SCHOONHOVENSCHE COURANT
Herdenking
achines
EN BALKEN
van
tezeen
1“
Een nieuwe lente
v. Baaren
oorlog en bevrijding
een nieuwe spelling
tQ 30 APRIL 19«
Jordrecht brengt
•n Blousai
□tlalampje»
schil van onze toestand thans ên die van
chocolade of buL-
zijn
hét
totaal
van
moeders en byz.
kost-
ings
D?s
B-16 reserve
Hlaven 70
Schoonhoven
ling der bedrijf s-
van 2 maanden.
F'*
3ONHOVIN
TALLATIE BUREAU
SCHOONHOVEN
.heden,
mede-
moeders en by*
im marg. of 200 gr.
en PULLEN
uwBLOEMEN
iu Uw kamers
artistiek glas-
irdewerk l
enz.
en in Bruggen
OfflPETTER
ïlec. Smederij
rstraat 49
INHOVEN
e be-
>vem-
van in het afge-
van
in-
oen
en
Jchv’
s Lt
nor.
ston
ber.
ton
lit.
groot als Ne-
ing van 850.000
in-
en
suiker .boterham-
enz.
jam. stroop enz.
i chocolade of sui-
per
ten UC 611 bon C 07: vier liter per bon;
kaarten UD 611 bon D 12:. twee liter per
bon.
vrijt
De
Javaner
de
t reserve
rsj 800 gr.
brood.
Rijnvaart
sstudering
s bewoner
nog schei
ren,
niet
(B-21
brood,
B-13,
B-02,
B-21
,e van tegen te
leeft veroordeeld
3t f 350.— met
gd v. d. kost:
sw.b. ingeschreven
tamboekstior.
C OSKAM. Tus-
1 D 37. Bergam-
lèder vrolijke muziek. Wij zuilen weer blij zijn
én oni herinneren hoe groot de vreugde
was op 5 Mei 1945. Laat ons dan ook be-
NIEUWE PETROLEUM BONNEN
Op de onderstaande bonnen der petro-
leumkaarten voor kookdoeleinden en ver
lichting zullen in Mei de daarachter ver
melde hoeveelheden petroleum verkrijg
baar z[jn: kaarten UA 611 bon A 25 t.m.
verneemt B-of
arbeii
B-ll al
B-H. B
ders en
B-04
B-05 al
B-oe, i
anipcn in liét VGïiv GOoUn 22.0G0.
Tenslotte zijn er dan nog de 90.000 ver- PJJ]
----- de
ha|
-Borneo staat
gebieden van 1
i 80.000 ton i
en 20.
is vier ma««
,eft een beve
gram bloem of kin*
eel (niet uit rijst be-
zelfrijzend bak-
„ITTEL,
elaar in klompen,
d. 3 September
e Hoog Blokland
im suiker, boterham-
el enz.
im jam. stroop e
men welke t.rh.
100 gram bloem
tend bakmeel of
J (niet uit rijst
1 April is geen officiële feestdag en
toch leeft onder ons volk na vier en een
halve eeuw elk jaar op die dag een vro_
lijke stemming. omdat op die datum het
eerste grote sucées weid behaald in de
strijd tegen de Spaanse onderdrukke~s.
Hoe groot en machtig staat daarnaast de zetting ons gebracht heeft. Overal in het
van de worsteling tegen land hebben stille tochten plaats gehad
loed, dat wij naar de duistere porden waar de Duitsers
i hua wandaaen efv -*un moorden op weer
loze Nederlanders bedïeven. Maar daar
na gaan wij de vlag van .de bevrijding
van dit vreselijk juk in de herinnering te-
TIEN BLADZIJDEN. VRIJDAG 2 MEI 194? "»e JAARGANG. Mn. M.
NI EUWSBLAD VDDR ZUIIPHOLLAND EN UTRECHT
HOOFDREDACTEUR: W. KERREMANS. üitg. 8. ft W. N. VAN NOOTEN, SCHOONHOVEN. Telef. 207. Giro 13703. tekst driemaal de prfW.
misten uit al deze groepen naar wie het
Rode Kruis nog steeds zoekt.
Nog steeds zijn er dus 90.000 gezinnen,
die niets weten omtrent een dierbare. Zij
kunnen veronderstellen, dat zij hef erg
ste moeten vrezen, maar velen onder hen
blijven hoop koesteren, Voor een enkele
uit de velen zal die hoop gerechtvaardigd
blijken, zal op zekere dag niet te omva
men blijdschap heersen als de vermiste
weerkeert. De ellende van de anderen zal
er des te schriller tegen afsteken. Daar
om Zaterdag eerst de vlaggen half stok.
Tot de Koningin gesproken heeft.
Radiorede van de Koningin.
Ter gelegenheid van de herdenking van
strijd en bevrijding zal de Koningin morgen
(Zaterdag)avond een radiorede tot het Neder
landse volk richten.
BINNENLAND.
GRATIEVERZOEKEN.
Twee executies.
De Koningin heeft afwijzend beschikt
op het gratieverzoek van G. H. Sanner,
tot de doodstraf veroordeeld door het bij
zonder gerechtshof te Leeuwarden. G. H.
Sanner was tijdens de bezetting leider
van de berucht geworden „bloedploeg",
die Drente terroriseerde. Het vonnis is
gisterenmorgen ten uitvoer gebracht,
evenals dat, uitgesproken tegen Beren,
tien, wiens gratieverzoek ook werd afge
wezen.
De Koningin heeft gratie verleend aan
Mets, J. P. BeSteman, H. Kromhout, J.
P. van Lieshout, J. v. d. Sluis en D. M.
Franken. Ten aanzien van deze veroor
deelden de doodstraf verwisseld in een
levenslange gevangenisstraf.
In de Tweede Kamer i«. nadat enige
amendementen overgénórtien warén, z. h. st. het
wetsontwerp Wijziging Bepalingen Kinderrecht
aangenomen.
>nnis in de pers
selde.
[Verschijnt Maandag, Woensdag
en Vrijdag. Prijs bij vooruitbeta-
I ling: voor Schoonhoven per 3
maanden 1.30; p. poet f 1.57^
>re-
....t de Russise auto-
Nederlandse delegatie
van mr. Teppema van
inomische Zaken. Voorts
igers van de Ministeries
iw, Overzeese Gebieds-
ult maken van de de-
i van de Nederlandse
Ise Trust Maatschappij
bijwonen.
He voor de F
ons land ter best
100 grai
jeach (B-i
100 gi
(B-21 vleesch
300 gram
4 liter melk.
byz. arb).
5 liter melk.
Wankelende eenheid.
Ondeiünge gevecuten op Java.
In ons vorig nummer plaatsten we het
bericht „Scheuring in de republiek?" Dat
vraagteken kan nu worden weggelaten.
De veruer ingekomen tijdingen la^en
geen twijfel of de seneuring er is.
De Soendanezen op Avesu-Java willen
niet langer ingeschakeld blijven in de
republiek van Soekarno. Zij wensen een
eigen staat te stichten, die tezamen met
West-Borneo en d'e staat Oost.Indonesie,
volgens de overeenkomst van Linggadjatl
deel uit maken van de Verenigde Sta
ten van Indonesië en samen te werken
met de Nederlanders. Volgens mededelin
gen van dr. Raden Koestomo, secretaris
van de Soendanese staatspartij „Pasoen-
dan", zal op 4 Mei te Bandoeng de onaf
hankelijkheid van Soenda worden uitge
roepen. Ook zouden er reeds massale ge
vechten hebben plaats gehad tussen
Soendanese militie en de TRI, waarbij de
verbindingen tussen Djokjakarta en Ba
tavia werden verbroken en een groot aan
tal doden en gewonden viel.
United Press meldt dat practisch de ge
hele Westelijke helft van Java in opstand
is tegen Soekamo, en dat 200.000 gewa
pende Soendanezen zich verzetten tegen
de troepen van het republikeinse leger.
Dr. Koestomo, de leider der Soendane
zen, verklaarde nog, dat men de onafhan
kelijkheidsbeweging van Soenda niet als
een reactie tegen de republiek moest zien,
doch dat de Soendanezen en de Javanen
historische tegenstellingen vormen.
Hij beweerde dat de republikeinse troe
pen nog steeds getraind worden door
Duitsers en Japanners en „nu ben ik
bang dat zij ook reeds in contact zijn ge
treden met Rusland en het communisme,
dat in Djokjakarta en Soerakarta (de
republikeinse hoofdsteden) nogal sterk
verbreid is. Dat is geen democratie".
Koestomo beschuldigde de republikeinen
er van, dat zij Soendanese leiders hadden
gearresteerd of ontvoerd toen voor het
eerst, nu achttien maanden geleden, met
de Nederlanders werd onderhandeld over
onafhankelijkheid, „waardoor wij geen
kans hadden voor onszelf te onderhande
len”.
Koestomo zei. dat de republikeinen er
van gebruik gemaakt hebben van fondsen, 71-2, 71-3 Tabak
71-1 Versnaperingen I
k<
265.000 doden.
In totaal zijn 265.000 mensen tengevol
ge van de oorlog om het leven gekomen.
De oorzaken van hun verscheiden
geclassificeerd aldus:
De verdeling van
265.000 is als volgt:
In Nederland gefusilleerd 2000.
De rede zal over beide zenders Hilversum I
en Hilversum II Worden uitgezonden te kwart
voor zéven. 'g
Daama zuilenjpe vlaggen in top gehe
sen worden. WijJ hebben ons dan bezon
nen op het leed, dat de oorlog en de be
heer Zegering
‘“it denkbeeld
uitgesproken,
wel eerder
ter Van Maarse-
had zich er toen reeds niet afkerig van
>nd.
of. Meijers werd tijdens de oorlog naar
Theresiénstadt gedeporteerd, doch keerde als
een van de weinigen vandaar terug.
GEEN COLORADOKEVER?
Donkerblauw
Mantelpakje,
maat 40. g a- n.
>nder No 825. aan
U van dit Blad,
F AANGEBODEN:
1 nieuwe
Bruidsjapon
Brieven, onder
in het Bureau van
Gesneuveld of vermist van Nederland- rtfksinstituut
se landmacht (Meidagen '40 en Irene
Brigade) 4000; Nederlandse marine 2600.
rnameï
f 20..; twee Tuin-
15.-: beste Cana-
pluche 50.-:
Kamerscherm
luiftafel 30-
Ledikant J 27.50
Ledikant met
assen 35.-; klein
r Ledikant f 17.50.
leriedïkant 15...
40.-: eiken
17.50: Crapeau en
goede 2-persoons
35.-; enz.
b(j Schoonhoven
B-03, B-05 melk
-B-15 melk
B-12 algemeen 1 ei.
eieren (a.s. moeders en byz. arbeid)
5 eieren.
B-03 algemeen, B- 14 reserve
of zelfrijzei
kindermeel
bereid).
tOO P’
dennet,
reid) of
meel.
algemeen 125 gram koffie,
algemeen 50 gram thee.
B-13 algeméén 250 gram waschpoeder 4}
250 gram soda.
De bonnen voor zuidvruchten 67-E reserve,1
67-L reserve en 68-T reserve blijven geldig
t.m. Zaterdag.
De bon B-04 reserve of
100 gram korstloze en of
uiterlijk morgen bij een handelaar
worden, ingelewd
B-07 reserve voog
smeerkaas moeten
in kaas
herinnering levendig te houden.
behoeft slechts om zich heen te zien naar
ledige plaatsen die de oorlog in ons mid-
den heeft achtergelaten om te beseffen, denken in welke omstandigheden wij toen
dat het volkomen terecht is, als wij Za- feestvierden. Hoe hemelsbreed is het ver-
terdag de herdenking beginnen met de 2 1’.
vlag halfstok te hijsen. Er zijn veel lege toen. Indien we dat onder het feesten be
seffen zal Nederland de bevrijding eerst
MAANDAG GEEN BROOD.
Ook de bakkers zullen Maandag in het
feest kunnen delen. Zij zullen geen brood
leveren die dag. De huisvrouwen zullen
er dus rekening mede moeten houden
Zaterdag voor drié dagen brood in huls gediend,
te nemen.
OOK EEN FEESTJE.
Van de in de Meidagen van 1940 op de
Nieuwe Waterweg gezonken loodsboot, die
het Nederlandse goud naar Engeland zou
brengen zijn gisteren wederom 32 staven r
goud opgehaald. In totaal zijn nu 79baren A 28: vier liter per bon; kaarten UB 611 6'
goud opgebaggerd. De loodsboot had er bon B 13 en B 14; vier liter per bon; kaar. t.
destijds 111 aan boord. Men vertrouwt het
grootste deel van de ontbrekende staven
nog te bullen vinden.
Op het ogenblik beschikt het evenwel
eerst over ruim de helft, waaronder zijn
de gesneuvelden uit de Meidagen. Uit de
ontbreken evenwel nog
steeds gegevens en het instituut doet dan
ook een beroep op nabestaanden of vrien
den van in of door hun verzet gevallenen
om de feiten en personalia van die hel
den aan het jl.V.O. postbus 12 te Am
sterdam te berichten.
Dé Minister van Oorlog Lt.-Kol. A. H. J. L.
ievez zal Zaterdagmorgen a.s. de herdenkings
lechtigheid op de Grebbeberg bijwonen D?s
Iddags hoopt de Minister aanwezig te zijn bij
herdenking in de Ridderzaal te 's-Graven-
ige.
herdenking van de worsteling
Duitsland. Daarom is het goed,
in ons land aan dat fi.'t
herdenkingsdag wijden’ Het is zeker niet
omdat verondersteld zou kunnen worden,
dat het Nederlandse volk zijn recent ver- w
leden zou vergeten indien het geen dag rugroepen. Zondag zullen de kerkdiensten
vrij had. Wij behoeven ook geen beelden aan die verlossing aandacht besteden en
uit de bezettingstijd op te roepen om die Maandag wapperen dé vlaggen en klinkt
Over het gehele land is gisteren de
maatregel tot invoering van de ver
eenvoudigde spelling van kracht ge
worden. Wij zullen ons hierbij aan
sluiten. De officiële regeringsstuk
ken, de gemeenteadministraties en
de vonnissen der rechtbanken wor
den thans in de nieuwe spelling ge
schreven. Alle couranten in Neder
land, met uitzondering van enkele
weekbladen, gebruiken thans ook de
nieuw/ spelling. Inzenders van be
richten en advertenties mogen wij
verzoeken er mede rekening te hou
den, dat ook dit blad voortaan de,
na lange strijd vastgestelde, spel
ling zal bezigen.
Even zal het misschien vreemd aan
doen *Nederlandsche” in het ver
volg aldus geschreven te zienNe
derlandse”, evenals men zich zal
moeten wennen aan het idee nu geen
„publieke verkooping” maar een
„publieke verkoping'* b\j te wonen.
Dikwijls zal daar „enig huisraad"
zijn en niet meer, zooals vroeger
„eenig huisraad". Maar dit zijn
dan ook de voornaamste wijzigingen
Verder blijft alles bij het oude, op
een hoogst enkele uitzondering na.
De redactie zaLook nog wel eens op
de vingers getikt kunnen worden,
als zij terugvalt in de tot nu toe ge
bezigde spelling. Wjj zullen even
wel pogen zoo goed mogelij k de voor
geschreven spelling te volgen.
Indien voortaan bij advertenties
niet uitdrukkelijk gemeld wordt,
dett de steller zijn annonce in de
oude spelling wenst afgedrukt te
zien, dan wordt die advertentie in
de nieuwe spelling geplaatst, ten
einde een zo groot mogelijke uni
formiteit te verkrijgen.
De uitgevers.
UITBREIDING LUCHTNET.
De K.L.M. zal de binnenlandse luchtverbin
ding naar Groningen weer openen. Er zulle:
vier vluchten per dag in beide richtingen on
derhouden worden tussen Schiphol en Gro-
rungen.
Engeland hééft het contingent Nederlandse
snijbloemen dat in het eerstvolgend seizoen
in Engeland zal worden ingevoerd, aanzienlijk
verhoogd, in totaal mogen nu 150.000 pounds
bloemen ingevoerd worden. De invoer van
verse groenten wérd echter verlaagd uit vrees
voor het daarmede tègélijk invoeren van co
loradokevers in Engeland. (Zie Landbouw).
STROOMRANTSOEN EERING.
Ter voorkoming van onaangenaamst
vestigen wij er de aandacht op, dat de rr
aeimg ven het Hijkskoienbureau over het op
heffen van de tijdelljké korting van 20 pCt. op
het strootnrantsoen met ingang van de maand
April, niét betekent, dat thans de hele stroom-
rantsoeneering van de baan zou zijn. Die be
tekende alleen, dat weer wordt ingevoerd de
irmale stroomrantsoenering Zoals deze
ond vóór de extra beperking van Nov
Pyramiet Palm,
sren en Heesters.
70 c.M.
a goed. - Worden
k verkocht Adres
A. v.4. Hoven
im Telef. 393
OVERZEESE GEBIEDEN.
STICHTING VAN EEN STAAT.
De oprichting van de staat West.Bomeo
wordt volgens mededelingen te Batavia,
verwacht omtsreeks 7 Mei te Pontianak,
mogelijk in tegenwoordigheid van de mi
nisters Beel en Jonkman, die een bezoek
aan Indonesië zullen brengen.
West-Borneo staat bekend als een van de
rijkste gebieden van Ned. Oost.Indië. Het voert
jaarlijks 80.000 ton rubber. 90.000 ton copra.
3000 ton peper en 20.000 ton sago ui'
West-Borneo is vier maal zo
dreland en heeft een bevolkii
zielen.
oden:
jdendrons. blauw,
cnoppen.
dendrons. roode
20 -tot 40 knoppen
ische Azalea fijne
geknopt
REN NIEUW BURGERLIJK WETBOEK.
Bij het debat over de kinderwetten in de
Tweede Kamer heeft de minister van justitie
meegeaeeld, dat aan prof. mr. E. M. Meijers
te Leiden opdracht is gegeven een nieuw bur
gerlijk wetboek te ontwerpen.
Enige tijd geleden had de
Hadders in de Eerste Kamer het
van zulk een opdracht openlijk ui
een denkbeeld waar sommigen al
ever hadden gedacht. Ministt
veen 1 -
getoor
Prol
B-06 B-13
en a.s. moeders)
400 gram b
1600 gram brood.
boter (B-22 boter a.^ moeders en by*
250 grom marg. of 200 gr.
vet.
op een B.u boter (B.21 boter a.1. moeders en bU*
afzonderlijke »rb).
B-01 boter
B-02, B-12 boter
DISTRIBUTIEHIEUWS.
GEEN LUIERBON MEER.
Het C.D.K. deelt mede, dat na 5 Mei geen
extra lulerbonnen of luierzegels aan aanstaan
de moeders uitgereikt zullen worden. Van die
datum krijgen de moeders extra punten.
Luiers zullen dan verkrijgbaar zijn op 4 van
die extra .punten, maar evenzeer op 4 gewone
punten van de textielkaart.
Aanvragen tot aanvulling
lopen halfjaar verstrekte luiertoewijzingen
6 of 9 stuks kunnen tot half Mei worden
B-08, B-16 algemeen 50
71-1 Tabak 3 rt
len.
2 rantsoenen tabaksartlke-
hun ïenrtrett door de Japanners, om hier- gr™
mede de revolutie te beginnen. kerwerk
Sjahir gelooft het niet ®f
Het proclameren van een onafhankelij- Of 400 gram
ke staat Pasoendan achtten deskundige 71-3 versnaperingen ioo gram
zegslieden, die met de verhoudingen en
toestanden in het Soendanese gebied1 ver- 0 stro5i^T
trouwd zijn, op het ogenblik ongetwijfeld Of 200 gran
voorbarig. Tegenover geruchten omtrent Reeds aangewezen bom
botsingen tussen gewapende groepen, ston
den de zegslieden met grote terughou
dendheid.
Sjahrlr heeft de berichten tegengespro
ken. dat een opstand op Java is gevolgd
op de beslissing van de Partai Rajat Pa-
eoendan om West.Java Zondag op een
massavergadering als een
staat uit te roepen.
Nog meer gevechten.
Van zeer betrouwbare zijde
Aneta, dat schermutselingem zijn ontstaan
(Zie voor vervolg pag. 2).
of
Reeds aangewez
Mei geldig zijn:
B-»l. B-H brood,
brood byz. *rb.
B-02 brood
H-03 reserve
B-03 btUr (- -
arbeid)
LOF VOOR VAN KLEFFENS.
De New York Times heeft een hoofdartikel
gewijd aan Mr. E. N. van Kleffens die Neder
land tevoren In de Veiligheidsraad vertegen
woordigde. Onder de titel .Een pilaar der Ver.
Naties” wordt Van Kleffens hier lof toege
zwaaid voor zijn werk in de Veiligheidsraad,
dat U afgelopen daar Nederland geen lid meer
is (op grond van het principe der roulering
der kleinere naties) Om deze reden en ..om
dat Nederland zijn beste diplomaat oP een be-
langrijker post wil gebruikenvertrekt Van
Kleffens aldus de New York Times. ..Van
Kleffens toonde zich een der helderste en
meest logische afgevaardigden van de Veilig
heidsraad die veel heeft gedaan om het ge
zag van de raad en de wuard.ge positie der
kleinere landen te vestigen. Hij zag duidelijk
in, dat de Ver. Naties een vereniging van na
ties zijn en geen superregering. Binnen dat
kader werkte hij met geduld en wijsheid, maar
ook hij gebruikte indien dit nóodiflkelijk was
open taal om de V. N tot beschermer van de
vrede fe maken. Hij behoorde tot de meest uit-
ferprc'ten verdedigers van het recht der klei,
ne naties om een beroep te doen op de ra%d.
bescherming te verlenen tegen de agressie der
machtige landen".
ONDERHANDELINGEN MET RUS
SISCHE ZONE.
In den loop van Mei zullen handelsbeapi
kingen worden geopend met de Russise
riteiten te Berlijn. De Nederlandse del<
zal staan onder leiding van mr. Teppema
het Ministerie van Economische Zaken. Vc
zullen vertegenwoordig;
van Financiën, Landboui
deelen en Verkeer deel
legatie. Afgevaardigden
Bank en de Nederlands
zullen dé besprekingen
Een Engelse commissi
arriveert Zondag in
van dat probleem.
plaatsen. Het rijkslnstltuut voor de oor-
logsdocumentatle heeft becijferd hoeveel op haar juiste waarde gaan schatten en
precies. Hier volgt een opgave: het zal Dinsdag met grootér lust en Ijver
aan de slag gaan, om op de volgende vijf
de Mei weer een grote stap verder geko
men te zijn.
ERELIJST VAN GEVALLENEN.
Behalve het verzamelen en tezijner tijd
publiceren van gegevens, die een zo ge
trouw mogelijk beeld zullen vormen van
de jaren 1940 tot en met 1945 heeft het
voor oorlogsdocumentatie
tot taak een lijst samen te stellen van
oalle Nederlanders, die in actief verzet te-
Van de 16 000 politieke gevangenen zijn 8cn «e vijand lijfsgevaar liepen en dien,
er omgekomen 11.000 (In Vught en tengevolge de dood gevonden hebben. Het
Amersfoort 4000). Instituut schat dat c.a. 30.000 vaderlan-
Vergast, vermoord of op andere wijze ders op die lijst vermeld moeten worden,
omgekomen zijn 114.000 van de 120.000 OP het ogenblik beschikt het evenwel
naar Duitsland gedeporteerde Joodse Ne
derlanders (95 procent).
Van de 330.000 In Duitsland te werk Illegale strijd
gestelde arbeiders zijn er 34.000 niet te
ruggekeerd.
Bombardementen in Nederland
ten 22.000 personen het leven.
Wegens ondervoeding tijdens de hon
gerwinter stierven er 25.000.
Omgekomen in Jkpanse internerings
kampen In het Verre Oosten 22.000.
Javanen en Soendanezen
In het eerste artikeltje „Cursus over Indië"
werd gemeld:
„In Indië wonen 40 verschillende volkeren,
die ongeveer 200 talen spreken. De meeste de
zer talen gelijken niet op elkaar, zoodat de
volkeren elkéar evenmin kunnen verstaan als
ten Deen een Franschman of een Hollander
een Pool. Java en Madoera worden bewoond
door Javanen, Soendanezen en Madoerezen.
die elkander niet verstaan. Soendanezen en
Javanen komen niet gemengd voor, er bestaat
een onverdraagzaamheid tussen beide als tus
sen Fransen en Duitsers".
Die onverdraagzaamheid tussen beide vol
ging had kunnen verwachten. De Soendane
zen willen geen deel uitmaken van Soekar-
no s republiek, maar een eigen onafhankelijke
staat stichten. De scheiding tussen die twee
volken is altijd te scherp geweest, dan dat
men een ander verloop van de vrijheidsbewe
ging zou kunnen verwachten. De Soendane
zen zijn wel verwant aan de Javanen, maar
beide volken zijn in de loop van de eeuwen
op geheel verschillende wijze ontwikkeld. Zo
is bijvoorbeeld de invloed van den Hindoes op
de Javanen veel grooter geweest dan op de
Soendanezen. Het zijn zelfs twee verschillen
de mensentypen, de Soenöar.ees is korter en
meer gedrongen van lichaamsbouw dan de
Javaan en zijn gelaatskleur is lichter. De
Soendanees is eenvoudig en zachtmoedig, be
leefd, intelligent, maar intellectueel minder
begaafd dan de Javan. Ook in hun huisves
ting is onderscheid. De Javaanse woning staat
in eens op de grond, dia van de Soendanees
op korte palen. De onderlinge band, de dorps-
band, is bij de Soendanees veel losser dan bij
de Javaan, omdat er geen gemeenschappelijk
grondbezit is.
Na hetgeen nu gebeurd is. maar vooral bij
hetgeen te gebeuren staat, zal de verhouding
tusschen de twee bewoners van het groote
eiland natuurlijk nog scherper worden en de
leider der Soendanezen, dr. Koestomo, ver
wacht, dat een strijd niet kan uitblijven. Deze
afscheidingsbeweging is niet plotseling, nu
pas ontstaan, maar openbaarde zich direct na
dat de Japanners gecapituleerd hadden en
toan de bevolking zich vrij kon uitspreken
over hetgeen zij verlangde. Toen werd de
Soendanesche partij de Partai Rajat Pasoen
dan opgericht en deze heeft dadelijk om zelf
beschikkingsrecht gevraagd. De beweging nam
snel in omvang en beteekenis toe en natuur
lijk dat de voorloopige regeering van de Ja
vaanse republiek met Soekamo aan het hoofd,
dat met leede oogen aanzeg. De Javanen lie
ten het daarbij niet, maar toonden zich
ijverige leerlingen van de methoden der Duit
sers en Japanners. Zij begonnen een terreur
uit te oefenen op de Soendanezen met moor
den en ontvoeringen. Het gevolg was natuur
lijk tegenovergesteld aan de verwachtingen
der Javanen. Het afscheidlngsverlangen werd
er niet door verdreven, maar nam krachtig
toe en de Partai groeide in ledental en dat
steeg tot over vier millioen. De Soendanezen
verzekeren niets te hebben tegen de Javaanse
republiek, maar omdat zij een ander volk vor-
tnen, met een eigen geschiedenis en een eigen
cultuur, wensen zy niet geregeerd te worden
door de Javanen. In de geschiedenis van
Java worden verschillende oorlogen vermeld
tussen Soendanezen en Javanen om dezelfde
reden. Bovendien geeft het verdrag van Ling
gadjatl hun het recht een eigen regering te
hebben. Dit verdrag toch bepaalt in artikel 4
dat de bevolking van een gebiedsdeel haar
plaats op andere wijze In de Vereenigde Sta
ten van Indonesië kan innamen. De gebieds
delen hebben de volledige vrijheid zich al of
niet aan te sluiten bij de republiek en wan
neer de Soendanezen dat weigeren, zal het
moeilijk zUn een motief te vinden om hen toch
daartoe te dwingen. Misschien dat Soekarno
niet voor geweld zal terugschrikken en zal
trachten de Soendanezen te onderdrukken
maar Koestomo heeft al verklaard, dat zij dan
zullen vechten en.... dat zij daarbij hulp van
de Nederlandsche troepen verwachten. De
taak van ons leger in Indië is om te zorgen,
nat rust en orde niet verstoord worden, zon
der dat het leger zich partij stelt. Wanneer nu
de Javanen de Soendanezen zouden aanvallen
dan zou stellig de rust en orde verstoord wor
den en dan zullen regeering en legerbestuur
voor de moeilijke vraag komen te staan: hoe
herstellen we rust en orde zonder ons partij
te stellen?
De inkt der handteekeningen onder het ver
drag van Linggadjatl is nog maar nauwelijks
droog en reeds breekt de oneenigheid gevaar
lijk los. Twee jaren, zei de Nederlandsche re
geering, zijn voldoende om de Indiërs op te
voeden tot zelfbestuur. De secretaris van de
Partai, dr. Koestomo, zag het beter in toen hij
zei; „wy zijn er zeker van dat wij binnen
honderd j«ar klaar zijn voor volledige onaf
hankelijkheid’.. K.
DE NIEUWE BONNEN.
Voor het tijdvak van 4 t.m. 17 Mei geeft elk
der volgende bonnen recht op het koopen van;
B-07 algemeen 750 gram suiker, boterham-
stroolsel enz. of 1500 gr. jam
stroop enz. of 750 gram cho
colade' of suikerwerk.
B-14, B-15 algemeen. B-21 suiker (by* arbeid
moeders) 250 gram suiker, boterham-
strooisel enz. of 500 gram
jam, stroop enz. of 350 gr.
chocolade of suikerwerk.
i gram cacao.
rantsoenen tabaksartike-
250 gram boter.
125 gram boter.
125 gram marg. of 100 gr,
vet.
algemeen (B-21 kaas
id) 200 gram kaas.
dgemeen 100 gram kaas.
B-ll. B-12 vleesch (B-22 vieesch «A moe-.
byz. arb.) 100 gram vleesch.
B-B2 vleesch (B-21 vleesch a.s. moeders e*
byz. arb.) 300 gram vleesch.
B-01 melk
B-21 melk (a.s. moeders en
i uier mem.
7 liter melk.
12 liter melk.
ei.
