plëtnëngTn^
Finland.
Zweden weigert directe hulp aan
Nederland_
en de oorlog
tffilfiïri'Ul
Bijzonder hawelijk.
FEUILLETON.
Orer hun behandeling aan boord wa
ren de mannen weinig te spreken. De ka
pitein van de „Altmarkwas volgens hen
een echte nazi, die vooral op de Engel-
schen buitengemeen gebeten was. De be
handeling was niet veel beter dan in een
concentratiekamp en het geringste ver
grijp werd dadelijk zwaar gestraft. Voor
ontbijt hadden de mannen dagelijks twee
sneden zwart brood gekregen, voor het
noenmaal een kom of soms een bord soep
en voor middagmaal slechts eert enkele
keer een halfonsje vleesch. Toen de man
nen in de haven van Bergen getracht
hadden hun aanwezigheid aan de Noor-
sche controle autoriteiten kenbaar te ma
ken had de kapitein dadelijk bevel gege
ven hen met de brandslangen te bespui
ten en dit had zoo lang geduurd tot nie
mand meer een kik had gegeven Ver
scheidene leden van de Duitsche beman
ning hadden echter zooveel mogelijk ge
tracht het lot der gevangenen, die in een
der bergruimten waren opgesloten, te
verzachten.
Onder de bevrijden bevinden zich de
kapiteins van de Britsche schepen Hunts
man en Talora, twee slachtoffers van da
„Graf Spee" en 55 andere officieren.
LONDEN VERZOEKT INTER
NE ERIN G.
Het Britsche ministerie van Buiten-
landsche Zaken heeft Zondagavond het
volgende communiqué gepubliceerd:
„Minister Halifax heeft gisteren bij
den Noorschen gezant geklaagd over het
feit, dat de Noorsche autoriteiten in ge
breke zijn gebleven, de aanwezigheid van
300 tot 400 Britsche gevangenen vast te
stellen aan boord van de .Altmark", toen
dit schip te Bergen doorzocht werd Aan
den gezant is medegedeeld, dat, naar het
de Britsche regeering toeschijnt, de Noor
sche regeering in deze aangelegenheid is
tekortgeschoten in haar plicht als neu
trale mogendheid en dat de Britsche re
geering van oordeel is, dat ilj met recht
er op kan aandringen, de .Altmark" te
interneeren.
Den Noorschen gezant werd verzocht,
met spoed uitleg te verkrijgen omtrent
de omstandigheden, die aanlëiding tot
deze klacht hebben gegeven."
De geallieerden zullen nu wel troepen zenden.
achter zijn leger staan. Laat het vertrou
wen hebben in ons en in God."
Daarbij doelde hij vermoedelijk voor
namelijk op de hulp, die Frankrijk reeds
een maand lang biedt en die ralles over
treft, wat door de andere Volkenbonds
leden is gedaan. De hulp van Frankrijk,
welke niet goed geheel onder cijfers kan
worden gebracht, omvat in de eerste
plaats luchtvaart materiaal.
In de tweede plaats heeft Frankrijk
het Finsche leger het modernste anti-
tankgeschut verschaft.
Zooals wij Vrijdag reeds meldden, geeft
de toestand op de Karelische landengte
reden tot ernstige bezorgdheid. Men be
greep daaruit, dat het dappere Finsche
volk aan het eind van zijn krachten was
en npode hulp van anderen behoefde,
om de strijd tegen de geweldige Russi
sche overmacht te kunnen volhouden.
Des te meer schokte het de wereld, toen
het officleele bericht kwam, dat Zweden
geweigerd had, directe hulp van troepen
metmateriaal aan Finland te verleenen.
Men herinnerde zich hoe Zweden een
drachtig achter de regeering stond, toen
deze verklaarde, dat de zaak van Finland
ook Zweden's zaak was. Men dacht, dat
de Zweedsche regeering had ingezien, dat
de verdedigingslinie van Zweden het Ka
relische front was.
Enkele Finsche^bladen hebben er daar
om ook hun verbazing over uitgesproken
dat de Zweedsche hulp geweigerd is. Zij
waren erkentelijk voor hetgeen de buur
staat reeds gedaan had, maar zij gebo
den ook
strikte eerlijkheid
tegenover het eigen volk. En als men die
in acht nam, moest men zeggen. „Wij
hadden er stellig op gerekend, dat Zwe
den hulp zou, verleenen. Finland staat
thans voor de keuze: geallieerde hulp
aanvaarden of zen vrede slöiten, die voor
de Zwedep bedenkelijke voorwaarden zou
bevatten."
Wij weten niet, wat de Finsche bladen
met deze „voor Zweden ongunstige voor
waarden" bedoelen. Het is mogelijk, dat
«ij doelen qp een bezetting door Rusland
van de Finsche corridor, zoodat de Rus
sische troepen aan de Zweedsche en
Noorsche grens zouden komen. Het is
ook mogelijk, dat men hier het oog heeft
op de Aalandseilanden.
Doch Indien de Finsche regeering de
keus laat vallen op de andere mogelijk
heid, het aanvaarden van geallieerde
hulp, is daar dte moeilijkheid, dat Zwe
den het niet in overeenstemming met zijn
neutraliteit acht, doortocht aan vreemde
troepen te verleenen. Er zijn echter
twee lichtpunten.
De Zweedsche Senaatscommissie voor
buitenlandsche zaken overweegt name
lijk om voorstellen te doen, deie houding
te laten varen en wel hulp te verleenen,
of tenminste doortocht te verleenen, als
anderen willen heipen.
Het tweede is dat U. P. in Stockholm
Verneemt, dat Zweden wel zal toestaan
dat kleine groepen indlvidueele vrijwilli
gers worden doorgelaten, zooals dat tot
nu toe is gebeurd. Dat zou er dus op neer
komen, dat Zweden hoog van de toren
blaast, zijn neutraliteit te handhaven, om
Rusland geen oorlogsaanleiding te ver
schaffen, doch ondertusschen oogluikend
toelaat, dat vrijwilligerscontingenten
Worden doorgelaten.
Zweden heeft immers behalve met
Rusland ten opzichte van zijn neutrali
teit, ook rekening te houden het Duitsch-
land, want dat land zou het als een vij
andige daad beschouwen als Zweden wel
geallieerde legers doorliet. Ondertusschen
is er nog steeds geen zekerheid of Fin
land al dan niet de hulp van de Weste
lijke mogendheden met troepen zal aan
vaarden Zaterdag ging het gerucht, dat
die dag een overeenkomst geteekend zou
worden, doch kort daarop werd dit offi
cieel door Helsinki tegengesproken. Daar
staat tegenover, dat maarschalk Man-
n*rh*lm, de opperbevelhebber van het
Finsche leger, Verklaard heeft, dat de
buitenlandsche
hulp steeds toeneemt.
HU zelde in een proclamatie het vol
gende;
„Ons volk strijdt van nu af aan niet
meer alleen. In aanzienlijke hoeveelheid
ls er buitenlandsche hulp tot ons geko
men en dagelijks stroomen nieuwe con
tingenten onder onze vanen. Het Finsche
volk blijft eendrachtig en vastberaden
hDUITSCHLAND zal de rekening
PRESENTEEREN".
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt: De
onbeschrijfelijke verontwaardiging, wel
ke de Britsche overval op het Duitsche
koopvaardijschip Altmark" in de Noor
sche territoriale wateren, en de vermoor
ding van weerlooze Duitsche zeelleden in
Duitachland hebben gewekt, vindt haar
weerslag in de^ commentaren der Duit
sche pers.
Na eeh opsomming van de Britsche
schendingen van het volkenrecht in de
ze oorlog, constateert de „Volkischer Beo
bachter dat alles door het gebeurde in
de Jossingfjord diep in de schaduw werd
gesteld. Sedert honderd jaar is het in de
geschiedenis van den zeeoorlog niet meer
voorgekomen, dat een oorlogsschip vreem
de territoriale wateren ver binnendrong,
een ongewapend koopvaardijschip over
viel en een deel van zijn bemanning af
maakte. Het uitdrukkelijke bevel der ad
miraliteit, aldus het blad, doet de ver
wachting te niet, dat het een op zichzelf
staand geval betreft. Het begrip neutra
liteit is sinds den nacht van 16 op 17
Februari officieel geschrapt uit het En-
gelsche woordenboek.
Men moet te Londen weten, dat de tra
gedie in de Jossingfjord het geheele Duit
ache volk met dit eene besluit vervult:
Wij zullen de rekening presenteeren.
THANS ONBEPERKTE DUIKBOO-
TEN OORLOG?
Uit bevoegde Duitsche bron wordt te
Berlijn vernomen, dat de Duitsche duik-
booten van nu af aan de „onbeperkte
duikbootenoorlog tegen Britsche en
Fransche schepen" zouden voeren, als ge
volg van de verklaringen van Churchill,
dat alle schepen der geallieerden voort
aan zullen zijn bewapend. Men verklaart
dat, nadat de geallieerden hiertoe zijn
Zoo verkouden
als een snip?
Had dan oofc bijtijds Aspirin geno-
I Zorg steeds Aspirin bij de
hand ta hebben, het onovertroHen
middel bij verkoudheid en griep.
im JL
weg was naar Londen, heeft op een hal
ve mijl ten Zuiden van Schouwenbank
de bemanning aan boord genömen van
het Noorsche stoomschip „Kvernaas", dat
vermoedelijk op een mijn ls geloopen.
De geredden, van wie eenigen lichtge
wond zijn, zijn door de „Oranjepolder"
te Hoek van Holland aan land gebracht.
De gezagvoerder vertelde, dat de
„Kvernaas" die nacht te circa half twee
zich bevond ter hoogte van Schouwen
bank, circa 25 mijl uit de kust, toen hij
wakker schrok door
een geweldige explosie.
En ten derde ls reeds sedert 15 Janu- overgegaan, al hun schepen als oorlog- Allen renden naar het dek en reeds aan-
arl Fransche zware artillerie aan het
Finsche front in actie.
Dit is geen ultramodem materiaal. De
Finsche technici hebben het zelf uitge
kozen. In streken, waar de wegen vaak
niet meer dan wagensporen zijn, ls mo
dern materiaal niet practlsch. De Fin-
scne artilleristen gaven de voorkeur aan
minder modem, doch sneller vervoerbare
stukken geschut.
Finland heeft bovendien een groot#
hoevëelheid munitie vcot al deze wapens
ontvangen, alsook voor zijn eigen mate
riaal en voorts vele automatische pisto
len en kisten granaten.
Ten slotte heeft men voor het Finsche
leger een onbeperst crediet geopend voor
de levering van wapens door de arsenalen
der geallieerden.
■Van het oude materiaal, dat het Fran
sche leger niet gebruikt, kan het nemen
zooveel het wenscht en de Finnen hebben
er dan ook met spoed gebruik van ge
maakt.
Alle wapentransporten zijn zonder
schepen kunnen worden beschouwd en
dus zonder waarschuwing tot zinken mo
gen worden gebracht.
Met nadruk wordt betoogd, dat de on
beperkte duikbootenoorlog geen betrek
king heeft op neutrale schepen, tenzij
deze in Engelsch of Fransch convool va
ren of een geallieerde haven aandoen.
TWEE DEEN8CHE 8CHEPEN
GETORPEDEERD.
Vrijdagnacht zijn twee Deensche sche
pen voor de Oostkust van Engeland ge
torpedeerd. Het zijn de .Rhone" (1064
ton) en de „Sleipner" (1066 ton) De over
levenden van beide schepen zijn aan
boord van een ander vaartuig genomen.
In een haven a«A de Oostkust van En
geland zijn 30 'overlevenden van de
Deensche schepen geland. In het geheel
worden 22 man vermist. Vier personen,
onder wie de kapitein zijn naar het zie
kenhuis vervoerd.
De Deensche consul te Edinburgh heeft
tegenover den „United Press"-correspon-
moeilijkheden en zonder Incidenten te- dent rerkja&rd: „Belde «chepen waren
schied.
Doch ondanks dat alles zijn de Finnen
over het geheele Karelische front terug
gedrongen in de tweede linie van de
Mannerhèimlinie. De Russen schijnen
hierdoor ietwat beduusd. De groote ver
liezen, die zij overal geleden hebben, wa
ren behalve aan de slechte organisatie en
de nog slechtere uitrusting te wijten aan
de tegenzin waarmede de soldaten stre
den. De eerste twee oorzaken waren bij
de laatste aanvallen tegen de Manner-
helmllnie voor een groot deel weggeval
len, omdat de beste Russische troepen
werden ingezet. Na de aanvankelijke suc
cessen slonk ook de derde oorzaak en de
Russen maakten vorderingen. Doch nu ze
na een strijd van enkele weken, de eer
ste linie bezet hebben en ze niet veel op
geschoten zijn, daar nog een tweede en
een derde linie wachten, zijn ze
ontmoedigd
en re&llseeren zich wat een ontzettende
verliezen dit schijnsucces heeft geëischt.
Het is vermoedelijk daaraan te wijten,
dat de Russische aanvallen gisteren en
Zaterdag snel ln hevigheid afnamen en
de Finnen in hun legerbericht konden
melden, dat behoudens wat artillerievuur
een kalme dag geheerscht had aan het
front.
Te oordeelen naar de successen, die de
Finnen tegenwoordig in de lucht beha
len, zijn veel meer goede Fransche en
Italiaansche, wellicht ook Engelsche
vliegtuigen, met of zonder bemanning,
aan het werk tegen de Russen, dié ever
het algemeen machines gebruiken van
veel minder kwaliteit en capaciteiten,
dan de hulptoestellen der Finnen.
Dat de Italianen recht hebben, zich te
verbazen over de traagheid waarmede in
andere landen de sympathie voor Fin
land in daden wordt omgezet, moge be
halve uit de hoeveelheden vliegtuigen en
materieel, dat sij reeds zonden, ook nog
blijven uit het bericht, dat 10.000 Garri-
haldlanen gereed staan, naar Finland te
vertrekken. En ondertusschen worden
door de nood, die ln Finland blijkt te
heerschen en de voorbeelden van ande
ren, ook Engeland en Amerika tot meer
spoed aangezet met de hulpverleening.
Laten we hopen, dat die niet te laat
komt
met het Malthezerkruis gemerkt, zooals
met de Duitsche regeering in het begin
van de oorlog waa overeengekomen. Dit
merkteeken geeft aan, dat bet schip
slechts zuivelproducten vervoert en dus
niet tot zinken zal worden gebracht.
Het is voor het eerst dat schepen met
dit merkteeken zijn getorpedeerd.
De „Rhone" had een bemanning van
40 koppen en ongeveer 20 passagiers aan
boord. De „Sleipner" had ongeveer 35
personen aan boord, onder wie eenige
leden van de Deensche legatie te Lon
den ais passagiers. De schepen werden
binnen tien minuten na elkaar getorpe
deerd.
TWEE ZWEEDSCHE SCHEPEN
GETORPEDEERD.
Zonder waarschuwing.
Twee Zweedsche stoomschepen, de
„Liana" (1656 ton) en de „Osmed" (1545
ton) zijn, naar de kapitein der „Llana"
mededeelde, in de Noordzee zonder eeni
ge waarschuwing door een duikboot ge
torpedeerd en tot zinken gebracht. Van
de „Liana" zijn tien menschen omgeko
men. Van de bemanning der „Osmed"
zijn slechts zeven menschen gered, de
andere 31 opvarenden, onder wie ook de
kapitein, worden vermist.
Beide schepen werden Vrijdagnacht
door de duikboot aangevallen. Zij voeren
dicht bij elkander en brachten kolen van
een Britsche haven naar Zweden. Kort
na elkander werden beide booten mid
scheeps door een torpedo getroffen. ZU,
die zich nog met de sloepen konden red
den, zijn Zaterdagavond aan een der ha
vens aan de Schotsche Noordkust aan
gekomen. De meeste geredden moesten
naar een ziekenhuis vervoerd worden.
TWEE FINSCHE SCHEPEN BUIT
GEMAAKT.
De radio van Helsinki heeft Vrijdag
avond medegedeeld, dat de Duitschers
twee voor Engeland bestemde Finsche
schepen met een lading hout opgebracht
en verbejrd verklaard hebben.
NOORSCH SCHIP GEZONKEN..
Opvarenden door Neder-
landsch vaartuig gered.
Het Nederlandsche ss. „Oranjepolder"
van Cornelder's Scheepvaart en Agentu-
stonds was te zien, dat het schip in zeer
korten tijd in de diepte zou verdwijnen.
De explosie had aan stuurboordzijde in
het achtetschip een groot gat geslagen.
Met het strijken van de motor redding
boot en van de reddingsloep waren
slechts drie minuten gemoeid. Rustig,
maar bijzonder snel, gingen allen in de
booten. Nog maar enkele tientallen me
ters was men weggeroeid, toen van de
„Kvernaas" niets meer te zien was. Bin
nen 5 minuten had het geheele drama
zich afgespeeld. Zelfs had de marconist
geen tijd gehad, S OS.-seinen te geven
en geen der opvarenden kon iets van
zijn bezittingen redden.
In de open booten was het buitenge
woon koud, vooral door het overkomende
ijskoude water, dat met groote golven ln
de booten sloeg.
Drie uren dobberde men op .de woelige
zee, toen de „Oranjepolder" in zicht
kwam.
De kapitein had het buitengewoon op
prijs gesteld, dat de gezagvoerder naar
Hoek van Holland had willen fcerugkee-
ren om hem en zijn mede-schipbreuke
lingen aan land te zetten.
NOG MEER NOORSCHE SCHEPEN
VERONGELUKT.
De Noorsche Middellandsche-Zeelijn
deelt mede, dat het motorschip „Sego
via" (1387 ton) thans als verloren moet
worden beschouwd ten gevolge van de
oorlogsmaatregelen.
De „Segovia" had een bemanning van
22 koppen en 1 passagier aan boord. Het
schip was op weg naar Noorwegen.
Voorts is het Noorsche tankschip „Ga-
11a", dat vorige week van IJmuiden was
vertrokken naar O3I0, Zaterdag op een
mijn geloopen. Bij dit ongeluk werd het
voorschip zwaar beschadigd, zoodat de
boot terug keerde naar IJmuiden. Het
schip dreef nog op de waterdichte schot
ten en de machines waren onbeschadigd
zoodat het zich op eigen kracht kon
voortbewegen.
Drie Noorsche protesten.
Tegen schendingen van
intern recht.
Officieel wordt medegedeeld, dat Noor
wegen onlangs tot drie keer toe te Ber
lijn heeft geprotesteerd tegen het tot
zinken brengen van Noorsche schepen.
Het eerste protest betrof het tot zin
ken brengen door Duitsche vliegtuigen
van de „Tempo" op 3 Februari, waarbij
vijf man om het leven kwamen en het
beschieten van sloepen met opvarenden.
Op 12 dezer protesteerde de legatie te
gen het tot zinken brengen door een
Duitsche duikboot "van hét s.s. „Songa",
waarbij de bemanning in open booten
midden, op den Atlantischen Oceaan aan
haar lot wérd overgelaten. Dit beteekent
een schending van het Londensche pro
tocol.
Ten slotte heeft het Noorsche gezant
schap Dinsdag geprotesteerd tegen het
tot zinken brengen van de „Enid" en
wel zonder voorafgaande waarschuwing,
terwijl dit schip zocht naar overleven
den van een Britsch schip. Ook was het
in strijd met het internationale recht,
dat de Duitsche duikboot het schip be
schoot. terwijl de reddingboot met de be
manning in het schootsveld was.
In alle drie de gevallen heeft de Noor
sche regeering zich het recht voorbe-
r0P te Botterdam, dat pp houden, ecÖAdevexgqediPs te fiischeh sa
verzocht degenen, die verantwoordelijk
zijn voor deze schendingen, om een ver«
klaring te vragen.
OOK DENEMARKEN PROTESTEERT.
Voorts verneemt Reuter in officieel»
kringen te Kopenhagen, dat Denemar
ken te Berlijn stappen hééft ondernomen
naar aanleiding van het torpedeeren vaq
het Deensche s.s. „Chastine Maersk".
DREIGEMENT VAN NOORSCHE
ZEELIEDEN.
Resolutie tegen D ui tv h land.
De bonden van Noorsche zeelieden
hebben aan Koht, den minister van bui
tenlandsche zaken, een gemeenschappe
lijke resolutie overhandigd, waarin wordt
gedreigd, den leden van de bonden t»
verzoeken te weigeren op schepen tóe va
ren, welke lading brengen naar „dat
oorlogvoerehde land, dat zich ten doel
stelt, weerlooze zeelieden te vermoor
den."
De bonden protesteeren met kracht te
gen de huidige vorm van oorlogvoering
ter zee, waarbij wordt gewezen op een
aantal Noorsche schepen, dat door Duit
sche duikbooten tot zinken is gebracht
De bonden, waarbij ook de stuurliedenen
machinisten zijn aangesloten, wijzen op
de gevallen van de „Songa", de „Tempo"
en d| „Enid". Niemand, aldus de reso
lutie kan de Noorsche zeelieden zoo bang
maken, dat zij hun schepen verlaten en
aan land gaan. Doch wij vragen onzen
autoriteiten te denken aan de oorlog te
gen onze handelsscheepvaart, als nieuw»
handelsovereenkomsten moeten worden
gesloten. Wij vragen hun, garantie» te
eischen, dat zeelieden niet meer blootge
steld zullen zijn aan de huidige vorm
van oorlogvoering, welke met het roP
kenrecht in strijd is.
VERZOEKEN VAN DEENSCHE
ZEELIEDEN.
Aan Londen en Berlijn.
De bond van Deensche zeelieden helfl
zich gericht tot de Britsche en Dultsch»
regeering. De bond vraagt de Britsch»
regeering „dat zij alle Britsche controle
havens uit de Britsche territoriale wate
ren zal doen verdwijnen." Van de Duit
sche regeering verlangt zij, dat „een eind
zal worden gemaakt aan het zonder
waarschuwing tot kinken brengfen van
schepen."
De beteekenis van het verzoek aan En
geland ls, dat men de Britsche contra
bandecontroles in volle zee wenscht te
zien geschieden teneinde de gevaren t»
ontloopen, welke aan het verblijf ln wa
teren der oorlogvoerenden zijn verbon/
den.
Het bestuur van den bond heeft een
onderhoud gehad met den Deenschen
minister van handel teneinde tf berei
ken. dat alle Deensche schepen door vls-
scherskotters worden gevolgd.
DE SCANDINAVISCHE SCHEEP
VAART.
Conferentie van drie ministers
De ministers van Buitenlandsche Za
ken van Zweden, Denemarken en Noor
wegen zullen Zatendag te ^open-
hagen bijeen komen, om van gedachten
te wisselen over de oorlogvoering ter ze»,
voor zoover deze de neutrale scheepvaart
betreft.
Naar hierover wordt gemeld, zullen d»
ministers tevens spreken over de Rus-
slsch-Finsche oorlog. Vermoedelijk heb
ben zij daarbij Finlands verzoek a&»
Zweden, om militaire hulp, behandeld.
WEER EEN DUITSCHE DUIKBOOT
GEZONKEN?
Het Engelsche ministerie van Lucht
vaart deelt mede, dat een Engelsch vlieg
tuig een Duitsche duikboot op de Noord
zee met bommen heeft bestookt. Men ge
looft, dat de onderzeeër tot zinken ls ge
bracht. Dit zou dan de zevende vernie
tigde Duitsche duikboot in een weektijdJ
zijn.
FRANKRIJK EN ENGELAND
„VEROVEREN" DUITSCH
AFZETGEBIED.
Geen Britsch-Fransche con
currentie meer.
Tusschen Frankrijk en Engeland is een
overeenkomst geteekend, die beoogt, dat
de beide landen tezamen de afzetgebie
den van de Duitsche en van de vroegere
Oostenrijksche, Tsjechoslowaaksche en
Poolsche export, voor de geaiWeeréen te
veroveren en op die wijze de Duitsch»
uitvoer nog meer te benadeelen.
Bovendien ls in het verdrag opgeno-'
men de bepaling, dat tusschen Frankrijk
en Engeland op handelsgebied geen con
currentie meer gevoerd zal worden. Over
de middelen, die aangewend zullen wor
den, om deze beide punten te verwezen
lijken. wordt nog niet gerept. De export
van Frankrijk naar Engeland en omge
keerd zal belangrijk uitgebreid worden en
thans zijn onderhandelingen aan de
gang om te trachten de dominions in het
verdrag op te nemen. Het geld- en teie-
graafverkeer tusschen Frankrijk en En*
geland zal vergemakkelijkt worden.
(Zie vervolg Buitenland en Telegram-
mm o£ hlkdz AU
t
J fwmi BLAD
Ar» VOOR 7UTD-HOLLAVD I™ rv?FrpT Scbootihovcn-che Courant
MAANDAG 15 FEBRUARI 154»
S.S. „AMELAND" DOOR ONT-
PL0FFWG VERGUN.
HET SCHIP VERLOREN, DE
OPVARENDEN GERED.
Wederom viel een Nederlandsch schip
ten offer aan de see-oorlog Het 4537 bru
to reg. ton metende stoomschip „Ame
land", eigendom van de N V. Stoom
vaartmaatschappij Rotterdam, onder di
rectie van Willem Ruys Si Zonen, weik
schip gecharterd was door de Rotterdam-
sche Lloyd, om met een lading stukgoe
deren een reis van Rotterdam naar Java
te maken, was Zondagmorgen om 2 uur,
uitgerust met paravanes, uit Rotterdam
vertrokken; om half vijf verliet het de
nieuwe Waterweg en^ om negen uur ls
het even ten Noorden van Schouwenbank
door een explosie getroffen en gezonken.
MIJN OF TORPEDO?
De kapitejn kon niet zeggen of de ont
ploffing door een mijn of door een tor
pedo veroorzaakt is. liet schip, dat aan
stuurboordzijde ter hoogte van ruim III
achter de machinekamer werd getroffen,
maakte dadelijk water; de opvarenden,
in totaal 48 man, onder wie 21 Chlnee-
aen, begaven zich, met achterlating van
hun bezittingen, in een der beide red
dingbooten. De tweede boot was ais ge
volg van de ontploffing versplinterd.
De bemanning werd opgepikt door het
Nederlandsche stoomschip „Mcmtfer-
land'Vvan de Kon. Hollandsche Lloyd te
Amsterdam, dat op korte afstand vóór de
„Ameland" voer. Later zijn de schip
breukelingen, o. w. Zich enkele lichtge
wonden bevonden, door de Belgische
loodsboot No. 15 overgenomen, vanwaar
sij opnieuw overstapten op de zeesleep
boot „Zwarte Zee" van L. Smit en Co.,
met uitzondering van drie gewonden, die
naar Vlissingen werden gebracht, waar
■U ln »en ziekenhuis werden opgenomen.
Reeds bijna gezonken.
D» „Zwarte Zee", die des morgens op
verzoek van de directie van de Rotter
damse he Lloyd vau Vlissingen was uitge
varen om te trachten de „Ameland" nog
te bergen, trof dit schip Zondagmiddag
omstreeks 1 uur reeds in vrijwel gezon
ken toestand aan; de sleepboot zette
daarop weer koers naar de kust en kwam
Zondagavond om halfzeven met de ge
redde bemanning in Maassluis aan Nog
geen etmaal nadat de bemanning uit
Rotterdam was vertrokken, was zij dus
reeds weer thuis. In dat korte tijdsbestek
verloor zij niet alleen haar schip, maar
ook al haar persoonlijke bezittingen, want
er was geen tijd om nog iets te redden.
Behalve de drie gewonden, die te Vlis
singen aan land zijn gebracht, hebben
d» overige gewonden slechts lichte kwet
suren opgeloopen, veroorzaakt door de
neervallende wrakstukken; voornamelijk
werden zij aan het hoofd getroffen.
NIEUWE MUTATIES IN DE LEGER
LEIDING.
M»t ingang van 19 Februari zijn de
volgende mutaties in de hoogere leger
leiding te verwachten;
De tegenwoordige sous-chef van de ge
nerale staf, generaal-majoor N. T. Car-
Lv.u s.s. .„mnciauu \aji ue Maaiscnappij Rotterdam, dat Zondagmorgen even ten
Noorden van 8chouwenbonk door een exploisie getroffen en gezonken iz
stens, zal worden overgeplaatst naar het
wapen der artillerie als opvolger van ge-
neraal-majoar J. Harberts, tot dusver in
specteur van dat wapen, die zal worden
benoemd tot commandant van het 2e le
gercorps, waarbij hij zal opvolgen gene
raal-majoor W. F. Sillevis, die tot luite
nant-generaal zal worden benoemd en
met pensioen gaat. Generaal Sillevis is
bestemd om te worden benoemd tot
commandant van de luchtverdedigings
kring UtrechtSoesterberg, welke func
tie tot voor kort door generaal H Q.
Winkelman, den tegenwoordige-! opper
bevelhebber, bekleed werd.
Tot sous-chef van de generale staf zal
worden benoemd generaal-majoor H. F
M. baron van Voorst tot Voorst, di» al»
commandant van de lichte divlsi» zal
worden opgevolgd door luitenant-kolonel
H. C. van der Bijl, thans commandant
van het eerste regiment wielrijders. Over
ste Van der Bijl zal bovendien tot kolo
nel worden bevorderd.
De commandant van net 2e regiment
veldartillerie, luitenant-kolonei D. M. Lu-
cardie, zal tot kolonel worden benoemd
en, naar verluidt, het commando krijgen
over een van de divisies.
Ten slotte is de bevordering te ver
wachten van luitenant-kolonel V. E.
Wilmar, van de generale staf, tot kolonel.
In zijn nieuwe rang zal hij chef van de
staf van het commando luchtverdediging
blijven.
MARINE-MISSIE NAAR ITALIË.
Een marinemissie onder leiding van
den gep. vlce-admlraal A. Vos heeft zlcb
naar Italië begeven teneinde daar eenige
fabrieken en inrichtingen op het gebied
van marinematerieel te bezoeken.
WEERBAARHEIDSBELASTING OF
KOMST?
Ven personen, Ai» buiten de
mobilisatie staan.
In een Vrijdagavond gehouden verga
dering van de r.k. kiesvereenlging „Ieders
Recht" te Groningen heeft dr. L. G. Kor-
tenhorst, lid der Tweede Kamer, een rede
gehouden, waarin hij om. mededeelde
dat in voorbereiding is de invoering van
een weerbaarheidsbelasting, die zal wor
den geheven van personen, die bulten de
mobilisatie staan.
LETLANDSCH SCHIP VRIJGEGEVEN.
Na Nederlandsohc garantie.
De derde zitting van t prijzenhof te
Hamburg heeft zich oa. bezig gehouden
met het opbrengen van het 2747 br. ton
metende Letlpncische ss. „Konsul P.
Dannenbergs", thuizhoorende te Riga.
Het schip werd onderweg van Riga naar
Rotterdam, wegens zijn uit hout be
staande lading, op 24 October in de Oost-
ze» opgebracht. Na ontvangst van een
garantie der Nederlandsche regeering.
dat de lading alleen in Nederland zou
worden gebruikt, stelde de voorzitter een
vergelijk voor, dat aangenomen werd.
Schip an lading werden vrijgegeven,
waarbij de betrokkenen afstand deden
van schade verg oedlngseisc hen.
KA/KRN KBRAN TE AMKlt.Sf DORT.
Zaterdagmorgen vroeg is brand uitge
broken ln een der voor militair verblijf
ingerichte blokhuizen, behoorende bij de
lnfanteriekazernes te Amersfoort.
Een van de wacht komend» soldaat
ontdekte dat uit een der huizen vlammen
sloegen. Hij waarschuwde ia allerijl d»
manschappen, die in dat gedeeit» nog
hun nachtrust genoten. Zij pakten zoo
veel mogelijk nog hun uitrustingsstukken
bij elkaar, om haastig de bovenverdie
ping, waar de brand hevig woedde, te
veriaten. Een belangrijke hoeveelheid
munitie, welke op de benedenverdieping
was opgeslagen, werd tijdig naar bulten
gedragen. Ondertusschen hadden de
vlammen een prooi gevonden in de slaap
plaatsen en de achtergebleven uitrus
tingsstukken van de soldaten.
Onder het knallen van karabijn- en
geweerpatronen, terwijl de vlammen wild
uitsloegen, brachten de manschappen
wat nog te redden viel. naar buiten. Het
meerendeel van de inboedel alsmede een
motorrijwiel werden door het vuur ver
nield. De kazerne-brandweer kon niets
uitrichten, daar de brandkranen bevro
ren waren.
Gfoote bezorgdheid bestond er voor een
kruithuis, dat onder dit complex is onder
gebracht. De militair, die hierover de
controle had, wiet in samenwerking met
anderen, met groote krachtsinspanning
ln een minimum van tijd het geheele
vertrek te ontruimen. Juist toen men het
laatste deel van de munitie naar buiten
had gebracht, werd ook dit deel van het
bijgebouw door het vuur aangetast.
DE „ALKMAAR" OP EEN ROTS
GELOOPEN.
Drie ruimen maakten water.
De directie van de K.N.S.M. ontving
Zaterdag van den gezagvoerder van het
Nederlandsche ss. „Alkmaar", bericht dat
dit was gestrand op een rots van Scouth
Cima Island (Santosgroep), O N O. van
Madeira, 33.3 gr. N., 16,16 gr. W.). De ge
zagvoerder «einde hierbij, dat hulp drin
gend werd verzocht. Voor de bemanning
bleek geen gevaar te bestaan.
De .Alkmaar", metende 6982 ton, ls op
5 Februari van Amsterdam vertrokken,
op weg naar La Plata om een lading
graan voor de regeering te halen.
Zaterdagmiddag werd een bericht ont
vangen, dat de positie van het schip niet
verbeterd was. De ruimen 1, 2 en 4 maak
ten water.
Een Portugeesch oorlogsschip was ln
de nabijheid van de „Alkmaar" en ver
schillende schepen zijn uitgevaren om de
Alkmaar hulp te bieden.
De „Stnyvaaant" isiiriig.
De directie van de KNJ3JUL, de reede-
rlj van het sa. „Alkmaar", deelt mede,
dat er volgens haar geen enkele aanlei
ding bestaat, te denken aan iets anders
dan een stranding, waarvan zij de oor
zaak op dit oogenbllk evenwel niet kan
beoordeelen.
De gezagvoerder van het sa. JStuyve-
sant" van dezelfde reederij, dat omstreeks
Dinsdagmiddag op de strandigspiaats kan
aankomen, heeft radiotelegrafisch op
dracht gekregen, zich naar het sa. „Alk-
m aar" te begeven, ten einde zoo noodlg
te aseiateeren.
Volgens Lloyd's te Londen zijn zoowel
de machine als de schroef nog Intact.
BESCHUUHGTNG VAN DIEFSTAL EN
VERGIFTIGING.
Wijkverpleegster ia arremt.
De wijkverpleegster van Dal!sen, zus
ter M, heeft bij de politie een aanklacht
ingediend tegen baar dienstbode, die zij
beschuldigde van diefstal
Toen de politie een onderzoek kwam
bistellen, bleek de dienstbode plotseling
ziek te zijn geworden. Op haar ziekbed
beschuldigde zij de wijkverpleegster van
vergiftiging en bovendien wederkeerig
van diefstal van f 1300.
Kort daarop werd ook de zuster ziek;
tij hield de diefstal door haar dienstbode
vol en beweerde, dat zij zelf vergiftigd
vaa
De politie vond boven in ecu kast eeni
ge met arsenicum vergiftig gemaakte ge
bakjes. Zoowel de dienstbode als de wijk
verpleegster zeiden wel te weten hoe de
Hoornaar. In deze gemeente zal
een huwelijk worden voltrokken,
waaraan twee bijzondere feiten
verbonden zijn, n.l. het zal de eer
ste huwelijksvoltrekking in het
nieuwe gemeentehuls zijn, en deze
zai plaats hebben op 29 Februari.
Dit paar viert dus eerst over hon
derd Jaar de zilveren bruiloft.
arsenicum op de taartjes kwam en voor
wie het bestemd was Dus ten derde mal»
een wederzijdsche beschuldiging.
De zuster M is in het Huls van Bewa
ring te Zwolle in voorarrest gesteld.
DE KOUDSTE WINTER.
Sinds 18291834.
Tot hoe var moet men teruggaan oa
een winter aan te treffen, die het van de
tegenwoordige in strengheid wint? Nu da
record winter van 1890/1891 is overtrof
fen, wordt van verschillende zijden deze
vraag gesteld.
Door het ontbreken van waarnemingen
die geheel met de tegenwoordige vergelijk
baar zijn aldus deelt h/>t Meteorolo
gisch Instituut te De Bilt mede is hel
antwoord niet soo gemakkelijk. Door ge
bruik van de oudere waarnemingen (van
Zwanenburg) kan men met vrij groote
zekerheid vaststellen, dat na de winter
van 1829/1830 er geen geweest ls, zóó
streng als de winter, die wij nu hebben.
Er is echter niet aan-te twijfelen, dat de
groote winter van 1829/1830 nog niet 1/
ingehaald.
Om het record van 1829/1830 (toen de
vorst reeds half November begon) t«
slaan, sou deze winter zich nog een eind
in Maart moeten voortzetten.
PER FIETS EN AUTO OYER TP LfSSEL-
Vrijdagmiddag zijn in Stavoren veer
tien personen aangekomen, die over het
Usaelmeer waren komen fietsen van het
West friese he kustplaatsje An dijk, dat *U
om één uur verlaten hsidden. Zij keerden
om halfvier per flets naar Noord-Hollané
terug.
Zaterdagmiddag kwam de eerste per
sonenauto over het Us uit Noord-Holland
te Stavoren aan. Het was de wagen van
den heer H. Bultama, die vergezeld waa
van 3 passagiers. Men was om halfdri»
uit Andijk vertrokken.
IS HET DEN MINISTER BEKEND T
JU het den minister bekend, dat de
leerlingen van ie Zaandijker U.LO.-
school nog maar één vrijen ijsmlddag
hebben gehad?"
Deze vraag, in de vorm zooals een Ka
merlid haar aan den minister stelt, stond
met koëien van letters op een schoolbord
in een der klaaeen van de U-L.O-school
te Zaandijk. De onderwijzer, die bij zijn
binnentreden de hanepooten zag, infor
meerde niet naar de naam van den vra
gensteller, maar ging rechtstreeks naar
het hoofd der school de klas in spanning
achterlatend. Het hoofd kwam, zag en..
lachte smsüteUJk.
Het resultaat was een vrije middag voor
de heele school.
BE VALSCHE AANKLACHT
door VIOLETTE CARR.
14
.Ooedendag! Is dtt de stoomboot naar
Lindau?"
„ja, maar je mag Je wel haasten, want
DU vertrekt dadelijk."
Neen, deze man met de melkemmer
bad niets van een moordenaar, die, zoo-
als er zooeven uit Chur was getelefoneerd
's nachts kans had gezien uit de gevan
genis te ontvluchten. Deze zeker aietl
Trouwens zijn heele hoofd moest in ver
band zitten, terwijl zijn eene hand lam
wax. Zoodoende had de gendarme in
het geheel geen argwaan en daarbij
op de stoomboot was de pascontrole. Wie
wat cop zUn kerfstok had, ging heusch
niet met de stoomboot mee, Xaver zette
echter de melkemmer naast zich neer en
betaalde de overtocht. Nu deed hij alsof
hij moe was en gluurde door zijn half
gesloten oogen Toen de pascontrole op
het voorschip was, had Xaver juist iets
op het toilet te doen en toen de ambte
naar op het middendek was, stond hij
met de douane bij de honing en liet het
zien. Xaver wist wel, dat het niet gemak
kelijk zou zijn de passencontrole te ver
mijden In Lindau kwam niemand van
boord die geen geviseerde pas kon too-
nen. Xaver wist, dat zijn vlucht reeds
ontdekt was nu zou Iemand zonder
pas heelemaal niet van boord komen.
Volkomen beheerscht en rustig zat hij
op een bank en rookte zijn onafscheide-
lljke pijp, toen echter daar doken
reed de torenspitsen van Lindau op
bet schip maakte een bocht en wax ta
melijk dicht bij den oever. Toen kwam er
een einder toeristenschip voorbij en alles
drong naar dien kant om de voorbijgan
gers met zakdoeken en sjaals toe te wul
ven.
Toen het schip voorbij was, bleek de
man op de bank verdwenen te zijn. Nie
mand had daarop gelet, dat uit het pa
trijspoortje van het toilet een man zich
naar buiten werkte, die dadelijk onder
dook en in de golven verdween.
Toen riep plotseling een toerist: „Daar
zwemt iemand!"
De passencontroleur schudde geërgerd
hethoofd.
„Zeker een lichtzinnige badgastI Die
zwemmen wie weet hoe ver van de kust
af en dan begeven zich hun krachten,
het is bij het waanzinnige af."
Even later legde het schip in Lindau
aan en toen alle gasten van boord wa
ren gegaan, verwonderde de steward er
zich over, dat een groote melkemmer met
honing, waaraan een douknezegel ge
plakt zat, eenzaam en verlaten op het
dek stond 1
De inspecteur der gevangenis in Chur
liep nijdig ln zijn kantoor heen en weer.
Voor hem stond de bewaker met een zon
daarsgezicht.
„Weet je dan niet, dat je alle twee uur
moet controleeren."
„Om tien uur sliep de kerel als een ot
ter, hij werd niet eens wakker toen lk
mijn lantaarn op zijn gezicht liet schij
nen
„Om twaalf uur is hij gevlucht."
„Hij zag er heelemaal niet uit als
iemand, die zoo lets van plan was. want
hij verlangde gisterenavond nog te wor
den verhoord
„Je bent een stommeling, «Uande-
Ungl"
Een^ agent trad binnen.
„Inspecteur, wij hebben een oude
vrouw gevangen genomen, die hier
vreemd is in de buurt. ZU heeft een pa-
Vier bij zich, een oude pas, ten name
van Loisl Kernbacher, maar de pas is al
jaren verouderd."
„Hoe heet de vrouw?"
„Dat weet ik niet, alleen de pas Is uit
geschreven ten name van Loisl Kern
bacher."
De oude vrouw trad binnen. Haar klee-
ren waren gescheurd, ze zag er groezelig
uit, maar ze had een harden trek op
haar gezicht
„Goedendag, mijnheer de inspecteur."
Deze beantwoordde den groet niet.
„Wie bent U?"
„Wie zou ik zijn? Ik ben Barbara Kern
bacher uit Bemlnahulzen bij Pontresi-
na."
„Wat doet U hier ln Chur?"
„Ik heb hier wat zaken te doen gehad.
Is het niet geoorloofd dat een oude vrouw
ln Chur komt?"
„Vooruit er mee1 U bent de moeder van
Xaver Kernbacher, die vannacht ont
vlucht is." De Inspecteur vond bet noo
dlg tegen da vrouw I04 Ie bulderen en
haar daardoor angst aan te jagen, maar
zij antwoordde heel rustig:
„Zeker, mijnheer de inspecteur."
„Bent Uw toon nagereisd?"
„Ja, mijnheer de inspecteur."
„Vooruit met de waarheid I Hebt U Vw
zoon helpen ontvluchten?"
„Ja, mijnheer de inspecteur
„Loop naar den duivel met je »Ji mijn
heer de Inspecteur!"
„Ik dacht dat ik moest antwoorden
.Natuurlijk!" Woedend sloeg de in
specteur met zijn vuist op de tafel. „Ik
aal Je laten arresteeren!"
«Als U daar plezier in hebt, maar U
mag het niet doen."
.^Als U...."
.Mijnheer de inspecteur, ik ben een
oude vrouw, maar mijn man zaliger, die
wikt het precies. Hij waa een oude, er
varen berggids en toen het niet meer
ging met zijn beenen, heeft hij thuis ge
zeten -- hij was wel geen advocaat, maar
hU wist er a Ilea van hoe de wet ln elkaar
zat en veie menschen, die in moeilijkhe
den waren, heeft hij geholpen."
„En nu zeker ook zijn zoon?"
.Mijnheer de inspecteur, hij ls reeds
tien Jaar dood, hU kan niet meer hel
pen, maar lk heb veel geleerd."
„U schijnt een gevaarlijk persoon tóe
zijn
„Ach kom, maar dat een moeder
niet gestraft kan worden als zij haar zoon
raad geeft
„Uw zoon ls een moordenaar
De oogen van de vrouw vlamden op.
„Mijnheer de Inspecteur, dat mag U
niet zeggen. Dat mag U niet! De gems
heeft hij geschotepl Daar is niets tegen
ln te brengen, maar hij kan het niet hel
pen als plotseling Lnfanger te voorschijn
komt en Juist de kogel krijgt, die zijn ge
weer ontschiet, als hij door den schrik
ultglUdt
„Dat liegt hU
Steeds dreigender werd de stem van de
eude vrouw, dis zicb boog oprichtte en
ia haar gescheurde kleeren, met het ver
warde witte haar en de stekende zwarte
oogen werkelijk op een heks geleek.
„Zoo, mijnheer de inspecteur Nu, Xa
ver liegt niet! Mij. rijn moeder heeft bij
alles verteld en ik zou hem niet hoi pen
hebben als hij een moordenaar was ge
weest Maar U wilt het niet gelooven! U
schijnt van een eerlijk, dapper mensch
beslist een moordenaar te willen maken
en daar kan ik niets aan doen. Ik ben
alleen ds moeder!"
„Wij weten.
„U weet niets! Heelemaal niets! Ik ken
hem drie en twintig jaar, U kent hem
heelemaal niet. Ik weet het, U wilt hem
alleen ln het ongeluk storten."
„Ik laat U verwijderen."
„Ooed, doe wat U niet laten kunt. Het
zal me een vreugde zUn ook een een tijd
onschuldig in het cachot door te bren
gen, waar mijn Xaver gezeten heeft. Dri»
maanden kunt U hem geven, voor het
schieten van een gems, maar tot
moordenaar laat ik hem niet stempelen.
Daarom heb ik hem de vijl gebracht.
Heb beneden op hem gewacht. Ik heb
hem een melkemmer met honing en wat
boerenkleeren gegeven en hem wat geld
toegestoken, dat ik voor hem had opge
spaard en als de hemel het goed met m»
meent, dan is hij nu al weg."
„Waarheen?"
De oude vrouw lachte. „Dat kan ik U
niet vertellen, mijnheer de inspecteur
aan U niet!"
„Breng de vrouw weg. In arrest, tot
dat de rechter komt
„Ooedendag, mijnheer de Inspecteur,
lang zal het niet duren, lk zal er me ten
minste maar niet druk over maken. Ge
lukkig dat Xaver ontvlucht is, alleen
jammer, dat de oude pas niet meer gel
dig was
Een spottend lachje om den mond, liet
Barbara Kernbacher zich wegleiden.
„Oude heks had hij gezegd Kijk maar
goed uit, bewaker! Een heks heeft nu
eenmaal geen rtjl noodtg, die vliegt tos-
schen de staven van het raam door, alf
sij daar zin ln heeft
Woedend deed de bewaker de deur van
de cal achter haar op slot.
tWordt vervoritd).
