e
i
Europa wapent zich tegen Duitschland.
H
WINST EN VERLIESREKENING.
Londen politiek centrum.
TWAALF BLADZUDEX
Ko. roa».
MAANDAG 20 MAART 1939.
r
wij nooit afstand zullen
f
in!
CHAMBERLAIN,
4
4
i te zitm
4
terdam^
dat hij
1
DALADIER.
(OTTERDAM
CHAMBERLAIN TELEURGESTELD
EN VERONTWAARDIGD.
SCHERPE VERWIJTEN AAN HITLER.
S,
ia
:n
im",v
r Amerika.
n,
rd
aan ri|wi*l«n of naaimachines
w HET GOEDKOOPSTE ADRES
J. K. SNOEI
Rl|wlal> en Naaimachinehandel
Rtadhetastraat 7.» JLopikerstraat 43
Nrbooulioteu
rel» f 1.80
.20: der Ie
Adver
se-
stellen het heil des lands te verzekeren.”
Nog Zaterdag heeft Daladier zekerheid
gekregen omtrent deze volmachten, daar
bij deze stemming om een motie van ver
trouwen, de Kamer met 334 tegen 258
stemmen aan zijn zijde stond.
Spoedig heeft de Kamer en daarna ook
de Senaat de voorstellen der regeering
aangenomen. Men verwacht de invoering
van de 50-urige arbeidsweek.
Eén ding is zeker, aldus zelde spr. met
verheffing van stem: de openbare mea
ning in de wereld heeft een grootere
schok gekregen, dan haar ooit werd toe-
Berlljn wijst de protesten
van de hand.
Het DO. verneemt, dat van offlcl-
eele zijde den genoemden diplomaten ia
medegedeeld, dat „de Duitsche regeering
niet in staat is, dergelijke protesten te
aanvaarden, aangezien daaraan elke po
litieke, juridische en moreele basis ont
breekt”.
In opa vorig nummer hebben we be
sproken dat men de jongste daad van
Duitachland kan beoordeelen op twee
wijzen, een die ten nadeele en een die
ten voordeel© van dat land is, we willen
nu op andere wijze de wipst- en verlies
rekening opstellen en trachten een ba
lans bp te maken.
De winst is niet gering, de bult is
groot. Bohemen en Moravië hebben als
uitvalspoort naar de Oekraïne en Roe
menië een militate beteekeiüsj? die n.et
licht te overschatten is. „Wie Bohemen
bezit, heeft Europa”, zei Bismarck eens.
Beter in cijfers uit te drukken ia het
geen Duitachland direct ais bult op ta
fel kan leggen. Het Tsjechische goud, dat
het verkrijgt, bedraagt ten naaste bij 60
millioen pond sterling en aangezien
Duitschland per maand ongeveer 5 mil
lioen pond verliest aan goud en deviezen,
is het met dit deel van den buit weer
•en ja&r lang uit den brand. Tenminste
ala het dat goud in handen kan krijgen,
want een groot deel er van berust bij de
Engelsche bank, welke al te kennen
heeft gegeven, het niet te zullen afstaan,
voor aan zekere voorwaarden zijn vol
daan. De Tsjechen echter zijn de wetti
ge eigenaars er van en als die het zelf
opelschen, zal de Bank van Engeland
daaraan wel moeten voldoen.
Van nog meer beteekenis is hetgeen
Duitschland verkrijgt aan arbeidskrach
ten en productiemiddelen. De arbeids
reserves in het veroverde land zijn groot
in zullen nog toenemen als het Tsjechi
sche leger gedemobiliseerd wordt. Het
land is verder rijk aan grondstoffen;
Moravië brengt veel graan voort en kan
de productie daarvan nog aanzienlijk op
voeren. De Tsjechische Industrie is uit
stekend toegerust en zal da productie
van Duitschland niet weinig vergrooten.
Voor het leger heeft Duitschland de
hand gelegd op de uitmuntende bewape
ning der Tsjechen, het moderne oorlogs
materiaal, de enorme wapenfabrieken
Van Skoda, waarin 30.000 man werken
en hiermede verkrijgt Duitschland een
belangrijke voorsprong op Frankrijk en
Engeland.
Dit alles komt op de winstrekening. We
hebben niet vergeten daarbij te tellen de
Hitler's nadrukkelijke beloften.
Spr. herinnerd* aan wat hij na zijn
tweede bezoek aan Hitler in het Lager
huis heeft medegedeeld. Hij vertelde toen
dat Hitler, in volle ernst sprekend, her
haald had, wat hij reeds te Berchtesga
den had gezegd, nd. dat dit de laatste
toonen, de
die de situatie eischt.
van ons nationale leven
nieuwe beschouwing wor-
Hitler gevoelt zich beleedigd.
Protest van Berlijn te
Londen verwacht.
Welingelichte kringen te Berlijn voor
spellen, dat Duitschland een krachtige
diplomatieke actie te Londen zal onder
nemen over de eergisteren door Duff
Cooper in het Lagerhuis gehouden rede
voering.
Gezegd wordt, dat Hitler zloh zelf be
leedigd gevoelt door de gebezigde woor
den, welke zijn, houding jegens Groot-
BrittannlÖ zou kunnep beïnvloeden.
Deze actie zal waarschijnlijk den vorm
aannemen van een pro&st en een sUch
om verontschuldiging.
„Nooit zal Engeland lijn
vrijheid opofferen”.
Vrijdagavond, aan de vooravond van zijn
70ste ver jaardag, heeft minister-presi
dent Chamberialn te Birmingham zijn
met spanning verwachte redevoering ge
houden, waatin hij „de geweldige ge
beurtenissen, die die week in Europa
hadden plaats gegrepen”, besprak.
i
dantischc
nnequitn
Jrdigsrers
ziet men
e charme
rtdekken,
le Queen
Vervolgens kondigde Daladier de Indie
ning aan van een wetsontwerp, dat de
regeering volmacht geeft, ten aanzien
van de bewapening.
„Ik wil de Fransche kracht doen toe
nemen en de vrijheid hebben om de
maatregelen, die ik nuttig oordeel, met
een maximum snelheid te nemen,” sprak
Daladier. „De regeering vraagt speciale
yohnaffleaA_dl£ sas 8P& ia staat Kunpen
gebracht, zelfs door *t huldig* bewind In
Duitschland. Welke de gevolgen van de
ze diepe beroering der gemoederen zullen
zijn, kan nog niet worden voorspeld, maar
Ik ben er zeker van, dat zij wat haar re
sultaten voor de toekomst, betreft, vér
strekkend moeten zijn.
Chamberlain bestreed de gedachte» dat
de bezetting van Tsjecho Slowakije het
rechtstreèksche gevolg zou zijn geweest
van de bezoeken, die hij de vorige herfst
aan Duitschland had gebracht, dat deze
bezoeken dus verkeerd waren en dat de
blaam voor het lot van Tsjecho-Slowa-
kije op zijn schouders moet rusten. Dit
Is een volkomen onverdedigbare conclu
sie. Hij Is de vorige herfst naar Duitsch
land gegaan in de allereerste plaats, om
dat dit hem de eenige kans leek om een
Europeesche oorlog te kunnen afwenden.
Tenslotte werd het doel bereikt, anders
zouden duizenden gezinnen rouwen om
de bloem der EuropeésttièMongellng-
schap.
Ik had, zoo vervolgde Chamberlain,
nog een tweede doel, toen ik naar Mün
chen ging, n.l. de politiek te bevorderen,
die ik van het oogenbllk af, waarop ik
mijn tegenwoordige positie bekleed, ge
voerd heb, de politiek dat geen mogend
heid er naar zou streven Eu’-opa te over-
heerschen, maar dat iedere natie zich er
mede tevreden zou stellen redelijke fa
ciliteiten te verkrijgen voor zijn ontwik
keling.
en waarvan
doen.
Het Is een groote fout te denken, dat
dit land voor geweld zal wijken. Het zal
zijn krachten tot het uiterste inspannen
en daarbij zal het de steun hebben en de
Instemming van het geheele Brltsche
Rijk en van alle landen die weten wat
vrede waard is, maar die de vrijheid
daarboven stellen.
„Duitschland zal het bitter
betreuren.”
Na de rede van Chamberlain hebben
de leden van de afdeeling der conserva
tieve partij met algemeene stemmen een
resolutie aangenomen, waarin gewaagd
wordt van een „ongeschokt vertrouwen in
de leiding van Chamberlain".
De minister-president heeft hierop ge
antwoord met de volgende verklaring:
„WIJ behoeven niet mismoedig te zijn.
Engeland is een groote machtige mo
gendheid, veel krachtiger dan wij zes
maanden geleden waren. Daden van ge
weld en onrecht brengen vroeg of laat
hun eigen beloonlng mede. Elk van deze
invallen doet nieuwe gevaren voor
Duitachland in de toekomst rijzen, en ik
waag de voorspelling, dat Duitschland
tenslotte bitter zal betreuren wat zijn re
geering gedaan heeft.”
Frankrijks regeering heeft vol»
macht voor defensie.
„Frankrijk moet een onmete-
Hjke werkplaat* worden”.
Even groot als in Engeland ie de ver
ontwaardiging in Frankrijk. Minister
president Daladier heeft Vrijdag in de
Kamer een redevoering uitgesproken,
waarin hij o.m. verklaarde:
„Ik ben voornemens om wat ik gedaan
heb, te hervatten en voort te zetten,
zelfs mét nog meer ernst, wanneer gij
aan dat woord hecht, opdat Frankrijk
een onmetelljke werkplaats zal worden:
dat is het eenlge middel om den vrede te
redden.
ze behooren, naar onze meening, niet
op de bladzijde van de winst, maar moe
ten als een verliespost worden geboekt.
Er is misschien geen volk te vinden, dat
een zoo felle haat jegens een ander volk
heeft, als de Tsjechen jegens de Duit-
schers, hun nieuwe meesters. Voorloop.g
zullen zij aan dien haat geen uiting kun
nen geven, maar het gevaar ligt daarin,
dat, als voor Duitschland de dag komt,
dat het voor zijn leven moet vechten,
deze 7 millioen Slaven een hoogst ge
vaarlijk element zullen vormen in het
rijk. Er zullen niet veel minder dan 7
millioen Dultschers noodig zijn om te
voorkomen dat de Tsjechen zich bij de
aanvallers van Duitschland kullen scha
ren. Zoolang Duitschland zijn beloften
hield en geen volk van een andere natie
onderwierp, breidde het zijn macht uit,
nu is het bezig die te ondergraven.
Duitschland Ls de geschiedenis vergeten,
anders zou het weten dat geen rijk stand
heeft kunen houden, dat andere volken
aan zich onderwierp. Alexander de Groo
te, de Perzen, de Romeinen, Spanje, Tur
kije en Napoleon, kunnen hun dat ver
tellen.
Een andere verliespost is, dat de In
dustrie van Tsjecho Slowakije een zeer
belangrijke uitvoer had en dus uok een
groote invoer. Als de induce op peil
wil blijven, zal de invoer in stand moeten
blijven, maar de uitvoer wordt nu Duit
sche uitvoer en voor invoer moet Duitach
land goud afgeven. Zal het buitenland
die vergrootte Duitsche uitvoer aanvaar
den?
Daarmede komen aan veruit de be
langrijkste verliespost: het volkomen
verlies Van vertrouwen in het geheele
buitenland, de groei van haat en afkeer
In vrijwel alle landen. Dat is een post,
die niet te schatten is jnaar die zwaar
zal wegen op net land dat sinds 18i4
geen rust meer heeft gekend en alle toe
nadering telkens weer op de grofste wijze
heeft afgeslagen of ónmogelijk gemaakt
en schaamteloos zijn beloften breekt en
verdragen verscheurt.
Stellen we de winst- en verhesycsten
onder elkaar, dan kunnen wij het niet
anders zien dan dat de rest Is een ver
lies, dat Duitschland la toenemende ma-
te bedreigt.
i millioenKMk ÖS" L,
Britsche en Fransche stappen te
Berlijn.
Annexatie van Tsjecho-
Slowakije niet erkend.
De Fransche minister van bultenland-
sche zaken, Bonnet, heeft den Franschen
ambassadeur te Berlijn, Coulondre, op
gedragen, stappen te doen in de Wilhelm-
strasse, teneinde de Duitsche regeering
op de hoogte te stellen van de Fransche
opvatting ten aanzien van de gebeurte
nissen in Tsjecho-Slowaklj*.
Couldhde» kreeg last, een nota te over
handigen, waarin de Fransche regeering
zoij, hebben verklaard, dat zij het Duit
sche ingrijpen in Tsjecho-Slowakije niet
als wettig kan erkennen.
Tot een gelijke stap gaf de Britsche
regeering opdracht aan haar ambassade
te Berlijn.
De ambassadeurs hebben zich Zater
dag van hun opdrachten gekweten. De
Fvanschb ambassadeur Coulondre en de
Britsche ambassadeur Sir Nevile Hender
son werden in de Wllhelmstrasse door
staatssecretaris von Welzsöcker ontvan
gen, wlen zij gelijkluidende nota’s over
handigden.
Wat Cooper «ei.
Duff Cooper heeft, sprekend over het
Britsch-Duitsche vlootverdrag gezegd'
„Nu deze driewerf meineedige verrader
en woordbreker aan het hoofd van het
Duitsche rijk styat, acht ik iedere over
eenkomst, welke hij onderteekent, niet
eens het papier waard, waarop zij ge
schreven ls”.
Toenaderingspogingen van de baan,
territoriale ambitie van hem In Europa
was, en dat hij niet de wensch had, in
het Duitsche Rijk menschen op te ne
men van andere rassen dan de Duit-
schers. En Hitler zelf bevestigde dit ver
slag van het gesprek in een redevoering
in het Sportpallast te Berlijn, toen hij
zelde: „dit is de laatste territoriale elsch,
dia ik In Europa heb te stellen." Even la
ter zelde hij in dezelfde redevoering: „Ik
verzekerde Chamberlain, en ik leg daar
thans de nadruk op, dat, wanneer dit
probleem is opgelost, Duitschland geen
territoriale problemen meer in Europa
heeft.” Hitler voegde daaraan toe: „Ik zal
niet langer geïnteresseerd zijn in de
Tsjcho Slowaaksche staat en ik kan ga-
randeeren, dat wij geen Tsjechen willen
hebben.”
Vervolgens staat in de overeenkomst
van München, die de handteekening
draagt van Hitler, deze clausule: „De de
finitieve vaststelling der grenzen zal wor
den uitgevoerd door een internationale
commissie.”
Op deze herhaalde verzekering vestig
de ik de hoop, aldus Chamberlain, dat
wanneer eenmaal deze Tsjecho-Slowaak-
sche kwestie geregeld zou zijn, het mo-
gelljk zou zijn, de politiek, die Ik ge
noemd heb, verder te voeren.
Thans echter deel ik de teleurstelling
van ons volk en zijn verontwaardiging,
dat deze hoop moedwillig vernietigd ls.
Hoe kunnen de gebeurtenissen van deze
week in overeenstemming worden ge
bracht met de vefzeker ngen, die ik u
heb opgesomd? Zeker, als onderteeke-
naar van de overeenkomst van München
had ik, als Hitler gewenscht had, dit ac-
coord ongedaan té maken, recht op het
overleg, waarover in de verklaring van
München wordt gesproken. In plaats
‘daarvan heeft hij
recht in eigen handen
genomen.
zelfs voordat de president van Tsjecho-
Slowakije de elschen, waartegen hij niets
kon inbrengen, had ontvangen en over
wogen, waren de Duitsche troepen reeds
onderweg.
Wat misschien wel het meest onheil
spellend ls, is, dat wü weer hooren van
het verschijnen van de Gestapo, gevolgd
door het gebruikelijke verhaal van mas-
sa-arrestaties van op de voorgrond .tre
dende personen met de gevolgen, die ons
allen bekend zijn. Wie zou zijn hart niet
In sympathie voelen uitgaan naar dat
trotsche dappere volk, dat zoo plotseling
ls onderworpen aan deze bezoekingen,
welks vrijheden worden gekortwiekt en
welks nationale onafhankelijkheid ver
dwenen is.
Wat is er geworden van Hitlers verze
kering, dat hij geen territoriale elschen
meer stelde in Europa?
Wat van de bewering, dat hij geen
Tsjechen in het Duitsche Rijk wilde op
nemen? Wat ls overgebleven van 't zelf
beschikkingsrecht der volken?
De vraag rijst thans: Ah het zoo ge-
makkelljk Is redenen te vinden om belof
ten te Verbreken, wat zijn die beloften
dan waard? Andere vragen rijzen even
onafwendbaar; misschien rijzen zij ook
in Duitschland zelf.
Thans Is een principe, dat het Duit
sche Rijk zelf had gesteld, geschonden.
Het einde of het begin?
Is dit het einde van een oud avontuur
of het begin van een nieuw? Is dit de
laatst* aanval of de eerste van een nieu
we reeks? Is dit het begin van een po
ging de wereld door middel van geweld
te overheerschen?
Dit zijn zeer ernstige kwesties, die goed
gewogen moeten worden, misschien zelfs
buiten Europa. Het proces ls begonnen
en zal misschien In versneld tempo voort
gaan.
71* XXOOKNC&
NIEUWSBLAD wzuimiMnjïm
SCH00NH0VEN5CHE COURANT f
T*l*t 2a Tal-Adr**; Vannoote». 8. W. N. VAN NOPTEN SCHOONHOVEN. HAVEN 25. Po*tr*k*tiing 18763 L
ABONNE'Ö, dl» »i«h aan on», administratie voor de vMMttftag. aya volg**» de VMtjeatald* «>*?»Ütt<*o tagaa ongevallen verseorl tour bedragen, gewaarborgd door de NIEU .VK HAVÖANK te dohietam. van
9 AHA Gul<a» H levenlange AA A Guide» bij QAA Guide» by verliet QAA ÖUld-“ vwü<‘ 1AA Gulden bg verlie» Z2/A Gulden by verlies van D* vanekerde maim het
mVW oagMcbikthaid. Uvv ovwiydea. «3UU va» baad ei v**l, MVV oog. 1UU va» aan duim. W *en anderen vinger besit «yn van een poli»
Londen en Parijs roepen
ambassadeurs terug.
Na bovengenoemde stappen zijn de
Brltsche en de Fransche ambassadeur te
Berlijn resp. naar Londen, en Parijs te
ruggeroepen en daar ook reeds aangeko
men.
ZIJ moeten, zooals het formeel heet,
daar rapport komen uitbrengen, doch dië
motiveerlng kan de ernstige beteekenis
van hun terugroeping niet verbergen. Op
dezelfde wijze is onlangs de Amerikaan-
schen gezant. Wllson, uit de Duitsche
hoofdstad teruggeroepen, na de anti-
Joodsch* excessen en hij ls niet meer op
zijn post teruggekeerd.
Duitschland heeft die daad van Was
hington toen op dezelfde wijze beant
woord en ook nu heeft Hitler dat tégen
over Londen en Parijs gedaan Reeds 18
de Duitsche ambassadeur te Londen, von
Dlrksen naar Berlijn teruggekeerd.
Amerika wijzigt de neutraliteits-
Wij In ons land moeten
ernst te bezitten
leder aspect
moet aan een- -
den onderworpen en leder voor zich moet
overdenken of hU alles doet wat in zijn
vermogen is, om zijn land te dienen.
»r ls niets, wat lï niet voor d* vrede
zou offeren, op één ding na, de vrijheid,
4is kU teWsis» tos gsfeai
Verschynl Maandag, Wo*ned*g
en Vrydag Pry» by vooruitbela
ling voor tichoouhoreu per U
u.Mindaa IJiö; p. poat 1A0
Met verukermg ft oeaia m**r
Krachtig antwoord aan Hitlez
Ook president Roosevelt heeft Dultsch-
lands optreden veroordeeld en op veel
zeggende wijze erop gereageerd. Hij heeft
Vrijdag op een persconferentie verklaard
dat de gebeurtenissen In Europa de nood
zakelijkheid* hebben aangetoond, bij het
congres een voorstel tot wijziging van de
neutraliteitswet in te dienen.
De Amerikaansche onderstaatssecre
taris van Buitenlandsche Zaken, Sumner
Welles, heeft met medeweten van presi
dent Roosevelt en met diens instemming
de volgende officleele verklaring afge
legd:
„De regeéring der Vereenigde Staten
heeft bij tal van gelegenheden haar over
tuiging uitgesproken, dat alleen door een
Internationale steun aan een program
van orde, gebaseerd op wet, de wereld
vrede verzekerd kan worden. Amerika s
regeering ls gebaseerd op en toegewijd
aan de beginselen van menschelljke yril”
Adyertantiën1-6 re?<
elke rcgei meer 0.5
plaatsing haiven prya.
tentién worden gratie
plaatst i» „De Gorcumer”