v>
's Werelds loop
w
Regeering grijpt in
Zenuwachtig?
Plaatselijk nieuws
Predikbeurten
Marktberichten"]
Sambo de Olifant.
Nederland en de oorlog
tegen staatsgevaarlijke landgenooten
Een-en-twintig personen geïnterneerd
FEUILLETON.
3
MA AVPAG C ME1 194®.
steeds meer met hen In contact. Het len, teneinde te voorkomen, dat de oor-
Duitsche opperbevel meldt dat sterke log zich zal uitbreiden tot de Middel-
strijdkrachten, geholpen door de gealli- landsche Zee en Italië. De correspon-
eerde vliegers, herhaaldelijk de stellin
gen der Duitschers ten Noorden van Nar
vik aanvallen en dat het daarbij tot
luchtgevechten met Dultsohe Jachtvlieg
tuigen gekomen is.
Het frontverslag van het D.N B. beves
tigt, dat geallieerde strijdkrachten hun
actie thans op het gebied van ^Narvik
concentreeren. Geallieerde landingstroe
pen, aldus het D.NB., worden daarbij ge
steund door zeestrijdkrachten, die met
hun geschut ln de strijd ingrijpen om de
troepen te beschermen.
Omtrent de resultaten van deze ge
vechten is nog weinig nieuws voorhan
den. Het Britsche oorlogscommniqué be
paalt zich tot de mededeel ng. dat de
gevechten voortduren en dat de vijan
delijke luchtmacht in dit gebied geringe
activiteit ontwikkelt Het D.NB meldt,
dat Duitsche gevechtsvliegtuigen bij Nar
vik aan de geallieerde zeestrijdkrachten
en de geallieerde landingstroepen verhe
ien hebben toegebracht.
Te Stockholm verluidt aldus United
Press dat de Duitschers vele duikboo-
ten naar het Noorden van Noorwegen
gezonden hebben om de troepentranspor
ten van de geallieerden te belemmeren.
De fjorden van Drontheim en Namsos
worden thans als duikbootbases benut.
ZWEDEN'S NEUTRALITEIT.
Van belang voor Rusland
en Duitschland.
Het telegTaafagentschap der Sowjet-
dent verklaart, dat Roosevelt haast
maakt met de voorbereiding van zijn
voorstellen, omdat hij ze wil lanceeren
vóór Duitschland op een nieuw front met
de strijd is begonnen.
Mijnhardt's Zenuwtabletten maken U Spoedig
weer weldadig kalm. Buitje 40 en 7.5 cent.
VOOR 15.000 JUWEELEN GE9TOLEN.
Inbraak te Laren.
Gisteravond kwamen te Laren de heer
en mevrouw D. A. Blaauw—Voute te 0
uur na een autotochtje ln hun woning
aan de Derkinderlaan terug, die zij om
streeks 12 uur hadden verlaten. De heer
Blaauw stak de sleutel ln het slot van de
voordeur, doch het gelukte hem niet, de
ze open te krijgen. De keukendeur stond
open en het raam er naast ook en een
van de glasrin-lood-ramen was verbrij
zeld. ZIJ begrepen dus, dat er onraad
was.
Mevrouw Blaauw ging direct naar de
kafct op een der kamers van de boveh-
veföleping, waar haar Juweelen geborgen
waren. De kast was niet op slot geweest.
Uit de étui's waren alle sieraden verdwe
nen: gouden broches, twee kleine gou-
tJnie deelt rqAde, dat veertien dagen ge- den en 2uVeren armbanden en een paar-
leden te Moskou tusschen vertegenwoor
digers van Rusland en van Duitschland
een uitwisseling van inlichtingen inzake
de neutraliteit van Zweden heeft plaats
gehad; daarbij werd geconstateerd, dat
belde staten zich als geïnteresseerd be
schouwen bij het behoud van de Zweed-
sche neutraliteit
Benige bladen hebben berichten gepu
bliceerd, waarin werd beweerd, dat Rus
land aan Finland Wiborg had aangebo
den ln ruil voor de Aland-eilanden, ter
wijl Reuter op .1 Mei een bericht van zijn
correspondent te Parijs heeft gepubli
ceerd, waarin tfordt betoogd, dat de
Söwjet-Unle Finland heeft voorgesteld
Hangö en Wiborg terug te gev#i in ruil
voor de Aland-ellanden en Petsamo.
Het telegraafagentschap is gemach
tigd, te verklaren, dat al deze berichten
van lederen grond ontbloot zijn en van
begin tot eind verzonnen zijn.
DE SPOORLIJN WITTE ZEE—OOSTZEE
Reeds 160 K.M. aangelegd.
Twee derde deel van de spoorlijn Kan-
dalaksjaKemijarvl, welker aanleg een
van de punten van het Flnsch-Russische
vredesverdrag vormde, ls gereed geko
men. Dit gedeelte van de spoorlijn heeft
een lengte van 160 kilometer en loopt
tot Kuolajkrvl. De Jlussen zijn dus met
den aanleg van deze spoorlijn, welke
aansluiting geeft op de Moermansklijn,
reeds een heel eind op voormalig Finsch
gebied gevorderd.
DUITSCHE UNIFORMEN IN
MELKBUSSEN?
Een gerucht in België.
Te Brussel deed Zaterdag het gerucht
de ronde, dat de politie circa 300 Duitsche
uniformen ontdekt heeft aan de Bel
gisch-Duitsche grefis ongeveer ter hoog
te van Aken, op Belgisch grondgebied. De
uniformen zouden in melkbussen verbor
gen* zijn geweest. Van gezaghebbende
sljde te Brussel evenwel verklaart men
ten stelligste, dat dfze geruchten onge
grond zijn.
In verband met de publicatie in zeke
re dagbladen van dit bericht heeft het
Brusselsche parket een instructie geopend
tegen onbekenden wegens h|t publicee-
ren van berichten met een^adeelige in
vloed op de geest der bciolking.
ITALIË WERKT AAN ZIJN DEFENSIE.
Crediet van 8 milliard lire.
In de Italiaansche Staatscourant ls een
bealutt gepubliceerd, waarbij 8 milliard
Ure ls beschikbaar gesteld voor het de
partement van Oorlog, ten einde den
minister ln staat te stellen vóór 30 Juni
^buitengewone maatregelen voor de na-
tonale verdediging te nemen".
Ijzer van de seebodem.
Italië stelt alle pogingen ln het werk
om zijn voorraad ijzer uit te breiden Na
het sloopen van hekwerk in de Italiaan
sche hoofdstad en op andere plaatsen ln
deh lande tracht men thans de ladingen
Ijzer van verscheidene tijdens de wereld
oorlog gezonken of tot zinken gebrachte
schepen te bergen.
De pogingen zijn ln één geval reeds
met succes bekroond. E*n van /de ber
gingsvaartuigen is te Napels aangeko
men, zoo meldt Havas, met een lading^,
van tweeduizend ton ijzêr, die is opge^
Wscht uit het s.s. Kaseng-v dat in de we
reldoorlog door een duikboot voor Car-
thagena tot idnken is gebracht.
NIEUWE VREDESVOORSTELLEN
VAN ROOSEVELT?
De correspondent te New York van het
Wad „Chicago Daily News" heeft voor-
len collier.
Dit laatste heeft een waarde van on
geveer tienduizend gulden, de sieraden
6 k fl mille. ZIJ zijn allen verzekerd, doch
het zijn famillesieraden waaraan me
vrouw Blaauw zeer gehecht is.
Uit een woonkamer ls een geldkistje
meegenomen, waarin ongeveer f 128 aan
klein geld zat.
De politie heeft geenerlel aanwijzin
gen gevonden; ook geen vingerafdruk
ken.
OVERSTROOMINGEN IN SPANJE.
Uitgestrekte gebieden van Asturlë zijn
tengevolge van hevige regens overstroomd
Een deel van de Baskische spoorlijn ls
weggesleurd. De sneltreinen uit Madrid
konden Oviedo niet bereiken. Een deel
van het ln de bergen gelegen dorp La-
valle loopt tengevolge van het naar het
dal stroomende water, gevaar te worden
bedolven. Veel vee ls verdronken in de
rivieren. Tot nu toe is een persoon om
het leven gekomen.
Aulobusdienst over de Noord.
Eindelijk vergunning.
Alblasserdam. De N V. Reederlj op de
Lek heeft Zaterdag het lang verbelde
bericht ontvangen, waarbij de kroon con
cessie verleend voor het onderhouden
van een autobusdienst over de Noord-
brug te Alblasserdam. Het ligt in de be
doeling, met Ingang van de zomerdienst
regeling der spoorwegen, dus op 19 Mei,
de autobusdienst Vianen—Kinderdijk
Alblasserdam—Rotterdam te openen.
De tijding van de concessie-verleening
ls met vreugde begroet, vooral bU de
„Reederlj" zelve, want de beslissing van
de Kroon beteekent het voortbestaan van
de maatschappij Zaterdag wapperde dan
ook aan het kantoor te Kinderdijk de
driekleur.
Alblasserdam. Gevonden: sleutel, rij-
wlelbeïastlngmerk en «en paar roeiriemen
en sluitboom.
Het schooljubileum.
Ameide. Donderdag hoopt in de Ned.
Herv. Kerk Ds. M. van Grieken, van Rot
terdam, een herdenkingsrede te houden
ter gedachtenis van hét 60-Jarig bestaan
der Chr School De oud-leerlingen zullen
Vrijdag in de gelegenheid zijn, dit Jubi
leum te herdenken.
Eerste Hulp.
Ameide. Het examen voor de tweede
cursus E H BO werd afgenomen door dr.
Schroevers. dr.4%iphof en dr. Groes-
beek. Geslaagd zijn de dames Nel de
Groot, ïpljntle van Bruggen en Jo Lan-
gerak. en de heeren M de Kuiper. H.
Streefkerk Oz., A. v. d. Zijden, B. Rijn
hout en Fr. v. d. Heuvel.
Ameide. Zaterdag hield de postduiven-
vereeniging ..De Snelvlucht" haar eerste
wedvlucht uit Amèrsfoort, afstand 38
K M. De prijzen werden behaald door J
van Kek^m 1. 11e en 12e prijs; J van
Gelderen, 2e. 4e en 6c prijs; M van Leer
3e en 5e .prijs; H. de Gans 7e, 8e en 9e
£rijs; G. Zijvart 10e prijs.
Ameide. *$et ingang van heden is de
melkprijs met l cent per liter verlaagd,
de prijs is nu J.0 cent per liter".
Ziekenhuis verpleging Bergmmbacht-
AmmerstoL
Ammerstol. Vrijdagavond hield de
vereenigirlg voor ziekenhuisverpleging
Dergambacht-Ammerstol haar Jaarlijk-
gaderlng en wees op de goede onderlinge
verstandhouding ln de vereeniging en
in de federatie van de onderlinge zie
kenhuisverpleging in de omgeving. Het
speet den voorzitter, dat Lekkeykerk nog
steeds hierbij niet aangesloten was.
Hierna werden de notulen gekzen en
goedgekeurd en bracht de secretaris, de
heer Zijderlaan, verslag uit ovei^ het af-
gelcopen Jaar en deelde mede, dat het
de \ercenlging goed gegaan was. He^ le
dental is gestegen van 1879 tot 1887.
Daarna bracht de penningmeester, de
heer Malstede. verslag uit. Het voordee-
llg selac over het afgeloopen Jaar be
droeg f 1.528 95. het vorige slado was
f 314.14. met rente is de reserve thans
f 1 636 93. De aftredende bestuursleden
de heeren D. E. Hueting en C. J. Schilt
werd-.n zonder hoofdeihke ste.nmlng her
kozen De voorzitter dlelde mede, dat
het bestuur het noodzakelijk vond bij
het reglement toe te voegen Art 32 ln
vertend met de thans heersc..ende toe
standen. Mocht in ons land oorlog of
oorlogsgeweld plaats hebben, dan zou de
^vereeniging niet bij machte zijn het ri
sico van verpleging te dragen voor haar
leden. Hierop deelde de heer de Leeuw
den Bouter mede, dat er volgens hem
geen bezwaar tegen opname van dit art.
in het reglement was, indien de toepas
sing zoo soepel mogelijk zou zijn, daar
het mogelijk voor enkele gevallen zou
kunnen zijn, dat de vereeniging de las
ten zou moeten dragen. Het bestuur kon
zich met dit verzoek vereenigen, waarop
de bijvoeging van dit art. werd aange
nomen. Op de rondvraag werden nog en
kele verplegingsgevallen besproken, waar
na sluiting.
Arkel. De wijkverpleegster van het
Groene Kruis, zuster Oskam, is in gelijke
betrekking benoemd te Dalfsen (Over-
Usel).
Het tweede elftal van de plaatselij
ke voetbalvereenlging heeft zich uit de
competitie van de Dordtsche Bond terug
getrokken.
Herijk ran maten en gewichten.
Capelle a.d. IJaseL De herijk van ma
ten en gewichten zal Vrijdag 17 Mei
plaats hebben ln Keeten ln de openba
re school v.m. van 912 uur en n.m. van
13 uur; en voor het dorp op Maandag
20 Mei ln de openbare school vm. van
9—12 uur en n.m. van 1—3 uur.
Aanrijding.
Gouderak. Vrijdag kwam de hebr S.
met zijn auto tegen de z.g. langerol oprij
den. met de bedoeling de Dorpsstraat
in te slaan, toen Juist een bus van de
autobus onderneming „De Llssel" pas
seerde. Een botsing was ondanks krach
tig remmen onvermijdelijk. De personen
auto botste tejjen he Jïus en liep daardoor
eénige m'aterieele schade op. Persoonlij
ke ongelukken deden zich niet voor.
Zevenhuizen. Voor de cursus „genees
kundige behandeling slachtoffers lucht
aanvallen" hebben zich 8 dames opgege
ven.
30 uur, Ds. M. Hofman. Huwelijksinzege
ning.
OUD GEREF. GEM.
ICAPELLE ad. IJSSEL. Bermweglaan.
Voensdag 8 Mei, 'a avonds 7 uur, Ds. H.
Hot.
Da Costastraat. Donderdag 9 Mei, 's av.
0 uur, Ds. A. van'Zon.
PAARDEN EN VE*.
[STERDAM. 6 Mei. Ter veemarkt
|ren heden aangevoerd 382 vette koeien
trvan de prijzen wareit. le kwal. 82
2e kwal. 70—80, 3e kwal. 54—68 per
K.G. slachtgewicht, 45 melk- en kalf-
koeien f 180—260 per stuk; 63 vette kal
veren 2e kwal. 62—72, 3e kwal. 52—60. on
dermelkers 4048 per K.G. levendge-
wi(ht* 177 nuchtere kalveren f 610 per
stuk; 47 schapen f 18—25 per stuk; 432
varkens: vleeschvarkens, wegende van 00
110 K G. 71—72, zware varkens 70—71,
vette varkens 68—70 per K.G. slachtge
wicht.
iAngevoerd 2 wagons geslachte run
deren uit Denemarken.
CGRINCHEM, 8 Mei. Veemarkt. BIJ toe
nemende aanvoer en redelijke handel wa
ren de prijzen: Zware kalf koeien f 180—
230,^melkkoeien f 150—210, kalfvaarzen
f 1'ipi^lBO, gulste vaarzen f 90—140. stie
ren f 50—120. pinken f 4585. nuchtere
fokkalvëren f 8—12, natte zeugen f BO
SS, drachtige varkens f 75125, overloo-
perjj 1535, biggen f 1426.
UTRECHT, 4 Mei. Vee. Totaal aange
voerd 4490 stuks vee, w.o. 1500 runderen.
Stieten f 0.2834 per pond, handel rede
lijk. prijzen onveranderd; slachtkoeien
2e sport f 034—39. slachtkoeien 8e soort
f 0 2833 per pond. handel matig, prijs
houdend; vaarzen f 130—210. melkkoeien
f 140—270. kalfkoelen f 150—280, vare-
koeian f 90175, handel redelijk, prijzen
Iets hooger: 100 magere kalveren f 60—
—110, handel matig, zelfde prijzen; 1400
nuchtere kalveren f 69. handel redelijk.
Iets hooger; 430 magere varkens en
schrammen resp. f 3245. f 2432; 610
en f 16—24. handel redelijk, prijzen
\ooger; 100 magere schapen f 15
handel kalm. iets terugloooend; 350
>ldf lammeren f 6—9, handel kalm, prij-
NED. HERV. KERK.
AMEIDE. Donderdag 9 Mei, 's avonds
7.30 uur, Ds. M. van Grieken, van Rot
terdam. Herdenkingsrede van het 50-ja-
rlg bestaan van de School met den Bij
bel.
BERGAMBACHT. Uitgetredenen uit de
Ned. Herv. Kerk. Maandag 6 Mei, 's av.
7 uur. Ds. W Baalj. van Tholen.
CAPELLE ad IJSSEL Herv Geref.
Evangelisatie. Bermweg 362. Donderdag 9
Mei, 's avonds 7.30 uur, de heer W. van
DUk.
Herv. Geref. Evangelisatie. Bermweg
240 Donderdag 9 Mei. 's avonds 7 uur, de
heer C. Spreeuwenberg.
Geref. Evangelisatie „Rehoboth" Nij
verheidstraat 55 Donderdag 9 Mei, 'sav.
7 30 uur. dé heer J. Kars.
GIE8SEN-NIEUWKERK. Dinsdag 7 Mei
's avonds 7 uur. Ds. vroeglndewei, van
Loon op Zand Beroepen Predikant.
KRIMPEN ad. IJSSEL. Evangelisatie.
Noorderstraat. Dinsdag 7 Mei. 's avonds
7.15 uur, de heer J. Vijverberg, van Zeist.
GEREF. GEMEENTEN.
MOERCAPELLE. Dinsdag 7 Mei, n.m.
ts lager.
Zen
opgaVe: Naam
V oo tn a
Geboorte
b e r o e plll
OTER. KAAS EN EIEREN.
OUD^WATER. 6 Mei. Kaasmarkt. Aan-
partijen. 900 stuks. 4500 K.G. Prij-
csmerk le soort f 20—22, idem 2e
1819. Handel matig.
T-AMMERS. 4 Mei. Kaasmarkt.
17 partijen, 559 stuks, wegende
3913 K.è. Prijzen; met rijksmerk le soort
f 22—23, Idem 2e soort f 20—21. Handel
matig.
AARDAPPELEN. GROENTEN EN FRUIT.
SCHOONHOVEN, 6 Mei. Groenten- en
Fruitveiling Schoonhoven. Spinazie van
3 tot 5 cent, stoofsla van 4—6 cent, beid?
per K.G kropsla van 2 tot 4 cent per
krop: rabarber van 2 tot 3 cent per bos.
UTRECHT. 3 Mei. Ver. Groenten- en
Vruchter velling Utiecht en Omstreken.
Asperges wit f 555, idem blauw f 520,
raapstelen t 0.20—1.20. ra%Us f 1-4.40,
rhabarber f 1—6.10, wortels f 7—8 per
100 bos; komkommer geel f 10—20.40, id.
door m
JAN VAN LOCHTOP.
BIJ een oorlog gaat 't gewoonlijk zoo,
dat er één partij is, dit wint en een die
verliest. Dat is ook eerlijk en volgens
ieders verwachting, maar er is altijd ver
schil in die verwachtingen, omdat d«
beide partijen elk de overwinning ver
wachten en dat kan met het dapperste
leger en de zwaarste kanonnen toch nooit
bereikt worden.
Er moet dus een verliezer zijn, maat
dat feit wil men steeds soolang mogelijk
maskeeren. Toen in 1871 de Duitschers
al ongeveer voor Parijs stonden, bleven
de Franschen hoopvolle berichten uitge
ven en "overwinningen melden. Evenwel
blijven de tegenslagen niettegenstaande
alle bewimpeling en gedurfde leugens,
aan de landgenooten. van het betrokken
land niet onbekend en, als het zoover ls,
dan doet zich regelmatig hetzelfde ver
schijnsel voor dat even vreemd als af
doende ls. In het land, dat tegenslagen
krijgt, wordt men wrevelig, onrustig,
kwaad, opstandig en men eischt een of
fer. Het komt er minder op aan wie dat
ls, als 't maar 'n menschenoffer ls. tegen
een generaal, een minister, een vorst, de
een of ander keert zich de woede der
menigte en als die ongelukkige dan af
treedt of gevangen genomen of vermoord
is, dan is men tevreden en wacht verder
de loop der dingen af.
In Engeland ziet men het weer gebeu
ren. Het ls niet te ontkennen, dat Bri-
tannië tegenslagen heeft gekregen en
nogal duchtige ook. Hetgeen ieder kon
weten, 0at nu zou gebeuren is ook ge
schied, men verlangt een offer. Cham
berlain of liever nog de geheele regee
ring. Zijn deze maar de woestijn ingedre
ven, dan zullen de Engelschen weer met
vertrouwen de toekomst tegemoet gaan.
Nu is men daar ongerust over hetgeen
ln Noorwegen zich afspeelt en de vrien
den van Britannië bulten dat land zijn
angstig. In en buiten Engeland schijnt
men vergeten te zijn, dat bijna eenzelf
de drama zich in de vorige oórlog heeft
voorgedaan. De geallieerden hebben toen
eenzelfde eche geleden bij hun pogingen
om de Turken uit Gallpoll te verdrijven.
Tienduizenden levens van soldaten zijn
bij die pogingen omgekomen, maar zon
der eenlg resultaat. Toch hebben de ge
allieerden de overwinning -behaald. Ga
llpoll was niet anders dan een phase ln
de oorlog en Noorwegen zal vermoedelijk
niet anders blijken te zijn. Of de geal
lieerden daar stand houden, overwinnen
of teruggedreven worden zal op de eind
uitslag van de oorlog van geen invloed
blijken te zijn.
Engeland komt gewoonlijk eerst goed
ln conditie als het een paar hevige klap
pen heeft gehad, dan wordt de bokser
kwaad en slaat er veel krachtiger oplos
dan voor dien. Nu heeft het die stooten
te pakken en als nu de gebruikejljke of
fers gebracht zijn, als chamberlain en
nog eenlge onschuldigen verjaagd zijn,
dan 2al het gevecht met fellere woede
worden hervat. Vooral nu het land uit de
mond van zijn eersten minister verno
men heeft, dat thans tengevolge van de
voortgeschreden beschaving en techniek
mogelijk zal zijn, wat nog nimmer uit
voerbaar was een landing van vijande
lijke troepen ln Engeland.
groen f 13.20—22.50, sla f 1.56—8.50 per
100 stuks, andijvie f 2—14. nieuwe aard
appelen f 932. gele kool f 960. roode
kool f 9.10—12.10, postelein f 819, prei
f 39, snljboonen f 7085. winter spina
zie f 611, zomer spinazie f 3—9.50, uien
f 1—2.70, waschpeen f 3—0.50, winter
wortelen f 1.601.80, witlof f 513.70,
peterselie f 1034. selderie f 1036, to
maten f 42—64. aardbeien f 80—292, roo
de bessen f 360420 per 100 kg aard
beien f 0.205.00 per 100 stuks; perziken
f 12—29. kersen f 3.5b per 100 stuks.
ZWIJNDRECHT, 4 Mei Groentenveiling
Kropsla ,1 f 2—4, idem II 1.50—1.90 per
100 kroè; stoofsla 5 30—6.80 per 100 kg
rriijs (roo 1.50—3.30, -dem witpunt
2.60 per 100 bos; spinazie 3 604 30 per
100 kg Aanvoer radijs 88.160 bós, Slt
74.136 stuks.
■IM1A «Ia» _T ».vv»v iwi
kWH* agt Roosevelt binnenkort opnieuw eche vergadering in het Gebouw. De
poging uü doen de vredtf 'te herstel- voorzitter D. E. Hueting, opende de var
117. Nog steviger ging de slurf om den
boomstam en door het schudden rolden
de cocosndten om Sambo zijn kop. Doch
hij bemerkte er niets van ln zijn woede.
Doch hl) had er ook geen erg ln. dat de
mannen in dêh boom zich voorzichtig la
ger lieten
boom om
het laats
zakken, en toen Sambo den
lad, waren de mannen verdwe-
Hb en zUn helpers waren op
oogenblik uit den boom ge
sprongen. Wel had Sahib zich ern.tig be
zeerd, maar zijn sterke vrienden droe
gen hem voorzichtig weg. Sambo stond
nog steeds woedend aan den boom te
schudden, en begreep maar niet, waar
de mannen opeens gebleven waren, i
3 TWEEDE
fc.ijrt '3Lai) VuOrt ZUID-llOLLAND ut LTNACHT Schomahnvensehe Courant
MAANDAG G MEI 194®.
RADIOREDE MINISTER-PRESIDENT
DE GEER
De minister-president, jhr. mr. D. J.
de Geer, heeft Zaterdagmiddag voor de
rijkszenders en voor de Phohi-zenders de
volgende radiorede uitgesproken;
Met leedwezen moet ik u medeelen,
wat voor de Regeering onomstootelijk is
komen vast te staan, dat er onder onze
landgenooten eenigen zijn, wier geestes
gesteldheid en optreden zóó weinig in
overeenstemming zijn met den neutrali-
teitswll der natie, dat zij een gevaar vor
men voor ons land en dat tegen hen bij
zondere maatregelen zijn moeten worden
genomen.
Gij moet mij hierbij niet misverstaan.
Dat gedurende een oorlog de ééne bur
ger van 'n neutraal land meer sympathie
heeft voor déze en de andèr voor die
belligerente mogendheid, is een normaal
verschijnsel.
In den wereldoorlog
was het niet anders en gaf men daaraan
ln besloten kring ook ruimschoots uiting.
Een levendig temperament ontbrak daar
bij niet. Zelfs werd vernomen van fami
liebijeenkomsten, welke periodiek plach
ten te worden gehouden, maar nu tijde
lijk moesten worden stopgezet, omdat ze
altijd weer aanleiding gaven tot hevige
twistgesprekken over het goed recht van
de elkaar beoorlogende partijen. Een ge
vaar voor ons land stak ln dit alles niet
en het geloof aan onze neutraliteit werd
er nergens door aan het wankelin ge
bracht.
Maar het onderschei^ ls, dat al die pro
dit of pro dat pleitende burgers bovenal
waren pro-Nederlandsch. Hun vaderland-
sche gevoelens waren buiten geding. Hun
sjrmpathieën voor een strijdende partij
lagen in een ander, en lager, vlak. Om
het een§ duidelijk te zeggen; wanneer de
belligerent van hun voorkeur op een be
paalde dag onze neutraliteit geschonden
zou hebben, dan zouden 'zij zich bitter
ontgoochelt hebben gevoeld en zou de te
voren gekoesterde sympathie geleid heb
ben tot een te feller afkeer.
Thans ls dit bij de personen, waarop
Ik doelde, anders. Zij zijn
niet vóór alles: pro-Nederlandsch.
EU maken in het buitenland de eerlijk
heid van onze neutraliteitspolitiek ver
dacht. Zij ondermijnen het vertrouwen
ln onzen krachtigen wil tegenstand te
bieden tegen elke schending van ons
grondgebied, van welke zijde die ook
komt.
De beveiliging, welke voor elk der oor
logvoerende partijen ligt ln de paraat
heid van onze weermacht, breken zij af
en daardoor tevens de bescherming, wel
ke voor ons in die paraatheid ligt. En
wat het ergste is, de partijdigheid, waar
van zij ten onrechte en tegen beter we
ten ln, de Regeering betichten, beoefe
nen zij zelf.
DE HEERSCHZUCHTIGE
RENTMEESTERES.
Roman van den bekenden schrijver
VICTOR VAN DUKE.
14
Buiten, op weg naar de paardenstal
len, kwam hij Roberta tegen. Hij bleef
staan.
„Ik zocht U en heb wat met U te be
spreken, juffrouw Olbers!"
Zij keek hem vragend aan. „Goed,
mijnheer von Malten!"
Hij voelde, dat hij een beetje verlegen
werd, doch probeerde zijn zelfbeheer-
schlng terug te vinden en zei vlug: „Ik
heb nog eens over de zaak nagedacht en
verzoek U Wolner niet te ontslaan!"
Zenuwachtig trok Roberta haar wenk
brauwen op.
„Mijnheer von Malten, ik heb den man
«ijn ontslag reeds gegeven."
„Dan moet U het maar herroepen."
„Daardoor zal lk mijn respect tegen
over hem verliezen," bracht zij hiertegen
ln en hij hoorde duidelijk de ergernis,
die ln haar stem lag.
„O, neen, daar behoeft U niet bang
voor te zijn. Integendeel, de man zal
heel blij zijn met het feit. dat U van
meening veranderd is," vervolgde hij, van
plan in ieder geval zijn wil door te zet
ten. „"Wolner zal zich nu waarschijnlijk
wel wat meer in acht nemen en Hij
hield op. „Kijk, daar komt hij Juist aan.
Ik kan de zaak dus onmiddellijk met
hem in het reine brengen." Hij sloeg er
geen acht opl: dat Roberta iets tegen hem
fluisterde, doch wenkte den knecht bij
hem te kómen. Schoorvoetend kwam de
Zij zijn niet te vergelijken met de po-
litiseerende Nederlanders uit de jaren
van 19141918, maar met de verdwaas
de landgenooten, die aan het eind der
18e eeuw, in den tijd van de Fransche
revolutie, de donkerste uren brachten
over ons volk.
Reeds deze les der geschiedenis ver
biedt ons, hen ongemoeid hun gang te
laten gaan. Hun aantal is verdwijnend
klein. De Regeering weet, dat ongeveer
heel de natie staat achter haar loyale
en consequente neutraliteitspolitiek. Maar,
zooals Prediker 10 het ons leert,
ook één vlieg kan bederf
brengen
aa,n kostelijke apothekerszalf. Die vlieg
moet onschadelijk gemaakt.
Het is in overeenstemming daarmee,
dat in den afgeloopen nacht eeh maat
regel is genomen, waartoe de gelegen
heid biedt--het bepaalde in artikel 33 van
de Wet op den staat van oorlog en be
leg. f»
Dit artikel luidt aldus: „Het militair
gezag is bevoegd aan personen, wier aan
wezigheid voor de rust en de algemeene
veiligheid wordt geacht gevaarlijk te
zijn, het verblijf binnen het in staat van
beleg verklaarde grondgebied te ontzeg
gen en deze daaruit te verwijderen, of,
indien de mogelijkheid daartoe niet be
staat", en dit is het geval nu het ge
heele land in staat van beleg is hen
in bewaring te stellen".
Het ingrijpen.
Het militair gezag heeft 21 personen,
die voor de rust en veiligheid gevaarlijk
werden geacht, in bewaring gesteld. Het
heeft dit gedaan na grondige voorberei
ding en met groote nauwgezetheid. Me
nigeen, tegen wien voor den oppervlak-
kigen beschouwer vermoedens zouden
kunnen rijzen en wiens handelingen dan
ook ernstig zijn nagegaan, ls buiten den
maatregel gebleven, omdat geeperlei con
crete aanwijzing bestond voor het ge
vaarlijke van zijn optreden. Van deze 21
echter is komen vast te staan, hoofd
voor hoofd en op grond niet van eenig
politiek Inzicht, maar van persoonlijke
gedragingen, dat de veiligheid des lands
hun lntemeering gebiedt.
De Regeering is overtuigd, dat deze
daad van het militair gezag, die geheel
ln de lijn ligt van de sinds het uitbreken
van den oorlog constant door ons land
gevolgde politiek, door de overweldigen
de meerderheid van ons Volk met onver
deelde instemming zal worden begroet.
De heer_ Rost van Tonninfen
onder de gearresteerden.
Naar aanleiding van deze mededeelin-
gen van de minister-president kunnen
wij nog het volgende mededeelen:
Bij de gearresteerde personen bevin
den zich geen vreemdelingen. Wel zag de
regeering zich genoodzaakt om één lid
van de Volksvertegenwoordiging te ar
resteeren. te weten den heer Rost van
Tonningen.
Voorts behooren tot de geïnterneerden
de heer Kröller, kringleide* der N.S.B. op
de Veluwe, de heer Van Oort, bekend
door de publicatie van anti-semietische
geschriften en de heer Feij uit Rotter
dam.
Klaarblijkelijk is niet tegen één poli
tieke straomlng in het bijzonder opge
treden, daar tot de gearresteerden ver
der geen leidende figuren der Nationaal
Socialistische Beweging behooren.
De gearresteerden behooren tot diver
se politieke richtingen.
De regeering is opgetreden tegen hen,
die" op grond van wel overwogen fei
ten individueel een gevaar voor 't
lands veiligheid werden geacht.
De 21 personen zijn nog dezelfde nacht
en ln de loop van Zatefdag uit de ver
schillende plaatsen ln het land terstond
naar het voor hen bestemde internee-
ringskamp overgebfkcht.
De voorbereidende maatregelen hiertoe
waren reeds geruime tijd tevoren geno
men.
De namen der overige gearresteerden
zijn nog niet bekend gemaakt. Wij mo
gen echter veronderstellen, dat zich on
der hen majoor Kruijt en de heer Rid
der van Rappard bévlnden, van wie be
kend is, dat zij reeds jarenlang hebben
geijverd voor een rechtstreeksche inlij
ving van ons land bij Duitschland.
HET VRAAGGESPREK VAN
IR. MUSSERT.
Een telegram ter toelichting.
Het vraaggesprek, dat een Amerikaan-
sche radio-correspondente met ir. Mus-
sert, leider der N.S.B. had, was voor den
heer Mussert aanleiding een toelichtend
telegram te zenden naar zijn partijge-
nooten ln Nederlandsch-Indië.
Aan dit telegram, dat gepubliceerd
werd ln het „Nationale Dagblad" is het
volgende ontleend;
„1. Houding N.S.B. gekruiste armen.
Officieren uit het leger gegooid: dus
gekruiste armen. Of dacht men soms
franctlreurs?
Ambtenaren uit hun ambt ontagt.
Leden uit luchtbescherming gezK.
Overal uitgezet, dus eèmge oplossing
gekruiste armen.
Niet wij hebben weerkraent van ons
volk verzwakt, maar alj, die dit op hun
geweten hebben.
Soldaten ln het leger doen natuurlijk
hun plicht, dit valt buiten Iedere bespre
king, dus geen vraagstuk voor behoorlij
ke menschen.
2. Als Engeland wint, wint de inter
nationale demooratie, dan wordt ln ge
heel Europa fascisme uitgeroeid: dan
heeft de N.S.B. afgedaan, zeer eenvou
dig.
3. Als Duitschland wint net Italië, don
wordt geheel Europa nationaal-soeialis-
tisch-fascistisch; dan ls onze taak alles
te doen wat mogelijk tot opbouw in
nieuw Europa van nationaal-socialistisch
onafhankelijk sterk Nederland, onafschei
delijk verbonden met welvarend, sterk
verdedigd Indië."
Geen aanleiding tot maatregelen.
Intusschen heeft de voorzitter van de
Raad van Ministers geantwoord op de
vragen van het Tweede Kamerlid jhr.
mr. Van der Goes van Naters in verband
met het hierboven toegelichte vraagge
sprek.
De minister verwijst ln dit antwoord
naar bovenstaand verklarend telegram.
Daarin aldus de minister heeft ir.
Mussert doen kennen, dat de „gekruiste
armen" slaan op het feit, dat de officie
ren uit het leger gegooid zijn en dus niet
kunnen strijden. De censuur heeft „ge
gooid" veranderd in „gezet" en verder
verschillende passages, o.a. over „Brltsch
-Joodsche propaganda" geschrapt. Maar
zoowel in het aangeboden als ln het
doorgezonden telegram staan deze woor
den: „Soldaten ln het leger doen natuur
lijk hun plicht; dit valt buiten iedere be
spreking, is geen vraagstuk voor behoor
lijke menschen."
Met de laatstgeclteerde woorden, zoo
gaat de minister voort, is het interview
allerminst gerechtvaardigd. Een goed va
derlander zal, zelfs Indien hij onbillijk
behandeld meent te zijn, in de uren des
gevaars niet zijn armen kruisen, maar
desnoods in de nederigste functie zijn
plicht doen. Tot het nemen van bijzon
dere maatregelen tegen lr. Mussert geeft
echter het interview, zooals het nader
werd toegelicht, de regeering op dit
oogenblik geen aahleiding.
Levenslang op spionnage.
In tijd van oorlog: dood.
Verschenen is de memorie van ant
woord op het wetsontwerp houdende na
dere voorzieningen tegen het bekend
worden van staatsgeheimen en verhoo
ging van de maximumstraf op een aan
tal misdrijven tegen de veiligheid van de
staat.
In deze nota wordt voor spionnage de
mogelijkheid geopperd van levenslange
gevangenisstraf van ten hoogste twintig
jaren. Dezelfde straffen zijn voorgesteld
voor het misdrijf van artikel 97. (het ln
verstandhouding treden met een buiten-
landsche mogendheid met het oogmerk
haar tot het plegen van vijandelijkheden
tegen den staat te bewegen).
Beide wijzigingen hebben tot gevolg,
dat bij deze delicten, evenals thans reeds
het geval ls bij andere delicten, waarop
levenslange gevangenisstraf staat „ln ge
val van oorlog" (d.l. dus Indien oorlog
werkelijk ls uitgebroken) de doodstraf
zal kunnen worden opgelegd, Indien ge
pleegd ln een in staat van beleg verklaard
gedeelte van het rijk. Eveneens ls ln de
nota voorgesteld ook de voorbereidings
handelingen van het misdrijf strafbaar
te stellen.
Deze voorstellen neemt de minister
gaarne als verbeteringen van het wets
ontwerp over. Verder wil de minister
echter niet gaan. hoewel de meerderheid
van de commissie had voorgesteld de
doodstraf op deze misdrijven te stellen in
tijden van oorlogsgevaar. Dan wil«
de minister de strafmaat echter nog be
perken tot levenslang.
Boter, vee ep vleesch naar
België.
In plaats van Deensche
leveringen.
De Belgische minister van Economi
sche Zaken, de heer A. de Schrijver, en
zijn ambtgenoot van Landbouw, graaf
Ch. d'Aspremont Lynden, hebben Zater
dag een bezoek gebracht aan mr. M. P-
L. Steenberghe, onzen minister van Eco
nomische Zaken.
Aan een noenmaal, dat de miniate*- van
Economische Zaken zijn Belgische gasten
na de ontvangst ln kasteel Oud-Wasse
naar'heeft aangeboden, zaten ook aan
de Belgische gezant te 's-Gravenhage. de
heer Léon Nemry, de Nederlandsche mi
nister van Buitenlandsche Zaken en oud-
minister dr. F. E. Posthuma.
De ministers hebben gelegenheid ge
had. zooals dit van tijd tot tijd reeds is
geschied, van gedachten te wisselen over
de onderschelden economische en agra
rische aangelegenheden, waarbij de twee
buurlanden belang hebben. Onderwijl
hebben de wederzljdsche deskundige
raadslieden de verschillende hangende
actueele kwesties eveneens nader bespro
ken.
Te omstreeks vier uur ls het Belgische
gezelschap per auto vertrokken.
Te Brussel deelt men over dit bezoek
nog mede, dat vooral de situatie, die ln
Belgie is ontstaan door de bezetting van
Denemarken, onder oogen zal worden
gezien.
België voerde uit Denemarken boter,
vee en vleesch ln. Men hoopt, dat Neder
land die zal kunnen leveren. De beducht
heid der Belgische land- en tuinbouwers
dat Nederland België dan overstroomey
zal, hoopt men door een vaststelling van
minimumprijzen te kunnen voorkomen.
Deze zouden vooral voor bepaalde soor
ten groenten vastgesteld moeten wor
den.
Aan Nederland zouden ln ruil voor
vleesch en boter, producten der Ijzer- en
staalnljverheid geleverd kunnen woTden.
Men hoopt dat het mogelijk zal zijn
de coatingenteerlngen in het belang van
belde landen soepeler te maken.
RANTSOENEERING VAN STEENKOOL
Aflevering beperkt.
Met Ingang van 1 Mei is voor de afle
vering van vaste brandstoffen (d.z. steen
kolen, bruinkoolbriketten en petroleum-
cokes) een regeling van kracht gewor
den, welke hierop neerkomt:
Niemand mag ln het tijdvak van 1 Mei
tot en met 30 September 1940 meer van
de genoemde brandstoffen ontvangen,
dan de helft van hetgeen hij ln het tijd
vak van April 1939 tot en met Maart 1940
van zijn gewonen leverancier heeft ge
kregen.
Deze rantsoeneering moet bewerken,
dat ledereen zijn deel krijgt aan de ko
len en dat niet op 't eene punt een groo
te opeenhooplng komt en de ander geen
kooltje zou kunnen krijgen. Van eenlg
gebrek aan kolen ls op 't oogenblik niet
de minste sprake, maar er zijn reeds en
kele gevallen geweest, waarin bepaald*
instellingen buitengewoon groote bestel
lingen deden, die 't normale verbruik van
vorige Jaren yerre overtroffen. 'Hieraan
wil de regeering paal en perk stellen.
Handelaren mogen tot 30 September
generlei verplichtingen aangaan voor het
verkoopen of afleveren van vaste brand
stoffen na 30 September.
Aflevering van vaste brandstoffen
moet van 1 Mei 1940 af geschieden tegen
afgifte van een ontvangstbewijs, getee-
kend door den verbruiker. De handela
ren moeten deze ontvangstbewijzen tot
nader order bewaren. Zij kunnen deze bij
den betrokken dlstributiedlenst bekomen.
De handelaren moeten een lijst aan- r
man naderbij. Zijn gezicht was goedmoe
dig, maar lichtzinnig. In zijn oogen was
een eigenaardigen blik te zien, die de
inspectrice gold. Als een plompe, brcede
beer stond hij voor Achim von Malten.
Deze begon: „Je mag in je betrekking
blijven, Wolner, maar beloof me, dat je
zult probeeren, zooveel mogelijk je mond
dicht te houden, zoodat je niets zegt, dat
-voor iemand beleedigend kan zijn. Juf-
1 frouw Olbers wil het nog één keer met
je probeeren. Iemand heeft dit gevraagd
terwille van je vrouw en kinderen, daar
om wil juffrouw Olbers nog eenmaal ge
nade voor recht laten gelden."
Roberta bèet zich op haar onderlip.
Dat was een fraaiev geschiedenis. Langen
tijd was zij al doende om Wolner einde
lijk te ontslaan. Achim had het steeds
niet gewild en nu hij eindelijk „ja" had
gezegd, werd het ontslag weer Ingetrok
ken. Het liefst had zij eens een vloek ge
uit, zooals tenminste onder de knechts,
maar zij kende haar plaats, wist dat zij
rustig moest zijn en zich moest voegen
in hetgeen Achim von Malten tenslotte
wilde.
Verheugd zei Wolner: „Nu. dan ls al
les weer goed, mijnheer von Malten; mijn
vrouw was bijna gek van opwinding, ik
heb al gedacht, dat lk haar "naar een
gekkenhuis moest brengen. Zoo, ls er
Iemand geweest, di^/oor mijn vrouw en
kinderen gepleit het%? Fijn! Ik weet ook
al, wie dat geweest moet zijn. Mijn vrouw
heeft mij juist verteld, dat zij de belde
nieuwe dames getroffen had en dat zij
tegen één van beiden speciaal haar laed
had geklaagd. Die eene, die zulke mooie,
groote oogen heeft, zegt mijn oudje."
Achim von Malten dacht aan deze
mooie, groote oogen en lachte fijntjes.
Roberta Olbers schreef dit Jachje ojf
de berekening van Mariene, begreep
,nu ook, dat het haar gelukt moest zijn
O
Achim von Malten te bewegen het ge
geven ontslag weer in te trekken. Ook
dat zette zij op de berekening van Mar
iene. Zij keek den man aan en zei: „Dus
Wolner, wij zullen het samen nog eens
probeeren, je kunt nu wel gaan."
„Ik zou graag de belde dames willen
bedanken, mijnheer von Malten."
Achim knikte. „Je zult ze vandaag of
morgen wel zien, ik zal je dank over
brengen."
„Graag, mijnheer von Malten, en wilt
U dan tegen die eene juffrouw zeggen,
dat zij in mij een beschermer gevonden
heeft, die zich voor haar ln stukken zal
laten hakken, als het noodig mocht zijn."
Hij draaide zich om en ging weg. Toen
hij eenmaal buiten het» gehoor was, be
gon von Malten te lachen. Hardop en
vroolljk. Het was zoo grappig om ln Wol
ner een ridder te zien. Verwonderd keek
Roberta hem a^in. Sinds twee Jaar had
zij Achim niet zoo hooren lachen. Ook
dat scheen de gezelschapsdame op* haar
geweten te hebben, deze nietsnut met
haar alledaagsch gezicht en die afschu
welijke, groote oogen.
Zij kon, ofschoon het verstandiger ge
weest zen zijn, haar woede niet heele-
maal verbergen en zei: „Het grieft me,
dat ik plotseling opzij geschoven wordt
als iemand, die overbodig ls. En te meer
omdat mijn raadgevingen niet worden
opgevolgd en omdat lk voor zoo'n lom
perd als Wolner belachelijk wordt ge
maakt."
Achiip had even het gevoel, dat' Ro
berto gelijk had. Nog nooit was het voor
gekomen, dat hij een kwestie, die zij,
met zijn toestemming ln) orde had ge
maakt, had herroepen. Zij beheerde zijn
landgoed tot zij volle tevredenheid; hij
zelf had er de laatste twee Jaren heele-
maal geen interesse voor gehad en was
blij geweest, dat hij zich nergen* over
behoefde te bekommeren.
Hij antwoordde: „Zooals lk de zaak
thans aan Wolner had voorgesteld, hebt
U niets van Uw prestige verloren, juf
frouw Olbers, en dat is het voornaam
ste
HIJ groette haar vriendelijk en wend
de zijn schreden naar het park. omdat
hij voor het eerst sinds langen tijd het
verlangen had, hierin een flink# wande
ling te maken. Het was reeds laat in den
middag en de zon zonk al lager en la
ger, terwijl zij al haar gouden stralen,
die zij dien dag nog over had op het
kleine stukje aarde, waar Achim liep,
liet neerkomen.
Roberta keek hem na. zij begreep niet
hoe hij er plotseling toe kwam een wan
deling door het park te gaan maken,
daar hij het sinds lang vermeden had in
de omgevlnè van het slot te komen.
Steeds zat hij in zijn kamer en werd
plotseling weer vertwijfeld, evenals zijn
moeder. HIJ scheen echter opeens veran
derd en het was niet moeilijk de reden
hiervan te ontdekken. Deze reden heette
Mariene Werner en-het zou nu oppassen
zijn, anders zou het uit zijn met haar
toekomstplannen.
Zij ging naar het slot toe. In den lin--
ker zijvleugel tfewoonde zij drie kamers.
Niemand woonde hier Een van de dienst
boden van het slot hield de kamers
schoon, terwijl het eten eveneens uit de
slotlfeuken kwam Vroeger, toen, Rober
tas vaaler nog leefde, had zij met hem
samen in "het inspecteurshuis gewoond;
na zlfn dóód kwam zij in" het slot wonen.
Roberta opende de deur van haar wo
ning en deed deze achter zich op -slot.
ZIJ wilde niet overvallen worden; zij wil
de haar woede luchten, dat had zij noo
dig. Haar heerschzuchtige natuur ver
droeg geen onderwerping. En dat zij
Wolner weer ln dienst had moeten ne
men, beteekende voor haar een onder
drukking.
Zij stampte met de voeten op den
grond, hard, heel.hard, een man sou het
haar niet hebben gunnen veebeteren;
haar hooge rijlaarzen konden er geluk
kig tegen. Daarna gooide zij een kopje
van de tafel op den grond, het gerinkel
van de scherven deed baar goed.
Na dezen heldendaad wierp zij zich op
de oude lederen sofa, waarop haar /ader
stees zijn middagdutje deed en begon na
te denken. Marléne Werner scheen uiterst
gevaarlijk en zij moest dus terdege op
haar hoede zijn Op de een of andere
wijze moest haar verblijf hier onmoge
lijk worden gemaakt Als dat* met Achim
von Malten zoo verder ging. dan zou hij
over eenigen tijd heelemaal uit zijn le
thargie ontwaken, en hiaar mooie droom,
om hier heerscheres te |rordcn, door hu
welijk of testament, zou afgeloopen sijn.
ZIJ had altijd gedacht, dat zij zich on
misbaar had gemaakt, doch plotseling
voelde zij tjfvijfel bU zich opkomen, of dit
wel werkelijk het geval was.
Achim von Malten wandelde door het
park. HIJ ademde diep e'n langzaam en
vulde zijn longen met frissche lucht en
j-jthet was hem. alsof hij bij elke ademha
ling nieuwe krachten opdeed. HU keek
om zich heen. HU was alleen en strekte
zUn armen uit. Hoe heerlUk zou het rijn
om eens een lange rijtoer te maken. In
lang had hU niet naar zUn paard omge
keken. En hU begreep opeens niet, hoe
Jiet mogelUk was, dat hU het zoolang m
huls had kunnen uithouden. Mörgen
vroeg zou hU zUn paard laten «adelen,
morgen vroeg wilde hU eindelijk weer
eens rUden, al was hej dan ook tot aa
de grens van zijn bezittingen.
HIJ keerde terug, want BU roeUt
behoctte aan, om Mariene
(Zie volgende bladzlide
