SCH00NHDVEN5CHE COURANT I
3
JUS
i
tl
Moskou's eischen
aan Finland
Al
F'
RUSLAND EN FINLAND.
^7
1*3
I
Zee-oorlog eischt groote offers.
r_
5
Finland.
CTOBBR 1W»
I
i1
i
T*
/as»*
iSL
-ALAND EU."
I
:6OT.I
a
BEDREIGT
EAMP
K.
Men
KONING GUSTAAF VAN ZWEDEN.
om
di
Tidningen”
Dej
terle
“HUUMAJ
(0A60)-
z»*A»e^
toaeü
ONDERHANDELINGEN
WORDEN VOORTGEZET.
gepubliceerd.
„Stockholm’s Tidningen” herinnert
aan de driekoningenbijeenkomst, teMal-
worden bei
ken, welk®
Gulden bij verlies
van een oog.
het
<e-
SKANDINAVISCHE STAATS
HOOFDEN KOMEN BIJEEN.
WOENSDAG CONFERENTIE TE
STOCKHOLM.
De koning van Zweden heeft, naar of
ficieel wordt medegedeeld, de koningen
van Denemarken en 'Noorwegen, alsmede
zan
rw.
i?ne
0-2.
er r
=5
SundJvaflj
y
5T0CKH0U
Na. IM ACHT BLADZIJDEN. MAANDAG IS OCTOBER ItJI ne JAARGANG.
NIEUWSBLADVDORZUIDHOCLANDENUTRECHT
K
Engeland betreurt het verLes van het groote slagschip .Jloyal Gak’’ dat getorpedeerd werd.
Verschijnt Maandag, Woensdag
en Vrijdag. Prtfs bij vooruitbeta
ling: voor Schoonhoven per 3
post 1.50.
cents meer.
J TeleL 20. TeL-Adre»; Varmooten. 8. W. N. VAN NOOT EN, SCHOONHOVEN, HAVEN 25. Postrekening 13703. I,
ZWEDEN
ide’
voor Schoonhoven
maanden 1.25; per
Met verzekering 15
^CTnOORW
fefV
naar Helsinki
.Torn»
verklaart, dat de deelneming van deFin-
sche staatspresident aan de thans bij
eengeroepen conferentie de onvoorwaar
delijke aansluiting van Finland betee-
kent aan de Noordsche groep van neu
tralen.
„Dagens Nyheter” verwacht, dat de bij
eenkomst krachtig de nadruk zal leggen
op de neutrale politiek der Noordsche
staten. Het blad meent te kunnen vast
stellen, dat het streven van Scandinavië
om buiten den oorlog te blijven, op ver»
schillende wijze wordt bedreigd.
„Folkets Dagblad” verklaart, dat het
resultaat van de samenkomst de eisch
zal zijn tot eerbiediging van de neutra
liteit, waarbij ook Finland is inbegrepen..
Echter is ook een solidariteitsbetuiging
met Finland en zelfs een vredesoffenslei
van de Noordsche staten mogelijk.
Te Kopenhagen is de meening over de
conferentie, dat deze duidelijk zal too-
nen, dat de Noordelijke Staten niet be
vreesd zijn hun eenheid te toonen, in
dien er pressie op een van hen wordt
gelegenheid zal tevens
alle kwesties te bespre*
a®. Men oorlog voortvloeien.
;Wü FINLAND HELPEN,
iftnstaande Zweden
Zweden zeker troepen
Nog geen antwoord.
De secretaris van president Roosevelt,
Stephen Early, heeft Zondag tegenover
vertegenwoordigers van de pers ver
klaard, dat tot dusver geen antwoord
van Kalinin was ontvangen.
ÊfajTAUSCHE EISCHEN INZAKE
Jl MEMEL.
pgsman van het Litausche minis-
BuiteRiandsche Zaken, heeft
dat
de Baltische landen, misschien zes of
tien dagen. De Finsche regeering heeft
haar onderhandelaar geen volmacht ge
geven en Paaslklvi kan zijn regeering
iedere keer, dat hij dit nuttig oordeelt,
raadplegen.
ruchtep, die men in officieele kringen te mö in het begin van de wereldoorlog en
Helsinki alle, als niet in overeenstem
ming met de feiten bestempelt.
Toch schijnt het dat zekere punten,
waaromtrent deze geruchten vrijwel over
eenstemmen, niet ver bezijden de waar-»
heid zijn. De eischen van Rusland zou
den dan, volgens deze gegevens, ongeveer
op het volgende neerkomen:
De eilanden Tyffeskar, Lavansari en
Seskar en eventueel Hogland, moeten
aan Rusland worden afgestaan in ruil
voor grond in Oost-Karelië. De genoemde
eilanden beheerschen de ingang van de
Baai van Kroonstad, in de Golf van Fin
land.
2. Finland mag de Aalandseilanden in
de Oostzee niet versterken, waarbij Rus
land het recht krijgt periodieke inspec
ties te houden, om zeker te zijn, dat in
derdaad geen versterkingen worden aan
gelegd.
Er moet een Finsch-Russlsch militair
verbond worden gesloten. In geval van
gevaar van een niet-uitgelokten aanval
op Flland van de zijde van een derde mo
gendheid, zou Rusland het recht en de uitgeoefem
plicht hebben Finland te verdedigen
(wat wil zeggen dat Rusland Finland
binnen mag rukken.)
Als de geruchten juist zijn, dan is bij
de onderhandellngen te Moskou over bo
venstaande punten reeds overeenstem
ming bereikt, doch een vierde punt, waar
omtrent nog niets bekend is, schijnt een
ernstig struikelblok te vormen.
LBONNE'S, die zich aan onze administratie opgeven voor de verzekering, zijn volgens de vastgestelde bepalingen tegen ongevallen verzekerd voor bedragen, gewaarborgd door de NIEUWE HAVBANK te Schiedam, van
n n A n Ni levenslange n n Gulden bij O ft A Gulden bij verlies O A ft Gulden by verlies 1 n n Gulden bij verlies z n Gulden bij verlies van De verzekerde moet in het
2 U V U ongeschiktheid. V V U overlijden. J V V van hand of voet. 4 V V van een oog. 1 V V van een duim. O V een anderen vinger. bezit zijn van een polis
In ons artikel van 2 October „Verras
singen op komst”, wordt een bedreiging
van Finland niet genoemd, omdat zoo
iets reeds niet meer tot de verrassingen
gerekend kon worden, maar eerder als
vrijwel vast staand. De gang, die het vrij-
heideerbiedlgend en niet imperialistische
Rusland, zou volgen, kon men wel onge
veer uitstippelen. Na zijn bult van Polen
te hebben binnengehaald, begon het aan
de vrije staten Estland, Letland en 14-
tauen en vervolgens aan Finland, mis
schien ook wel aan Zweden, Noorwegen
en Denemarken, maar stellig ook aan
Bessarabié.
Met Finland te Stalin al druk bezig en
hij volgt daarbij het van Duitschland
overgenomen recept, dat bij de gedeelte
lijke bezetting van Estland, Letland en
Litauen goed gewerkt heeft. Hij roept
namelijk de betrokken minister naar
Moskou voor het voeren van onderhan
dellngen en deze blijken ban te bestaan
uit eischen tot het afstaan van grond
gebied of van belangrijke stellingen. De
drie genoemde staten hebben niet veel
anders kunnen doen dan de eischen in
te willigen van de Russische regeering,
die de kapitalistische staten verfoeit,
maar haar eigenschappen en gebruiken
onveranderd overneemt. Finland echter
schijnt wat minder volgzaam. De Finnen
zijn een bij uitstek vrijheidlievend volk,
dat zich ook moeilijk heeft kunnen'schik-
-ken In. de vorige Russische overheersching
Tegenover het millioenenleger van de
Russische overweldiger te Finland na
tuurlijk geen partij, maar het lijkt er
toch wel op, dat het zich, niettegenstaan
de die verhouding van dwerg tot reus
zal verzetten.
De vraag te echter of Rusland het wel
zoo ver zal laten komen. Er zijn redenen
om aan te nemen dat Rusland genoegen
zal nemen met een paar punten op de
Finsche eilanden, waardoor zijn beheer-
sching van de Oostzee verder wordt ge
consolideerd. Men vergete niet dat Rus
land Finland niet noodïg heeft, dit land
heeft In zijn bodem niets te bieden, wat
Rusland niet in veel grootere hoeveelheid
zelf bezit. De Finsche havens zijn wel
bruikbaar, maar toch lang niet zoo goed
als die van Riga, Llbau en Reval, omdat
zij langer dichtgevroren blijven. Van be
lang echter zijn voor Rusland de kleine
Finsche eilandjes In de Finsche golf, die
daarentegen voor Finland zoo goed als
geen beteekente hebben. Zij beheerschen
de toegang tot Petersburg en het ligt dus
voor de hand dat het verlangen van Rus
land In de eerste plaats daarnaar uit
gaat. Nu te de v erhoudlng der staten on
derling zoodanig veranderd, dat wat tot
voor kort onmogelijk en dwaas zou gele
ken hebben, nu een heel gewoon feit ge
worden is. Vroeger Immers zou niemand
eraan gedacht hebben dat een land, dat
in vrede met een ander leeft, zoo maar
plotseling aan den opgeroepen minister
van bultenlandsche zaken zou hebben
lands eischen gaan. Op het hierbij afge
drukte kaartje kan men zien hoe gevaar
lijk de nabuurschap van Rusland voor
Finlan Is. Ten Oosten een lange niet be
schermde grens, ten Zuiden Rusland en
diens vazalstaten Estland. Letland en Li
tauen en daartusschen de thans geheel
door Rusland beheerschte Oostzee. Tegen
Finland aan liggen Zweden en Noorwegen
en men begrijpt hoe ongerust ook die
landen zich gaan maken nu de Russi
sche beer hen zoo dicht gaat naderen.
We kunnen nog hopen dat Ruslands
eischen aan Finland zoodanig zullen zijn
dat dit land ze kan Inwilligen, zonder aan
tljn optimisme, zei
ïfe gezitL zich te Hel
sinki bevond en dat hij en de zijnen geen
maatregelen hebben genomen voor geval
van nood.
GROOTE
EUROPA.
Echter, aldus de minister, koesteren wij
toch een zekere bezorgdheid, niet alleen
wat Finland betreft, maar ten aanzien
Van geheel Europa. Als er geen oplossing
wordt gevonden voor de huidige wereld-
.«.w toestand, gaat Europa de grootste ca-
zijn vurige geliefde vrijheid In te boeten, tastrofe in zijn geschiedenis tegemoet, de
zonder weer te komen onder de Russi- *■- -u..-
sche tyrannie, waaronder het zoolang
gezucht heeft.
Finland maakt zich wel gereed tot ver
zet, maar als Rusland toe zou slaan, zou
zich vermoedelljk eenzelfde drama af
spelen als Polen heeft doorstaan.
7/
'FINLAND
Advertentiën: 1—6 regels 1.30,
elke regel meer 0.20; derde
plaatsing halve prijs. Adver
tentiën worden gratis’ ge
plaatst In „De Gorcumer”.
ZWEDBJ
Van voorikftnstaande Zweden vernam
Reuter, dajt Zweden zeker troepen zou
zenden om Finland te helpen, Indien de
Aalandseilanden bedreigd zouden wor«
den.
ROOSEVELTS STAPPEN TE MOSKOU.
Persoonlijke boodschap,
geen pressie.
President Roosevelt heeft verklaard,
dat de stappen der Vereenigde Staten te
Moskou de vorm hebben gehad van een
persoonlijk beroep op Kalinin, den pre
sident der Sovjet-Unie. Zij gaven slechts
uiting aan de belangstelling der V. 8. en
bedoelden de hoop uit te spreken, dat
niets zal worden gedaan wat de vreedza
me betrekk.ngen met de Oostzee-staten
of de onafhankelijkheid van Finland zou
kunnen verstoren. De stap moet in geen
enkel opzicht beschouwd worden als een
poging, eenige pressie van de zijde de/
V. S. uit te oefenen.
In een informeele persconferentie heeft
Roosevelt, aldus United Press, geschetst
hetgeen eraan is voorafgegaan. Maandag
begon men zich in regeeringskringen on
gerust te maken over de situatie in de
Oostzee-landen, omdat zij de mogelijk
heid inhield van een uitbreiding van de
oorlog. Dinsdag hebben verschillende di
plomaten der Oostzee-landen met Roose
velt ‘geconfereerd. Woensdag in de voor
middag ontwierp Roosevelt zijn bood
schap tot Kalinin. Hij hield haar vast
tot ’s middags 2 uur. Toen was. minister
Huil uit New York teruggekeerd. Te za-
men bekeken zij de boodschap en wijzig
den haar. Donderdag heeft de regeering
te Moskou haar tenslotte ontvangen.
gSr E5TLND5
i— litauen/
ele sav. kool 2.60
3.10—4.40, per 1W
'0—2.50, knolselde-
i17 per 100 bos;
100 krop; kroten
oten 2.20-2 60 per
_5 per 100 st.; pe-
bos; postelein
kboonen 3 40—7-20
ode) 60—80\p1vool
100 bos; roode kooi
lerlj 4-10 P dozün.
spruiten le 12-1®.
jteksnljb. 4—7 P*1
40—7, B 5.20—
.40 per 100 pond;
-4.80, uien le 2A0
-3, witlof le 22,
10O kg.; wortelen
wortelen wasch-
i kg.
Erkko optimistisch.
De Finsche minister van buitenl. za
ken Erkko, heeft in een onderhoud met
de United Press uiting gegeven aan zijn
optimisme. Hij verwachtte, dat binnen
enkele dagen in de Russisch-Finsche
kwestie een vreedzame oplossing zou wor
den bereikt. „Finland", aldus Erkko, „zal
alles doen wat in zijn vermogen is om de
vrede te bewaren en ik geloof stellig, dat
ook de Sowjet-regeering ten opzichte van
Finland dezelfde wensch koestert."
Van een defensief verbond of 'n bond
genootschap met eenige mogendheid is
volgens Erkko geen sprake, daar dit, on
verschillig wat de inhoud zou zijn, als in
strijd met de beginselen eener volkomen
neutraliteit moet worden beschouwd. Met
Rusland heeft Finland een non-agressie-
pact gesloten.
Slechts een speciaal Finsch „qorlogs-
kabinet” van vier leden, <$s president d°r
republiek en de chef van de generale
staf, zijn op de hoogte met de Russische
voorstellen, zoo deelde de Finsche minis
ter nog mede.
Als bewijs van
Erkko, dat zijn heel
Rusland en
Delegatie terug
GEEN ULTIMATUM VAN
MOSKOU.
Bij de Vrijdagmiddag te Moskou ge
houden conferentie heeft de Russische
regeering haar voorstellen aan de Fin
sche onderhandelaars bekend gemaakt.
Naar uit Finland wpf'dt gemeld, waren ze
vervat in een memorandum, dat niet het
karakter van een ultimatum droeg.
De regeering te Helsinki verklaarde
officieel, dat de Russische voorstellen,
die Paaslklvi dadelijk naar Helsinki heeft
overgeseind, kalm zijn overwogen. Zij
waren, ofschoon de toestand ernstig
wordt geacht, van dien aard, dat de
voortzetting der onderhandellngen mo
gelijk is, in de hoop, dat de Sowjetregee-
rlng redelijk zal zijn en de houding van
Finland zal begrijpen.
Men is te Moskou algemeen van oor
deel, dat de onderhandellngen langer
«uilen duren, dan de besprekingen met
medegedeeld, dat het een deel van het
grondbezit van dat ander land in bezit
wenschte te nemen. Tegenwoordig zijn
we daaraan min of meer gewoon geraakt.
De onderhandellngen tusschen Rusland
en Finland duren voort en de wereld
heeft nog geen zekerheid, hoever Rus-
Daartoe is Paaslklvi, de Finsche on
derhandelaar Zaterdag reeds uit Moskou
te Helsinki teruggekeerd, om nieuwe
instructies te ontvangen.
De officieele woordvoerder te Helsinki
heeft verklaard, dat de schorsing der
onderhandellngen niet beteekent dat zij
geheel afgebroken zijn. Men gelooft inte
gendeel, dat zij deze week zullen kunnen
worden voortgezet, doch de gedelegeerde
wenschte een uitvoerig gesprek te heb
ben met zijn regeering. Het feit, dat hij
naar Helsinki terugkeerde, wijst intus-
schen op verschil van meening.
De besprekingen te Moskou zullen, naar
verwacht wordt niet worden hervat vóór
de opening van de conferentie te Stock
holm op Woensdag as.
toestand hier te lande, aldus Erkko, is
slechts een afspiegeling van het geheel.
De minister wees er op dat Finland de
■noodige voorzorgsmaatregelen heeft ge
nomen.
Daar Helsinki aan de open zee ligt en
een versterkte zone Is, heeft de regeering
haar plan gereed om de hoofdstad te
verlaten al^ de toestand dit vereischt.
Er zijn trbepen geconcentreerd om Fin
land’s neutraliteit te verdedigen, niet om
iemand aan te vallen. De evacuatie van
Helsinki was niet gedwongen. De men-
schen werden Ingelicht en hun werd toe
gestaan de gevaarlijke zone vrijwillig te
verlaten, met name kinderen en bejaar
de lieden. Degenen die het noodig had
den kregen hulp bij het vervoer en ten
aanzien van hun verblijfplaatsen. Deze
vrijwillige, gedeeltelijke evacuatie verze
kert dat er, als een verdere evacuatie
noodig zal zijn, geen paniek zal zijn
dat alles vlot zal loopen.
MOBILISATIE VOORTGEZET.
meldt verder, dat het oproepen
Van militairen in Finland Zaterdag is
Voortgezet. Het straatbeeld wordt thans
steeds meer door de soldaten beheerscht,
en ook door de vele „Lottes”, de jonge
Finsche vrouwen in flatteuze uniformen,
die overal haar hulpdiensten verrichten.
Het te nu aan mannen boven zeventien
jaar verboden Finland te verlaten. On
der de mannen in uniform ziet men er
zeer vele, die boven de vijftig zijn. De
vrijwilligerskorpsen zijn nu over het ge-
heele land gemobiliseerd. In totaal is
voor de verdediging thans naar raming
meer dan een half millioen menschen
onder de wapenen.
Ruslands vermoedelijke eischen.
Moeilijkheden over één punt.
Er gaan omtrent de Inhoud van
piis.qisr.he memorandum tal van
den staatspresident van Finland, uitge-
noodigd tot een bijeenkomst te Stock
holm.
De staatshoofden hebben deze ultnoo-
dlglngen aangenomen en zullen, verge
zeld van hun ministers van bultenland
sche zaken, naar Stockholm reizen, waar
de conferentie 18 October zal worden ge
houden.
WAT MEN ER VAN VERWACHT
De aankondiging van de samenkomst
der Noordsche staatshoofden wordt door terle fëm
de Zweedsche bladen in groote opmaak verklaard, dat de geruchten uit Riga
over eischen van Litauen in zake Memel,
onwaar zijn. Hij voegde hieraan toe, dat
ook geen andere regeling van de Memel
