c
Vredesklok
Uit ons Regeeringsfiuis
Veertien tegen negen.
De
De samenzwering in
Duitschland.
Binnenland
Landtouw cn Veeteelt
De levensloop van Pieter Peut er
Plaatselijk nieuws
Rechtbank te Rotterdam
Hoe is 't eigenlijk?
Wetenschap en
Techniek
Afloop verkoopingen
4
WOENSDAG 16 NOVEMBER 1938
Wel houdt de vorst nog rijn kamer op
het kasteel van Laeken en verleent hi]
geen audiëntie.
Aangezien er nog niets van bekendis,
dat de ontvangst door den Koning op
Zaterdag a s. van Koning Carol van Roe
menië niet door zou gaan, mag ook daar
uit wel geconcludeerd worden, dat op
een spqedig herstel van Koning Leopold
valt te rekenen.
DIENSTPLICHT VOOR ZESTIEN
JARIGEN.
In Zwitserland.
Het Zwitsersche departement van mi
litaire zaken heeft bij den Bondsraad
een wetsontwerp ingediend, waarin de
tijd, gedurende welke men dienstplichtig
is, wordt uitgebreid. Volgens het ontwerp
zal men na voltooiing van het zestiende
levensjaar dienstplichtig zijn en dat blij
ven tot de voltooiing van het zestigste
levensjaar. De verlaging van de ouder
dom, waarbij men dienstplichtig wordt,
heeft betrekking op militaire voor-oplei
ding.
Opzienbarend proces verwacht.
Naar wij dezer dagen reeds berichtten
is binnenkort een opzienbarend proces
voor de Volk^echtbank te Berlijn te
wachten tegen den schrijver en politicus
Ernst Niekisch en 20 anderen wegens een
poging om Hitler ten val te brengen.
Het proces zou in het begin van het
volgende jaar beginnen. Niekisch was be
trokken by de z.g.n. „vrijheidspartij" en
soortgelijke geheime organisaties. De
„Daily Telegraph" spreekt van een wijd
vertakte samenzwering tegen het leven
van Hitler en andere, nationaal socialis
tische leiders. Dit blad meldt nog dat 50
anderen, die een minder belangrijke rol
in de samenzwering gespeeld hebben,
reeds zijn veroordeeld door lagere recht
banken. Ruim 200 getuigen zijn gehoord
door de leden van de Volksrechtbank, die
door geheel Duitschland gereisd zijn bij
hun pogingen de samenzwering tot klaar
heid te brengen en bezoeken te brengen
aan plaatsen, waar wapens en ontplof
bare stoffen ontdekt zijn. Onder de be
schuldigden bevinden zich personen, die
vroeger lid waren van rechtsche zoowel
als van linksche partijen. Verwacht
wordt, dat de meeste hunner ter dood
zullen worden veroordeeld. De verdach
ten worden zorgvuldig gescheiden gehou
den van andere gevangenen ln de ge
vangenis Moabit te Berlijn.
De groep terroristen ls ontmaskerd
door de rijksveiligheidsdienst, die belast
is met de persoonlijke veiligheid van
Hitier.
(Vergadering op Dinsdag).
Het vluchtelingenvraagstuk.
Na de regeling van werkzaamheden
vroeg de heer DE VISSER (CP.) aan
de Kamei: verlof aan de Regeering vra
gen te mogen stellen over uitbreiding
van het asylrecht aan vluchtelingen, in
verband met de gebeurtenissen ln
Duitschland.
De heer ALBARDA (SJD.A.P.) vroeg
verlof vragen te mogen stellen over stap
pen fadoor de Regeering te ondernemen
Mn te komen tot een regeling met de re-
geeringten van andere landen betreffende
een zoo ruim mogelijke toelating van
vluchtelingen.
De VOORZITTER meende, dat de
kwestie reeds bij de algemeene beschou
wingen is besproken en dat het onder
werp der interpellaties het best bij de re
plieken zou kunnen worden behandeld.
Hij stelde daarom voor de verzoeken niet
toe te staan.
De heer ALBARDA (SD.) maakte
daartegen geen bezwaar, mits meer
spreektijd werd toegestaan.
De heer DE VISSER (OP.) wensch-
te, wat zijn lnterpellatié-aanvrage be
treft, een beslissing van de Kamer.
De VOORZITTER adviseerde eerst
het antwoord van de Regeering in tweede
termijn af te wachten. Daarna kan des
noods nog in derden termijn spreektijd
worden verleend.
Het lnterpellatieverzoek van den heer
De Visser werd met 60 tegen 8 stemmen
efgeweaen. Vóór stemden de communis
ten.
Replieken Algemeene Beschou
wingen.
Vervolgens werden de replieken bij de
algemeene beschouwingen over de Rijks-
begrooting voortgezet.
De heer B IE RE MA (L.) juichte de
werkverschaffingsplannen der Regeering
toe, doch was gereserveerd ten aanzien
van de belastingvoorstellen.
Vervolgens zelde spr., dat het hem met
droefheid vervult, dat een groot volk als
het Duitsche, waarin zooveel voortreffe
lijke eigenschappen zich toonen, tot zulke
daden ten aanzien van de Joden kon ver
vallen.
Spr. bepleitte
het inrichten van kampen
als tijdelijke maatregel voor de
vluchtelingen en wees er op, dat- de op
lossing van dit vraagstuk internationaal
moet worden gezocht. Hetmoet niet kun
nen voorkomen, dat vluchtelingen per
vliegtuig op de doorreis op Schiphol wor
den afgewezen, omdat eenige papieren
niet in orde zijn.
De heer SCHOUTEN (AJU zeide,
dat de 11 millioen, welke sommigen voor
uitbreiding van den ouderdomszorg be
stemd willen zien, ln het Regeeringsplan
dienen voor verlaging van lasten. Men
zou dus slechts over een andere verdee
ling van die 11 millioen kunnen spreken.
Wat spr. zeide over verschuiving van
lasten naar de toekomst, was geen drei
gement aan het adres van de Katholie
ken, doch een openlijke uiteenzetting van
het standpunt van zijn fractie.
De AR. fractie veroordeelt absoluut de
gebeurtenissen in Duitschland en be
treurt het, dat de regeering daarvoor de
verantwoordelijkheid op zich neemt. Het
is een schrikkelijk gevolg van een heil
loos beginsel. Het moet ons een spoorslag
zijn om ontwikkeling van die beginselen
hier te voorkomen.
Wat Nederland doen kan, is slechts het
temperen van de gevolgen voor de
slachtoffers. Wat heeft de Regeering ge
daan om langs internationalen weg te
bereiken dat een regeling voor de Joden
wordt getroffen, indien de Duitsche re
geering hen althans wii laten gaan?
De heer KERSTEN (S OP.) betwist
te dat de Staatk. Qerel. geen vrijheid van
godsdienst zouden kunnen toestaan, maar
handhaafde zijn meening dat de over
heid geroepen is Gods wet te handhaven,
ook op het terrein van het maatschap
pelijke en godsdienstige leven....
De heer DE VISSER (CP.) stelde
to verband met de gebeurtenissen to
Duitschland o.a. de vraag aan de Regee
ring of zy bereid is, spoedmaatregelen te
nemen tot tydeiyjce verruiming van bet
asylrecht hier te lande.
Voor allerlei voorzieningen ten be
hoeve van de werkloozen, het onderwijs
e.d. moet het geld gehaald worden waar
het is; er ligt nog genoeg particulier geld
bij d<0 banken opgehoopt.
Dupliek van minister Cotijn.
MINISTER COLUN zeide dat de
grondslag van alle Regeeringsbeleld moet
zün de wet Gods; volkomen Juist, maar.,
voorzoover dat ln de macht van de over
heid ligt. Zij kan zeker niet voor de
handhaving van alle Tien Geboden zor
gen! Zoolang spr. Invloed kan uitoefenen
en zijn ambtgenooten met hem, zal er
hier vrijheid van godsdienst zijn.
De minister herhaalde dat het kabinet
eenstemmig van oordeel is, dat geen gel
den thans beschikbaar gesteld kunnen
worden voor verlaging van de leerJingen-
schaal.
De belastingplannen maken met de ac
cijnsverlagingen één geheel uit. Dit geldt
ook voor de wenschen tji.v. de ouder
domszorg. Verder weten we nog ln t ge
heel niet voor hoeveel ouden van dagen
de uitbreiding der ouderdomszorg zou
moeten gelden. Daarvoor wordt thans
eveneens een onderzoek ingesteld.
DE JODENVERVOLGING.
Twee barakkenkampen in voor
bereiding.
De minister kwam vervolgens tot het
drama der Jodenvervolging. Ten aanzien
van de anti-semletHche uitlatingen ls de
minister ln voortdurend overleg met het
parket. (,Over de Jodenvervolging in
Duitschland kan de minister zich niet
uitlaten. Wèl heoi't de regeering zich
sterk geïnteresseerd over den druk welke
op de JOden wordt uitgeoefend. Dadelijk
zijn verschillende Joden toegelaten, ojl
vele kinderen. Voor hen jüjn de eischen
van toelating verzacht.
De ambteiyke berichten der Regeering
luiden, dat het buitenland de deuren
gegrendeld houdt. Dit beteekent, dat, als
wij de grenzen onbelemmerd openstellen
dan alle vluchtelingen door dit eene gat
naar binnen willen. In Duitschland zijn
600.000 Joden, die niet allen hierheen
zouden komen. Doch als het er 100.000
zyn, is dit niet te hoog geschat.
Die kunnen wy niet toelaten. Hoeveel
dan wel? 10.000, 5000?«Men moet over
deze dingen niet te licht denken. De
moeilijkheden zyn enorm. Onze regee
ring heeft zich in verbinding gesteld met
Kopenhagen, Londen, Brussel, Parijs en
Bern. Er is nog geen antwoord; vandaag
la opnieuw getelegrafeerd om op spoed
aan te dringen.
Er zyn hier te lande twee barakkenkam
pen in voorbereiding. Er zyn hiervoor
reeds maatregelen genomen. In het be
lang van onze Joden zelf kunnen wy
niet ongelimiteerd Joden opnemen, om
dat de stemming van ons volk een on
gunstige kentering zou kunnen onder
gaan, gezien het feit dat het anti-semle-
tisme voortsluipt ook in oris land.
Dupliek minister De Wilde.
MINISTER DE WILDE verdedig
de vervolgens nog zyn belastingplannen
legde er nogmaals den nadruk op, dat zy
een geheel vormen, waarvan verlaging
van belasting vóór de groote gezinnen
deel uitmaakt. By de belastinghervor
ming moet een stelsel worden uitgedacht
waarby de compensaties voor de ge
meenten verdwynen.
De toelating van vreemdelingen.
Vervolgens gaf de VOORZITTER
de gelegenheid om nog te spreken in
derden termyn, doch alleen over de toe
lating van vreemdelingen.
De heer A L B E R D A (S.D.) zag by
alle ellende toch nog iets schoons, na-
meiyk dat groote mededoogen, dat zich
alom in ons land openbaarde en den
wensch om te helpen. Hy achtte de
maatregelen, welke de regeering wil ne
men, te beperkt. Hy hoopte, dat de toe
lating zich niet zal beperken tot de be
woners van de grensstreeken alleen. De
toelating moet op zoo ruim mogeiyke
schaal geschieden, zoover het gaat in
verband met ons eigen belang.
Ofschoon ongebruikeiyk, richtte spr.
zich van deze plaats tot de Duitsche
regeering met het verzoek de menschlle-
vende daden, welke hier ondernomen
zullen worden, mogeiyk te maken.
De heer DE MARCHANT ET
D'ANSEMBOURG (N.S.B.) betoog
de, dat het antl-semietisme hier ook
groeiende is, daarom ls het gewenscht,
dat niet meer Joden hier worden toe
gelaten. In elk geval moeten de na 1914
hier gekomen Joden uit ons land weg.
De heer DECKERS (R.K.) was het
met den heer Albarda eens, dat de kwes
tie thans veel moeiiyker ls dan in 1914,
toen wy veel vluchtelingen uit België
kregen. In elk geval moet er toch wor
den geholpen. Nederland moet zyn oude
traditie van te zyn een schuilplaats der
vervolgden, handhaven. Wat de regeering
tot dusver deed, had de Instemming van
spr.
De heer J O E K E S (VD.) schetste t
aangry pende karakter van de gebeurte
nissen in Duitschland, die verontwaardi
ging en medegevoel overal in de wereld
hebben opgewekt. De openbare meening
is er ln sterke mate door geschokt.
Op het punt van de toelating van
vreemdelingen miste de openbare mee
ning voor een groot deel vertrouwen in
de doortastendheid van de regeering.
Minister COLIJN: Ten onrechte.
De heer J O E K E S zegt dat de regee
ring maatregelen in de gewensehte rich
ting zal nemen. Ir moet ook een mildere
maatstaf worden aangelegd. Vervolgens
ls het inrichten van kampen een gun
stige maatregel. Indien de ambtgenooten
van dr. Coüjn in kopenhagen, Brussel en
Parys aan hun parlementen moesten
verklaren, wat andere landen doen, zou
den zy dan ook niet verklaren, dat Ne
derland'* grenzen potdicht zyn? De prac-
tijk in de andere landen is toch wel mil
der dan hier.
De omstandigheden zyn van dien aard,
dat het Nederlandsche volk zal begrijpen
dat thans op ruime schaal Joden worden
toegelaten. Dit zal dan ook geen voedsel
geven aan het anti-semi tisme. Het gaat
bovendien om tydeUjk onderdak.
De heer DE VISSER (C.) is tevre
den over het initiatief der Nederlandsche
regeering tot buitenlandsch overleg, maar
niet over het aantal, dat de regeering
biykbaar wilde toelaten. De regeering
heeft ln deze zaak de taak te toonen po-
sitief-christeiyk te zyn.
De heer RUTGERS VAN ROZEN-
BOBd (C.H.) «luit zich aan bil vo-
rige sprekers, uitgezonderd een. Spr.
herinnert aan de tooneelen, welke zich
aan de grens van Zeyenaar hebben af
gespeeld. Men haalt eerst een drenkeling
uit het water en gaat eerst dan redenee
ren. Men kan iemand, wiens huis in
brand staat, toch niet terugstooten?
MINISTER OOLUN: Dat doen
we toch niet. Sinds verleden Donderdag
laten we hen toe.
De heer RUTGERS VAN ROZEN-
burg meent, dat ons land ii\ vertrouwen
op God barmhartigheid aan de vluchte
lingen moet bewijzen.
De heeir BIEREMA (L.) zegt, dat er
gevaren voor anti-semitisme zyn, alleen
wanneer men de vluchtelingen toelaat te
midden van ons volk. Dit gevaar bestaat
niet als wy hen ln vluchtelingenkampen
onderbrengen. De regeering schynt zich
wel een te groote beperking op te leggen
by de toelating.
Ons volk zal de offers zeker gaarne
brengen. Overigens ls bet vraagstuk wel
zeer moeilijk.
Minister Cotijn licht in.
De MINISTER VAN ALGE
MEENE ZAKEN, de heer CoUjn, cor
rigeert de opvatting, alsof de Nederland
sche regeering bezig was de andere re
geeringen te bewegen, iete te gaan doen.
Allen is den gezanten opgedragen te in
form eeren, hoe de regeeringen staan te
genover het denkbeeld van een overleg
over de acute positie vay, het vlychtejia-
genprobleem.
De regeering zal intusschen zelf moe
ten uitmaken hoever zy kan gaan. Ge
tallen kan spr. niet noemen. De omstan
digheden kunnen van uur tot uur ver
anderen. Daarom moet alles van de om
standigheden afbangen. De regeenng is
trouwens de eenige, die allés beoordeelen
kan. Het gaat niet om de offers. Nie
mand vraagt in deze omstandigheden om
hetgeld. De vraag is, waar men de vluch
telingen gaat huisvesten. Er zitten tal
van vraagstukken aan vast, ojn. die der
volksgezondheid. Waar de kampen zullen
komen, zal vanavond of morgenochtend
worden beslist.
Er zyn er velen, die gezegd hebben, ln
telegrammen en brieven: Let ln leder ge
val niet op de gevolgen. Dat ls al te ge-
makkeiyk. Indien her-immigratie onnto-
gelijk blijkt na toelating van b.v. 50000
menschen, zitten wy met die menschen
voor altyd. Men zal by dit vraagstuk ook
hebben te rekenen met de belangen, la
gere en hoogere, van het eigen volk.
De algemeene beraadslagingen worden
gesloten.
De doode-handbeluting.
Aan de orde ls hetvoorstel tot verlen
ging van tydeiyke heffingen, o.m. van de
doode-handbelastlng.
De heer RUTOERS VAN ROZEN
BURG (C.H.) verdedigt een amende
ment, dat beoogt de voor den openbaren
eeredlenst bestemde zaken bulten de var-
lenging van de belasting te brengen.
De heer VAN DEN TEMPEL (SD.)
betreurt de indiening van dit amende
ment van 1934. De Kamer heeft deze be
lasting aanvaard, omdat zy de redelijk
heid inzag het inkomen, van meer diui
een milliard van de betrokken lichamen
te belasten, omdat hierdoor een matige
retributie wordt verkragen voor de rechts
bescherming en de vele andere diensten,
welke de Staat verleent.
De heer TEULINGS (RX.) aan
vaardt thans niet meer het karakter van
het noodoffer en zyn fractie zal zich dan
ook tegen verlenging van de doode hand
belasting verzetten.
Gezien het principleele karakter van de
bezwaren van sprekers fractie, zal men
het stemmen tegen de verlenging niet
kunnen uitleggen als een algemeene af
keuring van het regeeringsbeleld.
De heer POSTHUMA (chr. dem.) zal
noode meegaan met de verlenging van
de belastingen. De eultureele en weten
schappelijke instellingen kunnen echter
niet geiyk worden gesteld met de kerk.
De MINISTER VAN FINAN
CIËN, de heer De Wilde, merkt op, dat
de nood op dit oogenbllk niet geringer ls
dan die van 1984 en dat de opbrengst der
heffingen niet kan worden gemist. Het is
toch wel een eigenaardige inlulding van
de belastingherziening der regeering om
afstand te doen van de twee miilioen, die
de doode-handbelastlng opbrengt.
Het volgend jaar zal spr. geen voorstel
tot verlenging doen.
De heer RUTGERS VAN ROZEN
BURG (c.h.) zegt, dat zyn amendement
slechts drie ton betreft. Gezien de toe
zeggingen van den minister trekt spr.
zyn amendement in.
De heer TEULINGS (r.k.) zou de
zaak willen omkeeren en aan de regeering
willen vragen: aanvaard van ons de ver
zekering, dat wy loyaal aan uw belasting
plannen zullen medewerken en laat deze
belasting los.
De heer SCHOUTEN (ajzegt, dat,
als de minister zyn toezeggingen niet ge
daan had, vele van zyn fractlegenooten
tegen de verlenging zouden hebben ge
stemd. Nu echter is daar niet voldoende
reden voor.
De heer KERSTEN (st ger.) Is het
met de roomsch-katholieken eens (groo
te vrooiykheld). Bpr. zal tegen verlen
ging stemmen.
De heer DUTMAER VAN TWIST
(ar Denk aan de kloosters! (Gelach.)
De MINISTER VAN FINAN-
herhaalt nog eens zyn toezegging. Het
standpunt van den heer Teulings vervult
spr. met somberheid en met vrees. Kan
voor één Jaar het offer dan niet worden
gebracht? Wij allen moeten tot offervaar
digheid bereid zyn.
Over de verlenging van de doode-hand-
belasting wordt gestemd. Deze wordt
aangenomen met 38 tegen 33 stemmen.
De andere verlengingen worden zonder
hoofdelijke stemming aangenomen.
De vergadering wordt hiema verdaagd
tot de avond-vergadering. In die zitting
werd behandeld de aankoop door de staat
van de Abdy te Middelburg ten behoeve
van de prov. griffie. Er zal hierover Don»
derdag worden gestemd.
HET PRINSELIJK PAAR IN POLEN.
Een Havas-telegram uit Warschau
méldt, dat Prinses Juliana gisteravond
of hedenochtend te Swno (naby Poznan)
zou aankomen, om haar intrek te nemen
op het landgoed van de graven Miel-
zynski, die intieme vrienden zyn van
Prins Bemhard. De prins zou reeds Dins
dagmiddag zyn aangekomen.
HET BEZOEK VAN KONING LEOPOLD.
Minister Spaak vergezelt hem,
By zyn aanstaand bezoek aan Am
sterdam zal Koning Leopold van België
o.a. worden vergezeld door den minister
president van^België, mr. Paul Spaak.
Zeer waarschyniyk zal ook minister
Spaak worden uitgenoodigd om geduren
de het bezoek als gast van de Koningin1
zyn intrek te nemen in het paleis op de
Dam.
NARCISSEN-UITVOER NAAR AMERIKA
Per 15 Aug. 1939 hersteld.
De Algemeene Vereeniging voor Bloem
bollencultuur te Haarlem heeft uit Ame
rika het volgende telegram ontvangen:
„Ingaande 15 Augustus 1939 wordt in
voerverbod op narcissen opgeheven. Nar
cissen kunnen op dezelfde wyze als tul
pen en hyacinten worden Ingevoerd.
EEN REMBRANDT VOOR EEN TON
VERKOCHT.
Dinsdag is te Amsterdam de kostbare
schilderyenverzameling van wyien den
heer Ant. W. M. Mensing verkocht. Zoo
goed als de geheele groote veilingzaal was
gereserveerd. Onder de aanwezigen wa
ren de meest bekende museum-directeuren
en verzamelaars. Ook de grootste kunst-
koopers waren tegenwoordig.
Br werden over het algemeen hooge
prijzen gemaakt. Rembrandts portret van
Marten Looten, ingezet op f 40.000, werd
voor f 102.000 aangekocht voor Ameri-
kaansche pariculiere rekening.
DE KALVERTEELT BEPERKING.
Geen debat tusschen regee-
ringscommiasaris en dr. Dijt
Het Handelsblad verneemt, dat de re-
geerings-commissarls voor akkerbouw en
veehoudery, de heer S. L. Louwes, aan
de commissie uit der betrokken boeren-
organisatles heeft geantwoord, dat hy
de uitnoodlging tot een openbare ge
dachten wisseling met dr. ir. M. D. Dyt
over de kalverteeltbeperking van de hand
wijst, „omdat de uitnoodigende vereeni-
glngen reeds duldeiyk stelling hebben
genomen tegen de huidige teeltregeling"
De commissie betreurt dat in te
genstelling tot andere gevalleri de
Regeeringscommissaris ln principe blijk
baar niet bereid is, om in eigen persoon
voor de veehouders de maatregelen te
verdedigen, welke mede in verband met
het mond- en klauwzeer het bedrijfsle
ven zoo ruïneeren. zy heeft thans op
korte termyn een audiëntie aangevraagd
by minister Steenberghe.
door Q. TH. ROTMAN
(Nadruk verbod e
Toen Piet zoo *n poosje had stilgestaan,
Verveelde hy zich en dacht .Komaan!
Ik zal voor de grap toch eens probeeren,
Of hy ook voor my wil apporteeren.
Daarby vergat
Hy echter, dat
Hilda nog steeds
Mü 't touwtje zat.,
Hy pakt een takje en roept: „ApportJ"
Het takje vliegt weg en Bello snort
Het hout achterna, tot Hilda's verdriet.
Want de stakker moet mee, of ze wil of
Schreeuwend van „neen!" Inleti
Staand' op één been,
Huppelt ze naar
,De waterkant heen.-»-
WOENSDAG 16 NOVEMBER 1929
Extra gift.
Brandwijk. Zondag werd in de Ned.
Herv. Kerk in de avonddienst een extra
gift van f 100 gecollecteerd.
Tot notabelen in de Ned. Herv. Kerk
zyn gekozen de heeren H. den Besten en
T. van Dieren.
Brandwijk. Donderdagavond hield de
Ned. Herv. Meisjesvereeu'gmg op GO
„Niet in eigen Kracht"' haar 10e jaai-
vergadering. Gebeurde dit in de vorige
Jaren steeds ln de O.L. school, thans
met dit 2e lustrum, werd de vergade
ring ln het vereenfgings*et>ouw gehou
den, dat zeer goed bezet was. De leiding
voor deze avond berusttle by ds. C
Streefkerk, terwijl het openingswoord
werd gesproken door mevr. Streefkerk
Sommer, presidente de vereeniging.
Na de jaarverslagen, waarin dat der se
cretaresse een kleine sty ging van het
ledental en dat van de pennlngmeeste-
resse een tekort aangaf, volgden de ge-
bruikeiyke felicitaties. De avond werd
verder gevuld met Inleidingen, gedich
ten en zangstukjes, waartusschen de
gebrutkeiyke tractaties niet ontbraken
Het slotwoord sprak de heer T. W. Ko-
revaar, hoofd der chr. school te Schoon
rewoerd. Deze was medeoprichter en is
eerelid der vereeniging. Onder de
aanwezigen merkten we vele oud-leden
op, zelfs die nu ln Dordrecht, ja zelfs
in Rotterdam woonachtig zyn. Een col
lecte voor de M.V. bracht f 17.60 op. Het
«m een gezellige en zeer goed geslaag
de gvond.
Volksonderwijs.
Gieesen-Nieuwkerk. De afd. Peursum
Gieaeen-Nleuwkerk van „Volkaon-
denrijs" heeft ln eafé H. de Baat Vrij
dagavond een goedbezette ledenvergade
ring gehouden, welke werd gepresideerd
door den heer H. Kloek. Na de ope
ningsrede werd de voorzitter hartelijk
gecomplimenteerd ln verband met zyn
25-jarig huweiyksfeest. De afdeellng
beeft het echtpaar een prachtige bloe
menmand geschonken. Besloten werd
ln de aa. winter een propagandaverga-
dering te houden. Verder werd besloten
voor de kinderen weer een Sinterklaas
feest te organiseeren.
Gteesen-Nieuwkerk. Van Ged. Staten
li goedgekeurd terugontvangen t raads
besluit tot verpachting van land aan
den heer B. Termaat.
Vrijdagavond werd een herstem
ming gehouden tusschen de heeren H.
Roosendaal en P. G. Rietveld voor de
berklezing van een notabel ln de Ned.
Herv. Kerk. Gekozen de heer Rietveld.
Varkenstellinf.
Bei- en Boeicop. De uitslag van de
8-maandeiykscbe varkenstelling in deze
gemeente, uitgaande van de L&ndb. Cri
sis Org,, is als volgt: 126 biggen beneden
weken; 147 biggen van 6 weken tot 30
Kg.; 96 varkens van 80 tot 50 Kg.; 79 van
8060 Kg; 19 van 60—70 Kg.; 68 van
70—95 Kg.; 85 van 95—120 Kg.; 110 van
MO—150 Kg.; 13 van 150-180 Kg.; 3 bo-
vèn 180 Kg.; I mestzeugen, 12 kenneiyk
drachtige zeugen; 17 zeugen by de big
gen; 9 gedekte zeugen; 8 andere fokzeu-
gen en 1 dekbeer. Totaal 794 varkens. By
ds telling van het vorige kwartaal be
droeg dit aantal 858 varkens.
Polder Grootewaard.
ir. Onder voorzitterschap van
den beer C. Aanen, heeft het bestuur
van de pokier Grootewaard vergaderd,
waarbij werd besloten Vrijdag een her-
schouw te houden. Een verzoek van het
waterschap „De Overwaard" om de ver-
keersbrug op de Voordyk by de machi
nisten woning te dempen en voor wa
ter-inlating een duiker te maken onder
de weg door, werd toegestaan. Het be
stuur bad aan Ged. Staten verzocht, de
gelden, welke zyn verkregen door ver
koop van de Achterkade aan de provin
cie, te mogen bestemmen aan het plan
tot uitdieping der watergangen. Ged.
Staten hebben dit verzoek toegestaan
onder bepaalde voorwaarden. In de
eerstvolgende ingelandenvergadering zal
het bestuur met een voorstel komen,
▼óór de winter van 1940 zal dit werk
echter wel niet worden uitgevoerd.
Lengen*. De maandeiyksche collecte
hl de Ned. Herv. Kerk voor de kerk
voogdij, heeft f 28,85 opgebracht.
Varkensleren tarisatie.
Lexmond. By de laatst gehouden No-
Vember-inventarisatie der varkens bleek
het totaal aantal 1518 te bedragen, te
gen 1509 to Augustus. Van deze varkens
waren 218 biggen beneden 6 w, 16 mest
zeugen, 72 andere zeugen, 1 beer en 1207
voor de mes te rij bestemde varkens.
De collecte voor de alleenstaande
Minden te Wolfheze heeft to deze ge
meente f 13.07 opgebracht.
B.VJL.
Lcrmanri, By de schietwedstrijd van
de ring Leerdam, gehouden te Hei- en
Boeécop, behaalde de afd. Lexmond
Woensdag met de navolgende 5 schut-
Nt Schriivershoi C. Kloens w. de
Jong, P. Rietveld en Jac. van Dieren 466
punten, zynde de tweede prijs. Het
hoogst aantal behaalde Leerdam, zynda
474.
Meerkerk. Aan de Oostzyde van de
Zouwenayk het de d.aconie der Her
vormde Kerk enkele onaanzieniyke huis
jes met de grond geiyk maken. Het ter
rein, gesch.kt voor nieuwoouw, is thans
verkocht aan den bouwkund.ge J. Ter
louw, die, naar we vernemen, er een dub
bele woning zal gaan optrekken. De oude
generatie heeft Meerkerk al heel wat
zien veranderen.
Wie onzer voor enkele weken het
dorpsgedeelte Bazeldyk passeerde, zag
nog altyd tegenover de hofstede van den
heer G. Brakel aan de Oostzijde van 't
kanaal een groote landbouwschuur staan,
waarvan de voet hoog boven de Ryksweg
uitstak. Thans is by overeenkomst tus-
schen rijk en eigenaar de schuur afge
broken, waardoor een in 't oog loopenda
vervlakking langs den weg en over het
Kanaal is ontstaan.
Vacantie-kolonles.
Meerkerk. In hotel „Brughuis" had
een samenkomst plaats van leden en
genoodigden der afd. Meerkerk van het
Centraal Genootschap voor Kinderher-
stellings- en Vacantiekolonies. Na een
woord van weikom tot de aanwezigen
door den voorzitter, den heer M. K.ei-
nendorst, trad als spreker op de heer
Neven uit Amsterdam. Deze propagan
dist wees vooral op het groote doel van
het Genootschap, het uitzenden tot
verpleging van zwakke kinderen van al
le gezindten van 6 tot 14 jaar. De voor
naamste middelen om zulke kinderen
kracht en weerstand te geven zyn: licht
lucht, zon, oordeelkundig voedsel, rein
heid en gepaste afwisseling van spel
en rust.
Het genootschap, opgericht ln 1901, ls
begonnen met één primitief kolonie-
huis, terwyi het thans beschikt over 11
goed ingerichte koloniehuizen, welke
gelegen zyn aan zee of ln hooge bosch-
rijke streken, waar frissche lucht soms
wonderen doet. Gemiddeld worden er,
zomer en winter, 1200 kinderen ver
pleegd, ln 1937 totaal 27000
De vertoonde film, geheel en al be
trekking hebbend op het mooie werk
der vereeniging, viel byzonder in de
smaak.
IJsclub „Zederik".
Meerkerk. De ysclub „Zederik" hield
Vrijdagavond haar jaarvergadering ln
hotel ,3rughuls". Tegenwoordig waren
80 leden. De voorzitter, de heer J. Ver
voorn, opende met een woord van wel
kom én gaf daarna het woord aan den
secretaris tot het lezen der notulen,
welke werden goedgekeurd. Medege
deeld werd, dat de heer W. de Jong
wegens gevorderde leeftyd heeft be
dankt als bode der vqjeeniging. Onder
volle instemming der vergadering werd
de Jong benoemd tot lid van verdienste
In zyn plaats heeft het bestuur tot bo
de benoemd den heer G. J. van Veen.
Het gras- en teengewas om het terrein
der ysclub heeft dit Jaar f 27,32 opge
bracht. Hierop volgden rekening en ver
antwoording van den penningmeester
over het afgeloopen boekjaar. De be
scheiden, gecontroleerd door een paar
leden der vereeniging, werden in orde
bevonden, waarop de rekening als volgt
werd vastgesteld: ontvangsten f 1264,49
uitgaven f 450,58, batig slot f 813,91. Als
bestuurslid werden herkozen de heeren
G. Wlllemse, B. Kok en A- van Iperen.
Uitgeloot werden 2 rentegevende en 2
rentelooze aandeelen ten laste der ver
eeniging.
Tenslotte volgde de traditloneele gra
tis verloting van verschillende pry zen,
n.l. een kalkoen, een haas, een paling
▼an 4 pond, zes eenden, sigaren en eeni
ge verrassingen met een troostprijs.
Hiema rondvraag en sluiting.
Molenaarsgraaf. In de Ned. Herv. Kerk
zyn als notabel herkozen de heeren C.
Vonk en A. van Meeteren, terwyi wegens
het aftreden van den heer D. Vonk tot
kerkvoogd ls benoemd de heer A. Kore-
vaar.
Brand in trailer.
Nleuw-Lekkerland. Vrijdagmiddag ge
raakte hier de motor van een trailer,
komende van Veendam en geladen met
koren, in brand. De heer H. de L. waa
spoedig ter plaatse met een snelblusch-
apparaat en wist daarmede den brand
te blusschen en grooter onheil te voor
komen. Nadat de avery in de garage
van de firma W. Stam was hersteld,
kon de trailer de reis naar Rotterdam
voortzetten.
Aankoop van schepen.
Nieuw-Lekkerland. De scheepssloo-
pery De Koophandel alhier heeft be
halve de vyf schepen, die eenige dagen
geleden reeds zyn aangekomen, nog
aangekocht de Kngelsche loodsboot
Brittania en de Engelsche trailer Quick
set van de Tyne Pilotage Commissio
ners te South Shields. Zaterdag ls de
Brittaiïnia met de treiler op sleeptouw
d» wexf aanaeko^»»
POGING TOT OPLICHTING TE GOUDA
Op 24 September te omstreeks twaalf
uur stapte in den goudsmldswuikel van
R. van Deth aan de Oroenendaal te
Gouda een jongmensch binnen, dat
eenige gouden zegelringen wilde zien.
De vrouw van den goudsmid toonde hem
de collectie en al spoedig had hy er een
aantal uitgezocht, die wel in zyn smaak
vfelen. Hy vertelde, dat hy Dltmar
heette en boven notaris Beumer aan
het Regentesseplantsoen woonde, vyf
ringen wilde hy graag op zicht mee
nemen. De winkelierster vertrouwde t
zaakje echter niet. Ze was wel bereid
op zicht te geven, doch zy zou 't dienst
meisje die ringen dan wel even laten
brenger, naar het Regentesseplantsoen.
Aldus werd afgesproken.
Het dienstmeisje stapte kort daarop
naar het Regentesseplantsoen en toen
zy daar aankwam, werd zy aange
sproken door het Jongmensch, dat ver
telde, dat zyn vader niet thuis was,
maar dat hy het doosje met de ringen
wel in ontvangst zou nemen. Het meisje
dat van de winkelierster een extra waar
schuwing had meegekregen, ging daar
niet op ln, ook al bleef de Jongeling
aandringen. Tenslotte zei hy, dat zy
dan maar mee moest komen naar de
Crabethstraat, daar was zyn vader. Men
liet zich met het veerpont je overzetten
en in de Crabethstraat gekomen, ver
dween de jongeman ln de woning van
den Lutherschen dominee J. J, Simons,
waarvan de deur openstond. Weinige
oogenblikken later was hy weer buiten
en zei tegen het meisje, dat hy zyn va
der gesproken had en dat alles nu ln
orde was, zoodat zy de ringen wel kon
afgeven. Maar volgens het meisje was
de zaak niet ln orde en zy is met haar
pakje naar de goudsmidswinkel terug
gekeerd, waar men nu zeker was van een
poging tot oplichting.
Er werd aangifte gedaan by de politie
die dadeiyk een onderzoek instelde en
ook de Luthersche predikant hoorde,
zy kwam te weten, dat de predikant
den Jongeman wel kende, althans zich
hem wel herinnerd had, toen hij tegen
over den predikant zyn naam had ge
noemd. Wat hy eigeniyk was komen
doen, was den predikant niet duideiyk
geweest, want toen was gebleken met
wlen de dominee te doen had, was de
bezoeker plotseling gejaagd geworden en
had gevraagd of hy later niet eens te
rug mocht komen.
In het Algemeen Politieblad werd toen
de opsporing verzocht van den 23-jari-
gen reiziger G. K.,' die by den predikant
op bezoek was geweest en toen het O.M
by de rechtbank te Rotterdam, mr. J.
C. V. Meischke, dit bericht las, herinner
de hy zich, dat deze jongeman nog op
22 September voor hem voorgeleid was
als verdacht van verduistering van een
fiets. Hy was toen al een bekende van
de politie en hy zou zeker ln het Huls
van Bewaring ingesloten zyn, als hy
niet aannemeiyk had kunnen maken,
dat hy nu een betrekking had en er dus
kans bestond, dat hy op het goede pad
zou komen. Ten bewijze daarvan werd
het O.M. een spoorabbonnement overge
legd, dat tot 15 October geldig was. Het
O.M. had hem de kans willen geven en
hem op vrye voeten gelaten.
Nu moest K. terechtstaan terzake van
poging tot oplichting. Hy ontleende in
Gouda te zyn geweest. Volgens zyn be
wering was hy die 24e September ln
Groningen geweest.
De winkelierster, het dienstmeisje en
de predikant waren echter pertinent ln
hun verklaringen, dat het verdachte was
met wien zy die Zaterdag te doen had
den gehad.
Verd. probeerde er, wat zyn bezoek
aan den predikant betreft, nog tusschen
uit te komen, door te beweren, dat dit
op 17 September was geweest, doch de
predikant was zeer positief en wist ze
ker dat dit op 24 September plaats had.
Het OM. zeide, dat ten aanzien van
het door verdachte opgegeven alibi uit
voerige onderzoeken hebben plaats ge
had, die echter alle op niets zyn uit-
geloopen, zoodat wel moet worden aan
genomen, dat verd- rich aan de ten laste
gelégde poging tot oplichting heeft
schuldig gemaakt. In verband met een
uitgebracht psychiatrisch rapport heeft
het OM. geëischt 6 maanden gevange
nisstraf, door te brengen in een by ron
dere strafgevangenis.
Ook een Bete verduisterd.
Dezelfde verdachte heeft vervolgens
terechtgestaan wegens verduistering
van een flets. Tegenover den rijwiel-
bewaard»- J. M. Houstra had verdachte
het doen voorkomen, alsof hij gestuurd
werd door het Leger des Heils en hy
had uit naam van het Leger een flets
ter leen gevraagd, omdat hy een bood
schap moest doen aan het station DP.
De fiets was hem gegeven, maar ver
dachte had het vehikel verkocht.
Dit feit bekende hy ten volle. Het O.
M. eischte te dezer zake nog drie maan
den gevangenisstraf tegen hem.
Mr. J. Siyper heeft in een uitvoerig
lUeidooi een clemente straf gevraagd
Toen een dikke week geleden rbpgen
vooraanstaande economen ens^ndenfe ter
zake kundxgen een schTifteiyk^-'nood-
kreet aan de regeenng postten, waann
zy betoogden, dat het hu*d«ge financieele
beleid regelrecht naar de afgrond voerde,
waren wy, buitenstaanders en kinderen
ln de politiek en economie, ontdaan en
hoorden wy het monster des verderfs
reeds om de hoek van de horizon klap
wieken.
We dachten aan onze bittere belasting-
penn.ngen en aan de nieuwe tichelstee-
nen, die we in het zweet onzes aan-
schyns voor de moderne sfinxen en py-
ram den (wanneer het dan nog maar
geen luchtkastelen zyn) zullen moeten
bakken. De zon werd Ineens grauw en
geniepig, we zagen het onheil duizelig
snel komen aanrennen, we vertelden al-
lerwege dat we he taltyd al hadden zien
aankomen. Sommigen dachten al dat zy
de volgende morgei tusschen de puin-
hoopen v-n ons Heeriyk en Eensgezind
Kon.nkry„ zouden ontwaken.
Maar het Koninkryk stond er de vol
gende morgen nog en het bleek dat de
zon alleen vanwege de regenachtigheid
des Vorigen daags grauw geweest was,
de groenteboer was harteiyk als altyd
en de slagersjongens waren weer niet
van de deur weg te slaan, zooveel nieuw
tjes hadden ze te vertellen. Kortom, we
voelden ons als Multatuli's Droogstoppel
(makelaar in koffy. Lauriergracht 37,
Amsterdam) die een toko-houdende ken
nis in de Oost had, dien het daar best
ging, weshalve Havelaar slechts een on-
verbeteriyke raddraaier en zwartkyker
was. Toen daarop veertien vooraanstaan
de economen en andere ter zake kundi-
gen in een e'gen adres repliceerden op
het adres van hun collega's van de an
dere kant, daarin duideiyk makende dat
er geen reden voor Ongerustheid was en
dat het met de centen nog besc losliep,
namen wy ons voor eens en altyd voor
ons n.et te laten beïnvloeden van welke
zyde dan ook. We weiden toph maar
steeds voor niets opgewarmd, het liep al
tyd nog wel los. Bovendien zaten ze in
Frankrijk nog meer met,hun financiën
ln hun maag en ln Du.tachiand moesten
ze de Nibëiungen&chat aangeboord heb
ben, anders was het onverklaarbaar hoe
ze daar nog wat konden uitvoeren. En
dan, het laatet n et het minst: veertien
tegen negenzeg nou zelf.
We concludeerden: niemand weet hoe
de vork m de steel zit, dat heeft het pu-
bliek nooit geweten en het ging altyd
goed. Dus behoeven wy ons ook niet on
gerust te maken. Dan zyn er die adres
sen, twee zyn het er nu, over een half
jaar zijn het er misschien al tien en kry-
gen we een speciaal bureau voor het be
handelen van financieele adressen. Want
dat is in ons land altyd nog de eenige
weg geweest. Ondertusschen gaan de za
ken hun gang en krijgen we elk Jaar de
begrooting annex nieuwe belastingplan
nen thuisgestuurd Hoe ls in vredesnaam
een financieel beleid mogeiyk zonder tel
kens met nieuwe belastingen te komen?
Wat zyn dat voor weerzinwekkende op
ruiers, die meenen dat een staat be
stuurd kan worden door de ingezetenen
geld toe te geven, inplaats het van hen
te vorderen? Die ons lekker maken voor
niets? Die ons het genoegen „aan onze
sigaar, aan onze kleine en groote pretjes,
aan onze "rustige rust" vergallen en die
ons ineens het besef geven dat we er
eigeniyk zoo beroerd aan toe zyn? Wy
willen niets met die lui te maken heb
ben; wy zyn degeiyke staatsburgers; wij
biyven by het oude.
Denkt de regeering ook: wy bUJven bil
het oude?
Of misschien: Na ons de zondvloed?
Uitspraken.
De Rotterdamsche rechtbank heeft
uitspraak gedaan in een zaak van C. N.
grossier te Gouda, appellant van een
vonnis van den kantonrechter, waarby
hy wegens overtreding van de motor
en rijwielwet was veroordeeld. De recht
bank heeft het vonnis bevestigd.
Verder besliste de rechtbank ln een
zaak van T. M. F. J. 8., fabrikant te
Gouda, die ln hooger beroep had te
rechtgestaan van een vonnis van den
kantonrechter te Gouda, waarby hy
wegens een overtreding van de motor
en rijwielwet was veroordeeld tot f 25
boete subs. 5 dagen hechtenis, van welk
vonnis de ambtenaar van het O.M. in
appél was gekomen. De rechtbank heeft
het vonnis bevestigd, doch de straf ge-
wyzigd ln f 10 boete subs. 5 dagen
hechtenis.
Daarna wees de rechtbank vonnis in
een zaak van denzelfden verdachte,
thans appellant van een vonnis van den
kantonrechter te Gouda, waarby hy,
wegens een overtreding van de motor
en rijwielwet was veroordeeld. De recht
bank heeft het vonnis bevestigd, doch
de straf gewyzigd ln ontzegging van de
bevoegdheid om motorry tuigen te be
sturen voor d» tiid van 6 maanden.
ANTi-bEMIilSME EN CHRISTENDOM.
Het antl-semltisme, dat een vreemd
woord is voor een leeiyke zaak en dat
n.et anders beteekent dan Jodenvervol
ging, ik een vraagstuk van onze iyd. Ds.
T. W. van der Ley, predikant te Gronin
gen, heeft by de uitgevery De Kern te
's-Gravenhage in een kort bestek dit
vraagstuk uiteengezet. Hy geeft eerst
een zeer kort en zeer beknopt overzicht
van de vroegere vervolgingen en moord-
partyen, waaraan de Joden hebben bloot
gestaan. Het ls eigeniyk geen overzicht,
maar slechts het geven van eenig denk
beeld van wat zooal den Joden is aan
gedaan, maar het is geen duizendste
deel van de werkeiykheid. Daarna be
spreekt de schryver de maatregelen en
de leerstellingen ln Duitschland ten op
zichte van deze vervolgingen.
De professor in de theologie Kittel
schrijft in *yn werk „Die Judenfrage",
dat het beste middel zou zyn: uit
roeiing, maar, zegt hy, daar dat niet
ls gelukt aan de Spaansche inquisi
tie en niet aan de Russische po
groms, zal dat in Duitschland ook wel
niet mogeiyk biyken. Dese hoogleeraar
in de Christeiyke le»- betreurt dat biyk-
baar! Om dat eenlgszlna te verbloemen
verkondigt hy de volgende onbegr'jpe-
Ujkheid: als Duitscher bsnt hy de Jo
den uit, als Christen beschouwt hy hen
als zyn broeder. Dat wil dus zeggen: als
Duitscher roei ik ze uit of verjaag ze bui
ten het land, om hen dan als brooder te
beweenén^
Ds. v. d. Ley waarschuwt er voor om
anti-senrtiwnfi ffter utar latuta M
laten opkomen, omdat het voor een
Christen onaanvaardbaar is en de schry
ver spoort aan zich daartegen met alle
kracht te verzetten.
'l tgenover ds bsricktsn over
oorlogstoerusting willen tee
stellen mededetltngen eon
vredes-voorbersiding
OORLOGSSPEELGOED.
De Deensche sectie van de Int. Vrou
wenbond voor Vrede en Vrijheid, heeft
een schryven tot fabrikanten en hande
laars in speelgoed gericht, waarin ge
vraagd wordt geen oorlogsspeelgoed te
vervaardigen of te verkoopen tegen
Kersttyd. Het ls de bedoeling, kort voor
Kerstmis de ouders te waarschuwen,
door middel van de pers, geen oorlogs
speelgoed te koopen, en men vond het
Juister daarvan nu reeds de belangheb
benden te verwittigen. Reeds twee fir
ma's antwoordden gunstig.
Giessendam. De uitslag van de pu
blieke verkooplng ten overstaan van
notaris H. A. Dekker, gehouden ln hotel
Dekker, is als vpigt:
Perc I: Woonhuis met schuur, kip
penhokken, tuin, ultpad en water, B
266 alhier, groot 12 a., 78 c.a., ingezet
op f 4200, gemynd op f 375 door W. de
Jong Bz
Perc. II: Zes woningen met schuur
tjes en erven, Rivierdyk B nos. 579 t.m.
584, tezamen groot 5 a. 55 c.a„ ingezet
op f 2200, gemynd op f 250 door P. Hey-
koop.
Perc. III: Woonhuis met erf, B no. 71
alhier, groot 2 a. 50 c.a., ingezet op
f 1525, gemynd op f 430 door G. A. Hol
leman.
Perceel IV: Bouwland met watering,
naby de Molentocht en de Kanaaldyk,
groot ongeveer 33 a., 5 c.a„ ingezet op
f 250, gemynd op f 150 door E. den
Breejen Bz.
Perc. V: Bouwland, genaamd he.
Kooitje, aan den Kanaaldyk, ten zuiden
van den ryksweg, groot ongeveer 29 a-,
67 c.a., ingezet op f 175, gemynd op
f 100 door G. Verspui.
Perc. VI: Bouwland, genaamd het
Kooitje, ten noorden van de ryksweg,
groot ongeveer 35 a„ 83 c.a„ ingezet op
f 200, gemynd op f 10 door K. /- den
Breejen.
Perc. VII: Bouwland ln de Beneden-
polder, naby de Nleuwer.weg, groot 48 a.
90 c.a., Ingezet op f 500, gemynd op
f 100 door E. Muls.
Perc. VIII: Weiland met watering, g»
naamd Huibertjesakker alhier, groo*
54 s... 42 c.a., ingezet op f 500, «temljnd
'150 door H ia.
