alhier nog enkele toepasselijke
woorden.
De voorzitter dankte de sprekers voor
hun woorden]
De voorzitter zong nog een door hem
zelf gemaakt' liedje, getiteld: „De Stol-
wijksche Kails", dat zeer in de smaak
viel. Hierna hier ir. W J. Hulsman een
lezing over ,|K'asagebreken".
Er waren 54 inzendingen. De heet
Hulsman was tevreden over de kaasdag.
Spr. merkte op, dat de klasse Indeeling,
die bereikt lis, tot tevredenheid stemt.
Van de 54 inzendingen kwamen in de le
klas 29, 2e klas 13. 3e klas 10. Afwijkin
gen waren er 2. Hierover werd de noo-
dige kritiek uitgeoefend, bovendien wer
den vragen gesteld.
Aan het slot dankte de voorzitter de
aanwezigen voor hun medewerking.
(Ongecorrigeerd).
OM MÜPtHWt
3 TWEEDE blad.
NIEUWSBLAD VOOR ZUID-HOLLAND EN UTRECHT Schoonhovenschc Couranï
VRIJDAG 30 SEPTEMBER 1938
Nederland handhaaft zijn onzijdigheid.
Minister Colijn heeft Woensdagavond
voor de radio de volgende rede uitgespro
ken
Wat tot voor kort door velen in den
tonde en daarbuiten in de wereld met
meer denkbaar werd geacht, hangt ons
thans dreigend boven het hoofd.
Weer pakken de oorlogswolken in
Europa zich saam; weer moet de vrees
worden gekoesterd, dat de bloem van
Europa's jeugd en van mannen van mid
delbaren leeftijd op groote schaal aan
vernietiging zal worden prijs gegevert,
om maar niet te gewagen van het gevaar
dat ook vrouwen en kinderen uit de lucht
bedreigen kan.
Aangezien wij buiten het geschil staan
dat tot dezen toestand aanleiding heeft
gegeven en wij er ook buiten willen blij
ven, ligt het niet op mijn weg, u bezig
te houden met beschouwingen over de
vraag, op wien de verantwoordelijkheid
rust voor het ontstaan van den gespan
nen toestand, waarin wij thans verkee-
ren. Dit standpunt sluit tevens in, dat
wij onzerzijds zoo bitter weinig kunnen
doen om invloed ten goede uit te oefe
pen.
Wel mag ook onzerzijds dit worden ge-
eegd, dat het haast ongelooflijk moet
worden geacht, dat de nog bestaande
verschillen gedurende de dagen, die ons
nog van den fatalen dag van 1 October
icheiden. niet te overbruggen zouden zijn.
Aan die hoop houd ik dan ook nog
vast, tegen allen schijn van het tegen
deel ln. Immers, de volken begeeren den
ioorlog niet. zij willen vrede. Dan kan het
niet volstrekt onmogelijk zijn, flat de
leiders der volken, zij het te elfder ure,
den uitweg vinden, die ons den vrede be
waart.
Intusschen eischt het verstand van het
Wederlandsche volk en de Nederlandsche
regeering beide, dat er rekening worde
gehouden met het tegendeel; dat we ons
dus indenken in den toestand, dat er in
Centraal Europa tot wapengeweld zal
Worden overgegaan en dat de grodte mo
gendheden in het Westen bij het conflict
betrokken kunnen worden.
De toestand is dan niet dezelfde als
fci 1914. Toen richtte het aanvallende le-
ber zich naar het Westen en ontstond er
dus voor Nederland een direct gevaar, in
den oorlog betrokken te worden en wel
peeds in het begin er van.
Thans is dat gevaar naar mijnWmee-
artng niet aanwezig. De gewapende tie,
men er toe overgaat, richt zich thans
hx Oostelijke richting en dit vermindert
voor ons althans het onmiddellijk ge-
Vaar.
DU verschil neemt echter de noodzaak
pan voorzorgsmaatregelen niet weg, al
dragen ze een Ietwat ander karakter dan
ln 1914. We behoeven, naar mijn vaste
overtuiging, thans in eerste instantie
geen schending van ons grondgebied te
duchten, maar wat wij wel hebben te
doen ls, een practische onderstreping le
geven van het standpunt der Nederland
sche regeering, zooals dit o.a. laatstelijk
te Genève door minister Patijn is uit
eengezet. Dit komt ln het kort hierop
neer, dat we het voornemen hebben, on-
der alle omstandigheden onze onzijdig
heid te handhaven en dus ook aan geen
enkel leger doortocht door ons land zul
len verleenen, terwijl gelijk vanzelf
spreekt, elke aanval op ons grondgebied
zal worden geweerd.
Van dit gezichtspunt uit moeten de
maatregelen, door de Nederlandsche re
geering reeds genomen of nog te nemen,
worden beoordeeld.
i
De militaire maatregelen.
Reeds een paar weken geleden werden
de eerste maatregelen tot verhoogde
waakzaamheid aan de landgrenzen, zoo
wel oost- als zuidwaarts, getroffen. De
verscherping van de politieke verhoudin
gen heeft er vervolgens toe geleid, de
grensbeveiliging te versterken, door in
den afgeloopen nacht de dienstplichti
gen op te roepen, die ingedeeld zijnl bij
de 16 afzonderlijke grensbataljons, wel
ke een paar Jaar geleden in het leven
werden geroepen.
Verder is hedenmorgen aan de burge
meesters toegezonden het telegram, dat
de waarschuwing tot de oproeping van
die dienstplichtigen bevat, die bij voor-
mobiiisatie in werkelij ken dienst moeten
komen. Tenzij tusschen nu en morgen
een ontspanning in den politieken toe
stand zou intreden, ligt het in het voor
nemen, morgen het telegram voor de z.g.
voormobilisatie te doen uitgaan. Die
voormobilisatie heeft betrekking op en
kele tienduizenden dienstplichtigen, die
dan onder de wapens komen om in de
mobilisatiecentra de overige dienstplich
tigen wanneer die opgeroepen zouden
moeten worden te ontvangen, ter uit
reiking van de wapens en verdere uitrus
ting. Of en wanneer die laatste oproe
ping, dwz. volledige mobilisatie, zal
plaats vinden, hangt geheel af van de
verdere ontwikkeling van den politieken
toestand. De voormobillsatle is evenwel
noodig om de volledige mobilisatie, indien
zij noodig wordt, ongeveer even snel te
kunnen doen verloopen als ln 1914 het
geval ls geweest.
De toestand van oorlogsgevaar
geproclameerd.
Ia verband met al deze maatregelen ls
ook een andere voorziening noodig ge
bleken. Om n.l. in den bijzouderen toe
stand, waarin wij verkeeren, de nood) ge
wettelijke maatregelen te kunnen toe
passen, is bij Kon. besluit „de toestand
van oorlogsgevaar" geproclameerd. Dit
beteekent dus niet dat een werkelijk ge
vaar voor oorlog reeds aanwezig ls, maar
bewerkt slechts, dat bijv. mogelijk wordt
gemaakt de inkwartieringswet toe te pas
sen, zekere vorderingen mogelijk te ma
ken en soortgelijke andere handelingen
te verrichten.
Dit voor zoover betreft de maatregelen
van militairen aard, door de r°geermg
genomen.
Hamsteren oanoodig en nutteloos.
Echter zijn nu ook op ander terrein
voorzieningen noodig gebleken. Sommige
ln 1914 voorgekomen verschijnselen bij
de bevolking doen zich ook nu weer voor.
Met name heb ik het oog op het zg.
DE RRWE REIS.
door R. AUSTIN FREEMAN.
De zware sloep schoot onder den druk
van twaalf krachtige riemen vooruit en
baande zich met de handigheid en sier
lijkheid van een verdwaalden neushoorn
een weg door de kleine visschende
scheepjes.
Toen we ten leste aan den anderen
kant van de vloot weer opdoken, zagen
we den vluchteling, die zijn doorgesneden
vanglijn aan een paal op den hoek van
de Town Quai stond vast te maken. Toen
hij ons zag, sprong hij met twee treden
tegelijk de trap op, bleef op de onderste
trede even staan om te wuiven en den
razenden luitenant kushanden toe te
werpen en schoot dan de High Street in.
„We kunnen het wel. opgeven, m'neer,"
sei Wilkins, „in die drukte
„Wie heeft je om je meening ge
vraagd?" blafte de officier hem driftig
aan. Maar ondertusschen draaide hij het
roer toch maar omf zóó, dat de sloep
weer recht op de visschersvaartuigen af
gleed.
Op den terugtocht gebeurde er verder
niets bijzonder, alleen vloekte de luite
nant aan één stuk door en bette hij
voortdurend zijn gezicht met een natten
sakdoek. Na een minuut of tien roeien
legden we naast een klein oorlogsschip
aan en toen de sloep vastgemaakt was.
ftag «e lifitenant het eerst aan boord.
„En nu jullie twee, hartelappen," zei
Wifcins tegen Bill en mij. En daar we
geen keus hadden, klommen we gelaten
to® 6s tosen, naas tavea.
..hamsteren" van levensmiddelen en het
opvragen van gelden bij spaarbanken. Ik
laat nu rusten de bezvaxen van zedelij -
ken aard tegen deze haacelingen, want
ik heb een argument dat wel is waar van
zuiver practischen aard U, maar tevens
veel sterker uitwerking kan hebben.
Deze handelingen waarop ik het oog
heb, zijn volstrekt onnoodig cn Doven-
dien helpen ze niet.
Naast eenige andere ontwerpen zal de
regeering morgen oij de Tweede Kamer
twee wetsontwerpen indienen, die betrek
king hebben op de distributie van levens
middelen en de prijsregeling er van.
De voorraad levensmiddelen in het
land is ruim voldoende en dus Js „ham
steren" onnoodig Maar het helpt ook
niet, want de regeering zal niet aarzelen
de gehamsterde voorraden weer ln be
slag te nemen.
Bovendien zal de regeering aan de Sta-
ten-Generaal bevoegdheden vragen om
prijsopdrijving tegen te gaan.
Laten nu allen, die neiging tot deze
afkeurenswaardige, onnoodige en nutte-
looze maatregelen mochten hebben, van
mij eens een goeden raad aannemen.
Maak u aan dit volstrekt onnoodige ham
steren niet schuldig. Het zai u aan het
noodige in niets ontbreken en ge spaart
uzelf en de Regeering vele moeilijkheden,
terwijl gij uw geld ook rustig op de
spaarbank kunt laten.
De tucht in een volk is van even groote
waarde als de voorzorgen, die de Regee
ring neemt. Herinnert u, zoo vraag ik u,
het Koninklijke woord, dat ook een klein
volk groot kan zijn, door zijn houding in
moeilijke tijden en toont die grootheid
door met de Regeering mee te werken
in stede van haar een stok tusschen de
beenen te steken.
Kalmte bewaren.
Andere mededeellngen heb ik u thans
niet te doen. Ik zou u nog kunnen aan
raden vooral de noodige kalmte niet te
verliezen, die juist in spannende dagen
zoo nocgjig is. Maar ik laat dit na uit
vrees, uw goeden naam te na te komen.
De toestand in de wereld is ongetwijfeld
niet zonder ernstige gevaren, maar de
pogingen om tot een vreedzame oplossing
te komen worden voortgezet en de laat
ste uitnoodiging van president Roosevelt,
zoomede de laatste stap van Hitier, in
houdende de uitnoodiging aan Chamber
lain, Daladier en Mussolini om te Mün
chen een onderhoud met hem te hebben,
kan stellig leiden tot opklaring van den
toestand en behoud van den vrede; daar
om kan er, ook zonder aansporing mij
nerzijds. bij u een rustig vertrouwen aan
wezig zijn.
En laat ons gebed uitgaan tot den
Koning der Kopingen, dat hij de harten
van de leidslieden der volken neige tot
het behoud van den vrede, die ons allen,
de regeering en u, zoo zeer ter harte
gaat. De hoop daarop is weer verleven
digd, waarvoor gij met mij den eersten
minister van Groot-Brittannië dank zult
weten. Hij deed den eersten stap, waar
van wij allen hopen, dat deze morgen zijn
bekroning vinden zal. Dit doet mij dit
korte woord besluiten met denzelfden
wensch, waarmede Chamberlain gister
avond eindigde; „Goeden nacht".
ACHTSTE HOOFDSTUK.
Toen we, bij het gangboord, aan dek
stapten, legde ik mijn hand op den arm
van Wilkins.
„Ik wensch den commandant van het
schip te spreken," zei ik, kort en zake
lijk. „Dat pressen van mij is wederrech
telijk en ik eisch mijn onmiddellijke in
vrijheidstelling."
„Wat hebben we hier?" vroeg een adel
borst, die juist voorbij kwam.
„Een van de gepreste mannen, me
neer," was Wilkins' antwoord. „Hij wil
den commandant spreken, zegt-ie.M
De adelborst klapte zich op de dijen
van de pret.
„Wederrechtelijk geprest!" genoot hij.
„Wel, wel wat eei\, vangst, Wilkins!
Een advocaat-ter-zee! Waarom breng je
hem niet naar beneden en sluit hem m
de boelen? Wederrechtelijk geprest! Wel
heb ik van m'n leven!" Met die woorden
wandelde de offlcier-in-den-dop weg om
de mop aan zijn kameraden te gaan ver
tellen.
„Ga mee," beval Wilkins barsch, maar
toch niet onvriendelijk, „en zeg, wat je
té zeggen hebt bene jen." Hierop bracht
hij me, door het luik en langs het ge-
schutdek, naar het tusschendek. Toen
we de onderste sporten van de ladder
naderden vingen mijn ooren een gedempt
stemmengegons en daartusschen door het
snurken van slapende mannen op. En de
lucht van alcohol, vermengd met tabaks
rook, die me tegensloeg, deed me naar
adem snakken.
De groote ruimte met haar lage zol
dering was donker, behalve daar, waar
de lantaarn in Wilkin's hand een rossig
schijnsel wierp. En bij dat spaarzame
licht zag ik, dat het geheele tusschendek
volgepakt was met kooien, die als vorin-
looze bundels van de balken haar bene
den hingen.
Jfi m ie asetés bu^ea,
MOORDAANSLAG TE UTRECHT.
Negentien-jarig meisje ver
wondt vroegeren verloofde-
In het park „Oog en Al" te Utrecht,
heeft zich Woensdag een liefdesdrama
afgespeeld.
Een 19-jarige jongedame had eenigen
tijd verkeering gehad met een eveneens
19-jarige Jongeman, wonende in dezelf
de straat. Met deze verkeering boterde
het niet erg, zoodat het al spoedig tot
een breuk kwam. Toch had tusschen de
vroegere gelleven gisteravond nog een
ontmoeting plaats ln het park ..Oog en
Al". Het kwam hierbij tusschen hen tot
een hoogloopende ruzie, waarbij de jon
gedame den jongeman met een scherp
voorwerp, een mes of een schaar, een
diepe steek in den buik toebracht. De
jongeman zag nog kans den politiepost
in de J. P. Coenstraat te bereiken, waar
hem de eersteg eneeskundige hulp werd
verleend. Later werd hij overgebracht
naar het Stads- en Academisch zieken
huis, waar terstond operatief werd inge
grepen. Voor zijn leven wordt gevreesd.
De daderes werd in de» loop van den
avond nabij de ouderlijke woning gear
resteerd en overgebracht naar 't hoofd
bureau van politie.
BEJAARDE DAME AANGEREDEN.
Onvoorzichtig overgestoken.
Te Utrecht had Donderdagmiddag op
het Vreeburg een aanrijding plaats,
waarbij een dame ernstig werd gewond.
Een 60-jarige dame uit Nieuwolde, die
net afscheid had genomen van haar
zoon, die op het trottoir stond, wilde
oversteken. Zij heeft daarbij niet goed
op het verkeer gelet, want nauwelijks
had zij zich op de straatweg begeven of
zij werd gegrepen door een militaire mo
torijtuig, dat uit de richting Catharijne-
brug kwam aanrijden.
De dame liep een gecompliceerde rech
terbeenbreuk op, een hoofdwonde en in
wendige kneuzingen. Zij is in emstigen
toestand naar het Stads- en Academisch
Ziekenhuis overgebracht.
VADER ZIET ZUN DOCHTERTJE
VERDRINKEN
Kan ander meisje redden.
Woensdagmiddag waren twee meisjes
van zeven en acht jaar over de schutting
geklommen van het Zomerbad te Alk
maar, waar zij gingen pootje baden. Zij
geraakten daarbij in een diepe kuil on
der de springplank.
Op hun hulpgeroep kwam de concierge
van het sportpark toeloopen. Hij zag een
der meisjes drijven en sprong onmiddel
lijk te water. Het gelukte hem het oud
ste meisje, dat reeds bewusteloos was, op
het droge te brengen. Inmiddels had de
man ook het tweede kind zien drijven.
Het mocht hem evenwel niet gelukken
dit meisje, dat zijn dochtertje bleek te
zijn, te redden. Twee jongelui, die te hulp
waren geschoten, slaagden er echter in
ook deze drenkelinge aan de kant te
brengen.
Dadelijk paste men kunstmatige adem
haling toe, doch de levensgeesten ble
ken geweken. Het stoffelijke overschot
Wilkins. Hij zelf gaf het voorbeeld en
liep, bijna dubbelgebogen, onder de rijen
kooien door, tot we aan een open ruimte
in de achterpiek kwamen.
,,'n Bevel is een bevel!" zei Wilkins ver
ontschuldigend. terwijl hij een paar
boeien te voorschijn haalde, „maar 't is
alleen voor vannacht. Morgen hoeft 't
niet meer. We zullen Je dus netjes voor
anker leggen en dan mag je zeggen, wat
je te zeggen hebt."
Hij knipte de ijzeren ringen om mijn
enkels dicht, haalde een eind touw door
de middelste schakel en maakte het aan
een ring in een van de balken vast.
„Asjeblief", zei hij. ,En wat heb je nu
te beweren?"
„Ik wou dit zeggen," begon ik, „dat ik
geen zeeman ben en dat ik dus niet ge
prest mag worden."
„Ja, zie je," was Wilkins' antwoord,
„dat van geen zeeman zijn kan best
waar zijnmaar dat Je niet geprest
mag wordentja, je bént geprest."
„Ik bedoel, niet volgens de wet."
„De wet?" verbaasde Wilkins zich, „wat
begin je aan boord van een oorlogsschip
met de wet? Wat de kapitein aegt is hier
de wet, zie je."
„Goed. Dan zal ik den kapitein vragen,
om me vrij te laten," zei ik. „Als ik 't
vraag, krijg ik hem toch wel te spreken?
Of niet?"
„Ik zal *t verzoek overbrengen en dan
hoor je morgen wel hoe of wat. En nou,
jongmensch," ging de zeeman op emsti
gen toon voort, „luister nou naar een
paar verstandige woorden van een man,
die oud genoeg is om je vader te kunnen
zijn. Als je morgen voor den kapitein ge
bracht wordt, zeg dan eerlijk, wat je op
t hart hebt Doe dat en bhjf bedaard.
Vertel "m wie je bent en vraag *m ver
lof om 't schip te mogen verlaten, maar
kom niet met pressen en de wet en al
dat soort onsifl meer l&at-
van het kind is naar de ouderlijke wo
ning gebracht.
PRIJSVERHOOGINGEN.
Misbruik van de toestand.
Een winkelier schrijft ons:
Wilt u eens iets schrijven over de prijs-
verhoogingen, waarvan nu de winkeliers
de dupe worden.
De prijzen mogen niet worden verhoogd.
Maandag j.l. kocht ik 10 baaltjes Java-
rijst a f 15, heden kon ik dezelfde rijst
koopen voor f 20.
Hoe moet dan een winkelier zijn prij
zen gewoon houden?
Maandag j.l. verhoogden de zeepfabrie
ken hun prijzen met f 1 per ton.
Een der grootste rijstpellers in Rot
terdam kon heden geen enkel zakje rijst
aanbieden.
Vet werd sinds Vrijdag J.l .met 10 cent
per kilo verhoogó-
Wie het in zijn zak steekt, weet ik
niet; echter de winkelier niet; die mag
het spit afbijten.
TWEE GEWONDEN IN DE KAZERNE.
Ongeluk met geweer.
Te Amersfoort is Woensdagmiddag in
de kazerne bij de herhalingsploeg een
ernstig ongeluk gebeurd. De soldaat H.
B zou aan zijn kameraden de werking
van zijn geweer laten zien. Per ongeluk
ging een schot af, waardoor de dienst
plichtige Drost, uit Utrecht, in de buik
geraakt werd. Nadat de kogel :jijn li
chaam had verlaten, werd de achter
hem staande Van Dam nog door een
schampschot in de rug geraakt. Twee
militaire artsen verleenden hulp, waarna
de slachtoffers naar het hospitaal zijQ
vervoerd.
Neem dadelijk 'n
bij hoofdpijn of migraine.
binnen 'n kwartier zijt ge er van af,
dank zij de bijzondere samenstelling.
Weiger namaak, let op AKKER-merk,
Per koker van 13 stuks 12 stuivers.
Per doos van 2 stuks 2 stuivers.
^ADAhlTIE WÏJ garandeeren de goede
UAKANI IC werking van "AKKERTJES",
want >e bevatten een bijzondere combina
tie van uiterst geneeskrachtige stoffen,
volgens recept van Apotheker DumonL
ie je gaan walt voor jou hoop maar
ik geloof 't niet daarvoor ben je een
te flinke Jongen. En als-ie 't niet doet,
dan is de zaak d'rmee uit! Dwingen kan
je 'm niet. En denk d'r an, een kapitein
van een oorlogsschip is heer en meester
aan boord en hij kan doen met je, wat
tle wil. Als je te hard van stapel loopt,
laat-ie je 'n dozijntje of zes geven Dat
zeg ik je vooruit. Dat soort van man is
commandant Hawke."
„Hawke, zeg je?" vroeg ik verbaasd.
„Ja," was Wilkins antwoord, „kapitein
Perclval Hawke, van Zijner Majesteits
brik „Asphodel". Weet je wat van hem?"
Het lag op de punt van mijn tong, om
den man vóór me te vertellen, dat kapi
tein Perclval Hawke van Zijner Majes
teits .Asphodel" een bloedeigen neef van
me was. Maar bij de gedachte dat het
allicht beter was, om eerst de kust te
verkennen, voor ik tot confidenties-doen
overging, zei ik kalm:
„De naam klinkt bekend maar mis
schien is t een andere Hawke."
„K^n best zijn," was Wilkins' ant
woord. „Afijn neem me woorden ter
harte en haal morgen, als ze Je bij den
kapitein brengen, geen stomme dingen
uit."
Bij deze laatste woorden ging hij, mèt
zijn lantaarn, weg en bleef lk alleen ach
ter, in het stikdonker en met een atmos
feer om me heen.^^lfóó bedorven en vies-
riekend, dat me elke ademhaling tot een
marteling werd.
Ongeveer een half uur, nadat Wilkins
weg was gegaan, ontdekte ik opeens on
der de kooien een lichtschijnsel en even
later zag lk een man, die, gebogen bij
't licht van een Mitaarn, welke hij vóór
zich uit hield, 'de ruimte tusschendeks af
zocht
Na even zoeken zag hij mij en kwam,
nu hij onder de kooien uit was, rechtop,
na,aj me toe. .Vóór me blec,£ hü staau,
hief zijn lantaarn op en bekeek me op
lettend.
„Wel, jong," zei hij dan, „dat is geen
prettige toestand, waarin je je bevindt
om als 'n hond of een aap aan een
ring vastgebonden te zitten. De pres i«
zeker de schuld, wat?"
Ik vertelde hem, wat me dien avond
overkomen was.
„t Is de vloek van den Dienst" zei hij,
„die pres! En een schande voor een land,
dat zich vrij noemt! Vrij! als een man
midden op straat opgepakt en aan boord
gebracht kan worden als een zak zand..
Maar mopperen geeft niet veel. Ik zou
maar gaan liggen en wat probeeren te
slapenMaar wacht even, dan haal
ik wat voor onder je hoofd." Hij ging
weg en kwam een minuut later met een
paar oude dekzeilen terug.
„Alsjeblieft," zei hij, terwijl hij er een,
als kussen opgevouwen, onder mijn hoofd
schoof, „da's beter dan een eiken plank.
Maf zeen voor morgen t beste."
Ik deed mijn mond al open om hem te
bedanken, maar de man was al weg. En
dus legde ik mijn hoofd op het geïmpro
viseerde kussen en probeerde mijn ellen
de door slapen te vergeten. Maar de
emoties van dien dag waren te veel voor
mijn zenuwen geweest en daarbij zag ik
de onzekere toekomst met bezorgdheid
tegemoet. Het nieuws dat het schip,
waarop ik me bevond, door mijn nuef ge
commandeerd werd, had dezelfde uitwer
king op me gehad als een donderslag bij
helderen hemel en ook nu nog be
schouwde ik deze nieuwe verwikkeling
met zeer gemengde gevoelens. Als het
van Perclval afhing, werd ik morgen
aan de hoogste ra opgehangen, want
zoolang we elkaar kenden, had Perclval
me gewantrouwd en gehaat waarom
dat was me nooit duidelijk geworden.
(tVyftuit yêryplgd).