Europa's lot op de weegschaal.
De „Mees” van de K.LM. beschoten.
HET LIEGT.
•7t
„Insulinde”
Zal de strijd in het Westen losbranden?
duikboot POOGT ENGELAND BELGIE IN DE
en
Het
K.
te<e»
teveel
OP
in
dood
het
on
een
ln-
West-
grens
Gulden bij verlies
van een oog.
te Schiedam, van
De verzekerde moet in het
bezit zijn van een polis.
.Winklelgh"
.Statendam’
or een der
We. 8378. ACHT BLADZIJDEN. WOENSDAG 17 AKTTEBUR M» jAARGAjf«
NIEUWSBLAD VOOR ZUIDflDLLAND EN UTRECHT
SCHOONHOVENSCHE COURANT I
J Telef. 20. TeL-Adrest Vannooten. 8. A W. N. VAN NOOTEN, SCHOONHOVEN, HAVEN 25. Postrekening 13753. I
DultschlandAmerika.
Terwijl aan het eind van deze week
een speciale gedelegeerde van de Belgi
sche regeering naar de Vereenigde Sta
ten zal vertrekken, om de Belgische eco
nomische belangen in Amerika te behar
tigen, verneemt de correspondent van
het Amerikaansch persbureau in Berlijn,
dat de Duitsche regeering van plan zou
zijn, om haar ambassadeur in Washing
ton, die indertijd naar Berlijn werd te
ruggeroepen, wper naar zijn standplaats
tenU in de rue van den heer Lamm, die te
LUCHTAANVAL OP FRIEDRICHS
HAFEN?
Zeppellnfabrieken het doel.
Een communiqué, dat de Zwitsersche
generale staf Maandag heeft gepubli
ceerd, meldde, dat naar alle waarschijn
lijkheid Zondagavond na negen uur, een
aanval uit de lucht op de Zeppellnfabrie
ken te Friedrichshafen was gedaan. Men
hoorde het geluid van bomontploffingen
en Intensief luchtafweergeschut. Ook heeft
men lichtsignalen gezien
De Duitschers gaven daarna in een DN.
B.-bencht toe, dat Fransche vliegtuigen
boven Friedrichshafen en het meer van
Constanz waren waargenomen. Voorts was
er een mededeeling van het Duitsche op
percommando der weermacht, dat nog
acht Fransche vliegtuigen waren neerge
haald. Het Duitsche Nieuws Bureau ver
nam, dat het hier vliegtuigen betrof, die
boven Friedrichshafen en het meer van
Constanz waren gesignaleerd en waarop
het vuur was geopend. Deze vliegtuigen
hebben echter volgens het D.NB- geen
bommen uitgeworpen en geen schade op
Duitsch gebied aangericht. Het staat
EEN LAATSTE VREDESPOGING.
Gepaard met dceigement.
Blijkbaar op een aanwijzing van hoo-
gerhand houdt de heele Berlljnsche pers
zich in de ochtend-, middag- en avond
edities van gisteren, wederom uitvoerig
bezig met de bekende verklaringen van
Mussolini. Het is duidelijk dat de Führer
Zwaar geschut
Siegfried-linie.
Volgens een bericht uit Parijs gaat de
zware Duitsche artillerie door met de
Fransche „zak” ten Zuid-Oosten van
Zweibrücken te bestoken, echter zonder
succes. Verkenningsvliegtuigen, geëscor
teerd door Jagers zorgen ervoor dat de
Fransche zware artillerie, hetwelk tegen-
over verscheidene hoofdverdedigings
werken van de Slegfrled-linlé in stelling
Is gebracht, effectief kan optreden.
Ondertusschen zou het Duitsche con
sulaat bij het Amerikaansche departe
ment van buitenlandsche zaken hebben
geïnformeerd. om de Duitsch-Ameri-
kaansche betrekkingen te verbeteren,
waartoe de terugkeer van den ambassa
deur zou kunnen bijdragen. United Press
gelooft, dat de Amerikaansche regeering
veel belangstelling toont voor dit plan.
oorlogvoerende landen Douglas-machl-
nes gebruikt of In bezit heeft, met uit
zondering van de weinige Douglas-vlleg-
tuigen, waarover de Duitschers beschik
ken.
Kt
PHILIPS’
luchtbsichermlngslampen
glotilamptn
•lactr. «cheer apparaten
Luchtbeschermingskspjes 25 ct. Lucht-
beschermingslantaarns. Vele soorten batte
rijen Gloeilampen tot 40 watt 34 ct. Gloei
lampen 100 watt 79 ct. Philips Radio
f 1.- per week. Radio-centrale 50 ct
Per.W"k- JAN BROUWER
Haven 63 - Telef. 113 - Schoonhoven
Rook- on Pruimtabakken
vanaf 5 cant per half ons
Vraagt ze Uwen winkelier of bij
W. RIJNEVELD*
Heven 66 - Tol. 91 - Schoonhoven
oorlogvoerende landen komen, Is het zoo
gesteld dat men ze alle onder benefice
van inventaris moet aanvaarden en pas
na enkele dagen ongeveer kan beoordee-
len welke der tegenstrijdige mededeeiin-
gen het minst gewantrouwd behoeft te
worden. De Duitschers rapporteeren dat
de Polen geen enkelen Duitscher krijgs
gevangen hebben gemaakt; de Franschen
publiceeren een foto met een groep ont
wapende Duitsche militairen, bewaakt
door Poolsche soldaten.
Men kan nu niet meer zeggen: er
wordt gelogen, maar „het liegt”, zooals
men zegt het regent en eveneens mag
gelden „het lastert”. Dat is een der ge
volgen van de oorlog, dat alle moreele
grenzen zijn weggevallen en dat wat
voorheen deugd was, nu misdaad wordt
en omgekeerd. Nog maar kort voor de
oorlog ging in Engeland een C
verloren, waarin zich 99 menschen be
vonden. De geheele wereld leefde mede
met de pogingen om de bemanning te
redden en toen het bleek dat zij verloren
waren, ontving de Engelsche regeering
betuigingen van deelneming uit de ge
heele wereld. Een van die telegrammen
van rouw-beklag was van Hitler. Nu
Juicht de andere partij als gemeld kan
worden, dat door een of andere vljande-
lljke daad een aantal jonge mannen zijn
gedood. Niet alleen komt die verruwing
tot uiting in de oorlogvoerende staten,
ook in de neutrale landen ziet men het.
Naarmate de sympathie verdeeld is,
toont men zich verheugd als een der
partijen een ernstig verlies lijdt aan le
vens en goederen en hetzelfde feit wat
voor korten tijd deernis en medegevoel
wekte, brengt thans blijdschap.
Dat zijn de begeleidende verschijnse
len van de oorlog, de groei van haat,
leugen, verwildering en laster, het ver
loren gaan van edele gevoelens, van het
juiste besef van goed en kwaad, van
recht en onrecht, van leugen en waar
heid, het genieten In een anders leed. De
oorlog zelf tast lichamen aan, de gevol
gen vergiftigen de geest en het herstel nieuwsuitzendingen weer een bericht van
daarvan duurt zeer lang. Duitsche troepenconcentraties aan de
Belgische grens.
Het Duitsche Nieuwsbureau heeft naar
aanleiding van deze berichten nogmaals
verklaard, dat Dultschland geen enkel
belang heeft bij het schenden van de
Nederlandsche of Belgische neutraliteit.
Het voegt hieraan toe, dat Engeland
nieuwe incidenten zoekt uit te lokken,
daar het thans voor zijn openbare mee-
nlng geen redenen meer heeft, om oor
log te voeren, nu Polen vernietigd is. De
Engelsche regeering en speciaal het In
Dultschland zoo gehate driemanschap
Duff Cooper, tracht
tie op zijn redevoering te Danzlg toch
nog, alvorens zich met volle kracht op
het Westen te storten, het z.g. vredes
offensief wil voortzetten, schrijft de Ber-
lijnsche corr. van de N.R.Ct. Deze aller
laatste vredesactie wordt thans door deze
perscampagne, zoo is de indruk, publi
cistisch voorbereid.
Opmerkelijk is, dat niet alleen in de
Duitsche bladen, maar ook in de passa
ges, welke deze ter versterking van hun
betoog ulf de Itallaansche bladen over
nemen, het beroep op Engeland om den
oorlog thans te staken, resp zooals dat
heet, niet te beginnen, gepaard met de
vreeselijkste bedreigingen, voor het ge
val Engeland daarop niet toestemmend
zou reageeren.
Men spreekt steeds over middelen, die
In 1914 onbekend waren en die „een doo
delijke en verwoestende uitwerking heb
ben van besilssenden aard." Deze mid
delen worden nog in reserve gehouden,
maar Indien het noodlg is zal men ze
gebruiken. Hier bij het publiek Is het
vermoeden, dat in dergelijke aanduidin
gen toespelingen zijn vervat op een
nieuw soort gasbommen, te gebruiken bij
aanvallen uit de lucht.
BELANGRIJKE GEBEURTENISSEN
TIL?
Hitler weer naar Berlijn.
Maandag heeft Hitler zich weer naar
Polen en wel naar het gebied ten oosten
van de Bzura begeven. Zijn vliegtuig
landde op een vliegveld in de nabijheid
van Warschau, te midden van de Duit
sche troepen.
Later heeft hij een bezoek gebracht
aan de gevechtsterreinen tusschen Bzu
ra en Weichsel.
Men gelooft te Berlijn, dat dit voor-
loopig wel het laatste bezoek van den
Führer aan het strijdtooneel In Polen
zal zijn geweest en dat Hitler, die giste
ren weer zijn Intrek in de Duitsche hoofd
stad heeft genomen, van daaruit spoe
dig ook weer een bezoek aan het Weste
lijk front zal brengen.
In bevoegde kringen verluidt, dat deze
week er een van belangrijke polltiek-dl-
plomatleke gebeurtenissen zal worden.
Men spreekt van verrassende wendin
gen, die op komst zouden zijn, doch
waaromtrent niemand zich in bijzonder-
heden wenscht pit te laten.
De aankomst op Schiphol. wall over de
De „Mees” is te 15 u. 28 op Schiphol Dultschland binnen te vallen.
De Duitschers hebben
graan.
Ondertusschen schijnt Dultschland In
derdaad niets dan vreedzame bedoelin
gen te hebben met de neutrale landen.
Bij de Belglsch-Duitsche handelsbespre-
klngen In Brussel heeft de Duitsche on
derhandelaar namelijk aangeboden om
aan België een vrij aanzienlijke hoeveel-
heer held graan te leveren.
Dit aanbod heeft In Belgische kringen
eerst verbazing gewekt en evenzoo In
de
ook
Fransche bombarde-
te snel zijn voor de
Fransche
waarnemers zagen verscheidene Duitsche
toestellen naar beneden storten.
Alweer een Italiaansch com
pliment voor de Franschen.
Het laatste wordt bevestigd door d«
Itallaansche Journalisten bij het Duit
sche hoofdkwartier. In hun berichten
over de activiteit van de Fransche lucht
macht bij Saarbrücken melden zij, dat
de Fransche vliegers zeer dapper zijn. De
Tribuna schrijft, dat de Fransche lucht
macht een belangrijke rol heeft gespeeld
In de artillerle-operatles bij Saarbrücken.
De lichte vliegtuigen vlogen voortdurend
boven de Duitsche stellingen en hebben
veel bijgedragen tot de juistheid van het
vuur. Tijdens de tientallen luchtgevech
ten bleek voortdurend, dat de Franschs
vliegers meer initiatief toonden en in hef
acrobatisch vliegen Iets beter waren.
Verder wordt medegedeeld, dat de zwa
re Fransche artillerie de achterwaarts
gelegen stellingen van de Duitschers on
der vuur heeft genomen en dikwijls ra-
vltallleeringsconvoolen trof.
bericht gezonden naar Schiphol en de
vlieghaven op de hoogte gebracht van de
beschieting van het vliegtuig.
Na de beschieting Is het marlnevlleg-
tulg in Oostelijke richting verdwenen.
Bismarck moet eens gezegd hebben,
dat er nooit brutaler gelogen wordt dan
voor een verkiezing, tijdens een oorlog en
na een Jacht. Ieder weet bij ervaring,
dat men bij verkiezingen het niet nauw
neemt met de waarheid, ieder kent ook
oe uitdrukking Jagerslatijn", waarmede
gedoeld wordt op de onwaarschijnlijke
verhalen, welke jagers na hun thuis
komst plegen te doen en weder onder
vindt men nu hoe tijdens een oorlog de
waarheid behandeld wordt.
Men kan zonder eenige moeite dage
lijks aantoonen, dat tenminste een der
partijen liegt, maar soms lijkt het wel
dat zij belde over hetzelfde onderwerp de
waarheid geweld aandoen. De eerste oor
logsdaad werd gevolgd door een leugen-
campagne, toen het Engelsche stoom
schip „Athenla” getorpedeerd was, werd
van Duitsche zijde verkondigd, dat dit
niet was gedaan door een Duitsche, maar
door een Engelsche onderzeeër, hetgeen
natuurlijk de Engelschen ten stelligste
ontkennen. Een van de twee moet dus
Uegen.
Zoedra de berichten kwamen, dat de
Roemeensche eerste minister Calinescu
vermoord was, wierpen belde partijen
daarvan de schuld op elkaar. Dultsch
land betoogde, dat Engeland er de hand
In had om Roemenië te pressen zijn neu
traliteit prijs te geven. Engeland verze
kerde dat aangezien de moord gepleegd
was door aanhangers van het nationaal
Socialisme, het duidelijk was wie daar
achter zat.
Minister Goebels heeft dezer dagen
zelfs moeten tegenspreken dat hij zou
overleden zijn en Mussolini heeft In zijn
jongste rede ook gezegd, dat dwaze ge
ruchten over hem In omloop waren ge
bracht. HIJ zelde er niet bij wat die ge
ruchten Inhielden. Er werd in Italië be
weerd, dat een ernstig conflict was uit
gebroken tusschen Mussolini en de hoog
ste legerautorltelten. dat de duce zelfs
bij een twist door maarschalk Badogllo
aan de arm gewond zou zijn en ook ver
zekerde men, dat de staatsman een be
roerte gehad zou hebben.
Met de berichten, welke thans uit de
Advertentlën’ 1—6 regels 1.30,
elke regel meer 0.20; derde
plaatsing halve prijs. Adver
tentlën worden gratis ge
plaatst In „De Gorcumer”.
daarna nog slechts kort leefde. Als door
een wonder bleef mej. Wynoldi, die ach
ter In de cabine stond, gespaard.
De beschieting van de .Mees” heeft
In luchtvaartkringen een diepe indruk
gemaakt. De duidelijk, sedert het uit
breken van den oorlog aangebrachte
naam „Holland” in zeer groote letters,
aan onder- en bovenkant op romp en
vleugels geschilderd, kan geen twijfel
laten omtrent de nationaliteit der KL.
M-vliegtuigen en deze aanduiding Is
vooral uit de lucht reeds op groote af
stand zichtbaar. Daarbij komt, dat geen
der luchtvaartmaatschappijen van de
geland.
De passagiers hadden zelf haast niets
bemerkt wat er was gebeurd. Echter
bleef de heer Lamm in de cabine achter
en men dacht, dat hij bewusteloos’ was
door het schot. Dr. Slotboom van de K.L.
M., die reeds op de hoogte was van het
gebeurde, begaf zich onmiddellijk In het
vliegtuig, waarna hij een onderzoek
Stelde naar de toestand van den
Lamm. Dr. Slotboom moest de
constateeren. u o
Mej. Wynoldi had den heer Lamm In bultenlandscfie gezantschappen. Doch het
Is wel degelijk van Belgische officieuze
Hoewel men deze
eenerzijds beschouwt als
eeh uiting van het verlangen der Dult-
schers, om de wereld te toonen, dat zij
over meer dan voldoende levensmidde
len beschikken, ziet men er ook In een
poging van Dultschland, om tegen elke
prijs zijn handelspositie in België te
handhaven.
Zweedsche passagier gedood.
Toestel had wel 50 kogelgaten.
Het Douglas DC 3-vliegtuig, de „Mees”
dat gisterochtend 11 u. 55 van Kopen
hagen naar Amsterdam was vertrokken,
Is tusschen Ebsjerg en Helgoland be
schoten door een marlne-vliegtulg Een
der passagiers van de „Mees”, de heer
Gustav Robert Lamm, een 38-jarige
Zweedsche Ingenieur uit Malmö, die op
weg was naar een schoenfabriek te Brus
sel, werd gedood.
De „Mees” vloog te 14 u. 10 op onge
veer 800 meter hoogte, 120 km ten Noor
den van Helgoland, toen men vreemde
geluiden waarnam.
Aanvankelijk drong het niet tot de
inzittenden van het vliegtuig door, dat
de Douglas onder vuur werd genomen,
doch eerst nadat deze geluiden geruime
tijd aanhielden, begon de stewardess
mej. Wynoldi, argwaan te koesteren. Tot
dat oogenblik had nog niemand het aan
vallende vliegtuig, dat de „Mees” gedu
rende meer dan vijf minuten onder vuur
heeft genomen, en de K.L.M.-Douglas
met mitrailleurs bestookte, gezien.
Stewardess doet vreeselljke
ontdekking.
Mej. Wynoldi begaf zich naar de stuur
hut, waar zij commandant Moll en den
boordwerktuigkundige op de hoogte
•telde van naar bevindingen.
Bij nader onderzoek bleek, dat
toestel werd beschoten door een -narme-
v lieg tuig. Dit heeft geruime tijd de
.Mees” onder vuur gehouden, waarbij
de Douglas vrij zwaar werd beschadigd.
Een der kogels was via de deur naar
binnen gedrongen, waarna het projec
tiel den heer Lamm in de rug heeft ge
troffen. Nog bemerkte men niet, dat de
heer Lamm gedood was. De passagiers
dachten, dat hij onwel was geworden,
ten gevolge van luchtziekte. Slechts de
•tewardess besefte, wat gebeurd was en
dekte het stoffelijk overschot met een
kleed af. Allen bleven kalm.
Eerst nadat het vliegtuig ongeveer 5
minuten onder vuur was genomen, ver-
Nieuwe actie aan het Westelijk
front.
Fransche kanonnades
successen In de lucht.
Na een week van betrekkelijke werk
loosheid hebben de Franschen het initia
tief weer genoden aan het Westelijk
front. De laatste operaties hadden vol
gens Reuter tot gevolg een versterking
der posities en het bezetten van eenige
goede observatiepunten, ondanks de le
vendige Duitsche reacties. De Du.tschera
onthouden zich thans van verdere te-
gen-aanvallen en bepalen zich tot artil
lerievuur in het gebied ten Zuld-Oosteq
van Zweibrücken.
Gisteren, hebben zich, naar gemeld
wordt, de eerste ernstige operaties voor
gedaan aan het front tusschen Straats
burg en Bazel en wel iri de vorm van
langdürige, hevige kanonnades over de
RUn.
Naar Reuter beweert, hebben lucht-
gevébht^n boven de strijdende linies niet
alleen de superioriteit bewezen van
ondanks de weinig aanmoedigende reac-’ Fransche gevechtstoestellen, maar
getoond, dat de
mentsvllegtulgen te snel j
Duitsche gevechtsvliegtuigen.
OORLOG TE BETREKKEN?
DE BERICHTEN OVER TROEPEN
CONCENTRATIES.
Duitsch-Amerikaansche ver
zoening.
Belgische ministerie van natio
nale voorlichting deelt mede:
Verscheidene vreemde dagbladen heb
ben samentrekkingen van Duitsche
troepen gemeld te Aaen in de nabijheid
der Belgische grens.
Na inlichtingen te hebben ingewonnen
bij een goede bron, kunnen we aan onze
bevolking zeggen, dat dit nieuws geheel
valsch is.
Het Belgische ministerie bedoelt met
de „vreemde bladen” Engelsche bladen,
die een dergelljk bericht reeds eenige
malen hebben beplaats^, dat telkenmale
door de Belgische regeering werd tegen
gesproken. Het is niet geheel duidelijk,
wat Engeland voor heeft met het ver
wekken van onrust in LWgié. Doch on
danks de tegenspraken, houdt Engeland
vol. Het hier bovengegeven bericht is
eerst gisteravond door het Belgische te-
legraafagentschap publiek gemaakt en
reeds hedenmorgen feavet\ de Engelsche
dween de aanvaller even plotseling als
hij was gekoihen. Hierdoor was het niet
mogelijk de natlonaliteitsteekens van ’t
vliegtuig duidelijk waar te nemen.
Onmlddellljk heeft commandant Moll Eden, Churchill,
daarom België in de oorlog te betrekken
en zoo mogelijk ook Nederland. Ten eer
ste zou men c een nieuwe reden heb
ben om de ki^ voort te zetten en ten
tweede zou men kunnen trachten,
plaats van door de onneembare 1
wall over de Nederland-che
Regeering overweegt stappen.
De regeering heeft zich omstandig over
het gebeurde laten Inlichten en is ter
zake aanstonds een onderzoek begon
nen. Zij is thans nog eenige gegevens
wachtende, die noodig zijn, om te kun
nen bepalen, welke stappen ten deze ge
nomen dienen te worden.
(Zie Telegrammen pag. 4)
het vliegtuig hulp verleend; hij had ge
zegd „Het is een schot” en was daarna zijde bevestigd,
bewegenloos in zijn stoel blijven zitten, aanbieding
De officier van Justitie te Haarlem,
die inmiddels ook door de K.LM. op de
hoogte was gebracht van het gebeurde,
bevond zich reeds op het vliegveld toen
de „Mees” aankwam en heeft eep
derzoek Ingesteld.
Te half acht werd op Schiphol
vergadering belegd, waarbij de verschil
lende getuigen werden gehoord.
Meer dan 50 kogelgaten
wferden In alle deelen van het vliegtuig
aangetroffen. In het staartvlak zat o.a.
een groot gat, dat een doorsnee van on
geveer 10 cM. had.
De heer Lamm zat in de achterste
stoel, ter rechterzijde van de cabine. De
kogel drong door de wand en door de
dik bepolsterde rugleuning van de fau-
Verschijnt Maandag, Woensdag
en Vrijdag. Prijs bij vooruitbeta
ling: voor Schoonhoven per 3
maanden 1.25; per post 1.50.
Met verzekering 15 cents meer.
•BONNE’S, die zich aan onze administratie opgeven voor de verzekering, zijn volgens de vastgestelde bepalingen tegen ongevallen verzekerd voor bedragen, gewaarborgd door de NIEUWE HAVBANK
n n n n OuWen bij levenslange z n a Gulden bij o n A Gulden bij verlies a a a Gulden bij verlies 1 A n Gulden bij verlies z a Gulden bij verlies van
2 U U U ongeschiktheid. U V U overlijden. J U U van hand of voet. 4 U V van een oog. I V V van een duim. O V een anderen vinger.
