DE SPANNING NADERT HET HOOGTEPUNT
1 SCH00NH0VEN5CHE COURANT I
«c
Europa in de sfeer van Augustus 1914 - Alle hoofdsteden op 't ergste voorbereid - Hitler benoemt Forster
tot staatshoofd van Danzig - Polen omsingelt de Vrije Stad - Vredes-oproepen van de Oslo-staten en van den Paus
President Roosevelt doet een beroep op Duitschland en Polen
STEMMEN VAN ROEPENDEN.
«ESTIEN BLADZIJDEN.
Wie
STALIN.
over macht, kracht en
om
zelve", riepen de trotsdie Ibe-
openvailen
HET D(JITSCH=RUSSISCH
van
VERDRAG GETEEKEND.
verstrekkende beteekenis.
volledig
negenmogendhedenver-
tot
Sir Nevile Henderson,
den
Groot-Brittannia
SPANJE IS VERBLUFT.
MOLOTOF.
JAPAN EN HET VERDRAG VAN
MOSKOU.
niet:
Belgen,
baden
Gulden bij
overlijden.
Gulden bij verlies
van hand of voet.
in
het
der verdragsluitende partijen het een jaar
voor afloop van dezen termijn opzegt, de
geldigheidsduur van dit verdrag geacht
zal worden, automatisch met vijf jaar te
zijl) verlengd.
Gulden bij verlies
van een oog.
De Führer
ambassadeur
ONDERHOUD
HITLER-HENDERSON
ZONDER RESULTAAT.
den
drie
tijd, dat
rijk
te
De
volgt:
,.De
■kteri
De tekst van het s verdrag,
tekst van het verdrag luidt als
jg
ach
ropa,
Ie brug-
terjtond.
je oprit
e twee
ledeelte
No 8M4- «ESTIEN bladzijden. VRIJDAG 25 AUGUSTUS im 71e JAARGANG.
NIEMD VOORZUID HDLLAND EN UTRECHT
J Telef. 20. TeL-Adres: Vannooten. S. W. N. VAN NOOTEN, SCHOONHOVEN, HAVEN 25. Postrekening 13763. I_
hlet-aanvalsverdrag tusschen Duitschland
en Sovjet-Rusland, dat door von Ribben
trop en Moltof in tegenwoordigheid van
Stalin en den Duitschen ambassadeur is
onderteekend.
grooter
1 van
treden
i niet-
Japan en de
onderteekenen
i Duitschland
indruk ge-
kringen wordt
doch de man van
Geheime staatspolitie van
Danzig.
De politieke afdeeling van den politie-
president van Danz g is als zelfstandig
orgaan direct onder den Senaat der Vrije
Stad geplaatst. Zij heet „geheime staats
politie van Danzig”.
Vermoedelijk is Forsters benoeming de
inle ding tot verdere stappen, die dus
blijkbaar geen uitstel meer gedongen.
Nog deze week een ultimatum.
In politieke kringen te Berlijn houdt
FORSTER STAATSHOOFD VAN
DANZIG.
Naar Duitsch model.
Officieel wordt te Danzig medege
deeld: Op grond van da wet tot verdedi
ging van volk en staat van 24 Juni 1933,
wordt het volgende met kracht van wet
verordend:
artikel 1. De gouwleider van Danz'g is
het staatshoofd van de Vrije Stad Dan
zig.
artikel 2. De verordening treedt op 23
Augustus in werking.
De nieuwe wet gooit het geheele con-
stltutioneele stelsel van Danzig omver
en verwezenlijkt, naar het model van het
Derde Rijk de personeele unie van
Staatshoofd en leider der nationaal-so-
ciallstische partij.
Er Is te Danzig niets vernomen over
de positie van Greiser, den president van
den senaat.
van
De verzekerde moet in het
bezit zijn van een polis.
es met
lelsche
is zijn
Park
Art. 7. Het onderhavige verdrag zal
binnen de korst mogelijke ttfd geratifi
ceerd worden. De ratlflcatie-oorkonden
zullen te Berlijn uitgewisseld worden. Het
verdrag treedt terstond n» onderteeke-
ning in werking.
Opgemaakt in duplo, in Duitsche en
Russische tekst.
Moskou, den 23en Augustus 1939.
Voor de Duitsche regeerlng Kget. von
Ribbentrop.
Met volmacht der regeering van de
Sovjet-Unie, get. Molotof.
de Itallaansche minister van bultenland-
sche zaken in zijn onderhoud met
Franschen ambassadeur, dat bijna
kwartier duurde, geen twijfel heeft la
ten bestaan omtrent het standpunt van
Italië.
Omgekeerd hadden, naar verluidt, ook
de verklaringen van den Franschen am
bassadeur aan Ciano een zoo ondubbel-
zinige vorm, dat men in Rome thans
omtrent de opvattingen en voornemens
der Fransche regeering volkomen is in
gelicht.
len een daad van bedreiging vormen van
de hand te wijzen. Niets wat wij gedaan
hebben of Hëbben voorgesteld, bedreigt
de rechtmatige belangen van Duitsch
land.
Het is geen bedreiging vrienden te hel
pen zich tegen geweld te verdedigen.”
Chamberlain zeide verder: „Wij hopen
nog steeds, dat gezond verstand een weg
zal vinden uit de moeilijkheden.”
„De uitslag van vrede of oorlog ligt
niet in onze hand. Indien alle pogingen
een vreedzame oplossing te vinden (en
God weet, dat ik mijn best heb gedaan.
Luide toejuichingen.) mislukken en wij
gedwongen zijn een strijd aan te binden
welke gestreden zal moeten worden met
lijden en ellende voor de geheele mensch-
heid en waarvan het einde niemand kan
voorzien, dan zullen wij niet strijden
voor de politieke toekomst van een ver
afgelegen staat in een vreemd land, we
zullen strijden voor het behoud van deze
beginselen, waarvan de vernieling tevens
de vernieling insluit van iedere moge
lijkheid van vrede en veiligheid van alle
volken der wereld.”
Duitsche Rljksregeerlng en de re-
geering der Sovjet-Unie, geleid door de
wensch, de zaak van de vrede tusschen
beide landen te bevorderen en uitgaan
de van prinCipieele bepalingen van het
neutraliteitsverdrag, dat in April 1926
tusschen Duitschland en de Sovjet-Unie
is gesloten, zijn het volgende overeenge
komen
Art. 1. De beide verdragsluitende par
tijen verplichten zich, zich van iedere ge
welddaad, iedere agressieve handeling en
lederen aanval jegens elkaar, en wel zoo
wel afzonderlijk als tezamen met andere
mogendheden, te onthouden.
Art. 2. Ingeval een der verdragsluiten
de partijen het voorwerp zou worden
van oorlogshandelingen van de zijde
eener derde mogendheid, zal de andere
verdragsluitende partij deze derde mo
gendheid in geenerlei vorm steunen.
Art. 3. Der egeerlngen der beide ver
dragsluitende partijen zullen in de toe
komst voortdurend voeling met elkaar
houden om elkaar wederkeerig in te lich
ten over vraagstukken, die haar gemeen
schappelijke belangen raken.
Art. 4. Geen der beide verdragsluiten
de partijen zal deelnemen aan eeniger-
lei groepeering van mogendheden, die
direct of indirect tegen de andere partij
is gericht.
Art. 5.
sluitende
ten over
anderen
Te Berlijn is het gerucht In omloop,
dat von Ribbentrop den Japanschen am
bassadeur zou hebben laten weten, dat
voor Japan de mogelijkheid bestaat, met
Sowjet-Rusland een verdrag te sluiten,
overeenkomstig het Duitsch-Russische.
De Japansche bladen geven echter
scherpe commentaren op wat beschouwd
wordt als een „verraad" van den ideolo-
gischen bondgenoot door het sluiten
van een niet-aanvalsverdrag met Rus
land.
Hun
door
DUITSCHLAND KAN NIET AFZIEN
VAN DE BEHARTIGING ZIJNER BE
LANGEN.
behartiging van nationale levensbe
langen.
Henderson heeft die middag te twee
uur de woning van den Führer op den
weer verlaten. Het be-
VerschUnt Maandag, Woensdag
,n Vrijdag. Prijs bij vooruitbeta
ling- voor Schoonhoven per 3
maanden 1.25; per post 1.50.
Met verzekering 15 cents meer.
Von Ribbentrop heeft Woensdagmiddag
In tegenwoordigheid van den Duitschen
ambassadeur te Moskou, von der Schu
lenburg, een onderhoud van drie uur ge
had met Molotof en Stalin. Hij heeft zich
Woensdagavond om 10 uur naar het
Kremlin begeven om de besprekingen
voort te zetten. De onderhandelingen ^ijn
geëindigd met een accoord over een
Ingeval tusschen de verdrag-
partijen geschillen of conflic-
vraagstukken van den een of
aard zouden ontstaan, zullen
beide partijen deze geschillen of conflic
ten langs den weg van vriendschappe
lijke gedachten wisseling of. zoo noodig,
door arbitragecommissies regelen.
Art. 6. Het onderhavige verdrag wordt
gesloten voor de duur van tién jaar,
•net de bepaling, dat voorzoover niet een
Berlijn en Rome zijn
ingelicht.
Hitler heeft Woensdag op den Berg
hof te Berchtesgaden den Britschen am-
Italië en Duitschland beert bepleit, zegt bassadeur, sir Nevile Henderson, out-
dat Japan thans staat tegenover «en wer
kelijk? crisis na twee jaar van vijande
lijkheden.
Advertentlën: 1—6 regels 1.30
elke regel meer 0.20; derde
plaatsing halve prijs. Adver-
tentiën worden gratis ge
plaatst in „De Gorcumer”.
dus nog eenige hoop, dat
verwoesting der wereld voorkomen
kunnen worden, maar de drang der ge
beurtenissen is zoo snel en zoo hevig,
dat we vermoeden, dat wanneer ons
blad in handen van de lezers komt, een
beslissing gevallen zal zijn. Mocht dat
niet zoo zijn, dan beteekent het winst.
Thans, is elk uur. waarin de vrede nog
behouden blijft, belangrijke winst. K.
verbittering wordt nog
geruchten over een aanbod
Berlijn, als bemiddelaar op te
bij onderhandelingen over een
aanvalsverdrag tusschen
Sowjets.
Volgens de Siamo Sjimboen zal Japan
binnenkort het
drag opzeggen.
De Kokoemin Sjimboen, die voortdu
rend een militair bondgenootschap met
Henderson Hitler slechts
mededeeling behoefde te
handigen en geen aanleiding had langer
te blijven voor een bespreking.
Uit Rome meldt het DN.B.: Het Duit
sche communiqué betreffende het on-
van den Engelschen ambassa
deur met Hitler, heeft te Rome de groot
ste voldoening gewekt, temeer daar
vangen.
De ambassadeur overhandigde
Führer een brief van den Britschen eer
sten minister, die in dezelfde geest was
opgesteld als het reeds gepubliceerde
communiqué omtrent de kabinetszitting.
In Spanje heeft het onderteekenen De Führer liet er bij den Britschen
van een verdrag tusschen Duitschland ambassadeur geen wij fel aan bestaan,
en de Sowjet-Unje diepen indruk ge- dat de door de Britsche regeering aan-
maakt. In officieele kringen wordt gegane verplichtingen Duitschland geen
niets medegedeeld, doch de man van aanleiding kunnen geven af te zien van
de straat kan moeilijk begrijpen, dat de
Duitschland, dat in Spanje aan de zijde
van Franco tegen de „Russische hydra”
heeft gevochten, thans een niet-aan
valsverdrag gaat sluiten met den vijand Obersalzberg
van vijf maanden geleden. Evenmin kan ZOek had slechts zeer kort geduurd, daar
hij begrijpen, dat Duitschland, dat te- Henderson Hitler slechts de bovenbe-
zamen met Italië Spanje heeft gevraagd doelde mededeeling behoefde te over-
het anti-Kominternverdrag te ondertfe-
kenen. thans zelf dit verdrag wil ver
scheuren, zoo schrijft Havas.
In officieele kringen geeft men 4e ver
staan, dat Spanje meer dan oo t bezig is derhoud
met eigen opbouw en buiten elk conflict
wii blhven.
Zullen het stemmen van roependen
zijn in de woestijn of in wat een woes
tenij dreigt te worden? Koning Leopold
van België, Paus Plus, en President Roo
sevelt hebben nog een ernstige poging
gedaan om te beproeven de wereld te
rug te houden van de grootste ramp
die zij over zich kan halen, een moder
ne oorlog met al de vreeselijke vemie-
tigings- en moordmiddelen waarover het
vernuft van den mensch beschikt.
De wereld? Ach, die arme wereld wil
Beker geen oorlog. Alles liever dan dat,
zuchten met bevende en schreiende stem,
zij die bij wie de herinnering aan de
ontzettende jaren van 1914 tot 1918 nog
zoo bitter levendig is. Neen, het is ze
ker de wereld niet, die tot oorlog dwingt.
Van al de millioenen, die sidderend
wachtten op het woord van hen, die be
schikken over vrede en oorlog, is er niet
een die naar oorlog verlangt.
Koning Leopold heeft Woensdagavond
nog een In een eenvoudig en aangrijpend
betoog getracht vrede te doen komen
uit de plooien van het kleed.
Het was in de Romeinsche
een afgezant van het machtige
naar de Iberiërs ging om met hen
onderhandelen over vrede o! oorlog en
hij zeide tot de vergaderde hoofden,
terwijl hij zijn toga om zich heen trok:
In de plooien van dit kleed verberg ik
vrede en oorlog. Wat kiest gij?
„Kies
tiers.
De Romein liet zijn toga
en zei: Zoo zij het dan oorlog!
Ook nu Is er een man die vrede en
oorlog verbergt in de plooien van zijn
kleed, maar tot hem roept men
Kiest zelve. De koning van de
de Paus en president Roosevelt
tot hem: Geef ons vrede. Er bestaat geen
volk, zei de Belgische monarch, dat zijn
kinderen den dood wil inzenden om aan
andere natiën het recht op het bestaan
te ontnemen, dat het voor zich zelf op-
elscht”.
OORLOGSRISiCÜ STERK VERHOOGD
De oorlogsrisico-premies voor versche
pingen van de Ver. Staten naar Duitsch
land en Italië zijn Donderdag tót het
twintigvoudige van de bestaande tarie
ven verhoogd.
De nieuwe tarieven traden reeds die
dag in werking.
De tarieven voor
blijven onveranderd.
DISCONTOVERHOOGING IN ENGELAND
De Bank van Engeland heeft Donder
dag haar rentetarieven verhoogd en het
wisseldisconto van 2 op 4 pet. gebracht.
MUSEA IN ENGELAND GESLOTEN.
Te Londen zijn de musea en kunstten
toonstellingen gesloten, terwijl het per
soneel begonnen is de nationale schat
ten in te pakken om ze naar plaatsen
van veiligheid te brengen in verschillen-»'
de deelen des lands.
DE ENGELSCHEN VERTREKKEN.
Donderdag zijn ae leden der Engel-
sche kolonie te Danzig en de Engelsche
schepen, welke daar in de haven lagen,
uit Danzig vertrokken.
De Britsche consuitaire ambtenaren
te Berlijn hebben uit Londen de op
dracht ontvangen de Engelschen. die in
Duitschland wonen te laten vertrekken
Chamberlain zlat de toestand
ernstig in.
ENGELAND IN DREIGEND OORLOGS
GEVAAR.
In de zitting van het Lagerhuis heeft
minister-president Chamberlain Donder
dag verklaard: „Het land bev.ndt z.ch in
dreigend oorlogsgevaar en nieuwe dra
conische maatregelen zijn noodig om het
hoofd te bieden aan de ernst van de toe
stand.
De minister-president zeide, dat de
aankondiging van het Russisch-Duitsche
niet-aanvalsverdrag kwam als een on
aangename verrassing voor de Britsche
regeering.
Chamberlain zeide vervolgens: ,33e
eerste plicht van de regeering was te
verklaren, dat de Britsche verplichtingen
Inzake Polen onaangetast bleven.
Ik wensch met kracht iedere veronder-
men daarom rekening met een DuitscW*. stelling, jiat, onze ^defensieve maatrege-
ultimatum aan Polen, wellicht reeds bin- --
nen korten termijn, op zijn laatst Zon
dag, ter gelegenheid van Hitlers rede bij
het jubileum van den slag van Tannen
berg.
De benoeming van Forster tot staats
hoofd van Danzig beteekent, dat hij in
het vervolg kan onderhandelen met an
dere staatshoofden en niet langer al
leen een partijleider is. Hij zou thans
bijvoorbeeld Hitler kunnen vragen. Dan
zig onder zijn bescherming te nemen.
In buitenlandsche kringen te Londen
is men van oordeel, dat deze nieuwe
toestand een ontwikkeling mogelijk maakt
volgens welke Danzig „langs grondwet
telijke lijnen” tot Duitschland zal kun
nen keeren.
IBONNE’S, die zich aan onze administratie opgeven voor de verzekering, zijn volgens de vastgestelde bepalingen tegen ongevallen verzekerd voor bedragen, gewaarborgd door de NIEUWE HA VB ANK te Schiedam,
A A A’Gulden bij levenslange k ft ft Gulden bij n ft n Gulden bij verlies nn a Gulden bij verlies 1 ft ft Gulden bij verlies z n Gulden bij verlies van
2 U v V ongeschiktheid. O V V overlijden. J v U van hand of voet. 4 V V van een oog. 1 V U van een duim. O V een anderen vinger.
Daaraan twijfelt niemand. Geen enkel
volk, ook het Duitsche niet, ook het
Poolsche niet wil oorlog en allen zijn zij
het met de uiting van koning Leopold
eens, dat de staten oneindig veel beter
voor dan na een oorlog met elkaar tot
overeenstemming kunnen komen.
Zal 't de stem van een roepende zijn in
de woestijn? Zal ook de Paus tevergeefs
zijn stem hebben verheven en gezegd
habben, dat met de kracht der rede en
niet met de kracht van het geweld het
recht zijn weg zoekt?
Zal ook de laatste poging van presi
dent Roosevelt geen uitwerking hebben?
Zullen zijn telegrammen aan Italië’s ko
ning, aan Hitler, aan den president van
Polen, alle wijzend op het verschrikke
lijke wat dreigt te gebeuren, de verwoes
ting, waaraan men wil beginnen en die
voor overwinnaars en overwonnenen de
zelfde ruïnes en ellende zal achterlaten,
geen uitwerking hebben?
Over het recht spreekt de Paus.
vraagt nu nog naar recht? De vraag is
op 't oogenblik, wie de zwaarste kanon
nen heeft en de meeste mannen om
de dood te zenden. Later pas zal
recht zich doen gevoelen, het recht ze
gevierend over macht, kracht en ge
weld, maar na de menschen gereed staan
elkaar te verscheuren, ligt het recht
in een hoek onder geweren en bajonet
ten begraven. Wie er over denkt het
land van een ander volk te deelen met
een gehaten buurman, wil met recht
niets te maken hebben.
Op het oogenblik dat we dit schrijven
is nog het eerste schot niet gevallen en
bestaat dus nog eenige hoop, dat de
zal
