n
mVait
im
m,
1 SCHOONH0VEN5CHE COURANT pBIF1
Minister de Wilde afgetreden.
Ernstig incident bij Danzig.
Mr. J. A. de Wilde, oud-minister van financiën,
ding tusschen Kamer en minister er ze
ker ^met beter op maken. Minister Van
Dyk eindelyk, die overigens de sympa
thie der Kamer heeft, zag kort geieden
zijn voorstel verworpen voor den bouw
van een administratiegebouw ten1 behoe
ve der artillene-innchtingen. En dan is
ook naar buiten dóórgedrongen, dat er
in de boezem van de regeenng verschil
van meening bestaat over de verruim.ng
van de werkverschaffing, meer in het
bijzonder over het plan Wesvhoff.
•I
75
29.75
75
17.50
I
MAAN DAG Zt MEk 1939
I'WAAJLV HLADZ.1JVX..N.
71* JAARGANG.
hO. 616 3.
Postrekening
Duitse h
j
door
Mr. J. A. DE WILDE.
de
K.
CONFEREERT
TE
en
aan
bruikt
ik
Uit
ver
worden,
waarvan
derde
Adver-
ge-
aanvang uit
Vareia het
5
4
het
al-
kan
lan
S
wend waren
in f 50— tot
en dringend
nen met ons
a Costuum
t!)
f 40.-
ist, op grond
it Costuum,
•ustheid af!
niet beter
met onze
voor slechts
den heer mr. J. A. de Wilde, met dank
betuiging voor de vele en gewichtige
is coupeur, als
i hart verpand
ellijk ’t groote
n, die correct-
t zoo’n beetje
dat doe ik niet
gelijksch leven
wordt nu een-
ördeeld en dat
jpervlakkig als
elukkig is het
om altijd cor-
zijn. ’t Gaat er
Vormvast Cos-
oliën Costuum
Binnenwerk
plooien geen
anbieden voor
De gespannen verhouding
Duitschland en Polen heelt
weer geleid tot een ernstig incident
het dorp Kalthof, aan de grens van Dan
zig en Oost-Pruisen. Uit Warschau en
Danzig worden omtrent het gebeurae
sterk uiteenloopende lezingen gegeven.
Vast staat, dat een doode is te betreu
ren.
De raadszitting te Genève.
Intusschen begint vandaag te Genève
de zitting van de Volkenbondsraad onder
leiding vap Maisky, de Russische am
bassadeur t$ Jxrfyien, die zooals men
weet, niVde' plaats van Molotof naar de
Volke^OjAitji^itad is gezonden.
MUSSOLINI ZWIJGT, MAAR
ITALIË ZAL SPREKEN,
ALS .HET OOC.ENBLIK GEKOMEN IS.
In een rede, welke hij «Zaterdag te Cu
neo heeft gehouden, heeft Mussolini om.
gezegd, ,dat wanneer heden (Maandag)
het Itallaanach-Duitsche verdrag onder-
teekend zal zijn, er een blok van 150
ABONNE’S, die zich aan onze administratie opgeven voor de verzekering, zijn volgens de vastgestelde bepalingen tegen ongevallen verzekerd voor bedragen, gewaarborgd door de NIEUWE HAVBANK te Schiedam, Van
Gulden bij levenslange r n n Gulden bij 2 ft ft Gulden bü verlies O ft ft Gulden verlies 1 ft ft Gulden bU verlies z xï Gulden bij verlies van De verzekerde moet in het
2 0 0 0 ongeschiktheid. O vl U overlijden. 3 v v van hand of voet. v V van een oog. 1 U V van een duim. O V een anderen vinger. bezit zijn van een polis.
Meeningsverschillen over begrooting 1940
Dr. Colijn zei voorloopig het werk voort.
De Regeeringspersdienst deelt mede,
dat bij Konlnkl. besluit van 19 Mei ten
eerste op zijn verzoek eervol ontslag is
verleend als minister van financiën aan
Poolsche douanepost vernield, Danziger doodgeschoten.
tusschen
Zaterdag
in
geschreven moet worden aan den senaat
van Danzig, de nationaal-socialistische
partij, of Berlijn. De mannen, die de
Poolsche auto aanvielen, zijn, nadat de
aanval op de douanepost was afgeloopen,
uit Manenburg in Duitschland naar
Kalthof gekomen.
Vier beambten van de Poolsche spoor
wegen Plach, Krause, Osroj en Lech-
mann, die te Kalthof wonen en getuigen
waren van de incidenten, zijn te Danzig
gevangen gezet.
diensten, den lande in deze moeilijke tij
den bewezen,
ten tweede tijdens ontstentenis van
een minister van financiën het beheer
van het departement van financiën aa
interim opgedragen is aan den minister
van Staat, minister van Algemeene Za
ken, voorzitter van den Raad van Minis
ters, den heer dr. H. Colijn.
Bij de samenstelling van dfe ontwerp
begroting voor het jaar 1940 ztfn van
de zijde van den minister van financiën
bezwaren gerezen. Deze bezwaren, welke
voornamelijk betrekking hadden op
nieuw aangevraagde uitgaven, hébben
mr. de Wilde aanleiding gegeven, aan
Hare Majesteit ontheffing uit zijn ambt
te verzoeken.
Budgetair evenwicht
x bezuinigingen?
De minister van Algemeene Zaken, dr.
H. Colijn, die ad Interim is belast met
het beheer van het departement van Fi
nanciën, heeft op zich genomen door be
zuinigingen de taak, welke ook mr. de
Wide zich voor oogen had gesteld, na
melijk om voor 1940 budgetair evenwicht
te bereiken, tot een goed einde te bren
gen.
RUSLAND EN HET „VREDES-
FRONT”.
DE ONDERHANDELINGEN VAST-
GELOOPEN.
Besprekingen met Maisky.
Het Britsch-Russisch overleg over het
„vredesfront" blijkt wel op ernstige moei
lijkheden te zijn gestuit. In het Lager
huis was Vrijdag deze kwestie het voor
naamste onderwerp der debatten. Uit een
verklaring van Chamberlain viel op te
maken, dat hij Rusland gaarne als deel
nemer zag aan het vredesfront tegen de
aanval, maar dat hij tegenstander van
een bondgenootschap was, hetgeen de
Russen schijnen te verlangen. De pre
mier gaf toe, dat er moeilijkheden in de
ohderhandelingen bestonden. De aard
daarvan weigerde hij te onthullen. Hij
gaf te kennen, dat hij voorzichtig moest
te werk gaan en dat met de opvattingen
van andere regeeringen rekening moest
worden gehouden. Anderzijds gaan er 'in
Chamberlain s partij krachtige stemmen
op ten gunste van een verbond met Rus
land, zooals Eftgeland dat met Frankrijk
heeft gesloten. De moeilijkheden hebben
vrijwel tot een vastloopen der onderhan-
delingen geleid. De Russen hebben de
voorstellen, welke Chamberlain hen ach
tereenvolgens yoorlegde, van de hand ge
wezen en blijven aandnngen op ‘een vol
ledige militaire alliantie daarbü steu-
Uit Poolsche bron
wordt het volgende gemeld: M
Onder leiding van Andreaw, lid van de
natjonaal-socialistische partij en bekend
als organisator van talrijke aanvallen op
Polen te Danzig, neeft een groot aantal
menschen, in nazi-uniform het huisje
van de Poolsche douane-beambten (Dan
zig heeft namelijk een tolunie met Po
len) aangevallen. De douaniers, die niet
van hun wapens gebruik maakten, waar
schuwden de Poolsche autoriteiten te
Danzig. Om 11 uur des avonds verscheen
echter een commissaris van politie
Danzig, die den douane-beambten
zocht'hun post te verlaten, daar hij niet
de verantwoordelijkheid op zich kon ne
men vóór hun veiligheid. Nadat zij weg
waren, is de -douanepost geheel vernield
en werden de meubels op straat gewor
pen.
De Poolsche commissaris-generaal te
Danzig stelde de senaat op de hoogte en
verzocht politiebescherming voor den
commissaris Perkowski en twee ambte
naren, die ter plaatse een onderzoek wil
den instellen.
Daar geen agenten verschenen, gingen
Perkowski en de ambtenaren alleen per
auto naar Kalthof, waar zij werden aan
gevallen (jioor vijf menschen, die de ban
den stuksnedeiï en de ruiten vernielden.
De chauffeur loste hierop een schot,
waardoor een der aanvallers werd ge
dood.
Volgens het Poolsche telegraafagent-
schap moet van provocatie worden ge-
spioken, doch weet men nien, of deze toe*
Toen ons vorig nummer verscheen was
mr. De Wilde nog minister van financiën,
nu hij oud-mmister en er zullen in
ens land wemmen zijn, die dit aftraden
met betreuren. De heer De Wilde is een
sterke persoonlijkheid en een bekwaam
financier, hij was in de Kamer een man
van gezag en aan net beheer van zijn de
partement, dat in onze tijd een Uiterst
zware taak is, gaf hy zijn volle kracht
en al zijn capaciteiten. Daarbij komt nog
dat het zeer moeilijk zal zijn lemarid
te vinden, die bereid en in staat is dat
moeilijke werk voort te zetten. Niet al
leen om deze twee redenen is /net one.
slagwemen van den heer De Wilde jam
mer, maar vooral ook, omdat nu, meet
dan ooit, een eensgezind en homogeen
kabinet noodzakelijk is. Helaas ontbreekt
daaraan nog al heel wat en zoowel in
wendig als uitwendig vertoont het kabi
net zwakke plekken.
Het was al Dekend dat de regeering
biet op alle punten van haar beleid een
stemmig oordeelde en dat meer dan eens
zich barstjes en scheurtjes yertoonden
in het kabinet, maar nog meer was naar
buiten gebleken hoe onvoldoende over
eenstemming er is tusschen regeering en
Kamer. Vier van de elf ministers hebben
in de Kamer reeds eenige malen echec
geleden. Minister van Buuren met zijn
voorstel van het centrale vliegveld,
korting voor de spoorwegpensioenen en
het inrichten van een departementale af-
deeling voor een electrisch koppelnet.
Minister Slotemaker de Bruine heeft pas
onlangs de behandeling van zijn voor
stel betreffende kweekscholen moeten
doen staken. De Eerste Kamer verwierp
het wetsvoorstel van minister Geseling
betreffende het privaatrecht en boven
dien is d.e Kamer ontstemd over de ma
nier waarop deze bewindsman de zaak
Oss behandelt. Juist in deze dagen is het
bericht gekomen, dat hij aan de Tweede
Kamer.commissie, die deze bedenkelijke
kwestie onderzoekt, geweigerd heeft de
bescheiden te verstrekken, welke d.e
commissie verlangde en dat hij bovendien
eenige getuigen die door de commiss.
waren opgeroepen, verboden heeft ge
tuigenis af te leggen. Dat zal de verhou-
.millloen menschen gevormd is, waarte
gen niemand iet» kan uitnenten.
De Duce voegde hieraan toe, dat
doei van dit blok de vrede is, doch,
dus spr., wij zijn bereid deze vrede af te
dwingen, wanneer de groote democratie
ën pogen onze opmarsch tegen te hou
den.
Ik zal mij nu verder in stilzwijgen hul
len, doch het Itallaansche volk zal spre
ken, zoodra het Juiste oogenblik geko
men is.
Onder lulde toejuiching» verklaarde
de Duce tenslotte: „Er zijn 45 mlllloen
Italianen, van wie tien millioen soldaten
met, slechts één wil. Uw gejuich bewijst,
dat dit waar is!**
Gayda heeft Zaterdag zijn hoofdarti
kel eveneens aan het Italiaansch-Duit-
sche verdrag gewijd, en schrijft, dat de
wederzijdsche verplichtingen betreffen:
Ie. het plegen van overleg; 2e. onmiddei-
lijke hulpverleeningr 3e volkomen soli
dariteit zoowei bij oorlog als in vredes
tijd en 4e. begrip voor en eerbiediging
van de wederzijdsche belangen wat be
treft de Uevensruljnte”.
Gayda voegt er aan toe, dat het bond
genootschap een noodzakelijk antwoord
is op de Fransch-Britsche politiek van
omsingeling. Door dit bondgenootschap
zulien volgens hem Rome en Berlijn in
staat zijn het evenwicht en den vrede in
Europa te verzekeren en tegelijkertijd de
wederzijdsche belangen der bondgenoo-
ten te waarborgen.
nend op een sterke strooming in het
Britsche publiek, die een deiensief ver
bond met Rusland eischt.
Hoewel Chamberlain in het Lagerhuis
de hoop uitsprak, dat spoedig het ac-
coord met Rusland zou tot stand komen,
zal er nog heel wat onderhandeld moe
ten worden.
Intusschen is Vrijdag de sovjet-anibas-
sadeur Maisky plotseling op het depar
tement van buitenlandsche zaken ont
boden voor een bespreking met Vansit-
tart, den eersten diplomatleken a8vf
seur, nadat het subcomité voor buiten-
landsche zaken van het kabinet bijeen
was geweest.
Volgens de meening in gezaghebbende
kringen zijn de besprekingen tusschen
Maisky en Vantittart nuttig geweest voor
een opklaring van de toestand en zijn de
Engelsch-Russische onderhandelmgen
daardoor een stap verder gekomen.
De groote parade ie Madrid.
Franco voor de radio.
Grootendeels in stroomende regen, doch
niettemin onder enorme belangstelling,
heeft Vrijdag te Madrid de groote over-
winningsparade dér Spaansche en bui-
tenlandsche troepen voor generaal Fran
co plaats gehad.
Franco ontving vóór de
de handen van generaal
Grootkruis van de Orde van het Lauwer-
kruis van Bint Ferdinand.
Het défilé van de troepen heeft van
’s morgens vroeg tot ver in de middag
geduurd.
Vrijdagavond heeft generaal Franco
zijn lang verwachte radiorede gehouden.
Na uiting te hebben gegeven aan zijn
verlangen naar vrede in Europa, heeft
Franco nog gezegd: „Men moet niet
trachten, onze souvereiniteit of onze eco
nomische en politieke vrijheden, waar
voor wij in de oorlog zijn gegaan, te ver
minderen. Het zou een belemmering zijn
voor de toenadering met zekere staten,
als men ons in economisch opzicht zou
trachten te omsingelen om politieke druk
uit te oefenen, in de hoop, dat men op
nieuw de weg zou kunnen openen voor
de groote belangen, welke sedert lang
onze onafhankelijkheid en Ónze macht
hebben verminderd. Iedereen moge we
ten, dat dit thans voor altijd ónmogelijk
zal zijn.”
~-nco ze!de verder: „Wij maken ons
BRITSCH AMBTENAAR IN POLEN
VERMOORD.
Uit een trein geworpen.
Op de reis van Lemberg naar War
schau is een ambtenaar van de Britsche
ambassade te Warschau, Grotowski, uit
de D-trein verdwenen. Later werd zijn
lijk nabij Sandomierz teruggevonden.
Aan het hoofd werden sporen van harde
slagen gevonden. Verder werd vastgesteld
dat een actentasch, die Grotowski bij
zich had gehad, verdwenen was. Het on
derzoek van de politie heeft tot nu toe
geen resultaat opgeleverd.
Er zijn nog meer punten, die voor de
regeenng moeilijk dreigen te
zooals de belastingvoorstellen,
de katholieken willen, dat steun zal wor
den gegeven aan groote gezinnen, terwijl
de christelijk histonschen huip aan de
ouden van dagen vooraf w.lleh laten
daan. De anii.revolutionnairen hebben
groote bezwaren tegen verlenging van de
dienstplicht en geven de voorkeur aan
een vergrooting van het contingent.
De feitelijke aanleiding van dit ontslag
is geweest dat minister De Wade tegen
over de nieuwe Uitgaven, welke andere
ministers van hem vroegen, geen n.euwe
bezuinigingen wilde steden en dat hij
hieromtrent geen bewiil.ging kon ver
krijgen van de meerderheid der andere
m.nisters. Het is buiten twijfel, dat onze
financiën verre van rooskleurig zijn en
het is begrijpelijk, dat de man, die daar
door de verantwoordelijkheid heeft, zijn
taak niet langer kan vervullen, wanneer
hij niet in staat gesteld wordt, het sys
teem door te voeren dal naar zijn oordeel
het eemg juiste is. Nieuwe uitgaven wer
den van hem verlangd en hij kon daarin
niet bewiil.gen. Er was dus geen andere
weg voor hem dan heengaan.
Minister Colijn zal zijn functie waar
nemen, zoolang er geen andere minister
van linanc.ën is. Hij komt daardoor weer
op dezelfde plaats te zitten, die hij van
1923 tot 1926 heeft bezet, toen dr. Colijn
ook minister van financiën was. Moge
dat ad-interem niet te lang duren, want
het werk da£ thans van een minister van
fnanciën wordt gevraagd, is te veel en te
belangrijk om er niet een volle persoon
voor te eischen.
mauserpistooi; de doodelijke schoten zijn
gelost uit een Poolsche legerrevolver.
Grubner en zijn chauffeur waren onge
wapend.
Volgens een bericht van het
Nieuwsbureau wordt van het Incident bij
de douanepost geen melding gemaakt
Volgens deze lezing stond de Poolsche
auto stil op de weg naar het station en
werden bij de nadering van de taxi de
lichten pjotseling opgedraaid, waardoor
de chauffeur van de taxi werd verblind.
Onmiddellijk daarop klonken twee scho
ten, waardoor Grübner in het hoofd en
de schouder werd getroffen. Hij bleef
dood in de auto zitten met de pijp nog
in den mond. Er bevond zich op dat uur
geen mensch op straat en in het dorp
heerschte volkomen rust.
Protesten van weerszijden.
De president van den senaat der vrije
stad, Greiser, heeft den diplomatleken
vertegenwoordiger van Polen Chodacki
ontvangen en hem een nota overhandigd
waarin de regeering van Danzig scherp
protesteert tegen het optreden der ex
territoriale Poolsche ambtenaren in Dan
zig.
Anderzijds heeft de Poolsche vertegen
woordiger namens zijn regeering -even
eens geprotesteerd en een desbetreffen
de nota aan de senaat van Danzig ge
zonden. Het incident heeft te Warschau
groote onwinding veroorzaakt.
Nog een incident
Een nieuw Incident heeft inmiddels al
weer plaats gehad in het stadje Piekel,
gelegen op het gebied der vrije stad Dan
zig, na een bijeenkomst van de 8. A.
Het Poolsch Telegraafa^enUcliap meldt
dat om vijf uur een menigte, onder aan
voering van geünifonneerue leiders, oen
Poolscne douane-inspecteurs begon te be
legeren, zoodat deze om hulp vroegen.
Na hiervan in kennis gesteld te zijn,
heeft de Poolsche commissaris-generaal
te Danzig met kracht bij de senaat ,aer
vrije stad geprotesteerd. Hij vestigde er
de aandacht op. dat dit reeds het twee
de incident is in minder dan 24 uur,
waarbij op flagrante wijze de Poolsche
rechten te Danzig, namelijk de controle
op de douane, worden aangetast.
De commissaris eischte, dat terstond
maatregelen zouden worden genomen om
de douanepost te bevrijden en den Pool-
schen inspecteurs volledige 'veiligheid te
verzekeren.
den
Bonnet en hun
De besprekingen
Om
HALIFAX
PAKIJS.
Zaterdagmiddag is de Britsche minis
ter van buitenlandsche zaken, lord Hali
fax, te Parijs aangekomen, waar hij zijn
reis naar Geneve onderbrak. Hij werd
ontvangen door zijn Franschen collegae
Bonnet, en den Britschen ambassadeur
te Parijs, Sir Eric Phipps. De minister
begaf zich onmiddellijk naar de Britsche
ambassade.
Tegen vijf uur begon een conferentie
van Lord ftalifax met den Franschen
premier, Daladier en
naaste medewerkers,
eindigden tien minuten voor acht,
acht uur vereenigden de ministers zich
een intieme maaltijd in het minis
terie van oorlog.
Er is geen communiqué over de be
sprekingen uitgegeven, doch naar ver
luidt, waren ze vrijwel uitsluitend aan de
onderhandelingen met Rusland gewijd.
Het zal waarschijnlijk noodig blijken.dat
het Britsche kabinet weer vegadert. aleer
volgende stappen zullen kunjien worden
gedaan. Men denkt dat Halifax tijdig te
Londen zal terug zijn om Woensdag de
kabinetsraad bij te wonen, en dat dade
lijk daarna het Engelsche antwoord op
de Russische voorstellen verzonden zal
worden.
NIEUWSHAD VOOR ZUID HOIIAND EN UTRECHT
J relet 20. TeL-Adres: Vannooten. S. A W. N. VAN NOOTEN, SCHOONHOVEN, HAVEN 13. Eottrekento» 13783. in Jd» Oorcamer-,
Door Duitsche bril.
De lezing van de senaat te Danzig is
als volgt; Geprikkeld' door de houding
van Poolsche douane-amotenaren tegen
over vrouweiijke leden van de Duitsch-
Danzigsche volksgemeenschap, heeft een
opgewonden menigte een betooging voor
het huis der Pooische douane-ambtena-
ren te Kalthof» gehouden. Daarbij werd
niemand mishandeld en evenmin mate-
neele schade aangericht. Om halfott was
dat incident door het optreden der poli
tie geregeld, hetgeen den diplomatleken
vertegenwoordiger van Polen te Danzig
werd medegedeeld. Perkowski is naar
Kalthof gegaan, hoewel hij met *t recht
heeft zelf een onderzoek in te stellen.
Qnderweg heeft de Poolsche chauffeur
Murawski den Danziger Grübner doodge
schoten.
Uit het onderzoek is gebleken, dat
Grubner de geheele dag te Marienberg is
geweest. Om 12.30 des nacjits is hij per
taxi vertrokken en .te Kalthof werd hij
door het verblindende licht van Per-
kowski’s auto gedwongen te stoppen.
Grübner stapte uit en werd, zonder dat
■fcr een woord was gewisseld, met twee
schoten gedood.
'De Inzittenden van de Poolsche auto
zijn met een locomotief‘in de richting
van Dirschau vertrokken, de «Pöolsche
auto werd in beslag genomen. Daarin la
gen een geladen revolver, die niet .ge
was, en het foudraal van een
Verschijnt Maandag, Woensdag
en Vrijdag. Prijs bij vooruitbeta
ling: voor Schoonhoven per 3
maanden 1.25; per post 1.50.
Met verzekering 15 cents meer.
