—rH»1ESS.
1914 -1939.
Uit ons Regeeringshuis
Plaatselijk nieuws
j Wetenschap en
Techniek
I Kerk en School
Marktberichten
Nieuws in een paar
4
VRIJDAG 28 JÜU 1338,
Heul zal het wegdek van de oprit ver
beterd worden.
Oranjevereeniging.
Reeuwijk. De Oranjevereen. „Reeuwijk
Dorp" heeft besloten om dit jaar weer
een Koninglnnefeest te organiseeren. 't
Feest werd bepaald op Woensdag 23 Aug
M.U.L.O.-DIPLOMA'S.
BIJ de te Gouda gehouden mulo-exsu
mens zijn nog geslaagd voor diploma A: Feest werd bepaald op woensdag ra
Th. Kool en C. J-%- van Vliet, Gouda; J. a.s. Des morgens zullen kinderspelen
Vente, Zevenhuizen\M. A. van Katwijk, des middags volksspelen worden gehou
P. C. Kapteln en A. de Jong, te Gouda; den. Des avonds Is er een openlucht-
W. M. Kasbergen en C^W. Exalto, te filmvoorstelling.
Moordrecht; M. Weeda, V van Balen, te
Gouda; W. Blanken te BMgambacht.
Voor diploma B slaagde W- J- Dercksen
te Gouda.
GIE8SENDAM. V.m. 10 uur en 's av. CAPELLE a.d. IJSSEL. Bermweg. V.m.
6.30 uur, Ds. J. Haring, 10 uur en 's avorwis 6 uur, Ds. D. K. Wie-
GIESSEN-NIEUWKERK. Vjn. 10.30 uur, lenga.
Ds. L. Nugteren; n.m. geen Dienst. Usselmondsche Laan. Vjn. 10 uur en
GIE8SEN-OUDEKERK. Vm. 10 uur, 's avonds 5 uur, Ds. F. Boonstra, van
toestand overgebracht naar let R.K. zk»<
kenhuis.
Dronken achter het
Bergambacht. In de nacht van Zater
dag op Zondag heeft de gemeente-veld
wachter aan Bergstoep een auto-bestuur,
der aangehouden, die onder de invloed
van sterke drank verkeerde. Bij controle
bleek hij niet in het bezit van een rijbe
wijs, tevens gaf hij een valsche naam op.
De bestuurder werd aangehouden en
naar het raadhuis overgebracht. De auto
werd in beslag genojjien, Na verhoor en
nadat proces-verbaal was opgemaakt, is
de automobilist in vrijheid gesteld. De
auto, die bij een garagehouder te Gouda
was gehuurd om met een paar vrienden
de kermis te Ammerstol te bezoeken, is
aan den eigenaar ter hand gesteld.
Gevonden voorwerpen: een paar
Schelluinen. Zaterdagavond geeft de
mondaccordeonclub „D.O.K." op het
Kerkplein een concert onder leiding
van den heer R. M. Zwang uit Dordrecht
De heer J. Kroon heeft wegens fa
milieomstandigheden ontslag genomen
als secretaris van de Oranjevereeniging.
Een concert, dat de mondharmoni
caclub „D.O.K." Dinsdagavond voor de
buurtvereeniglng „Indlë" te Oorkum ge
ven zou, is wegens de regen niet door
gegaan.
P. STRIJBOS VERMIST EN WEER Postma
Ds. H. C. P. M. Wiebosch; njn. 2.30 uur,
Zondagsschool; 's avonds 7 uur, Ds. H. C.
P. M Wiebosch.
GOUDERAK. V.m. 10 uur, Ds. N. O.
Steenbeek, van Willige-Langerak; 's av.
7 uur, de heer G. Mouw, Godsdienst-On
derwijzer.
GOUDRIAAN. Va. 10.30 uur, Ds. F.
10 uur, Dg. A.
het
Leens (Gr.).
GIESSENDAM. Vjn. 10 uur en 's av.
6.30 uur, Ds. J. M. Mulder.
HAASTRECHT. Vjn. 10 uur en 's av.
7.30 uur, Ds. J. F. W. Erdmann.
HARDINXVELD. V.m. 9.30 uur, Lees-
dienst; njn. 3 uur, Ds. Th. van Munster,
van Gorinchem.
KRIMPEN a.d. LEK. Vjn. 10 uur en
GROOT-AMMERS V.m. 10 uur, Qg. A. *g avonds 5 uur, Ds. E. Brunsting.
Barendregt, Voorbereiding van Kit H. LANGERAK V.m. 10 uur en 's av. 7
Avondmaal; 's avonds 7 uur, Leesdienst. uur, Ds. J. O. Mulder.
HAASTRECHT. Vjn. 10.30 uur, Ds. W. LEXMOND. Va. 10 uur en "s avonds 7
de Voogd van der Straaten. uur, Ds. D. J. Coumou.
HAASTRECHT. Ned. Herv. EvangeUsa- LOPIK. V.m. 10.30 uur en s" avonds 7
tie. Vjn. 10 uur en 's avonds 7.30 uur, uur, Ds. H. Pol.
Evangelist G de Pater. MEERKERK. V.m. 10 uur en s avonds
HARDINXVELD. V.m. 9.30 uur en 7 uur, Ds. P. Rullmann.
's avonds 6 uur, Ds. H. Kraaij. MOORDRECHT. Vjn. 10 uur en s av.
HEI- en BOEICOP. V.m. 10.30 uur.^de 6.30 uur^^Kalkman^
De vogelkenner Jan P. Strljbos is 15
Gevonden voorwerpen, ec» Juni met het Noorsche s.s. i„Arladne" Uur, de neer van d»
regenpijpen, bij A. Vermeulen, Lekdijk B naar Bergen vertrokken in gezelschap Onderwijzer te J>elft
IIJ.. V.H erom velriwnr.h- van Hon Pniterrlnmxphpi
heer Van Rijnsbergen, Godsdienst-On
derwijzer te Wijngaarden; 's avonds 7
uur, Ds. A. Barendregt, van Groot-Am-
mHOOG-BLOKLAND. N.m. 2.30 uur, Ds.
G. Lans, van Meerkerk.
HOORNAAR. V.m. 10.30 uur en 's av.
7 uur. Ds- Th- G- Vollebregt, van Oude
TOJAARSVELD V.m. 10 uur, Ds. C. C. T.
rostma; 's avonds 7 uur, de heer J. van
Rijsbergen, van Wijngaarden.
KINDERDIJK V m 10 uur, Ds Joh van
Dorssen, Doopsbedlening; 's avonds 6
uur de heer Van Bameveld, Godsdienst-
SS; een glassnijder. bU gem.-veldwach-
ter.
Benschop. Begunstigd door prachtig
«eer maakten de leerlingen der hoogste
klassen van de Oh. school hun jaarlijk-
viicuucn vau ucu "svi -- MEEKKiÜKrv. s a
lem telegrafisch bericht ontvangen, dat gruin, Van Waspik,
hu tcrccki ,„oc x/rnirnAPAPRTJLE
LOPIK. V.m. 10.30 uur en s' avonds 7
uur, Ds. 8. van der Linden.
^voncjs 7 uur, Ds. De
hij terecht was.
Jan Strijbos is afgedreven, waardoor
hij niet tijdig bij zijn reismakker kon te
rugkomen.
van den Rotterdamachen vogelliefhebber KRIMPEN a.d. LE
Jaap Mees. Van Bergen ging de tocht 8 aJ' ijssel. V.m, 9.30 uur,
naar Spitsbergen, om daar speciaal een Ds j p guiskooi; 's avonds 8 uur. de heer
onaerzoek in te s.ellen naar den konings. E Berkelaar.
1 scnooi nun mamj-- leider. De eerste kennismaking met Spits- KRIMPEN a.d. "SSEL-
Ditmaal ging 't naar ebrgen was telerustellend. Er viel op dat Noordersraat. V.m. 9.30 ur en
O^wehandT'oUrènparkje Rhenen. Op eiland we,„>g voor de onderzoekers te Da. F. J.
^—8 ïrïomtomn Cen' SS. De' heer Btrljhos zette echter zU„ plan- ^^rTeRK Tm. SEE Os. IJ. van
standbeeld graalJanvan Nassau pro_- nen door^Dezer ^'^XMOND Vjn. uur en avonds 7
v^nciehuis, enz. en te Zrtst voor een ko vernomen. Daar de tocht met „ur, Candidaat Ambrosius. van Rotter-
^nddoe^bereik™ Alhoewel een belangrijk van gevaar ontbloot was, vreesde men dam.
einddoel bereik. doorgebracht een oogenblik, doch Donderdag is bij
wi hrt voor velen toch nog te vroeg om vrienden van den heer Strljbos te Haar.
naar huls te gaan; zoo vermaakten zij
zich vooral ln de groote speeltuin. Op de
terugreis werd nog een bezoek gebracht
aan de Orebbeberg en vervolgens nog ge
stopt te Austerlttz voor een bezoek aan
de speeltuin. Van daar ging het weer huls
toe en werd in de beste stemming Ben-
schop weer bereikt.
Geslaagd,
Capelle a.d. IJssel. Voor het Mulo.exa.
ffien is te Hillegersberg geslaagd P. Teeu-
wen alhier.
Vacantle-reiaje.
Capelle a.d. IJssel. De Meisjesvereeni-
fing verbonden aan de Evangelisatiever.
eeniging „Rehoboth" maakte een reis
naar Breda en "s-Hertogenbosch. Des
morgens vertrok men om 6 uur. De reis
ging van Breda naar Meersel Dreef
(België) waar de kruisweg bij de Paters
Fransiscanen en vele grensversterklngen
werden bezien. Vandaar ging de reis
naar de Brabantsche vennen bij Olster-
wljk. In den namiddag werd de St. Jan
te 's-Hertogenbosch bezichtigd, waarna
men over verscheidene nieuwe bruggen
over Utrecht te Gouda aankwam. Ten
slotte werd een speeltuin te Reeuwijk be
GEREF. KERKEN.
Bedankt voor Bodegraven (als hulp
prediker) de heer W Vreugdenhil, Can
didaat te Rotterdam-O.
CHR. GEREF. KERK.
Beroepen: te Papendrecht, cand. M. v.
d. Vlis te Gouda.
Bedankt voor Gorinchem Ds. C. Smits
te Sliedrecht.
GEREF. GEMEENTEN.
Beroepen te We6tzaan ds. A. v. Stuy-
venberg te Benthuizen, die bedankte
tuoi Dirksland.
Bedankt voor Dirksland Ds. A. van
Stuyvenberg te Benthuizen.
ruin, van waspik.
MOERACAPELLE V.m. 10 uur. Ds. M.
Verkerk, Doopsbedlenlnk; '3 avonds 1
uur Ds. M, Verkerk.
m'OLENAARBBRAAF. V.m. 10.30 uur en
's avonds 7 30 uur, Ds. A. H. Sonnenberg.
MOORDRECHT. Vm. 10.30 uur, Prof.
Ift- M. c. van Maurik Broekman.
MOORDRECHT. Ned. Herv. Evangeli
satie. V.m. 10 uur en 's avonds 7 uur, de
heer A P. de Jong.
NIEtrW-LEKKERI.AND. V.m. 10 uur be
heer Van Bameveld, Qodsdtenst-Onder-
wljzer te Drift; 's avonds 0.30 uur. Ds.
Joh. van Dorssen.
NIEUWLAND. 's Avonds 7 uur, Ds van
Ieperen, van Bennekom.
NIEUWPOORT. V m, 10 uur, Ds A. v
Plomp: 's avonds 7 uur, Leesdienst.
NOORDELOOS. Vm 10 30 uur, Lees
dienst; 's avonds 7 uur, Ds. Fruit, van
Everdingen.
OTTOLAND. 's Avonds 7 uur, D«. r.
^OUDERKERK axl. IJSSEL V.m. 10
uur, de heer Van der Endt, TOed. Can- j"*'Van der Poel.
didaat te Gouda;!5 av™ds7 MOERCAPELLE. Vjn. 10.30 uur, njn.3
P. Buiskool, van Krimpen a.d. IJssel. m «vonds 7 uur, Ds. M. Hofman.
WUkgebouw. V.mlO^ui-en avon^_ USSEL8TEIN. V.m. 10 uur en 's av.
uur, de heer A .de Redeiijkneia, w Preeklezen.
OU UUI, u, r. nam"'"".
NIEUW-LEKKERLAND. Vjn. 10 uur en
•s avonds 7 uur, Ds. J. J. Wielenga, van
Alblasserdam.
NOORDELOOS. V.m. 10.30 uur en s av.
7 uur, Ds. C. Houtman.
OTTOLAND V.m 10.30 uur en s av.
7 uur, Candidaat R. Brouwer, van La-
OUDERKERK axl. IJSSEL. Vjn. 10
uur en 's avonds 7 uur, Ds. D. A. Vogel.
PEURSUM V.m. 10.30 uur en 's av.
7 uur, Ds. Mulder.
OUDEWATER V.m .10 uur en 's av. 7
uur, Ds. J. F. W. Erdmann, van Haas
trecht.
REEUWIJK. V.m. 10 uur en 's avonds
6 30 uur, Ds. Zwaan, van Zwammerdam.
SCHOONHOVEN en WILLIGE-LAN
GERAK. V.m. 10 uur en 's avonds 6.30
uur, Ds. H. D. Drenth, Em.-Predikant te
SLIEDRECHT. V.m. 9 30 uur en 's av.
6 uur, Ds. J. W. van Tol.
WAARDER. V.m. 10.30 uur en 's av.
7 uur, Ds. J. S. Lange, Em.-Predikant te
Utrecht.
WADDINXVEEN. V.m. 10 uur en 's av.
6 uur, Ds. W. J. Smidt
IJSSELSTEINV.m. 10 uur en 'a av.
6 uur. Ds. Krijt, van Utrecht.
ZEVENHUIZEN. Vm. 10 uur en 's av.
7.30 uur, Leesdienst.
GEREF. GEMEENTEN.
BERKENWOUDE. V.m. 10.30 uur en
's avonds 8' uur, Ds. Van Stuijvenberg,
van Benthuizen. A
CAPELLE a.d. IJSSEL. De Ruyter-
straat. V.m. 10 uur en 's avonds 5 uur,
Leesdienst.
GIESSENDAM V.m. 10 uur en s av.
630 uur, Leesdienst.
GEREF. GEMEENTE H.V.
SLIEDRECHT. Vjn. 10 uur en 's av. 6
uur, Ds. J. Overduln.
VRIJE GEREF. GEM.
GIESSENDAM. Vjn. 9.30 uur en 's av.
8.30 uur, Leesdienst.
CHR. AFG. GEMEENTE.
WADDINXVEEN. Vjn. 10 uur en 'a
6 uur, Ds N. van der Kraats.
OUD GEREF. GEM.
CAPELLE a.d. IJSSEL. Bermweglaan.
V.m. 9-30 uur en 's avonds 6 uur, Ds. u.
^Da Costastraat. Vm. 10 uur en at.
5 uur, Ds. A. van Zon.
GIESSENDAM. V.m. 9.30 uur en s av.
in het kerkgebouw, waar men n» Psalm- genomen. Er worden een twee
gezang, Schriftlezing en dankgebed duizend buitenlandsche deelnemers ver
daan huiswaarts keerde. wacht.
Luchtbescherming.
Krimpen a.d. Lek. In de zaal van den
fleer F. van Namen had Dinsdagavond
een vergadering plaats om tot oprichting
te komen van een afdeeling der Nefler.
landsche Vereeniglng van Luchtbescher
ming Deze avond stond onder leiding
van den heer C. W. Verhoeff en werd ge.
opend door burgemeester Van Oordt, die
in het kort de beteekenis van een derge
lijke afdeeling schetste H.iema werd een
dienst-Onderwijzer. ,lor
GODLOOZENCONGRES.
Het volgende groote godloozencongres steenbeek 7 uur, Ds. P. de Groot.
POLSBROEK en VLIST. V.m. 10.30 uur, NIEUWPOORT. V.m.
Ds. R. de Bruin, van Waspik, s avonds ,.„r candidaat J .Vi
7.30 uur, Ds. A. de Leeuw. venzande.
REEUWIJK V.m. 10 uur en s avonas NooRDELOOS. V.m. 10 30 uur en s av
7 uur. Ds. W. Vroegindewei. - - J-
SCHELLUINEN. V.m. 10 uur, Ds. w
Bbmfeurgrr, van Ouó-Beieriano.
SCHOONHOVEN, Vm. 10 uur en s av. p yan dK B1J! van aue.
uur, D» D J. van de Graal. drecht, Theo! Student te Apeldoorn
SLIEDRECHT. Vm. 9.4S uur, Ds van m Ty,T,DC,r,OT, vm 0,„ mlr ,n
Neutighem, van Dordrecht,
uur Ds. P. van der Kraan.
Herv. Lokaal BtationswiE Vm lO^u
en 's avonds 6 uur, de heer J. H. boo
gasfnTPWIJK Vm. 10 uur, Ds. E. R
DamS?WSenrng van het H. Avond-
n,|TOLWUKndJmUlU0.30 uur, Ds. Donker,
""stolwijk1, Herv. Gere! Evangelisatie.
Vm. 10.30 uur en 's.avonds 7.30 uur, Ds.
tlnUan
Zondag 30 Juli 1939.
(Alle uren worden in de Zomertijd
vermeld.
NED. HERV. KERK.
AMEIDE V.m. 10 uur, Leesdienst;
rijke aiueeuns - 1 avond» 8.30 uur, Ds. A. P. Plomp, van
leerzame lezing gehouden door den heer Nieuwpoort. v.m. iu.<>v u«a
al Muller, deskundige van de lucht. ^^^^^-"onVrerp05, ^^S^k'wm l'o uur en av
beschermingsdienst in Rotterdam. Ten- gp^gj^ ^ot ons?". Doopsbedlenlng. -
slotte werd overgegaan tot het oprichten AMMERSTOL Herv. Geref Evan5e11.8®:
eener afdeeling, waarvan tot voorloopige tie Gebouw. V m 10 uur en 's avonds 6.30
bestuursleden werden gekozen; Ds. G. uur, de heer H. Allerlicte, van Rotter-
Enkelaar, Ds. E. Brunsting,J. W.^Ojls. da^KEt, Avonds 6.30 uur, Ds. W.
Sorber.
BENSCHOP. V.m. 10.30 uur. Ds. Kos
ter, van Montfoort, Doopsbedlenlng; sav.
7 uur. Leesdienst.
BERGAMBACHT. V.m 10 uur de heer
G. Mouw, Godsdienst-Onderwijzer te
Gouderak; 's avonds 7 uur, Ds. E. E. de
Looze, van Gouda.
6.30 uur, Preeklezen,
CHR. GEREF. KERK.
MEERKERK. V.m. 10 uur en 's avonds
10 uur ep 's av.
7 uur, Candidaat J .Velema, van s-Gra-
venzande.
NOORDELOOS. V.m. 10 30 uur en s av.
1 uur. Prof. L. H. van der Meljden, van
Apeldoorn.
PAPENDRECHT. V.m. 10 uut en s av.
SLIEDRECHT. V.m. 9 30 uur en 'a av.
6 uur, Ds. C. Smits.
EVANGELSATIE.
OUDEWATER. Zaterdag 29 Juli, 's av.
8 uur, op het Oaspleln, Evangelisatie
oefening. Spreker: Ds. J. F. W. Erdmann,
van Haastrecht.
7.30 uur Ds. J W vanBameveld.
WAARDER Vm. 1030 uur, Ds. E v. Hllversum> die
L7 ,r^nfpnSJ ner biu het gevaariljke kruispunt Rijks-
Wotuisuagavond om half zeven is de
nigt, J. C. M. v. d. Linden, K. v. d. Boom,
dr. C. G. A. van Lindem; de heeren K.
Passchler en A. v. 't Leven.
Dinsdag had de proeftocht plaats
het 400 ton metende kustvaartuig „Safe"
van den heer J. Salomons te Gasselter-
nijveen.
Moordrecht. De postdulvenvereeni-
ging „De Gevleugelde Vrienden" hield
een wedvlucht vanuit Roozendaal, af
stand 55,7 K.M. De duiven werden gelost
9 uur voormiddag. Aankomst eerste duif
9 38.26 uur laatste 9 45 4 uur Uitslag: J.
Verburg 1, 6, 11 en 18; W. de Wit 2, 4, 5,
7 8 en 21; J. Vermeer 9, 18, 22, 23, 24, 25,
28 en 27; le overduif N. van der Zijden
10 en 12; E. Kruif 13; P. den Braber 14
en 17; J. Oosterora 15 en 16; J. Palsgraaf
19 en 20.
Noordeloos. Het ijzeren hekwerk voor
de dokterswoning zal achteruit gezet
worden, waardoor een belangrijke ver
betering op deze smalle plaats van de
weg tot stand zal komen. Bij de z.g.
wSDraXVKEfc'vm. lö uur, Ds. P. J.
Steenbeek, van Oudewater; 's avonds 630
uur Ds E. V. J. Japchen, van Waarder.
WILLIGE-LANGERAK. 's Avonds 7 uur,
Ds N O. Steenbeek.
WIJNGAARDEN, 's Avonds 8 uur, Dr.
Van der Valk.
IJSSELSTEIN. v.m. 10 uur en s av.
6 30 uur. Ds O J. van Rootselaar.
ZEVENHUIZEN V.m. 10 uur en av
Looze, van Gouda. 7 30 uur, Ds. T. Tak,
BERGAMBACHT. Ultgetredenen uit de R_K j
KAJAJVlüA^n 1 ~-
Ned. Herv. Kerk. V.m. 10 uur en j1 av.
7 uur, de heer E. Wijnen, vafl Olden-
brBERKENWOUDE en ACHTERBROEK.
V.m. 10.30 uur, Ds. M. J. W. Zeven-
b(3LESKHNSGRAAF, V.m. 10.30 uur.
Leeskerk; 's avonds 7 30 uur, Ds. C.
Streefkerk, van Brandwijk.
BRANDWIJK. V.m. 10.30 uur, Ds. C.
StCAPELLÊ ad. IJSSEL. V.m. 10 uur en
's avonds 6 uur, Ds. J. Boot}.
Herv. Geref. Evangelisatie. Boezem
straat Vm. 10 uur en 's avonds 6 uur,
de heer C. Wildschut, van
Geref Evanefllisatte „Rehoboth Nij
verheidstraat 55. V m. 10 uur en s av.
5 «ur. de heer J. Kar*.
en
R.-K. KERK.
SCHOONHOVEN. Vjn. 7.30 uur
vm. 10 uur, H. Mis; 'a avonds 6 uur, Lx>f
REM. GEREF. GEM.
SCHOONHOVEN. Geen Dienst
per fiets het gevaarlijke kruispunt Rijks
wegThierensweg wilde oversteken, door
een transportauto gegrepen en op slag
gedood.
Donderdag is te Waardenburg bij
Zaltbommel een 32- jari* landbouwer,
die met een zeis gras aan het maaien
was, door onbekende oorzaak in de zeis
gevallen, waarbij hij ernstig aan de borst
werd gewond. Het slachtoffer is aan de
verwondingen ter plaatse overleden. P.
was gehuwd en vader van twee kinderen.
Donderdagmiddag irf'<te Utrecht, bij
de CatharJJnebrug het 13-jarig zoontje
van de familie Koch, dat op de kade
SCHOONHOVEN. Geen Dienst. van ae xamuic ^.1, ------
ZEVENHUIZEN. Geen Dienst (wegens met een schepnetje zat te visscnen, m
leFniiretin') Ha ofiiphi ffprKAkt en verdronken.
restauratie).
VRIJZ. HERVORMDEN.
GOUDA. Vm. 10J0 uur, Dr. J. P. Can-
negieter, van Oudshoorn.
SLIEDRECHT. Vm. 10 uur, Ds. De
Jongh.
GEREF. KERKEN.
BERGAMBACHT. Vm. 10 uur en 's av.
7 uur, Ds. Terhaak.
BRANDWIJK. V.m. 10JO uur en s av.
7 uur. Dfl. K. Dekker»
de gracht geraakt en verdronken.
Donderdagochtend is op de straat
weg DeventerZutphen de 44-Jarige G.
J. Hoekmans uit Borsselen bij het over
steken van de weg door een auto aange
reden en gedood.
Donderdagmiddag is in den Haag
de 17-jarige wielrijder A. B. aangereden
door een militaire vrachtauto. B. werd
met een schedelbreuk in zorgwekkenden
AARDAPPELEN, GROENTEN EN FRUIT.
"S-GRAVENHAGE, 26 Juli. Haagsche
veiling voor fruit en groenten N.V. Vei
ling van 26 Juni. De prijzen waren: Yel
low transparente I 8—12, II 4—7, kruide
nuiers I 8—15, H 3—7, janbazen I 5—7,
H 2—4, presentperen I 5—7, II 3—5,
roode bessen I 10—14. n 7—9, zwarte bes
sen 33—37, kruisbessen I 8—13, II 3—6,
eldensche blauwe I 22—25, eng. krozen
I 18-24, II 10-14. Prijzen per K.G. Vei
ling elke dag 's morgens vier uur.
GROOT-AMMERS, 27 Juli. Eerste Al-
blasserwaardsche Veilingsvereenlging te
Groot-Ammers. Veiilng 27 Juli. Aanvoer
402 K.G. appelen, 1075 K G. peren en 904
K.G, aardappelen. Prijzen; Yello's van
af 8 y, tot en met 11 cent, N.-H. suiker
peren vanaf 4',» tot en met 5 cent, ooms
kinderen vanaf 8 tot en met 12 cent,
aardappelen vanaf 2 tot en met 4ya cent,
alles per K.G.
UTRECHT, 28 Juli. (Groenten- en
Vruchtenveiling Utrecht en omstreken.
ExportveilingRabarber f 3, wortelen
f 2.50—3 per 100 bos; andijvie f 0.50—
1250, bloemkool f 1.507, komkommers
geel f 2—3.10, idem groen f 2—3 40, sla
f 0.302 40, per 100 stuks; aardappelen
f 2—3, andijvie f 2—3.10, augurken f2.50
—13, bieten f 3 60, groene kool f 2.10—3,
spitskool f 2—3, postelein f 2.30—4.60,
pronkers f 3—7, slaboonen f 8—13, snij-
boonen f 12 per 100 kg.
UTRECHT, 26 Juli. (Ver. Groenten- en
Vruchtenveiling Utrecht en omstreken.
Rabarber f 0.80—3 40, wortels f 2.50—4.70
per 100 bos; andijvie f 0.55—1.50, bloem
kool f 1.50—16, komkommers geel f 2—
3.60, groen f 2—2.60, sla f 0«50—3.40 per
100 stuks, aardappelen f 160—4.10, an
dijvie f 2- 3 20, augurken f 1—27, bleten
f 0 50—280, capucijners f 6—17, doperw
ten f 5—23, gele kool f 1—2.30, groene
kool f 1—3.80, roode kool f 1—2.70, peu
len f 68, postelein f 1.50—7.50, pronk-
boonen f 2.80—5.60, slaboonen f 519,
snij boonen f 5—16, zomerspinazie f 1—
4 80, tuinboonen f 1.50—2.60, uien f 2—
5 90, waschpeen f 1.502 80, champig
nons f 38—97, peterselie f 2—14, selde
rie f 212, tomaten i 48, boschbessen
f 3044, morellen f 1230, druiven
(blauw) f 38—60, ld. (wit) f 45-64, fram
bozen f 12—70, kersen f 10—74, kruis
bessen f 3—16.80, moerbeien f 122, prui
men f 12—96, roode bessen f 824, zwar
te bessen f 22—44 per 100 kg paprika's
f 13. meloenen f 5—38, perziken f 1—12,
pruimen f 1.104.80, vijgen f 56, bonne
louise f 3.55-13, clapp's favorite I 7—
18, précose f 3.10—7, triumph de vien-
ne f 5—17 per 100 stuks.
UTRECHT, 27 Juli. Groenten- en
Vruchtenveiling Utrecht en omstreken.
Veiligbericht van Donderdag 27 Juli. Ap
pels: beauty of bath 227, early victo
ria 18, mr. gladstone 314, yellow
transp. 214, zigeunerinnen 19; pe
ren: heerenpeer 16, Janbazen 18,
kruldenierspeer 3—16, N.-H. suikerpeer
29, alles per 100 KG.; diversen: aard
beien 88—148, frambozen 2058, kruis
bessen 3—26, boschbessen 2644, alles
per 100 K.G.; précose de trévoux 2—7,
ciapps favorite 1215, triumph de vien-
ne 4li, bonne louise 59, meloenen 5
25, alles per 100 stuks.
Zwarte bessen veiling: Aanvoer 700
K.G. Prijs: 29.60—36.20.
ZWUNDRECHT, 26 Juli. Aalbessen
roode 12—15, aardappelen biauwp. 3.40—
4.30, idem schoolm. 33.70 per 100 kg.;
andijvie le 1—1.80 per 100 stuks; augur
ken le 10—12 per 100 kg bloemkool le
4.30—7, idem 2e 1.50—3.70 per 100 stuks;
druiven 1517, per 100 pond; erwten 5—
6.50 per 100 kg.; witte komk. le 2—2.50,
groene komk. le 3.304, idem 2e 22.50
per 100 stuks; kropsla le 1—2.50 per 100
krop; kroten 50—70 per 100 bos., kruis
bessen 6—9 per 100 kg meloenen net- 16
—24, id. oran 17—28 per 100 stuks; per
ziken le 5—8 per 100 stuks; pieterselie
35—70 per 100 bs; postelein 4.50—7 per
100 K G.; rabarber I 23 10 per 100 bos;
roode kool 1.80—2.60 per 100 kg„ selderij
9—20 per dozijn; duitsche boonen 8—9,
staaks b. 13-16, staaksnijb. 5—6.20 per 100
kg tomaten 2—3.20 per 100 pond; tuin
boonen 1.50—180, uien le 5 80—£90 per
10 Okg wortelen 2.503.60 per 100 bos,
idem breekpeen 1502.80 per 100 kg.;
zwarte bessen 3236 per 100 kg.
PAARDEN EN VEK.
GOUDA, 27 Juli. Vee. Aangevoerd 113»
st, t.w. 55 slachtvarkens, vette m
1 0.24!^-O.25H per pond, levend roet
2 oCt korting; 380 magere varkens f 25—
35, 603 biggen f 10—151
gen f 15—18; 3 runderen f 175—225, b9
nuchtere kalveren f 49; 20 lammeren
f 5_6; 6 bokken en geiten f 1-6 pet
stuk. Handel redelijk.
Kaas. 473 partijen, le kwal. met rijks-
merk van f 23—25, 2e kwal. met rijksmerk
f 20—22, zware f 27; crisisaftrek 6.8 ct.
Handel kalm.
Boter. 345 pond. Goeboter f 0.75—0.80,
weiboter f 0.70—0.75 per pond. Handel
vlug.
BOTER, KAAS EN EIEREN.
GOUDA, 27 Juli. Coop. Zuid-Holland#
sche EierveUing G.A. (C.ZH.E.) te Gou
da. Veilingsbericht van 27 Juli. Aanvoer
147.500 kippeneieren. Prijzen: 56-58 kg.
f 3.35-3.35, 58-60 kg. f 3.35—3.40, 60-62
kg. f 3.40-3.50, 62-70 kg. f 3.50-4, bruine
68-70 kg. f 3.40—4.15, kleine eieren f 3.20
—3 30 alles per 100 stuks. Aanvoer 1000
eendeieren, prijzen: f 2.75-3 per 100
stuks
LEEUWARDEN, 28 Jul! Vereenigtag
van ZuiVelmaatschappijen. Edammer
kaas 20 plu» 7—7.50, 40 plus 14—14.50;
Goudsche kaas 20 plus 1—7.50, 40 plus 14
14.50; Volvette kaas 45 plus 18 50—1S.50,
Broodkaas 14—14.50; Leldsche kaas 20
plus 7.50—8, alles per 100 K.G. f
kalm
i HERD* blap.
Kieli wBBIiAP TOOK I-I III-HOTI.AND EN UTRECHT Sehoonhovensche Courant
VRIJDAG 38 JULI 1939.
Als 25 jaren geleden de staatshoofden
de ministers, de diplomaten en de leger
aanvoerders een blik in de toekomst was
gegund, dan zou het zeer zeker en buiten
eenige 'twUfel niet tot oorlog zijn geko
men Als zij hadden kunnen weten, dat
het voor geen van hen een overwinning
zou gegeven hebben na korten strijd,
maar dat zij 4 jaren lang hadden moe
ten strijden, lijden, bloeden, hongeren
en offeren en dat dan de schijnoverwin
ning voor geen van hen eenige voordeel
van beteekenis zou brengen, maar, dat
na een kwart eeuw alle landen in veel
moeflijker en hachelijker omstandighe
den zouden verkeeren, dan op 1 Augus
tus 1914 dan zou eenparig hun uit
spraak zijn geweest: alles liever dan
oorlog.
Maar in Juli 1914 dachten alle partij
en, dat zij zouden overwinnen en dat
zij hun bezit aan land en goederen zou
den kunnen uitbreiden, dat zij grooter,
machtiger en rijker zouden worden, dan
zij reeds waren. Nooit zal men met eeni
ge zekerheid kunnen zeggen of er staten
zijr» geweest, die werkelijk oorlog wensch
ten en wie van hen eerlijk en met uiter
ste wilskracht er naar gestreefd hebben
om die te vermijden.
We hebben in ons nummer van 26 Ju
ni in het artikel „Voor 25 Jaren" herin
nerd aan den moord te Serajewo, die de
aanleiding was tot de oorlog. Een maand
lang leefde men toen tusschen hoop en
vrees. Op 5 Juli kreeg keizer Wilhelm
een persoonlijk schrijven vkn keizer
Frans Jozef van Oostenrijk over de
moord en de plahnen der Oosten rij ksche
regeer'ng, maar de Duitsche regeering
meende toen, dat het een zuiver Oosten-
rijksche aangelegenheid was en keizer
W'lhelm ging op reis met zijn Jacht.
Oostenrijk besloot zich niet te verge
noegen met een nota aan Servië, maar
het zond een ultimatum aan dat land.
De Engelsche gezant te Weenen kwam
daarachter en hij gaf bericht aan zijn
rt-geering en aan die van Frankrijk en
Rusland. Toch was de toestand half Juli
oog zoo weinig dreigend, dat de presi
dent der Fransche republiek, Poincaré,
pp bezoek ging naar Petersburg.
Op 21 Juli werd het Oostenrijksche
ultimatum overhandigd aan de Servi
sche regeering, het bleek zulke zware en
rernederende eischen te bevatten, dat
alle andere regeeringen er van ontstelden
in begrepen dat Servië dat ultimatum
niet zou aanvaarden Rusland stelde zich
*1 dadelijk naast Servië en beloofde het
nulp. Duitschland zond zijn gezanten te
Parijs, Londen en Petersburg telegram
men, hen aansporende te beproeven het
eonflict beperkt te doen- blijven tus-
ichen Oostenrijk en Servië, maar de Rus
sische minister van buitenlandsche za
ken. Sasonow, gaf bericht, dat Rusland
besloten had te mobiliseeren en de Russi
sche ministerraad besloot Servië te on
dersteunen. Sasonow verklaarde aan den
Franschen gezant, dat, als Rusland re
kenen kon op de hulp van dat land,
Rusland de risico van de oorlog geheel
op zich zou nemen.
Servië mobiliseerde 25 Juli en de En
gelsche minister van buitenlandsche za
ken, Grey, meldde aan Petersburg, dat
Engeland niet ten oorlog zou gaan voor
gen zuiver Servische aangelegenheid;
Indien echter de oorlog zich zou uit
breiden, dan zou Brittannië overwegen,
pat het doen moest. Servië deed nog
een poging de vrede te behouden door
vrijwel alle eischen van Oostenrijk in te
willigen, maar Oostenrijk was daarmede
niet tevreden, het mobiliseerde een
groot deel van het leger, waarna de
DE KRATER IN WERKING.
Russische troepen in hun standplaatsen
geconsigneerd werden.
Nu was de toestand tot het uiterste
gespannen. De Duitsche keizer en de
Fransche president keerden met spoed
terug van hun uitstapjes. Reeds op 26
Juli proclameerde Rusland de oorlogs
toestand. Duitschland seinde aan Rus
land, dat de Russische mobilisatie dwong
tot eenzelfde maatregel. De Duitsche
regeering verzocht de Engelsche om een
matigende Invloed uit te oefenen op de
Russische, doch Grey weigerde dat. Hij
stelde voor een conferentie van afge
vaardigden van 1 Engeland, Frankrijk,
Duitschland en Italië en trok tegelijk de
vloot samen te Portland. Frankrijk trok
alle militaire verloven in, Dulschland
wees het voorstel van Grey voor een
conferentie af, omdat die samenkomst
ten nadeele van Oostenrijk zou zijn.
Keizer Wilhelm zond telegrammen aan
den tsaar en den koning van Engeland
en "Spoorde 'Oostenrijk aan om met Ser
vië tot een mimielJjke schikking te ko-
Zoo werd het 28 Juli en die dag ver
klaarde Oostenrijk de oorlog aan Servië.
De mobilisatie van Russische troepen
werd uitgebreid. Toen heeft het een
oogenblik nog geschenen dat het bloed
bad vermeden zou worden. Keizer Wil
helm verzond nogmaals een telegram
aan den tsaar met dringend verzoek het
mobilisatie-bevel terug te nemen, de
tsaar ging daarop in en telefoneerde aan
de generaal Suchomlinow de mobilisatie
tegen Servië op te schorsen, maar de
Russische generaals haakten naar roem
en eer en het bevel werd niet opgevolgd.
Reeds waren gevechten tusschen Oos
tenrijksche en Servische troepen begon
nen en waren dooden gevallen. Nog deed
Engeland een bemiddelingsvoorstel en de
Duitsche regeering spoorde Oostenrijk
aan daarop in te gaan. Toch bleef hoop
dat de strijd beperkt zou blijven tus
schen Oostenrijk en Servië. De tsaar zond
keizer Wilhelm een telegram, waarin hij
dank zegde voor pogingen tot behoud
van de vrede en waarin hU mededeelde,
dat de mobilisatie alleen bedoelde een
verdedigingsmaatregel tegen Oostenrijk.
De tsaar zou zijn generaal Tatischtschew
naar Berlijn zenden voor verdere onder
handelingen.
Ook dat bevel vaA den tsaar is gene
geerd, want de generaal is niet in Ber
lijn gekomen. Integendeel op 31 Juli
wordt in Rusland de geheele mobilisatie
afgekondigd. Nogmaals beproefde keizer
Wilhelm een poging bij keizer Nicolaas,
om hem te waarschuwen voor het door
zetten van zijn oorlogspolitiek.
Het baatte niet meer. Om half één
's middags op 31 Juli mobiliseerde Oos
tenrijk zijn geheele leger, twee uur later
meldde Duitschland aan Rusland dat het
Duitsche leger gemobiliseerd zou worden,
tenzij Rusland binnen 12 uur zijn oor
logstoerusting staakte en toen volgden
de gebeurtenissen in een koortsaentig
tempo. Op 1 Augustus proclameerde
Frankrijk de mobilisatie en een uur la-
teT geschiedde in Duitschland hetzelfde.
Om 6 uur verklaarde Duitschland oorlog
aan Rusland, op 2 Augustus verklaarde
Frankrijk de oorlog aan Duitschland en
richtte Duitschland een ultimatum tot
Belgie, waarin het vrij doortocht eischte
en ln de nacht van 3 op 4 Augustus
trokken de Duitsche troepen België bin
nen en daarmee was het vreeselljkste
drama begonnen, dat de wereld ooit aan
schouwd had en onder welks gevolgen
nog alle landen lijden.
De R.K. Staatspartij heeft voor haar
politiek medewerking van andere par
tijen noodig. De CH. en de A.h. hebben
dat ingezien en zich afgewend van de
Katholieken. In alle stilte bereidt de R.
gegaan, waardoor deze ten tweede male
de opdracht heeft aanvaard.
Dit kabinet zal tegemoet komen aan de
verlangens van het kapitaal. De negen
mannen wrijven ln hun handen. Dit ka.
smï bine
ider>M)est
landsche volk de heeren Deckers en Al- ningen bezuinigen.
K. Staatspartij en coalitie met de «Sri binet zal de werkloosheid met ernstig
A Pvoor. Spr. hoopte, dat het Neder>*bestrijden, maar op de sociale voorzie-
DEBAT OVER DE REGEERINGS-
VERKLARING.
(Vergadering van Woensdag).
Onder groote belangstelling is Woens
dagmiddag het debat over de Dinsdag
afgelegde Regeeringsverklaring begon
nen. De tribunes en de loges waren dicht
bezet; op het Binnenhof stond nog een
lange rij menschen, die de hoop koes.
terden nog eens tot de tribune te wor
den toegelaten.
Het kabinet was op den heer Patijn na
aanwezig.
De heer DECKERS (R.K.) ging op
de voorgeschiedenis der kabinetscrisis in,
beginnende met het communiqué van
den Regeeringspersdienst, dat leerde, dat
een meeningsverschll in het kabinet was
ontstaan betreffende de kosten van de
werkloosheidsbestrijding en over het
•luitend maken van de begrooting.
Het heeft de volkomen instemming der
R.K. fractie, dat de minderheid in het
kabinet de kosten voor de werkloosheids
bestrijding niet wilde verlagen.
Wat hebben wij nu op dit punt van
fletnleuwe kabinet te verwachten? Veel
verwachting had de R.K. fractie niet
daarvan.
„Uitwassen" bij de steunverleenlng
juoetea w<wdep afgesaedtf» maac
hangt er vanaf, wat men ais „intwag
sen" beschouwt. De R.K. willen geen wij
ziging in de werkloozenondersteuning
zooals die nu bestaat.
Doch zij willen ook geen onverant
woordelijk financieel beleid. Ten aanzien
van de werkloosheidspolitiek zijn de R.K.
niet gerustgesteld.
Komend tot de Kabinetsformatie, zei-
de spr. te zullen zwijgen over de eerste
mislukte pogingen. Daarover kan de Ka
mer geen rekenschap vragen, wel over
het Kabinet, zooals dat nu hier zit. Wat
de formateur wil opnemen, moet hij zelf
weten, maar hij m o e t rekening houden
metde politieke samenstelling van het
parlement.
Veel wat duister is, zal moeten worden
opgehelderd, ook op staatkundig gebied,
zal het mogelijk zijn, dat de R.K. fractie'
haar steun aan het Kabinet geeft.
De hee* ROST VAN TONNIN
GEN (N.SJB.) wees erop, dat de poli
tieke partijen het, in een tijd van lnterJ
nationale spanning, geoorloofd hebben
geacht een Kabinetscrisis uit te lokken.
Hij betoogde, dat de R.K. Staatspartij
en de SD.A.P. daaraan schuldig zijn en
critiseerde het beleid van minister Rom-
me, die z.i. veel te weinig heeft gedaan
voor de werklooshedsbestrljding.
barda zal toonen dat het daarvan niet
is gediend.
Komend tot de werkloosheid zelf, be
toogde hij, dat minister Romme geheel
ln gebreke is gebleven.
De politiek der R.K. Btaatspartij en
de S.D.A.P. is een gevaar voor onze neu
traliteit; zij willen deze prijsgeven door
hun Volkenbondspolitiek te handhaven.
Als de R.K. 8taatspartij wil samen
werken met de SD.A.P. is Albarda een
knecht van de inquisitie geworden.
De heer ALBARDA (SD.A.P.) her
innerde eraan, dat ln een gevaarlijke
tijd, ook voor de parlementaire democra
tie, dr. Colijnvoor de Kamer verschijnt
met een kabinet, dat slechts een mini
mum van steun kan ontvangen. Zelfs als
de A.R. en de Cü. gesloten meegaan
wat niet zeker is beschikt dit over 29
van de 100 stemmen.
In een zoo moeilijke en spannende
tijd als nu verschijnt een kabinet voor
ons talk, dat ln plaats van de breedste
de smalste basis heeft. Bij voorbaat
waarschuwde de heer Albarda tegen een
naar huis zenden van de Kamer ln een
tijd, dat er misschien oorlog is.
Na mr. Kooien had een ander de op
dracht moeten krijgen. De groote meer
derheid van hetvolk kreeg geen kans. Of
hebben de R.K. bij voorbaat geweigerd
daaraan mede te werken? Zij beklagen
zich, dat een derde gedeelte van ons
volk wordt uitgeschakeld, doch schakelt
dit deel zich zelf niet uit? Begint de goe
de werking van de democratie voor hen
pas bij een derde gedeelte van het volk
en niet bij het vierde gedeelte, de soc_
democraten? Hadden zij niet met hen
samenwerking moeten zoeken? Tezamen
met de vrljz. democraten ware wellicht
een meerderheidskabinet mogelijk ge
weest.
Wat nu de Regeeringsverklaring be
treft, het is verkeerd het voor te stellen
alsof de soc. democraten en katholieken
geen sluitend budget en geen gezonde
gemeente.financlën wenschen. De inhoud
is duidelijker uit de verklaring van dr.
Colijn op 16 Juni dan die van gisteren.
Met de grootste nadruk waarschuwde
spr. tegen verlaging van den werkloozen-
steun. Hij vreesde dat een sluitend bud
get ten koste van de werkloozep zou wor
den verkregen. De heer Colijn is met de
man, om een constructieve welvaarts
poli tiek uit te voeren.
Spr. achtte het gevaarlijk
als dit Kabinet nog tot het
najaar zou aanblijven.
Tusschen nu en het najaar kan nog
zeer veel gebeuren. Hij wenschte de be.
slissing over het lot van het Kabinet in
deze Kamer niet uit te stellen tot de be
handeling van de begrooting. Reeds
thans moet de meerderheid der Kamer
aan toonen wat zij tot stand kan bren
gen.
Dc heer JOEKE8 (VD.) wees erop,
wat de kabinetsformatie betreft, dat de
heer Kooien blijkbaar tevergeefs getracht
heeft een rechts kabinet te vormen, dat
op een meerderheid in de Kamer be
rustte. Waarom is niet na de poging van
mr. Kooien de opdracht aan een dier an
deren gegeven? De gang van zaken is
niet ln overeenstemming met de parle
mentaire democratie geweest. De draag
ster der Kroon beslist over aan wien een
opdracht zal worden gegeven, doch de
ministers zijn verantwoordelijk, derhalve
in dit geval de formateur en zijn mede-
ministers. Eerst als derde poging, om
aen meerderheidskabinet te vormen, was
mislukt, had een zakenkabinet moeten
zijn samengesteld.
De slotsom van spr. was, dat hij spec-
tfsch tegenover dit Kabinet stond en
dat hij geen vertrouwen er ln had, dat
dit zijn taak zou kunnen volbrengen.
De heer VISSER (CJ») meende, dat
de R.K. Staatspartij het conflict gefor
ceerd heeft, om het optreden van mi
nister Ooseling in de zaak Oss en het
ongunstig voor hem uitgevallen Kamer
votum te laten vergeten. De R K. konden
in tusschen voor de meerderheid ln het
Kabinet de vooruitstrevenden op sociaal
gebied uithangen.
Maar het moet voor dezen toch een
klein kunstje zijn, om tot dit kabinet te
zeggen, in samenwerking met andere
Dit kabinet steunt niet op den volks.
wil. Het slaat de parlementaire tradities
in het gezicht. Het tast onze staatkun
dige grondslagen aan. Het vormt een
voedingsbodem voor het fascisme.
De katholieke democraten moeten be
reid zijn nu met de andere democraten
een regeenng te vormen, anders zijn zij
mede verantwoordelijk voor de voortzet
ting van de reactionnaire politiek-Colijn.
Zullen de s.d. een uitspraak van de Ka
mer vragen?
„Vijfde ministerie-ColiJn, verdwijn,
maak piaats voor een vooruitstrevend
democratisch kabinet!"
De heer WENDELAAR (L.) wil ter
afwissel.ng eens een ander geluid laten
hooren (Vroolljkheid). Het belangrijkste
in regeeringszaken is het vooruitzien. In
de voorgeschiedenis van het kab.net is
de Kamer niet betrokken en spreker zal
er niet ln treden. Men zal dit kabinet
een eerlijke kans
moeten geven.
Spr. is het niet eens met de opmerking
dat grondwettelijk een mlnderhe.dskabi-
net onbestaanbaar is. In onze constitutie
staan regeering en parlement als twee
zelfstand ge machten tegenover elkaar.
De formateur is tegenover het parlement
tot niet meer verplicht dan tot het af
leggen van verantwoording over zijn
keuze.
Sprekers fractie zal haar houding be
palen naar de daden der regeering.
Mochten haar daden afwijken van wat
de fractie ln 's lands belang acht, dan
zal zij dit doen blijken. Zij acht zich
volkomen vrij ten opzichte van dit ka
binet.
De vergadering wordt tot Donderdag
verdaagd.
(Vergadering op Donderdag).
Rede van den heer Van Houten.
Gistermiddag is het debat over de Re.
geermgsverkiarwg, onder groote belang
stelling op de tribunes, voortgezet.
De heer VAN HOUTEN (CD.U.)
meikie op, dat de heer Colijn blijkbaar
de verkiezmgsleuze der liberalen van 1937
heeft overgenomen; Zet meer Liberalen
naast Colijn! Er zitten thans meer Libe
ralen ln het kabinet dan in de Kamer.
Voorwaar een unicum. Het ls eerder een
kabmet van Lldth de Jeude met een
godsdienst g tintje, dan een kabmet-Co.
lijn. Spr. beschouwde dit kabinet als een
intermezzo-regeering op den weg naar
een kabmet, dat een actieve weivaarts-
politiek zal voeren. Doch ls dit In 'a lands
belang en zullen de werkloozen er niet
op achteruitgaan, Immers bij Kon. be
sluit kunnen diverse regelingen worden
veranderd en de persoon van den minis
ter van Sociale Zaken wettigt niet de
verwachting dat een goede sociale poli
tiek zal worden gevoerd.
De heer Van Houten vreesde, dat de
R.K. fractie zich toch weer bij den gang
van zaken zou neerleggen. Beteekent dat
nu, dat het kabinet dadelijk moet worden
weggewerkt? Dat hangt er van af, of de
R.K. bereid zijn een werkelijke actieve
welvaartspolitiek te voeren en samen te
werken met de socialisten. Zijn zij dat
niet, dan stemme men deze regeenng
met af, want anders is het te vreezen,
dat er een 6e kabinet-Colijn komt, dat
heel wat steviger in den zadel zit dan
dit. Staat de houding der katholieken
niet vast, dan late men dit kabinet zit
ten. De Katholieken hebben er zich niet
over te beklagen, dat zij niet in het kabi
net vertegenwoordigd zijn; dat hebben
zij aan zichzelf te wijten. Ongetwijfeld
bestaat het kabinet uit bekwame man
nen, maar zullen zij een vooruitstrevende
politiek voeren. Door de liberalen worden
zij toegejuicht en gesteund. Al steunt het
kabinet op een kleine minderheid, deze
is echter invloedrijk in den lande.
Hij begreep niet, hoe versterking van
de maritieme defensie met bezuiniging
te rijmen is.
Op den steun der CDU.-fractle zou
het kabinet in den regel niet kunnen re
kenen.
De heer DE GEER (CH.) zelde, dat
het kabinet bestaat uit een corps des
kundige en bekwame mannen, maar dat
hij daarom alleen dit Kabinet niet met
partijen in de Kamer: Uw pogingen wa- enthousiasme zou kunnen begroeten. Hij
ren goed bedoeld, maar keert terug tot J"
de plaats, vanwaar gij gekomen zijt!
Na mr. Kooien had een ander, niet dr.
Colijn, de opdracht moeten ontvangen
om een meerderheidskabinet te vormen
en hij vroeg of soms het Hof weer een
invloed wil gaan uitoefenen, zooals ln de
vorige eeuw tijdens Thorbecke.
De VOORZITTER zegt, dat de
Draagster van de Kroon, hier niet ver-
betreurde het, dat de samenwerking in
het Kabinet, waarin knappe mannen za
ten, is verbroken. Vooral in een spannen
de tijd als nu. Het onoverbrugbare ver
schil is nog niet bekend geworden. Deze
crisis was spr. nog steeds onbegrijpelijk.
Voor de C_H. fractie is het niet twij
felachtig, hoe zij tegenover dit kabinet
staat. Zij is van nature gouvernementeel
en zal de daden van het ministerie uit
antwoordelijk zijnde, buiten debat moet het oogpunt van 's land's belang beoor-
blijven. deelen. Ook de andere fracties behooren
De heer DE VISSER zegt, dat hij dit standpunt van.onbevooroordeeld in te
kritiek mag hebben voor den invloed, nemen.
van het hoogste gezag P£ dr, Collja uit- £c geen schijn gl schaduw van. dat
het Kabinet zou handelen in strijd mef
het parlementaire stelsel.
De heer De Geer had de Regeerigs.
verklaring over het algemeen met sym»
pathie begroet.
Tenslotte herhaalde de heer De Geet
den wensch, dat alle partijen in de Ka
mer de daden der Regeenng zullen af.
wachten en da-t men geen oppositie om
de oppositie alleen zal voeren, hetgeen de
C.H.-fractie zeker niet zal doen.
De heer KERSTEN (S.G.P.) zeid#
zich er niet over verwonderd te hebben,
dat het in het vorige kabinet tot een
breuk met de Katholieken is gekomen.
Er was reeds lang wrijving. Een Katho.
llek kan zijn land niet dienen zooals een
calvinist, omdat de Katholiek in de eer
ste plaats aan den Paus gehoorzaamheid
verschuldigd is. Ook in het leven van den
staat moet men de tering naar de nering
zetten. De maatschappij moet zelf het
werk verschaffen. Zoolang men allerlei
kunstgrepen toepast, zal de werkloosheid
niet verdwijnen.
Wat de positie van het Kabinet be
treft, vroeg de heer Kersten zich af, of
de socialisten van plan zijn de kastanjes
voor Rome uit het vuur te halen? Hij
zou het ongerijmd achten, een ministerie
heen te zenden voordat het een daad
heeft verricht of gebleken is, dat het on.
bekwaam is Moeten de ministers worden
heengezonden, omdat zij niet tot d»
Roomsche kerk behooren?
De heer SCHOUTEN (A.R.) besprak
de oorzaken van de Kabinetscrisis.
Voor de A.R. is het parlement van be
lang vanwege de beginselen, waaraan
men zich gebonden moet worden. In de
samenwerking op politiek gebied moeten
de beginselen niet buiten beschouwing
worden gelaten. Als het A.R. beginsel sa
menwerking niet gedoogt, zien de A.R.
van samenwerking af. Het ls niet ln strijd
met het parlementair stelsel als een ka
binet optreedt dat niet op een parlemen
taire meerderheid berust. Het is voor be
twisting vatbaar dat een meerderheids
kabinet had kunnen optreden.
De verantwoordelijkheid voor de tor.
matie berust bij den formateur. Hij zal
verantwoording afleggen. De heeren Al
barda en Joekes zijn te optimistisch ge
weest in hun meening dat eenmeerder.
heidskabinet mogelijk zou zijn geweest,
getuige een artikel van mr. Verschuur ln
de maandbladen der R.K. Staatspartij.
De hoofdpunten der Regeeringsverkla-
•ring ontmoetten bij 'spr. geen bezwaar.
Het gaat echter om de uitwerking daar
van. En daarom moeten de daden van
het Kabinet worden afgewacht. De A.R.
fractie hoopt dan in ruime mate tot steun
ln staat te zijn. Een voorzichtige finan»
cieele politiek is urgenter dan ooit.
De A.R.-fractie is gouvernementeel en
zal het Kabinet steunen, zooveel zij kan
en mag, vooral ln de tegenwoordige om
standigheden. Richtsnoer voor allen blij
ven de ordonnantiën Gods. De geest van
't Staatsbestuur is reeds en vooral nv
van groote beteekenis.
Spr. wenschte het Kabinet bij zijn af.
vaart een goede reis toe, hulde brengend
aan de ministers, die in 's lands belang
zich beschikbaar hebben gesteld.
Antwoord van minister Colijn.
De MINISTE R-P RESIDENT, dr.
H. Colijn, begon met het ontstaan van
de crisis en ging terug tot de formatie ln
1937.
Over de financieele toestand zei de mi
nister: De voorloopige begrooting 1940
wees op den gewonen dienst een tekort
aan van f 56 millloen. Dit tekort werd
veroorzaakt door stijging van uitgaven
Dit was het, dat mr. De Wilde tot heen
gaan noopte. Ook spreker had toen reeds
kunnen gaan. Doch het heengaan van
den formateur beteekent meer dan het
heengaan van andere ministers. Daarom
heeft spreker getracht de crisis te voor
komen door overleg met alle departe
menten.
Het eerste resultaat was de schrapping
van f 12 millloen, voornamelijk van nieu
we uitgaven. De resteerende f 44 millloen
zijn door toegeven van spreker inzake
verdeeling over gewonen en buitengewo
nen dienst tot f 39 millloen terugge
bracht. Zouden de nieuwe belastingwet
ten er niet komen, dan zou het tekort
nog met f 50 millioen moeten worden
verhoogd; de minister van financiën zou
dus voor 1940 een tekort op den gewo
nen dienst van f 89 millioen aantreffen
Voor het jaar 1941 zou daar nog f 45 mil
lioen bijkomen aan reeds vaststaande
nieuwe verplichtingen Dat jaar zou dus
een zeer belangrijk tekort te zien geven,
naar schatting f 85 millioen. gesteld ten
minste, dat de nieuwe belastingen 50 mil
lioen onle veren.
Daarbij komt nog dat onze kapitaal,
dienst hooge eischen stelt. Voor 194Ö
werden op den kapitaaldienst aange
vraagd 208 millioen, ongeacht het tekort
op de gewone dienst en het feit dat de
vlottende schuld aan heteinde van dat
Jaar 1 milliard gulden zal bedragen.
Dat was het beeld van den financieele»
toestand, zooals die zich aan het oud»
Kabinet voordeed.
Er kwam nog een ander meeningsver.
schil bij, n.l. twijfel, die ontstond over de
plannen met betrekking tot de Jeugd
werkloosheid. Ia de eerste plaats of de
