!HVipUP'
Êcn „Mij nhordy c
HBS
t r
Telegrammen
.Schoonhoven
Plaatselijk nieuws
Sportnieuws
Wetenschap en
Techniek
Burgerlijke stand
f~ Buitenland
V
Kemal Ataturk overleden.
H
FEmLLETON. 1
adviseert
V,
De verkje"
Gemengd nieuws
BE RÖWE REIS.
T
2
gegeven om Miinchen te verlaten. Deze
48 uur zün op 10 November des namid
dags lm* \fler uur ingegaan.
Vele Joden hebben reeds hun wonin
gen en hotelkamers moeten verlaten. Er
zijn voorts eenige particuliere huizen in
brand gestoken.
Tot nu toe zijn 500 personen, allën
Joden, zoowel mannen als vrouwen, ge
arresteerd.
VAN OOST TOT WEST.
Te Frankfort a. d. Main is niet één
Joodsche winkel gespaard gebleven. Zelfs
particuliere woningen moesten het ont
gelden. Meubelstukken werden uit de
ramen geworpen. Te Frankfort hielden
de demonstraties Donderdagavond op,
nadat ae proclamatie van Göbbels was
bekend geworden.
Van Koningsbergen, in het uiterste
Noord Oosten af. tot in de steden van
Zuid-West-Duitschland, heeft de vree-
selijke terreur gewoed.
Donderdagavond kwamen voorts uit
alle deelen van Duitschland nog berich
ten over hets verbranden van synagoges
en het vernielen van Joodsche zaken,
binnen.
O.m. zijn behalve te Berlijn, synago
ges in brand gestoken in: Stettin, Kons-
tanz, Essen, Dusseldorp, Krefeld, Cott-
bus. Brandenbrug, Offenburg en Ebers-
walde.
Te Berlijn zijn er negen vernield.
TIENDUIZEND JODEN TE WEENEN
GEARRESTEERD.
Alle synagogen op één na ver
woest.
Te Weenen zijn alle synagogen ver
nield op slechts één na, die in het cen
trum der stad. Naar verluidt werd in
alle synagogen brand gesticht met be
hulp van brandbommen.
De arrestatie Van Joden gaat voort.
Alle mannelijke Joden beneden de 60
jaar, die worden aangetroffen op straat
in trams en zelfs in de woningen, yor-
den in arrest gesteld.
Gemeld wordt, dat sommige Joden
naar de bosschen van Weenen zijn ge
vlucht, om aan arrestatie te ontkomen.
Er zijn geen dfficieele cijfers gepu
bliceerd, omtrent het aantal arrestaties
het wordt echter geraamd op ten minste
10.000.
Naar verluidt zullen de gearresteer
de Joden worden overgebracht naar een
nieuw Oostenrljksch concentratiekamp
in de steengroeven van Mauthausen.
DE WILDfe BUSDIENSTEN.
Uitspraak van Haagsche
Rechtbank.
DEN HAAG, 11 Nov. De civiele kamer
Van de Haagsche Rechtbank heeft van
ochtend uitspraak gedaan in het geding
van de Nederlandsche Spoorwegen en de
N V. Sommeling, waarbij de Spoorwegen
stopzetting van de, dienst van Sommeling
eischten, met veroordeeling tot dwang
som en schadevergoeding. Dezer dagen
zijn de Spdorwegen in kort geding in 't
ongelijk gesteld in dezelfde zaak. Nu
procedeerden zij civiel.
De Rechtbank achtte art. 2 van het
Reglement Autovervoer Personen in zijn
tegenwoordige redactie onverbindend en
verklaarde de Spoorwegen niet ontvan
kelijk in hun vordering. Ook verklaarde
de Rechtbank de Spoorwegen niet ont
vankelijk in de eisch tot stopzetting van
de diensten van Sommeling.
Wel ontvankelijk zijn de Spoorwegen,
/oor zoover zij ageeren naar aanleiding
van de voorlaatste redactie van art. 2
van RA P. en de rechtbank wees dan ook
voor het tijdvak van 1 Januari tot 31 Ju
ni 1938 hun eisch tot schadevergoeding
toe.
LOGGER GESTRAND.
KATWIJK AAN ZEE. 11 Nov. Tusschen
Katwijk en Noordwijk is vanmorgen door
de mist een Scheveningsche logger ge
strand. Gezien het gunstige weer is geen
reddingsboot ter assistentie uitgevaren.
Bij hoog water zal het schip waarschijn
lijk op eigen kracht weer vlot komen.
ZWEEDSCH STOOMSCHIP AAN DE
GROND.
CASTRIARM, 11 Nov. Nabij Castxiarm
ls vanmorgen vroeg het Zweedsche
stoomschip Venersbörg waarschijnlijk
door de dichte mist, gestrand. Het schip
onderhoudt een geregelde weekdienst
StockholmAmsterdam.
Het schip lag vanmorgen in twee en
een halve vaam water en twee sleep-
booten zijn uitgevaren om te trachten
hetschip vanmiddag bij hoog water vlot
te sleepen.
KIND OVERREDEN EN GEDOOD.
HOOG KEPPEL, 11 Nov. Vanmorgen is
te Hoog-Keppel een doodelijk ongeluk
gebeurd. De achtjarige E. Minkhorst wil
de per fiets de rijksstraatweg overste
ken zonder richting aan te geven. Op
fMt oogenblik werd hij gegrepen door een
ham .achterop rijdende auto en op slag
gedood.
GENERAAL CADILLO STERVENDE.
MEXICO CITV, 11 Nov. Generaal Ce-
dïllo, die door zijn aanhangers verbor
gen wordt gehouden, zou stervende zijn.
President Cardenas en de m litaire lei
ders hebben maatregelen genomen om
te trachten hem levend in handen te
krijgen.
DE OPVOLGER VAN KEMAL ATATURK.
INSTANBOEL, 11 Nov. Generaal Ismet
Inoenue is tot president van Turkije ge
kozen.
NED. VEREEN. VOOR LUCHT
BESCHERMING.
Afdeeling Schoonhoven opgericht.
Op uitnoodigmg van den burgemeester
en den heer Kerling, hoofd van de
luchtbeschermingsdienst, werd gisteren
avond in de raadszaal een vergadering
gehouden van 15 vooraanstaande ingeze
tenen, om te komen tot de oprichting van
een afdeeling Schoonhoven van de Ne
derlandsche vereeniging voor luchtbe
scherming.
De burgemeester opende deze bijeen
komst met een kort woord van welkom
en gaf vervolgens een uiteenzetting van
het doel van deze vergadering. Hij wees
op het verschil tusschen luchtbescher
ming en luchtafweer. Het laatste is een
overheidstaak en als zoodanig hebben de
burgers en het gemeentebestuur daar
niets mee te maken.
De luchtbescherming echter is in de
eerste plaats zelfbescherming en be-
drijfsbescherming. De organisatie hiervan
is in handen gelegd van den burgemees
ter, maar de overheid laat dat ook ge
heel aan h^m over.
Voor zoover dat mogelijk is. is in Schoon
hoven de luchtbescherming georgani
seerd.. Zoo is er een vereeniging het Roo-
de Kruis, de Burgerwacht en de brand
weer. voorts hebben de dokters en de
apotheker hun toezegging gegeven, om
zooveel hulp te verleenen bij de voorbe
reiding en bij de onverhoopte werkelijke
taak van de vereeniging voor luchtbe
scherming. Een zjarak punt in de organi
satie is het geld. Indien men het geheel
volgens de voorschriften wilde regelen,
zou ten minste f 8000 daaraan besteed
moeten worden. Maar die behoeven nu
niet uitgegeven te worden, in mobilisa
tie-tijd heeft men met behulp der bur
gerij, spoedig een en ander bijeen.
Het particulier initiatief moet Inge
schakeld worden en de bedrijfsleiders
moeten de noodige maatregelen treffen.
Het ideaal van de vereeniging voor
luchtbescherming ls, dat alle inwoners
lid van de vereeniging zijn.
De burgemeester wekt de aanwezigen
op allen lid te worden van deze vereeni
ging.
De heer Kerling herinnerde vervolgens
aan de laatste dagen van September.
Hoe lang "zal de vrede nu nog duren. Op
het oogenblik wordt in alle landen koorts
achtig gewerkt aan de oorlogstoerusting.
Moeten we de drèiging van eind Septem
ber niet als een vingerwijzing beschou
wen? Laten wij vooruit zien en ons voor
bereiden op het komende onheil.
De heer Kerling brengt vervolgens na
mens de burgerij dank aan den burge
meester, voor hetgeen hij reeds gedaan
heeft in het belang van de bevolking bij
de voorbereiding van de luchtbescher-
i ming
Hij wijst op de verschillende soorten
rvan gevaar, die er uit de lucht dreigen.
Het voornaamste is wel dat van de klei
ne brandbommen, waardoor in^ Schoon
hoven bij een luchtaanval minstens tien
brandjes kunnen ontstaan. Daarvoor
moet de burgerij voorgelicht worden in de
taak, die zij dan te vervullen heeft. Er
moeten blokbrandweeren opgericht wor
den. Er moeten dus vrijwilligers zijn, ver
der moeten er zijn ordonnances, waar
nemers, gasverkenners enz.
De heer Kerling eindigt met de woor
den: „Er zijn twee categoriën menschen,
de eene gaat voorwaarts en de andere
ziet toe en vraagt waarom men het niet
anders deed. Tot welke groep wilt u be-
hooren?"
De burgemeester beantwoordt enkele
vragen, die de aanwezigen stellen, waar
bij o.m. nog eens wordt gewezen op het
gevaar van de kleine brandjes.
De heer Kerling wijst er tenslotte op,
dat de contributie voor het lidmaatschap
geen bezwaar behoeft te zijn, daar dit ls
vastgesteld op ten minste f 0.50 per Jaar,
dus nog geen cent per week.
Voorts is men van plan, om, als er
eenige honderden leden zich aangemeld
hebben, een groote vergadering te beleg
gen, waar da« aen kleine tentoonstelling
zal worden gehouden van het moderne
oorlogsmateriaal en de uitwerking daar-
yan. Dus in het klein, wat nu de groote
Lubeto tentoonstèlling in Amsterdam is.
Alle aanwezigen melden zich daarna
aan als lid, terwijl als voorloopig bestuur
worden gekozen de heer W. Ova, A. de
Boer, H. Rinkel, H. Oosterom, J. de
Vaal en J. Seton, terwijl de Heer H. Hooy-
kaas Jr. bij de eerste vergadering aanwe
zig zal zijn, om de voorbereidingen te
treffen voor de groote vergadering.
Dan sluit de burgemeester de bijeen
komst en blijft het voorloopig bestuur nog
eenige tijd bijeen ter bespreking van de
nieuwe olichten
GEMODERNISEERD.
Na eenige weken het publiek te heb
ben ontvangen in een tijdelijk ingerich
te winkel, heropent de heer M. L. Dee-
renberg Zaterdagmidag zijn verbouwde
juwieüerswinkel op de Haven, die een
grondige moderniseering heeft onder
gaan. De nieuwe gevel in travattin, Ita-
liaansch natuursteen, met bronzen let
ters, vormt 'n moderne omlijsting voor 't
groote winkelraam, waarachter Zater
dag de gouden en zilveren voorwerpen
beter tot hun recht zullen komen in deze
flinke eikenhouten etalagekast, die des
avonds door drie krachtige schijnwer
pers wordt verlicht.
Maar ook binnen is alles sterk veran
derd; van de straat af treedt men nu
rechtstreeks de ruime winkel binnen,
waarin men die van vroeger niet her
kent. De smaakvolle wand- en plafond-
bekleeding maakt een voorname indruk.
Ook hier is de verlichting in orde en
bovendien straalt het licht uitbundig uit
een fraaie vitrine, die een keur van goed
edelsmeedwerk bevat.
Achter de winkel ligt het atelier, dat
eveneens een goede beurt heeft gehad en
waarin, naast het goud- en zilverwerk,
de horlogerie en de optiek een voorname
plaats innemen. Mpn vindt er o.a. mo
derne machines voor de electrise he bril-
lensHjperiJ.
Door deze verbouwing, die een
zakelijk gevolg is van de voortdurende
uitbreiding van het bedrijf, is dit thans
zoodanig ingericht, dat het geheel aan de
eischen des tijds voldoet en met eerste
klas zaken, ook uit grootere plaatsen, kan
wedijveren.
Een advertentie in dit nummer ver
meldt een attractie, die aan de herope
ning is verbonden: aan eiken kooper, die
meer dan f 3 besteedt, wordt een sou
venir verstrekt.
AUTOMATISEERING TELEFOON.
De technische dienst van het district
Rotterdam der P.T.T. heeft ten behoeve
van de au torna tiseering van de telefoon
dienst een gedeelte van de buitentuin
van den heer Jac. G. J. Niekerk, gelegen
achter de womng van den neer Vcrmey,
dus tegenover de Aibrecht Beilinggracht,
aangekocht. Op dit stuk grond zal een
z.g. centrale verrijzen.
De/e aankoop houdt echter ni-t in, dat
men reeds spoedig met de automatisee
ring zal beginnen, want de voorbereiden
de werkzaamheden zullen nog ongeveer
2 a 3 Jaar vergen.
SERENADE.
De vroolijke toonen der marschmu-
ziek van „TA.V.ENU." hebben Woens
dagavond weer even afwisseling ge
bracht in de WRersche nüft van Schoon
hoven bij avoftti Het korps bracht een
serenade aan een der leden, den heer J.
Bakker, die op die dag In het huwelijk
was getreden.
Voor de woning in de Jacoba van
Beierenstraat werd deze muzikale hulde
gebracht, die een talrijk publiek op de
been bracht, waarvan het jongere deel
„T.A.V.E.N.U." dankbaar uitgeleide deed,
toen 't zich met een opgewekte marsch
uit „de Woningbouw" terugtrok.
SCHOONHOVEN'S GEMENGD KOOR.
Gaarne vestigen wij de aandacht onzer
lezers op de advertentie van Schoonho-
ven's Gemengd Koor, bestaande uit 40
leden, met de aankondiging van de uit
voering op Woensdagavond 16 Nov. in het
Nutsgebouw, met medewerking van de
Goudsche Orkestvereeniging en de solis
ten, mej. Binnendijk (sopraan) en den
heer Cor Huisman (tenor), alles onder
leiding van den heer Gijsb. Nieuwland,
allen uit Gouda. Het programma bevat
afjvisselende nummers. Ook het instru
mentale gedeelte is goed verzorgd.
lfET GROENE KRUIS.
De Woensdag gehouden speldjesver
koop ten bate van de kas van bovenge
noemde vereeniging, heeft f 48,55 opge
bracht.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Omtrent onderstaande gevonden voor
werpen zijn thans inlichtingen te beko
men aan het Bureau van Politie:
Een das; een beurs met eenig geld.
Blinden* vond.
Am me ra tol. in de Ned. Henr. Kerk werd
uitgaande van de Nederlandsche BUn-
denbond, Woensdagavond voor vele be
langstellenden een filmavond gehouden.
„Lichtende Verten' 'was de titel van de
film, die werd vertoond, een rolprent,
die zoo duidelijk het leven en streven, de
moeilijkheden en, gelukkig ook, de over
winningen van den blinden mensch toont
aan den ziende. Als voorfilm werd gegeven
„Wakende Oogen", een treffend verhaal
van een blind meisje, dat in het bezit
komt van een geleidehond.
De afdeeling van de „Reizende Kerk"
alhier verleende haar medewerking
door huls aan huis toegangsbewijzen aan
te bieden. De heer Joh, v. d. Berg gaf
een zeer duidelilke uiteenzetting. Men
kan dan ook terugzien op een zeer goed
geslaagde avond.
Aan de kerktoren der Ned. Herv.
kerk worden eenige reparatièn verricht
Zoo is o.m. de haan naar beneden ge
haald om verguld te worden. Ook de wjj-
zerborden zijn beneden gebracht om te
worden schoongemaakt.
HET VOEDEREN VAN VEE.
Benschop. Op Initiatief van den rljks-
landbouwconsulent in deze provincie is
in het café van den heer M. van Vliet
een bijeenkomst gehouden, waarin ais
spreker optrad ir. Koornneef, die een le-
z.ng hield over het gebruik en het nut
van een aardappelstoöftier. Het doel ls de
voedering van aardappels aan varkens en
rundvee op te voeren. Aardappelverbou
wers telen, in de zandstreken voor
al, naast de aardappels ook rogge, laatst
genoemd gewas ln te groote mate. Hier
van is een overschot, waarvoor bijna geen
afzet bestaat. De bedoeling is nu, om
door het aankoopen van een aardappel-
stoomer, het verbruik van gestoomde
aardappels als veevoeder te doen toene
men, waardoor de vraag naar aardappels
toeneemt en deze dus op grootere opper
vlakten grond zullen worden verbouwd,
waardoor uiteindelijk de roggeverbouw
minder wordt. Gestoomde aardappels
hebben dit voor boven rauwe, dat zij
bijna geen verlies aan voedingswaarde
hebbep, wat bij rauwe aardappels van
Apëil tot September wel het geval is. die
dan zelfs een verlies opleveren van 50
voedingswaarde. Door het voederen van
aardappels zal op den duur door den vee
houder bezuinigd kunnen worden op het
meelvoeder. wat van belang is voor de
goede ditkomst van het bedrijf.
De lezing werd door de vertegen
woordigers van de landbouworganisaties
uit deze gemeente en verschillende om
liggende gemeenten bijgewoond. Besloten
werd dat elke organisatie zich in eigen
kring nog eens zal beraden, waarna na
gemeenschappelijk overleg tot het aan
schaffen van een aardappelstoomer zal
kunnen worden overgegaan.
De speldjesdag. in deze gemeente
gehouden ten bate van het Roode Kruis
heeft f 25,58) j opgebracht.
B. P. V.
Benschop. De Benschopsche Pluimvee-
Vereeniging hield in de zaai van den
heer D. de Haan haar ledenvergadering.
De voorzitter, de heer C. P. Beusekom,
opende. De burgemeester gaf zijn respect
te kennen voor het bestuur der vereeni
ging, die steeds iets nieuws vindt in het
belang van de kippenhouders. De reke
ning 1937 werd vastgesteld. Tot nieuw lid
van de rekeningcommissie werd de heer
C. Bleljenberg te Usselstein gekozen.
Goedgekeurd werd het voorstel van het
bestuur tot het organlseeren van twee
praatavonden, waarop tevens een film
voorstelling zal plaats vinden, waarbij de
heer Lieshout als leider zal optreden. Te
vens zal in het voorjaar een filmavond
te Benschop worden gegeven. Bij de
rondvraag werd gewezen op de groote
bedriegerij bij de kuiken- en hennenhan-
del. De voorzitter wees erop. dat de B.P.
V. de aankoop van kuikens en hennen
garandeert.
Gearresteerd.
Bergambacht. De politie heeft aange
houden A. J. M. den O., uit Jaarsveld,
verdacht van poging tot diefstal en inslui
ping, bij B. H. gepleegd op 23 Augustus.
Na verhoor is O. ter beschikking gesteld
van den officier van Justitie te Rotter
dam. a
De achterlichtjes.
Bergambacht. Ingevolge een ministe
rieel schrijven heeft de politie controle
gehouden op de rijwiel achterlichtjes.
Wielrijders zonder brandend achterlicht
werden bekeurd; tegen 10 personen werd
proces-verbaal opgemaakt. Daar ook in
den vervolge streng zal worden opgetre
den, zal het voor wielrijders zaak zijn,
hun achterlichtjes van tijd tot tijd te
controleeren.
Vise hst rooperij.
Beragmbacht. De politie maakte pro
ces-verbaal op tegen de gebroeders M.,
uit Gouda, terzake vlschstrooperij, daar
deze heeren met een zegen een put van
den landbouwer R ln Bovenberg had
den afgevischt.
Het elfjarig zoontje van den heer
C. A. N., die met zijn vriendjes een par
tijtje aan het voetballen was, kwam zoo
ongelukkig te vallen, dat hij zijn rech
terarm bij de elleboog brak. Hij is ter
verpleging ln het van Iterson ziekenhuis
te Gouda opgenomen.
De brapil un Bergstoep.
Bergambacht. De opruimingswerk
zaamheden in de afgebrande gjraanma-
lerij aan Bergstoep beginnen goed te
vorderen. Nog steeds rookt en smeult
het ln de voorraden graan, kalk en
schilfers. De graanmalerij moet geheel
worden gesloopt en ook de machinerieën
zijn geheel waardeloos. De cellen in de
silo zijn geheel leeg gehaald, waarbij
bleek, dat de voorraden hard graan erg
van het water hadden geleden.
Gevonden: blauwe das bij M. van
Buren, Lekdijk, dameshandschoeq, bil
VRIJDAG 11 NOVEMBER 1938.
V*
ïBé
G. Romeijn, Voorstraat; schoenlepel, bij
J. van Eijk, smid, Hoofdstraat.
Berkenwoude. De heer J. Berkouwei
zal op het gemeenteland aan de Kerk»
vyeg een woonhuis laten bouwen.
In een advertentie ln het vorig
nummer werden de stroomafnemers ez
nogmaals" op gewezen, ln de maanden
Nov., Dec., Jan. en Febr. tusschen 4 en
7 uur geen gebruik te maken van elec-
trische apparaten. Een en ander staat
in verband met de maximum K.W.U. af
name.
GROOTHANDEL IN ROOKARTIKE-
KELEN.
Gouda. Blijkens 'n advertentie lndit na
heeft de heer M. van Dorp ln de Zeuge
straat 76 een zaak in sigaren, sigaretten
en tabak ingericht. De heer Van Dorp,
die gedurende vele Jaren chef van het
sigarenmagzljn van de firma wytenburg
was, verkoopt uitsluitend tegen fabrieks
prijzen. Er is een ruime sorteering, alle
bekende merken zijn in deze nieuwe
groothandel te vinden en rookers zullen
zich hier ln hun knollenland voelen.
HET A.VJt.0. - SCHAAKTO URNOOL
Woensdag is de party tusschen Capa*
blanca en Aljechin, welke Dinsdag te
's-Gravenhage na 44 zetten was afgebro
ken, te Amsterdam voortgezet. Na 4g
zetten werd de party remise gegeven.
De derde ronde.
Donderdagavond werd te Rotterdam
de derde ronde van dit tournooi ge»
speeld.
Aljechin boekte zyn eerste winstpunt,
doordat hy zyn oude rivaal, dr. Euw^
versloeg.
Ook Botwinnik behaalde zyn eerste
overwinning met Reshevsky ais slacht
offer. Zoodoende heeft deze Amerikaan
nu reeds twee nederlagen geleden.
Fine slaagde er niet in wederom d«
volle buit te bemachtigen, daar Capa-
blanca remise zyn derde reeds te
gen hem maakte. Flohr en Keres speel
den een vredige partty, die reeds na 23
zetten in remise eindigde.
De stand luidt thans: Fine V/2, Alje
chin 2, Euwe, Botwinnik, Capablanca en
Keres l1/», Flohr 1 en Reshevsky
'X ivUiiH.LFKiJx.EN UITGEREIKT
Voor scheikunde ln 1938 niet.
De Nobel-prys voor letterkunde is voor
dit jaar toegekend aan de Amerikaan*
sche schryfster Pearl Buck.
De bekroonde schryfster is zeer popi)-*
lair.
De Nobelprys voor de Natuurkunde la
toegekend aan den Italiaanschen geleer
de Enrico Fermi.
Uit Stockholm wordt gemeld, dat da
Nobelprys voor Scheikunde voor 1938 n el
wordt uitgereikt en zoo noodig wordt ge<
reserveerd voor het volgende jaar.
SCHOONHOVEN. November.
Geboren: Huibertha.Alida, d. van J. W,
Renes en L. A. Stigter.
Ondertrouwd: R.de Bruin. 28 J„ en M.
Peterse, 25 j. A. Sterrenburg, 29 j., en
O. M. P. de Jong. 24 j. H. Heepke, 37 J,
en J. C. van Vliet, 38 j. W. Verdoold,
27 J„ en L. S de Groot, 25 J.
Getrouwd: J. Bakker, 42 en P. A. S*
Patyn, 36 Jl
3 tweede blad.
NIEUWSBLAD VOOR ZUID-HOLLAND gjy UTRECHT, Schoonhovensche Courant
VRIJDAG 11 NOVEMBER 1938.
EEN VADER VAN ZIJN VOLK.
Na de ernstige ziekte, waaraan Tur-
kye's president, Kemal Ataturk, voor
eenige weken heeft geleden, was in zyn
toestand onverwachts een groote ver
betering gekomdn.
,Jk wil nog niet sterven," zei de 59-Jari-
ge president en| inderdaad herstelde hy
met de dag. Dinsdag heeft echter de
ziekte van Kenial Ataturk plotseling een
ernstige wending genomen. Acht genees-
heeren verbleken sindsd.ert voortdurend
bij den zieke. Woensdag was de toestand
hoogst ernstig en Donderdagmorgen
kwam uit Istamboel het bericht, dat de
president was overleden.
1 KEMAL ATATURk. t
I STICHTER VAN JONG TURKIJ)
Niet» ten onreclite is deyiiaam van Ke-
ial Ataturk, Vader der Turken, In 195
Jen in .Turkye dfe algemëene familie^-)
berden ihgevoerd, gegeven aan
tya map, die het pieuwe, 'verjongde Tur-
[je 'jieelft gescttajpen. Hy was in 1881
s Salonlki geboren als zodn van eenvou-
sedert hy In October j.l. als minister-pre
sident aftrad, geen actieve rol meer in
1 het openbare leven gespeeld heeft. Hy
heeft dertien jaar lang nauw met Ata
turk samengewerkt.
Von Rath overladen.
Slachtoffer van wanhoopsdaad.
Von Rath, de secretaris van de Duit-
sche ambassade te Parys, die Maandag
door revolverschoten van den |ft)ol
Grünszpan ernstig werd gewond|l is
Woensdagmiddag half vyf overleden
Men had de milt xpoeten verwydflren,
doch de maag was bovjendien op|jpvee
plaatsen geperforeerde airtu
In het door de Duitsche genees]
dr. Magnus en dr. Brandt onderte»
bulletin over den dood van Von
wordt verklaard, dat de dood alle.
de ernst van de schotwonden is
zaakt.
De operatie, zoomede de wondhel
ling door den behandelenden Fr;
chirurg dr. Baumgartner is op d-
zorgvuldige wyze gesch.ed. El
heeft het Fransche verplegend p<
al zyn krachten aangewend.
Von Rath was dertig jaar. Hy d.
intrede m de diplomatieke die:
attaché te Parys. Na een korte
een diplomatieke post in Indië
beni bekleeq, was de| jonge m
maanden gjpleden naar Parys
keerd
De Führ rjj hpeft den ouders yi
zanjsdhaps lad Von Rath het
deelneming gezond]
myn oprechte deej
jrteiyk verlies, dkt
de laffe sluipmoor.
1 i
tnt peiadiir en
tenldndschjfe zak.
linetchefs den pi
leedwezej bëtuii
ipsraafc{
zyn
gn
aati
dl^e ouders (zUp vader was douanebe
ambte). Reeds ln zyn jeued kwamen zyn
talenten aan den dag en hy was spoedig
een der leiders van 4e beweging van Jong
Turkye. Als militair verwierf 14) roem ln
Tripolis (tegen de Italianen) en ln de
wereldoorlog als kolonel Moestafa Kemal
en 1 Nov. 1922 stichtte hy Turkye's nieu
we bewind: de groote nationale Vergade
ring te Ankara. Turkye werd in alle op
zichten geheel gemoderniseerd en ge
maakt tot een sterke, onafhankelijke
Staat,
De epvolgtnf.
Krachtens de grondwet is de vooralt-
ter van de nationale vergadering, Abdoel
F«nk Renda, belast met de waarneming
van het presidentschap van de republiek
lot het nieuwe staatshoofd gekozen is.
De nationale vergadering is daartoe met
(ge grootste spoed by een geroepen.
De meeste kans om opvolger van Ata-
tnrk te worden heeft generaal Ismet
de &8-jarige oud-premier, die
gekozen. In totaal zyn er thans 30 de
mocratische en 18 republikeinsche gou
verneurs.
Hoewel het resultaat der verkiezingen
een emstigen slag voor de politiek van
president Roosevelt Jïeteekent, behouden
de aanhangers van den president toch
in beide huizen een ruime meerderheid.
DE JODEN HEBBEN HET GEDAAN.
Nicotine, het grootste vergif.
Julius Streicher, de hoofdredacteur va'n
het anti-Jotidsche orgaan „Der Stür-
mer", heeft in een rede verklaard, dat
komst werd gevolgd door die van iemand
die zich voorstelde als een zwager van
den kunstsch lder. Edelmoedig verklaar
de deze zich bereid de schuld over te ne
men. Hy was daartoe in staat, doordat
hy zaken deed met een assistent-resi
dent, die helaas volgens zyn zeggen
eenige dagen geleden in Duitschland
was overleden. Gm het stoffeiyk over
schot van dezen assistent-resident en
het kapitaal van den overledene over de
grens te kunnen krijgen, bleek er op
nieuw geld noodig te zyn. Al spoedig was
het totaal der door de dame afgestane
telegram
getroffen d
niister-
sche ambass
Té Beriyn
Fransche
nicotine het grootste vergif is voor het
Duitsche volk. Joden hebben volgens
Streicher de Dultschers geleerd te roo-
ken, om het Duitsche volk vernietigen
en geld te Verdienen. Tabak verzwakt dé
vruchtbaarhéid der Duitsche *rouwerj|.
wy moeten onze vrouwen niet l#ten roo^-
ken, zegt Sijreicher. Er dient e^n alge-
meen rookverbod te komen voor ,de Duit
sche jeugd. Een rookende vrouwf vernie
tigt ni<]t slechts haar lichaam doch ook
haar ziel. Dw Führer eni Mussolini rooken
bij Hoofdpijn, Kiespijn, GevaUe Koude, Griep, Spit, enz.
De pijn- en kouverdrijver bij uitnemendheid.
I „Mijnhard»!»" 5 cl. 12 tfuki 50 CI. 6i| Apolhekars «a DrogiUea.
in het
1 niet
ngen in
a daarom
groote
VRIJHEID.
et door.
yoigenjs |be
bladen ipu pe
Duitsche"5 cofai
mann dj
ilhavische
Jaar ge
vangen jat zon
m
proces te-
én hem; aanb
ndere jgera
aar ee^Tg}
an HannoZej
n geniet ejrl Zeer
ld. Hy mag brie
uw, die te Ha
aak bezoek van
yn gezondheidstoestari
Het was oorspronH"
em voor de volksrec
egens hoogverraad, maar dit is niet
rd, waarschyniyk op grond van
rek aan bewys.
pabijheid
van vrij-
ipan zyn
igen m
DEMOCRATEN LIJDEN GEVOl
Verlies.
De verkiezingen voor het congres ln de
Ver. Staten hebben een groote winst
vopr de republikeinen opgeleverd.
De stand van Üe partijen in het nieu
we Congres is thans als volgt:
In het Huis van afgevaardigden: De
mocraten 258, republikeinen 165, pro-
greaaieven 2, twijfelachtig 10.
In den Senaat: Democraten 67, repu
blikeinen 23, anderen 4, twyfelachtlg 2.
In het oude Huis van mgevaardigden
hadden de democraten S3CT en de repu
blikeinen 90 zetels; tn den Senaat zaten
76 democraten en 16 republikeinen.
Omtrent enkele zetels in het Hüls van
afgevaardigden is de beslissing nog niet
gevallen en het kan zijn, dat de republi
keinen hierdoor nog een paar zetels zul
len winnen.
Voor de post van staatsgouvemeur
zijn 17 republikeinen en 15 democraten
T~
OUDE DAME TE ARNHEM VOOR
GROOT BEDRAG OPGÉLICHT.
Politie luisterde gesprek at
De Amhemsche politie ia een oplich-
terszaak op het spoor gekomen, waarby
een aantal mannen er in geslaagd is een
oude dame op te lichten voor een bedrag
tusschen de f 25 000 i f 30.000.
Het begon met een bezoek van een iLg
kunstschilder aan de dame. Door aller
lei verhalen slaagde hy erin haar groo
te bedragen afhandig te maken, zyn
bedragen opgeloopen tot.f 20.000.
Nu verscheen een „rechtskundig advi
seur", die haar aanraadde om schan
daal te voorkomen een crediteur van
een der mannen, die geld van haar had
den opgenomen, tevreden te stellen, aan
gezien dezë anders failliet zouden gaan,
waardoor haar naam publiek zou wor
den.
De oude dame tastte opnieuw in de
beurs.
Na den „rechtskundig adviseur" ver
scheen een man van den Internationa
len inlichtingendienst, die de oude dame
eens kwam polsen of het met fel 'tgeld,
dat zy uitgeleend had, wel ln nen haak
was. Voor het onderzoek was patuurïyk
opnieu^r geld noodig. 4 J
Thans kreeg de pdlitie luc^t van wat
er gaande was. De budje darpe geloofde
niet, dat zij opgelicht Jwas, maar stelde
wél de politie in staat «en gdSprek af te
luisteren, dat gisteren werd gehouden in
een café aldaar. 1 1
De .man van de internationale inlifc£-
tlngepdienst verscheen, even later ge
volgd door twee heeren.
Öe politie arresteerde deze hoeren, die
bleken te zyn Sen lid van een interna
tionale misdadigersbertfe, te Haarlem
woonachtife, en een man van den Zeeqyk
uit Amstèfdam.
MILLE VERDUISTERD.
Slechts een kleinigheid.
Een Pool, Siegfried Wreszynski, die de
zer dagen te Amsterdam is gearresteerd
als verdacht van oplichting van een za
kenman uit Goes voor f 6000 en een Oos
tenrijkse h meisje voor f 4000, is naar het
huis van bewaring gebracht en daar op
gesloten.
Het bUjkt dat hy dezelfde man is, die
in 1934 en 1935 betrokken is geweest by
de nogal geruchtmakende affaire van ko
lonel Norris, die destyds een millioenen-
zwendel op touw zou hebben gezet. Hy
werd er van verdacht, allerlei menschen
voor te hebben gespiegeld, dat hy z.g.
bevroren Duitsche credleten kon „ont
dooien". Kolonel Norris had toen ln elk
geval een medewerker, die Wreszynski
heette en de politie neemt aan, hier met
denzelfden man te doen te hebben, voor
Aoor R. AUSTIN FREEMAN.
Maar de angst voor de dingen, die me
wachten stond als ik opgaf, zweepte
me op. Met het zweet druppelend van
ynijn slapen, werkte, en hakte ik voort,
tot ik eindeUjk, met myn vingers om den
rand van den hoogsten steun, me zóó
kon optrekken, dat ik met myn anderen
arm den bovenkant kon bereiken. Met
een laatste inspanning van myn krach
ten het mes had ik tueschen myn tan
den genomen werkte ik me over den
rand en viel op den grond onder de boo-
men groep neec.
Mftitr ïanflw dan een paar oogenbllk-
ken bleef Ik daar niet zitten. De moge
lijkheid bestond zelfs na nog, dat de
sloep nog te praaien was en als ik op het
strand verscheen, zou zelfs de aarts-
schurk van een Perclval al was het
alleen maar voor zyn fatsoen genood
zaakt zijn om bèvel te geven, om te kee-
ren en me op te pikken. Zonder een se
cond e te aarzelen knipte ik het mes
dicht, liet het in myn zak giyden en
begon den terugtocht om het rotsblok,
over het zandige gedeelte en door het
ravyn, in zoo'n tempo als het gevaariyke,
oneffen terrein me toeliet. Eèn voor een
kwamen de kenmerkende punten van
het landschap ln zicht en geen half uur,
nadat ik me met bovenmenscheiyke in
spanning alt den pwt gewerkt had, zag
Ik tosschen de wanden van het rotsdal
de zee blauwen. Voortgezweept door een
verschrikkeiykp onzekerheid, verdubbelde
flfc myn pogingen, strompelde over het
AH0E AjüHlft-
scheuren en heesch me over rdtsblokken,
tot ik eindeiyk, doodmoe en door en door
bezweet, de strook geel zand bereikte.
Eén blik was genoeg om me te doen
«An dat myn vrees niet zonder grond
geweest was. De sloep was weg en toen
ik, wanhopig, naar de plaats toeliep, waar
ae gelegen had, waar de diepe voor, door
haar kiel getrokken, nog Achtbaar was,
en ik daar een tonnetje water met een
kroes erboven op en een zak scheeps
beschuit vond, toen voelde ik pas goed,
wat eenzaamheid be teekent! Met gretige
oogen zocht ik het gedeelte zee af, dat
van de punt zichtbaar was, maar niet al
leen was er van de sloep geen spoor te
bekennen, ook de „Asphodel" was ver
dwenen!
VEERTIENDE HOOFDSTUK.
I
Toen het goed tot me begon door te
dringen, dat ik alleen was, alleen in de
verachrikkeUJke eenzaamheid van dit
onbewoonde eiland, voelde ik me enkele
oogenblikken als verlamd. Daar lag het
wrak het verbleekte, vermolmde over
blijfsel van wat eens, misschien, een
trotsch en mooi schip geweest was. En
daar stond myn kleine voorraad provisie,
de afscheidsgift van mijn makkers, om
me het lot, dat me tyideiyker
voor oogen te stellen. Maar nu ik het
tonnetje en den zak beschuit wéér zag.
drong het opeens tot me door, dat lk
half verhongerd was. Vlug haalde ik de
kurk uit de sponning, schonk den kroes
vol en dronk hem ln één teug leeg. En
ofschoon het water lauw was door het
liggen ln de zon en muf door het lange
opgestouwd-zyn in het oude vaatje, voel
de ik me, na dien eene kroes, zoo ver
kwikt, dat ik met een vlugge beweging
een beschuit ln tweeën sloeg en met
smaak begon te eten.
ItfA ffi) g&sfidÊ BBAfi", iöfife
wlen oplichtingen als die, welke hy dezer
dagen pleegde, een kleinigneid zyn.
EEN GEWEER GING AF.
Been verbrijzeld.
Van K. uit Acquoy en C. K. uit Leer
dam waren Dinsdag in een bootje op de
Linge onder Acquoy aan het visschen.
zy haden een geladen jachtgeweer on
der een schakel verborgen. Plotseling
struikelde Van K. over de schakel en
viel, waarby het geweer afging. Het schot
trof hem in het bovenbeen, dat deeriyk
gewond werd. Een dokter uit Asperen en
een dokter uit Heukelum verleenden de
eerste hulp. De getroffene is naar een
ziekenhuis te Utrecht vervoerd. Het been
zal vermoedeiyk geamputeerd moeten
worden.
RECHTERS SLAAN MET STOELEN.
Gevecht in de rechtszaal.
In het plaatsje Chandemagora ia
Fransch Achter-Indië. zou de rechter van
d^ plaatselijke rechtbank naar het va
derland vertrekken. Daarom was een op
volger benoemd, die aankwam voor de
eerste vertrokken was.
Toen nu dezer dagen de zitting ge
opend zou worden, ontstond er een woor
denwisseling tusschen beide rechters, wie
van, de twee ^ou rechtspreken. De amb
tenaren ontruimden de zaal en het ge
vecht \éerü met-gesloten deuren voort
gezet. Een van dfl rechters greep een
stoel en slingerde die naar het hoofd van
zyn collega.
De volgende dag werd de 'zitting her
opend. Thans zat de nieuw-aangekomen
reohter. Hy verklaarde, dsjt 'een rechts
zaal geen lokaal van publieke vermake-
ïykheid dient te zyn, reden waarom de
vechtersbazen hadden besloten, hun ge
schil den autoriteiten in de hoofdstad
t»voor te leggen. Tot zoolang zou de recht*
iibank gesloten biyven.
heid, dat niets de levensopvattingen van
een mensch zóó sterk beïnvloedt als een
goed maaL En nu mogen dé opinies over
het begrip: een goed maal, verschillen
en mogen er menschen zyn, die een kroes
muf water en een handvol scheepsbe
schuit niet bepaald een goed maal noe
men, een feit is het, dat ik, na mijn zes
de scheepsbeschuit en myn tweeden
kroes water, me zoo opgemonterd voelde,
dat ik mijn toestand met iets van opge
wekte onverschilligheid kon beschouwen.
Maar tegeüjkertyd kwam ik tot de
conclusie dat ik aan beschouwen alleen
niet veel had, maar dat ik goed zou doen
de kust te gaan verkennen vóór het don
ker werd. En daar ik ook wilde weten, of
de brik misschien nog in zicht was, be
sloot ik op den noordkant van het eiland
af te trekken. Dus stopte ik myn zakken
vol scheepsbeschuit, gespte den kroes
aan myn riem en begaf me op weg, den
kant van het ravyn op.
Onder het voortloopen langs het nu be
kende pad, overdacht ik de gebeurtenissen
van den dag en verbaasde ik me, voor
den zooveelsten keer, over het schande-
Ujke verraad van PercivaL Was die ge-
heele expeditie op touw gezet, om my
kwyt te raken? Dat was niet waarschyn-
UJk, want hy kon niet van het bestaan
van den put afgeweten hebben. Maar
aan den anderen kant was het verdacht,
dat hy juist my voor dat karwei uitge
kozen had. Hoe 't zy, in elk geval had
hy t touw losgemaakt en wel met de
vooropgezette bedoeling om me aam een
afschuwelijken en langzamen dood prijs
te geven.
Onder het verwerken van dat soort ge
dachten was lk het pad door het ravijn
afgeloopen en stoiïd nu weer voor den
put. Ik keek nakr beneden en zag, recht
onder me, de afgebroken mespunt lig
gen. Het speelt me, dat ik die niet mee
genomen had, want het stuk staal, dat
nu nog in het heft stak, was geen drie
U EN UW RHEUMATIEK LIGGEN
SAMEN ONDER EEN DEKEN.
Wanneer U onder de dekens kruipt,
biyft UW rheumatiek niet aan Uw. bed
staan, al bebt U er 4, 5*of 6. Dacht U nu
werkeiyk alleen met een groot aantal
dekens Uw rheumatische pynen te kun
nen verdrijven? U als leek weet niet be
ter. U denkt: „Warmte zal my goed
doen." Maar by de minste afkoeling i«
de pyn er weer meL yepdubbelde hevig
heid en te meer, UnclE* meématieklljdera
door de by rheumatische aandoeningen
optredende storing in de huidfunctie,
extra gevoelig zyn voor koude, tocht en
vocht. Pak de koe by de horens en ge
bruik niet langer lapmiddelen! Ge moet
de oorzaak bestrijden en die ligt in 'een
overmaat van urinezuur in het lichaam.
Wat ge noodig hebt is een bloedzuiveren
de kuur met Kruschen Salts, dat het
urinezuur radicaal doet verdwynen door
aansporende werking op lever, nieren en
ingewanden. Kruschen Salts is uitslui
tend verkrygbaar by alle apothekers en
drogisten a 0.40, 0.75 en 1.60 (extra
groot pak)(Adv.)
Maar ik had niet den moed, om me
weer in den put te laten zakken en met
het voornemen, om zoo gauw ik me wat
parater voelde, terug te komen en het
lemmet eruit te halen, keerde ik me om
en liep door.
De voetstappen van Percival en zyn
handlanger, die vergezeld door den
bootsman, verder het ravyn geexploreerd
hadden, waren in de fyne rotsdeelen, die
den grond met een zachte haag bedek
ten, m&kkeiyk te onderscheiden. En ik
besloot ze te volgen. Trouwens, veel keus
had ik niet, want aan beide rijden van
me rees de rotswand steil omhoog en het
pad zelf glooide zoo sterk op, dat het be-
stygen ervan me al genoeg moeite kostte
Na een kwartier zwoegen bereikte ik'
het hoogste punt van t ravyn, een soort
van pad tusschen twee hooge, afgebrok
kelde rotsspitsen. Van dit punt af glooide
de ^landoppervlakte steil en telkens on
derbroken door kloven en rots-groepen
naar den noordrand af en van hier uit
had ik een prachtig uitzicht op de uit
gestrekte, zacht-delnende zee.
En de eerste blik bracht me de verkla
ring voor het terugroepen van de man
nen, want recht voor me zag ik de „As
phodel", die, met alle zeilen bij, ijverig
jacht maakte op een schip eveneens
een brik dat nog juist boven den ge
zichtseinder te zien was. Alle twee voeren
se dicht by den wind om den Noordwest
en daar de brik ver te loevert lag, be
greep ik, dat ik de „Asphodel" dien dag
niet terug behoefde te verwachten.
Ik zette elke gedhehte aan een moge
lijke redding absoluut van me af en be
gon, uiterst voorzichtig, de helling naar
den noordrand af te dalen. Dat was een
gevaariyke klimpartij, want door de
broosheid van de vergane rotssubstantie
gleed ik telkens uit. Het eene oogenblik
zonk myn voet tot over den enkel in de
schynbaar vaste oppervlakte en het vol-
Isends taakte grogte ma^sa o&em
los en sleurde my byna mee naar de
diepte. En twee keer braken groote, over
hangende fragmenten plotseling af en
kwamen in een wolk van stof en met
donderend geraas op me af.
Eindeiyk, na veel wederwaardigheden,
bereikte ik den voet van de rotsen en
terwijl ik het roode stof van mijn kleeren
sloeg en mijn handen afwreef, keek Os
oplettend om me heen.
Ondanks de levendige kleuren, de tin
telend-warme zon, de transparant-blau
we lucht met haar snel drijvende vlokki
ge wolken en de Intens groen - blauwe,
deinende zee, maakte *t geheel een ver
eenzaamden, byna armoedigen indruk.
Achter me rezen de kale afgebrokkelde
rotsen in een chaotische byeenscholing
op, tot waar ze, al hooger en hooger sty-
gend, in de ongastvrije bergen overgin
gen, die met hun versplinterde flanken
en dorre toppen daar stonden als mo
numenten van een tijd, die lang voorbij
al vergeten was. En van den zeekant
idhn de groote rollers in oneindige
opvolging aan, smeten ze hun zwaren
waterlast tegen de kartelige lava-kam
men op, tot de aarde dreunde van het
geweld en de atmosfeer verzadigd was
van kleurige kille waterdroppels.
En het strand zelf was bezaaid met
reliquieën van lang-voobye rampen.
Vlak naast me, op de hoogwateren,
waar ae golven het, wie weet hoe lang
geleden, neergesmakt hadden, lag een
vat, half vergaan en met een voor drie
kwart uitgewischten naam bovenop. Een
eind verder, te midden van een verwar
de massa bruin, geteerd touw ontdekte
lk het ovekbiyfsel van een mand. En
overal lagen planken en baiken, met hier
en daar een ra of een mast-fragment er-
tusschen; alle zonder onderscheid half
vergaan en gewikkeld in hun doodskleed
van groen zeewier of kalkachtig wit door
de eendenmossels.
vervolgd!.
en al
storm
