HET NIEUWE KABINET.
De Poolsch-Duitsche wrijving.
jebruik
E.
(vrijz..
CH.
FÖRSTER.
Door
Besprekingen?
grensbewaking gevorderd
En
Zal
Van
gesproken te hebben over de
Toestand van
Prinses Juliana en Prinses
Irene zeer gunstig.
kte Dins*
geboorte
sen auto*
l«i$ Soest-
paleistuin
de
over-
de
de
Iets dieper in de
reeds doen
te
sterke
alleen dient om een aanval af te weren.
Het is echter vrij zeker, ook al blijkens
de verklaringen van den Poolschen am-
i fakkels
i ander
I
de Mortel
F. O- Sasse
lid van de
ar-
van
na-
Aan het afnemen,
zeldzame liefde en vereering van Hitler
door de Danzigers, zeide Förster tenslot
te, dat de bevolking van Danz^g op het
oogenblik niets beters te doen staat, dan
elkander trouw te zweren om iedere aan
val af te weren en te wachten op het be
vel van Hitler, waarop de Vrije Stad zich
bij het moederland zal aanslu.ten.
Vredelievend.
Zooals men z’et is deze rede, die met
veel vertoon was aangekond.gd, tenslot
te niet meer dan de v.er punten en de
slotzinnen. De beide eerste punten geven
alleen de kalmte van de bevolking weer.
Punt drie doelt op de mllita re voorbe.
re.dmg, d.e echter, zooals Förster zegt
HAVBANK te Schiedam, var.
De verzekerde moet in het
bezit zijn van een polis.
Stuivertje wisselen.
Reeds sinds eenige dagen komen geen
bijzonder verontrustende berichten b.n.
nen uit Danzig. De enkele kleine inci
dentjes zijn nauwelijks het vermelden
waard.
Men moet het niet licht opnemen ,dat
de rust schijnt weeigekeerd. Want het
is, nu we de tweede helft van Augustus
naderen, een belangrijk vredesteeken als
de onruststokers het schelden en uitlok
ken van ruz.e's wederzijds moe worden
en daartegenover elkander rustiger gaan
stemmen.
Verschijnt Maandag, Woensdag
en vrijdag. Prijs bij vooruitbeta-
Uag: voor Schoonhoven per 3
maanden 1.25; per post 1.50.
Met verzekering 15 cents meer.
zwoeght en zweet,
het landt een
[lastigh ampt bekleet,
waent de menschen aen.zijn
[vroomheit te verbinden,
zich te jammerlyck in ’t endt
[bedroghen vinden,
i 1 wispelturlgh volck. dat
[veel te los van hooft
Genooten dienst vergeet en ’t erghste
[liefst «relooft.
K
Ook Italië rustig.
Tenslotte kan nog gemeld worden, dat
ook in Rome de toestand zeer rustig on
der het oog wordt gezien en dr.t de ItalL
anen Duitschland voortdurend remmen
inzake Danzig.
Van hooggeplaatste diplomatieke zijde
wordt namelijk vernomen, dat Augustus
een maand van betrekkelijke politiek»
Men verzoekt ons mede te dee-
len, dat de berichten omtrent de
gezondheidstoestand van Prinses
Juliana en Prinses Irene zeer gun
stig blijven luiden.
Zooals men weet, is de Koningin
Woensdagmiddag naar Den Haag
vertrokken, om de afhandeling der
kabinets-formatie, doch de beëedi-
ging der ministers vond ten pa-
leize Soestdijk plaats, waarheen
H.M. teruggekeerd was.
N». SIS». TWAALF BLADZ1JDEX VRIJDAG 11 AUGUSTUS IMS He JAARGANG.
1HBLAD VOORZUID HOLLAND EN UTRECHT
I SCH00NH0VEN5CHE COURANT
J Telef. 20. Tel.-Adres: Vannooten. 8. A W. N. VAN NOOTEN, SCHOONHOVEN, HAVEN 35. Postrekening 13763. I
^BONNE’S, die zich aan
a n A Gulden bij levenslange
2 v v V ongeschiktheid.
mer als opvolger van mr P J. Troelstra.
De heer BOLKESTEIN is in 1871
te Amsterdam geboren. Na zijn opleiding
aan de Kweekschool voor onderwijzers
te Nijmegen, werd hij in 1890 onderwij
zer te Nijmegen. In snel tempo heeft hij
daarna een groot aantal acten behaald,
later ook de acte m.o. Nederlandsch en
den gra’ad van candidaat in de Neder,
landsche letteren. Achtereenvolgens is hij
eerst onderwijzer geweest te Nijmegen
efi hoofd van een m.u.l.o.-school te Rhe-
nen.
In 1901 keerde hij naar Nijmegen te.
rug als leeraar in de Nederlandsche taal
en de geschiedenis, als hoedanig hij aan
eenige hoogere burgerscholen aldaar
werkzaam geweest is. In 1907 werd hij
als leeraar in dezelfde vakken verbonden
aan de 3e H.B.S. met 5-jarigen cursus te
Amsterdam.
In 1912 is zijn benoeming tot directeur
der eerste driejarige HBS. aldaar ge
volgd en in 1916 benoemd tot inspecteur
van hetmiddelbaar onderwijs in Noord-
Holland en Utrecht, welke functie hij in
1937 heeft neergelegd.
De heer A. Q. H. D IJ XHOORN werd
In 1889 geboren en trad na de Kon. mil.
academie te hebben doorloopen op 29
Juli 1911 als tweede luitenant in dienst
van het Nederlandsche leger. Hij werd in
1915 bevorderd tot eerste luitenant, in
1927 tot kapitein en in November 1936
tot majoor. Twee jaren later werd de
heer Dijxhoorn, die inmiddels was toe
gevoegd aan den chef van den genera.
len staf, tot den rang van luitenant-ko-
lonel bevorderd en belast met de leiding
van het bureau generale staf aan het
departement van defensie.
De heer P. S. GERBRANDY werd
13 April 1885 te Goengamieden geboren.
Hij doorliep de christelijke normaal
school te Sneek en het gereformeerde
gymnasium tc Zetten, waarna hij zich in
1904 als student aan de vrije universi.
telt liet inschrijven. In 1911 promoveerde
hij in de rechtswetenschappen. Van 1911
tot 1914 was hij gevestigd als advocaat
en procureur te Leiden, van 1914 tot 1930
te Sneek. In dat jaar werd hij benoemd
tot hoogleeraar in de rechtswetenschap
pen aan de vrije universiteit. Van 1920
tot 1930 maakte hij deel uit van de Ge
deputeerde Staten van Friesland.
De heer VAN KLEFFENS werd 17
November 1894 te Heerenveen geboren.
Hij bezocht de gymnasia te Groningen
en 'S-Gravenhage en studeerde rechten
aan de universiteit te Leiden,
promoveerde hij.
Van 1919 tot 1920 was hij verbonden
aan het Volkenbondssecretariaat, van
1921—1922 bij het secretariaat van de
directie van de Koninklijke Shell groep
te Londen. In het laatste jaar werd hij
werkzaam gesteld op het departement
van buitenlandsche zaken, waar hij ad
ministratief chef van deze kfdeeling was.
Dr. J. VAN DEN TEMPEL, gebo
ren 1 Augustus 1877 te Willemstad (N.-
Br.), ving zijn loopbaan aan als schil
dersgezel te Amsterdam. In 1906 werd hij
secretaris van het Nederlandsch ver.
bond van vakvereen: gingen, welke func
tie hij tot 1918 bleef vervullen. Inmid
dels behaalde hij in 1911 de akte m. o.
staathuishoudkunde en statistiek en in
1913 de akte m. o. staatsinrichting. Sinds
November 1915 maakt hij deel uit van
de Tweede Kamer voor de S.D A.P.
In 1921 ging de heer Van den Tempel
de colleges aan de Nederlandsche Han.
delshoogeschool t<? Rotterdam, volgen,
waaraan hij in 1927 cum laude promo
veerde tot doctor in de handelsweten-
schap, op proefschrift: Macht en econo
mische wet.
Dr. van den Tempel was van 1910T9
en van 1927'32 lid van den Amster.
damschen gemeenteraad en had tevens
een aantal jaren zitting in de provincia
le staten van Noord-Holland. Voorts is
hij lid van den hoogen raad van arbeid.
Behalve de genoemde dissertatie ver
schenen van zijn hand de volgende pu
blicaties: De Nederlandsche vakbeweging
en haar toekomst (1919), Kapitaal en
volksinkomen (1920), Problemen der so
cialisatie (1925), een roman Jacqueline
Vrijlieff (1931) en De Wereld in storm
tij, onderzoek naar oorzaken, zin en ver
loop van de economische en maatschap
pelijke spanningen (1939).
Advertenttën: 16 regels 1.30.
elke regel meer f 0.20; derde
plaatsing halve prijs. Adver-
tentiën worden gratis ge
plaatst In „De Gorcumer”.
te duchten is.
Punt vier tenslotte spreekt voor zich
zelf en is waarschijnlijk een van de re
sultaten van Försters bezoek aan Hitler
op Berchtesgaden j.l. Woensdag. Dit geldt
vermoedelijk ook voor het „wachten op
het bevel van Hitler”.
Het is tenslotte een gunstig teeken, dat
volgens de nationaaLsocialistische leiders
den Danzigers niets beter te doen staat,
dan elkander trouw te zweren. De rede
voeringen van Henlein, die hij een jaar
geleden hield over de aansluiting van
Bohemen en Moravië, waren heel ^wat
krijgszuchtiger. Daar wist de bevolking,
behalve elkander trouw zweren, wel ge
wapende benden te vormen, die klaar
stonden om het tegen de toenmalige re.
geering op te nemen 1
De opperbevelhebber aan het woord.
Ook de opperbevelhebber van het Duit,
sche leger, generaal Von Brauchitsch,
heeft een toespraak gehouden, zij het al
leen voor de arbeiders in wapenfabrieken.
Ook deze leider was niet oorlogszuchtig,
al wees hij natuurlijk bedreigingen van
de hand. Hij zeide o.m.:
Wij kunnen met het volste vertrouwen
de toekomst tegemoet zien. Wij behoeven
niet bij andere volken te gaan leuren met
hulpdiensten, om ze voor onze belangen
in iiet vuur te jagen. Duitschland behoeft
ook niet de wereld met dreigementen te
intimideeren, zeker niet door krankzin
nige dreigementen van bepaalde bulten,
landpche generaals, de reeds den zegevie.
renden slag voor Berlijn en een nieuwe»
vrede van Versailles aankondigen."
De generaal vervolgde: „Een heilige
verzekering ka* ik als een der nauwe me
dewerkers van onzen Führer geven:
Nooit zal de Führer het leven van den
Duitschen mensch lichtvaardig op het
spel zetten. Wanneer echter de Führer
eens de uiterste en hoogste opoffering van
ons verlangt, dan kunnen wij er zeker
van zijn, dat er geen andere uitweg is,
doch dat dit voor de instandhouding van
een volk een onveranderlijke noodzaak
is."
Voor de eerste maal in de parlemen
taire geschiedenis van ons land treden
de sociaal-democraten als mimster op.
Bij de langdurige kabinetscrisis van 1913
is mr. Troelstra wel op Het Loo geweest
om met de koningin te spreken over de
mogelijkheid van sociaal-democratlsche
ministers, maar de party heeft het toen
niet gewild. Het verschil tusschen den
eersten sociaal-democraat in de Kamer en
de eerste ministers is wel groot. De eerste
sociaal-democraat was Domela Nieuwen
huis, die door de andere leden volkomen
geïsoleerd werd gehouden, tot wien nie
mand sprak en met wien niemand om
ging. Nu zijn twee ministers, Ir. Albarda
en dr. Van den Tempel, mannen van aan
zien en gezag in de Kamer.
Een beetje zonderling doet het aan,
dat het kabinet is samengesteld niet
door iemand, die had medegewerkt aan
de val van het vorige, maar in tegendeel
door iemand, die het wegstemmen „een
ernstige misgreep’’ heeft genoemd. Een
beginsel kabinet kan men dit ministerie
zeker niet noemen, eerdej cên van over
eenkomst. We zien naast de twee katho
lieke ministers uit het voor-vorige kabi
net. twee vooraanstaande sociaal-demo-
craterv een anti-reyolutionair, die in
politiek opzicht geen belangrijk figuur
is, twee Christ, historischen, die beiden
als ministers reeds bekend zijn, en dan
nog drie ministers van wie men op poli
tiek terrein nooit heeft gehoord.
deze samenstelling kan het kabinet ech
ter wel zeker zijn van een sterke meer
derheid in de Kamer, namelijk 31 stem
men van de katholieken, 23 van de S D.
A.P., 17 van de anti-rev.. 8 van de christ.
hist., 6 van de vrijz. dem. en vermoede
lijk nog 4 van de liberalen, dat zijn 89
In 1918 stemmen, waartegenover staan 4 N.S.B.,
3 comm., 2 staatk. geref. en 2 christ. dem.
De meerderheid kan dus nog heel wat
stemmen verliezen voor het kabinet in
gevaar komt.
We zullen nu moeten afwachten, welke
plannen het kabinet heeft. De formateur
heeft reeds gezegd, dat hij geen regee-
ringsverklaring in de Kamer zal afleggen
en we zullen dus tot de derde Dinrdag in
September, tot de Troonrede, geduld
moeten hebben voor
over die voornemens,
echter wel op moeten
Troonrede.
we iets vernemen
Men zal zich er
i voorbereiden, dat
dit ministerie een dure regeering zal zijn.
Van minister Van den Tempel zullen de
sociaal democraten nieuwe sociale maat
regelen verwachten en nieuwe regelingen
ten behoeve van de werkloozen. van de
ministers van koloniën en defensie re
kent men op uitbreiding van de weer
macht, vooral ten behoeve van Oost-
Indië en de katholieken zullen met hun
eischen komen voor steun aan groote ge
zinnen. terwijl voorloopig de f 100
dag voor de j,...
blijven.
We zullen dus nog
zak moeten tasten dan we
En Colljn?
Gaat hit heen als de moor, die zi n
werk heeft gedaan en nu kan vertrek
ken? Zullen op hem de woorden van
Vondel van toepassing zijn:
Die zorght en waeckt en slaeft en
[ploegt en
Ten oirbaer van
Veroordeelden in vrijheid, j
Zoo is de Poolsche douane-inspecteur i
Lipinski, die Maandag wetens beieediging
van Hitler en Gobbcis tot 18 maanden
veroordeeld was, in vrijheid gesteld.
Als tegenprestatie hebben de Poolsche
autoriteiten gelast, dat Müller, een bur
ger van Danzig, die tot acht maanden
was veroordeeld wegens beieediging van
het Poolsche volk, op vrije voeten gesteld
moet worden.
Dit geeft een veel vriend.-jchappelijker
houding weer, dan een.ge tijd geleden
bestond, toen Polen en Duitschers om
beurten uit rijdende treinen werden ge
worpen.
De Poolsche ambassadeur in Washing
ton z.et de toestand ook minder somber
in, dan tot voor. kort. Hij heeft een reis
gemaakt naar Idolen en naar aanleiding
daarvan verklaard, dat alleen een gewa
penderhand aanvallen van Polen een
conflict zou veroorzaken.
Polen is geduldig.
Volgens den ambassadeur is het
Du.tschiands bedoeling dit aanvallen van
Polen uit te lokken. „Doch Polen is ge
duldig en zal dat blijven,” zeide hij.
Daaruit vloeit dus voort, dat een ge-’
wapend conflict niet zal ontbranden, on#* bassadeur, dat een aanval van Polen niel
dat, ais de eerste slag van Duitsche zyde
moet komen, Du.tschland de verantwóór
delijkheid daarvoor met van de hand kan
wijzen, hetgeen wel het geval zou zijn
als Polen aanviel.
De gouwie.der van Danzig, Förster,
houdt nog steeds redevoeringen, waarbij
men telkens de indruk van grootspraak
krijgt. Nu heeft hij willen aamoonen, dat
Danzig's eischen rechtvaardig zijn en dat
aansluitmg bij Duitschland zeer spoed.g
een feit zal worden.
onze administratie opgeven voor de verzekering, zijn volgens de vastgestelde bepalingen tegen ongevallen verzekerd voor bedragen, gewaarborgd door de NIEUWE
z n n Gulden by Q ft ft Gulden bij verlies O Ik A Gulden b(j verUes Gulden by verlies z n Gulden bij verlies van
U v v overlijden. 3 V V van hand of voet. w V U van een oog. I U V van een duim. O v een anderen vinger.
Het lijstje van ministers, dat we in ons
Vorig nummer gaven, behoeft slechts één
wijziging. Niet mr. H. Albarda is minis
ter van financiën, doch de formateur,
nir. De Geer, zelf. Het nieuwe kabinet
ziet er dus als volgt uit:
Buitenlandsche zaken: E. N. VAN
KLEFFENS. chef der afdeeling diplo
matieke zaken van, het departement 'van
buitenlandsche zaken (vrijz.);
Justitie: dr. P. S. GERBRANDY,
hoogleeraar aan de Vrije Universiteit te
Amsterdam (anti-rev.);
Binnenlandsche zaken: H. VAN
BOEIJEiN, minister van binnenland.
sche zaken (chr. hlst.);
Onderwijs. Kunsten en Wetenschap
pen: G. BOLKESTEIN, oud-insp.
van het middelbaar onderwijs
dem.)
Financiën en algemeene zaken ad in
terim: jhr. mr. D. J. DE GEER, lid
van de Tweede KAMER (chr. hlst.);
Defensie: lultenant-kolonel van den
generalen staf A. Q H. DIJXHOORN
(kleurloos)
Waterstaat: Ir. J. W. ALBARDA,
lid van de Tweede Kamer (S.D.A.P.);
Economische zaken: mr. M. P. L.
BTEENBERGHE, oud-minlster van
Economische Zaken (kath.)
Sociale Zaken: dr. J. VAN DEN
TEMPEL, lid van de Tweede Kamer
(S.D.A.P.);
Koloniën: CH. J. I. M. WELTER,
©ud-mlntster van koloniën (kath.).
De ministers Van Boeyen, Steenberghe
en Welter zijn bekepd. Van de overigen
laten we een korte levensschets volgen.
Minister van Staat, jhr. mr. D. J. D E
GEER, is een van de meest vooraan
staande politici in ons land. Driemaal
was hij minister en is thans nog lid van
de Tweede Kamer, in welk college zijn
'<voord groot gezag heeft.
Hij is 14 December 1870 te Groningen
geboren. Na gymnasiaal onderwijs te
Rotterdam en te Arnhem, werd hij in
1889 als juridisch student aan de Utrecht,
sche universiteit ingeschreven en promo
veerde in 1895.
In 1901 werd hij lid van den Rotter-
damschen gemeenteraad. Al spoedig deed
hij zijn Intrede in de Prov. Staten van
Zuid.Holland, waarvan hij Gedeputeerde
werd.
In 1907 werd de heer De Geer tot lid
van de Tweede Kamer gekozen. Hij bleef
Kamerlid tot 1921, toen hij de portefeuil
le van financiën in het kabinet-Ruys de
Beerenbrouck kreeg. Tevoren was hij
korten tijd burgemeester van Arnhem
geweest. Na zijn ministerschap trad hij
Jn 1925 weer in de Kamer, om spoedig
daarop minister van binnenlandsche za
ken en landbouw in het kabinet-Colijn
te worden.
In Maart 1926 droeg de Koningin den
heer De Geer de formatie van een extra
parlementair kabinet op. De heer De
Geer slaagde en werd minister-president
en voor de tweede maal minister van
financiën.
In 1929 trad het kablnet-de Geer af en
werd vervangen door het derde kabinet-
Ruys de Beerenbrouck, waarin jhr.
Geer als minister van financiën
ging. Toen dit kabinet in 1933 aftrad,
werd hij tot minister van Staat be
noemd. Voor de derde maal werd de heer
De Geer lid van de Tweede Kamer.
Sinds 1933 is hij voorzitter van
Chr. Historische Unie en leider van
fractie dier partij in de Kamer.
De heer ALBARDA werd 5 Juni 1877
te Leeuwarden geboren. Hij bezocht de
polytechnische school te Delft, welke hij
in 1903 als werktuigkundig ingenieur
verliet. In 1911 werd ir. Albarda benoemd
tot directeur van de gemeentelijke
beidsbeurs te Amsterdam, nadat hij
1903 tot 1905 leeraar in de wis. en
tuurkunde was geweest aan de H.B S. te
Almelo en van 1905 tot 1911 leeraar in
de wis, en werktuigkunde te 's-Graven-
hage.
In 1913 werd hij voor de SD.A.P. ge
kozen tot lid van de Tweede Kamer.
Voor dezelfde partij had hij van 1915 tot
1927 zitting in de Haagsche gemeente
raad, van 1917 tot 1923 was hij wethou
der van onderwijs van die gemeente.
Bovendien was hij lid van de Prov. sta
ten van Zuid.Holland van 191$ tot 1919.
Sinds 1925 is de heer Albarda voorzitter
van de soc.-dem. fractie der Tweede Ka-
De gemoederen zijn daardoor echter
niet opnieuw in opschudding gebracht en
het is zelfs zoo, dat men in offic.eele
Britsche kringen goede gronden meent
te hebben, om te vermoeden, dat nog
deze week vertegenwoordigers van Polen
en Danzig zich broederlijk aan een tafel
zullen zetten om de douane.kwest.e met
elkander te bespreken, inpiaats van daar
over verder bedre.g ngen uit te roepen en
om beurten represailles te nemen.
DE REDE VAN FÖRSTER.
Zooals we al zeiden heeft Förster’s
rede op de groote protestbijeenkomst
geen n.euwe sensatie gewekt. Integen
deel, ook de gouwleider legde sterk de
nadruk op het behoud van de vrede. Hij
zeide o.m., dat de bevolking van Danzig
In deze ernstige tijden vastbesloten pro
testeert tegen een oorlog met Polen. Zij
had liever niet geprotesteerd, maar het
is noodig omdat Polen niet ophoudt de
Vrije Stad te bedreigen. De protestbij-
eenkomst was dan ook niet om vanuit
Polen nieuwe sensatie de wereld in
zenden, maar uitsluitend om de
wil van Danzig, om geen gewapend con
flict te veroorzaken, tot uiting te bren
gen.
Tenslotte kwam Förster, resumeerend
tot de volgende vier punten:
le. Bedreigingen van Polen met oor
log, hoe uitdagend d e ook mogen zijn,
schrikken ons niet af.
2e. De nationaal-socialisten hebben er.
voor gezorgd, dat de Danzigers het be
heer over hun zenuwen niet verliezen.
3e. wij hebben de laatste weken alles
gedaan om elke aanval af te kunnen we
ren of deze met gelijke munt betalen.
4e. Polen moet niet denken, dat Dan
zig alleen op de wereld is, maar dat het
groote Duitsche moederland met den
Führer Hitler klaar staat om Danzig te
helpen.
Na nog ges_l_
i,
