1SSË
jong waren
Oranjetelgen
M"o
V yAiAX^'
wii u.M i AfrniKSKi* mm
r*»eaiAMo
fatjuty
N o t ^myjT&a# *nx,Am
^^4?^fflAtBtM8CRWAAPD
,IW(/
WAtCHEMJf
tjmi m ffanjun^
%liv'io oevttA
A**U
Opnieuw is het Huis van Oranje verblijd met de geboorte van een telg; en
bij deze blijde gebeurtenis in ons geliefd Vorstenhuis hebben wij niet willen
nalaten, een aantal jeugdportretten te brengen
van die Prinsen en Vorsten van Oranje, die in
^nze geschiedenis een vooraanstaande plaats hebben
aiJiTff ingenomen. De eereplaats zou natuurlijk ingeruimd
4^(8moeten worden aan Prins Willem I, zoon van
Juliana van Stolberg, die werd geboren op 24 April
«HlWfiM 1533 op den Dillenburg. Helaas is van hem,
M a. s- eveua^s vau Maurits, geen jeugdportret bekend.
Prins Willem I
Pruis Willem 1, zoon van Juliana* van
Stolberg, werd geboren op 24 April 1533
op den Dillenburg.
De secretaris van zijn vader schreef deze
aanteekening
„Anno Cr. '33 uff doenstag den
XXIIlItag Apprilis hat die wolgeb.
Juliana von Stolberg zwischen
zweyen und dryen, doch allernechst
dryen urhen morges vor mittag in
Schlosz Dillenburg ein kyndlein men-
lichs Geschlechts, der nam soli Wilhelrh
heiszen, zur Welt géboren."
Hij bracht zijn jeugd door onder wel
moeilijke, maar toch gunstige omstandig
heden. In Duitschland kwam de geloofs
strijd op tengevolge van de Kerkhervor
ming. Zijn moeder, Juliana,van Stolberg,
had het voornaamste aandeel in zijn op
voeding. Weldra telde, hét gezin zeventien
kinderen, waaronder twee uit het eerste
huwelijk van Willem den Rijke. H-.t kasteel
te Dillenburg was een soort hofschool,
waar, behalve de prinsen en prinsessen,
een aantal andere jonge edellieden onder
richt kregen in ridderspelen, lichaams
oefeningen, en enkele wetenschappelijke
vakken, zooals Fransch en Italiaansch.
Door het aanvaarden van de erfenis
van René van Chalons, werd de jonge Wil
lem naar de Nederlanden geroepen (Maart
1545), waar hij veel vertoefde aan het hof
van Karei V. Tot zijn meerderjarigheid ver
bleef hij 6 of 7 jaar te Breda, waar hij op
groeide tot een volmaakt edelman en hove
ling. Hij trouwt, als hij meerderjarig is gé
wordén, in 1551 met Anna van Egmond.
Stadhouder-
Koning Willem III
als kind met z'n
lievelingsbokje.
Frederik Hendrik, toen hU nog geen
„Stedendwinger" was.
getwijfeld nog in het geheugen ligt, is daar
van een der meest welsprekende bewijzen.
Hij is vroolijk en opbruisend van karakter,
leeft van harte mode ui het leven van de
Haagsche uitgaande kringer Willem II
bezat de heftigheid, de hartstochtelijkheid,
maar ook het verantwoordelijkheidsgevoel
van Zijn moede*. Zijn vader, Frederik Hen
drik, sloeg hem niet hdog aan, hoewel hij
een zeer goede opvoeding had genoten. Hij
studeert niet in Leiden, maar krijgt zijn
opvoeding van den Franschman Marlot en
van Prof. Rivet. Hij was vlug van verstand;
„the ablest of his race" noemde hem Johan
de Witt. Ook door zijn vroege huwelijk
veranderde weinig in zijn vroolijke levens
wijze. Trouwens, reeds 3 jaren na het be
gin van zijn stadhouderschap stierf hij op
"23-jarigen leeftijd.
opvoeding. Deze opvoeding was toever
trouwd aan Baron Constant Rebecque. en
daarbij waren lichamelijk welzijn, eenvoud
en waarheid de grondbeginselen. De opvoe
ding was zeer modern. De kinderen werden
niet lastig gevallen met uitvoerige verhalen
over den roem hunner voorvaderen, en
overdreven opvattingen over de waarde
van geboorte en vorstengezag.
De latere Willem III interesseerde zich
in het bijzonder voor muziek en schrijn
werkerij. Hij trad op jeugdigen leeftijd
(1837) in het huwelijk met Prinses Sophie
van Würtemberg.
De groote verdienste van Willem III ia
geweest, dat hij op uitnemende wijze zijn
ta-k als crnstitutioneoi vo-st heeft vervuld.
Koningin Wilhelmina
De regiering van Koningin Wilhelmina
ligt in onzen tijd. Onder de voortreffelijke
leiding van Haar Moeder is Zij opgegroeid
tot een vorstin, die in ons kleine land Haar
roeping vervulde op een wijze, die herhaal
delijk herinneringen opriep aan de regee
ring van koningin Victoria van Engeland.
Bij alle tijdgenooten leeft nog de herinne
ring voort aan de kundige wijze, waarop
Zij ons volk door den moeilijken tijd van
den Wereldoorlog heeft geleid.
Door een volk als het onze worden
vooral de echt menschelijke trekken,
zoowel van de Koningin als van het
Prinselijk gezin, die telkens weer onze aan
dacht vragen, gewaardeerd tn deze zijn
het, welke de liefde en de hoogachting voor
onze vorsten uit het Huis van Oranje tel
kens weer versterken.
Wij eindigen met ,den wensch dat de
band, die Nederland en Oranje reeds
eeuwen bindt, steeds hechter Vorstenhui»
en Volk zal blijven vereenen.
verdienstelijk maken vo^-r ons volk, maar
werd bij het uitvoeren van zijn plannen
herhaaldelijk gedwarsboomd. Eerst in 1718
werd hij benoemd tot stadhouder van
Friesland en Groningen, vier jaar later
ook van Drente en Gelderland.
Stadhouder Willem V
Willem V was drie jaar, toen zijn vader
Willem IV stierf. Zijn opvoeding stond
onder leiding van zijn moeder, Prinses
Anna, van wie hij ongetwijfeld zijn muzi-
kalen aanleg heeft geërfd. Zij werd door
haar kinderen, en ook door Willem, tot
Prins Maurits
Maujrita werd in 1587 geboren als zoon
vari des Zwijgers tweede gemalin Anna
van Saksen. Hij studeerde aan de Universi
teit te Leiden en opende zoodoende de
traditie, volgens welke vele Oranjetelgen
aan dé beroemde hoogeschool hebben ge
studeerd, die tot in onze dagen door Prinses
Mulianii werd voortgezet. Toen zijn vader
werd Vermoord, was hij 10 jaar oud. Hij
volgde zijn vader niet onmiddellijk op,
maar1 Werd wel opgenomen in den nieuwen
Raad Van State.
Koning Willem II
als Prins van
Oranje.
Fre4$rik Hendrik
Mauiuts werd opgevolgd door Frederik
Hendriljc, zijn halfbroer uit het huwelijk
van Prins Willem I met Louise de Coligny.
Géborén in 1584, kreeg hij eerst van eijn
moeder een uiterst zorgvuldige opvoeding.
Ook hij ging, in 1594, aan de Leidsche
Universiteit studeeren. In 1597 maakte hij
met zijn moeder een reis van ruim een
Jaar, naar Frankrijk. De moeder. Prinses
Louise, wilde namelijk niets liever dan
haar zoon een Fransche opvoeding gevent
in de hoop op een Fransche loopbaan. De
Staten Van Holland wilden voor de ge
noemde reis echter slechts het verlof en
de benopdigde geldsom geven, mits de af
wezigheid niet langer dan een jaar zou
duren. ljr zat voor Louise niets anders op,
dan hieraan te voldoen. „Hij is," schrijft Dr.
Japikse In zijn „Geschiedenis van het Huis
Oranje", „een levenslustige,vroolijke, knap
uitziende jongeman, die het leven volop
gouteert; hij schijnt in deze uitingen het
tegenbeeld van Maurits, maar de?e heeft
niettemin een grooten invloed op hem ge
had. Hij voelde zich het meest tot den
oorlog aangetrokken, had het leven in het
vrije veld lief, en kreeg, zoodra hij zijn
krijgsmansloopbaan begon onder Maurits'
directe leiding, een hooge vereering voor
dezen veldheer". Hij maakte na zijn terug
keer uit Frankrijk alle belangrijke veld
tochten vah zijn broeder mede, eerst als
kolonel, later als generaal der cavalerie.
aan haar dood hoog vereerd. In zijn tijd
valt de strijd tusschen patriotten en prins-
gezinden en ook de Fransche revolutie. Hij
was het, dié mét zijn gezin in een aantal
visscherspinken uit Schevemngen moest
vluchten.
Koning Willem I
heize..uc Sc.ievcn.ngen echter zag na
den Franschen tijd den terugkeer vol glorie
van zijn zoon op de plek, waar later de
gedenknaald aan het strand verrees. Wil
lem I werd souverein vorst. Deze erfprins
heeft zijn jeugd echter niet in Engeland
doorgebracht, maar was veel op het vaste
land. Reeds kort na de aankomst van Wil
lem V met zijn gezin in Engelana, in Sep
tember 1795, ging hij
daarheen. In Berlijn
hoopte hij hulp te kry- I
gen voor zijn vader, maar KmB
werd daar bitter teleur-
gesteld.-Hetzelfde was in
1798 in Engeland het
geval, toen hij Engelschen
steun zocht voor een
inval in Nederland. Wel
bracht hij in opdracht
van zijn vader een leger
op de been, maar het I
leed een hopelooze ne-
derlaag. Hij deed wat I
hij kon, om zijn vader- ^B
land te hulp te komen I
in den moeilijken tijd, ^^^B
die ten slotte eindigde I
met zijn koningschap.
Koning Willem 11
Willepi II was geoo-
ren in 1792. Hij werd I
7 October 1840 koning I
na den afstand van zijn I
vader. Hij is de geniale
vorst, voor wien op het I
Buitenhof te Den Haag I
een standbeeld staat. Hij I
vocht onder Wellington
en bedw®ng ln een veld- I
tocht van tien dagen
den opstanu der Belgen. I
Koning Willem UI
Een van de vijf km- I
deren van koning Wil- H
lem II wag de latere WM
koning Willem III. Hun I
vader besteedde alle
aandacht aar him
Stadhouder Wil
lem n, eenige zoon
van Frederik Hen
drik, huwde op
den zeer jeugdigen
leeftijd van 14 jaar
met Maria Stuart,
dochter van Karei
I, Koning van
Engeland.
VAN ORAftjfKN ENSVWMMm
I-M.iiilhuiulir kapttgM
Jr IWVffll".. tjr-Mrtlwtf Vmdrfnt,
Hl .-»«>
Prins Willem II
Ontzagujk was de vreugde bij de ge
boorte van Willem II in 1626. Vondel's
bekende gedicht „Geboorteklok", waarvan
de meesterlijke voordracht door Willem
Rooyaards qnzen ouderen tijdgenooten on-
Koning Willem I ais banneling ln
Engeland.
Willem IV, afstammeling van Willem
den Zwijger in vrouwelijke linie.
Witt, die de ziel was van deze Sta
ten, wilde allen Engelschen invloed uit
zijq omgeving weren. En omstreeks 1663
voltrok zich ook in Prins Willem III een
verandering. Hij begint zich aan den En
gelschen invloed te onttrekken, en evenals
zijn grootmoeder zich naar de Staten van
Holland te oriënteeren. Reeds op twin
tigjarigen leeftijd is hij als hoofd der
Nederlandsche legers de strijder tegen
Engeland, Frankrijk, Munster en Keulen.
Willem III was iemand van betrekkelijk
weinig ontwikkeling en een zeer zwakke
gezondheid. Maar in dat zwakke lichaam
leefde een sterke, welhaast geniale geest,
die hem reeds op jeugdigen leeftijd eer
zuchtig maakte en in hem den wensch op
wekte, de verloren gegane positie van zijn
voorvaderen te herwinnen. Hij leefde
matig en ingetogen, al maakte hij nu en
dan een vroolijke partij mede. Op 22-
jarigen leeftijd wox*dt hij de krachtig ver
dediger van het nationale Nederland; hij
geeft zich geheel aan dfe taak en wordt
een der meest belangrijke zonen van het
Huis van Oranje. Hij i» de latere Koning
van Engeland.
Prins Willem
III
Willem III, het
„Kind van Staat",
heeft een jeügd
zonder veel vreug
de gehad. Zijn op
voeding was sterk
Engelsch georiën
teerd. Het grootste
deel van zijn jon
gensleven bracht
hij door tè Honse-
laarsdijk en Breda,
waar hij den
smaak in het tui
nieren opdeed, die
hem zijn verdere
leven steeds is bij
gebleven. Dominee
Cornells Trigland
was belast met
zijn godsdienstige
opvoeding. Als hij
tien jaren oud is,
en er zich in het
land een steeds
sterker beweging
begint te ontwik
kelen voor het
Oranjehuis, belas
ten de Staten van
Holland zich met
de verdere opvoe
ding van den Prins,
die voortaan „Kind
van Staat" werd
Prins Willem IV
Willem IV (Willem Karei Hendrik
Friso), geboren in 1711, was physiek zwak,
had tengevolge van een ongeluk in zijn
jeugd, een gebogen rug, maar bezat een
helder verstand en leerde gemakkelijk. HU
studeerde aan de universiteiten te Franeker
en Utrecht. Zijn jeugd is verre van ge-
makkelUk geweest, vooral door den tegen
stand der regenten. HU wilde zich gaarne