1 SCHODNHOVENSCHE COURANT
tUt
nadert
Rusiand uit de Volkenbond gestooten.
LANDBOUWVERLOVEN.
mantels
japonnen
Scherpe veroordeeling van Moskou's geweld-politiek.
Hevig zeegevecht aan de kust van
Uruguay.
M.NORT
vwmr«f n mCTanani wft.
m -r
VUl
en
ooordeeligt prijzen i
4
•M
aan-
geopend.
Us
1
Wij brengen een
prachtvolle
collectie
S’O VAN EEN
IN
rden de Engels
are taak, welk#
1 één
Bah/mann
GOUDA
DE UITSPRAAK VAN DE
RAAD.
Donderdagmiddag om 5 uur begon de
sitting van da Volkenbondsraad Ze ww
openbaar en stond onder voorzitterschap
Nog steeds staan de haard en haard
kachels met F W circulatie vooraan!
Vraagt prijs en inlicht, zonder verplichting
Haar<ik««kkachels, vul- huiehuudkaekeS»
Haard- an kachalhandal 6. Trompetter
Leplkfrairut Mrlieenketaii
fcl*Utrto«b« «neederö
%ltr
|dag. Prijs bij voorultbeta-
voor Schóonboven per 3
per poet 140.
15 cents meer.
Aller ateun gevraagd voor Finland.
Verschijnt Maandag. Woensdag
enVrijdi -
liqr: voor Sch<
maanden 125;
Met verzekering
«IJn verplichtingen,
het handvest, maar t—
schuld bulten het handvest
plaatst, Is de raad bevoegd
I1CC1L VJC» U.
waarvan twee even boven de watenljn.
GEVECHT IN DE NEUTRAL! -
TEITSZONE.
Uit Washington wordt gemeld: Hoewel
de zeeslag tusschen de „Admiral Graf
Spee” en de Brltsche oorlogsbodems Is
gevoerd binnen de neutraliteitszone, wel
ke op de pan-Amerikaansche conferen
tie Is vastgesteld, wordt in welingelichte
Amerikaanse he kringen niet geloofd,
dat stappen zullen worden gedaan bij de
betrokken regeeringen.
De zóne b Ingesteld om te voorkomen
dat de activiteit van de oorlogvoerenden
de Amerlkaansche belangen schaadt en
door deze slag b dat niet gebeurd.
elke regel
plaatsing
tentién i
plaatst
De schade aan de „Admiral
GraJ Spee".
Reuter meldt uit Montevideo, dat bij
daglicht gebleken is, dat de „Admiral
Graf Spee" een groot gat In de geschuts
toren heeft. Een der katapuitvllegtulgen
b zwaar betchadigd en in de schetps-
wand zijn verscheidene gaten geschoten.
„Evening
met
gebracht. Hierbij kwam het pantserschip
in gevechtscontact met de zware Engel-
sche kruiser „Ezeter" en de lichte krui
sers „Ajax" en „Achilles". Tijdens het
gevecht gelukte het aan het pantser
schip de numeriek sterkere vijandelijke
strijdkrachten ernstige schade toe te
brengen. De „Exeter" moest zich na
zware treffers uit het gevecht terugtrek
ken. Eén van de lichte kruisers werd
eveneens zwaar beschadigd. Het pantser
schip .Admiral Graf Bpee” kreeg rijner-
ztfds eenlge treffers. Op het oogenbiik
bevindt het zich in de haven van Mon
tevideo.
Het Dultsche Nieuwbureau spreekt in
een bericht uit Buenos-Alres van
71e JAARGANG
NIEUWSHADVDORZUIIHfflUAND EN UTRECHT
J Telaf. ao. TeL-Adres: Vannooten. L W. M. VAM MOOTKN, SCHOONHOVEN, MA VEN IA Posuwkanmg 1170.
Advertentiën: 16 regeb 140,
1 meer 040; derde
halve prijs. Adver-
worden gratis ge
in „De Oorcumer".
welke vorm ook, kan nemen.
De overige gedelegeerden, uitgezonderd
China, die aan het debat, deelnamen,
stemden zonder uitzondering ten gunste
van de resolutie.
De Chineesche afgevaardigde verklaar
de, dat, ofschoon hij niet voor stemmen
kon, China toch ook niet tegen de reso
lutie b.
Meer en meer is het gebruikelijk
met Kerstmisgeschenken tegeven
Wgt is nu nuttiger dan een
bril, «tui, barem»t«r
loupe of leoogloo van
GORIN OHIM
GEDIPLOMEERD OPTICIEN
GASTHU1SSTR. 13 - TEL. 2’a 9
DE DÜITSCHE LEZING VAN
HET GEVECHT.
Twee Brltsche stoomschepen
tot tinken gebracht.
Het opperbevel van de Dultsche weer
macht deelt mede:
Het pantserschip „Admiral Graf Spee*.'
één van de' sinds het uitbreken van de
oorlog In de Atlantbche Oceaan operee-
rende oorlogsbodems,, b doorgedrongen
tot de scheepvaartweg' Le Plata en heeft
de Brltsche sèhepen „Talroa” (7993 ton)
en JJtreonshal” (3895) ton. Ub zinken
In het algemeen bestaat bij het depar
tement van defensie een goed begrip
voor de belangen der landbouwproduc
tie. Uit een oogpunt van voedselvoorzie
ning van mensch en dier moet onze
landbouw zooveel mogeiyk voortbrengen.
Vooral om onze zelfstandlgheldspolitiek
te kunnen voortzetten, Is het van groote
beteekenis, dat In ons land geen gebrek
aan voedsel ontstaat. Het landbouwbe
drijf b thans zeker voor Nederland wel
het belangrijkste.
De tegenwoordige regeling voor het
verleenen van zakenverloven zal wel
licht ook vlot kunnen werken. Een groot
bezwaar is, dat het aantal verloven zoo
gering Is, waardoor een zoo betrekkelijk
klein aantal bedrijven van de regeling
kan proflteeren. Onder de tegenwoordi
ge omstandigheden moet de regeeringde
paraatheid der weermacht op zoo hoog
mogeiyk peil houden, ten einde op alle
gebeurlijkheden voorbereid te zijn. Het
zou daarom o.l. niet Juist zijn voor het
op ruimer schaal verleenen van zaken
verloven actie te gaan voeren.
Echter Is het daarom nog niet juist de
tegenwoordige regeling maar ongewijzigd
te laten. Een belangrijk punt b de ver-
deellng van het totaal aantal toegestane
verloven. Is zulk een verdeellng in drieën,
waarbij Industrie, middenstand en land
bouw elk één derde van het totale aan
tal verloven krijgen toegewezen, wel
juist? Naar onze meenlng niet. Juist het
vitale karakter van het landbouwbedrijf
voor de natie vormt een zwaarwegend
argument voor een ruimere bede»llng
van den landbouw met verloven Hoe
zeer wij ook aan werkers In Industrlëele
en mlddenstandsbedrijven hun zakenver-'
loven Runnen, deze bedrijven kunnen
toch ab het leven der natie ermee ge
moeid b. niet op één lijn worden gesteld
met land- en tuinbouw.
Dr. H. M0LHUY8BN.
(Nadruk verboden).
WAT NU?
In vlootkringen te Londen heerscht de
meenlng. dat het thans slechts een
kwestie van tijd b, dat de „Admiral Graf
Spee” uit de haven van Montevideo zal
fnoeten vertrekken.
Een beschadigd oorlogsschip mag vol
gens h** ntefnationale recht slechts zoo
lang *?n neutrale haven vertoeven
ais -lijk b om het weer zeewaar-
dlg te Volgens deskundigen b
deze ciauule tamelijk rekbaar; de be
slissing H»- .ter bij de autoriteiten
van Uruguay 7*lfs Indien de „Admiral
Graf Snee" echter voor de verdere duur
van de joorlog In de haven va» Monte
video z/^blijven, b het schip toch bul
ten gevecht gesteld.
De mogelijkheid van een protest blijft
echter voor de belJlgerenten bestaan,
wanneer bijvoorbeeld blijkt, dat de her-
stellingswerkzaamheden onnoodlg lang
gerekt worden, om de strijdmiddelen aan
te vullen.
De Engelsche kruisers zijn voorloopig
voor de haven blijven wachten.
De Dultsche autoriteiten hebben in-
tusschen verklaard, dat de schade* aan
de .Admiral Graf Speeqpbeduldentf
was.
Gemeld wordt, dat de kruiser „Exeter”
«enigszins slagzij maxkt.
Officieus wordt te Montevideo mede
Zakenverloven worden slechts verleend
aan 5 pCt. van het gemobiliseerde aan
tal militairen. En dan wordt nog slechts
1/3 van dat percentage verleend aan
landbouwers. Het ligt voor de hand, dat
uit landbouwkringen aandrang is ont
staan naar een op ruimer schaal ver
leenen van landbouwverloven. Onïtrent
de regeling der landbouwverloven waren
eerst ook de Centrale Landbouw Organi
saties ab advbeerende instanties inge
schakeld. Van den aanvang af hebben
wij reeds gevreesd, dat het raadplegen
van allerlei instanties tot een groote ver
traging vap de afdoening der verlofaan-
vragen zou lelden. Wij waren er dan ook
niet rouwig om, toen ons vanwege den
dlrecteur-generaal van den landbouw
werd medegedeeld, dat voortaan de za
kenverloven aan militairen door het de
partement van defensie zouden worden
behandeld onder Inschakeling van de
burgemeesters. Zulks beteekenende, dat
de burgemeester advies zou uitbrengen
over een verlofaanvrage rechtstreeks aan
het departement. Vit een oogpunt van
vlugge afwikkeling van zaken, is een der-
gelljke regeling te prefereeren.
Aan den anderen kant Is er ook wel
bezwaar tegen, dat nu de landbouworga
nisaties geheel zijn uitgeschakeld. Im
mers, alles hangt nu af van het advies
van de burgemeesters. En nu behoeft
aan den ijver en den goede» wil dezer
functionarissen niet te worden getwij
feld, maar of zij allen wel voldoende des
kundig zijn op landbouwgebied, kan wor
den betwijfeld. Vele plattelandsgemeen
ten zijn slechts het doorgangshuis voor
burgemeesters, die het nog wel eenmaal
verder zullen brengen. Daar hadden wij
zoo gaame gezien, dat den burgemeester
was voorgeschreven, advies In te winnen
bij de plaatsefljke afdeellngen der land-
bouwoi*£anbatle$. In dat geval zou een
deskundige beoordeellng van elke
vrage om verlof verzekerd zijn.
igschip zwaar be-
30 dooden in aan
De correspondent van de
Standard" te Montevideo b met een
bootje de haven ingevaren en b op en
kele meters van het vestzakslagschlp ge
naderd. HU deelt mede, dat de brug van
het schip Is weggeslagen. Het schip
heeft vier groote gated in de buitenwand
ten zuiden van Punta del Este hervat en
de drie schepen vuurden heftig toen zij
Punta Balena passeerden. De .Admiral
Graf Spee" bevond zich toen minder don
negen mijl uit de kust en het mondings-
vuur van de kanonnen kon van de kust
af worden gezien. Toen te half negen
de duisternb inviel hing een dik rook
gordijn over een lengte van verscheidene
mtflen over zee. Het gevecht had, nv>t
tusschenpoozen, de geheele dag ge
duurd. M-r
De kleine kruiser „Uruguay" vaïTdë
vloot van Uruguay b ooggetuige geweest
van de strijd. Het schip bevond zich bij
Punta del Este, toen de strijdende oor
logsbodems passeerden.
Veertig leden stemden voor, negen ter
zitting aanwezige leden verklaarden zich
van stemming te onthouden. Dat waren
de drie Baltbche staten, de drie Scan
dinavische landen, China, Bulgarije en
Zwitserland.
NEDERLAND'S STANDPUNT
De Nederlandsche delegatie verklaarde
het volgende:
De delegatie heeft van de Nederland-
sche regefering de opdracht gekregen, te
verklaren, dat zij de tekst van de voor
gestelde resolutie, waarbij de secretaris
generaal gemachtigd wordt, de medewer
king van zijn technische diensten In te
roepen tot organisatie van de hulp aan
Finland, In dien zin opvat, dat de ge
noemde medewerking In geen geval kan
worden beschouwd als een collectieve ac
tie van de Volkenbond zelf, maar uit
sluitend ab medewerking van zijn tech
nische diensten aan de Individueels le
den, die Finland te hulp zouden willen
komen. Onder deze opvatting der be
treffende paragraaf b de Nederlandsche
delegatie gemachtigd vóór de voorgestel
de resolutie te stemmen.
In het tweede deel van de voorgestelde
resolutie wordt gezegd, dat de Bowjet-
Unle zich buiten het Volkenbondsverdrag
heeft geplaatst. De Nederlandsche regee-
ring kan zich met deze uitdrukking, wel
ke In het desbetreffende artikel van het
volkenbondsverdrag geen grondslag vindt,
niet vereenigen. Omdat de zin van de re
solutie echter duidelijk b. wenscht de
Nederlandsche delegatie geen moeilijk
heden te veroorzaken.
België heeft zich bij de Nederlandsch#
opvatting aangesloten.
Verdere verklaringen.
De Zwitserse he gedelegeerde legde een
korte verklaring af, waarin hij erop wees
dat de Volkenbond wel de Integrale neu
traliteit van Zwitserland in de Volken
bond heeft erkend, dnrh dat Zwitserland
niet kan deelnemen aan sancties en zich
dus van stemming zou onthouden.
Zweedsche gedelegeerde verklaarde zich
eveneens van stemming te moeten ont
houden, omdat Zweden geen puncties, in
Ook in zwart on blauw
tot do grootste maten
HET VERLOOP VAN DE
BTRIJD
De autoriteiten te Montevideo hebben,
na hun onderzoek, het volgende mede
gedeeld omtrent het verloop van de
strijd:
Woensdagochtend half negen kwam
het tot een treffen voor de monding van
de La Plata, toen de .Admiral Graf
Spee" het Fransche s.s. „Formose" In
zicht kreeg. Men veronderstelt dat dit
Fransche schip als lokvogel optrad, daar
eenlge tijd later de Brltsche kruiser
„Ajax" verscheen. Dit oorlogsschip waar
schuwde de „Exeteren de „Achilles" eh
opende vervolgens het vuur op de „Ad
miral Graf Spee Even na twaalf uur
verscheen de „Exetergevolgd door de
„Achilles”’. Het felle Brltsche vuren
dwong de .Admiral Graf Spee" tenslotte
de monding van de rivier dé La Plata in.
EEN HEELE DAG GEVOCHTEN.
pe correspondent van de .New York
Times" te Buenos Aires meldde, dat de
Brltsche kruisers metde „Admiral Graf
Spee" In contact zijn gekomen op onge
veer 200 mijl ten oosten van Punta del
Este (de monding van de La Plata). Het
vuur werd onmiddellijk geopend. De
Brltsche kruiser „Exeter" werd zoodanig
getroffen, dat het «hip nog slechts met
beperkte snelheid kon varen, zoodat het
de strijd moest opgeven.
Hoewel de kanonnen van de „Admiral
Graf Spee" zwaarder zfjn dan die van oe
„Ajax”’ en de .Achilles" en de „Exeter",
was het Dultsche schip door de kanon
nen van de „Exeter" beschadigd, waarna
de Dultsche oorlogsbodem naar de kust
voer. Te half zeven in de avond werd
het schip op 20 mijl afstand van Punta
del Este gezien, varende in Zuidelijke
richting. Eenlge minuten later versche
nen de belde Brltsche kruisers aan de
Dehorizon, zij openden opnieuw het vuur
en binnen tien minuten waren twintig
schoten gewisseld.
Een uur later werd de StrV< 09 mijl
UITSPRAAK IN HOFFELIJKE
BEWOORDINGEN.
Rusland maakt niet langer deel
uit van de Volkenbond. Veertig
staten hebben na fde brute aan
val op Finland het schuldig uit
gesproken en de Volkenbonds
raad heeft daaruit de consequen
tie getrokken, dat de Sovjet-Unle
niet meer thubbehoort in de vol-
keren-gemeenschap. In hoffelljké
bewoordingen zegt de uitspraak,
dat Rusland zichzelf bulten de
Volkenbond heeft geplaatst, waar
uit volgt, dat dit land niet lan-
ger lid b.
Woensdag had de Commbale van Der
tien een resolutie aangenomen, die Don
derdag aan dé Volkenbondsvergadering
werd voorgelegd.
In de resolutie wordt verklaard, dat de
Bovjet-Unle door de agressie, welke zij
jegens Finland heeft gepleegd, in gebre
ke b gebleven, 'oowel ten opzichte van
haar eigen politieke overeenkomst met
Finland als ten aanzien van het verdrag
van Parijs en artikel 12 van het Volken-
bondshandvest. d
De Volkenbond, zoo luidde verder de
resolutie, veroordeelt plechtig het optre
den der Bovjet-Unle tegen de Flnsche
staat en doet een dringend beroep op
leder lid van den Volkenbond om Fin
land de materleele en humanitaire steun
te verleenen, waartoe het In staat b.
Daar Rusland zich niet alleen schul
dig heeft gemaakt aan schending van
voortvloeiende uit
zich door eigen
heeft ge-
-J volgens de
bepalingen van artikel 16 hieruit de con
sequenties te trekken.
D, Maemblée van den Volkenbond
neett het rapport en de resolutie van da
commlarta vaa dertien aangenomen.
Duitsch veitzakslai
tehadigd - Met
haven gevlucht.
In de nacht van Woemdag op Don-
derdag werd gemeld dat voor de kust van
Uruguay een treffen tusschen drie Brit-
sche kruisers, de „Exeterde „Ajax" en
de .Achilles” én het Dultsche vestzak-
slagschlp .Admiral Beheer'” had p.aats
gehad. Dit bleek eehter onjubt te zijn.
Uit Montevideo meldde Reuter Donder
dag. dat niet ”t vestzakslagschip .Admi
ral Scheer”’, doch de ^,>dmiral Graf
Spee" slaags was geweest met drie Brit-
sche kruisers.
Het vestzakslagschlp was te midder
nacht na een achtervolging door deze
kruisers op de reede van Montevideo
aangekomen. De autoriteiten van Uru
guay hebben rich toen aan boord van
de sleepboot „Lavallej»”’ naar de .Ad
miral Graf Spee" begeven en ook de
Dultsche gezant in Montevideo heeft
zich, even na middernacht, aan boord
van de „Admiral Graf Spee” begeven.
gBOWNX’S, die ach aan «we administratie opgeven voor da varaehwlng, «Jn volgen, de viwtgaaUlde bepalingen tegen ongevallen venekerd voor bedragen, gewaarborgd door de WISVWl HAVBANK te Bchledam, van
n n n n °"lden bU A ft ft bu ft ft Ould“ blJ O ft ft Qubten h11 T“““ 1 ft n Gulde“ b,) v,rU“ A ft Oulde11 bM "rllM De'verzekerde moet In hel
2 U V engeachlktbeld. O V U overlijden. J V U m hand <d voet. t V V van een oog. 1 U V van een duim. O V een andere* vinger. bent ayn van een poha.
den Bolivi&anschen gedelegeerde,
Costa du Reb.
Met vier stemmen blanco die van
Finland, China, Joegoslavië en Grieken
land nam de Raad de volgende reso
lutie aan:
„De Raad, kennb genomen hebbende
van de resolutie, welke door de Volken-
bondsvergadering op December 1939
b aangenomen, betreffende het beroep
van de Finsche regeering.
lo. sluit zich aan bij de veroordeeling
door ds Volksnbondsvergadenng van het
optreden der Bowjet-Unie tegen den Fm-
schen staat;
2o. b om de redenen, die uiteengezet
zUh in de resolutie van de Volkenbonds
vergadering, krachtens art. 16, par. 4 van
het Handvest, van oordeel, dat de Bow-
jet-Unle zich door haar daden zelf bui
ten de Volkenbond heeft geplaatst. Hier
uit vloeit voort, dat de Sowjet-Unle niet
langer lid b van de Volkenbond."
Hoewel de gedelegeerden van China,
Griekenland en Joegoslavië rich van
stemming hebben moeten onthouden, ga
ven zij van hun sympathie voor het Fln
sche volk zonder aarzelen blijk. De ge
delegeerde van Iran was ziek.
„een Dultsche overwinning”
ter zee, die aantoont dat do Dultsche
oorlogsmarlnein staat b ook in de
meest verwijderde zones en zelfs togen
een numeriek sterkeren tegenstander
zich te handhaven.
Een woordvoerder van het Dultsche ge
zantschap heeft m opdracht van den
gezant verklaard, dat 36 opvarenden
van het vestzakslagschlp waren gedood
en 60 personen gewond.
De Engelschen werden er voorts
In deze verklaring van beschuldigd dat
zij gebruik gemaakt hadden van met
mosterdgas gevulde granaten.
Deze bewering wordt door de Bri,Ucho
admiraliteit officieel met de meeste
klem tegengesproken.
.Nooit,’’ aldus werd verklaard, „wer-r
den granaten met mosterdgas vervaar
digd of door de Koninklijke marine ge
bruikt.’’
der
