SCHOONHOVENSCHE COURANT f
maanden IJS; per port 1J0. J M Trt-Adnw: VannooUn. a. W. K VtN NOOTSX, SCBOONBOVIN, MAVKN U. Ponnkeninf UT«.
DES
>ruik!
De spanning in het Verre Oosten.
VRIJHEID, ARBEID, BROOD.
mhoven
lohtentol
Koopt och wtceldtnuk sh
tooMwu^vonio caclio
FSDIENST
irzorging
JAN BROUWER
Ifstieren
doen aan de
van de N.V.C,
De Diana-ive^ ch die ovec Hoh^Koh^.
16 October u»
?2e JAARGANG.
VRIJDAG 18 OCTOBER 1940
TWAALF BLADZIJDEN.
1
3
.30
15.30
35
1535
.37
15.37
20
.30
16.30
waren gericht op
.55
16.55
6
NDERNEMERS
Jhr. J. A. BOREEL DE MAUREGNAULT.
hen Meerkerk en
Merse Matroeh sterk verdedigd
maakt
van
naar
een
,ult-
Bir-
1.35
1.40
15.38
15.45
15.50
15.55
16.00
16.05
16.20
16.20
16.40
16.55
17.05
17.10
Oosten.
Tijdens de besprekingen, die de Austra
lische gezant te Washington, Casey, ach
tereenvolgens met den minister van bui-
hangars
bommen
eerd.
Naar Associated Press verneemt, over
weegt de Brltsche regeering uit de ge
bieden, die het meest van de luchtaan
vallen te lijden hebben, alle personen te
evacueeren, die daar geen belarigrtfk werk
te verrichten hebben.
Koopt doxo bij
Philipi- en Telefunken
Service-station
l- DORDRECHT
OUD-ALBLAS.
:.40
1.55
lauden FORNUIS.
IJ A. VAN DIJK,
Zuldbroek E 203,
Elk*
itMaanbiedingea.
drifvetkden). ge-
i vm niet bmt
HNGPLAATJK
tiekosten terug te
BOGAARD, Zou-
rk.
1.05
1.10
1.15
1.20
1.25
1.32
f32
EVACUATIE IN LONDEN.
Uit de gevaarlijke wijken.
De Brltsche minister van Gezondheid,
Malcolm Mac-Donald, heeft In een radio-
toepsraak medegedeeld, dat tot dusverre
56 pCt. dej bevolking uit de gevaarJUk-
van Londen is geëvacu-
stroombesparing
i aan voor
iplomcerd)
Ml» IS
(X.H)
Haven 63, TeL 113, Schoonhoven
Contant en gemakk. betaling v af f 1 p. w.
Inruil oude apparaten
Reparaties aan alle merken
38
.45
.50
.55
.00
.05
.20
Schoonauwen,
De schade is niet groot. De achtereenvol
gende aanvallen op Dlredawa en Harrar
werden af geslagen door onze jachttoe-
stellen, die de vijandelljke machines op
de vlucht dreven, alvorens zij haar bom
men hadden kunnen uitgooien.
AMERIKAANSCHE VLOOTMACHT
NAAR HAWAII
Volgens berichten van de Amerikaan- zijn hoogtepunt bereikt,
sche scheepsradio uit San Pedro In Ca-
perk de Indlvldueele vrijheid als hoog
ste waarde heeft geponeerd moest, als
noodzakelijk gevolg, de eerbied voor den
arbeid verminderen en zelfs verdwijnen.
Vrijheid en arbeid; de nevenbeschlk-
klng van deze twee begrippen in die leu
ze, die spontaan opklonk uit de rijen van
het eenvoudige volk van alle tijden, het
bewijst dat dit eenvoudige volk intuïtief,
zonder intellectueele berekening, be
greep dat vrijheid alleen dan een hoog
goed was indien die vrijheid begrensd
werd door de gebondenheid van den ar
beid. Maar anderzijds voelde het volk ook
dat arbeid zonder vrijheid, met andere
woorden slavernij, de Innerlijke waarde
van den arbeid deed verdwijnen. Daar
om; vrijheid en arbeid.
Maar ook; arbeid en brood. Het besef
Is gegroeid dat arbeid geen straf Is maar
een zegen omdat In den arbeid de hoog
ste mogelijkheid tot zelfverwerkelijking
ligt opgesloten. „Wie niet werkt zal ook
niet eten”, Is een oer.oud volkspreek
woord, waaruit blijkt hoe het voik in
tuïtief aanvoelt dat alleen eerlijke arbeid
recht geeft op levensonderhoud. En te
vens dat eerlijke, harde arbeid recht
geeft op een levensonderhoud dat met de
waarde van dien arbeid In overeenstem
ming is. Niet de toestand van voorheen:
zwaar werken en een levensonderhoud
te groot om van te sterven en te klein
om van te leven. Ook hier evenredig
heid en harmonie die voortvloeit uit het
juiste inzicht in de verhouding van die
waarden, die het leven beheerschen.
Daarom heeft de nieuwe tijd deze leu
ze „Vrijheid, arbeid, brood” opnieuw In
haar vaandels geschreven als de harte-
kreet van een volksgemeenschap, die uit
den nood van het verleden wil opstijgen
naar een gelukkiger ^oekomst.
Vrijheid, arbeid, brood! Moge deze leu
ze zoowel in zijn uiterlijke beteekenis ais
naar zijn innerlijke zin werxelijKheid
worden I
Zorgt tijdig voor uw kachel
Voor do Is klas F W haarden
•n Haardkachels
Haard-kookkachels, 3 modellen
Huishoudkachela, Fornuizen
G. TROMPETTER
Lopikerstr. 49 - Schoonhoven
van de
van het
van Interventie geschonden, handelingen
die in werkelijkheid oorlogsdaden zijn
geweest.
▼an 300 k m. ten Zuiden vaa den Jangtse
tusschen Anwel en de Zuidgrens van
AMERIKANEN IN HET VERRE
OOSTEN.
Geen paspoorten meer.
Het ministerie van bu>‘enlandsche za
ken der Vereenlgde Stated weigert thans
aan personen, die naar Japan, Zuid- of
Noord-Chlna, Indochina en Hongkong
willen vertrekken, een paspoort te ver
strekken.
Volgens berichten uit Sjanghai is het
aantal Amerikanen, die naar huis terug
willen, reeds tot 2800 gestegen.
TWINTIG CHINEESCHK DIVISIES
OMSINGELD.
Vijfduizend dooden.
dat be teek enen?
vaardigd.
itwoordde de koe»
igen g ulden, dien
jaar lang lederen
ap de schaal hebt
KABEL VERBIN DING MET AMERIKA
GESTOORD.
De kabelverbindmg tusschen de V. 8.
en Engeland Is In de nacht van Dinsdag
en Woensdag en Woensdagmorgen uren
lang onderbroken geweest. De Amerl-
kaansche telegraafmaatschapplj Western
Union moest gedurende de nacht de te
legrafische dienst 81/» uur lang staken.
Het telegraafagentschap Associated Presi
dat een eigen kabel tusschen New York
en Londen gebruikt, moest de berichten
dienst eveneens stopzetten. Ook anders
Amerikaansche telegraafmaatschappljen
als b v. de Commercial Cable Company,
werden getroffen. Volgens de „New York
Post” heeft de Londensche censuur ds
bekendmaking van de oorzaken der ka»
belstoringen verboden.
Ho. «549.
NIEUWSBLAD VOOR ZUIRHOLLAND EN UTRECHT
HEROPENING VAN DE WEG VIA
HONGKONG?
Scherpe Japansche reactie.
Japan reageert scherp op berichten
omtrent een pritsch plan, om het verbod
van de verscheping van wapens, munitie
en andere materialen naar Tsjoenklng
vla Hongkong, op te heffen. De bladen
doen In
regelen zal nemen, wanneer de weg vla
Hongkong wordt heropend.
De Japansche autoriteiten beschouwen
een dergelijke heropening namelijk als
een eenzijdig verbreken van de Brltsch-
Japansche overeenkomst, waarbij slui
ting voor de duur van drie maanden van
staaksulkerboonen
t 100 K.G.; toma-
idem CC f 4.50
A f -2.70, idem B
.20 per 100 K.G.;
K) per 100 stuks;
3.10—4.40, 1de»
20 per 100 K-G.
3 PAARDEN
i-j. zw. gr. merrie
i-j zw. merrie
i-j. zw. ruin
vegen extra gang
j F. VERSTOEP
214.
Advertentlën: 16 regels 1.30,
elkj regel meer 0 20; derde
plaatsing halve prijs. Adver-
tentiën worden gratis ge
plaatst in „De Gorcumer”.
de route via Birma werd overeengeko
men, en waarbij voorts werd bepaald, dat
de route via Hongkong voor onbepaalde
tijd gesloten zou blijven.
Volgens „Asahi SJimboen" heeft de Ja
pansche consulgeneraal te Hongkong bij
den Britschen gouverneur-generaal al
daar geprotesteerd. De gouverneur houdt
echter aan zijn standpunt vast. Zouden
de Engelschen ondanks nieuwe vertoo-
gen op 18 October toch ook Hongkong als
uitgangspunt voor leveringen aan Tsjiang
Kai sjek openen en daarmede een antl-
Japansche centrale scheppen, dan zoude
Japansche regeering dit niet stilzwijgend
voorbij kunnen zien en zou hij doeltref
fende maatregelen moeten nemen.
Ook de „Kokoemln SJimboen” betoogt,
dat de eisch naar onverwijlde en scherpe
Japansche tegenmaatregelen steeds krach
tiger wordt gesteld.
Volgens een Brltsch radlo-berlcht ver
klaren bevoegde kringen in Londen, dat
de Hongkong-route naar China op bevel
van den gouverneur In Januari 1939 om
veiligheidsredenen was gesloten en dat
het derhalve blijft overgelaten aan den
gouverneur van Hongkong om uit te ma
ken, of hij de sluiting of opening van de
ze route juist acht.
De weg door Birma.
De eontrole-autorlteiten van de weg
door Birma hebben aan United 1?ress ver
klaard, dat de regeering van Tsjoengking
krachtige maatregelen heeft 'genomen om
de weg over zijn geheele lengte tegen de
dreigende bombardementen te beveiligen.
Men zeide: „wij vreezen de bommen niet,
de vrachtauto’s moeten hun tochten
voortzetten.”.
Kapitein Tsjoedo, lid van de hier ver
toevende Japansche maritime commissie
verklaarde gisteren aan de United Press
te Hanoi, dat de Japansche vliegtuigen
bij gunstig weer reeds heden het Chinee-
sche deel van de heropende weg door
Birma zouden bombardeeren.
een
gelukte het
werkplaatsen door
brand te steken.
Met het invallen van de duisternis na
men de vergeldingsaanvallen op de En-
gelsche hoofdstad weer groote-e omvang
aan. Bommen van allerlei kaliber werden
tot het aanbreken van de dag op belang-
aan belde zijden
De ontstane
het boven Londen
tot op groote af-
de Duitsche weermacht bek-md;
Het luchtwapen heeft ondanks de on
gunstige weersgesteldheid zijn aanvallen
op Londen en andere belangrijke mili
taire doelen In Midden- en Zuld-Enge-
land voortgezet. Bijzonder succes hadden
de bommen die werden geworpen op een
vliegveld ten Zuiden van Liverpool. Bij
wapenfabriek in Midden-Engeland
verscheidene hangars en
zware bommen in
rijke militaire doelen
van de Theems geworpen,
branden verlichtten
hangende wolkendek
stand.
Andere
BOTSINGEN IN NOORD-AFRIKA.
Italiaansch legerbericht.
In hetDonderdag afgegeven weer-
De Japansche opmarseh over een front machtsbericht maakt het Italiaansche
hoofdkwartier om. het volgende bekend:
De Engelsche kruiser, die door een van
Tsjekiang, die vijf dagen geleden begon- onze torpedovliegtulgen is getorpedeerd,
nen is( heeft volgens publicaties te Tokio, is volgens mededeeling van de Brltsche
L. L -2.L, toen drie Ja- admiraliteit de kruiser „Liverpool”. Deze
panache legercolonnes, dis ukt alle rich- kruiser heeft een waterverplaatsing
lifornië zijn meer dan twaalf eenheden tingen oprukten, er in slaagden des mor- 9300 ton.
gens eUtaar Jn te kOmen en
zoo de omsingeling van twintig divisies tusschen verkenningsafdeelingen,
van het leger van Tjoengkmg te voltooi- bij
en. Dit contact werd ten Zuiden van
bereikt, halverwege
Het hoofddoel van de tweede phase van
den Italiaanschen aanval, Mersa Ma
troeh, wordt naar de „United Press"
voorts meldde, door een omvangrijk net
van loopgraven en door tallooze forten
verdedigd.
Toonaangevende militaire waarnemers
in Rome zijn van meenlng, dat het door
Graziani in Llbye geconcentreerde leger
de grootste strijdmacht is, die ooit op
Afrikaansehe bodem is verschenen; het
beschikt, volgens te Rome ontvangen be
richten, over honderden bommenwerpers
en Jachtvliegtuigen, kleine tanks en pant
serwagens, duizenden vrachtwagens, ka*
meelen en muildieren.
SPOEDIG OFFENSIEF IN AFRIKA
VERWACHT.
Deelen Tan het Fo-lejer naar
Libyë?
Te Rome is men van meenlng dat het
offensief van de troepen van maarschalk
Graziani binnenkort, misschien reeds
over een week of tien dagen, opnieuw zal
worden Ingezet. De voorbereidingen zijn
reeds aan de gang. Het doel van de vol
gende stoot is de Brltsche stellingen bij
Marsa Matroeh, zoo meldt Unitea Press.
Volgens de „Regime Fascists” zijn in
alle stilte versterkingen uit Noord-Italië
naar het Egyptische krijgstooneel ge
voerd. Afdeeling na afdeeiing artillerie
ën tankcorfwen en vele infanterie troe-
penonderdeelen, die tot dusverre in de
westelijke alpen hadden gestaan, zijn
„efrgens in Cyrenaica” aangekomen. In
minder dan een week zullen zij, naar het
blad verklaart, hun nieuwe stellingen aan
de Llbysch-Egyptische grens hebben be
trokken. Men gelooft, dat deze troepen
deelen van het Po-leger zijn, waarin Mus
solini tijdens een vlerdaagsche inspectie
reis verleden week een bezoek heeft ge
bracht.
Gelijk Gayda dit reeds In de „Glomals
d’Italia” deed, verklaarde de militairs
deskundige generaal Ulo Jori dat ook de
Engelschen hun troepen In Egypte da
gelijks versterken om de verwachte aan
val van de Italianen het hoofd te kun
nen bieden.
vijfduizend man verloren hebben.
Vit Tsjoengking wordt gemeld: --
tenlandsche zaken, Hull, en met presl- Japansche luchtwapen heefin den af- digende
de regeeringswljk gebombardeerd.
NED.-INDIE EN HET CONFLICT
IN AZIË.
Geen bondgenootschap met ties en aan
Engeland.
De chef van het propagandaoureau van len geen slachtoffers,
het bestuur van
heeft, naar 1
onderminister van bultenlandsche ontkend, dat de autoriteiten de opvat- ‘veroorzaakt.
- tingen der pers deelen ten gunste van de
vorming van een gemeenschappelijk front
Sprekende over een hoofdartikel in de
„Javabode”, waarin een militair bondge
nootschap met Engeland werd bepleit,
noemde de chef van het propagandabu
reau dergelijke dagbladmeeningen „on
zin”. Hij verzocht den Japanse hen cor
respondenten, die aanwezig waren op de
gewone persconferentie, geen belang te
hechten aan perscommentaren.
Op vragen, betreffende thans aan de
gang zijnde economische onderhandelln-
gen tusschen de Vereenlgde Staten en
hun hoofdartikelen uitkomen, Nederlandsch-Indiê, antwoordde de chef
dat de Japansche regeering scherpe maat- van het propagandabureau, dat hij nog
nimmer iets daarover had vernomen.
BRANDEN VERLICHTEN DE LUCHT
BOVEN LONDEN.
Londen, Liverpool en
mingham aangevallen.
Donderdag maakte het opperbevel van
DE DIENSTPLICHT IN DE VEREEN.
STATEN.
16.5 millioen aangiften.
Het D.N.B. meldt uit New York:
Woensdag hebben zich 16.5 millioen
dienstplichtigen laten inschrijven. Het
9 eerste contingent moet in November lo
ten voor een eenjarige militaire oplei
ding. Volgens de tot nu toe ontvangen
berichten, zijn nergens incidenten van
beteekenis ontstaan.
De democratische senator Holt, de
•enige senator die zich moest aanmel
den, heeft een verklaring afgelegd, waar
in hij zeide, dat het niet alleen onwaar
maar ook huichelachtig is te beweren,
dat de nieuwe Amerikaansche dienst
plichtwet voor de vrede moet dienen. Het
gaat hier om een oorlogsmaatregel. De
Amerikaansche jeugd is tot verdediging
van haar land bereid, maar wenschtniet
haar leven te geven voor Sumatra, of
Hongkong of omdat de een of andere
Amerikaansche staatsman geheime ver
plichtingen ter verdediging van ’n vreemd
rijk heeft aangegaan.
Niet naar Europeesche
slagveld.
In een nadrukkelijke verklaring van
president Roosevelt, dat de bewapening
en de uivoering van de dienstplicht „uit
sluitend dienen voor de verdediging”, ziet
de „New York Daily News” een bindende
verzekering aan de dienstplichtigen en
aan hun gezinnen, dat de president geen
leger in het leven roept om hen later
naar Europeesche slagvelden te versche
pen.
Het blad legt de verklaring van Roose
velt voorts uit fils een verzekering, dat de
Ver. Staten onder geen omstandigheid
een leger zullen uitzenden om op verove
ring uit te gaart of om de wereld voor
het een of ander doel „rijp” te maken.
De „Saturday Evening Post” behandelt
In een hoofdartikel de kwestie
Amerikaansche neutraliteit en
Amerikaansche rechtsgevoel
„Klaarblijkelijk,” aldus het blad, „is de
regeering der Ver. Staten niet neutraal.
Het volk is door de neutrallteitswet ge
bonden. De regeering zelf echter heeft
ieze wet stelselmatig door handelingen.
dent Roosevelt heeft gevoerd, zijn waar
schijnlijk vraagstukken betreffende het
Verre Oosten ter sprake gebracht.
Na het onderhoud met president Roo
sevelt verklaarde Casey op de vraag, of
ook de kwestie Singapore was behandeld,
dat het beter was, deze vraag niet te
stellen. Hij voegde hieraan toe, dat alle
vraagstukken werden besproken, die voor
Australië van belang waren.
d»
zaken, Sumner Welles, heeft een onder
houd van een uur met den Russische»
ambassadeur, Oemansky, gehad. Dehee- met Engeland in Zuidoost-Azië,
ren zouden in hoofdzaak economische
aangelegenheden hebben besproken.
geloopen nacht en hedenmiddag opnieuw vliegtuigen zijn teruggekeerd.
De vijandelljke luchtmacht heeft de
stad Tobroek met brisant- en brandbom
men hevig gebombardeerd, waarbij scha
de werd aangericht aan eenlge installa-
.1 45 woonhuizen. Bovendien
werden negen barakken vernield; ervie-
- Eenlge op Derna .«te stadsdeelen
Nederlandsch-Indië uitgeworpen bommen maakten evenmin
Domei uit Batavia meldt, slachtoffers. Ook werd er geen schade
In Oost-Afrika heeft een van onze af-
deelingen een Engelsche post aangeval
len ten Zuld-Oosten van Daga River Post.
De vijand sloeg overhaast op de vlucht
met achterlating van wapens, munitie en
voorraden. Onze vliegtuigen bombardeer
den militaire inrichtingen op het eiland
Perlm alsmede het vliegveld van Gheda-
ref. In die plaats deed een van onze
luchtformaties bovendien een verrassen
de aanval, waarbij elf vliegtuigen werden
vernietigd, die aldaar op de begane grond
stonden. Een munitie-opslagplaats vloog
in de lucht en een auto werd vernield
Een andere luchtformatie deed in de
Roode Zee een aanval op twee groote
koopvaardijschepen, die door een oorlogs
schip werden vergezeld. Een schip werd
zwaar getroffen.
Vijandelljke vliegtuigen bombardeer
den Dlredawa, Decamere, Tessenei, Kas-
sala en Gondar. Alleen in laatstgenoem
de plaats werd een persoon gedood en
werden eenige andere personen gewand.
aanvallen
steden in Midden- en Zuld-Engeland, aïs
Liverpool «n Birmingham.
Op talrijke plaatsen voor de Brltsche
kust legden vliegtuigen mijnen. Aan de
Westelijke uitgang van het Kanaal wer
den weer eenige vijandelljke oorlogssche
pen, die de kust probeerden te naderen,
door het vuur van onze marine-artillerle
tot terugkeeren genoopt. Een duikboot
bracht drie bewapende schepen van te
zamen 21.000 b.r.t. uit een konvooi tot
zinken, waaronder een tankboot van
10.000 b.r.t.
Brltsche vliegtuigen wierpen in de
nacht van 16 op 17 October bommen in
het rijksgebied zonder militaire schade
te veroorzaken. Daarentegen werden op
nieuw in verscheidene steden woonwij
ken getroffen, waarbij oa. in Kiel een
aantal huizen werd beschadigd.
Een Brltsch vliegtuig werd bij nacht,
nog voordat het de rijksgrens bereikt
had, door het luchtdoelgeschut nee^rge-
haald. Een ander vliegtuig werd in een
luchtgevecht neergeschoten. Marlne-ar-
tilleris schoot een derde vljandelijk toe
stel neer. Twee eigen machines worden
vermist.
ve predikant d«
binnen kwam, be
jster, die juist een
collecteschaal in
van de Amerikaansche slagvloot naar gens met elkaar in contact te komen en In Noord-Afrika ontstonden botsingen
Hawaï onderweg. zoo de omsingeling van twintig divisies tusschen verkenningsafdeelingen, waar
na VF» stitow Fw aïtmtraïïf van het le8er van Tjoengkmg te voltooi- bij het resultaat in ons voordeel was.
DE ver. S1ATEN en AUSiKALiE. en DR contacfc wcrd ten Zulden van vllegtuigen hebben de vijandelijke
Besprekingen over het Verre Liyang bereikt, halverwege tusschen vliegvelden gebombardeerd van Foeka,
Nantsikoe en het Talhoemeer. Tot giste- Assaba, Daba en de vijandelijke instal-
zouden de troepen van Tsjoengking laties in de gebieden van Maëten-Ba-
goesch en Mersa Matroeh. Ondanks het
Het hevige afweergeschut werden zeer bevre-
resultaten behaald. Al onze
Vrijheid, arbeid, brood! Deze leuze
aeeft gewapperd in de vanen van alle
tijden en altijd weer heeft deze leuze
duizenden om zich heen vereenigd, die
hun beste krachten hebben ingezet om
haar te verwerkelijken.
Wat is dit, dat deze leuze in alle tij
den opnieuw weerklinkt? Is het de be-
tooverende kracht die van elk slagwoord
mln of meer uitgaat; is het een massa-
psychose die duizenden een leuze doet
volgen; zijn het alle looze woorden zon
der zin?
Neenl Wanneer telkens opnieuw, on
afhankelijk van het ontwikkelingsstadi
um van de mensehheid’ dezelfde leuze
weerklinkt en dan telkens opnieuw dui
zenden volgelingen verzamelt, dan ver
tolkt deze leuze meer dan een tijdelijke
gril, dan is dit slagweerd meer dan een
zlnlooze tooverformule. Dan brengt zulk
een leuze een waarde tot uitdrukking,
dis onafhankelijk is van alle andere bij-
factoren en omstandigheden en die in
alle tijden en door alle geslachten heen
onmisbaar en van Intense beteekenis is.
Vrijheid, arbeid, brood; drie eischen
die elk mensch stellen zal en indien hij
zich zijn waarde bewust is. Hoeveel te
meer zal het dan een eisch zijn van een
volk dat zich zelf respecteert. „Een nog
al materialistisch Ideaal”, meesmuilt de
beschaafde intellectueel wellicht. Ge
vergist U; in deze drie woorden elk op
zich zelf en irf hun nevengeschikt ver
band ligt misschien een van de hoogste
en zuiverste idealen van een volk opge
sloten.
Vrijheid en arbeid; schijnbaar een in
nerlijke tegenstrijdigheid. Want wat
bindt een mensch meer, wat beperkt zijn
vrijheid sterker dan juist de arbeid, die
hem op gezette tijden roept en hem dik
wijls nog bezig houdt na dien gezetten
tijd? Het is niet alleen een kwestie van
economische crisis, dat we een tijdperk
achter ons hebben liggen waarin de
werkloosheid toenam zonder dat men
dit als een schande voor de gemeenschap
aanvoelde. Juist omdat men in dat tijd-
