Polen’s verweer tegen Danzig.
TOEKOMSTPROBLEMEN.
Goede raad is duur....
Regeeringscrisis
moeilijk op te lossen.
Dr. Colijn brengt verslag uit.
Honderd millioen pond
voor herbewapening.
Londen en Moskou
vorderen niet.
TWAALF BLADZIJDEN.
71e JAARGANG^
VRIJDAG 7 JUUJ1M,
1G 5 JULI 1939
Pro.
den
De
de
■Hij
st politie-
s van den heer
urslid der R.K
ekozen de heer
de heeren Mul-
l.ONGPF.ST.EPIDEMIE OP
WEST-JAVA
REEDS 48 DOODEN.
ROOKT NIET
IN BOSCH' OF HEl'?èz
r bra-
ir liepen
v. d. Torren
irken gestolen.
HL
na-
een
de
mo-
nos
Pro-
Lon-
Lon-
ie;
rd;
In de desa Majang, gelegen in heton-
derdistrict Tjlsalak., aan de Zuidgrens
van het 'regentschap Krawang (West-Ja-
va) is een long-epidemie uitgebroken.
Ongeveer twee weken geleden is daar,
waarschijnlijk van buiten af, een pest-
geval aangebracht? Zooals gewoonlijk
iieeft dit eerste plet direct als goodapig
herkende ziektegeval, al direct een aan
tal familieleden en andere bezoekers be-
reeds
toen
ring.
De dijkverhoo-
>enendijk over
0 Meter wordt
ig. De langs de
zullen hierdoor
minderen, daar
en muur moet
estaande muur
rden verhoogd,
ert de dijkver-
ie op.
Spaarbankdirecteur verduistert
f 55,000
Aangehouden en bekend.
Als verdacht van verduistering van
f 55.000, heeft de Haarlemsche recherche
Donderdagmiddag aangehouden den 67-
jarigen C. E. H. van H., te Zandvoort, di
recteur van de MIJ. van Eigen huls-,
spaar- en hypotheekverzekering Spaar-
huis N V. te Haarlem. Een controle door
de verzekeringskamer had uitgewezen,
dat er in de boeken dier N V. geknoeid
was. Een nader onderzoek werd ingesteld
waarbij bleek, dat de directeur in de
laatste jaren geld i^it de kas had geno
men en dit voor zichzelf had gebruikt. In
totaal was het bedrag f 55.000. Van ’t geld
Is weinig over; de directeur heeft het in
de loop der jaren bijna geheel opgemaakt
De verdachte is gisteravond door den
lebben van een
het gezelschap
er te Nieuw-
MAAR EEN GOEDE BRIL BE
HOEFT NIET DUUR TE ZTTN.
Nu de tijd van vacantie en rei
zen weer aangebroken is, raden
wij U aan, bijtijds Uw Bril,
Zonnebril of Voorhanger te la
ten nazien. (Ja hiervoor naar een
SPECIALIST-OPTICIEN, dus
naar
M. NORT, Gorinchem
Gedipt. Opticien -tel. 2789-Gasthuisstr. 13
smet. De infectie was zoodoende
aanmeikelijk in de desa verspreid,
het desa-bestuur alarm sloeg.
Strenge maatregelen.
Toen kon niet meer worden voorko
men, dat het aantal slachtoffers, door de
reeds plaats gevonden aanraking van de
menschen onderling, belangrijk toenam.
Het bestuur trad krachtig op, doch had
met moeilijkheden te kampen, omdat de
bevolking zeer is geschrokken en zich ge
heel afzijdig houdt. De noodige hulp
krachten voor de aanvoer van bouwma
terialen voor het opzetten van barakken,
voor de begrafenis der dooden, enz. zijn
bezwaarlijk te vinden. Groote steun werd
hierbij ondervonden van de zijde der on
dernemingen.
Hoewel alle maatregelen zijn genomen
is de toestand toch als ernstig te be
schouwen, en het valt te voorzien, dat ’t
aantal sterfgevallen, dat Donderdag reeds
48 bedroeg, nog aanmerkelijk zal stijgen,
omdat ongetwijfeld verschillende van de
zeer talrijke, thans geïsoleerde, contact
personen reeds besmet zijn.
schadigd. De draagyRfa
rukt, de bladen va$»-*
ken en de neus
ernstige averij op.
De bestuurder
bureau medegenomen.^^W^
Het bleek een militaire vlieger te zijn,
arkomstlg uit Duitschland. Hij was. met
een anderen vlieger op weg naar Mün
ster geweest, dóch was de koers kwijt
geraakt en had wegens gebrek aan ben-
zine.^een noodlanding Moeten maken. Zijn
collega had het vliegveld Twente wete»
bereiken.
plan,
roken en
lezer gemeen-
len uitgevoerd
het bouwrijp
an opgenomen
sweg. Dit land
rden gekocht
•uit. De sloot
de Raadhuis-
de Nieuwdor-
•ning van de
ie Kruis” wor-
en de verdere
tgevoerd. De
voerd in werk-
irbeider.s uit
weer geruime
ii.
Diversen; 1105
-ussel Ned.; 220
i Regional. 5 16
0 Brussel Ned.;
■5 Brussel Ned.;
8.20 London
1020 National
het
>m^t van dr-
ïoibarig was.
Dansorkest en
(opn.); 4.00 Gra-
inderen; 5 30 Or-
628 Berichten;
xengieters: Fran-
(met carillonmu-
1-Kalender; 7.05
en”; 7.23 Berich-
i; 735 Causerie
van de Centrale
zinnig Protestan-
ïlt-kwartet; 8.30
.00 Esmeralda en
51; 9 45 VARA-
10.30 Berichten
H 00 Viool en
<gr. pi.); 11.55—
NIEUWSBLAD VOORZUIDflOLlAND EN UTRECHT
SCHOONHOVENSCHE COURANT f
J Telef. 20. TeL-Adreft Vannooten. 8. 4 W. N. VAN NOOTEN, SCHOONHOVEN, HAVEN XS. Postrekening 13763.
leleeuwsche kas-
r de eerste maal
itiging van het
inde harnassen
wapens, viel,
de smaak.
iet verder pet
i. Sonsbeek met
genheden gaf
indruk van de
s land.
useum van de
atschappij met
latuurlijk-histo-
laama het park
tde kettingbrug
Ede en langs
Ütz reed men
matig hoog prijspeil in het binnenland
door heffingen, door contingenteering,
ddêr de Invoerrechten te verhoogen of
door zuivere invoerverboden, hoe meer
het buitenland zich gaat terugtrekken
achter de veilige nationale grenzen. De
ze neiging wordt versterkt door de poli
tieke spanningen en men kan met volle
overtuiging zeggen, dat de neiging tot
autarkie of zelfbeheersching, hetzij in
een land, hetzij in een blok van landen,
sterker zal worden, zoodat het afzetge
bied van afgewerkte goederen verder
zal worden versmald. Deze versmalling
zal echter gepaard gaan omdat men
zoekt naar een verlaging van de kost
prijs met stijgende uitbreiding van
het productie-apparaat, dus met toene-1
mende productie.
Daardoor wordt het evenwicht tus.
schen productie en verbruik nog verder
verbroken. Vooral de groeiende techniek
doet de vaste lasten in een bedrijf stij
gen. Deze vaste lasten kunnen slechts
worden goedgemaakt door een groote
omzet met kleine winstmarges. Bereikt
de omzet een minimum, dat verelscht is,
om die Jasten te kunnen dekken, dan
mag de Atest als winstvorming worden
aangemerkt. Daarom zal men in toene
mende mate willen verkoopen, tenzij op
bepaalde wijze paal en perk gesteld
wordt aan de uitbreiding van de tech
niek.
Is ons uitgangspunt juist, dan zou elk
land een rem moeten aanleggen op de
mechanisatie. Men wil hieraan nog niet
beginnen, omdat men aan de andere
zijde meent, dat zulks verstarrend werkt
en aan de andere landen een voorsprong
zal geven, zoolang die rem niet inter
nationaal wordt aangebracht. En inter
nationalisme in de goede zin van het
woord, is momenteel ver te zoeken. Van
wege het dualisme in ons land, neemt
men hier met die remming een proef in
de slgaren-industrie.
TR ALE.
a C.
Juli.
Diversen;
National
Ned.; 2 20
rsen: 3.35
nal Programme;
dio P T T. Nord;
51 Fransch; 7.2Ó
n Regional of
50 Parijs Radio
Verschijnt Maandag, Woensdag
en Vrijdag. Prijs bij vooruitbeta
ling: voor Schoonhoven per 3
maanden 1.25; per post 1.50.
Met verzekering 15 cents meer.
Een bericht uit Den Haag meldde Don
derdagmorgen, dat dr. H. Colijn te kwart
over negen door de Koningin op de Rui
genhoek was ontvangen, teneinde a^n
H. M. mede te deelen, dat hij de Wem
verleefde opdracht tot vorming van een
kabinet, welke aoor dr. Colijn m beraad
was gehouden, niet aanvaardde.
Des middags werd echter van bevoeg
de zijde medegedeeld, dat het bericht
omtrent het doel van de kor
Colijn op dé Ruigenhoek vo<
Dr. Colijn zou uitsluitend rapport aan de
Koningin hebben uitgebracht over
toestand.
De Woensdagmiddag gehouden confe
rentie van dr. Colijn met de voorzitters
der zes fracties uit de Tweede Kamer,
heeft van 4 uur tot kwart over zes ge
duurd.
Hoewel over het verloop geen mededee-
lingen werden verstrekt, was de algemee-
ne indruk in bevoegde kringen, dat deze
bespreking geen resultaat had opgele
verd.
De vorige dag had de R.-K. fractie der
Tweede Kamer een vergadering gehouden
welke door ongeveer alle leden was be
zocht. Volgens de ..Volkskrant” heeft de
fractie zich eenstemmig achter de vier
R.-K. ministers in het demissionnalre
kabinet geplaatst en zich derhalve tegen
een wijziging van de werkloosheidspo-
litiek verklaard.
Langdurige conferenties op
De Ruigenhoek.
Koningin heeft Donderdagmiddag
den voorzitter van de Eerste Kamer der
Staten-Generaal, mr. W. L. baron de Vos
van Steenwijk, op de Ruigenhoek ont
vangen.
Baron de Vos van Steenwijk heeft on
geveer drie uren in het koninklijk bui
tenverblijf vertoefd.
Om kwart over vijf begaf de vice-pre
sident van den Raad van Sta.e, m.nister
van staat jhr. mr. F. Beelaerts van Blok
land, die ook eerst een bezoek aan dr.
Colijn had gebracht, zich naar „De^RuL
genhoek”. Deze audiëntie duurde tot
kwart voor zeven.
Tenslotte ontving de Koningin na de
maaltijd, tegen kwart over acht, den
voorzitter der Tweede Kamer, mr. J. R.
H. van Schalk, die buiten de stad ver
toefde en snel naar Den Haag was te
ruggekeerd. Ook deze audiëntie heeft
eenige uren geduurd.
Deze besprekingen wijzen erop, dat dr.
Colijn al moge hij dan zijn opdracht
nog niet aan de Koningin hebben terug
gegeven, toch op zoo groore moeilijk
heden is gestuit, dat zijn poging tot ka
binetsformatie e'genlijk wel als mislukt
moet worden beschouwd.
Het is mogelijk dat de aftredende re-
geeringsleider op het oogenblik nog een
poging in andere richting doet, doch het
overleg tusschen de Koningin en Haar
adviseurs zou In dit stadium niet noodig
zijn geweest, als de hoop, dat dr. Colijn
alsnog zou slagen, niet gering was.
o n n Qulden bu verlie«
4 U V van een oog.
welvaart wordt verkregen door
arbeid. Om te kunnen arbeiden is kapi
taal noodig, wat niet wegneemt, dat al
les tenslotte teruggevoerd kan worden
.tot arbeid: kapitaal is bespaarde arbeid.
Hij die arbeidt, brengt voort en dat pro
duct dient om te worden benut, hetzij
in de directe consumptie, hetzij opnieuw
in de voortbrenging van nieuwe goede
ren. Hoofdzaak is derhalve, dat de
vruchten van de arbeid kunnen worden
geruild, kunnen worden verkocht, inter
nationaal dan wel in het eigen land.
Dé internationale ruil heeft nog steeds
de hoofdrol te vervullen; de binnen -
landsche markt is van belang, maar
slechts in zooverre haar beperkte kracht
gaat. De wereld daarentegen is onmete
lijk; mits alom goed geleid, zou de ge-
heele productie afzet kunnen vinden.
D| wereld wordt echter niet goed ge
leid. Honderden mlllloenen menschen
verkeeren in armoede; andere landen
breiden hun eigen productie-apparaat
onverantwoordelijk uit, weren de goede
ren van anderen en vechten om de en
kele vrije afzetgebieden, die er nog over
gebleven zijn. Dit streven leidt verder
tot de uitbreldlngsdrang; men zoekt
nieuwe invloedsferen, meestal op andere
landen te veroveren en nieuwe grond-
uitbreldlng.
Hiertegenover staat het Intellect, dat
er steeds op uit is, om nieuwe uitvindin
gen te doen, om met die uitvindingen
de kostprijs te drukken en daarmede de
concurrenten te lijf te gaan. De produc
tie gaat dus met sprongen vooruit, het
afzetgebied echter wordt door de slecht
geleide wereld teruggedrongen.
Het eerste groote vraagstuk, dat men
heeft op te lossen, rekening houdend
met de werkelijkheid, is, hoe kunnen
wij de stijgende productie verkoopen?
Hoe meer men deze verkoop forceert
door tegen elke prijs te spuien in het
buitenland met behulp van een kunst-
BRITSCHE CREDIETEN AAN POLEN,
ROEMENIE, GRIEKENLAND EN
TURKIJE.
Snelle beslissing verwacht.
Volgens de diplomatieke medewerkers
van verscheidene groote Engelsche dag
bladen, heeft het Britsche kabinet beslo
ten credieten voor herbewapening tot een
totaal oedrag van honderd millioen pond
te verleenen aan staten, die zijn aange
sloten bij het niet-aanvalsfront.
Men verklaart, dat Polen, Roemenië,
Turkije en Griekenland alle om finan
cieel bljstapd hebben gevraagd. Hun
verzoek zal thans worden ingewilligd en
de Engelsche steun aan deze landen, die
tot nu toe liep over een bedrag van rond
tien millioen pond, zal te dien einde ver
tienvoudigd worden.
De regeering zal onverwijld een wets-
ontwerp indienen bij het parlement, dat
haar zal machtigen deze credieten te
verleenen.
Het besluit hiertoe werd genomen,
dat het kabinet Woensdag vier en
half uur had vergaderd.
Het wetsontwerp zal, naar verluidt, zoo
spoedig worden Ingediend, dat het, nog
vóór het parlement in de eerste week
van Augustus op reces gaat, kan worden
■aangenomen.
HALIFAX NAAR MOSKOU?
Voor de zooveeiste maal zijn blijkbaar
de ondernandenngên tusschen kngeiand
en FrankrijK eenerzijds en Ruslana an
derzijds vastgeloopen.
Thans woraen te nonden en Parijs nog
de tegenvoorstellen of opmerkingen van
Molotof hoe men ze noemen wd on-
aerzocnt. Voor het eerst is te Londen
een samenhangend versiag van de onder
handelingen met Warschau gegeven.
Hieruit blijkt, dat tot twee oi drie we
ken geleden alles vrij goed scheen te
gaan De regeeringen wkren het eens
over de beginselen van ee» defensief drie
mogendhedenverdrag en padden erkend
dat het in het gemeenschappelijk belang
was, bepaalde staten tegen directe of in
directe agressie te verdedigen.
De moeilijkheden begonnen echter, zoo-
dra de onderhandelaars deze andere sta
ten gingen opsommen. De Britten stel
den voor: België, Polen, Roemenië, Grie
kenland en Turkije. De Sovjet-regeermg
ging hiermede accoord, mits Finland,
Estland en Letland eraan werden toege
voegd. Engeland antwoordde, dat het in
dat geval rekening diende te houden met
zijn speciale belangen bij de handhaving
der onafhankelijkheid van Zwitserlanden
Nederland.
De besprekingen zijn tenslotte op een
dwaalspoor geraakt en men zal terug
moeten naar het uitgangspunt om bete
re vorderingen te kunnen maken.
Chamberlain heeft verklaard: Het zou
een fout zijn te veronderstellen, dat de
moeilijkheden slechts van een kant ko
men.
De „Daily Express” meldt, dat ’t naar
aanleiding van een door de sovjet-regee-
ring geopperd denkbeeld mogelijk is, dat
Halifax zich binnenkort naar Moskou be
geeft om de onderhandelingen over het
niet-aanvalspact te bespoedigen. Men
verklaart, dat persoonlijk contact tus
schen de verantwoordelijke staatslieden
het mogelijk zou maken alle moeilijkhe
den snel te boven te komen.
ABONNI’S, die zich aan onze administratie opgeven voor de verzekering, zijn volgens de vastgestelde bepalingen tegen ongevallen verzekerd voor bedragen, gewaarborgd door de NIEUWE HAVBANK te Schiedam, van
n n A n Gulden bij levenslange 4 ft ft Gulden bij Q ft ft Qulden bU verlies O H H Gulden bij verlies 1 ft ft Gulden bij verlies z zv Gulden bij verlies van De verzekerde moet in het
4 U U U ongeschiktheid. O U U overlijden. J U V van hand of voe|L 4 V V van een oog. 1 V V van een duim. O U een anderen vinger. bezit zijn van een polls,
en?
i veiling, die
en, werd ook
bracht de ka
ap. De kooper
knoopte hel
weg.
met sleutels.
EEN LICHTE ONTSPANNING?
De toestand te Danzig schijnt iets ver
beterd, doch hij kan slechts gewapende
vrede worden genoemd.
Aan belde zijden wordt gezegd: „Wij
zijn sterk, wij kunnen wachten” en er is
geen aanwijzing voor een stap in de rich
ting van een oplossing.
Afdeelingen van de Poolsche arbeids
dienst zijn Woensdag in de buurt van
Gluckau aan de grens der Vrije Stad aan
gekomen. waar zij thans versterkingen
aanleggen.
EEN BELANGRIJKE CONFERENTIE.
Te Warschau hebben Woensdagmiddag
president Mosclckl, maarschalk Smigly-
Rydz en de minister van buitenlandsche
zaken Beek, in het paleis van den presi
dent een conferentie gehouden, welke
van groot belang wordt geacht. Daar zijn
namelijk de maatregelen besproken, die
moeten worden genomen naar aanleiding
van de militaire toebereidselen ie Dan_
xig.
De Britsche zaakgelastigde Norton,
heeft op het ministerie van buitenland-
8che zaken een bezoek gebracht aan mi
nister Beek. Hij is daarbij in kennis ge
steld met het besluit, dat de Poolsche re
geering heeft genomen na het overleg
van Beck met den Poolschen ambassa
deur te Londen. Men gelooft, dat dit be
sluit spoedig een concrete en zichtbare
vorm zal aannemen, doch de officieele
woordvoerder heeft verklaard: „Wij kun
nen geen aanduidingen geven omtrent de
maatregelen, waartoe is besloten”. Er zijn
dus blijkbaar wel bepaalde besluiten ge
nomen.
HET STATUUT VAN DANZIG
GESCHONDEN.
In het Britsche Lagerhuis is de toe
stand te Danzig Woensdagmiddag het
onderwerp van een bespreking geweest.
De onderminister van buitenlandsche za
ken, Butler, heeft hedenmiddag in het
Lagerhuis, in antwoord op een vraag van
de Labour-afgevaardlgde Cocks, ver
klaard, dat de militaire voorbereidingen,
die door de autoriteiten der Vrije Stad
worden getroffen, in inbreuk schijnen te
Algemeen
r de KRO.
ca 8.15 Berich-
11.30 Godsdien-
hten; 12.15 Paul
e (1.00—1.30 Gra
■en); 2 00 Orgel-
„Tosca”, opera
Iramofoon); 5.26
en Tuinbouw-
xiisten en solist
i Berichten; 7.15
r de Alpen”; 7 35
iten ANP; 8 15
stricht; 9 00 Het
tO-Kamerorkest;
iolist; 10.05 KRO
NP; 10 40 Lajos
orkest; 11.00—
Advertentiën: 1—8 regels 1.30,
elke regel meer 020; derde
plaatsing halve prijs. Adver
tentiën worden gratis ge
plaatst In „De Gorcumer".
Londen en Warschau eensgezind.
vormen op artikel 5 van het statuut van
Danzig.
Butler herhaalde, dat de Britsche re
geering in nauw contact staat met de
Poolsche en de Fransche ten aanzien van
Danzig.
Naar aanleiding van een nieuwe vraag
van Cocks of de Britsche regeering van
plan is stappen te doen, zeide Butler dat
de Fransche regeering reeds Zaterdag
een stap heeft gedaan bij die te Berlijn
en dat de Britsche regeering volledig op
de hoogte was gehouden van die demar
che. Ten aanzien van deze kwestie be
stond geen enkel verschil van opvatting
tusschen de twee regeeringen.
Engeland in het Verre Oosten.
JAPAN EISCHT ERKENNING VAN
DE „NIEUWE ORDE”.
Besprekingen anders nutteloos.
Het conflict tusschen Japan en China
is heden twee jaar oud. Hoewel deze
„verjaardag” weinig reden gaf tot een
feestelijke viering, heeft men hem m
Tokio in de vooravond hei dacht en wel
door een ontvangst van persveitegen-
woordigers bij den Japanschen minister
president Hiranoema.
„Het Britsch-Japansche incident”, zoo
verklaarde baron Hiranoema, „heeft zich
te -Tientsin afgespeeld en daarom zullen
bepaalde kwesties, die op <|e agenda van
de besprekingen geplaatst zijn, beperkt
blijven tot de kwestie van de Britsche
concessie aldaar, doch een werkelijke op
lossing van de geschillen zal nimmer be
reikt worden, indien de besprekingen niet
gevoerd worden op de basis van een wer
kelijk begrip van de nieuwe orde, die Ja
pan in Oost-/Lziè opbouwt. Japan gaat
vastberaden voort.
Alle inmenging en elke belemmering
moeten met alle middelen verworpen
worden.
Indien Engeland weigeren mocht te er
kennen, wat Japan als het voornaamste
beschouwt en dus weigert Japans eischen
te aanvaarden, zal er voor Japan niets
anders overblijven dan de besprekingen
af te breken.”
Het is namelijk voor Japan onmogelijk
samen te werken met een mogendheid,
die bezwaren oppert tegen den opbouw
van een nieuwe orde in Oost-Azië en
tracht deze opbouw te belemmeren. De
aanstaande Britsch-Japansche bespre
kingen hebben In het geheel geen zin. In
dien Engeland dit niet duidelijk begrijpt.
hoofdinspecteur van politie verhoord,
waarbij hij bekend heeft, zich schuldig
te hebben gemaakt aan«-verduistering van
bovengenoemd bedrag. Dé verduisterin
gen loopen over een tijdperk van onge
veer 6 Jaar. Vérd. verklaarde het geld te
eigen bate te hebben aangewend.
Het Is thans de vraag in hoeverre
spaarders zijn gedupeerd. Naar alle waar
schijnlijkheid zijn het in hoofdzaak de
kleine spaarders, die het volle vertrou
wen hadden in den directeur en in de
maatschappij. In zijn particuliere leven
schijnt de heer Van H. veel geld te heb
ben uitgegeven. Twee echtscheidingen
kostten veel en 1UJ leefde nogal royaal
tezamen met een Jonge vrouw, doch hij
betaalde zijn leveranciers vlot. Bij de po
litie stond de directeur niet als ongun
stig bekend.
TWEE DUITSCHE VLIEGTUIGEN
DOEN NOODLANDINGEN.
Eén zwaar beschadigd.
Donderdagmiddag werd de aandacht
van de bewoners van de Hengelosche
Esch, een nieuwe, dicht bevolkte wijk
van Hengelo, getrokken door een zeer
laag vliegend toestel, dat wilde landen.
De besturder scheen echter geen goed
plekje te kunnen vinden. Eiri’elijk
scheen hij een goede plaats te hebben
gevonden, en wel in een weide bij
Twentsche Centrale. Op het laatste
ment trok hij zijn machine echter weer
op, en hij vervolgde zijn tocht. Hij
kwam echter niet ver meer. In de Mr,
P. J. Troelstrastraat kwam hij met de
rechtervleugel van de machine tegen ’n
boom Met een harde smak kwam hij
op een onbebouwd stuk grond neer. De
bestuurder zag kans om nog net even
voor den val uit de machine te springen
waardoor hij zoo goed als ongedeerd
bleef.
De machine werd echfcer zwaar be-
U“J'~1 J f^ï0ep^werden afge-
