De Duitsche houding
tegenover Nederland.
Telegrammen
Schoonhoven
Plaatselijk nieuws
Sportnieuws j
Binnenland
Wetenschap en
Techniek
4
HAASDAO 29 AJli 1M|
dat een goede kern overblijft, waaruit de
stapel later weer kan worden opgebouwd
De mogelijkheid zal worden opengelaten,
dat partieulieren, die tot nog toe kippen
hielden, enkele kippen aanhouden, om
op deze wijze het huisafval tot waarde
te kunnen brengen.
Deze inkrimping heeft tot gevolg, dat
een groot aantal hoenders ter markt zal
komen. Zooveel mogelijk zal er voor wor
den gezorgd, dat daarvoor een behoorlij
ke prijs kan worden gemaakt. Een ge
deelte zal in koel- en vrieshuizen kun
nen worden geplaatst. De opslagcapaci
teit is echter beperkt. Een groot gedeelte
zal naar Duitschland kunnen worden
uitgevoerd.
Indien mogelijk tal ér voor worden ge
zorgd, dat na de inkrimping van de
pluimveestapel de eierprijs verbetert,
waardoor de nadeelen van de Inkrimping
voor de dlrect-betrokkenen voor een deel
zouden worden opgeheven.
Ook de eendenstapel zal een zeer ster
ke inkrimping moeten ondergaan. Daar
bij zal in het oog worden gehouden, dat
de afzet van eendeneieren onder de hui
dige omstandigheden zooveel meer moei
lijkheden oplevert dan die van kippen
eieren.
•OOK EENDENSTAPEL MOET WORDEN
VERMINDERD.
In aansluiting op het bericht betreffen
de de inkrimping van de pluimveestapel
verneemt het A.N.P., dat ook de eenden
stapel een zeer sterke inkrimping zal
moeten ondergaan. Daarbij zal in het
oog worden gehouden, dat de afzet van
eendeneieren onder de huidige omstan
digheden zooveel meer moeilijkheden op
levert dan die van kippeneieren.
kele bekendmaking kon vroeger zonder
bezwaar voor het venster gehangen wor
den, doch dat is nu niet meer mogelijk,
omdat dan weldra de ruiten van politie
bureau vol zouden hangen.
Daarom heeft men tegenover het po
litiebureau in de Stadhuiastraat een pu
blicatiebord geplaatst, waarop thans de
verschillende bekendmakingen worden
aangeplakt.
A. VAN DER VLIST. f
Na een langdurig ziekbed ls Zaterdag^
avond te Utrecht op bijna 42-jarige leef
tijd overleden, de heer A. van der Vlist.
Met hem is iemand heengegaan, die niet
aMeen voor zijn gezin een trouw man en
vader was, doch op velerlei gebied heeft
getoond over groote energie te beschik
ken. Als hij zich gaf, dan gaf hij zich
ten volle en veel vereenigingen in de
stad zullen zijh heengaan dan ook be
treuren.
Gedurende 18 Jaar ls de heer van der
Vlist bij de N.V. Vernis-, Verf- en Lak
fabrieken H. A. Schreuder en Co. admi
nistratief werkzaam geweest.
Van het Bchoonh. Ziekenfonds is hij
van de oprichting af bestuurslid geweest
en hij heeft de belangrijke functie van
administrateur tot het laatste toe punc
tueel vervuld. Op de jaarvergadering van
dit fonds, die op 8 April gehouden werd,
nam hij. nog een krachtig aandeel aan
de werkzaamheden en reeds de daarop
volgende nacht vertoonden zich de eer
ste verschijnselen der ziekte, die spoedig
daarna opname in een ziekenhuis noo-
dig maakte. Van dit ziekbed is hij niet
meer opgestaan.
De afdeeling van de Gerefcrm. Bond
verliest in hem haar penningmeester, te
vens administrateur van het'Chr. Ver-
eeniglngsgebouw in de Oranjestraat.
Voorts was de overledene lid van het
kiescollege der Ned. Herv. Kerk, maak
te deel uit van de notabelen dier ge
meente, was lid van het bestuur deran-
ti-revol. kiesvereen, bibliothecaris van
de Chr. Leeskring en bestuurslid en me
de-oprichter -van de afdeeling der Chr.
Kantoor- en Handelsbediendenvereeni-
ging en van de Chr. Besturenbond. Na
mens de laatstgenoemde organisatie had
de overledene zitting ln de steuncommls-
sie 1981.
jarenlang was de heer v. d Vlist ook
nog werkzaam als leider der Knapenver-
eeniging „Samuel".
GESLAAGD.
MeJ. M. E. v. d. Bergh ls te Utrecht ge
slaagde voor de acte Fransch l.o.
U.L.O.-DIPLOMA.
Van de Chr. UL.O.-school slaagden
voor het B-dlploma: A. Timmer te
Schoonhoven en voor het A-diploma J.
Blanken te Bergambacht, H. den Oud
sten te Groot-Ammers en J. Schouten te
Polsbroek.
KORDATE REDDING.
Toen Zaterdagmiddag de heer A. Bak
ker op zijn wandeling van de Opweg
naar de Nieuwe Singel liep, zag hij aan
de kant van de Groote Gracht drie klei
ne kinderen spelen. Juist toen de heer B.
passeerde, bemerkte hij hoe twee der
kinderen zich verwijderden en de derde
met zijn kraiwagentje in het water viel.
Hoewel hij hevig geschrokken was,
aarzelde de heer B. niet en snelde, on
danks zijn 78 jaren, naar de waterkant,
waar hij den jeugdigen drenkeling op de
kant wist te trekken. Het ventje, dat het
vierjarig zoontje van den heer A. d.
Laan bleek te zijn, was ilatuurlijk hevig
geschrokken, maar heeft van zijn bad
geen nadeellge gevolgen ondervonden.
PUBLICATIEBORD.
De laatste tijd namen de publicaties,
dfc* de gemeentepolitie doen moest, steeds
meer la aantal en omvang toe. Een en-
MIUTAIRE AUTO TE WATER.
Vier inzittenden verdronken.
AMSTERDAM, 29 Juli. Vannacht om
tion minuten over half een ls bij de pont
Valkenweg te Amsterdam-Noord een
gesloten personen-auto van de Duitsche
weermacht, waarin vijf militairen zaten,
te water gereden. Het was op die tijd zeer
duister en het regende. De bestuurder
heeft waarschijnlijk niet gezien, dat hij
reeds op de afrit van de pont reed. De
pont was juist vertrokken en halverwege
het U. De auto, die een vrij groote snel
heid moet hebben gehad, sloeg over de
kop en verdween ln het water. Zij kwam
op het dak te liggen. Drie der inzittenden
wisten een ruit te verbrijzelen en een
deur te openen, waardoor zij uit de auto
konden komen. Een van hen, een 28-ja
rige Ober-gefreiter, die verwondingen aan
hand cn hals had wist zich zwemmende
boven te houden. Gelukkig meerde Juist
de tweede pont, die van de De Ruyterka-
de kwam. Ben varensgezel wist den dren
keling met behulp van een politieagent
op de wal te brengen. De andere mili
tairen, die de auto hadden weten te ver
laten, kon echter geen hulp meer worden
geboden. De geredde ls naar het Wllhel-
minagasthuis vervoerd en daar opgeno
men. Om half twee kon de auto op de
wal worden gebracht. De lijken van een
vlieger-luitenant en van eqn Gefreiter
konden worden geborgen. Beide andere
slachtoffers zijn eveneens een luitenant
en een Gefreiter.
NOODWEER IN ROEMENIE.
BOEKAREST, 29 Juli. Roemenië heeft
gisteren de warmste dag van deze zomer
gehad. In Boekarest steeg het kwik tot
49 graden Celsius in de zon en 42 graden
in de schaduw, 's Avonds brak een zwaar
onweer, gepaard gaande met storm en
tegen los. Zoo fel was het noodweer, dat
vensterruiten werden vernield, heggen
werden omgerukt en een reeks ongeluk
ken ontstond. Ook in de provincie deden
zich wolkbreuken voor, waardoor ver
woestingen werden aangericht.
Ameide. De heer G. J. Versluis, marinier
le klas, is benoemd bij de rijksvaldwacht
en zal ter vooropleiding eenige tijd naar
Apeldoorn gaan.
Tot hulpcommies is benoemd onze
plaatsgenoot de heer R. Pllezer, sergeant
bij de infanterie met standplaats Maas
tricht.
Voor het machinisten examen bij de
groote vaart slaagde de heer P. v. Halten
De zalmvisscheHj.
Ammerstol. Op de zalmvissehery „De
Koekoek" werden ln de afgeloopen week
8 zalmen gevangen en wel 4 somerzal
men en 4 Jacobszalmen.
Bergambacht. Tot tijdelijk ambtenaar,
toegevoegd aan de distrlbutiedlenst, ia
benoemd de heer C. A. den Haan.
Bij nader onderzoek van de aange
richte achade veroorzaakt door de uitge
worpen bommen in deze gemeente la ge
bleken dat aan 15 perceelen min of meer
schade is toegebracht, zooals stuk gesla
gen pannen en ruiten. De totale schade
beloopt een bedrkg van f 120. Bovendien
moest een gewond kalf worden afge
maakt. O
Voor de TB.C. bestrijding kunnen
ln deze gemeente de oude belastingplaat-
tes worden Ingeleverd bij den beer Chr.
Duhen, Hoofdstraat.
Geslaagd.
Capelle oA IJssel. Onze dorpsgenoot H.
de Jong slaagde aan de Technische Hoo-
geschool te Delft voor het examen civiel
ingenieur.
Luchtbeschermingsdienst.
Capelle a.d. IJssel. Bij den luchtbe
schermingsdienst zal een meldingsdlenst
worden ingesteld, welke zal gerecruteerd
worden uit vrijwilligers.
JEUGDIGE GEVELACROBATE..
Groot-Ammers. Zaterdagmorgen vroeg,
toen de heer C. Bakker in zijn kleerma
kerij kwam en vandaar uit naar buiten
keek, zag hij tot zijn schrik bij zijn over
buurman ln de goot van het dak een
kind loopen. Hij haastte zich naar bene
den en riep het kindje toe, terwijl hfj er
onder bleef loopen „Houd Je goed vast",
doch het kind, dat het nog geen 2-Jaar
oude dochtertje van kapper Teerds was,
lachtte er om en had de grootste pret.
Van dit roepen werden de heer Teerds
en zijn vrouw wakker en zij misten het
kind uit de slaapkamer. Daar het rtam
openstond, keek de kanoer naar buiten
en zag daar zijn dochtertje ln de goot
staan. Hij greep het kind en bracht het
veilig in de slaapkamer.
Zooals te begrijpen waren de ouders
deerlijk geschrokken en konden niet be
grijpen, hoe het kind het raam was uit
geklommen. De kleine had de grootste
pret, ook toen het weer in de slaapkamer
was
Giessen-Nieuwkerk. Wegens de tijdsom
standigheden zullen belde scholen, als
mede de hier gevestigde vereenigingen,
welke dit gewoon waren dit te doen, dit
Jaar geen zomerreisje maken.
De heer J. H. Robben heeft onder
hands een woonhuis verkocht aan den
heer D. A. de Bruin, welk pand zal wor
den ingericht tot manufacturenwinkel.
- Mejuffrouw M. Harrewijn Albd. is te
Dordrecht geslaagd voor het M.U.L.O.-
dlploma A. Mej. H. heeft naast haar stu
die steeds baar werk vervuld.
De heer D. J. van Houweling slaig-
de te Delft voor het examen werktuig
kundig ingenieur.
Haastrecht. De klinl^erbestrating van
de Hoogstraat ls nu voltooid. Thans
wordt methet werk van de Breedeweg
begonnen.
Hoornaar. De fok- en controlevereenl-
ging „Verbetering zij ons doel" besloot
Vrijdagavond tot verkoop van den 2-ja
rigen fokstier Hamster Bart. Verder werd
besloten, behoudens goedkeuring der
autoriteiten de fokveedag te laten door
gaan en wel op 16 October.
Lekkerkerk. Vellingvereen. Jakker-
kerk en Omstreken". Aanvoer 7036 eie
ren. Kipeleren f 3.90—4,25 per 100 stuks.
Groenten: stokboonen 1 17.60—18.50;
stamboonen f 13—14.50; tuinboonen f 5
f 6.10; stamdoppers f 15.20—f 15.25;
komkommers A f 5.756; zilveruien f 11
f 15; bosuien f 2.45—2.50; kroten f 1.50
f 2; peen f 4—5; waspeen f 2.502.55;
postelein f 7.257.50; roode kool f 5.20
f 525; bloemkool f 920—f 9.25; idem
3e soort f 6—7; kropsla f 2.20—225; an
dijvie f 1.752,25; aardappelen keizerin
nen f 7.70—7.75; aardappelen eigenhei
mers f 6.45—6.50, idem poters t 420—
f 4.25; suikerperen f 5.25—7, transparant
f 18.70—18.75; mooie Neeltjes f 8.25—8 60
per 100 k.g.; zwarte bessen f 17.50—f 18;
roode bessen f 6.50—6.55; kroosjes f 8
f 8.05 per 100 pond. Ruime aanvoer. Han
del vlug.
MeJ. K. T. van Laren, is te Gouda
geslaagd voor het diploma Huishoud
kundige.
Moordrecht. Als gevonden voorwerpen
lijn bij de gemeenteveldwachter aange
geven een heeren glacé handschoen, br.
overall, portemonnale met inh„ een pad-
vindersriem.
Onder de varkensstapel van de heer
H. is varkenspest uitgebroken.
Vele Rotterdammers komen hier de
nicht doorbrengen. Door de goede bus
verbinding komen zij 's avonds gemak
kelijk hier, om 's morgens weer naar de
Maasstad te vertrekken voor het vervul
len van hun werkzaamheden.
Van gemeentewege is ln de Veer-
straat een nieuw bord aangebracht voor
de publicaties.
Men is begonnen met het opnieuw
bestraten van verschillende deelen van
de XJssekHjk.
Nieuw-Lekkerland. Bij de firma J. enK.
Smit te Kinderdijk wordt van 31 Juli tot
5 Aug. aan het personeel vacantia gége-
ven met behoud van loon.
Het mannenkoor. O.B.K. van Kin
derdijk zal Woensdag 31 Juli een concert
geven ln de muziektent op het dorp. Me
dewerking verleent Ido's dubbel man-
nenkwartet van H.I. Ambacht. Directeur
van beide vereenigingen is de heer A.P.
Sintnicolaas.
Nieuwpoort Zaterdagmiddag heeft de
geitenfokvereeniging „Nieuw Leven" een
plaatselijke keuring gehouden. De Jury
bestond uit de heeren L. Verhoeven, Den
Haag, 8. de Jong, den Haag; en H. Roest
den Briël. De uitslag was:
Oude geiten: le prijs 7046 R. Neeltje,
van Brouwer de Koning; 2e prijs 8665 8.
Jannie, van dezelfde; 8e prijs 1932 Annie
van A. Prins.
Lammeren: le prijs J. V. R. 42 van D.
Blob; 2e prijs M. Kroon.
Ouderkerk a.d. IJssel. De gemeenteraad
van Gouda heeft met 10 tegen 9 stem
men tot onderwijzeres aan de O. L. School
no. 7 aldaar benoemd mej. J. Appel, on
derwijzeres aan de O. L. School aan de
Kerkweg.
Geslaafd.
Ouderkerk a.d, UsseL Onze plaatsge
noot W. Baas slaagde te Hilversum voor
bet M.UJL.O.-diploma.
Het uitbreidingsplan.
Reeuwijk. Ter uitvoering van het uit
breidingsplan dezer gemeente worden
door het gemeentebestuur thans onder
handelingen gevoerd over aankoop van
pijn. SVi H.A. land van den heer A. van
Spengen, gelegen tegenover het gemeen
tehuis. Volgens het uitbreidingsplan zul
len daar, na het bouwrijp maken van het
terrein, middenstandswoningen worden
gebouwd.
De veehouder J. W. van Dijk aan de
IGeuwdorperweg heeft pp 4Jn land 14
vreemde eendsn gevangen. De «tfaoaur
is onbekend.
Eierenveiling.
Reeuwijk. Aan de eierenveiling werden
aangevoerd 5000 eieren. De prijs was
X 3.90—f 4.25 per 100 stuks.
Stolwijk. Voor het diploma handenar
beid slaagde te 's-Gravenhage de heer
W. C. Spaan.
Tienhoven. Mejuffr. C. Lakerveld en O.
Buizert slaagden beiden aan de Chr.
Kweekschool te Gorinchem voor de acte
l.o. Thans zijn beiden als kweekelingen
aan de Chr. School alhier werkzaam ge
steld.
Nieuwe industrie.
Waddinxveen. De N.V. Louis Dobbel-
man te Rotterdam heeft aan de Noord
kade alhier een terrein aangekocht met
de bedoeling op het terrein een fabrieks
pand te doen bouwen. De aannemers, de
firma Stuurman en Zoon, heeft daartoe
tot de raad een verzoek gericht tot ver
binding van de fabrieksterreinen met de
Noordkade. Het gaat hier om het verlee-
nen van een uitpad.
Waddinxveen. De gemeente Waddinx
veen overweegt, door de zich vermeerde
rende polltie-diensten, over te gaan tot
de aanstelling van een klerk bij de poli
tie. Het politiecorps der gemeente met
haar bijna 8000 zielen en haar oppervlak
te van 3362 H_A. eischt absoluut uitbrei
ding. In verband met de gewijzigde om
standigheden zijn thans de 4 veldwach
ters overbelast. De op arbeidscontract op
een salaris van fl. 500 te benoemen klerk
zal de bureau- en administratieve dienst
(ook voor ds luchtbescherming) vervullen
Het college van B. en W. adviseert de
raad voor bovengenoemd doel een jaar-
HJksch crediet toe te staan van fl. 500.
Waterstand:
Schoonhoven, hg water 2.^0 u., was lJln
Ta Laatste Kwartier. Op 1.40, otvfc,
JP 1627. Nieuwe Maan 3 Augustus.
HOE LAAT VERDUISTEREN?
In verband met de verduisteringsvoor.
schriften wijzen wij erop, dat heden,
Juli de zon ondergaat om 22 uur 47 mia,
Opkomst morgen 30 Juli 5 uur 56 i
Tusschen deze beide tijdstippen is du»
alle lichtuitstraling verboden.
Geïllustreerd* advertentie
VOETBAL.
SPORTCLUB I—BREDERODES L
Zondagmiddag speelde „Sportclub" te
Vreeswijk tegen „Brederode I". De uitslag
was 5—4 voor Brederode.
UITSLAGEN JUNIOREN-COMPETITIE
GOUDSCHE VOETBALBOND.
van Zaterdag 27 Juli 1940.
Afdeeling A:
O N.A. Ar-G.S.V. A afgekeurd
Moordrecht A—Bodegraven A afgek.
Afdeeling B groep 1:
A.S.V. A—Bergambacht A 5—0
Groep 2:
O N.A. C—O.S.V. B afgekeurd
Nleuwerkerk A—Zwervers A afgek.
Haastrecht. Vrijdagavond speelden Bo
degraven IHaastrecht I een wedstrijd,
die eindigde met 0—7 in het voordeel van
Haastrecht.
Biedt zich aam
Bekwame Correspondente
Hoornaar. Voetbaluitslag: HBS—PW
Giessen-Nieuwkerk 6—2 voor HB.8.
Zwemwedstrijden.
Krimpen a.d. Lek. In het zwembeé
„Schuagt werden dezer dagen zwemwed
strijden gehouden. Uitslag schoolwedstrijd
voor jongens en meisjes 89 jaar; le pt
A. v. d. Wouden; 2e pr. B. Stout.
Jongens 10—11 jaar: le pr. Adri Stoot,
2e pr. Louw Broere, 3e pr. Gerrit Vugt
Meisjes 10—11 jaar: le pr. Teuntje v.
Zoest, 2e pr. N. v. d. Kreeke, 3e pr. W. d»
Jong.
Jongens 12—13 jaar: le pr. H. v. 4
Graaf, 2e pr. Jac. Twigt, 3e pr. J. v. Vuft
Meisjes 12—13 jaar: le pr. Jannie dt
Jong, 2e pr. Adri de Jong, 3e pr. N.
.Trlgt.
50 M. schoolslag jongens 14—16 Jtsn
le pr. N. Verhaar 48.4 sec., 2e pr. J. v. 4
Velden 49 sec., 3e pr. G. Rehorst 52 «ec
Meisjes 1416 jaar: le pr. W Hoogen-
boezem 47,2 sec., 2e pr. Fr. Dogterom 471
sec., 8e pr. Adr. v. d. Kreeke 48 2 sec.
Uitslag gecostumeerd zwemmen: le pr,
J. Mol (neger), 2 epr. W. Verhoeff (rat-
tenvanger van Mamelen), 3e pr. Fr. Dog
terom (boerin), 4e pr. J. Klip (Had je
me maar), 5e pr. Groep van 3 personen,
nl. W. Helleman, Arle Helleman en N
v. d. Kreeke.
De besturen van de Openbare Lager»
School I en II hebben besloten dit jas»
geen schoolreisjes te organiseeren.
ZELFGEMAAKTE BETON BUIS.
Van een goede bewatering van
den grond hangt voor het groot
ste deel het welslagen van onzen
landbouw af. Ts groote droogte
belemmert den groei, te veel
vocht leidt tot rotting. Wij moe
ten dus van den regen een zoo
goed mogelijk gebruik maken en
hem niet willekeurig in den tuin
laten wegvloeien. Op onze teeke-
nlng ziet men een practische af-
voerleiding voor het water uit
de dakgoot. Onder de goot is een
betonnen vergaarbak met een
maximum binnen wijdte van 30
bij 20 c.M. De bak ls 30 cM. diep
en hst beton 8 c.M. dik. Onder
den grond wordt aan deze ver
gaarbak nu een betonnen afvoerbuis
aangebracht. Men maakt deze door een
greppeltje te graven, daarin een 'met pa
pier omwikkelde ronde paal te leggen
en deze dan met beton te omkleeden. Na
een paar dagen kan men den stok uit
het beton trekken en de buis is gereed.
HET SPAREN VAN TREKKRACHT.
Bij het wegrijden van zwaar beladen
wagens of bij het naar binnenrijden van
zware machines in de schuren worden
vaak menschen en dieren boven hun
kracht belast, vooral dan, als er terrein-
verhoogingen moeten worden overwon
nen.
Dit gebeurt b.v. bij het rijden van
mest, als de volle wagen uit de diepe
mestput moet worden getrokken en de
paarden op den met vette mest bedek
ten grond geen houvast voor hun hoe
ven krijgen. Hier kon men de zaak ge
makkelijk verlichten, als men de wer
king van een katrol aanwendt.
Voor dit geval brengt men op
ongeveer, tien meter van den
mestput verwijderd in de rich
ting, waarin de wagen moet
gaan, een anker aan met een
beweeglijken ring, die op den
weg wordt vastgemaakt. Aan
den boom van den wagen
hangt men een katrol, waar
over een ketting loopt. Het
eene eind van den ketting
wordt vastgeraakt aan den
ring op den weg, aan het andere einde
Nordt het paard fespannev De naar-
den hebben op deze manier steeds vas
ten, droogen grond onder de voeten en
dank zij de werking van de katrol be
hoeven zij slechts de halve kracht uit tfl
oefenen om den wagen op den weg t»
krijgen.
Ook het dikwijls zeer vermoeiend»
trekken van een dorschmachine in de
maehineschuren wordt door gebruikma
king van een katrol zeer vergemakke
lijkt. Het wiel moet in dit geval aan
üv,.i aCii^ro^.-v .-.i uvu ocuuuiwand
worden bew g wornt'ain
de dorschmae'
vastgemaakt. Terwijl de paarden zich n*
van den schuur verwijderen, rolt d»
machine verder naar binnen.
De illustraties geven een tnildeUJk
beeld hoe de katrollen moeten worde*
gebruikt,
MAANDAG tf TTLI IMt
Uitvoerig* red* van Dr. Seyss-Inquart voor
de in Nederland wonende Duitschers.
Oorzak.n en gevolgen van de bezetting
van Nederland.
Rijkscommissaris-rijksminister Seyss-
Inquart heeft Vrijdagavond in de Haag-
sche Dierentuin een rede gehouden voor
de afdeeling Nederland van de buiten-
landsche organisatie der N.SD.A.P.,
waarin hij begon met een uitvoerig over
zicht te geven van de wedergeboorte van
Duitschland en het Duitsche volk, vooral
onder leiding van Hitier, waarop hij een
breedloopige beschouwing gaf over de
oorzaken en het ontstaan van deze oor
log sinds het afsluiten van de wereld
oorlog.
Na gesproken te hebben over de strijd
van Duitschland en Italië voor een nieu
we ordening in Europa en de taak daar
bij van de Duitschers in Nederland, zeide
de rijkscommissaris;
Ten aanzien van dit land wil ik nog
eens vaststellen, dat naar onze wil en
wensch het Nederlandsche volk in de
strijd van deze tijd zijn land en
aj)n vrijheid
Voor de toekomst geheel gal weten te
verzekeren en mannen uit het Neder
landsche volk, die zich van hun verant
woordelijkheid bewust zijn en zich geven
willen, bet lot van dit land mogen bestu
ren gedragen door het vertrouwen van
het ganse he Nederlandsche volk. De po
litieke wilsvorming ln dit land is de zaak
der Nederlanders.
Wij behouden ons slechts voor onze po
sitie daartegenover te bepalen.
Vervolgens besprak de Rijkscommissa
ris de houding van Nederland .welks neu
trale gezindheid ln de laatste jaren hij
op grond van tal van argumenten ern
stig in twijfel meende te moeten trekken.
Al deze dingen, zoo vervolgde spr., heb
ben in onze oogen Nederland reeds lang
niet meer als neutraal land doen voor
komen.
Wij kunnen ons in een oogenblik, waar
op het lot van het Duitsche volk voor alle
tijden beslist wqrdt, niet houden aan
slechts met de lippen beleden standpun
ten, doch wij zien in de harten en moe
ten ons gedrag naar de werkelijke men
taliteit van de anderen richten. Wij we
ten thans, dat de Fransche generale staf
op 9 April 1940 tot de inval ln België be
sloten heeft met het duidelijke doel van
een stoot tegen het Roergebied en deze
stoot zou natuurlijk ook over Nederland
heen zijn uitgevoerd. Hoe kunnen wij
aan een werkelijke tegenstand in dit
land tegen zulk een plan gelooven, wan
neer alles militair tegen ons was voorbe
reid en de deur voor de vijandelijke op
hitsing tegen ons wijd open gesteld werd?
Zoo staan wij thans hier als overwin
naar en bezettende macht.
Het wekt menigmaal den indruk, alsof
wij te weinig als bezettende macht zijn
opgetreden, alsof de Nederlanders niet
duidelijk beseffen wat een bezettende
macht kan beteekenen.
De rijkscommissaris vergeleek de be
zetting van Nederland met die van het
Rijnland door geallieerde troepen na de
vorige oorlog en vroeg:
„Waar is ooit de weerga gevonden van
een land, dat militair veroverd werd, ja,
dat in de strijd met Engeland door de
Engelschen voortdurend tot onmiddellijk
aanvalsgebied gemaakt wordt, zijn eigen
bestuur heeft met verregaande vrijheid
voor politieke vergaderingen.
Dat wij tegen een werkelijk Neder-
landsch
nationaal gevoel
niets hebben, bewijst het beste het feit,
dat wij geen bezwaar hebben tegen de
Nederlandsche nationale vlag en dat wij
aan de toekomst van Nederland denken,
toont de zorg aan, dat wij voor de Ne
derlandsche jeugd hebben, want de Jeugd
ls de toekomst van het volk. Ik richt
echter tot de ouders en leeraren de em-1
stige waarschuwing de jeugd niet in een
verkeerd begrepen nationaal gevoel op een
dwaalweg te brengen.
Zekere verschijnselen zijn evenwei
zorgwekkend, niet voor ons, doch voor de
Nederlanders zelf. Hiertoe behoort bij
voorbeeld de houding der Nederlanders
tegenover onze RJJksduitsche volksgenoo-
ten. Waartoe moet het bijvoorbeeld lei
den, wanneer klaarblijkelijk diegenen on
der ons, die Jarenlang hier loyaal mede-
gearbeid hebben, op sommige plaatsen
nu geboycot worden?
Wat nu de positiekeuze ten aanzien
der Koningin betreft, moet het volgende
vastgesteld worden: de Koningin heeft de
oorlogstoestand tegen het Duitsche rijk
uitgeroepen, althans door haar autoriteit
gedekt en is als vijandin van het Groot-
Duitsche rijk naar Engeland gegaan. Bo
vendien volhardt zij bij deze toestand,
temeer waar ons niet bekend is, dat zij
op eenigMTiet wij» protest tegen de van
Engeland uit tegen Nederland onderno
men bomaanvallen op niet-militaire doe
len, waaraan in de eerste plaats Neder
landers ten offer vallen, Indient.
- Zonder de vraag van de staatsvorm in
de Nederlanden aan te raken, zonder de
verhouding van het Nederlandsche volk
tot
het Huls van Oranje
op eenigerlei wijze te willen beïnvloeden,
want dit zijn dingen, waarover het Ne
derlandsche volk zelf in vrij besluit zal
oordeelen, staat vast, dat een bezettings
macht het zich niet kan laten welgeval
len, dat voor een persoonlijkheid, zelfs
als die de Koningin van een land is, die
zich in de rijen der vijanden bevindt, be
toogingen van welken aard ook, worden
gehouden. Evenzoo spreekt het vanzelf,
dat iedere bemoeienis met het bezette
land voor de duur dezer bezetting wordt
Uitgeschakeld. Ik onderstreep deze ver
klaring met nadruk met het oog op toe
komstige gedenkdagen, maar ook met
het oog daarop, dat vermeldingen in po
litieke vergaderingen of programma's
door de bezettingsmacht niet kunnen
worden te# kennis genomen. Alles, wat ik
hier van de Koningin zeide, geldt in de
gegeven omstandigheden ook voor het
Huis van Oranje. Dit standpunt heeft
met onze houding ten aanzien van de
politieke wilsvorming van het Nederland
sche volk niets van doen.
Wat nu deze politieke wilsvorming
betreft, zoo herhaal ik nog eens, dat wij
niet in dit land gekomen zijn, om het
Nederlandsche volkskarakter
te onderdrukken of het onze wereldbe
schouwingen op te dringen, integendeel,
van het standpunt der bezettingsmacht
ware het natuurlijk veel eenvoudiger,
iedere politieke meeningtuiting, van wel
ken aard ook, in woord en schrift, te
onderdrukken. Dit is niet het geval.
Als niet zware vergrijpen tegen de be
slist in aanmerking te nemen belangen
der bezettingsmacht voorkomen, kunnen
nu en steeds alle bladen verschijnen, en
zijn ook in hun inhoud slechts in hun
eigen belang en in het belang van het
Nederlandsche volk zoo ver slechts be
perkt, als dit ten aanzien van de nood
zakelijkheden der bezettingsmacht noo-
dig blijkt.
In dit verband kom ik te spreken over
maatregelen, die ten opzichte van de
vrije vak vereenigingen en van de Marxis
tische organisaties noodig waren. Bij de
vraag aan wie ik het beheer over deze
organisaties moest geven, was duidelijk,
dat niet in aanmerking konden komen
al die mannen, die langs de weg van par
lementair -democratische compromissen
met deze zelfde organisaties reeds een
maal in verbinding hebben gestaan. Na
deze beperking voerde de beschouwing
van de persoonlijke eigenschappen en de
ervaring op het betrokken gebied mij tot
de gevallen keuze.
Een ding zou ik evenwel willen zeggen:
een binnenlandach-politleke beweging en
wilsvorming kan haar sanctie nooit van
mij als vertegenwoordiger der bezettende
macht verwachten, doch moet deze uit
sluitend daardoor verkrijgen, dat zij het
Nederlandsche volk van de juistheid van
haar richting overtuigt.
Als ik hierbij nog iets zeg. dan is dat
geen verordening, zelfs niet een wensch,
maar ten hoogste een raad, gegeven op
grond van de ervaring, welke wij in lan
ge politieke strijd hebben opgedaan en
welke niet blindelings moet worden ge
ïmiteerd, maar waaruit toch nuttige ge
volgtrekkingen kunnen worden gemaakt.
De eenwording van de krachten ln een
volk kan nooit het resultaat zijn van
de concentratie
van verschillende programma's. De con
centratie van krachten van een volk, dat
in een zyo bijzondere toestand verkeert
als die waarin thans Nederland zich be
vindt, zal slechts bereikt worden, indien:
1. Een duidelijk inzicht over deze toe
stand is verkregen, terwijl dit inzicht
verworven is mét het volledig geloof aan
de Juistheid van deze ontwikkeling.
2. Uit dit duidelijke inzicht de onont
koombare gevolgtrekkingen worden ge-
.maakt volgens welke als hoogste te be
schermen goed het volk, dat wil dus zeg
gen het Nederlandsche volk en zijn wel
zijn worden beschouwd.
3. Dit inzicht door een onverschrokken
persoonlijke overgave wordt verdedigd,
ook dan indien dat de breuk met zoo vele
gewoonten en gebruiken beteekent. Wan
neer deze voorwaarden zijn vervuld, zal
het volk bespeuren ,waar het om gaat en
zal geloovig den werkelijk geloovige vol
gen en ook de bezettende macht zal de
lta meunen 'nirt sleedt haar achting
niet onthouden, maar ook aan hun argu
menten het gewicht niet ontzeggen, zelfs
dan niet het belang betwisten, indien in
sommige vraagstukken meeningsverschil
aan den dag zou treden.
De zaak ligt zoo; Nederland kan op
het oogenblik, dat grootmachten dezer
wereld tot de strijd staan aangetreden,
niet aan de rand der wereldgeschiedenis
blijven staan.
Wellicht hebben de Nederlanders over
het hoofd gezien, dat deze beslissende
strijd moest komen, wellicht hebben zy
zich te zeer vastgelegd in de gedachten-
gang van de eene partij ln deze strijd.
Thans is het Nederlandsche volk en het
kernland van het Nederlandsche rijk mee
gesleept in deze crisis. De reconstructie
van het continent kan niet voor de gren
zen van Nederland halt houden.
Boven de nationale staatsgedachte uit
zal de idee van een nieuwe gemeen
schappelijke orde ons in staat stellen de
ons door onze geschiedenis gegeven ge
meenschappelijke ruimte tot een nieuw
geestelijk rijk te herscheppen.
Het Europa van de productie volgens
ëen vast plan, van arbeidsverdeling, dat
over de modernste technische productie
middelen en over een gemeenschappelijk
over heel Europa ten uitvoer gelegd ver
keerssysteem de beschikking heeft, zal nu
opheffing van oeconomische en nationa
listische remmende factoren zijn vaste
fundament en een snel stijgende wel
vaart vinden. Het zal voor tegenstanders
geen verleiding meer vormen door oor
logen en oeconomischen strijd zijn vrede
te verbreken. Het opent voor de Europee-
sche volken, niet in de laatste plaats
voor de kleine, de allergrootste mogelijk
heden voor hun technische, oeconomische
en commercieele prestaties. In dit Euro
pa worden alle handen gebruikt.
Dat Nederland aan de nieuwe opbouw
zal medewerken en wel als gelijkgerech
tigde partner, ls de wenBch van het
Duitsche volk. Het is duidelijk, dat bij
deze reconstructie alle Nederlanders be
trokken zijn.
Maar niet de materieele dingen moe
ten thans op de voorgrond gesteld wor
den, zooals bijv. het feit, dat de knapste
koppen op economisch gebied zich in
spannen een plan uit te werken, op wel
ke wijze en binnen welke tijd de Neder
landsche economie op de nieuwe econo
mische organisatie van Europa kan wor
den ingesteld en daarin kan worden in
gepast, op dat zooveel mogelijk krachten
en waarden behouden en nieuwe kunnen
worden verkregen. Over
de werkloosheid
sprekende, zeide dfv Seyss Inquart:
Het is voor een natlonaal-socialist
eigenlijk ontzettend het groote aantal
aantal werkloozen in dit land te zien.
Volkomen gaat het bewustzijn verloren,
dat de arbeider een volksgenoot met ge
lijke rechten, maar ook met gelijke plich
ten is als ieder ander, dat primair het
recht op arbeid tegelijk als een plicht tot
arbeid bestaat en niet het recht op on
dersteuning, kort gezegd, dat het begrip
van de eer en waardigheid van de arbeid
verloren gaat.
De boer en zijn land.
En wat de landbouw aangaat, zoo meen
ik te kunnen zeggen, dat een boer, die
minder van de opbrengst van de door
hem bebouwde grond dan van de aan
vullende premies van de staat afhanke
lijk is, niet het gevoel van de vrijen boer
op het vrije land kan hebben, ook dan
als hij in een formeel democratisch land
leeft. De boer die voor de producten van
zjjn arbeid de afzet in een groot achter
land en een overeenkomstige marktorde
ning gewaarborgd weet, die dus een ze
kere en rechtvaardige prijs voor zijn
verken ontvangt, zal een geheel ander
bewustzijn vap zijn beteekenis, maar ook
een geheel andere bestaanszekerheid
hebben.
Geen opheffing zelfstandigheid.
De rijkscommissaris behandelde voor
zijn partijgenooten vervolgens de kwes
tie van NederlandSch-Indië:
De leiding van het Groot-Duitache rijk
laat met de militaire bezetting van Ne
derland evenmin een aanspraak gelden
op een of ander deel van het Nederland
sche Rijk buiten Europa „als zij een op
heffing van de zelfstandige Nederlanden
op het oog heeft.
Ik kan u veeleer de verzekering geven,
dat uit het verantwoordelijkheidsgevoel
en uit het bewustzijn van een gemeen
schappelijk lot Nederland die ondersteu
ning zal kunnen verkrijgen, welke ertoe
leidt en welke op een of andere wijze er
toe kan bijdragen, dat het Nederland
sche rijk in zijn geheel onverklelnd
blijft.
Hij vertrouwde, dat de Nederlanders
voor de toekomstige positie van hun land
als kameraden aan de zijde van Groot-
Duitschland zullen staan. Daarbij waar
schuwde hij tegen elke vijandige houding
tegen Duitschland.
Elke, ook maar geringste ondersteu
ning van den vijand, wordt met de dood
bestraft. Meer echter zal het Duitsche
volk rru nauwkeurig in oogenschouw ne
men, welke houding het Nederlandsche
volk thans aanneemt. Hiervan zal het
wezenlijk afhangen, welke plaats en wel
ke beteekenis het lot in de toekomst aan
Nederland inruimen zah
DE NED. UNIE.
Snelle groet Ruim
200.006 leden.
Mr. Einthoven, een der drie oprichters
van de Ned. Unie heeft medegedeeld:
Wij vormen geen groep die wil gaan
regeeren. Wij willen geen verkiezingen,
geen politiek. Wij willen naar buiten
brengen wat onder het volk leeft en dit
kenbaar maken aan hen die thans over
ons gesteld zijn.
Wij hopen dat velen# zich om ons zul
len scharen om uit hen nog meerdere
medewerkers te kunnen recruteeren. In
twee dagen tijds hebben wij reeds meer
dan 100.000 adhaesiebetuiglngen ontvan
gen.
Voorop stellen wij het cultureele, bet
volkseigene, dan volgt het sociaal econo
mische.
Er ls een algemeen seeretaris,, mr. H.
J. Reinink, en een bureau waarvan ar
chitect A. H. van Leeuwen directeur is.
Dit bureau heeft uiteraard verschillende
afdeelingen, zooals pers, propaganda enz.
Er zullen in de provincies en de groote
steden afdeelingen komen, welke vooral
in den aanving, uit het centrum onder
straffe leiding gesteld zullen worden om
de zoo hoog noodige eenheid te verkrij
gen.
Een raad vah bijstand zal binnenkort
gevormd worden, bestaande uit vooraan
staande mannen op verschillend gebied.
Het bureau is voorloopig gevestigd
Alexanderstraat 20, 's-Gravenhage.
Leden kunnen zich individueel aan
melden of groepsgewijze. De deelnemers
aan de Unie, welke den vorm van een
Stichting zal hebben, worden verwacht
naar vermogen bij te dragen. Teneinde
alle Nederlanders in staat te stellen zich
aan te sluiten is de minimum bijdrage
vastgesteld op 50 cent per Jaar. Het gi
ronummer is voorloopig 6532, ten name
van de bankiersfirma De Bas Co. te
's-Gravenhage.
Wij vertrouwen dat le steun, welke wij
thans al van zoo verschillende zijden
ontvingen, zich zal uitbreiden, zoodat
onze stichting een ware unie zal vor
men, die heel het Nederlandsche volk in
al zijn geleidingen omvat.
Tot zoover de rede van den heer Eint
hoven.
De R.-K. Boerenbond en Me-
taalbewerkenbond treden toe.
De Katholieke Nederlandsche Boeren-
en Tuindersbond heeft aan de Neder
landsche Unie het volgende telegram ge
zonden:
De Katholieke Nederlandsche Boeren-
en Tuindersbond, omvattend 77.000 le
den, daartoe speciaal gemachtigi door
de gewestelijke organisaties, betuigt zijn
sympathie met het initiatief van de Ne
derlandsche Unie eji koestert de ver
wachting, dat alle landgenooten zich
daarin mogen samenvinden voor den op
bouw van een schoone toekomst
Van den Nederlandschen R.K. Metaal-
bewerkersbond ontving de Nederlandsche
Unie een telegram, dat luidt als volgt:
„Aan de Nederlandsche Unie".
Het hoofdbestuur van den Nederland
schen R.K. Metaalbewerkersbond, verte
genwoordigende ruim 23 000 R.K. metaal
bewerkers, op Zaterdag 27 Juli 1940 ln
vergadering bijeen, kennis genomen heb
bende van de tot stand koming van de
Nederlandsche Unie, juicht deze tot stand
koming van harte toe, betuigt daarmede
zijn volle instemming en zegt spontaan
algeheele medewerking toe."
Program van 4a Keier-
landsehe Unie.
De N.U. stelt zich tot taak de volks
eenheid op staatkundig, cultureel en eo-
ciaal-economisch gebied te bevestigen en
te versterken. Met verdieping van den
christelijken geest in de samenlezing wil
de NU.:
Op cultureel gebied: Behoud van het
volkskarakter en versterking der eigen
schappen, waaraan het volk zijn kracht
en plaats in de wereld te danken heeft;
verheffing van het levensideaal boven
materialisme en egoïsme;
Bescherming en ontwikkeling van eigen
beschaving en zeden;
Vrijheid van godsdienst, kerk, levens
beschouwing en opvoeding;
Bevordering van Nederlands positie in
de Europeesche cultuur;
Nauwe cultureele betrekkingen met
Vlaanderen en Zuid-Afrika;
Opvoeding van de Jeugd in nation alen
sin;
Vooruitziende verzorging der geestelijke
en lichamelijke volksgezondheid;
Leiding van het cultureele leven en
van de volksontwikkeling.
Op sociaal-economisch gebied wil de
H.U.:
Organische ordening der arbeidsge
meenschap zonder klassetegensteilingen;
Vooropstelling van de belangen van het
gemeenebeet boven die van den enke
ling;
Doelbewuste leiding van de voortbren
ging en verdeeüng van goederen;
Dienstbaar maken van geld- en cre-
dietwezen aan de elschen der volkswel
vaart
Erkenning van den plicht van lederen
Nederlander om te arbeiden;
Afweer van de proletariseering des
volks en versterking van de volkskracht;
Versterking van den landbouw door
loonend prijspeil en ordening van het
grondgebruik;
Persoonlijke verantwoordelijkheid ook
in het sociaal-economisch leven;
Beteugeling van bedrijfsconcentratie
en trustvorming.
Op staatkundig gebied ijvert de N.Ü.
voor een sterk Nederlandsch volk, ln
nauwe verbondenheid met de overzeesch*
gebieden.
NOG MEER NEDERLANDERS
GEÏNTERNEERD.
Antwoord ep behandeling
der Duitschei* in Indië.
Zooals gemeld, heeft de Duitsche be
zettingsoverheid dezer dagen bij wijze
van tegenmaatregel wegens de behande
ling, welke de Rijks-Duitschers in Ne
derland tijdens de oorlogsdagen ln de
overzeesche gewesten nog steeds onder
vinden, eenige honderden Nederlanders
naar Duitschland overgebracht. Naar
thans bekend is gemaakt, zal een
nog grooter aantal Nederlanders even
eens naar Duitschland worden overge
bracht. De behandeling van deze, zonder
onderscheid van rang en stand, geïnter
neerden zal volkomen gelijk zijn aan do
behandeling, welke den Duitschers in
Indië ten deel valt. Een en ander is niet
het gevolg van eenige anti-Duitsche ge
zindheid of handeling door .personen,
doch uitsluitend bedoeld als antwoord op
wat den Duitschers in Indië wordt aan
gedaan.
VERLOFREGELING OPBOUW-
DIENST.
Zondag is een verlofregeling ingegaan
voor het tot de Opbouwdienst behoo-
rende personeel, waarbij onderscheid ia
gemaakt tusschen gehuwden en onge-
huwden. Gehuwden krijgen eenmaal per
veertien dagen verlof van Zaterdag, van
de morgenmaaltijd en de daarna gehou
den inspectie tot Maandagavond 24.00
uur. Woneh zij verder dan 30 k.m. van
hun standplaats, dan krijgen zij vrij
vervoer.
Ongehuwd en krijgen elke week bewe
gingsvrijheid van Zaterdag, na het eer
ste, na 13.00 uur, te houden appèl tot
Zondagavond 24.00 uur. Eenmaal per
maand wordt hun hiervoor vrij vervoer
verstrekt. Zij, die ln hun woonplaats ge
legerd zijn, krijgen, of zij gehuwd zijn of
ongehuwd, geen verlof, doch elke week
bewegingsvrijheid. Kostwinners worden
te dezer zake gelijkgesteld met gehuw
den.
TERUGKEER NEDERLANDSCHE MILI
TAIREN UIT FRANKRIJK.
Teneinde de ingestelde nasporingen te
vergemakkelijken en de terugkeer van
nog in Frankrijk vertoevende militairen
te bespoedigen, wordt aan militairen, die
reeds uit Frankrijk zijn teruggekeerd,
verzocht alle te hunner beschikking
staande gegevens ten aanzien van ver
blijfplaatsen, webtand, enz. van wapen
broeders, ten spoedigste bekend te ma
ken aan het algemeen informatiebureau,
Lange Voorhout 7 te 's-Gravenhage.
Den sedert 1 Juli uit Frankrijk terug
gekeerde militairen wordt bovendien
verzocht aan het Algemeen Informatie
bureau van hun terugkeer mededeeling
te doen door middel van een briefkaart,
waarop vermeld staan: naam en voor
letters, geboortedatum, rang, onderdeel
en particulier adres.
GEEN PORTVRIJDOM VOOR
MILITAIREN.
Aangezien thans hier te lande geen
militaire formaties meer bestaan de
Opbouwdienst kan hiertoe niet worden
gerekend, noch dë thans onder het de
partement van Justitie ressorterende
marechaussee is hiermede het recht
op gratis verzending van briefkaartenen
couranten door en aan militairen verval
len. Alle correspondentie, verzonden door
of gericht aan bi] den Opbouwdienst of
de marechaussee dienenden, moet der
halve normaal worden gefrankeerd.
DE STER VAN BETHLEHEM.
Zeldzaam schouwspeL
Sedert het midden dezer maand begin
nen de beide groote planeten Saturnus
en Jupiter elkander te naderen. Kort na
middernacht treden zy aan de OosteHJ-
ke hemel te voorschijn. Deze nadering
duurt enkele maanden en is op 15 Aug.
zoover gekomen, dat de planeten een
groote ster schynen te vormen. In Oc
tober en Februari zullen beide sterren
nogmaals tot jslkander naderen.
De evangelische berichtendienst voor
Württemberg wyst er op, dat eenmaal in
de 260 jaren de twee planeten in dezelf
de positie komen als die, welke bestond
ten tijde van Christus' geboorte. De „wij
zen uit het Oosten" hebben in de samen-
stand der planeten een wereldschokken-
-gebeurtenis galeien.
