.4
DE LACHENDE DERDE.
a
5p//7
Nederland wordt weer rustig.
,,1 nsullnde”
Jan Brouwer
----
Weer auto’s op Zondag
Zuinigheid blijft
echter geboden.
2000 ongeschiktheid, 600 overlijden. 300 van hand of voet. 200 van een oog. 100 van een duim. 60
TIEN BLADZIJDEN.
WOENSDAG 15 NOVEMBER 1939
verdrag
rust,
ernstig
nog
dat
de
K.
>er een fcalf
n.
-i
SCH-INDIR),
waar, dat een overste onder
van spionnage in arrest is
de
de
voedsel, dat het uit de nieuwe wereld In
voert.
Ook
Lopikerstraat 43
SCHOONHOVEN.
Rook* on Pruimtabakken
vanaf 9 cant par half one
Vraagt ze Uwen winkelier of bij
W. RIJNEVELD,
Haven 66 - Tol. 91 - Schoonhoven
Haven 63 Telef. 113
Schoonhoven
HAVBANK te Schiedam, van
De verzekerde moet in het
bezit zijn van een polis.
voor Schoonhoven per 3
per post f 1JM3-
15 cents meer.
Verschijnt Maandag, Woensdag
en Vrijdag. Prijs bij vooruitbeta
ling: voor Schoonhoven per 3
maanden 1.25; per post f 1.50.
Met verzekering
Jfo. 8399. Tim BUWlAiUW. TÏUE.13UAU IO .1UTE.OTEK 1939 71e JAARGANG.
NIEUWSBLAD VOOR ZUKLHOLLAND EN UTRECHT
1 SCHOONHOVENSCHE COURANT
J Telef. 30. TeL-Adres: Vannooten. B. W. N* VAN NOOTEN, SCHOONHOVEN, HAVEN V. Postrekening 13763.
OOK NU tEN PRACHTMODEL
HAARDKACHEL
met ruime capaciteit, ongepl. voor f 50*
De bekende frontward circulatie
haardkookkachels indiv modellen.
Vul- en huishoudkachels, fornuizen bij de
haard en kichdhindel Q.Trompatter
Lwpikeratr. 4S, Nrbwwmhovrn. Elect, amedertf
In het begin van de oorlog is er een
foto verschenen, waarop vastgelegd was
het oogenblik, dat de Duitsche minister
van buitenlandsche zaken het
met Rusland onderteekende. Von Ribben
trop zat aan de tafel en schreef met een
ernstig, eenlgszlns bezorgd gelaat zijn
haam. maar achter hem stond Stalin en
die lachte. Hij glimlachte zeer voldaan
en eenlgszlns spottend, Ruslands werke
lijk hoofd stond er bij als de lachende
derde. Twee partijen staan op het punt,
elkaar te vermoorden en Wat er van den
overwinnaar overblijft, zal niet veel meer
zijn dan van den overwonnene. Behalve
deze twee is er de derde partij, Rusland,
en dat is de lachende derde. Zonder over
haasting, zonder eenlg offer ziet men
Rusland’ zijn programma uitvoeren. De
verovering van de helft van Polen heeft
geen Russische soldaat het leven gekost,
maar het Roode Leger kon eenlge hon
derden kilometers naar het Westen op
rukken. De randstaten Estland. Let
land en Litauen, die wel Inzagen dat ver
zet alleen een groot aantal dooden en
materleelverlles tengevolge zou hebben,
zonder het geringste uitzicht op het
kleinste succes, willigden Ruslan's eischen
In en weer kwam de Russische beer wat
verder naar het Westen. Finland spar
telt tegen, zoo lang mogelijk, het geeft
toe wat het maar eenlgszlns kan toege
ven, maar niemand twijfelt er aan of
Rusland zal ook daar zijn zin krijgen.
Zonder verzet zooveel als het nu eischt,
na verzet geheel Finland. Naar het Oos
ten is de drang minder gemakkelljk ge
gaan door de besliste houding van Tur
kije, maar op dat punt heeft Rusland
nog geen haast. Rusland lacht en wacht;
zijn groote beurt komt wel.
Die komt als deze oorlog eindigt. Als
niet het voorstel van onze koningin en
konlng Leopold tot een overleg der oor
logvoerenden leidt, dan zal te eeniger tijd
de echte oorlog losbreken en zullen de
I
Geen enkele officier gearresteerd.
Kamerlid vraagt inlichtingen.
Inmiddels heeft het Tweede Kamerlid
De Marchant et d' Ansembourg aan den
minister van defensie de volgende vra
gen gesteld:
„Is het
verdenking
gesteld?
Indien dit inderdaad het geval is, is de
minister dan bereid den naam of althans
de aanvangletters van den naam van den
in arrest gestelden hoofdofficier mede te
deelen, opdat een eind wordt gemaakt
aan de verdenking, die door een persbe
richt over een arrestatie van dezen aard
op alle oversten van het Nederlandsche
leger is gelegd?"
Antwoord verf den minister.
Op deze vragen heeft de heer Dijx-
hooin, minister van defensie, geantwoord
dat geen officier, van welke rang ook,
onder verdenking van spionnage of soort
gelijk misdrijf in arrest is gesteld.
In verband hiermede acht de minister
beantwoording van de tweede vraag on-
noodlg.
De Regeeringspersdienst meldt:
De minister van Economische Zaken
meldt, dat de aanvoer van benzine in de
laatste weken niet onbevredigend is ge
weest. De Regeering meent daarom het
risico te mogen aanvaarden, om de maat
regel van het nlet-rljden van motorrij
tuigen op Zon- en feestdagen met In
gang van 19 November op te heffen.
Hierbij heeft tevens gewogen het feit, dat
de voorbereiding van de dlstributierege-
ling van benzine thans zoover is gevor
derd, dat deze regeling indien dit on
verhoopt noodig mocht zijn op korts
termijn kan worden Ingevoerd.
Met nadruk voegt de Regeering hier
aan toe, dat het van groote beteekenis1
is, dat de automobilisten hun medewer
king blijven verleenen door zuinigheid te
betrachten bij het benzineverbruik. Dil
kan geschieden door het achterwege la
ten van niet noodzakelijke ritten, door
het combineeren van vervoer in één auto
en bovenal door niet te rijden met een te
groote snelheid, wat zoowel op het ben
zineverbruik als op de bandenslljtege van
groote Invloed is. Deze medewerking is in
de eerste plaats het belang van de auto
mobilisten zelf, aangezien opnieuw maat
regelen zouden moeten worden genomen
wanneer de voorraadpositie. bijvoorbeeld
door te groot verbruik, ongunstiger zor
worden.
Zou dan tot distributie worden beslo
ten, dan onderschatte men niet de be
zwaren van deze maatregel. welke in d<
practijk onvermijdelijk stroef werkt
Vandaar dat het aanbeveling verdient
dat door vrijwillige medewerking der be
langhebbenden het in werking trede»
eener distributie zoo lang mogelijk wordi
uitgesteld.
Dok de nuütaite medewerker van ge
noemd blad acht de toestand minder ge
spannen. Hij onderscheidt twee strategi
sche mogelijkheden, welke Dultschland
kan hebben overwogen. De eene is een
inval in Nederland alleen met het doel
dichter bij Engeland te kunnen komen
DE REDE VAN MINISTER DE GEER.
Waardeering te Berlijn en te
Londen.
In Duitsche politieke kringen, aldus
meldt United Press uit Berlijn, begroet
men de rede van jhr. De Geer met vol
doening. vooral omdat, zoo zegt men
een zoo bevoegde autoriteit de „leu
gens omtrent Duitsche aanvalsplannen
tegenover Nederland weerlegt".
In welingelichte kringen te Londen, al
dus Reuter, juicht men het vertrouwen,
dat uit de radiotoespraak van jhr. De
Geer sprak, toe. Men heeft bewondering
voor de kalmte, die het Nederlandsche
volk getoond heeft en waarmee het zich
op alle gebeurlijkheden heeft voorbe
reid.
In kringen van neutrale diplomaten te
Londen beschouwt men, aldus U. P., de
ze rede als een vêrstandigen zet.
Ook instemming in Italië.
In Italië brengen alle bladen een uit
voerig uittreksel uit de rede van minis
ter De Geer. De couranten, die commen
taar aan het uittreksel toevoegen, noe
men de woorden van den Nederlandschen
eersten rhinlster overtuigend en energiek
en juist de woorden, die op dit moment
noodig fijn om eenerzijds de Nederland-
sche bevolking gerust te stellen en an
derzijds de buitenlandsche pers te wijzen
op de ongewenschtheid van alarmeeren-
de berichtgeving.
de is een binnenrukken, zoowel van Ne
derland als van België, wat alleen denk-
baarais als deel van een algemeen offen
sief [n het Westen. Zulk een offensief is,
militair gesproken, thans bij de toestand
van den grond, uitgesloten, hoewel poli
tieke overwegingen het zouden kunnen
voorschrijven. Als een aanval op Neder
land alleen, door België zou worden op
gevat als een schending van het wezen
der Belgische neutraliteit dan, gaat deze
schrijver voort, zouden de twee mogelij
ke situaties in elkaar vloeien en zou een
Invasie van Nederland direct een reeks
groote veldslagen tengevolge hebben tus-
schen de Duitschers aan den eenen en
de Nederlanders. Belgen en geallieerden
aan de andere kant.
De moreele veroordeellng, welke de
wereld aan een schending van de Neder
landsche neutraliteit zou geven, zoo
meent de medewerker, zou Dultschland
ook geen materleele voordeelen verschaf
fen, hetgeen het moet beseffen. Op het
oogenblik profiteert Dultschland, ondanks
de blokkade, van de omstandigheid, dat
Nederland een groot handelsentrepot Is.
Het zou ophouden dit te zijn als de Duit
sche troepen de grens overschreden. Ne
derland verdeelt on het ocwenbllk zijn
surplus, in het bijzonder zijn landbouw
producten, in twee deelen en Dultsch
land krijgt tenminste de helft. Ook daar
zou een etnde aan komen, daar Neder
land zijn veestapel in den winter niet
kan onderhouden zonder het wlnter-
Amerika
ongerust.
Do „Times” meldt uit Washington, dat
president Roosevelt in zijn rede in het
Militaire Instituut van Virginia, ter gele
genheid van de wapenstilöiandsdag niet
heeft gesproken over het mogelijk gevaar
voor Nederland en België, dat in de Ame-
rikaansche pers zoo somber wordt be
sproken. Maar de Amerlkaansche regee
ring maakt er zich ernstig ongerust over.
De New York Herald-Tribune schrijft
dat het Amerlkaansche volk, als Neder
land en België geschonden zouden wor
den, eindelijk zou gaan beseffen, hetgeen
het nu nog niet doet, dat Amerika niet
onverschillig kan blijven voor de uitslag
van de worsteling.
Wat geruchten en fantasieën waard zijn.
Onnoodige geheimzinnigheid.
Na een onrustig weekeinde, waarin de
verscherping der defensieve maatregelen,
Mngevuld met de fantasie van schrijvers
\n het buiten- en praters in het binnen
land, tot de dolste geruchten hadden ge
leid, die onder een groot deel van ons
tolk ernstige ongerustheid, Ja hier en
daar een ware paniekstemming hadden
teweeg gébracht, begon Maandag lang
zamerhand de ongerustheid te wijken.
Van de eene bewering na de andere
kwam de onjuistheid aan de dag; de
Duitsche pers gaf de reeds vermelde te
genspraak van de geruchten over de be
weerde plannen van Dultschland om on
ze neutraliteit te schenden en de minis
ter-president hield een radio-toespraak,
waaruit bleek, dat van een onmlddellljk
dreigend gevaar voor ons land geen spra
ke was. Sindsdien is lp allengs ruimere
kringen ’t vertrouwenteruggekeerd, dank
rij nog verschillende toelichtingen en
rechtzettingen. De gunstige uitwerking
daarvan heeft tangëtqond. hoe goed het
ware geweest als met name onze eigen
fegeeriAg er xvat spoediger mee ware ge
komen en wat minder gehelmzlnnlghe’d
hadde betracht op die punten, waar de
ze niet door het landsbelang werd gebo
den.
Duitschlands houding jegens
Nederland en België.
Een officieuze verklaring.
Van officieuze Duitsche zijde wordt ge
meld:
Een der voornaamste onderwerpen der
internationale persbesprekingen van de
laatste dagen was het z.g. Duitsche voor
nemen om Nederland en België binnen
te rukken.
Van Duitsche zijde bestond, naar men
In Berlijnsche politieke kringen verklaart
geen aanleiding ten aanzien van dit feit
In de Engelsche en Fransche en een deel
*&n de neutrale pers stelling te nemen,
want de Duitsche houding tegenover de
neutrale staten is ondubbelzinnig vastge-.
legd en bekend.
Naar men weet, zal Dultschland, vol
gens zijn duidelijke verklaringen, de neu
traliteit van Nederland en België zoolang
rrxn
eerbiedigen, als Engeland en Frankrijk
deze neutraliteit respecteeren en als Ne
derland en België zich zelf in staat too-
nen, hun neutraliteit strikt te bewaren.
Wanneer niettemin uitgebreide kringen
in Nederland en België in een ongewo
ne opwinding geraakten met daarop vol
gende zeer nadeellge verschijnselen voor
het binnenlandsche leven van deze sta
ten, en ook in andere landen ernstige
bezorgdheid ontstond, dan zijn deze sta
ten (aldus de verklaring), het slachtof
fer geworden van het minder nauwgezet
te propagandawerk in de eerste plaats
van Reuter en Havas, die in een toege
nomen onrust van Europa een van hun
oorlogsdoeleinden zien.
legerberichten andere taal gaan spreken
dan zooals nu regel is „Kalme nacht",
„Geen gebeurtenissen van beteekenis” en
dergelijke. Direct of na de winter zal de
krater zijn vuur over Europa gaap bra
ken en naarmate in de Westelijke staten
de nood stijgt, de weerzin tegen de oor
log toeneemt, het revolutiegevaar drei
gender wordt, zal Ruslafid zijn kans be
nutten. Ook dan zal het geen leger zen
den, geen offers behoeven te bren
gen, het zal slechts spreken, door de
aether, op papier en door uitgezonden
propagandisten. Dan zullen de geesten
der arbeiders in de eerste plaats toe
gankelijk zijn voor de taal der bolsjewis
ten. Als de levensmiddelen schraal en
duur zijn, als de gemoederen opstandig
zijn door de geleden verliezen, als de
geesten verwilderd zijn door onmensche-
Wjkheid en ruwheid, dan zal men het oor
willig leenen aan hem die een betere toe
komst en directe hulp komt bieden. Dan
zullen de arbeiders In Dultschland het
Hakenkruis als een echt kruis leeren
kennen, dat zij niet langer wenschen te
dragen en zullen zij vol hoop opzien naar
de Sovjet-ster. Dan zal ook in andere
landen, waar de oorlogsellende de Inwo
ners tot wanhoop brengt, de bolsjewisti
sche boodschap met vreugde worden be
groet en aanvaard.
‘Dat is het gevaar van deze oorlog, het
gevaar dat eerst komt als de oorlog ten
einde is of ten einde loopt. Het kan voor
komen worden als de oorlogvoerenden
deze bedreiging inzien en ais zij nog ge
hoor geven aan de oproepen der twee
souverelnen. Gebeurt dat niet, dan zal de
oorlog, hoe hij ook verloopt, uitputting
en armoede brengen aan vele landen en
daarmede een welbereide bodem voor het
zaad, dat Stalin wil uitstrooien en waar
op hij nu met een lachend gelaat kan
wachten.
GERUCHTEN TEGENGESPROKEN.
Nederlandsche regeering heeft
niets te verzwijgen.
Te bevoegder plaatse in Den Haag
wordt pertinent tegengesproken, dat de
leider der N.B.B., ir. Mussert, gearresteerd
zou zijn. BovencLen worden ook de tal
rijke geruchten, die op het oogenblik de
ronde doen, met kracht ontkend.
Van officieele zijde wordt er de aan
dacht op gevestigd, dat het sterke afkeu
ring verdient, geloof te hechten aan on
controleerbare geruchten. In Den Haag
verzekert men, dat de regeering niets
wil verzwijgen wat het openbare leven
raakt en waaromtrent men recht heeft,
te worden ingelicht.
1BONNE 3, die zich aan ome administratie opgeven voor de verzekering, zijn volgens de vtstgertelde bepalingen tegen ongevallen verzekerd voor bedragen, gewaarborgd door de NIEUWE
onnoodig ongerustheid gekweekt heeft.
Verschillende maatregelen moesten de
indruk wekken, alsof er op een bepaalde
dag iets geweldigs te gebeuren stond, ter
wijl een rustige overweging moeilijk tot
een andere conclusie kon leiden, dan dat
het in 't algemeen wel gewenscht was om
voorzorgen te treffen, maar niet om dit
te doen op schrikwekkende wijze.
Elke bijzondere actie doet demenschen
opschrikken en maakt ze zenuwachtig;
Jdaarom is het beter, de militaire voor
zorgen zoo in te richten, dat ze onder
alle omstandigheden voldoende geacht
kunnen worden. Of althans zoo, dat de
wijzigingen, die men noodig oordeelt, om
zoo te zeggen binnenshuis kunnen blijven.
En is het dan noodig om op een gege
ven oogenblik iets te doen, dat verder
gaat, dan acht ik het gewenscht, dat ge
lijktijdig een zekere uitleg aan ons publiek
wordt gegeven. Dat schijnt ons Neder
landsche volk nu eenmaal noodig te heb
ben. Het is een behoefte, evengoed als
eten en drinken.
Maar ook om een andere reden is een
geruststelling op tijd gewenscht. Als wij
voortdurend demonstreeren, dat wij be
ducht zijn voor een vijandelijke daad van
een bepaalde mogendheid, hoewel die
mogendheid uit en te na getuigd heeft
van zijn wil om onze neutraliteit te eer
biedigen en dat geldt voor belde par
tijen dan behoeft men er toch niet
over verwonderd te zijn, dat daaruit on
welwillende beoordeelingen voor ons land
voortvloeien.
Koelbloedige rust, onbewogenheid,
voorloonende paraatheid, tijdige voorlich
ting zijn de pilaren, waarop onze ge
dragslijn moet rusten.
MINDER GEVAAR VOOR NEDERLAND,
meent de „Times".
De diplomatieke correspondent van
Times constateert, dat in Nederland
ongerustheid wat verminderd is.
Het is ongetwijfeld mogelijk,
Duitschers, naar zij verklaren, hun troe
pen nabij de Nederlandsche grens heb
ben verzameld, omdat zij deze reserve
zoo weinig mogelijk bloot willen stellen
aan luchtaanvallen. Toch meent cfWe
correspondent, dat het hoofddoel van de
Duitsche concentratie is, di^k op Ne
derland te oefenen, teneinde het te be
wegen zich meer te vereenigen met het
Duitsche Inzicht over de blokkade en de
contrabande-controle.
de Fransche bladen
bespreken de ontspanning, die hier inde
toestand gekomen schijnt te zijn. Enke
le bladen meenen, dat de Duitsche troe
penconcentraties aan de Nederlandsche
en Belgische grenzen vooral ten doel heb
ben. de beide landen te dwingen tot eco
nomlsche concessies.
„Volgens betrouwbare inlichtingen”,
schrijft de gewezen Berlijnsche corres
pondent van het „Journal", zou de cam
pagne tegen de neutralen thans in hef
kader komen van de „zenuwen-oorlog”,
dien de Duitsche propaganda tegen dt
democratieën onderneemt. Niettem n blijft
Nederland het gevoelige punt in Europa
en de leider en zijn raadgevers hebben
de hoop nog niet opgegeven, Nederland
en België in de toekomst tot op zekers
hoogte te zien wijken voor de aanhou
dende pressie, waaraan zij onderworpen
zullen blijven.”
Philipi Radio 1940, f 92.30 tot f 325.-
Philips huurkoop of contante betaling
Philips Meetinstrumenten, Onderdeelen
Philips Documentaties v. alle toestellen
Philips reparaties als aan de fabriek
Philips Speciaalzaak
Philips Gloei- en Luchtbescherm.lampen
Philips Electr. Scheerapparuten
Lantaarn*, batterij*!, accu’*, anodea. grtmofoonplate*,
motoren, pick up'», groote keuze «tolzui^er».
Oloeilampnfi 1UU watt 79 cl, 75 watt 7u ct.
Nog een verklaring.
Ook de opperbevelhebber deelt in ver
band met de geruchten omtrent hande
lingen van officieren en onderofficieren,
welke zelfs tot arrestaties zouden hebben
geleid, mede dat deze geruchten van alle
grond ontbloot zijn. In verband hierme
de wordt een dringend beroep gedaan op
het publiek, geen waarde te hechten aan
niet-officieele berichten en zich er- van
te onthouden geruchten verder te ver
spreiden.
ONGEOORLOOFDE UITDRUKKIN
GEN.
Op vergadering der N.S.B.
Het Tweede Kamerlid Van der Goes
van Naters heeft eenige vragen tot den; met vliegtuigen en duikbooten. De twee-
minister van justitie gericht, waarin de
aandacht wordt gevestigd op uitlatingen
welke gedaan zouden zijn in een bijeen
komst der NJ3B., Vrijdag 10 November te
's-Gravenhage gehouden.
De heer Van der Goes van Naters
vraagt of de minister niet van meening
is, dat door dergelijke uitdrukkingen de
Nederlandsche neutraliteit in gevaar
wordt gebracht, alsmede wordt opgeruid
tot desertie en rebellie. Wil de minister
dan mfededeelen, aldus het Kamerlid, of
het gesprokene hem tot het bevorderen
eener strafvervolging en/of andere maat
regelen aanleiding heeft gegeven, en Is
hU bereid, van die maatregelen mededee-
llng te doen?
DE MEENING VAN DR. COLIJN:
Onnoodig ongerustheid verwekt
Na een bezoek aan Dr. H. Colljn, geeft
A. Ingwersen in de Tel. diens meening
weer over de ongerustheid, die in ons
land heeft geheerscht.
Dr. Colljn was van meening, dat men
KOOPT NU!
DAT IS OOK UW VOOKDFEL.
Nog steeds Rijwielen - Buitenbanden -
Binnenbanden - Jasbeschermers - Been-
pijpen - Batterijen - Mondorgels - Gloei
lampen - Naaimachines voor de, oude
pijzen. I—: J. K. SNOEI,
Stadhuisstraat 79
Advertentiën: l—« regels 1.30.
elke regel meer f 0.20; derde
plaatsing halve prijs. Adver
tentiën worden gratis ge
plaatst in „De Gorcumer”.
Radiotechnicus Lv.R
Service van
Philips Radio,
Eindhoven