I*
THEE doet JB
Rij is er wbg wan!
DE!
V
Telegrammen
Schoonhoven
[•Moment geleden stak hij er zijn pijpje bij pp
A hij is er wèg van! Metedn wèg van het hoogste
itokgenotNiemeijèr's Roode Sterj! 100 Geur!
Plaatselijk nieuws
Buitenland
NAAR het einde van de strijd
IN SPANJE.
["FEUILLETON, j
Regeeringscrisis in België.
'n Boeiende
geluksfilm
j Gemengd nieuws
De boete van de Duitsche Joden.
2
VRIJDAG 19 FEBRUARI 1939
HOOFDPRIJZEN STAATSLOTERIJ.
Trekking van heden.
DEN HAAG, 10 Febr. Heden werden de
volgende prijzen uitgeloot:
3000: 19863.
1000: 18020 9816.
VEftGEEFSCHE HULP.
De „Veendam" vond slechts
wrakstukken.
AMSTERDAM ,10 Febr. Het stoomschip
„Veendam" van de Holland—Amerika-lijn
dat Woensdag op het daartoe ontvangen
verzoek om hulp van het Engelsche
stoomschip „Mana de Larrinaga" naar
de opgegeven plaats gestoomd is en daar
Donderdagochtend om 11 uur Green-
wich-tijd is aangekomen, is in de buurt
daarvan talrijke wrakstukken gepasseerd
In de richting van de wind heeft toen
de Veendam wederom twintig mijl opge-
stoomd, waarbij het schip een andere
boot, die ook opsporingen verrichtte,
passeerde. Daarna zette de „Veendam"
om half zes des middags de reis voort.
DE LAATSTE OOGENBLIKKEN VAN
DEN H. VADER.
ROME, 10 Febr. Hoewel de laatste
woorden van den paus niet duidelijk ver
staanbaar waren, meent men, dat zij
luidden: „In vrede, o Heer". Het was den
Paus niet meer mogelijk, mee te doen aan
de gebeden der stervenden. Slechts aan
de beweging der lippen kon men zien.
dat hij de gebeden volgde. Zijn oogen
stonden helder en duidelijk, uitgezonderd
wanneer een nieuwe hartaanval hem
kwelde. Op het laatste oogenblik hief hij
de hand op om de laatste zegén te ge
ven. Toen liet hij de hand vallen en
sloten zich zijn oogen voor altjjjd. Toen
de dood intrad lag er op zijn gelaat een
verheven rust.
Kardinaal Respighi kleedde den Paus
ln zijn pontificael gewaad. Het balsemen
van het stoffelijk overschot zal eenige
tijd in beslag nemen en waarschijnlijk
zal het eenige dagen duren, alvorens het
publiek in de St. Pieter den Paus zijn
eerbied kan betoonen. In het Vaticaan
is afgekondigd, dat een volkomen stil
zwijgen in acht genomen moet worden.
De poorten van Vaticaanstad zijn geslo
ten.
Na het overlijden begaf kardinaal Pa-
eelli zich naar een zijkamer, waar hij
zich ontdeed van de schoudermantel,
welke hij tot dusver droeg, hiermede te
kennen gevende, dat hij het bestuur der
kerk voorloopig op zich nam. De kardi
naal teekende de akte van overlijden en
gaf bevel, de zware klok van de St. Pie-,
ter te luiden, om den geloovigen mede-
deeling te doen van het overlijden van
den Paus. Daarna trad hij de zaal der
congregatie binnen, waar hij de verdere
orders gaf. Op het luiden der klokken van
de St. Pieter begonnen alle klokken van
Rome te lulden. Vanmiddag wordt het
stoffelijk overschot van den Paus over
gebracht naar de troonzaal.
Het bestuur over de kerkelijke zaken
is thans in handen van den kardinaal
secretaris monseigneur Pacelll en van
een commissie van kerkelijke hoogwaar-
digheidsbekleeders, die door den Paus
kort voor zijn dood benoemd waren.
De keuze van den nieuwen Paus.
ROME, 10 Febr. Volgens Reuter zullen
91e kardinalen der katholieke kerk op 28
Februari in een conclave bijeen komen,
om den nieuwen Paus te kiezen. De auto
riteiten van het Vaticaan hebben ter
stond Mussolini van het overlijden in
kennis gesteld, die daarvan onverwijld
den koning op de hoogte bracht.
MUSSERT SPREEKT IN SCHOONHOVEN
Vele hebben van de gelegenheid om den
leider van de Nationaal-Socialistische
Beweging, ir. Mussert, te hooren spre
ken, gebruik gemaakt, niet alleen inge
zetenen van Schoonhoven, maar ook uit
de omtrek. Met auto's, bussen en fietsen
waren de belangstellenden uit de dorpen
in de omgeving naar hier gekomen, zoo
dat de Nutszaal, waar gisteravond de
vergadering belegd was, bij de opening
van voor tot achter met hoorders en
hoorderessen was gevuld. Men scheen
hier hoofdzakelijk met geestverwanten te
doen te hebben, want er werd niet geïn
terrumpeerd en ook bij de behandeling
van vragen ontstond geen wanorde.
Mussert constateerde, dat er wel bijna
niemand meer in ons land zou zijn die
niet begreep, dat er groote dingen ko
mende zijn, een tijdvak van volksche
ontwaking. Allerwege in Europa is die
opleving merkbaar, men begint te besef
fen, dat er geen klassen en groepen en
bevoorrechten zijn, maar volken. Ook in
Nederland is de neiging tot gemeen
schappelijke bouw van het volk merkbaar
Deze typ bouw moet steunen op de begin
selen van godsvertrouwen, liefde voor
beid. Het Godsvertrouwen moet daarop
neerkomen, dat wij het kwade bestrijden
en het goede bevorderen en eikanders
lasten dragen door het brengen van of-
fes. Een volk gaat ten gronde wanneer
het geen offers meer wil brengen. Kerk en
Staat kunnen in dat opzieht dan ook
goed samenwerken, want ook de christe
lijke godsdienst steunt op het offer, al
leen wanneer de een de ander wil over-
heerschen. ontstaan er wrijvingen. Wat
het tweede beginsel, de liefde voor volk
en vaderland, betreft, zeide spr., dat men
zijn zelfrespect alsr volk weer moet terug
krijgen, zonder het volk ls het individu
niets, wat hij bezit, zijn de vruchten van
het werk van 't voorgeslacht. Ons land is
klein, maar bevoorrecht, daarom verdient
het onze liefde ten volle, rifeze vader
landsliefde. die iedereen in h«t bloed zit,
verstevigen en vruchtdragen d te maken,
is het streven van de N S B.
Qok de eerbied voor de
nationaal-socialisten terugbr
eerblfed is nu ver te zoeken,
teert in deze democratische
nog maar rijkdom en positie De gewone
eenvoudige arbeiders, die
geld bijeen te hoopen. wor<
nek aangezien. De N S B wil
plaats de nadruk leggen op
zoodanig, eerst wanneer m
en voor de gemeenschap, is
waardig volksgenoot. Het ka
thans alles naar fijn hand
arbeiders eronder, de mensc
het kapitaal opgeofferd, te:
het kapitaal tefi bate van c
bruint moet Vj|rden. I
arbeiders zijn plaats gfeven
ductieproces en wil hit ka
controle zetterfl
Op deze di| grondslagen
een volksgemeenschap opgei
den. Ook kan alleep 'êen georganiseerd
volk iets beriijcen, men moet onti volk
dat ls volstrekt niet de beteekenis van
onzijdigheid. Integendeel, een neutraal
blad kan juist be^er dan een partijblad
meeningen, onpartijdige meeningen,
uiten. Een neutraal blad behoeft geen
rekening te houden met partijbelangen
of met de verhouding jegens andere par
tijen, maar heeft het recht en de plicht
Zijn meening onbewimpeld te uiten. Wan
neer er bijvoorbeeld een partij in het
land is, die op landverraad uit is, dan
kan en moet zoo n neutraal blad daarop
de aandacht vestigen van zijn lezers, zon
der iets aan zijn neutraliteit te kort te
doen. Dit zou pas gebeuren als het blad
bijzonder voor een groep partij ging kie
zen.
willen de
gen, deze
es bij unep
koortsvrij ca opgeknapt
alleen
en 50 ct.
kans zien
de eerste
t werk als
werkt in
n een vol
talisme zet
houdt de
wordt aan
1 tóch juist
wil el
wor-
Uit hetgeen de heer Mussent i
de artil
naar aan
leiding van het bedoelde Artikel heeft
gezegd, bleek, dat hij heU betoog niet
heeft pogen te bestrijden, dpch er alleen
op gescholden heeft. Red
R.^. KIESVEREENIGING.
De R.-K||| Kiesvereemging vergaderde
Donderdagavond in het R.-K, Parochiaal
ebouw. Na de Christeüj-
ekeurd. 1
schillende
s de voorzitter, de hee
de
de
vergadering. et-
jJotulén 'gelezen en
mededeelingen we# ien
beschouwei
elk zijn pl!
heeft. He|
niemand '(üit,
taak heeft,
van thans dis
een groot gezin, fvaarin
ep eigen capaciteiten
ionaal socialisme schakelt
et redenëert dat elk zijn
leen kennen de arbeiders
nog niet, zij moeten' eerst
worden ingedeeld, de corporatieve staat
is noodig om hen te doen weten wa# hun
taak is. De corporatieve staatsvorm valt
te vergelijken j/met een pyrtamide. welke
smal is aah de top en breec| aan de voet.
De boerenstand moet nu die breede ste
vige grondslag vormen, wat te bereiken
valt door onze grond zoo intensief moge
lijk te bebbuwen in tegenstelling tot de
politiek va)p de regeerlhg-Colijn, die de
arbeid er systematisch uitdrukt, omdat
zij bang is dat er anders teveel geprodu-
cèerd wordt. Er is hier echter niets te
veel. het volk verarmt veel feerdef met de
dag, de criminaliteit, vooral and et de
jonge menschen, neemt toe. Tegenover
een dergelijke regeertngsméthode stelde
spr. die welke in Italië en Duitschland
gevolgd wordt, waar werk is voor allen,
terwijl het buitenland deze staten res
pecteert. Daarom vreezen de machtheb
bers hier te lande de N.SR. ook zoo, daar
die een eind zal maken aan de huidige
toestand. De N.SR. geeft evenwel, on
danks duizend moeilijkheden en belem
meringen, de strijd niet op en als de wet
ten het haar onmogelijk mochten maken
om tot het volk te gaan, dan gaat zij
toch tot het volk en neemt alle conse
quenties voor haar relening.
Bij de behandeling |?aöi»tobigen na de
pauze bleek dat de SciwtWÏÏvensche N.
SR.-ers f 15.30 hadden gëbónonken voor
het verkiezingsfonds.
Nadat een aantal vragen uitvoerig was
behandeld, kwam tenslotte een kranten
knipsel uit de Schoonhovensche Courant,
dat, vergezeld van de schriftelijke vraag
of genoemd blad nog als neutraal kon
worden beschouwd, aan den heer Mus
sert ter hand was gesteld, ter sprake. De
heer Mussert zeide hierover dat de
Schoonhovensche Courant wel meer ar
tikelen tegen de N.SR. opgenomen had,
welke zeer afkeurenswaard Waren, maar
dat het onderhavige „zoo in-vuil was, dat
het te vies was, om beet te pakken".
Toen hij deze uitdrukking bezigde, heb
ben wij de zaal maar verlaten.
(Ter inlichting moge dienen dat het
artikel waarvan hier sprake is „Verra
ders in de Vesting", geplaatst is op 12
Dec. en dat we daarin aanhaalden ge
deelten uit „De Nationaal Socialist" en
uit het „Nationaal Dagblad", waarin
rechtstreeks en met nadruk er op werd
aangedrongen dat Nederland zich zou
aansluiten bij Duitschland, waarin de
party van den heer Mussert zich er boos
over maakte dat de burgemeester van
Rotterdam de voetbalwedstrijd Neder
land—Duitschland had verboden en zich
by voorbaat verheugde over de wraak,
welke Duitschland daarover zou nemen.
De bezoeker, welke de vraag indiende,
welke den heer Mussert aanleiding gaf,
ook ons blad te gaan uitschelden, had
daarby gevraagd of een artikel als het
gewraakte wel overeen te brengen is met
neutraliteit.
Dat woord neutraliteit is voor menig
een moeiiyk te begrypen, ook voor dien
vragensteller. Hy schynt van oordeel te
zyn, dat neutraal beteekent, dat men
A.
Vereenigings
ke groet, openjl
C. A. Deerenbj
volgens WérdJ
;oedgekejj.
Versch
daarop gedaaö.
Hierna bracht de hefer Woudenberg
slag uit als afgevaardigde van de J
gadering'-jl. van de Statenkieskring G
da. Na eenige discussie wend de agé
van de Kamercentrale vastgesteld, i U
In de plaats van ,de bestuursleden me),
Th. Ponsiqen en den heer jjvan Engele
werden gèkozen de heeren
J. Straver.
Hierna ging
len van de ged;
raadsverkiezingen.
Na eenige discussie werd
jvan den heer Dëerenberg gi
Het punt „Uiteenzetting v«
i de gemeenteraad", werd
at© uur aangehoudey.
van de
et vasts te
»dlk m «riPfiiand so, eerbied, «por dolever niets een meening mag hebben»declU /IrarhtH»
rondvraag werd geen gebrul
gemaakt.
<1 CONCERT IN DE HEM. KERk.
In verband met de voltooiing van de
restauratie van het orgel m de Remon-
strantsche Kerk, is gisteravond in de
kerk een concert, gegeven, waaraan me
dewerking verl^endea mej. D. C. van Sie-
renberg de Boeg» zang, de organist, de
heer J. C. Setpn; en de heer J. W. v. d.
Houten, viöol.
De opkomst voor deze avond waren
leden en belangstellenden uitgenoodigd
was bevredigend. Men heeft genoten van
het concert, dat een aantal mooie, melo
dieuze nummers bracht. Mej. Van Sie-
renberg de Boer gaf biyk over een warme,
gevoelvolle altstem te beschikken, wat
vooral tot uiting kwam in enkele liederen
van Catherina van Rennes. Voorts zong
zy twee liederen van Dvorak. Het orgel
spel was technisch eveneens goed ver
zorgd, terwyi ook de violist zyn klank
vol instrument verdienstehjk bespeelde.
Uitgevoerd werden werken van Dvorak,
Durand, Tartinl, Godard, Beethoven,
Schuman, Rink tn Catharina van Ren
nes. De nummers Waren met zorg uitge
kozen, zoodat ze iedereen wisten te
boeien.
Tot slot werd gemeenschappeiyk Ge
zang 185 de verben 1 en 3 gezongen.
ORANJEGARDE.
De Oranje Garde heeft eens aan ge
ïnteresseerden willen toonen, waartoe zy
in staat is en wat haar oogmerken zyn
en daartoe belegde zy Woensdagavond in
hotel a la Station een propaganda-by-
eenkomst, welke goed bezocht was. Er
werd een gevarieerd programma afge
werkt, dat aan zyn doel om propagan
da te maken voor de beweging, goed be
antwoordde. Men kreeg een goed over
zicht van de wyze, waarop de gardisten
hun vergaderingen vullen en aangenaam
weten te maken. Er was zang van de ju
niores en de grooteren, waarbij vooral de
kleinen aardig voor de dag kwamen, o.a.
in een vertolking van een fabel van La
Fontaine en verder een sprookjesnum
mer, waarvoor leuke décors gebruikt wer
den. De keuze der liederen was propa
gandistisch en nationaal en ze waren
dan ook zeer geschikt om de gewensch-
te stemming te verwekken. De program
mapunten, welke te oordeelen naar
het enthousiaste applaus in het by-
zonder de goedkeuring van het publiek
wegdroegen, waren „Grootmoeder haar
kleinkind", waarin een kind een aantal
intelligente vragen aan zyn grootmoeder
stelt, de parade der tinnen soldaatjes,
waarbij de deelnemenden ln kleurige pa
pieren uniformen optraden, de seinoefe-
ningen, die er een indruk van gaven, op
welke wyze berichten door middel van
lichtsignalen overgebracht worden en het
optreden van het „Gamelanorkest", dat
wel over geen gamelan-instrument be
schikte, maar met mondharmonica, flui
ten en trommen de Javaansche muziek
aardig wist te imiteeren en eenige pret
tige volksliedjes ten gehoore bracht. En
kele jeugdige gaxomm deden nog voor-
dj ter heeft den avond
ko|te toespaak ge-
twee sprekers uitge
G. van Oei, secre-
Garde in Nederland,
der de naam Leo Lens
L. Westratë, hoofdlei-
ïrlandsche Oranje Garde.
Eerstgenoemde sprak over „Stakkerds in
de mist", me twie hij allenl vergeleek,
die pogen het werk van ons volk te ver
troebelen en die op kunstmatige wyze
trachten een politieke mist te veroorza
ken, waardoor wanorde ontstaat en zU
de kans hebben hui# voordeel te doen.
De Oranje Garde keert zich juist tegen
een dergeiyk streven, zy wil de Jeugd op
voeden in de gezonde Nederlandsche
sfeer en haar samentrekken om Oranje,
omdat daar alleen de scheidingen kun
nen wegvallen.
De heer Westrate wees op de groote
beteekenis van het Oranjehuis voor ons
land en memoreerde de offers die Wil
lem de Zwyger zich getroost had, om
het volk vry te maken, daarby steeds al
les van de leiding Gods verwachtende.
De Oranjegarde kweekt die liefde voor
Oranje aan, door zich historisch op de
hoogte te stellen van de beteekenis van
ons Vorstenhuis en van de weldaden
Gods en door zich te scharen achter de
Koningin, teneinde de band tusschen Ne
derland en Oranje steeds inniger te ma
ken.
De avond werd besloten met het geza-
meniyk zingen van het Lippe-Detmqld-
lied, waarna de heer De Gruyter voor
ging in dankgebed. In de pauze werd npg
een collecte gehouden, welke op origi-
neele wyze door twee in oud-Hollafidsch
costuum gestoken meisjes, die met een
Juk melkemmers een extra nummertje
verzorgden, werd aangekondigd. De zaal
was kleurig versierd. Smaakvolle décoii
vormden een gezellige achtergrond voör
de verrichtingen op het tooneeL
JEUGDIGE ZWERVERS.
Woensdagmorgen gingen twee Jonge
lieden van hier, De L. en S., op avontuur
uit. Ze wilden wat van de wereld zien en
dies gingen zy te voet in de richting van
Den Haag. Na een zware tippel arriveer
den zy in de residentie, maar toen bet
donker begon te worden, zonk hun de
moed in de schoenen en wisten zy niet
béter te doen, dan hun stoute droomen
op te geven en zich bij de politie te mel
den om nachtlogies. De sterke arm ont
fermde zich hunner, maar daarmee was
tegeUjk de wereldreis ten einde, want de
volgende morgen werden zy op transport
gesteld naa,r Schoonhoven.
ARBEIDSBEMIDDELING.
By de arbeidsbemiddeling waren hier
op 7 Febr. 187 werkzoekenden ingeschre
ven, t.w.: 2 bakkers, 4 chauffeurs, 1 con
ducteur, 3 dekknechts, 2 dienstboden, 1
etaleur, 21 fabrieksarbeiders, 4 goudsme
den, 9 grondwerkers, 5 heiers, 1 houtbe
werker, 2 kantoorbedienden, 1 klinker, 1
koperslager, 1 leerlooier, 1 lompensor
teerder, 1 loodgieter, 15 losse werklieden,
1 mandenmaker, 12 metselaars, 2 me-
Ja aDy wef^ftfiS, 2 meubelmakers, 2 jnolq-
zocht en tm m de pgpl
1 onderwyzen, 14 opperlieden,
3 pakhuisknechts, plateeischll-
plateelgietér, 3 plafceelafwerkers
:etts, 8 schilders, 5 schippers, 2 sl-
•rteerders, 11 sigarenmakers, 1 sla*
ger, 1 stoffeerder, 2 stokerij 1 straatirw-
fcer, 7 timmerlieden, touwslager, I
tuinlieden, i typograaf, I werkster, 2
18 zilversmeden.
GEBORGEN.
De groote trailer van de firma Wam-
rsie de Zn. te Amsterdam, die gister-
orgen dank zij de miserabele toestand
ipm de Lopiker Voordyk ondersteboven
lil de wetering terecht is gekomen, is
Vanmorgen door garage Van Iperen al
hier, gelicht. Dit zware karwei de wa
gen weegt 7 ton verliep by zonder vlot.
De lading die tezamen 8 ton weegt, ligt
nog te water, doch komt vanmiddag aan
de beurt.
DIAMANTEN HUWELIJKFEEST.
Groot-Ammen. Maandag 13 Februari
hoopt het echtpaar J. C. Spek en J. Spek-
De Kluyver, de dag te herdenken, waar
op het voor 60 jaar in het huweüjk trad.
Gevonden: een kindertaschje met
inhoud. Te bevragen by den gemeente
veldwachter.
De politie heeft procesverbaal opge
maakt tegen R„ wegens het zich vast
houden aan een ln beweging zynd mo
torrijtuig.
Aftredend raadslid.
Lekkerkerk. De heer C. Broere Jzn,
voorzitter der liberade raadsfractie, die
gedurende bijna 20 jaar zitting heeft ge
had in de gemeenteraad, stelt zich met
de aanstaande verkiezing niet meer voor
het lidmaatschap beschikbaar.
Gegund.
Oudewater. Het bouwen van twee woon
huizen aan de Lange Burchwal voor re
kening van de wed. Van Soest, is ge
gund aan de laagste inschrijvers, de hee
ren L. Blonk en Zoon alhier, voor de som
van t 6897.
Het noleeren van de Biezen ls gegund,
aan den laagsten inschrijver, den heef
W. B. van Dyk alhier, voor f 2788. Zoo
men weet, hebben B. en W. eenige tijd
geleden een inschryving daarvoor gehouf
den. J
De heeren A. Jansen, A. Boeren, j.
Steenkamer en J. Slootjes zyn gekozen
als bestuursleden der afd. Oudewater y*q
de Ned. R.K. Volksbond.
Gasvergiftiging.
Usselstein. In het gezin van den heer
K. werd de hulp ingeroepen van den ge
neesheer voor een geval van gasvergifti
ging. Bij onderzoek bleek, dat het geheele
gezin, zelfs de hond, teekenen van vergif
tiging vertoonden. Allen hadden overge
geven. Door het spoedige ingrypen van
den geneesheegr, wist men erger te voor
komen en heeft men geen nadeeligc
volgen ondervonden.
■sTWEEDE blad.
NIEUWSBLAD VOOR ZUID-HOLLAND EN UTRECHT, Schoonhoveiisehe Courant
VRIJDAG 10 FEBRUARI 1939
jUs de voorteekenen niet steik bedrie
gen, is met het einde van de stryd in
cltalonië ook dat van de geheele Spaan
sche burgeroorlog in het zicht gekomen.
pe overgave van Catalomë werd
Woensdag een feit door de aankomst van
(den opperbevelhebber der Catalaansche
strijdkrachten, generaal Rojö, opFransch
gebied. Aan de grens was minister-pre
sident Negrin te zyner begroëting aan
wezig.
padeiyk daarna begon een aanhoü-
de|nde en zeer' geregelde intocht van de
redublikeinsche troepen in Frankryk.
Onderhandelingen tusschen
FJraneo en Miaja?
De verwachting dat na de overgave
van Catalbnie de stryd in Centraal
Spanje niet nutteloos zou worden voort
gezét, was. ibndanks alle tegenspraken
vin bevoegde wjdé, gewettigd en ze werd
vjfoénsdag beiflèstigd door geruchten om-
tter t een" ontspanning tusschen Frank-»
rijk en het nationalistische Spanje en
omtkent eén eerste contact Tan die be-
ddelaars
Franco
perbevelpejpl
ten.
Dondardai
blad „D^ily
stap verder,
laat in de ni.^
co met !Miaja
iÉaschen de generale staven
ld generaal Mlaja, den op-
der linksche strydkrach-
;en ging het Engelsche
all' reeds eep belangrijke
let vermeldde, dat, ihaar
it was medegedeeld, Fran-
onderhandelde over de
voorwaarden voor een wapenstilstand.
Mjen meende,1 dat de vyandeiykheden
over i eenigf dagen zouden worden ge
staakt.
l Bemiddeling van Londen en
P4fif-
Intusschen ms een diplomatieke actie,
van ponden én Parys uitgaande, ingezet
met het doel ln de laatste fase van de
Spaansche stnjd t« bemiddelen. Frank
rijk zou op hpt punt staan, Franco te
erkenhen. j
Aan' alle zjjoen wordt gewerkt aan de
militaire en politieke ineenstorting van
het republikefinsche Spanje. Wat daarna
zal gebeuren,? Engeland en Frankryk
verlangen het volledig terugtrekken van
de Italiaansche en Duitsche hulpkrach-
ten, welke Franco zyn overwinning heb
ben bezorgd. Minister-president Cham
berlain heeft in het Lagerhuis bevesti
gend geantwoord, toen opnieuw de vraag
werd gesteld, of het de meening van de
Briteche regeering was, dat de Itallaan-
eche regeering zich verplicht heeft haar
troepen uit Spanje terug te trekken, zoo-
dra de vyandehjkheden ten einde zullen
rijn.
Zet Madrid toch de strijd
voort?
Toch heeft kolonel Casado, chef van
het centrale leger, naar het Spaansche
persagentschap mededeelt, ln een pro
clamatie nog verklaard, dat Madrid de
strijd tegen de rechtachen zal voortzet
ten, ongeacht de verliezen in het Noor
den.
Uiterlijk ls de toestand in het centrale
Bnksche gebied door de gebeurtenissen
ln Catalonië niet gewijzigd. De pers, die
tot verzet blijft aansporen, doet buiten
het offlcieele legerbericht geen mededee
lingen omtrent Catalonië. Het regee-
ringsgezag is voor het geheele gebied
overgedragen aan generaal Miaja.
'\v v Azana te Parijs.
President Azana is Donderdagmorgen
uit Genève te Parijs aangekomen.
Mooie handen met Purol.
Ze blijven er zacht cn gaaf door.
Doos 30 en 60 ct.
DE RDWE REIS.
door R. AUSTIN FREEMAN.
76
„Vindt nV vroeg Crowhurst kalm,
„dan zal ik niet op antwoord aandringen
Was de man, die James Roberts genoemd
werd, eveneens van de party?"
-Ja."
„En is hij tegeUjk met u naar het Khip
teruggekeerd?"
«Nee."
„Waar was hij, toen m hem voor het
kaatst zag?"
«Aan het graven ln een put, waarin
een groep aeeroovers dat dachten we
tenminste hun buit verborgen had
den."
JEn was er een manier, waarop hij uit
dien put kon komen?"
-Zeker. Het touw, waarlangs hy zich
had laten zakken, hing erin. Voor een
zeeman was het een klein kunstje, om
weer naar boven te klimmen."
„Hoe lang heeft k gewacht nadat u de
mannen door een schot teruggeroepen
had?"
„Een kwartier, nadat de laatste man
terugekomen was. En gedurende dat
kwartier hebben we om de twee minuten
een snaphaan laten afschieten."
„U heeft niemand gestuurd om hem
te halen?"
„Nee. Het schip gaf dringende signalen
dat er een zeil in zicht was. We hadden
geen tijd, om ons op te houdenen
«ekeg Riet ypog deserteerende Jubels."
Hy werd begroet door Pascua, den
Spaanschen ambassadeur; Giral, den
vroegeren Spaanschen minister-presi
dent, eenige vrienden en een vertegen
woordiger van het Fransche departement
van Buitenl. Zaken.
Rechtsche troepen aan de
Fransche grens.
Even over twee uur Donderdagmiddag
hebben de rechtsche toepen de Fransche
grens by Le Perthus bereikt en er de
goudroode vlag van het rcchtsche Span
je geheschen.
Hun onverwachte aankomst heeft te
Perthus de uitwerking gehad van een
donderslag by heldere hemel. Rechtsche
troepen, waarschyniyk gemotoriseerde,
hebben een omsingelende beweging ge
maakt aan de rechterzyde der republi-
keinsche troepen, zy hebben de weg tus
schen Junquera en Perthus afgesneden.
Volgens niet bevestigde geruchten zouden
door deze manoeuvre 35.000 man regee-
rirtgstroepen omsingeld zyn.
Een kleine rechtsche troepenafdeeling
heeft de grenspost Ijiezet.
Tien minuten voof de vlag van Franco
op de grenspost wqrd geheschen, liepen
epublikeinsche soldaten nog vreedzaam,
•als de vorige dagen in de hoofdstra
ten van Perthus. Plotseljng ontstond in
het plaatsje een paniekstemming. Men
hoorde slechts: „zy komen". Allen ver-
wyderden zich zoo 4nel mogeiyk, vracht
wagens versnelden hun gang. By na te-
zelf dertyd werden füle deuren der hul
zen in het Spaansche deel van het dorp
geopend en kwamen de bewoners met
sinds drie dagen kjlaar gezette baaltjes
voor de dag.
De bewoners
bied liggende hui:
het trottoir aan de overzyde van de
straat, dat op Franschen bodem ligt.
De deuren van alle Spaansche huizen
stonden wijd open, als beeld van de
wanhopige vlucht der bewoners.
De wanorde duurde echter slechts
kort. Weldra kwamen de eerste man
schappen van het rechtsche leger aan
en even later stelden officieren van
Franco in gezelschap der Fransche auto
riteiten de grensiyn vast. Drie rechtsche
generaals drukten den Franschen be
velvoerenden generaal op hateiyke wyze
de band ea de Fransche generaal liep
met de Spaansche generaals mede tot op
het Spaansche gebied, waar hy werd
ontvangen met de kreet „Leve Frankrijk!
Franschen en Spanjaarden zyn broe
ders!"
Negrin tijdig gevlucht.
Minister-president Negrin was tegen
de middag uit Perthus vertrokken. Voor
afgegaan door een auto, waarin zich Del
Vayo bevond, begaf Negrin zich naar
Perpignan. Men wist nog niet of hy daar
zou afstappen of dat hy zyn reis zal
voortzetten.
RECHTSCHEN BEZETTEN MINORCA
Donderdag zyn de recntschen overge
gaan tot een „officeele ontscheping" van
troepen op Minorca, een der Balearen-
eilanden. Er zyn troepen geland te
vajn de op Spaansch ge-
huizen haastten zich naar
dadela aan de Westkust van Minorca.
Eenheden van het plaatseiyke garnizoen
die tegen de republiiceinsche autoriteiten
in opstand zyn gekomen, sloten ^ch by
de rechtschen aan.
De meeste republikeinsche leideri van
Minorca zyn gevlucht aan boord van een
Engelsch oorlogsschip.
Toen de troepen aan land gingen, was
een groot deel van de plaatseiyke troe
pen reeds in opstand, zy hadden zich
onder bevel van kolonel Rodriguez, reeds
meester gémaakt van het grootste deel
van het eiland.
De landingstroepen bestonden uit twee
bataljons infanterie, twee batterijen ar
tillerie, een afdeeling genietroepen en
hulpdiensten.
Liberalen eischten aftreden
van dr. Martens.
De Belgische regeering is afgetreden.
Donderdagmiddag werd een kabinetsraad
gehouden, die heeft geduurd van 12.15
tot 12.35 uur. Na afloop las minister
president Spaak het volgende communi
qué voor:
Tienduizenden menschen gaan week
in week uit uaar de film en bewon
deren er „hun lierelingssterren" ala
de verpersoonlijking van hun charme-
of schoonheidsideaal. Maar hoe met
onze eigen „film", waarin we aelf
de hoofdrol vervullen en waarvan de
wanden onzer woning het telkens
weerkeerende achtergrond-motief
vormen f Is ons eigen, echt doorleefde
leven 't niet waard, er 'n onovertref
baar boeiende geluksfilm van te
maken? Wat dacht U van 'n nieuw
behang, een RAD behang? De RAD
collectie 1939 biedt 'n ongeëvenaarde
verscheidenheid der mooiste behang
sels, in „Fixa-color" kleuren uitge
voerd. De lage prijzen geven geen
excuus meer. Uw oud behang te hand
haven. Blader de RAD stalenboeken
eens door Uw behanger aendt se
U gaarne op zicht en kies zoo'n
gezellig RAD behang, aonnig en licht,
kunstzinnig ea fonkelnieuw I
EENIGE FABRIKANTEN:
Rath a Doodeheef ver
HENRY SPAAK,
de afgetreden Belgische minister
president.
De liberale ministers hebben medege
deeld, dat als dr. Martens niet aftrad als
lid van de Vlaamsche Academie van ge
neeskunde, het voor hen onmogeiykwas
deel te nemen aan de regeering.
De ministür-president is van meening
dat deze houding hem bet regeeren on-
mogeiyk maakte. Hy besloot derhalve
den koning het ontslag van het kabinet
aan te bieden."
De liberale ministers hebben een com
muniqué uitgegeven, dat neerkomt op
een bevestiging op dat van Spaak.
RUIM 3999 EXTRA-VLIEGTUIGEN
VOOR AMERIKA.
Motief: Vrees voor oorlog in
Europa.
De militaire commissie uit het Huls
van afgevaardigden der Ver. Staten heeft
de mogeiykheid, dat eerlang in Europa
De moeiiykheden die door deze circu
laire worden onthuld, versterken c.e mee
ning, die in doorgaans goed ingelichte
financieele kringen heerscht. n.l. dat de
regeering er waarschyniyk niet ?n zal
slagen om meer dan de helft van ie boe
te te innen, vooral daar de onroerende
bezittingen van de Joden reeds zwaar
met schulden zyn belast.
De volgende termyn van betaling der
boete vervalt 15 Februari.
een oorlog zou kunnen uitbreken, aan
geduid als een reden, om een onverwyi-
de uitbreiding van de luchtmacht en van
de andere verdedigingsmiddelen aan te
bevelen.
De commissie wenscht de luchtmacht
te zien uitgebreid met 3032 extra-vlieg
tuigen en wenscht het gebied van het
Panamakanaal te versterken. Ze wyst
voorts op de noodzakeiykheid, haast te
maken met het verdedigingsprogram en
zegt, dat Frankryk en Groot-Brittannië
2 jaar geleden met hun nationale defen
sieprogramma's begonnen zyn en dat
toch geen van beiden het punt van mas
saproductie voor hun eigen veiligheid
bereikt heeft. Daarom zyn zy thans be
zig met vliegtuigorders te plaatsen in de
Vereenigde Staten. Deze orders worden
zoo snel mogeiyk behandeld. Dit alles
wijst er op, aldus de commissie, dat eer
lang een oorlog in Europa kan uitbre
ken.
Mbeiiykheden bij inning.
De Duitsche minister van financiën,
Schwpriri Krosigk, heeft een officieel be
richt gepubliceerd, waaruit biykt, dat de
Duitsche regeering ernstige moeiiykhe
den ondervindt by het innen van de
boete van een milliard rykamark, die den
Joden is opgelegd naar aanleiding van
den moord op von Rath te Parijs.
Dit bericht heeft de vorm van een cir
culaire, waarin instructies zyn gegeven
omtrent de methodes, die gevolgd moe
ten worden by het betalen van de boete.
Volgens de nieuwe instructies wordt
den Joden gelast al nun persoonhjke
waardevolle voorwerpen te verkoopen,
voordat zy een poging doen om hun ef
fecten, papieren en onroerende goederen
te likwideeren.
BOTSING OP DE NOORDZEE.
Grieksch schip gezonken.
Aan de Engelsche Zuidkust, op vyf myi
bezuiden Humber-lichtschip is Woensdag
middag het Grieksche schip „Katina Bul
garis" in aanvaring geweest met een' on
bekend schip. De botsing geschiedde in
zware mist. Het Grieksche schip bekwam
zulke ernstige schade, dat het veel wa
ter maakte. De kapitein besloot daarom,
noodseinen uit te zenden. Deze werden
opgevangen door het Amerikaansche
stoomschip „Meantlcut" en het te Sande-
fjord thuisbehoorende onder Panamee-
sche vlag varende stoomschip „Norlys"
Beide schepen begaven zich naar de aan
gegeven plaats van de botsing, doch het
duurde echter eenige tijd voordat men de
in nood verkeerende Griek in de mist
had gevonden.
Intusschen voer ook de Nederlandsche
sleepboot „Schelde" van L. Smit en Co.'s
sleepdienst uit Yarmouth uit om assis
tentie te bieden.
De „Meantlcut" was het eerst ter plaat
se en nam de bemanning van het reeds
zinkende schip over.
Nog een schip vergaan.
Donderdagmorgen is voor de mond
van de Humber, op ongeveer dezelfde
plaats waar de „Katina Bulgaris" in de
golven verdween, tijdens een Zuiderstorm
het 1915 ton metende Duitsche stoom
schip „Glückauf" vergaan. De beman
ning kon worden overgenomen door een
Fransch schip, waarvan de naam tot nu
toe onbekend is
BOTSING TUSSCHEN FRANSCHE
OORLOGSSCHEPEN.
Torpedobootjager gespleten.
In de nacht van Woensdag op Donder
dag heeft zich tijdens een manoeuvre
van het Fransche Atlantische eskader,
een ernstige botsing voorgedaan tus
schen twee der oorlogsschepen.
Het eskader voer in de mistige nacht
ter hoogte van Lorient voor de kust van
Bretagne, toen de kruiser „Georges Ley-
gues", waarschyniyk misleid door de
mist, in volle vaart met de torpedojager
„Bison" in botsing kwam. De „Bison"
werd midscheeps getroffen en byna in
tweeën gespleten.
Twee booten, die beide oorlogsschepen
vergezelden, hebben de bemanning van
de „Bison" aan boord genomen. Voor
zoover tot nu toe kon worden nagegaan,
zyn er drie personen gedood en dertig
gewond, en worden er negen vermist.
-r-
„Zeker, zeker," zei Mr. Crowhurst. „U
heeft de verklaring van Mr. Wigmore
gehoord, Mr. Wilkina. Is u het daarmee
eens?"
„Ja, m*neer," zei de bootsman zonder
aarzelen, „t Is waar wat Mr. Wigmore
zegt.... woord voor woord."
„Goed," «ei Mr. Crowhurst, „dan ko
men we nu aan het vinden van het li-
chaqm op den zeven en twintigsten
October, als ik me niet vergis. Is t niet
zoo, Mr. Wilkins?"
„Ja, m'neer," was het antwoord. „En
dat heeft zich zoo toegedragen. Ik ga
naar den wal met den kapitein en Mr.
Wigmoreverschrikkeiyk weer was 't
t regende dat het goot. Dadehjk,
toen we geland waren, hebben we ons
gesplitst in groepen van drie om te
gaan zoeken, ziet uen ik was d*r een
van, met William Muffin hier, die tege-
ïyk met James Roberts in Gravesend ge
ronseld was. En ik ging natuurüjk dade
hjk naar dien put, om reden dat ik *m
daar het laatst gezien had en wat zie
ik in de modder ligt een mes. Ik ga
naar beneden, raap t op en kijk 's om
me heen
„Ja, ja," zei Mr. Crowhurst. „Hoe ging
je naar beneden? Langs het touw?"
„Needat eigeniyk niet," was het
antwoord, „omdat 't touw in 'n hoopje op
den bodem lee. Neeik ben naar be
neden gegaan langs de voetsteunsels, die
t Hjk in den kant uitgehouwen had
en daarby had-ie zyn mes gebroken.."
„Heel merkwaardig!" zei Mr. Crow
hurst met keurig gesimuleerde verbazing.
„Waarom zou hy die voetsteunails uitge
hakt hebben, denk je
«Wei, ik denk dat de too** a»ws«-
ie *t touw boven vastgemaakt had, los-
geschote^ was.en dat de heele boel,
toen-ie naar boven wou klimmen, op 'm
neer gekomen was."
„Maar dat is toch wel vreemd?" vroeg
Mr. Crowhurst. „Een knoop schiet toch
niet zoo gemakkeiyk los?"
„Jadaar hebt u gehjk in.... t is
een gek geval," gaf Wilkins toe. „want
t was goed vastgemaakt, toen-ie naar
beneden ging 'k heb 't zelf gezien."
„Hoogst merkwaardig," zei Mr. Crow
hurst, „m&ar we zullen voortgaan. Ver
telt u verder."
„Wel," ging Mr. Wilkins voort* „we
gaan door naar den noordkant van *t
eiland en loopen daar voort in den re
gen zonder iets te zien en toen ineens
komen we aan de asch van een vuur met
de beenen en t schild van 'n groote
schildpad vlakby. Natuurhjk gingen we
toen ook verder en toen zagen we op
eens een groep vervallen huisjes en die
hebben we toen een voor een onderzocht.
En ja, op t laatst vonden we een li
chaam, of eigeniyk was 't een geraamte
want 't vleesch was d'r afgegeten
door de landkrabben.... dat wisten we,
omdat we een van die beesten derlui hol
in zagen kruipen."
„TCn hoe heeft u dat geraamte kunnen
identificeeren?" vroeg Mr. Crowhurst,
„want als ik 't goed begrepen heb wist u
zeker, dat t het lichaam van James Ro
berts was."
„ja, riet-u, m'neer,... dat'fcat «m zoo
in hoofdzaak door rijn kleeren
*t waren wel meer vodden dan kleeren,
maar ze kwamen toch van de „Asphodel"
En door 't mos, dat jre bij 't hjk
i «tas. Sa' ta jas» eö>tetoa m
t halve lemmet uit de put paste d'r pre
cies tegen dat weet ik, omdat ik Muf
fin teruggestuurd heb en we de twee hef
ten tegen mekaar hebben gehouën. En
Bill Muffin herkende 't mes ook zee
die hy had 't zelf gekocht en aan 't
ïyk gegeven en nog ze naam er op uit-
gesnejen. En zoo was 't. En de schee aan
den gordel die 't hjk aanhad, was leeg.
Zoo wisten we. dat 't James Roberts was."
„Een zeer duideiyk verhaal, Mr. Wil
kins" de stem van Crowhurst deed me
denken aan 't spinnen van een poes.
„Mag ik dat mes en de verschillende an
dere artikelen hebben, kapitein Hawke.
Dank u. En nu, Muffin weet je zeker
dat dit mes hetzelfde ls als dat wat je
aan je scheepsmakker Roberts gegeven
hebt?"
„Ik moet t wel gelooven, m'neer," zei
Bill op terneergeslagen toon„ik ^ou
dat d'r een andere mogeiykheid was,
maar ziet-uik heb zelf ze naam op
t heft uitgesnejen J. L M„ Jim en
daar staat t rijkt u zelf maar, m'neer.
JJM, Jlm."
Jfa ik rie t wat dat betreft heb
je gelijk. Maar nu ga ik je iets anders
vragen. In den brief van de kapitein
staat, dat Je dien James Roberts al ken
de, vóór jullie tegeiyk geronseld werden
en ook rijn waren naam wist."
„Ja, m'neer. Hy heette eigenhjk Ro
bert Hawke, dat wist ik van Toby Rooke
m ook van een aanplakbiljet, waarop
ze een belooning uitloofden, als ze "m
kregen 't ging om een moord, riet u
.maar dat was allemaal onzin, begrijpt
nwant hy had t niet gedaanen
erop werd een beschrijving gegeven van
sêo goud berJpfiA M.
horlogle als wat u daar in uw hand heb
dat weet ik, omdat ik 't zelf na zyn
dood uit zyn kist heb gehaaldterwyi
de kapitein en Mr. Wigmore erby ston
den."
„Dat horloge was t eigendom van wy-
len Robert Hawke, Mr. Leigh," zei per-
cival op afgemeten toon. „Wilt u zoo
goed zyn om u zelf ervan te ovei
dat de gegraveerde vogel er indi
op staat?"
„'t Is 't horloge van myn neef, m neet''
stelde myn oom kortaf vast.
„Heeft u nog meer bewyzen, kapitein
Hawke?" vroeg Crowhurst.
„Wat voor bewyzen wilt u nog meer,
m'neer?" vroeg Percival uit de hoogte.
„De bewijzen, die u hier gegeven zyn,
zullen door elke Instantie als voldoende
geaccepteerd worden."
„Als dat Uw opinie is," zei mr. Crow
hurst, „verzoek ik den verschillenden ge
tuigen hun handteekening onder hun
verklaring te zetten en daarmee ls de
zaak dan afgeloopen."
Ik hoorde de pen krassen, toen de ge
tuigen, de een na den ander, hun naam
onder het geschreven verslag zetten.
Daarna hoorde ik sleutels rinkelen en een
bons het dichtdoen van een zware
kluisdeur waaruit ik afleidde, dat
Crowhurst het document achter slot en
grendel geplaatst had.
Mag ik nu soms weten, of u overtuigd
bent dat myn neef, Robert Hawke, dood
is?" vroeg Percival op laatdunkenden
toon.
„Nee, m'neer," was het positieve ant
woord. „Ik ben van meening dat hy r
leeft,"
AWordt vervolgd).
