COCKTAIL 's Werelds loop Spanning om de Zwarte Zee stijgt, PE KENNER, /vraagt en rookt FEUILLETON, j 2 WOENSDAG 28 FEBRUARI 1946 EEN LIJFWACHT VOOR HANSSON. Zweedsch premier krijgt een lijfwacht. /oor de eerste maal sinds de wereld oorlog ls het noodzakelijk gebleken, dat de Zweedsche premier een lijfwacht heeft. Hansson heeft de laatste tijd zoo veel dreigbrieven ontvangen, dat de po litie het raadzaam heeft geacht, twee detectives aan te wijzen als zijn lijf wacht. Dag en nacht wordt zijn huis door hen bewaakt. EEN BEMIDDELINGSPOGING? Stockhoïms Tidningen verneemt uit Moskou, dat de Duitfeche ambassadeur aldaar, graaf Von der Schulenburg, na zijn terugkeer uit Berlijn, een koorts achtige, diplomatieke activiteit ontwik kelt. Hij heeft reeds herhaaldelijk Molotof bezocht en met hem overleg gepleegd. Officieel is hieromtrent niets meege deeld, maar het wordt in welingelichte kringen opgevat als een aanwijzing, dat men over de Finsche oorlog gesproken heeft. De mogelijkheden van een bemidde lingspoging van Duitsche zijde zijn thans veel grooter dan een maand geleden, toen het roode leger groote nederlagen leed. Maar ook destijds reeds speurde men van Duitsche zijde naar de kansen van een bemiddelingsactie, die evenwel door het Kremlin beslist afgewezen werd, daar dit een aanzienlijk prestigeverlies voor de Russen beteekend zou hebben. Naar aanleiding van uit Stockholm ontvangen berichten,volgens welke de drie Scandinavische landen bereid zou den kunnen zijn, in de Finsche oorlog te bemiddelen, heeft een Finsch woord voerder te Londen tegenover Reuter verklaard „Finland is steeds bereid tot vrede. Wij zouden van iedereen bemiddeling aanvaarden, indien ons een eervolle vre de zou worden gebracht, want daarom hebben wij aldoor gevraagd." De dagelijksche lijst Slachtoffers van de zee-oorlog. Het Zweedsche stoomschip „Santos" is, Volgens Reuter, in het Noordelijk deel van de Noordzee tot zinken gebracht. Er zijn 12 overlevenden; nog, 30 menschefi wor den vermist. Het schip mat 3840 ton. Het Spaansche schip Banderas" (2140 ton), waarvan eenige dagen geleden ge meld werd. dat het door een inwendige ontploffing was vernield, is volgens het Fransche persbureau, in werkelijkheid op zes mijl van Kaap Villano door de Duit sche onderzeeer getorpedeerd. Het schip vervoerde fosfaat van Noord-Afrika naar Pasajes (Spanje). Het Engelsche schip „Loch Maddy" uit Glasgow (4996 ton) is vorige week Dins dag in de Noordelijke Atlantische Oceaan getorpedeerd. Vier menschen zijn gedood, 35 overlevenden zijn aan land gebracht. In het Duitsche legerbericht is gezegd, dat de verliezen der geallieerde en neu trale koopvaardij van het begin van den oorlog totj 20 Februari 469 schepen, met een totale tonnage van 1.810.315 ton be droegen. De Fransche admiraliteit verklaart, dat deze cijfers onjuist zijn. Tot 19 Februari hebben de geallieerden en neutralen 312 schepen met een tonnage van 1.065.129 ton verloren. Uit Hammerfest werd gisteren aan het Noorsche telegraafagentschap gemeld, dat het Duitsche stoomschip Orizaba (6937 ton) ten Noorden van Skjervoey aan den grond was geraakt. Het Finsche vrachtschip „Margare- tha" heeft de uit 45 personen bestaande bemanning gered, na noodseinen van dit Duitsche vaartuig te hebben opgevan gen. De „Orizaba" is gezonken. Het Deensche s.s. „Maryland" (4895 ton) wordt vermist. Officieel wordt te Londen medegedeeld dat het Duitsche schip „Wahehe" (4709 ton) is buitgemaakt door een Britsch oorlogsschip en naar een Engelsche ha- Ven gebracht. Vernomen wordt, dat de Duitsche bemanning verhinderd werd ln haar poging, het schip tot zinken te brengen. ITALIAANSCH SCHIP AANGEVALLEN. Door 3 Duitsche vliegers. Tijdens een luchtaanval op de Noord zee, die zich ook uitstrekte boven de monding van de Firth of Forth, is gis termiddag om 12 20 ook een Italiaansch schip aangevallen. Nadat kort te voren van een aantal treilers bericht was ontvangen, dat zij in gevecht waren met Duitsche vliegtuigen, en van hun afweergeschut gebruik maak ten, bereikten de Britsche admiraliteit noodsignalen van het 3615 ton metende Italiaansche m.s. ,Mira". Het seinde „Wij worden door" vliegtuigen gebombardeerd". Uit nader binnenkomende berichten bleek, dat het schip zich slechts enkele mijlen uit de kust bevond, ter hoogte van St. Abbs Head Van de kust uit zag men, dat drie toestellen enkele minuten lang rond het Italiaansche schip cirkelden en dat bommen werden uitgeworpen. Een sleepboot is ter assistentie uitgezonden en Britsche Jachtvliegtuigen stegen op. om de aanvallende vliegtuigen, die, naar de Britsche admiraliteit heeft vastgesteld, vijandelijke bommenwerpers waren, te verdrijven. Boven de monding van de Firth of Forth ontwikkelde zich toen voor de zooveelste maal in deze oorlog een hevig luchtgevecht. DUITSCHLAND HEEFT EEN „THEORE TISCH RECHT". Neutralen lijden practisch verlies. In gezaghebbende kringen te Berlijn wordt verklaard, dat Duitsche duikbuo- ten het „theoretisch recht" heooen ook neutrale schepen 4ot zinken te brengen, weike een „navicert" hebben gekregen van een Britschen consul, zelfs Indien een dergelijk schip van de eene neutrale haven naar de andere koerst. Verklaard wordt, dat een dergelijk neutraal schip zich onderwerpt aan de Britsche controle, wanneer het een Brit schen consul bijzonderheden over de la ding mededeelt, evenzeer als wanneer het een Britsche controlehaven zou zijn binnengeloopen. Tenslotte werd opgemerkt: „Wij zullen de Engelsche hlokkade breken; als het niet op de eene manier kan, dan maar op een andere." CHURCHILL SPREEKT OyER DE ZEEOORLOG. Hij is tevreden De Engelsche minister van marine, Winston Churchill, heeft bij de indie ning van zijn begrooting in het Lager huis een rede gehouden, waarin hij o.m. sprak over de bestrijding dér duikboo- ten. „Wij hebben tot dusver gestreden met het zeer bescheiden aantaJ destroyers, dat wij reeds bij het uitbreken van den oorlog hadden, gesteund door een groot aantal kleine vaartuigen," aldus Chur chill.' „Gedurende de zomer zullen echter tn Duitschland tal van nieuwe duikbooten gebouwd worden. Wij zullen aan dit gevaar het hoofd bieden met het groote aantal nieuwe schepen, dat thans in aanbouw is en die speciaal uitgerust worden voor de vernietiging van duik booten. In alle bescheidenheid kan ik zeggen, dat wij ons op het punt van de tech niek door de Duitschers niet voorbijge streefd voelen." „Een van de wonderlijkste dingen die ik ooit heb medegemaakt," aldus ver volgde Churchill, „is de manier waarop de wandaden der Duitschers door de neutralen worden aanvaard. De neutra le bladen maken meer ophef, wanneer ik hun in een toespraak op hun plicht wijs, dan wanneer hun schepen tot zin ken worden gebracht en meer dan dui zend van hun zeelieden den dood vin den, of liever: vermoord worden." „De huidige leer der neutrale staten schijnt deze te zijn dat Duitschland eerst een aantal voordeelen mag behalen door inbreuk te maken op alle bestaande re gels en dat het dan weer een aantal voordeelen mag behalen door aan te dringen op strikte Interpretatie van de internationale wetgeving, die het in stuk ken heeft gereten." Het is geenszins vreemd, dat de Brit sche regeering er genoeg van krijgt. Ik begin er mijnerzijds zelf genoeg van te krijgen." U-BOOT DEED 16 SCHEPEN ZINKEN. Het opperbevel der Duitsche weer macht deelde mede: Een U-boot, onder commando van ka pitein-luitenant Herbert Schultze, is van een lange tocht teruggekeerd en heeft gerapporteerd, dat 34.130 bruto reg. ton aan schepen tot zinken is gebracht. Daarmede heeft deze duikboot in totaal zestien Schepen met een tonnemaat van 114.510 bruto reg. ton tot zinken ge bracht. DUITSCHE DUIKBOOTEN GE&QNKEN De Fransche torpedojager „SImoun' heeft voor Kaap Fmisterre een Di\tsche onderzeeër tot zinken gebracht. Toen men op de „Simoun" den peris coop waarnam, werd onmiddellijk Ven aanval op de duikboot gedaan, welke spoedig werd gevolgd door een tweede aanval met dieptebommen, waarna zich een groote olievlek begon te vormen. De duikboot verdween in de diepte om niet meer boven te komen. Voorts meldt het Noorsch Tel. Ag. uit Oslo, dat het Noorsche s.s, „Arnfinn Jarl" (1151 ton) in botsing is gekomen met een Duitsche duikboot. De periscoop werd afgerukt en men gelooft dat de duikboot is gezonken. BRITSCHE VLUCHTEN BOVEN DUITSCHLAND. Tot Berlijn doorgedrongen. Het Britsche departement van lucht vaart deelde gisterochtend mede: „Ge durende de afgeloopen 24 uur hebben Britsche vliegtuigen een aantal geslaag de vluchten boven het vijandelijke ge bied ondernomen, waaronder verken ningsvluchten boven Helgoland en de Duitsche Noordzeesust, alsmede vluchten boven uitgestrekte deelen van het West- Duitsche binnenland. In de lqop van «ie nacht hebben onze vliegtuigen, behAlve dat zij de voortdu rende controle-vluchten boven de Frie se he eilanden handhaafden, belangrijke Duitsche Oostzee havens verkend, terwijl andere, die beven midden-Dultschland opereerden, tcc Berlijn doordrongen. Alle toestellen zijn teruggekeerd. Duitsche gevechtsvliegtuigen deden geen poging om de Britten aan te val- iera De bommenwerpers werden in de veelkleurige stralenbundels van de zoek lichten gevangen. Het felst was de zoeklichtactie boven de Roer. Bij Keulen en Dusseldorp werd buiten gewoon hevig gevuurd door ae Duitsche luchtdoelgeschut. Eenige brandbommen werden op de bommenwerpers afge vuurd; de projectielen waren door ket tingen verbonden, die zich om de vlieg tuigen moesten wikkelen en deze ln vlammen ter aarde moesten doen storten. Alle granaten misten echter haar doel. Voor het eerst is in een mededeeling van het departement van luchtvaart mel ding gemaakt van verkenningsvluchten boven de Oostzee. De Britsche vliegtui gen hebben daarvoor een aanzienlijk deel van het Duitsche gebied moeten overste ken. De verkenningsvlucht boven Berlijn was de derde sedert het begin van den oorlog. Berlijn weet van niets. Berlijn meldt, dat van Engelsche vlieg tuigen boven Berlijn niemand iets heeft bemerkt. Van bevoegde zijde wordt ver klaard, dat Indien inderdaad een En- gelsch vliegtuig boven Berlijn is geweest dit minstens 8 a 10.000 meter hoog gevlo gen moet hebben. DUITSCHE VLIEGTUIGEN BOVEN PARIJSCH GEBIED. Maandag tegen 8 uur 30 hebben Duit sche vliegtuigen gevlogen boven het Pa- rijsche gebied. Zij moesten echter spoe dig terugkeeren, aangezien terstond de luchtafweer in actie was gekomen. Gisterochtend te 4.20 uur is in de streek van Parijs luchtalarm gemaakt. Te 5.35 uur klonk het sein, dat alles veilig was. TWEE VLIEGTUIGEN NEERGE SCHOTEN. Het Britsche departement van lucht vaart deelt mede: „Een Duitsch bombar dementsvliegtuig, een Heinkel-toestel, is gistermiddag even voor 1 uur, voor de monding van de Firth of Forth door een escadrille Britsche gevechtsvliegtuigen aangevallen en neergeschoten." Bij de kust van Northumberland is de zelfde middag een tweede Heinkel-toe stel door Engelsche gevechtsmachines neergehaald. Men zag 3 inzittenden van het Duitsche toestel in een rubberboot plaats nemen. Een snelle motorboot van de Britsche luchtmacht is na vter uur op zee te heb ben gezocht, teruggekeerd zonder eenlg spoor te hebben gevonden van de drie leden der bemanning. Ook de twee Brit sche vliegtuigen hebben vergeefs ge zocht. ACTIVITEIT AAN DE MOEZEL. Uit Zuid-Oost Luxemburg wordt ge meld. dat op de rechteroever van de Moe zel groote Duitsche activiteit heerscht. Nooit waren de treinen zoo talrijk, ter wijl men ook cavalerie kon zien. Uit Winterange, een dorp tusschen Remisch en Schengen, komen berichten binnen over een soortgelijke drukte. Dag en nacht bewegen zich tusschen Nonningen het front münitie- en levensmiddelen colonnes. Tusschen Nonning en Besch is een nieuw dorp als een paddestoel uit den grond verrezen. Göring zou Zaterdag met vier gene raals vertoefd hebben bij de brug te Ech- ternach, welke over de rivier de Sauer van Duitschland naar Luxemburg leidt. WEER EEN DUITSCHE VERDEDI GINGSLINIE. Het Engelsche persbureau Reuter ver neemt „uit betrouwbare bron" dat Duitschland een verdedigingslinie langs de Deensche grens aanlegt. Zij zal loopen op een afstand van 14 tot 16 K.M. van de grens. Onlangs hebben de bewoners van de streek tusschen de grens en de linie de aanzegging gekregen, dat zij er op voorbereid moeten ?ljn, hun huizen te verlaten indien het opperbevel dat noo- dig oordeelt. Gemeld wordt, dat volgens de meening in Deensche kringen uit de aanleg dezer Unie blijkt, dat Duitschland de tegen woordige grens als definitief beschouwt. Naar men veronderstelt zou de bouw een voorzorgsmaatregel tegen een Britsch- Fransche inval zijn. KONING CAROL NAAR ROME? In welingelichte Roemeensche kringen verluidt, dat koning Carol, in het kader van de Italiaansch-Roemeensche toena dering. een officieel bezoek aan Rome zal brengen. Hij zou door zijn minister van Buitenlandsche Zaken. Gafencu, verge zeld worden. De Italiaansche regeering zou reeds te kennen gegeven hebben, de gasten gaarne te ontvangen. Het koninklijk bezoek aan Rome zou ln de eerste helft van April vallen. VLIEGTUIG VALT OP HUIZEN. Een van de hulzen ln een straat ln Wallington ln het graafschap Surrey, welke door een omlaag stortend vliegtuig zijn in brand geraakt en vernield. Het wrak van het vliegtuig ligt in den voortuin. „Het wemelt van oorlogs schepen." Uit de geruchten, die aan het einde van de vorige week de ronde deden over Russisch-Turksche grensincidenten en- zoovoort, distilleert men in Belgrado (Joego-Slavië) waar men ze alle over dreven acht. niettemin een grond van waarheid. Dat er aan beide zijden van de Kaukasus troepenbewegingen plaats hebben, zou vast staan. Natuurlijk wordt hieromtrent zoowel van Russische, als Turksche kant de grootste geheimhouderij betracht en daaruit zijn de geruchten ontstaan. Doch het ls nu ook komen vast te staan, dat deze twee landen niet de eenige belang hebbenden zijn. De geallieerden verscher pen de controle ln de Aegeische Zee en de ingang van de Dardanellen de laat ste weken sterk. Dit alles en de verhalen van visschera over wat zij op zee gezien hebfcen, laten natuurlijk niet na, diepe indruM^jp de be volking te rttaken. De vlsscherf'ldie doot het oponthoud door de conlróle soms vele dagen over tijd zijn,verklaren dat het tusschen Turkije ^err Griekenland wemelt van geallieerde oorlogsschepenen transportbooten, die krijgstuig naar de Turksche havens brengen Daar komt dan nog bij. dat de Russi sche radio zeer heftig is tegenover Tur kije. Volgens het Duitsche recept worden de Turken beschuldigd, grensincidenten uit te lokken enzoovoort. De Russische radio „voor binnenlandsch gebruik" zaait een sterk antl-Turksche stemming onder de Bovjet-bevolking. De Turksche radio* daarentegen heefl na het ontstaan der geschillen de pro gramma's vrijwel niet gewijzigd, zoodat de Russen niets „Verdachts" kunnen be luisteren. In de pers wordt de bevolking, kennelijk op aandringen van hoogerhand, aangemaand de kalmte te bewaren. Zij moet geen geloof hechten aan wilde ge ruchten. Op het oogenblik is er nognieta van beteekenls om zich ongerust over te maken. De bevolking wordt echter ge waarschuwd, dat belangrijke gebeurte nissen op til zijn. Reeds een botsing? In Belgrado zijn sinds de besliste te genspraak van Ankara, over een grens incident nieuwe geruchten binnengeko men over botsingen. Een daarvan was zeer positief. Het meldde, dat het reeds tot een gewapend conflict tusschen Turk sche en Russische troepen was gekomen. De regeering te Ankara zou daarop aan Moskou hebben aangeboden haar troe pen enkele kilometers van de grens terug te trekken, mits Rusland hetzelfde zou doen. In hoeverre dit bericht juist is en een eventueel Russisch antwoord is nog niet bekend. ROOSEVELT WEER CANDIDAAT. Roosevelt heeft zich candidaat laten stellen voor de voorverkiezingen in de staat Illinois, welke ten doel hebben, den democratischen gegadigde voor het pre sidentschap aan te wijzen. In politieke kringen beschouwt men dit als het be wijs, dat de president zich voor een der de ambtsperiode candidaat wil stellen. De Senaat van de staat New York heefl een motie aangenomen, waarin het Con gres gevraagd wordt, een wet aan te ne men, welke presidenten der Vereenigde Staten verbiedt naar een derde ambts periode te dingen. KAN ENGELAND DE OORLOG WINNEN? Iemand, die onpartijdig is als er zul- ken zijn zou op deze vraag antwoor den: Ja, maar Duitschland kan die oolc winnen. Een onpartijdige «echter schrijft zoon boek niet en uit het antwoord kan men opmaken, naar welke zijde de schrij ver georiënteerd is. De auteur is de Zweed, baron Lage Staël von Holslein, zijn antwoord ln het inleidende hoofdstuk is ontkennend. Daarna laat hij die vraag resten en behandelt uitvoerig andere kwesties, waarbij men niet onzeker blijft, aai welke zijde dee schrijvers sympa- thien zijn. Wat voor ons belang is hetgeen hij schrijft over het konvooienstelsel als be scherming der neutrale scheepvaart. Hij wenscht, dat de escorteering der neutrale schepen door de neutralen zelfi energiek ter hand zal worden genomen; het systeem bezit volkenrechtelijke auto riteit en 't tijdstip om het in te voeren is gunstig. Het doel moet zijn, den inter- neutraien handel in zijn normale omvang in stand te houden. Uitvoerig wordt verder de vraag be sproken. wat „contrabande" eigenlijk ls. Ook de aantasting van het recht der neu tralen door het bestrooien van hun kus ten met mijnen door de oorlogvoeren den wordt scherp afgekeurd en becritl- seerd aan de hand der bepalingen van het volkenrecht. Eeci der eerste punten op het program van de vrede, aldus luidt de conclusie van den schrijver, dient de onschendbaarheid van de particuliere eigendom ter zee te zijn en h)j wekt zi)n Zweedsche landge- nooten op, het „neutrale défaitisme" over boord te werpen en zich door aan ge noemd doel mede te werken, een nieuwe enrenaam te verwerven. 3 TWEEDE BI.AD. wrwrrwSBLAD VOOR ZUID-HOLLAND F* UTRECHT Sdieonhevenscke Courant WOENSDAG 2S FEBRUARI 1966 JAN VAN LOCHTOP. De versjes van den kinderdichter Hie- ronymus van Alphen zijn sinds lang in onbruik en als ze ooit worden aange haald, dan is het, om te laten hooren hoezeer onze tijd veranderd is met die van 100 jaar geleden. De kinderen, die van Alphen bedichtte, waren braaf, al te braaf, veel te braaf. Mij dunkt, dat een normale Jongen, ook uit Van Alphen's dagen, lust gehad moet hebben om met die toonbeelden van deugd, ijver en leer gierigheid eens een afgezonderd kwar tiertje te krijgen, teneinde ln de gelegen heid te komen die brave Hendrikken hun meening voelbaar te maken. Maar »r ls toch één eigenschap, die welke een dier deugdzamen in overmaat bezat, die in deze tijd weinig voorkomt. Ik bedoel die, waarvan de dichter schreef: „Hij had een afkeer van het liegen, wijl God het ziet". Afkeer? Moet Je komen; men liegt dat t een lieve lust is of eigenlijk een zeer onlieve onlust. Men liegt naar liet sys teem dat Beaumarshals heeft aanbevo len, geducht stevig en voortdurend. Er is geen enkele leugen, waarvoor men te rugschrikt en als het niet met liegen gaat, dan doet men het met een gesle pen misleiding. Die „men", waarover ik het heb, zijn geen boeven of piraten, geen oplichters of zakkenrollers. maar mannen die graag voor fatsoenlijk door gaan, die zich verheffen op hun eer en hun eergevoel, die zwaar belecdlgd 2on- den zijn, als iemand hun zou toevoegen: U HoogEdelgestrenge liegt, Uwe Excel lentie draait. Het zijn hooggeplaatste staatslieden, ministers, gezanten, gene raals en mannen van eenzelfde positie. Maar die mannen van eer liegen als een kwakzalver. Als Russische vliegtuigen een Zweedsch dorp hebben gebombardeerd, en Zweden protesteert, dan wordt brutaal geantwoord, dat hët geen Rus is ge weest. Als dan de Finnen de Russische vliegers gevangen nemen, die erkennen dat zij op dat Zweedsche dorp bommen hebben geworpen, zijn de leugenaars niet beschaamd, maar geven ze geen antwoord meer. Als Duitsche vliegmachines boven ons land vliegen, en herkend Worden, antwoorden de Duitschers daar niet op, maar worden kwaad, omdat, naar hun zeggen, Engelsche vliegers over ons ter ritoir Zijn gekomen. Nu moet men er voor oppassen zich kwaad te maken over zulke dingen, dat ls lastig en nutteloos. Men moet de raad volgen die de Duitschers schreven op de verwoeste woningen in België bij hun doortocht in 1914: „Nicht ürgern, uur wundern". Erger Je niet, wees alleen verbaasd. Wanneer onze regeering aan de Duitsche schrijft, dat een Duitsche machine die boven Nederland gevlogen heeft, was een Helnkel III, dan ant woordt de Duitsche autoriteit Ijskoud: soo'n machine bestaat ln Duitschland niet en hij lacht met zijn mede Ex cellenties om die grap, want er stond in het Nederlandsche weliswaar Heinkel 111, maar de Duitscher heeft dat willen zien als Heinkel III (Romeinsche 3) en het protest wordt dus afgewezen. Toch lijkt me de Russische methode doeltreffender. Het is die, waarvan Von del zei „Ontkennen is het reest en beter dan verwerenBoutweg liegen en ont kennen, wat er ook gebeurt. Komt de an dere met bewijzen, dan blijven lieten en Iets beweren van vervalsching of verwis seling. De oorlog, zeggen de vereerders daar van, kweekt de heerlijkste eigenschap pen bij de mensch aan, zooals ridderlijk heid, trouw, dapperheid. Oprechtheid ook? Nederland en de oorlog VOOR MEER DAN 300 MILLIOEN INGETEEKEND. Opnieuw staatsleening. De 4 pCt. staatsleening 1940. ad f 300 millioen, waarvoor de gelegenheid tot inschrijving tot Maandagmiddag vier uur openstond, is ruim volteekend. Er zal eenige korting moeten worden toegepast op de bedragen, waarvoor werd Inge schreven. Dit communiqué werd Maandag ln de avond gepubliceerd en het geeft wel een schril beeld van de tegenstelling tus schen kunnen en willen van de vermo genden in den lande. Bij de vorige staatsleening. waarbij het adjectief vrij willig nog niet tusschen aanhalings- teekens geplaatst behoefde te worden, werd voor nog geen derde ingeteekend. Thans, nadat Jhr. De Geer gedreigd had meteen gedwongen leening tegen lager percentage, is de f 300 millioen ruim volteekend. Dat beteekent dus (het com muniqué stond ln de taal van .het depar tement van Financiën) met enkele tien tallen mlllioenen overschreden. Nu da beleggers dus zagen, dat zij er alleen maar op achteruit konden gaan als zij niet lnteekenden, hadden zij ineens wel geld beschikbaar. Hoevelen in ons land brengen groote offers voor de mobilisatie, door hun dienstplicht? Waarom konden dan de groote beleggers eerst ook niet mede werken aan de landsverdediging. Een medewerking ondertusschen, waarvoor zij met een rente van 4 pCt. ruimschoots beloond werden? Laat ons weer tevreden zijn, dat, zij het met de flinke dwang van Jhr. De OR»r, thans deze onaangename beleve nis tot het verleden behoort, al moet het ons van het hart, dat een rente van 3 of 3V* pet. ook ruim voldoende was geweest en zeker als het gaat om ons Vaderland uit de moeilijkheden te helpen! OPNIEUW VREEMDE VLIEGTUIGEN. De Regeeringspersdienst meldt: Vliegtuigen van onbekend gebleven na- ttonaliteit zijn gisternacht langs de kust bij Amsterdam en boven de provincie Utrecht waargenomen. Zij zijn herhaal delijk beschoten. De liehtkogela. Vier arrestaties. Maandagavond tusschen negen en tien uur zijn weer llchtkogels afgestoken rond om Amersfoort, terwijl eenige vliegma chines in de lucht waren, onzichtbaar, maar wel hoorbaar. Omstreeks midder nacht werden vier burgers in het Soes- terkwartier in de tuin van een woning gearresteerd door de wachtposten. Zij zijn met een personenwagen van het pantserafweergeschut naar 't hoofd bureau van politie te Amersfoort over gebracht, waar zij aan een streng ver hoor werden onderworpen. Tot nu toe heeft geen der aangehoudene bekend iets met de llchtkogels te maken te hebban. WEER EEN GRONINGSCHE KUST VAARDER VERGAAN. Bij de directie van het scheepskantoor J G. Mulder te Groningen is Maandag avond een telegram ontvangen van den kapitein van het motorschip „Ida", groot 250 bruto ton, thuisbehoorend te Gronin gen, waarin hij meldt, dat het schip ter hoogte van Gembrokershire voor de kust van Wales is gezonken. De bemanning van 6 koppen is gered. Een later telegram meldde, dat het schip op een zich onder water bevindend voorwerp was gestooten en lekgeslagen was. De „Ida" was in enkele minuten ge zonken. Het schip had een lading steen kolen van Groningen naar Salcombe in Engeland vervoerd en na lossing aldaar een lading ijzererts ingenomen. SPONNAGE OP JACHTWERF? Fotograaf gearresteerd. Zondagmorgen was op het terrein van de Jachtwerf „Schakenbosch" van Van Ravestein te Leidschendam, iemand aan het fotografeeren. Daar het terrein in beslag genomen ls AMERICAVT-QgAR KITES COCKTAIL UNITED CIGARETTE FACTORIES INCL door militairen, kwam de houding van dezen burger de gemeente-politie nogal verdacht voor. De fotograaf, S. geheeten, werd aangehouden en gehoord. Hij vertelde, dat hij gewoond had ln de residentie en sedert eeinge dagen in Arn hem vertoefde. Hij móest, zoo beweerde 8. bij zijn verhoor,, watersportfoto's ne men voor een firma te Schiedam. S. ls later door de militaire politie over gebracht naar de residentie. VREDESARBEID VAN DR. COLIJN? De correspondent te Amsterdam van het Engelsche blad „Daily Express" meent te kunnen melden, dat onze oud-minis ter-president, dr. H. Colijn, een ontmoe ting zal hebben met president Roose velt's afgezant Sumner Welles. De be spreking zou waarschijnlijk, naar het be richt luidt, in Duitschland plaats vin den. De correspondent voegt aan deze me dedeeling aan zijn blad toe, dat dr. Co- lijn reeds sedert eenige weken bezig is, te trachten, een vredesformule te vinden, op de basis waarvan onderhandelingen tusschen de geallieerden en Duitschland begonnen zouden kunnen worden. Te vens zegt hij nog, dat onze oud-premier besprekingen gevoerd heeft met Musso lini, graaf Ciano en politieke leiders ln andere landen. Ten slotte verklaart de berichtgever, vernomen te hebben, dat dr. Colijn reeds een vredesplan gevonden zou hebben, dat aanvaardbaar geacht zou worden door de 2 oorlogvoerende partijen. Dr. Colijn heeft de juistheid van dit bericht ontkend. Maandagavond bevond dr. Colijn zich ln de Parljsche trein, die om 7 uur uit Roosendaal vertrok en wel in een gere serveerde coupé. Omtrent het doel van zijn reis en het land van bestemming ls niets bekend. Vermoedelijk is de oud-minister-presi dent vertrokken naar Genève, in verband met het werk der internationale econo mische commissie die onlangs in Den Haag bijeenkwam. „NEDERLAND ZOU VECHTEN". Als het noodig was. „Eerst schieten zij, dan protesteeren zij, elke keer dat een vreemd vliegtuig verzeild raakt boven hun gebied of in hun territoriale wateren." Dat is de indruk welken 'de Amerikaanschen journalist, H. B Elllston, na een bezoek aan Nederland heeft medegenomen. Hij zeide ln een ra diorede in Londen: „De opvatting welke lk soms bulten Nederland aantref, als zouden de Hollanders niet vechten wan neer hun land werd aangevallen, wordt ln Nederland uitgelachen." „Het zou onzinnig zijn," besluit Elliston „ook maar «een oogenbllk te onderstellen, dat deze Hollanders niet zouden vechten als het moet om te behouden wat zij zelf tot stand brachten." Onze versterkingen. Naar aanleiding van het bezoek van correspondenten van dagbladen der neu trale landen aan de verdedigingslinie in Nederland, publiceert het Hongaarsche dagblad „Peet" op de voorpagina een op- Vallend opgemaakt artikel van zijn Ne- derlandachen oorrespondent over het na tuurlijke en technische wonder der Ne derlandsche versterkingen. Het uitvoerige artikel spreekt zeer waardeerend over de verdedigingswerken en over de Nederlandsche soldaten, en constateert, dat Nederland alles heeft gedaan om zijn neutraliteit en vrijheid te handhaven. BEMANNING „ALKMAAR» TE LISSABON. Het sj. „Stuyvesant" van de K.N.S.M. met aan boord de bemanning van het se. „Alkmaar", dat bij de Kaap-Verdi- sche eilanden op een rots is geloopen, is gisteren, op weg naar Amsterdam, te Lissabon aangekomen. De kapitein Johan Berkhout en de tweede officier Reindert Hart gingen van boord; zij zullen vandaag per trein naar Holland vertrekken. Volgens de verklaringen van de be manning van de „Alkmaar" staat het niet vast, of het vergaan van het schip hetgevolg is geweest van. een machine storing of van een fout in de navigatie De opvarenden vertelden, dat ze veer tig uur op de rotsen hadden doorge bracht, terwijl het schip langzaam zonkj eerst toen was de zee in zooverre ge kalmeerd, dat de reddingbooten van hel Portugeesche schip hen uit hun gevaar» lijke positie konden bevrijden. Defensie-zaken. Memorie vaat Antwoord. Hier volgt het slot van de Memorie van Antwoord aan de Eerste Kamer t>p da Defensie-begrooting. Goen „kernen". Het ligt niet ln het voornemen van den' min. te bevorderen, dat overal kernen/ aanwezig zijn van die volksgroepen, die vanouds hebben getoond betrouwbaar te zijn. Hij wenscht, zoolang niet het tegen deel blijkt, de weermacht te zien als een eenheid, welke trouw aan het wettig ge zag boven verdenking staat, en hij kan dan ook niet medewerken aan een maat regel, waardoor op bepaalde onderdeelen of groepen van militairen een stempel van onbetrouwbaarheid zou kunnen wor den gedrukt. De minister is voorshands van mee ning, dat thans voldoende instanties werkzaam zijn om toe te zien, dat ten opzichte van de defensieuitgaven de grootst mogelijke zuinigheid betracht wordt. Wat de vergelijking tusschen de mo- bilisatiekosten in België èn die in Neder land betreft, wijst de minister op Zwit serland, waar de kosten per dag berekend worden op rond 5 millioen Zw. frs. (2.1 millioen gulden). Aangezien het verleenen van verloven in geen geval de paraatheid van de weer macht mag aantasten, kan voor het te genwoordige bezwaralijk aan de zaken» verloven uitbreiding worden gegeven. Tegen het naar huis zenden van vaders van groote gezinnen bestaan be zwaren. Onbillijkheden zouden niet te vermijden zijn, o.m. omdat officieren, ka der en gespeclaliseerden van deze maat regel niet zouden kunnen profiteeren. Dienstplichtigen, die in het buitenland woonachtig zijn, en hun verlof thuia wenechen door te brengen, krijgen de verschuldigde vlsumkosten vergoed. In verband met verschillende ondervonden bezwaren, o.a. het verkrijgen van de be- noodlgde visa, het toelaten in bepaalde gebieden, enz., ls een regeling getroffen, waarbij bedoelde dienstplichtigen voor zoover zij Wonen ln een der oorlogvoe rende landen, met ingang van 1 Maart 1940 in het genot van groot verlof kun nen worden gesteld. De vervanging van de troepen, thana belast met de grens- en kunstbeveiliging, door andere troeepn, heeft de aandacht, van den opperbevelhebber. Terugkeer gemobiliseerd en. De minister kan mededeelen, dat ongeacht wat door verschillende Instan ties ter zake reeds ls verricht de re geering een commissie heeft samenge steld, welke opdracht heeft haar te advi- seeren omtrent het vraagstuk van den terugkeer van de gemobliseerden in het burgerleven, ihet Inbegrip van de even tueel te treffen wettelijke voorzieningen. De minister houdt omtrent de verstrek king van boter aan de militairen voort durend contact met zijn ambtgenoot van economische zaken. Vooralsnog zijn de kosten een bezwaar om tot verstrekking van boter over te gaan. DE VALSCHE AANKLACHT door VIOLETTE CARR. 18 Intusschen was het half vijf geworden toen zij de woning had verlaten en nu was het bijna zes uur, het begon al te schemeren. Fientje stond op een groot, bijna verlaten plein. Een groot, somber gebouw rees voor haar op. Sombere hoo- ge muren omgaven haar. In het midden was een met ijzer beslagen deur, links en rechts daarvan stonden de soldaten als wachtposten, terwijl op een bord het woord „Strafgevangenis" stond. Onwillekeurig sprongen de tranen in haar oogen en zij moest eerst even heen en weer loopen, tot zij zichzelf weer in bedwang had. Het was bijna een apart stadsdeel voor zich. Aan den eenen kant, ook op deze verlaten ruimte, lagen nog twee van die sombere gebouwen met de opschriften: „Kantongerecht" en „Arron dissementsrechtbank". Zy hep naar den overkant. Nu kon zij tien, dat achter den rpuur op een bin nenplaats hooge gebouwen oprezen, naar geestige gebouwen, die lange rijen van kleine, getraliede vensters bezaten, die een uitstekend kozijn hadden, zoodat de gevangenen niet naar beneden konden kÜken. Het was donker geworden, de straatlantaarns werden aangestoken, en uit al die kleine ramen kwam een zwak lichtschijnsel. Haar hart kromp Ineen, toen zij naar het troostelooze. grauwe gebouw keek. Zij had wel nardop kun- h'n huilen. Daar, ln een van die cellen 4«4'<r zoo'n vr«esel(1k traliewerk, daar zat Xaver. Daar zat hij en kon zelfs niet naar buiten kijken. Hij, de bergbeklim mer, die gewoon was over de vrije, witte gletscher te klauteren! Zij probeerde zich voor te stellen hoe hij daar op den rand van zijn krib zat en vertwijfeld de handen wrong, hoe hij tegen de muren $loeg. hij, die het zelfs in zijn huis vroegef niet uit had kunnen houden, zelfs in den winter niet. Wat moest hij lijden, hij zou ver teeren van helmwee. Zij hielden hem ge vangen als een moordenaar I Als een mis dadiger! Hem, die zoo goed was en zoo zacht met al zijn brute kracht. Xaver een moordenaar! Xaver, die eens een verdwaald geitje was nagesprongen, om het te redden. Daar! Achter die vreeselljke muren! In dat groote, doodstille huls, waar de mis dadigers zaten. Goed, dat het plein verlaten was, dat zich op Zondag hier niemand ophield en trouwens toch zelden iemand passeerde. Een van de torenklokken ln de omgeving sloeg acht. Twee volle uren had het ra- delooze meisje hier in een kring rondge- loopen en niets kon zij doen, tenminste vandaag zeker niet. Zij kon hem zelfs niet zien! Naar huis moest ze maar in ieder geval wist ze nu, waar ze hem kon vinden. Toen zij langs de schildwachten ging had zij het gevoel, dat ze haar na staarden. Toen liep zij weer naar de tramhalte terug. Zij moest naar huis. Over een uur zou de deur worden afge sloten. Het duurde lang eer de tram kwam en zij steeg in. Veel geld had zij niet meer, juist genoeg om de reis terug te kunnen betalen. Zij zat weer in haar hoekje, maar vergat heelemaal waar zij was. Steeds weer waren haar gedachten bij Xaver. Zou hij V* gedoeld hebben, dat zij voor de gevangenis had gestaan? Zou hij zich erg ongelukkig voelen. Hoe zou zijn cel er van binnen uit zien? De dui zenden gedachten die door haar hoofd gingen, deden haar geheel vergeten waar zij zich bevond. „Eindhalte. Allemaal uitstappen!" Zij stond op een plein, dat veel minder verlicht was dan de andere gedeelten van de stad en de omgeving was haar volko men vreemd. Misschien was zij te ver meegereden en zij vroeg den conducteur, die Juist bezig was de beugel van den tram om te gooien: „Conducteur, hoe kom ik ln de Lud- wlgstrasse?" De man lachte schel. „Wilt U naar de Ludwigstrasse? Dan bent U in de ver keerde tram gestapt, hie bent U in Gie- sing." „Groote hemel!" Fientje keek zoo verschrikt, dat de man goedmoedig antwoordde: „Nu, zoo erg is het niet, wij gaan dadelijk weer terug, stapt U maar gauw in." „IIJ, heb geen geld meer." „Ja, dat ls lastig, want zonder geld kunt U niet trammen, dan zult U op een andere manier zien thuis te komen." „Is het ver?" «Als U gaat loopen, hebt U gauw een klein uurtje noodig." „En hoe moet ik loopen?" „Het beste ls dat U de tramrails volgt en steeds maar rechtuit loopt, ook al buigt de rails soms naar een zijstraat af. De hoofdrails loopt rechtdoor, dan komt U er van zelf. De conducteur steeg ln en de tram vertrok. Fientje stond daar be vend ^alleen bij de eindhalte, terwijl de torenklok nu half negen sloeg Ze begon te rennen. Hemel lief. Een uur had de man gezegd en over een half uur werd de hulsdeur afgesloten. Bulten adem, met pijn in het hart van het hollen kwam zij eindelijk in de Schellingstrasse aan en juist toen zij aanbelde sloeg het negen uur. Den volgenden avond zat Fientje ln haar kamer en begon een brief te schrij ven. Verschillende keeren verscheurd? zij echter het begin en probeerde het weer opnieuw. „Lieve Xaver! Ik ben in Miinchen, ben alleen hier gekomme om dient öij je te zijn. Ik weet niet, wat lk moet doen, om bij Je te komme. Ik wil je zoo graag zien en Je zeggen hoeveel lk van Je hou, ik blijf je trouw en weet niet wat ik moet doen, de heele dag zou ik wel kunnen huiler. Ik heb zoo'n verdriet als ik aan je denk en ik niets kan doen om je te hellepe. Je FIENUE." Ook deze brief beviel haar maar half, doch zij schreef een enveloppe en deed hem er in. „Aan Xaver Kernbacher uit Pontresi- na, ln de strafgevangenis Miinchen, in de Ohlmühlengasse." Nu eerst viel het haar in, dat Xaver toch moest weten, waar ze was en op de rugzijde schreef zij als afzendster: „Jo- sephina Collina, bij meneer minister Schwedler in de Schellingstrasse 47." Toen zij de brief in de brievenbus wierp, bonsde haar hart en ze had een gevoel, als of ze een domheid had be gaan. Ze wist eigenlijk niet eens of Xaver wel ln dat gebouw zat en of haar brief hem zou kunnen bereiken. Nu was zij vol afwachting of er een brief voor haar kwam. Eindelijk waren de stukken uit Chur aangekomen en de rechter van instructie zat met zijn assistent de verschillende acten door te lezen. „Jongens, dat is een moeilijke kwestie. Hij ls een moordenaar, dat is vast. Na tuurlijk heeft hij Infanger uit Jalouzie neergeschoten, maar hij liegt. En wij kunnen hem alleen dan uitleveren, als het blijkt, dat hij werkelijk een moord, begaan heeft, maar niet wegens het schieten van een gems. Vrijlaten kunnen wij hem ook niet, want stel, dat hij het wel gedaan heeft. Heeft men de moeder in Pontresina nog niet aan, een verhoor kunnen onderwerpen?" Een ordonnans trad binnen. „De direc teur van de strafgevangenis stuurt U hierbij dezen brief, die voor Xaver Kern bacher bezorgd is." Het was de brief van Fientje, die de rechter nu in zijn hand hield en terwijl hij even een sigaret aanstak, las hij op den achterkant van de enveloppe de naam van de afzendster: Josephina Col lina. De assistent zei: „Dat is toch het meis je uit de bergen, die verklaard heeft, dat zij met Xaver Kernbacher verloofd was en die hem tijdens zijn arrestatie heeft verpleegd. Wij kunnen haar voor laten komen, nu wij haar adres weten, want toen wij haar als getuige wilden aan vaarden, verklaarde de vader, dat zij naar de stad was gegaan en dat hij haar adres niet wist. De rechter lachte gemoedelijk. „Kijk, waarde collega, er komt misschien ad wat licht in de zaak. Het meisje woont bij minister Schwedler in de Schellingstras se. Wij zullen eens even zien wat ag schrijft." iWordt vervolgd).

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Schoonhovensche Courant | 1940 | | pagina 2