SCHDONHOVENSCHE COURANT
Telef. 20. TeL-Adres; Vannootei S. W. N. VAN NOOTEN, SCHOONHOVEN, HAVEN 25. Postrekening 13763.
3
Madrid geeft zich over aan Franco
V
1;
DE STRIJD TEGEN DE TECHNI^IkL
stand
p'
„Insulind o”
Rook- on Pruimtabakken
a>X
TWAALF BLADZIJDEN
«0.4104
HAAKT BS»
it Gouda
tvolking
ver-
W.
an A. Bikker en
te
15 j., echtgenoot
op
wordt1
van Mechelen,
Heuvel, 24 j.
F6 wedm
M. Prins,
xlnat.
fland en W. de
23 1., en A. de
verder
kabinet
on-
stap
van
De verzekerde moet in het
bezit zijn van een polis.
BSEL. Maart,
van J. van Rljs-
J. A. de
d. h.; B.
M J.
Z) Maart.
te Haarlem f 4
1 te Gouda f 2.50
te Animerstol f 2
iwnaar
66 J.
1 „Muizenbrulloff,
in de smaak en
dankbaar applaus.
De Britsche besprekingen.
Meer dan alleen overleg.
In antwoord op een vraag van het la-
bourlid Greenwood heeft Chamberlain
in het Lagerhuis een verklaring afgelegd
waarin hij zeide:
„De regeerlng zet actief de besprekin
gen met andere regeerlngen voort over de
problemen, ontstaan als gevolg van de
jongste gebeurtenissen. Het Lagerhuis
zal begrijpen, dat zoolang de besprekin
gen voortduren, het vertrouwelijke ka
rakter ervan wordt geëerbiedigd.
Op de vraag of de aan sommige mo
gendheden voorgelegde verklaring alleen
raadpleging ten doel had, dan wel of zij
ook militaire verplichtingen met zich me
de bracht, antwoordde Chamberlain:
„Uit de vroegere verklaringen zal menr
begrepen hebben, dat wat de regeerlng
voor den geest staat, veel verder gaat
dan raadplegingen.
Den anderen regeerlngen is duidelijk
gemaakt, wat de Britsche regeerlng be
reid is te doen. De regeerlng is volkomen
bewust van het dringende dezer aange
legenheid en van de wenschelljkheld om
zoo spoedig mogelijk tot een conclusie te
komen. Er is echter meer dan één regee-
ring bij betrokken en de beslissing is
niet alleen een Engelsche beslissing.”
Geen papieren plannen.
Verder verklaarde Chamberlain o.m.:
„De Britsche .regeerlng houdt zich niet
vanaf S cent per half ons
1 Vraagt ze Uwen winkelier ot bij:
W. RIJNEVELD,
Haven 66 - Tel. 91 - Schoonhoven
ONTPLOFFING IN WAPENFABRIEK
BIJ LUIK.
Acht doodcn, ruim dertig ge
wonden.
Te Herstal (België) heeft zich in de
patroonfabriek van de nationale wapen
fabriek een ontploffing voorgedaan.
Op de ontploffing volgde een begin van
brand, maar de fabrleksbrandweer was
ding en D. van
1 L. Verspui.
Maart.
er, x. van A. den
m. Pleundert,
3. N. I. Eerland.
bis, 84 j„ wedu-
irt.
ran H. Bikker en
as Willem, z. van
Gaal. Adrl-
C. van der Kuil
d. van M. Ver-
Kuljl.
aar, 29
ouman,
gaan. De vrijheid der me-
uit op een crisis. Een der-
|t van de regeling der me
in een aanvang. Bij rege-
janisatle zullen velen direct
militairen was het aantal dooden en ge
wonden ongeveer 20.000.
Van militair standpunt bezien, heeft
de hardnekkige tegenstand van Madrid
de oorlog verlengd.
VERONTWAARDIGING IN BELGIE.
Over Duitsche radio-uitzendingen
Volgens Belga heeft het omroepstation
te Keulen Zondagmiddag een uitzending
gewijd aan de Duitsch-sprekende Belgen
In de grensstreek. Het station richtte
zich tot deze menschen als tot Duit-
schers. Dit feit wordt in België als een
ontoelaatbare inmenging in de blnnen-
landsche aangelegenheden van het Ko
ninkrijk beschouwd.
Het katholieke blad „Vlngtième Siècle
protesteert, eveneens tegen de uitlatingen
van den omroeper, die gezegd zou
hebben, dat de Walen tot het Duit
sche ras behooren, en dat op het St. Ni-
colaasplein te Eupen het Duitsche hart
klopt. Het blad verwacht van de regee-
ring, dat zij onverwijld te Berlijn stap
pen zal ondernemen.
bereiken, dat er meer Franschen dan
Italianen in Tunis wonen, zal het even
min toestemmen in een onbeperkte ves
tiging der Italianen.
71e JAARGAMi'
te Gouderak f 1A0
D. te Bodegraven
Th. B te Oude-
G. Ij. van S. te
idorp en
subs. 1
J subs. 1
l w. t.
■besch.: p. Q. van
zander toepassing
te Amersfoort f 8
Rotterdam f 7JJ0
levenhuizen, f 1.50
Waddinxv
DUITSCHLAND KAN ARBEIDS
KRACHTEN GEBRUIKEN.
De Joden zijn goed genoeg.
De leider van de rijksinstelling voor
arbeidsbemiddeling in Duitschland heeft
er in een verordening de aandacht op
gevestigd, dat het aantal werklooze Jo
den sterk is gestegen. De Staat heeft er
echter geen belang bij dat de arbeids
kracht der Joden ongebruikt blijft. Men
moet trachten de Joden, die kunnen wer
ken, zoo spoedig mogelijk aan het werk
te zetten, teneinde aldus Duitsche ar
beidskrachten vrij te krijgen voor drin
gende werkzaamheden, welke in het be
lang van de staat moeten worden uitge
voerd.
De Joden kunnen in bouwbedrijven en
bij ontginningen te werk worden gesteld,
maar gescheiden van de andere arbei
der! Nadeelen kunnen de werkgevers van
het in dienst nemen der Joden niet on
dervinden.
WERELDOPROEP AARTSBISSCHOP.
De aartsbisschop van Canterburry
richtte niar aanleiding van de jongste
gebeurtenissen in midden-Europa de vol
gende qproep aan de wereld-Christen-
held:
„Is er nog niet een andere macht, aan
welke wij ons houden kunnen? Ik bedoel
niet een politieke, doch een geestelijke
macht. In ieder land zijn er duizenden,
die tot de trouwste staatsburgers behoo
ren en tevens burgers zijn van een an
dere gemeenschap als leden der Christe
lijke kerk in den wijdsten zin van het
woord. Niets is In’de laatste jaren wel
zoo belangrijk geweest ais de bereidheid
der Christenen om zich, niettegenstaan
de de confessioneels scheidingen en de
leerverscheidenheid aaneen te sluiten,
om de grondstellingen op den voorgrond
te stellen, welke hun als gemeenschappe
lijk erf zijn toevertrouwd.
Zou het niet mogelijk zijn om in den
huldigen ernstlgen toestand de stem der
Christenheid te laten hooren? Ik zou
dien oproep gaarne bij al de leiders der
Christelijke kerk in Europa en alom in
Amerika willen herhalen. Voel zal na
tuurlijk daarvan afhangen of de Paus
geneigd zou zijn, de leiding op zich te
nemen. Zou het ondenkbaar zijn, da>on-
der zijn leiding andere Christelijke lei
ders in een verklaring tot uitdrukking
zouden willen brengen, dat de nieuwe
verheerlijking van het geweld als middel
tot de oplossing van de m torn at tonale
vragen met de Christelijke grondprinci
pes onvereenigbaar is? Ik ben over
tuigd in den naam van duizenden zon
der onderscheid van confessie en partij
te spreken, die overtuigd zijn dat heden
niet slechts de staatslieden doch ook al
len wien de Christelijke ordening in de
gemeenschap ter harte gaat, het uiterste
moeten doen opdat de gerechtigheid cn
het vertrouwen tusschen de volken, de
vrijheid van het denken en van de mee-
nlngsultlng, de gewetensvrijheid en de
vikheid van den godsdienst, de vrijheid
van de ongehinderde ontvouwing van de
menschelljke persoonlijkheid niet nog
meer In gevaar worden gebracht.”
Laatste bedrijf van de Spaansche burgeroorlog
Rechtsche troepen met vreugde begroet
Gistermorgen heeft Madrid zich over
gegeven aan dé troepen van Franco. De
autoriteiten van de hoofdstad plantten
op het 14 verdiepingen hooge persgebouw
de witte vlag, terwijl zij op de wolken
krabber van de telefoonmaatschappij de
vroegere rood-goud-roode monarchisti
sche vlag heschen. Het republikeinsche
front rond Madrid was Ineengestort.
Gedurende de gansche nacht waren
deserteurs van het front naar Madrid ge
stroomd. Het bezadigde dèel der bevol
king had zich in de woningen terugge
trokken en wachtte op de binnenkomst
der troepen. Lange rijen vluchtelingen,
soldaten, ambtenaren en republikeinsche
autoriteiten hadden in de afgeloopen
nacht de stad in Oostelijke richting ver
laten.
Toen de correspondent van Reuter zich
gisterochtend vervoegde bij het hoofd
kwartier van de generale staf van de
verdedlgingsraad, werd hem medegedeeld
dat de opperbevelhebber, generaal Ca
lado ode stad had verlaten, en dat het
centrale leger, onder leiding van kolonel
Prada zich had overgegeven.
Op verschillende plaatsen wapperden
reeds rechftsche vlaggen, alle republikein
sche vlaggen waren verdwenen en de be
volking bracht reeds de fasclstengroet.
In de winkels weigerde men de republi
keinsche bankbiljetten aan te nemen. De
straten .waren vol republikeinsche solda
ten, die loopgraven en wapens In den
steek hadden gelaten. Velen verlieten de
stad.
Verder verzet nutteloos.
Gisteravond was de Universlteltswljk
te Madrid reeds volledig door de recht-
schen bezet. In de voornaamste straten
en pleinen van de hoofdstad heerschte
een onbeschrijfelijke drukte.
Union-Radio, de zender, die thans In
handen der rechtschen is, heeft tot de
republikeinsche strijdmacht de volgende
boodschap gericht:
„Tegenstand is thans nutteloos. Wij
doen opnieuw een beroep op allen, opdat
er geen bloed vloeit. Gij kunt rekenen
op de rechtvaardigheid van den Caudillo.
Wanneer Franco pardon belooft, Houdt
hij woord. Het is nutteloos zich te ver
zetten en wij noodigen'de republikeinen
uit zich onverwijld over te geven.”
De verdere bezetting der stad
bezig met theorie of het de uitwerking
van papieren plannen. Aan de andere
kant is de regeerlng met groote energie/
bezig, concrete problemen, die het on
afhankelijke bestaan raken van Europee-
sche staten, practisch te behandelen. De
ze problemen zijn plotseling aan den dag
gebracht door de gebeurtenissen van de
laatste paar weken.”
Sprekende over de kwesties betreffen
de de internationale handel, die tljdfens
de debatten naar voren waren gebracht,
zeide lord Plymouth, dat deze kwesties
volledig de aandacht der regeerlng heb
ben. De Ipezoeken van Hudson bewijzen,
dat de rtgeering het grootste belang
hecht aan dit onderwerp.
Advertentlën: 1—6 regels 1J0,
elke regel meer f 020; derde
plaatsing halve prijs. Adver
tentlën worden gratis ge
plaatst in „De Gorcumer”.
Leer-
A. van
iuw-Lek-
Vanavond spreekt Daladier.
Ook Chamberlain voor de radio.
De Fransche minister-president, Dala
dier, zal hedenavond na een kabinets
raad een radiorede houden en wel om
8.05 uur Ned. tijd. De rede zal na afloop
in verscheidene talen nogmaals worden
uitgezonden.
Uit Londen wordt gemeld, dat de Brit
sche minister-president, Chamberlain,
Donderdagavond een rede zal houden
voor een vergadering van conservatieve
partij-organisaties te Londen.
Men verwacht dat Chamberlain enDa-
ladier in hun redevoeringen het Britsche
en Fransche standpunt zullen uiteenzet
ten ten opzichte van de door Mussolini
in zijn Zondag gehouden rede aan de or
de gestelde problemen.
DE LANGDURIGE VER
DEDIGING VAN MADRID.
Nadat op 18 Juli 1938 de Spaansche
burgeroorlog was uitgebroken, werd Ma
drid op 24 Augustus voor de eerste keer
door rechtsche vliegtuigen gebombar
deerd. Op 17 September begon het offen
sief tegen Madrid. Weken lang werd de
stad hevig beschoten, zoodat op 6 Octo
ber de val onvermijdelijk werd geacht,
doch de regeeringstroepen hielden, tegen
aller verwachting in, stand en verdedig
den zich hardnekkig. Op 7 November had
Franco de insluiting van de stad aan de
Westzijde voltooid, doch tot een verove
ring kwam het niet. Madrid werd ontel
bare malen gebombardeerd. Bij het in
gaan van het derde bèlegerlngsjaar
7 November 1938 waren ongeveer 1176
burgers gedood en 3734 gewond, yoor de
AMERIKA BOUWT GROOTE SLAG
SCHEPEN.
Twee van 45.000 ton.
Roosevelt heeft de Amerikaansche ma
rine toestemming verleend tot het bou
wen van twee slagschepen van 45.000 ton.
Het besluit van het Witte Huis om tot
de bouw van deze twee slagschepen over
te gaan, wordt gemotiveerd door inlich
tingen, waaruit blijkt, dat Japan sche
pen bouwt boven de ^5.000 ton. Ook
wordt een mogelijke verergering van de
Europeesche toestand als argument aan
gevoerd voor dit besluit; Duitschland en
Italië dwingen het Amerikaansche de
partement van marine met hun vloten
rekening te houden.
van het 611déwe|e
rr IJ held, ooq Voor
De machipale 11
IVele plaatsen de<j
kracht vervangen b
loosheid, in de 1
jruari.
Jong, van Noor-
iT. 17; J. Verhelj,
C nr. 6; W. van
Ussel, De Costa-
*31; A. Baren-
71, naar Bur-
O. J. H. Praa,
II, naar Burge-
1; L. den Ouden
Da Costastraat
a Maria, d. van
;eg. Adrianus
rsteeg en M. A.
lanna Maria, d.
1 G. Verweij.
ersteeg en J. M,
ABONNE’S, die zich aan onze administratie opgeven voor de verzekering, zijn volgens dJj vastgestelde bepalingen tege^ ongevallen verzekerd voor bedragen, gewaarborgd door de NIEUWE HAVBANK te Schiedam.
2000 ongeschiktheid. 600 o^erlij^ 20 0 van een oog, 1 (yi/^^e^duim.1163 6 0 Salderen vlnge/^
Het vraagstuk van de verhouding van Hoven de indlvlc|ueele ondernemers een
-ingteiung geschapen is, die het geheel
van de verhouding van menschelljke en
machinale arbeidskracht overzieti en
tjLa^-bij die (beslissingen neemt welke I
noodzakelijk zijn om het geheele maat-
«happelljke leven in evenwicht te hoü-
deri. H
.Inderdaad kan een dergelljke regeling
i^iet ontbeerd: worden. Het is volkomen
ïbegrijpelijk| dat men de verstarrende
winding der middeleeuwsche gilden ver-
(worpen 'heeft, doch de volledige vrijheid,
idle daarop gevolgd Is, is ultgeloopen op
leen chate. Dit deed de gedachte rijpen,
km tot eten zekere ordering- ook opi het
gebied van de verhouding van den ar
beidskracht v||n den mensch en van de
machine, te geraken, ten einde ineenstor-
i tingen zooals zich in 1929 hebben voor
gedaan, te voofkomen. Naar een derge
lljke ordening imoet gestreefd worden.
Liggen de ooraken der werkloosheid op
technisch gebJeH, 'dan vloeit daaruit de
noodzakelijkheid voort, om door een
nauwe samenwerking vap staat en maat
schappij) de gevolgen hiervan te bestrij
den. Daar*aH wordt thans in alle lan
den aandacht; geschonken en het is te
verwachten, dAt op den duur ook Neder
land niet bij de sigaren-lndustrie zal
kunnen blijven staan, doch het geheele
maatschappelijke $al moeten omvatten.
Alleen dan zal het kunnen gelukken, om
dat gedeelte van het verloop, dat
band houdt met de mechanisatie te be-
heérschen. Groote schokken kunnen dan
worden opgevangen en over grootere
tijdsruimten worden verdeeld.
te Moor
terk 8 d. Ui
fc.d. Useel,
m W. te B
I. te Zeven
naai 1 d. 1
it: C< R. te
?an B te f
i.1 te Geertniiden-
h.; k. F. te Rotr
h.;t|A. 8. te G:
udai A. H. H.
Rietveld, W. J.
ouda, a‘
te G01
ieder
inxveen: L. B.
te Waddlmrvi
wdrecht: 1 O.
67 j., wed. van
enmakers, 39 J.,
Jeomagus. D
van G. G. Wil-
foenschelijke en machinale arbeidskracht
heeft reeds een, lange geschiedenis achr
ter zich. En nuipP het oogenbllk het pro
bleem weef in zijn volle scherpte op
duikt, is het van belajpg die geschiedenis
In zeer groote lijnen*in herinnering te
brengen en mogfelljke conclusies eruit te
trekken. I
Reeds 0e middeleeuwsche Bilden ken
den de bépallng, dat* een moejter slechts
Fpn I benaald aantal gezellen en leerlingen
ibben en dat jbfacht me-
machinalo kmljht kon
oon ter bedlfjing meer
ireven aantSOarbeids-
was. Tegen Wen drang
er machlnaWarbeld^-
gllden nleMbestand.
heeft verooraaakt. ïp
rre en straff,® binding g(
_|en kwam] de wolledïg^ t IjUj
>r,*lde mejchanlsatïéi
rbeidskracht ^Ing on'
menschelljke ikrbeldsM
Bn veroorzaakte’ werk^
_r( orige eeuw heeft de
jnenschheld de mechanisatie als eqnsooitó
noodlot over zich laten heengaan. He^
tijdvak van de binding der mechanlsat$
was overgegaan in het tijdvak van de
vrijheid der mechanlfeatiei. Ook hiermede
1 te het mis tir'1 J
chanisatie liéj
de tijdvak, q
chanisatie nö
Hng der med
aan beperking van de machinale arbelds-
liacht denken. Dit is echter niet het ge
val. Het wil' slechts dit zeggen, dat er
rtgezet, zonder dat er *n druppel bloed
..Jeit. Om twee uur gistermiddag namen
de] rechtsche autoriteiten de gemeente
lijke diensten over.
Zoodra de troepen van Franco de
hoofdstad waren binnengetrokken, wer
dén de politieke gevangenen, die nog in
de gevangenissen te Madrid zaten, op
vrije voeten gesteld.
Telegram van Hitler.
Hitler heeft het volgende telegram
doen toekomen aan generaal Franco:
„Bij het binnenrukken van uw troepen te
Madrid en de daarmede bevochten eind
overwinning van het nationale Spanje
over het volkenvernietigende bolsjewis
me, wensch Ik u hartelijk geluk. Dultsch-
land gedenkt thans met mij In oprechte
bewondering de voortreffelijke verrich-
tlgen uwer dappere troepen en is er van
overtuigd, dat nu voor Spanje een tijd
van opbouw aanbreekt, die de groote
inspanning en offers van de jaren van
strijd zal rechtvaardigen."
Johanna Maria,
1 W. J. Streng,
nan, 25 j., en A
WOENSDAG 29 MAART 1939
Verschijnt Maandag, (Woensdag
en Vrijdag. Prils bij vooruitbeta
ling: voor Schoonhoven per 3
maanden 125; per post 1.50.
Met verzekering 15 cents meer.
|k, van O
ihoek nr.
)5 naar
nr. 134;
aaar Niei
lourik, van A nr.
N. H. Pastorie;
3 naar Bergam-
J. Noordermeer.
*ndam C nr. 100;
2 naar Hllleger»-
K. den Hartog,
nidriaan; O. J.
M. den Besten,
ndwtfk A nr. 194.
A nr. 131 naar
Vërbroederlng.
Reeds dadelijk na het besluit tot pver-
gave van Madrid heerschte een buiten
gewone opgewonden stemming In het
centrum van de stad. Het bleek al spoe
dig, dat de republikeinsche soldaten se
dert Maandag zich met de rechtschen
hadden verbroederd en voedsel, couran
ten en tabak uitgewisseld.
Ondertusschen reden automobielen van
de vijfde colonne met Itallaansche en
Duitsche vlaggetjes getooid door de stra
ten. Overal in het centrum van de stad
werden rechtsche vlaggen over de bal
kons gehangen, De Madrüeenen waren
bulten zichzelf van vreugde.
Ex-koning Alfons op de
hoogte gebracht.
De ex-konlng van Spanje, Alfons, ver
nam van den United Press-correspondent
de overgave van Madrid. De koning hoop
te, dat nu spordig al het verzet tegen de
troepen van Franco gebroken zou zijn,
zoodat verderq menschenlevens gespaard
zullen lijven..
De verdedlgingsraad
{Valencia bijeen.
De leden vi6.n de verdedlgingsraad zijn
gisteren te Valencia aangekomen, waar
zij terstond ónder voorzitterschap van
Miaja bijeen zijn gekomen.
Frankrijk en de Italiaansche
eischen.
Rome zal de eerste stap moe
ten doeu.
De Fransche ministerraad Is tot de
conclusie gekomen, dat de rede van Mus
solini niet de deur voor onderhandelin-
gen heeft gesloten. Dat heeft minister
Bonnet onmiddelljk na een zitting van
het kabinet In een verklaring aan de
buitenlandsche pers bevestigd. Bonnet
zeide verder, dat de regeering echter
heeft besloten, niet het initiatief te ne
men voor het aanknoopen van die
derhandellngen. De eerstvolgende
moet door Italië gedaan worden.
Voorwaarden voor onderhan-
delingen?
In welingelichte kringen doet
het gerucht de ronde, dat het
zou hebben besloten, dat onderhande-
lingen slechts kunnen worden geopend,
indien Italië de verzekering geeft, dat
de drie door Mussolini genoemde pun
ten alle Italiaansche eischen omvatten
en slechts gewettigde concessies beoogen
en geen gebiedsafstand.
Men acht een FranschItaliaansch
accoord over het Suezkanaal en den
spoorweg Addis AbebaDjiboeti niet bui
tengewoon moeilijk. Niet uitgesloten is
evenwel, dat de Tunlskwestie moeilijk
heden zal opleveren, aangezien de rech
ten, die Mussolini eventueel voor de
Italianen in Tunis zal opeischen, voor
Frankrijk gevaarlijk zouden kunnen zijn
Aangezien Frankriik juist wenscht te
DE GEZONDHEIDS
TOESTAND VAN
PRINSES JULIANA.
BLIJDE GEBEURTENIS
4 OMSTREEKS HALF AUGUSTUS.
De geneesheeren van Prinses Ju-
liana, Dr. J. de Grodt en Drt C. L.
de Jongh, verklaxen, dat de ge
zondheidstoestand van Hare Ko-
ninklljke Hoogheid in alle opzlch-
ten uitstekend is.
De blijde gebeurtenis In het
prinselijk gezin kan omstreeks
Wall Augustus worden tegemoet
I gezien.
De beurt aan Valencia.
Gisteren beraadslaagde te Valencia de
Nationale Verdedlgingsraad over een
spoedige overgave van die stad. Alle le
den van de Raad bevinden zich te Va
lencia, met uitzondering van Besteiro,
die in een radiotoespraak heeft verklaard
dat hij te Madrid blijft om de bevolking
door het moeilijke oogenblik heen te
helpen. Inmiddels hebben in den sector
Cordoba, Franco’s troepen Adamuz be
zet en zijn in de centrale sector Aran
juez binnengetrokken, waarbij zij 5000
krijgsgevangenen maakten.
PHILIPS RADIO 1939.
VANAF f/4.- TOT 295.-.
JWjdSTtjlr verhoogde iuruilpremies voor
753 A. 850 A. - Gratis proefplaatsing en
toezending van alle inlichtingen, bro
chure’s enz. - Betaling vanaf /lp. week.
Vele merken STOFZUIGERS vanaf 25.
JAN BROUWER
HAVEN 63 SCHOONHOVEN.
D.
|en
len
lx>p
xracuuei
1 éof Ultt
krgcht 1
hetgeen
