SCHOONHOVENSCHE COURANT f
f89
[Plaatseïijk nieuwsj
„Insulinde”
Rook- on Pruimtabakken
vanaf 5 cant par half ons
Vraagt ze Uwen winkelier of bij:
W. RIJNEVELO,
Haven 66 - Tal. 91 - Schoonhoven
Ernstige ontploffing te Weesp.
DE VRIJE SPELLING.
No.‘8073.
TIEN BLADZIJDEN.
WOENSDAG 25 JANUARI 1*39
Tie JAARGANG.
SCHOONHOVEN, HAVEN 25. PootroUniag 13703.
G. C.
DE
K.
over
totaal
Op-
er een compleet koperen
welke
de
ten
nabij
Dinsdag
.Jdarnix
in Zwitserland en Nederland.
2000 vluchtelingen zijn in Australië
6000 in Britsch-Afrika toegelaten.
deze
vond
e Leeuw
e biljart-
lioen en
■ijzen
•Iko regel
plMteing
ten tien i
plaatst ie
lÉiijega'
Philips radio
1930
Contant
NIEUWSBIAD VOOR ZUIOIIOLLAND EN UTRECHT
mts meer
-__l Telet 20. TeL-Adree: Vannooten. S. W. N. VAN NOOTEN, SCHOONHOVEN, HAVEN 25. Foeirekenmg 13703.
Advertontièn1-6
meer
hal ven
wordoo
i .Do
MILITAIR VLIEGTUIG BIJ BANDOENG
NEERGESTORT.
Reserve-offlcier gedood.
Een militair vliegtuig van het type C 10
is gisteren bij Bandoeng neergestort. De
bestuurder, een reaerve-officier, is omge-
komen. Pe* monteur wUt zich door een
vastgMtaida i»«paUa<«a t«g«a oa<evail«a von«K«rd' voor bedrages, gewaareorgd doer do NIEUWE HAVBANK to Sehiodam, tob
Gulden by verliet 100 H ▼«bos AA Gulden bij verliet van De venekerdemoetin be*
4UU »an een oog. 1 UU van een duim. OU eon anderen nngor bezit «jjn van een polis.
sprong met een parachute te redden.
Later bleek, dat de omgekomen be
stuurder was de reserve-luitenant F.
Korff. De tweede inzittende was serge-
ant-monteur den Hollander.
INSTELLING VAN LUCHTPOLITTW.
Ambtenaren van de rij ksveldwacht en
leden van de Vrijwillige Organisatie van
Sportvliegers plegen overleg om, indien
de betrokken minister hiertoe zijn toe
stemming verleent, te komen tot de instel
ling van een soort van luchtpolitie. De
bedoeling is, dat een aantal rljksveld-
wachters zou worden opgeleid tot waar
nemers aan boord van vliegtuigen, welke
waarnemingen zij dan In bijzondere ge
vallen zouden verrichten aan boord van
vliegtuigen van leden der V. O. S.
Hoewel de onderhandellngen nog niet
beëindigd zijn, mag een gunstig resultaat
verwacht worden.
EEN DOODE, VIER ZWAAR- EN EENIGE
LICHTER GEWONDEN.
Gisterochtend, omstreeks kwart
tien, werd het personeel van Van Hou
tens Cacaofabriek te Weesp opgeschrikt
door het geluld van een hevige ontplof
fing.
Het bleek, dat deze zich had voorge
daan in de fabriek der N.V. Pharmaceu-
tlsche Producten Mij. Philips—Van Hou
ten, onderdeel der N.V. Van Houtens Ca
caofabrieken. Bij deze explosie, waarvan
de oorzaak tot. nu toe nog niet bekend
is, werden vijf personen zwaar gewond.
Enkele anderen liepen lichte kwetsuren
op. Tot de licht gewonden behoort ook
de directeur der N.V. PhilipsVan Hou
ten, de heer Van Marken.
Na de ontploffing ontstond brand, wel
ke zich echter niet ernstig liet aanzien.
Om halftwaalf had de brandweer, die
met groot materiaal was uitgerukt, het
vuur nagenoeg bedwongen.
Een onderzoek wees spoedig uit, dat de
ontploffing was geschied in het labora
torium, gelegen op de derde verdieping
van het groote, uit steen opgetrokken
fabrieksgebouw. De oorzaak was, dat een
kolf met aether uit elkaar sprong. In ’t
laboratorium werd een groote verwoes
ting aangericht. Alles werd door elkaar
geworpen, menschen vielen op den grond
terwijl alle ruiten sprongen. De direc
teur der fabriek, de heer Van Marken,
schroeide het hoofdhaar. De brandweer
van Weesp behoefde geen dienst te doen.
Een der zwaargewonden, de heer
Freen, die brandwonden over het gehee-
le lichaam had opgeloopen, is in hoogst
zorgwekkende toestand naar de Gerar
dus Majellastichtlng te Bussum vervoerd.
Hij is gistermiddag overleden.
Vier anderen zijn naar hpt Burgerzie-
kenhuis te Amsterdam vervoerd.
Men produceerde in de fabriek dohy-
fraL een vltaminehoudende chocolade,
welke wordt vervaardigd volgens ’n pro
cédé, dat enkele jaren geleden is uitge
vonden.
DEURWAARDER GESCHORST.
Oneerlijke praktijken.
De deurwaarder bij de arrondisse
mentsrechtbank te Utrecht, W. A. d-1 nemen.
eenige gevuld waren met
voor het stoken van alcohol. Het
stel was nog warm, zoodat het kort te
voren moest zijn gebruikt. Voorts wer
den een aantal ledige bussen gevonden
en drie liter afgestookte alcohol ter
sterkte van 60 In een kist met hout
wol waren onderdeden van een glazen
dlstilleertoestel van groote, waarde, ver
stopt. Een zoon van den veehouder, die
te Waddinxveen een oliehandel drijft,
bleek de distilleerderij te explolteeren.
Tegen vader en zoon is procesverbaal op
gemaakt. Beiden hebben een bekentenis
afgelegd. Er zou sinds een half jaar al-
cohQl gestookt zijn. De installatie is in
beslag genomen.
Zevenhuizen. De gemeenteveldwachters
van Nieuwerkerk ad. Ussel, in samen
werking met hun collega uit Zevenhuizen
hebben procesverbaal opgemaakt tegen
P. V. uit deze gemeente, die Zondag
avond op zijn motorrijwiel links van den
weg reed, geen licht aan had en niet in
het bezit was van een wegenbelastlng-
kaart. Bovendien was V. nog door het
stopteeken gereden, dat de veldwachters
uit Nieywerkerk hem hadden gegeven.
In het tijdvai^ van 6 Febr. tot V
Maart zal in deze gemeente door de P.T.T
de kabel gelegd Worden, benoodigd voor
de automatische teiefopn
Zij, die de schoolbanken verlaten had
den voor minister Marchant zijn nieuwe
spelling invoerde, herinneren zich nog
hoe zij hebben geblokt op de wonderlijke
shnger-de-slangers in de spelling van de
Vries en te Winkel, de wispelturigheden
in de geslachten en in de schrijfwijze, de
onregelmatigheden en de uitzonderingen
op de regels. Zij weten ook dat het geen
Nederlander gegeven is om met zekerheid
na het schrijven van een stukje proza
te kunnen verklaren, dat er geen fouten
in zijn en dat niemand zonder een woor
den boek naast zich de ongewisheid der
geslachten kan bepalen. Toen is de spel
ling Marchant gekomen „Niet zoo, maar
zo", doch die in werkelijkheid maar zoo
zoo was. Weer waren er regels met vele
onverklaarbare uitzonderingen, weer
vroeg de leerling in die nieuwe spelling,
waarom hij schrijven moest „Franse” taal
en „Russische" ta%l en omdat de spelling
Marchant overal slecht ontvangen werd,
tooverde minister Terpstra een andere te
voorschijn, welke evenmin voldeed, waar
op minister Slotemaker een derde spel
lingwijze Indiende. Intusschen zijn er,
meenen we, door njlddel van minlsterieele
aanschrijvingen of dergelijke ambtelijke
handigheden, nog een paar andere spel
lingen bijgekomen, waardoor thans een
zoodanige bandeloosheid bestaat in de
schrijfwijze van onze taal, dat het bijna
niet meer mogelijk is ze uit elkaar te
houden en men ziet dan ook het ver
schijnsel, dat ieder schrijft, zooals het
hem lust. Voor de leerlingen, die de
schooi verlaten, is het vaak uiterst lastig.
Zij hebben op school een der nieuwste
spellingen geleerd, maar op het kantoor,
waar zij geplaatst worden, wordt vast
gehouden aan de spelling van vóór Mar
chant en nu moeten zij met spoed trach
ten ook die te gaan beheerschen.
In Noorwegen maakt men dezelfde na
righeid door. Sinds 1897 kent men daar
vier spellingen en zoo schrijft daar een
deel van de bevolking volgens de spelling
van voor 1897, een tweede volgens die van
1897, een derde volgens de schrijfwijze
ABONNK’B, du wek mb mm adminiatr»u« opgorw ‘voor d« vo-Mkonag. tya volgaas da
QAAA0014"1 ‘•’•“•‘•“g* Afin öttldeB QAA Guide» by varliaa
Z VUU aagaaabikinaid. UUU orariydan. uUU band al voai,
W., kantoor houdende te Maarssen, is als
zoodanig geschorst.
Deze deurwaarder zou expkrften en
vonnissen eigenmachtig hebben verhoogd
en het surplus te eigen bate hebben aan
gewend.
Met verschillende door hem geleide
verkoopingen moet v. d. W. het evenmin
nauw hebben genomen. Enkele weken
geleden werd te Nleuwersluls de inven
taris geveild van het hotel „De Kam
pioen’’, waarvoor v. d. W. de voorberei
dingen had getroffen. V. d. W. was we-
gpns ziekte niet bij de veiling tegen
woordig. Bij de nummering der te veilen
voorwerpen zou v. d. W. een aantal de
zer voorwerpen hebben meegenomen. Op
de verkoopdag bleken flesachen wijn en
een groote hoeveelheid jenever niet meer
aanwezig en de vermissing hiervan wordt
aan dezen deurwaarder geweten.
NOBEL-VREDESPRIJS VOOR
CHAMBERLAIN?
Twaalf leden van de Zweedsche Rijks
dag hebben voorgesteld, de Nobelprijs
voor 'de vrede voor het jaar 1938 toe te
kennen aan Chamberlain.
Zij hebben dit voorstel ingediend bij de
Nobelcommissie van het Noorse he parle
ment, waarbij zij de meening uitspraken
dat „Chamberlain ongetwijfeld in Sep
tember 1938 Europa voor een ramp heeft
behoed".
WRAK VAN DE LEONIDAS I WORDT
GELICHT.
Vrijdagmiddag had men vanaf
sleepboot „Zeemeeuw", 8 KM.
Noordwesten van Hindeloopen,
boei 5, een mast boven water zien uit
steken. Bij onderzoek is het vermoeden,
dat men hier te doen had met het wrak
van het tijdens de Jongste ijsperiode ge
zonken motortankschip „Leonidas I”,
juist gebleken.
De reederij Goedkoop te Amsterdam,
heeft thans opdracht gekregen *t schip,
dat geladen is met 80 ton gasolie, ben
zine en petroleum, te lichten. Het werk
zal waarschijnlijk eenige dagen in beslag
.-eeols f lAOl
f 0.20; dorde
prijs. Adver-
grstie .ge-
Gorcumer".
Versehynl Mi
en Vrijdag. F;,_,
Ung: voor Schoonhoven
maanden 1-25; p. post
Met venekering 15 oenti
ingevoerd in 1907 en tenslotte is er nog
een van 1917. In dat land is er regel
maat en elke tien jaar een nieuwe spel
ling, bij ons«<gaat dat veel sneller, hier
hebben we in 10 jaar vier spellingen uit
gevonden. In Noorwegen schijnt een van
de vier spellingen de overwinning te heb
ben behaald en nu wordt die gewichtige
factor in des menschen bestaan kracht
dadig doorgevoerd. De gemeentelijke
ambtenaren, alle officieele lichamen en
de groote particuliere bedrijven hebben
besloten hun ambtenaren en hun em
ployee’s weer naar school te zenden om
de spellingveranderingen te gaan leeren
en de spoorwegen zenden hun ambtena
ren zelfs naar de universiteit. Een dag
blad in Noorwegen is al zoover, dat het
in de nieuwe spelling verschijnt, maar de
andere zijn blijkbaar niet zoo vlug en
schrijven volgens de oude leer. Het schijnt
echter dat een kleine groep in Bergen
roet in het eten gaat mengen, want in
die stad is een vijfde spelling samenge
steld, welke ook weer aanhangers vindt.
Het zijn krasse maatregelen en we ho
pen, dat het in ons land zoover niet zal
komen, wij kunnen de energie en de kos
ten welke aan zoo’n onderwijs verspild
worden beter aanwenden. Wat er wel ge
beuren zal, schijnt op het oogenblik nie
mand te weten. Regelmatig wordt bij de
behandeling van de staatsbegrooting
in de Kamers eenige uren gesproken
over de spelling-verwarring eh dan blijft
alles zooals het was. Er is weer een nieu
we commissie werkzaam, die vermoede
lijk met een nieuwe voordracht zal ko
men en waartegen nieuw verzet zal ko
men.
Dat verzet zou misschien minder krach
tig zijn wanneer de ontwerpers zich eens
geheel wilden losmaken van het bestaan-
de en een spelling voorstelden, die na- j
tuurlljk is en ongezocht, zonder regels- I
met-uitzonderingen en zonder schrijf
wijzen, die terugwijzen naar een ver ver- I
leden.
VORSTELIJK HUWELIJK TE ROME.
Een sobere plechtigheid.
Maandagaochtend is in de Paulljnsche
kapel van het Quirinaal te Rome het hu
welijk voltrokken tusschen de jongste
docther van koning Victor Emanuel, prin
ses Maria van Savoye en prins Luigi van
Bourbon-Parma.
De plechtigheid droeg een strikt beslo
ten en sober karakter. Het aantal genoo-
digden was zeer beperkt. Geen andere
versiering was aangebracht dan witte ro
zen. Als getuigen van de bruid traden op
de kroonprins van Italië en de graaf van
Turijn, als getuigen van den bruidegom
zijn broers, de prinsen Xaverius en Gae-
tan van Bourbon-Parma.
Na de huwelijksplechtigheid brachten
de jonggehuwden een bezoek aan het Va-
ticaan, waar zij door den Paus in zijn
particuliere vertrekken werden ontvan
gen. De Paus gaf hun zijn zegen, waar
na hy prinses Maria een rozenkrans
schonk van agaten kralen, op goud ge
schakeld. De bruidegom kreeg een gouden
medaille. Het Jonge paar schonk den
Paus een ciborie, d.l. een kelk ter be
waring van het allerheiligste altaar
sacrament.
Na een bezoek gebracht te hebben aan
kardinaal Pacelli, knielden de Jongge
huwden neer op het graf van Petrus.
Goed sfgeloopen.
Groot-Ammen. De vrachtrijder W. Ro-
zendaal, die Dinsdagmorgen met zijn
auto, beladen met vijf kopten, wilde
draaien boven aan de stoep in Gelkenes,
reed daarbij achteruit, waardoor de ach
terwielen van de dijk gleden en de wa
gen over de kop van de hooge dijk sloeg.
Wonder boven wonder kreeg geen der
inzittenden, evenmin als het vee letsel,
alleen de cabine en het hekwerk op de
dijk werden iets beschadigd.
Haastrecht. Op 1 Januari 1938 telde
de gemeente Haastrecht 2265 zielen,
waarvan 1194 mannen en 1071 vrouwen:
Dit aantal vermeerderde door geboorte
met 23 en 23, totaal 46, door vestiging
met 80 en 54, totaal 134. Totaal dus 103
mannen en 77 vrouwen, tezamen 180. De
bevolking verminderde door overlijden
met 7 mannen en 13 vrouwen, totaal 20
en door vertrek met 76 en 73, totaal 149
personen. Totaal dus 83 mannen en 86
vrouwen, tezamen 169 personen. De to
tale bevolking vermeerderde alzoo met 20
mannen en verminderde met 9 vrouwen
gevende alzoo een verschil van 11 perso
nen en bestond op 1 Januari 1939 uit
1214 mannen en 1062 vrouwen,
2276 personen.
Schoolvereeniging.
Lekkerkerk. De Vereenlging tot
richting en Instandhouding van Christe
lijke Scholen hield Maandagavond haar
jaarvergadering in de Christelijke school
De voorzitter, de heer T Berger, opende
met gebed, waarna de notulen onveran
derd werden goedgekeurd. Hierna deed
de penningmeester, de heer P. Vos, re
kening en verantwoording. Na voorle
zing van het rapport der controlecom
missie werd de rekening met een batig
saldo goedgekeurd. De heer A. Littel
bracht verslag uit van het Autobusfonds.
Bij de bestuursverkiezing werden de
heeren T. Berger, P. Voe en G. C. Aar-
noudse herkozen. De leden der controle
commissie, de heeren Joost de Vries, G.
C. Klerk en W. den Ouden werden bij
acclamatie herkozen. Besloten werd tot
invoering van de Uniecollecte. Na be
spreking van nog enkele huishoudelijke
zaken werd de vergadering door den
voorzitter gesloten,
Het bestuur van de Jongerengroep
van de Bond van Kaasproducenten, afd.
Lekkerkerk en Krimpen a d. Lek bestaat
thans uit de volgende heeren: Voorzitter
M. T. Hoogerwaard; secretaris P. de
Jong L. Mzn.; penningmeester O. Ooms;
commissarissen D. van der Graaf Wz. en
•Adr. de Vos Czn.
Lekkerkerk. De dubbeltallen voor de
verkiezing van drie bestuursleden voor
de Vereenlging tot oprichting en In
standhouding van Scholen met den Bij
bel, wegens periodieke aftreding van de
heeren T. Berger, P. Vos en G. Q. Aam-
oudse zijn als volgt: T. Berger en Jac.
Mudde, P. Vos en L. A Klerk;
Aamoudse en C. Eikelenboom.
Ottoland. De bevolking dezer gemeen
te bedroeg op 1 Januari 1938 totaal 606
zielen, te weten 305 mannen en 300 brou
wen. Er werden in 1938 geboren 5 Jon
gens en 6 meisjes, terwijl zich hier ves
tigden 12 mannen en 16 vrouwen, totaal
39 zielen. /Er overleden 5 mannen en 2
vrouwen, terwijl uit de gemeente ver
trokken 12 mannen en 24 vrouwen, totaal
43 zielen, zoodat de bevolking op 1 Jan.
1939 bedroeg 305 mannen en 296 vrou
wen, totaal 601 zielen, en dus met 4 zie
len is verminderd. Er werden 6 huwelij
ken In 1938 voltrokken.
Loop der bevolking.
Vlist. Op 1 Januari 1938 telde de ge
meente VHst 431 personen, n.l. 236 man
nen en 195 vrouwen, welk aantal ver
meerderde door geboorten met resp. 4 en
3, toaal 7 en door vestiging met 27 en
27, totaal 54. Totale vermeerdering resp.
31 en 31, tezamen 62. Het aantal vermin
derde door overlijden met 1 en 4, totaal
5, en door vertrek met 21 en 21, totaal
42; algeheele vermindering dus resp. 22
en 25, totaal 47
Het verschil bedraagt 9mannen en 6
vrouwen, tesamen 15 personen, zoodat
de bevolking op 1 Jan. 1939 bestond uit
245 mannen en 201 vrouwen, tezamen 15
personen, zoodat de bevolking op 1 Jan.
1939 bestond uit 245 maftnen en 201
vrouwen, tezamen 446 zielen.
POUT1EINVAL HEE^T SUCCES.
Geheime distilleerderij entdekt.
Zevenhuizen. In de nacht van Zondag
op Maandag heeft de rijkspolitie onder
leiding van den brigade-commandant,
den heer C. N. van Eljk uit Gouda, in
samenwerking met een ambtenaar van
de directe belastingen, op het erf van
een veehouder aan de Knibbelweg een
inval gedaan, waarbij in een gecamou
fleerde ruimte een geheime distilleer
derij met twee toestellen ontdekt werd,
In een oud wagenhuis, waarin paarden
gestald en landbouwgereedschappen op
geslagen waren, was een afgeschoten ge
deelte, dat geen ingang had. Op de zol
der was een kippenrengeplaatst. Toen
de politie de kippenren opzij zette, kwam
een luik op twee en een halven meter
bovpn den beganen grond bloot, waar
door de politiemannen in het inwendi
ge van he| afgetimmerde gedeelte kwa
men, waarin de distilleerderij bleek te
zijn gevestigd. De ruimtf was met bord
papier afgeschoten, zoodat er, wanneer
er bij de gaslamp gewerkt werd, geen
lichtstraaltje naar buiten kon dringen.
Een volledige stokerij was in
ruimte ondergebracht. De politie
distilleertoe-
stel en een aantal vaten, waarvan ei
ingrediënten
toe-
DE MOORD OP DE WOEKERAARSTER
Bekentenis van den tweeden
verdachte.
Ook de 25-jarige schilder, die na
den kleinzoon Zondag werd gearres
teerd, in verband met de moord op de
oude leenvrouw in de Jordaan, heeft
een volledige bekentenis afgelegd. Ook
hij verklaarde, dat hij en de kleinzoon
F. E., niet de bedoeling hadden gehad,
de vrouw te dooden.
F. E. had een sok medegenomen om
hiermede de vrouw den mond te snoe
ren en de schilder had gezorgd voor het
touw om haar te binden.
Hij zeide in zijn bekentenis tegenover
commissaris Schreuder, dat hij het touw
toevallig bij zich had. Hij houdt vol,
dat hij van de huit slechts vijf gulden
heeft gehad en niet, zooals F. E. be
weert, de helft.
Hiernaar wordt nog een nader onder
zoek ingesteld.
„MARNIX VAN ST. ALDEGONDE"
EEN DAG OVER TIJD.
In ’t Kanaal door storm over
vallen.
arriveerde het motorschip
van St. Aldegonde" van de
Stoomvaart Mij. „Nederland” op haar
thuisreis 24 uur over tijd te Southampton
met tweehonderd passagiers aan boord.
Het schip had met het slechte weer in
het Kanaal te kampen gehad, waardoor
het zooveel vertraging had. Een passa-
giere had door brekend glas •ten diepe
wonde in het been gekregen; verscheide
ne leden van de bemanning hadden lich
te kwetsuren opgeloopen.
De zeeën die over het schip heen sloe
gen waren zoo geweldig, dat van de brug
het voorschip niet meer was te ondert
scheiden. Tijdens de atofi ving de „Mar-
nix** noodseinen van vijf schepen op,
maar de toestand van het Nederlandsche
mailschip was op dat oogenblik van die
aard, dat het geen assistentie kon ver-
leenen. De bakboordzijde van de bak
kreeg een deuk van tien voet hoog en
dertig voet lang. De kapiteinshutten en
de salons werden overstroomd; in de ver
blijven voor de bemanning was het nog
erger. De eenige kans om grooter gevaar
te vermijden was koers veranderen en op
zee te sturen. Het schip'Is van Frankrijk,
waar het bij kaap Quessant door de storm
was overvallen, toen vijftig mijl uit de
kust gevaren.
244.000 JODEN VERLIETEN DUITSCH-
LAND.
Sinds April 1933.
Tusschén 1 April 1933 en 31 December
1938 hebben 244.000 Joden Duitschland
verlaten. Van hier zijn 50.000 naar de
Vereenigde Stiten, 40.000 naar Zuid-
Amerika en 50.000 naar Palestina en de
Aziatische landen gegaan. Ongeveer
95.000 vluchtelingen zijn in Europa ge
bleven, waarvan 20.000 in Frankrijk,
12.000 in Groot-Brittannlë en evenveel
en Nederland. Slechts
en
Jan Brouwer - Schoonhoven
Radio technicus Erkende Philips service
