DISTRIBUTIE PfeuilletqnT Borend» kiespijn.". Socialistische partgen onder commissaris. hlCUWS Binnenland 1 MAANDAG 22 JULI 1948 de capitulatie naar Duitschland gebrach te krijgsgevangenen zai geschieden naar gelang van de beschikbare vervoermid delen. Er is reeds een begin gemaakt. OOSTZEE-STATER WORDEN SOVJET-REPUBLIEKEN. AANSLUITING BIJ RUSLAND. Twee Oostzeestaten, Lltauen en Letland hebben zich Zondag tot Sovjet-republiek uitgeroepen en besloten, om aansluiting bij de Sovjet-Unie te verzoeken. Deze besluiten zijn genomen door de nieuwe volksvertegenwoordigingen dezer landen, die daartoe op hetzelfde tijdstip bijeenkwamen. Ook het nieuwe Estlandsche parle ment, dat op hetzelfde uur vergaderde, heeft de toetreding tot de Sovjet-Unie op de agenda geplaatst. Het voorstel wordt thans door een parlementscommissie be studeerd. In politieke kringen te Moskou neemt men aan aldus D.N.B. dat de Op perste Sovjet der Sovjet-Unie, die for meel over het opnemen der drie Oostzee staten als bondsrepublieken ln het ver band der Sovjet-Unie te beslissen heeft, dezer dagen te Moskou zal worden bij eengeroepen. De vergaderingen der drie betrokken parlementen te Kaunas. Riga en Reval, hadden ongeveer een gelijk verloop. Te Riga Werden 's avonds groote betoogin gen en optochten gehouden, waarbij voor de Sovjet-Unie werd gedemonstreerd. ENGELAND VERLOOR 27 VLIEGTUIGEN Op één dag. Het opperbevel der weermacht maakte Zaterdag bekend: Een duikboot meldt vijandelijke •cheepsruimte der koopvaardij met een Inhoud van 24.700 br. reg. ton tot zinken te hebben gebracht. Gevechtstroepen van het luchtwapen hebben ln- Zuid-Engeland en Schotland gelegen electrische centrales, opslag plaatsen, haven- en dokwerken, bene vens voorraadschuren, luchtafweerbatte- rijen en vliegvelden met goed succes aangevallen. Verdere aanvallen waren gericht op marine- en koopvaardijschepen voor de zuidkust van Engeland. Een koopvaardij- •chip van 5000 br. reg. ton werd door een voltreffer ln de grond geboord, drie andere koopvaardijschepen en een tor pedojager door treffers voor een deel zwaar beschadigd. Boven het Kanaal werden zonder eigen verliezen vijftien Britsche jachtvliegtui gen, twaalf van het type Defiant, twee Van het type Spitfire en een van het type Hurricane door onze Messerschmidt- Jagers tijdens luchtgevechten neerge schoten. Doordat nog zes Spltfire-jacht- toestellen neergehaald zijn, is dit aan tal in de loop van de dag tot 21 geste gen. Een Britsch vliegtuig werd door het afweergeschut van de marine neerge haald. Vijandelijke vliegtuigen hebben ln de nacht van 19 op 20 Juli Wederom talrijke bommen neergeworpen in Noord- en West-Duitschland. Verscheidene burgers werden daarbij gewond. Bij deze nachtelijke aanvallen zijn vijf Britsche bommenwerpers en wel drie door luchtafweergeschut en twee door nachtjagers neergeschoten. De totale verliezen van den vijand be droegen derhalve Vrijdag 27 vliegtuigen. Drie eigen toestellen worden vermist. BRrrSCHE MIJNENVEGER GEZONKEN. De Britsche admiraliteit heeft Zondag- avohd het verlies gemeld van de mijnen veger Crest flower, die door Duitsche vliegtuigbommen tot zinken ls gebracht. LICHTE ITALIAANSCHE KRUISER GEZONKEN. Gevocht bij Kandia. Zaterdag meldde het legerbericht van toet Italiaansche hoofdkwartier Bij het eiland Kandia is Vrijdag bij het aanbreken van de dag een gevecht van drie uur geleverd tusschen onze lichte kruisers „Giovanni della Bande Nere" en ,3artolomeo Colleoni", groot 5000 ton, en een Engelsche formatie, be staande uit twee kruisers van 7000 ton van het type Sydney, benevens vier tor pedoboot jagers. Ondanks het duidelijke overwicht van de vijandelijke strijdkrachten bonden onze kruisers de strijd aan, waarbij zij den vijand ernstige verliezen toebrachten De kruiser „Bartolomeo Colleoni" werd op een vitaal punt.getroffen*en tot be wegingloosheid gedoemd. Hij ging dap per strijdende ten onder. Men geloof-t, dat een deel der bemanning gered is. Onze bombardementsformaties hebben de vijandelijke vlootstrijdkrachten aan gevallen en herhaaldelijk met bommen 'bestookt, waarbij de kruisers herhaalde lijk getroffen werden. Een vijandelijk schip vloog ln brand en zonk. Al onze vliegtuigen keelden naar hun basis te- 'fat MALTA OPNIEUW BESTOOKT. Het 42ste legerbericht van het Itali- Mnsche algemeen hoofdkwartier luidt ais volgt; Onze vliegtuigen hebben by een nach telijk bombardement van geringe hoogte een torpedofabriek op Malta doeltreffend met bommen bestookt, waardoor gewel dige branden ontstonden. Al onze vlieg tuigen keerden behouden op hun basis terug. In Noord-Afrika werd een Britsch vliegtuig neergehaald en de bemanning, bestaande uit drie personen, gevangen genomen. In Oost-Afrika hebben onze vliegtui gen doeltreffende bombardementen uit gevoerd op de vliegtuigbasis van Buna -(Kenya), op de vlootbasis van Berbera en op de vijandelijke stellingen in het gebied van Kurmuk in de Engélsch- Egyptische Soedan. Een van onze vlieg tuigen keerde niet terug. Veilig en vlug als geen ander helpt hierbij altijd een poeder of cachet van Mijnharde. Mijnhardt s Poeders per stuk 8 ct. Doos 45 ct. Cachets, genaamd Mijnhardtjes Doos 10en50c. N.V. Pharmaceutische Fabriek A. Mijnhardt, Zeist. EIGEN SCHIP TOT ZINKÊN GEBRACHT Naar eerst thans bekend wordt, heeft de bemanning van het Italiaansche mo torschip „Romolo", groot 9870 ton, hr' schip op 10 Juli zelf tot zinken gebracht om het niet in Engelsche handen te la ten vallen. Het schip behoorde toe aan de Lloyd Triestino en was onderweg van Australië naar Japan. Bommen op Engelsche havens en fabrieken. Drie oorlogsschepen getroffen. In het legerbericht van Zondag deelt het opperbevel der Duitsche weermacht mede: Duitsche gevechtsvliegtuigen hébben op 20 Juli en in de nacht van 20 op 21 Juli vliegvelden^, haven- en tankinstalla ties in Zuid- en Midden-Engeland, als mede fabrieken bij Newcastle aangevaf- len. Door de neergeworpen bommen ont stonden branden en ontploffingen. Bij aanvallen op konvooien werden een vijandelijke kruiser en twee torpedoja gers getroffen en zwaar beschadigd. Hier bij schoten onze jagers tijdens luchtge vechten boven het Kanaal acht vijande lijke vliegtuigen neer. Een ander vijan delijk vliegtuig werd bij Rotterdam neer geschoten. Ln de loop van de nacht wierpen Brit sche vliegtuigen wederom bommen op Noord- en West-Duitschland en Neder land. De aangerichte materieele schade is onbelangrijk. Verscheidene bommen vielen ln een kleine Noordduitsche stad, waardoor zeven burgers gedood Werden. Bij deze nachtelijke aanvallen gelukte het negen vijandelijke vliegtuigen neer te schieten, waarvan zeven door luchtdoel- artillerie en twee door nacht jagers. Bij een aanval op Wilhelmshafen wer den vijandelijke vliegers door de sterke afweer tot vroegtijdig omkeeren gedwon gen. Vier van deze vliegtuigen werden door de luchtdoelartillerie der oorlogs marine neergehaald. De totale verliezen van de vijand be droegen gisteren 22 vliegtuigen. Vijf eigen vliegtuigen worden vermist. GIBRALTAR EEN EILAND? Berichten uit Gibraltar melden, dat de Engelschen een 4 M. breed en diep ka naal graven door de landengte van Gi braltar, om de rots van Gibraltar zoo noodig van het vasteland te scheiden. Verder wordt geschut van allerlei kali ber opgesteld en worden koortsachtig de fensiemaatregelen op alle gebieden ge troffen. Onder de Invloed van het laatste bombardement maakt de overbrenging der burgerbevolking voortgang. De men- schen bestormen als ln paniek de trans portschepen. GESCHIL OM 100 VLIEGTUIGEN. Fransch of Engelsch eigendom? .De Pransche ambassadeur Saint Quen- trbi, en de Britsche ambassadeur Lord Lothian, hebben naar Associated Press meldt, ieder afzonderlijk een bezoek ge bracht aan den vice-minister van Bui- tenlandsche Zaken, Welles, en hem ver zocht, de rol van bemiddelaar op zich te willen nemen in den tusschen Engeland en Frankrijk bestaande strijd om het eigendomsrecht op honderd vliegtuigen, die zich aan boord bevinden van het Fransche vliegtuigmoederschip „Beam en in de Vereenigde Staten zijn gekocht. De Fransche ambassadeur huldigt de opvatting, dat deze toestellen, die door Frankrijk zijn betaald, ook Fransch eigendom zijn. De Britsche ambassadeur is daarente gen van meening, dat de vliegtuigen door de Britsch-Fransche inkoopcommissie zijn gekocht en tengevolge van het Duitsch- Fransche wapenstilstandsverdrag Britsch eigendom zijn geworden. FRANSCHE OORLOGSBODEMS ONDER ENGELSCHE VLAG. Volgens een officieele mededeeling zul len thans alle oorlogsschepen, die in En gelsche en Schotsche havens liggen, in dienst van de Britsche marine worden gesteld. Den bemanningen wordt toege staan onder Engelsche vlag te blijven streden. NEDERLAAG OF VERNIETIGING. ENGELAND MOET KIEZEN. Een beroep op het gezonde verstand. Een zeer belangrijk gedeelte van de rede. welke rijkskanselier Hitler Vrijdag avond in de rijksdag heeft ultge ptoken, w d^t, waarin hij een laatste waarschu wing richt tot Engeland en dat land de gelegehneid nog geeft, een einde aan deze oorlQg te maken vóór de Duitsche aan val. Hitier sprak hier als volgt: „Ik hoor thans uit Engeland slechts één roep het is niet de roep van de %iassa, doch die van de politici dat de strijd moet worden voortgezet. De heer Churchill zal my ditmaal by wuze van uitzondering gelooven wanneer ik als profeet thans het'volgende zeg: er zal daardoor een groot wereldryk vernietigd worden ,eep wereldryk, dat ik nooit het voornemen had te vernietigen of ook watt te benadeelen. De voortzetting van dezé stryd zal slechts eindigen met de algeheele vernietiging van een der beide strijdenden. De heer Churchill kan ge- locvfen, dat dit Duitschland is; ik weet. dat het Engeland sal zyn. In dit uur voel ik my voor nhjn geweten verplicht nog eenmaal een beroeo te doen op het versland, ook in Engeland. Ik meen dit te kunnen doen, omdat ik immers niet als overwonn» e iets a«.doch als overwinnaar een beroep doe op het ge zonde verstand. Ik zie seen reden, die tot voortzetting van deze 3trgd zou kun nen dwingen. Tc betreur de slacntóffers, die hy zal eischen; ook italjn eigen vork tov ik ze willen bespareaVik weet,, dat r.fl'ioenen Duitsche manneV en jonge- li «pen in vuur geraken by ck. gedachte e'ndelijk de strijd te kunnen afbinden met den vyand, die ons zonder *e«nige grond voor de tweede maal de oorlog verklaarde Alleen weet, Jk, dat ook thuis vele vrouwen en moeders zyn, die on danks de grootste bereidwilligheid ook het laatste te offeren, toch met haar hart aan dit laatste hangen. De heer Chui- chlll mag nu deze verklaring weer af breken door te schreeuwen, dat dit slechts het product is van myn angst en van ipyn twyfel aan de eindoverwinning. Ik heb dan in elk geval myn geweten tegenover de komende dingen ontlast." AMERIKANEN WILLEN GEEN OORLOG. Wel materieele hulp. Uit een in Amerika gehouden enquête blykt, dat het volk der Vereenigde Sta ten in overgroote meerderheid nog steeds materieele steun aan Engeland wil ver- leenen ,doch beslist gekant is tegen deel neming van Amerika aan de oorlog. Drie en vyftig procent der antwoorden wensdhte uitbreiding der materieele hulp aan Engeland, 41 procent achtte de tegenwoordige hulp voldoende, 8 pro cent verlangde een vermindering van de bystand. Vyftien procent was voor deel neming aan de oorlog. By de republikei nen heeft het isolationistische standpunt de overhand. AMERIKA LEIDT PARACHUTISTEN OP. Volgens een mededeeling van het mi nisterie van oorlog der Ver. Staten zal by wyze van proef een uit twee officie ren en 48 man bestaan detachement pa rachutisten worden opgeleid. Aan het einde dezer maand zal dit detachement in samenwerking met een particulieren leverancier van parachutes een zesdaag- sche oefening houden. De parachute-troepen werden tot dus ver in Amerika dikwyis voor een militai re onbenulligheid gehouden. VERDERE DEMOBILISATIE IN ROEMENIE. De chef van de Roemeensche generale staf heeft de demobilisatie bevolen van nog een contingent troepen van naar schatting tweehonderdduizend man. Deze demobilisatie is Zaterdag ten uitvoer ge legd. Een zelfde contingent werd reeds een week geleden gedemobiliseerd. Kr. Rost vaa Tonningen benoemd. In een officieele verklaring, Zaterdag op de pe^safdeehng van het Rijkscom missariaat afgelegd, wordt een besluit van den Rij kscommissaris voor het be zette Nederlandse he gebied bekend ge- maakt^ waarbU is verordend, dat de so ciaal-democratische arbeidersparty (g.d. a.p.), de revolutionnair-sociahstische arbeiderspartij (za.arp.) en de commu nistische party Nederland .(c pm onder de uitsluitende leiding en het uitsluitend beheer van een commissaris Worden ge steld. op dezen commissaris gaan ter stond alle rechten en volmachten van de leiding zonder onderscheid of het gaat over afzonderiyke personen of colleges van personen over. Hy is gerechtigd alle vereischte maatregelen van organisato rische, personeele of flnancieele aard te treffen. Tot commissaris met de bovenomschre ven bevoegdheidskring is mr. Rost van Tonningen benoemd. Hij heeft de hem overgedragen bevoegdheid Zaterdag op ziph genomen. Een van de belangrijkste taken van dezen commissaris zal het zyn, de so ciale waarden en instellingen, die in de verschillende organisaties van de S.D.A. P. voorhanden zyn, voor de leden te be houden en bovendien onder gebruikmak, king van de zich thans voordoende nieu we mogeUjkheden nog aanzieniyk uit te breiden. In de loop van deze inwendige sanee ring en versterking zal aan de arbeiders de gelegenheid worden geboden, zich uit eigen krachten een nieuwe leiding te ge ven, die de groote idealen en doelein den, van welke de* pioniers van het Ne derlandsche socialisme vervuld waren, welker verwezeniyking echter door de internationale verwatering en rassen- vreemde beïnvloeding van de sociaal-de mocratische partyen sterk werd bena deeld, in volle omvang zal kunnen ver- werkeiyken Dit saneerings-proces moet door geschikte maatregelen van den com missaris tegen iedere- reactionnaire aan val van bulten af beschermd worden. DE REDEN TAN HET BESLUIT. Van bevoegde zyde verneemt het A3. P. byzonderheden omtrent de overwe gingen, welke tot de maatregel tegen de vroegere leiding van de socialistische partyen hebben gevoerd De internationale verbindingen van deze partijen met de internationalen, waren bekend, aldus de zegsman. Deze internationalen, welke veelal sterk on der Franschen en Engelschen Invloed hebben gestaan, waren 't Duitsche natio- naal-socialisme vyandig gezind. In het byzonder echter heeft het aan Duitsche zyde kwaad bloed gezet, dat de Neder- landsche socialistische partyen e? niet toe hebben kunnen besluiten deze ver bindingen met de internationalen tever- brekén of althans tijdelijk los te laten, toen in Augustus 1939 de oorlog uitbrak. De besprekingen met de internationalen, vooral de vertegenwoordiging van de S.D.A.P. bU het congres van de S.A.I. t# Parys, waren geschikt om de Nederlan ders te betrekken in een on-neutrale, anti-Duit iche strooming. De critiek wel ke hiertegen te lande is geuit, heeft in de boezem der 8.DAP. geen werfklank gevonden. Een tweede reden voor de thans geno men maatregel ris de systematische anti- Duitsche hetze, welke ln die kringen is gevoerd. Deze hetze dateert niet van het begin van deze oorlog; 'toen is zy inte gendeel onder aandrang van <de regee ring verminderd. De hetze is sinds Jaren stelselmatig gevoerd. Men kan zeegen, dat de betrokken partyen sinds 1939 ln openiyke vyandschap tot Duitschland stonden. In de derde plaats was de leiding der partyen sterk doortrokken van Joodsche elementen, die daar een veel grootere rol speelden, dan door het percentage van de aangesloten Joodsche arbeiders werd gerechtvaardigd. Een en ander is reden geweest om de partyen onder het bewind van een com missaris te stellen. Opgemerkt dient te worden, dat zy niet ontbonden zyn, maar zich mettertyd zelf een nieuwe leiding zullen kunnen geven. RADIO-REDE VAN MR. ROST VAN TONNINGEN. De pas benoemde commissaris voor de SD.AP., de R.S.AP. en de C.P.N., mr. M. M. Rost van Tonningen, heeft Zater dagavond een radiorede gehouden, waar in hij o.a. zeide: De gebeurtenissen der laatste weken hebben in het byzonder de Sociaal-De mocratische Arbeidersparty en het Ne- derlandsch Verbond van Vakverenigin gen in hun diepste wezen beroerd. In deze organisaties hebben Neder- landsche arbeiders en arbeidsters tien tallen jaren voor hun socialistisèh ideaal gestreden. Ontzagiyke offers zyn ge bracht ter verwezeniyking van die idea len, welke belichaamd zijn in de herin nering aan Pieter Jelles Troelstra. Ieder Nederlander, die onbevooroor deeld de arbeid van de laatste halve eeuw in vogelvlucht overziet, zal tot de erkenning komen, zeide spr., dat zoowel in de S.D.A.P. als in het N.V.V. menig ideaHst even hard voor de lotsverbetering van den arbeider heeft gestreden, als in het volksche socialisme onzer dagen. Maar eveneens dwingt deze terugblik ons tot de erkenning, dat het Ideaal zelf, de verwezeniyking van een socialistische gemeenschap niet werd bereikt. Het is, vervolgde spr., een dwingend gebod voor de Nederlandsche volksge meenschap om de arbeiders, die in de 8.D.A.P. en in het N.V.V. zijn samengevat, in de gelegenheid te stellen uit de kracht van hun eigen persoonlijkheid de weg tot het nieuwe Europa te vinden. Waarom? Waarom, ging mr. Roet van Tonningen voort, werd nu vandaag de leiding van de oude SD.AP. van haar functie ont heven? Deze leiding heeft, volgens spr. de stuwkracht gemist om het diepe langen der arbeiders naar maatschap**, ïyke vernieuwing ook maar in eenigszjn. voldoende mate te bevredigen, zy heeft in dé politieke strijd zoo zeer haar be. ginselen verzaakt, door het aangaan ?m coalities met partyen van een lUnrecht tegengesteld beginsel, dat van haar niet te verwachten was. dat zy die vernieu. wing zou kunnen leiden. De weg naar een betere toekomst kso door nieuwe leiders gewezen worden, die van onderop uit de rijen der arbeider» voortkomen. Een socialistische arbeidersklasse dient vervolgde spr. aan elk bewind de y0\, gende eischen te stellen: 1. Het onmiddeliyk ontwerpen van een arbeidspian voor het Nederlandsche volk dat de productie voor de eigen behoeften in de toekomst binnen de wordend» Europeesche gemeenschap zal waarbof, gen. 2. Dé inschakeling van alle arbeiden ten einde de werkloosheid op te heffen en een gewaarborgde vacantie, met b». houd van loon, te kunnen invoeren. 3. De organisatie van ontspanning don de opening van reisgelegenheid in den vacantie-dagen. Met den laatsten eisch betreden wij het gebied van de cultuur. Het zou een miskenning zyn van hetgetie wat N.V.V, en 8.D.A P. hebben tot stand gebracht, als wij aan de cuituurarbeid van de so cialistische arbeiders zouden voorbygaan die reeds thans verwezeniykt ls in d< ontwikkelingsinstituten en ontspaaninf» groepen, in hun kunstbeoefening, hun ontspanningshuizen, hun natuurvrien. denwerk en zeker niet in het minst 1» hun jeugdbeweging. Mannen en vrouwen kunnen in g* meenschap by de geboorte van een nies. we tyd de scheppingen van de gemeëo in hun volkt tot nieuwe hoogten op. voeren. Doch voorwaarde voor scheppingen ii de eeuwige vernieuwing van de aard na bevrijding van troebele invloeden, dit haar bedreigen. Hoezeer men ook moet erkennen, vex. volgde spr. zyn rede, dat de arbeidsbe* weging in tal van sociale maatregelen, als ziekte-, invaliditeits-, ongevallen- en ouderdomsverzekerlng concessies aan het kapitalisme heeft afgewrongen, zoo ,U toch aan die eene eisch niet voldaan, di» elke socialistische gemeenschap moet stellen. De eisch, dat niet de ouderdom ntaar wel het tijdstip, waarop de mensch afgewerkt is, zyn recht op een arbeid* pensioen bepaalt. Voor de Jeugd moet aan de ander» rijde de eisch worden verheven, dat e«a socialistische gemeenschap niet tea dulden, dat zy door gebrek aan m*U- rieele verzorging, lichamelyk wordt verminkt of door cultureele honger gee* teiyk verdort. De na-oorlpgsche jeugd begreep, dit Troel3tra s profetische woorden van 1914 haar richtsnoer moesten zyn; dat de na tionale gedachte de nationale geschillen moest overheerschen, dat het socialism» opnieuw doorgrond en gefundeerd moei» worden. En toch, vervolgde mr. Rost van Ton ningen zelfs in eigen rijen heerscht thans ontevredenheid over dat wat uit- eindeiyk bereikt werd, want de span ning der eerste Jaren is verslapt en n* 1922 is het langzaam bergaf gegaan. D» adem van een nieuwen tyd moge de ar beidersjeugd met frissche kracht ver vullen. Het ls onmerkbaar, dat de socia listische jeugd naar nieuwe bindingen en nieuwe vormen tast. Als hier hulde ls gebracht aan het vel» goede, ging spr. verder, dat de moderne arbeidersbeweging tot stand gebracht heeft, dan zit daarby de bedoeling voor, om het geheele bezit aan materieele en cultureele goederen dezer arbeidersmas sa s te beschermen tot de tyd, dat een nieuwe leiding uit de eigen rijen zal op staan. Als politieke organisatie hebbende verschillende organisaties opgehouden te bestaan. Als deelen der groote Nederlandsche volksgemeenschap met een eigen karak ter, een eigen vorm van cultuur en een eigen levensstyi hebben deze arbeiders massa's onbetwistbaar recht op hun geesteiyke en materieele eigèndommen. In de eerstvolgende dagen zullen, al dus deelde spr. medé, de technische maatregelen bekend worden gemaakt, die noodzakeiyk zyn, om het deelge nootschap van de arbeiders aan hun organisaties vast te leggen en om te overleggen, hoe de sociale en cultureele opbouwarbeid uit hun binnenste het best kan worden gewaarborgd. By het ont werpen der plannen zal het initiatief aan de organisaties zelf worden gelaten. Aan de arbeiderspers en de arbeiders radio zullen de eigen krachten biyveo verbonden. Voor zoover de flnancieele nood, die de arbeiderspers en de arbeidersradio heeft bezocht, het niet strikt noodzakeiyk ma ken, zal in het personeel geen. wijziging worden gebracht. Moge, besloot spr., dan spoedig in nieuw Nederland de socialistische ge meenschap waarvoor zoovelen streden worden verwezeniykt. Mogen de socia listen uit alle bewegingen elkander de hahd rUken, 3 TWEEDE blad. NIEUWSBLAD VOOR ZUTD-HOLLAND EN UTRECHT Seneonhevenache Courant MA/1NDAG 22 JULI 1M0 UM7 VERKRIJGBAAR IS. artikel en bon HOEVEELHEID OELDIO Brood Bon no. 71 t/m 80 100 gram per bon t/m 28 Juli Bloem Bon no. 90 Vi p. bloem, zelfrijzend bak meel,rogge meel of boek- weilmeel t/m 9 Aug. Boter of Vet Bon no. 67 en 68 V» pond boter, margarine of vet op elke bon t/m 28 Juli RiJ»t Bon no. 95 pond rijst of rijstemeel t/m 11 Aug. Maizena, enz. Bon no. 105 1 ons maizena, griesmeel, puddingpoeder of tapioca t/m 11 Sept. Macaroni Bon no. 110 1 ons macaroni, spaghetti of vermicelli t/m 11 Sept. Havermout Bon no. 100 Vi pond havermout, gort of grutten t/m 11 Aug. Suiker Bon no. 80 1 kilogram t/m 25 Juli Koffie, Thee Bon no. 85 H ons thee of H pd. koffie t/m 2 Aug. Petroleum Zegel Periode 3 2 liter t/m 11 Aug. HEDEN GRUTTERSWAREN OP DE BON. Heden wordt een aanvang gemaakt tnet de distributie van alle soorten rijst, rystemeel, gort, havermout, havervlok ken, grutten, maïzena, griesmeel, pucf- dingpoeders, macaroni, spaghetti en ver micelli. Gedurende het tydvak van 22 Juli tot en met 11 Augustus a s. geeft de met „95" genummerde bon van het algemeen dis tributiebonboekje recht op het koopen van 250 gram ryst of rijstemeel. De met „100" genummerde bon geeft gedurende genoemd tydvak recht op het koopen van 250 gram havermout of ha vervlokken of gort of grutten. Voorts geeft gedurende het tUdvakvan 22 Juli a s. tot en met 11 September a s. d» met „105" genummerde bon van het algemeen distributiebonboekje recht op het koopen van ÏOÖ gram maizena of griesmeel of puddingpoeder. noodig is voor fyen, wier inkomen bene den de vastgestelde norm blijft (n.l. f 1000f 1900 voor 1—10 gezinsleden) ter vormen en nu van den slager vragen hen aan dezen voorraad rauw vet of reuzel te helpen. Het bureau van de Nederlandsche Bla- gersbond vestigt er de aandacht op, dat men in dezen het onmogeiykc van den slager vraagt. Immers de slager heeft geen grooteren voorraad rauwe reuzel en rundvet dan de wekelijksche slachting van vee hem oplevert. Versch rundvet kan niet meer uit het buitenland worden ingevoerd zooals voor deh oorlog het geval was. De slager is genoodzaakt zyn weke- ïykschen voorraad rauw vet en reuzel zoo goed mogelijk bij het vleesch onder de klanten Je verdeelen. en het is dus heel normaal, dat men by een pond vleesch niet meer dan een ons vet kan krUgen. Deze werkeiykheid heeft het publiek te aanvaarden en het is niet billijk om van den slager levering te vragen, waartoe hy beslist niet in staat ls. PETROLEUM-RANTSOEN GEHAL VEERD. Met het oog op de vooraad petroleum, welke thans voor huishoudeiyk gebruik beschikbaar is, is het noodzakeiyk ge bleken, de geldigheidsduur van de toten met Zondag 28 Juli geldig verklaarde met „periode 3" gemerkte petroieumze- gel, te verlengen tot en met Zondag 11 Augustus. Dit beteekent, dat bij het verbruik van de op den thans geldigen petroleumzegel X 1UUU1 V UU1 X'U "V* ii - bekoming van g„edkoop= boter. ot mar- garlne. zy wier gezinsinkomen boven die norm komt, behoeven dat niet in cyfers op te geven. RAUW VET EN REUZEL VRU. Na de publicatie van de distributie maatregelen ten aanzien van boter, mar garine, spysolie en vet, Is by velen de vraag gerezen, of rauw vet en rauwe reu zel ook onder de bepalingen vallen. Daar deze twee vetsoorten, volgens de Waren wet, tot de categorie vleesch worden ge rekend, zullen zy niet worden gedistri bueerd, zoodat men dus niet verplicht ls een deel van de toegestane hoeveelheid boter of margarine voor gebruik in de keuken aan te wenden. Het eventueele tekort op het boter- of margarine-rant soen kan dus worden aangevuld met Wat deze puddingpoeders betreft, word^ rauw vet of rauwe reuzel of spekvet. In He aandacht er op gevestigd, dat onder de distributieregeling slechts vallen pud dingpoeders, welke vervaardigd zyn van of hoofdzakeiyk bestaan lilt producten bereid uit granen, ryst of tapioca. Gedurende het tijdvak van 22 Juli tot én met 11 September zal voorts de met „110" genummerde bon van het algemeen distributiebonboekje recht geven op 100 gram macaroni of vermicelli of spag hetti. DE VETKAARTEN. In de enquêteformulieren, ter verkrij ging van distributiekaarten voor boter, margarine enz., komt de bepaling voor, dat daarin moet worden opgegeven het vastgesteld zuiver inkomen volgens de aanslag van het jaar 1938. Wij vestigen er de aandacht op, dat zulks alleen het bericht van Maandag óver de boter- distributle werden reuzel eh rquw vet niet genoemd, hetgeen al dadegljk de cbnclusie wettigde, dat deze artikelen vrij bleven. 8LAGERS HEBBEN GEEN VOOR RAAD VET. Men elschte niet meer dan normaal. Nu de distributie van gesmolten veten reuzel en boter is ingevoerd en rauw vet en rauwe reuzel niet onder deze distribu tie zyn betrokken, wordt van de zyde van het publiek een sterke aandrang op de slagers uitgeoefend om rauw vet en reuzel te leveren, vaak ln hoeveelheden veel grooter dan voor direct gebruik noodzakelijk. Er zijn consumenten die nameiyk een zekeren voorraad willen heid volstaan moet worden tot en met 11 Augustus. Voorts wordt er op gewezen, dat de met „periode 4" gemerkte petroleumze gel niet geldig zal worden verklaard voor het koopen van petroleum. Laatstbedoel de zegel zal düs vernietigd kunnen wor den. EXTRA broodkaarten VOOR LANDARBEIDERS. Gedurende de hooitijd. Naar aanleiding Van ingekomen ver zoeken heeft het Centraal distributiekan toor bepaald, dat aan landarbeiders of zelfstandige kleine boeren extra brood kaarten voor 100 pCt. mogen worden verstrekt, echter uitsluitend in de hooi- tyd. Het einde van de hooityd ls gesteld op 10 Augustus. Na die datum .kunnen deze arbeiders slechts aanspraak m^ken op een extra rantsoen van 50 pCt. Dit geldt ook voor de overige categorieën van landarbeiders ln loondienst of in eigen bedrijf. Dezen komen uitsluitend voor een extra broodrantsoen van 50 pCt. in aanmerking. MEER ROGGEBROOD PER BON. Het verschil .in hei 'droge-atofgehalte tusschen roggebrood .en ander brood, heeft aanleiding gegeven om te bepalen dat iedere enkele boa van het broodbon- boekje recht zal geven op het koopen van 125 gram roggebrood. Vóór alle an dere broodsoorten blijft het gewicht, dat per enkelen bon van het broodbonboekje kan worden gekocht, 100 gram. De bonnen, welke op 28 Juli ftog niet gebruikt zyn, biyven nog tot en mét 1 Augustus a.s. geldig. BROOD VOOR HOTELS, ENZ. Tot dusver kqnden de hotels, café's en restaurants enz. de voor hun bedrijf noo- dige hoeveelheid brpod van hun leveran cier betrekken, zonder dat zy hiervoor bonnen behoefde in te leveren. Met in gang van heden 22 Juli, is dit niet meer toegestaan. De hotels, café's enz. kunnen van nu af uitsluitend brood bij hun leveranciers betrekken tegen inlevering van losse bon nen, welke op aanvraag bU de plaatse lijke distributiediensten verkrijgbaar zijn. Losse broodbonnen zullen door de distpi- butiediensten uitsluitend worden ver strekt voor de behoefte van de hotels, café's enz. in Juli. Tegeiykertyd met de aanvraag voor losse broodbonnen moeten de hotels, éa- fé's enz. een aanvrage indienen ter ver krijging van een toewyzing, waarmee zU de behoeften in Augustus zullen kunnen dekken. Bij deze aanvrage moet worden aangetoond, hoe groot het broodverbruik was in Augustus 1939. Er zal maximaal 75 pCt. van dit verbruik worden toege wezen. Tot nader aankondiging mag in de hotels, café's enz. aan het publiek nog brood worden verstrekt, zonder dat hier voor de bonnen van de gasten behoeven tejworden ingenomen. ZIEKEN KRIJGEN ROOM. Nu een verkoopverbod voor room is af gekondigd, is een. voorlooptge regeling getroffen voor hen, die op medisch voor schrift room moeten gebruiken. ZU kun nen zich daartoe wenden tot hunnen ge wonen leverancier, ogder overlegging van een verklaring van zUn huisarts of spe cialist, dat het gebruik van de daarin vermelde hoeveelheid room dageiyks voor den betrokkene noodzakeiyk is wegens zyn gezondheidstoestand. De leverancier mag, indien hy produ cent van zuivel- en melkproducten is, voor dit doei room bereiden en afleve ren, indien daartoe schriftelUke vergun ning ls verleend, door den directeur der afdeeling zuivelcontrole der Nederland sche Zuivelcentrale in de betrokken pro vincie. Aan deze vergunning kunnen voorwaarden worden verbonden. Indien de leverancier niet zelf produ cent ls als vorenbedoeld, kan hij deze room na overlegging van de medische verklaring betrekken van een producent, die voor de bereiding en aflevering ver gunning heeft verkregen NEDERLANDERS IN HECHTENIS GENOMEN. WEGENS BEHANDELING DER DUIT- SCHERS IN 1NDIE. Postzending voor koloniën ge staakt. Het ANP. meldt: Terwyi de Instanties van de Duitsche weermacht en van het Duitsche burgerlijke bestuur zich van het oogenblik der Nederlandsche capitulatie af moeite hebben gegeven, de betrekkin gen tusschen het Duitsche Rijk en de Ne derlanden in vreedzame banen te leiden en het herstel van de normale verhou dingen te bespoedigen, heeft de regeenng in Nedcrlandsch-Indte niet opgehouden zich op byzonder Duitsch-vUandige wy ze te gedragen en zonder rekening te houden met de verhoudingen in het moe derland maatregelen in stand gehouden, welke door het Duitsche Rijk niet lan ger voorbUgezien en geduld kunnen wor den. Nadat tot op heden in Nederlandsch- Indie meer dan 2000 Duitschers, waar onder vrouwen en kinderen, geintemeerd gehouden en op de smadeiykste wUze be handeld werden, heeft men zich thans van Duitsche zijde genoodzaakt gezien, te genmaatregelen niet langer uit te stel len. Dientengevolge is Vrijdag een aantal Nederlandsche onderdanen, die voor het grootste deel met het koloniaal bestuur in betrekking staan, in hechtenis genomen. Het zal van het inzicht van de beslis sende krachten in Nederlandsch-Indië afhangen, hoelang deze toestand gehand haafd moet biyven. De aanneming van postzendingen voor de Nederlandsche koloniën is tot na der order gestaakt. DUITSCHE RECHTERLIJKE MACHT. Voor bepaalde strafzaken in Nederland. Het Zaterdag verschenen verordenin genblad no. 12 bevat een verordening van den rykscommissaris voor het bezette Nederlandsche gebied betreffende de Duitsche rechteriyke macht voor straf zaken. Par. 1 houdt in, dat voor het bezette Nederlandsche gebied de Duitsche rech terlijke macht voor strafzaken wordtin- gesteld. Haar organen zUn het Duitsche landgerecht en het Duitsche hoogge rechtshof in het bezette Nederlandsche gebied, alsmede, voor beide gerechten gemeenschappeiyk, het Duitsche open baar ministerie. De voorschriften betreffende de be voegdheid van den Duitschen krygsraad en van de bijzondere rechtbank voor strafzaken voor leden der S.S. en voor do leden der politieorganisaties met een by- zondere taak, blijven onaangetast. Volgens par. 2 zijn de Duitsche ge rechten met uitsluiting van* de Neder landsche rechteriyke macht bevoegd om delicten, die door Duitsche of voormalig Duitsche staatsburgers of door staats burgers van het protectoraat Bohemën en Moravië begaan worden, te vervolgen en te -vonnissen. Hetzelfde geldt ongeacht het staats burgerschap van den dader of de deel nemers, wanneer de daad zich richt te gen Duitschland, de party of aangeslo ten organisaties, tegen een Duitsch staatsburger of ambtenaar, of als da daad begaan wprdt in-dienst van Duit sche autoriteiten en ook by plundering ln ontruimd gebied. NAAR VERBODEN ZENDER GELUISTERD. Inwoner van Dedemsvaart gesnapt. In de gemeente Dedemsvaart ls tegen een ingezetene proces-verbaal opgemaakt wegens het luisteren naar een door den Rijkscommissaris verboden zender. Het toestel werd ln beslag «genomen. I NET GOUD VAN DE EENZAME HOEVE door CHAR LÉS ALDEN SELTZER. „Luister eens, Brazo!" had Henley ge legd. Nu zei hy niets meer, maar bestudeer de scherp Brazo's gelaat. Brazo bewoog zich niet. ZUn gelaat Was niet van uitdrukking veranderd. Henley bleef het linnen zakje vast houden en Brazo scherp aankijken. „Wel?" zei Brazo tenslotte. „Weet je, wat er in dit zakje zit?" Vroeg Heniey. HU scheen verbaasd te rijn, dat Brazo geen opwinding of nieuwsgierigheid toonde. „Ja," antwoordde Brazo. „Dat wil zeg gen, ik vermoed het. Ik kan het wel ra den. Het is goud." „Je hebt geiyk," zei Henley. „Het is Koudl Klompjes1." Hy opende de zak en strooide het kostbaai metaal op den deken. Intus- achen bespiedde hij Brazo met een bij zonder scherpe arglistigheid, die een «pottend glimlachje op Brazo's lippen te VoorschUn riep. Henley's vingers speel den met de glanzige knikkertjes, maar rijn oogen lieten Brazo's gelaat niet los. Na den eersten blik, keek Brazo niet meer naar het goud. HU verwonderde ?i(,h niet vee) meer nw d" Heniey zoo dramatisch beliefde te zUn. En nu scheen Henley een beetje van de wys gebracht te zyn, ofschoon er een ▼reemde. biyde gloed in zijn oogen was. „Je schijnt er niet veel belang in te ■teilen, Brazo," zei hy. „Ik laat Je een tek goud zien, dié duizenden dollars 'Waard Ls en Je staat er even onverschli- 1*8 by alsof ik een handvol kiezelstee- Pen te voorschijn had gehaald „Ik ben blij, dat Je het gevonden hebt, Henley. Maar wat verwwohUe i» daa dat ik doen zou. Ik kon my nooit be paald erg druk maJcen over het kyken naar geld, dat aan iemand anders toe behoorde. Ik geloof, dat dit natuurujk ls." Henley klopte op enkele der klompjes, maar bleef Brazo aankyken. „Dit is joüw goud, Brazo." zei hy. „Ik wil je er voor betalen, dat je hier ge bleven bent en voor my gezorgd hebt." Brazo glimlachte. „Als je niet ziek was, zou ik je een pak slaag geven, Henley. Ik heb niet voor jou gezorgd, ik heb voor my zelf gezorgd. Ik ben hier verscheidene maanden geweest, heb hier geluierd en als een koning geleefd, ter- wUl ik wachtte tot de sheriff en zUn mannen zoo n beetje tot rust zouden ko men en mij een kans gaven om te ont snappen. Ik neem geen betaling van je aan. Dat is afgedaan." Henley zei niets ten antwoord. Hij raapte de goudklompjes by elkaar en deed ze weer in den zak, trok de leerenj riempjes dicht en wierp den zak in een hoek van het bed. Toen hy hiermee klaar was, zonk hy achterover op het bed, legde zyn handen achter zyn hoofd en keek Brazo aan. Henley's wangen hadden nu een beetje kleur; zijn oogen gloeiden; hy scheen zich heel prettig te voelen. „Je bent een rare kerel, dat is zeker, Brazo," zei hy tenslotte. „Het schynt, dat je niet begeerig of nieuwsgierig bent Je ziet dien zak met goud en het schynt je niets te kunnen schelen om te weten of ec nog meer is en waar dit vandaan komt. Als ik nu op dit oogenblik stierf, zou Je dat goud moeten nemen, niet waar?" „Niet, als Ik wist, waar ik je familie kon vinden." „Wel, dat zul je weten. Maar nu niet. Ik ben niet zeker. Soms voél ik my be ter en misschien zal ik toch nog zoo gauw niet sterven. Je hebt my zeker wel zien schrijven. Je hebt jny niet gevraagd waarover ik schreef. Je bent niet nieuws gierig, nietwaar?" „Wat je schrijft is jouw zaak, Henlpy." Henley scheen na te denken. Een tyd- lang keek hy Brazo scherp aan en toen glimlachte hy. „Er zUn enkele dingen, die ik je^noet vertellen, Brazo." zei hy. „Ik heb hier ongeveer tien jaren gewoond en iL heb niemand gehad, waarmede ik kon |yaten En ik heb aan zoo iemand behoefte ge had. tfoen je voor het eerst hier kwam wist ik dadelijk dat je een rare kerel was en ik hoopte, dat je zou biyven. Het zUn juist de rare kerels, die iets waard zyn, en een man moet al tamelijk zon derling zyn, als hU niet opgewonden wordt bij het zien van een zak goudkor reltjes. De meeste menschen renken, dat geld alles is. Er ayn menschen, die mU mijn hals zouden afsnijden voor dien zak goudklompjes. En wat doe JU, als je ze ziet? Je kykt er zelfs niet voor een twee de maal naar. Er was niets, wat je be letten, om dien zak te grijpen en weg te ryden. Waarom doe je het niet? Je doet het niet. omdat je al ontdekt hebt, dat er grooter dingen zyn dan goud. Sommige menschen heb|jen het grootste gedeelte van hun leven noodig om dit te ontdekken, maar jy bent nog niet eens 7.Q0 erg oud en hebt het reeds ontdekt. Je hebt over de dingen nagedacht. Je bent tegen het leven opgewassen. On verschillig Wat Je overkomt, je zult niet van je stuk raken. Je denkt voor je iets doet. Je bent langzaam en bedachtzaam en kalm en ik geloof, dat je een slecht man bent om mee te vechten. Ik ken je zoo'n beetje." „Houd je mond, Henley; je zult je zelf doodpraten!" Henley merkte op dat Brazo verlegen was. Hy lachte zacht. Brazo's verlegen heid bewees precies wat Henley dacht wat hy aldoor gedacht had dat Brazo bescheiden was, dat het leven hem niet verhard had. Hy was naar lichaam en geest een man; hy wist voor zichzelf te zorgen en andere mannen zouden hem respecteeren om de rustige mannelijkheid, die zi' in hem onmerkën. En toch, onder zyn waarachtige manne- lUkheid scholen de gevoelens, de harte lijke edelmoedigheid, de snelle sympa thieën van een jongen. Ja, Brazo kon voor zich zelf zorgen, zelfs in dit land, waarin iemand's bestaan afhing van wysheid en snelle, onmeedoogende han delingen. „Ik ken je zoo'n beetje," herhaalde Henley. „Toen ik je in het licht zag staan, dien eersten avond toen je in myn woning kwam, wist ik, dat je dien moord niet begaan had. De reden hier van was, dat ik wist, dat je er ongeveer net eender uitzag als ik ray voelde, toen de menschen in myn vaderstad, mU be schuldigden van een moord dien ik niet begaan had!" „Dat is de reden, waarom je hier bent, nietwaar?" zei Brazo. „Je houdt je schuil." Heniey knikte. „Niemand weet waar ik ben dat wil zeggen, niemand, dien ik het niet wil laten weten. Ik heb myn naam veranderd. Wat Je mU hebt zien schrijven is een soort van beschrUving van wat my overkomen is. Het is de waarheid, maar ik geloof, dat de om standigheden van dien moord mU zoo duidelijk als den moordenaar aanwij zen, dat ik nooit in staat zal zUn om myn onschuld te bewUzen. Ik kan niet teruggaan om het te probeeren. Ik blijf vrU zoolang ik kan. Welnu, dat is een gedeelte van wat ik geschreven heb. De rest is over jou: hoe je hier gebleven bent en my verzorgd hebt en hoe ik overtuigd was, dat je den betaalmeester niet gedood had. Ik schrijf dat aan iemand, die je niet kent. Als ik merk, dat mijn tijd gekomen is, zal ik namen noemen. Dan zul je het weten. Maar niet eerder. Ik wil geen gevaar loopen om gepakt te worden. Tijd genoeg om namen te noemen, als ik zekerheid heb. Dan zal het te laat voor hen zyn om-my gevangen te zetten „En nu, luister Brazo. Je zult meer dan dat vinden in wat ik geschreven heb. Ik heb wat goud laten zien. Wat ik je liet zien, was nog geen honderdste deel van wat ik verborgen heb!" Heniey richtte zich op zijn ellebogen op en staarde Brazo aan. Hij scheen nu volkomen vertrouwen te stellen in Brazo en het was duideiyk dat hy op het punt stond zyn geheim te openbaren. ZUn oogen waren helderder dan Brazo ze ooit had gezien; hy had een hooge kleur en zyn stem was schor van opwinding. „Ik geloof dat ik een miUioen heb, Brazo!" verklaarde hy. „Ik haalde het uit het verborgen dal. Ik vond h°t op zekeren dag bij toeval. Man, ik schepte het uit een verteerde ader, waar bet eeuwen lang had gelegen! VrU goud! Dagen lang nadat ik de ader ontdekte, f Was ik krakzinnig!" „Maar ik zal er nooit iets mee kunnen doen. Het komt aan jou en aan iemand anders, die ik liefheb. Je zult het alle maal vinden in wat ik geschreven heb en in wat ik nog zal schrijven. Ik weet, dat je eeriyk bent, Brazo, en ik ver trouw je!" „Je gaat nu dadeiyk slapen!" verklaar de Brazo. „Wij zullen zeggen, dat je over vloed van goud hebt. Maar wat geeft dat? Als je zoo door blijft gaan, dan loopt het spaak en Je zult heel gauw aan je eind zUn. Zeker, ik zal.alles doen, wat je zegt. Maar neem er den tyd voor, Heniey. Ik laat je nu een poosje alleen. Als ik terugkom, moet je slapen Plotseling liep hy, met een glimlach te gen Heniey. het huis uit Henley was een wonderiyke kerel. Hij had moeilijkheden gehad en nu was het eind der dingen voor hem niet ver meer af. Een millloen zoo? Een pot vol goud aan het eind van een regenboog. Heniey had het gevonden en zou er niet van ge nieten. HU voelde diep medeiyden met Heniey. Onschuldig en dan leven als een kluizenaar. Rijk, en geen gelegenheid om van zUn rijkdommen te genieten. Ziek, I11 het aangezicht van den dood. en dart alle moeite doen om zijn indentitelt ge heim te houden, opdat de hand der wet hem niet levend zou grUpen. (Wordt vervolgd).

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Schoonhovensche Courant | 1940 | | pagina 2