IS
h
H
I
De actie is welkom bij de bevolking.
>l|
Hervatting
van
s.-
is Stoelen en
i
ii
geven:
(astein Carrier,
ichtbanden en °Pen
CARRIER met mas-
inden - PϮT D8
- Kerkweg I.
It door Nodari. txxal
Niets beters?
79e JAARGANG No. 83
VIER BLADZIJDEN.
MAANDAG 88 JULI 1947.
JDAG 25 JULI
uit
uit
uit
D. Koote, afkomstig uit Middel-
afkomstig
uit
afkomstig
uit
p pen.
Ni
Bareman,
afkomstig
uit
Zoeten,
afkomstig uit
25-7
24-7 van
Batavia naar Rotter-
van
f vieintla
^olge
rtemt
uit mi-
van
•n d<
fcqrto478S
Pofcec. v
A
L
«l
i
iincrrn
-17'^
Peetsma, afkomstig uit
W. C. M. Feijnen, afkomstig uit
Rhenen en
5. p. pen.
SO p. pen.
♦7
ek f9en
7.50 p. pen
947
intferland
Kedirl
BiH.r
SCHOONHOVEN
IOUDA
(OTTERDAM
.NWINSTEN
APENROTS
logtatsm-v. <1. Ree
Gouda
lijk
Dor
kan
begr
derhalve be-
nationale pe-
kan r
tej
■3G rzV-
WIAT717 la>
is de
n ten
van
I de
Volendam
I. - p. pera.
AGENBOUW
2203 - Goriachev
>k voor
Bakken
Onderdelen
Banden
Beparatlee
lading
tester
is
leid
1AAGD.
345. aaa
Had. -
rst-Java wei
ontvar
het
comité heef
ingezet voor
rten.
zijn.
istrg de akkers bewer
en Soe-
Htenwij-
gaande
>et Oen-
rond Am-
.«.vlge te-
ing wonende
terug nadat
■s ter geruststel
s bezoek aan de
lat de bevolking
■aboamF
f jlkadfant
HM boor Nad rroepen baxet
>ndag eezet her
geweest r
mgen De aar
zich niet
»t is geen
maar
iele w«
teteurr
Overzeese gebieden.
het contact?
van
voor
geheel
ihammr
iet Westen
Sjahrir de hulp
een internationale brigade -
van de brigade, die i
;:bolpen".
republikeir
edeeld. dal
/el h<
sche
ppnnmakari|
Gouda
de Veemarkt).
liouwo Markt
ten van alle soorte»
lagen vijlen.
toppen en stelen.
De Regering
bekend, dat in
volgende
Koninklijke
tijdvak 18 t.r
Serg. mar.
komt
INDIEN men bovenstaand Kaartje vergelijkt met de *>nge. die wij publiceerden, verkrijgt
men een indruk van de snelle vorderingen der Nederlandse troepen.
r’4^l
anti-Nederlandse pro
lijk te merken
dat tegen de
Vooral door
de
propaganda
Verschijnt Maandag, Woensdag
en Vrijdag. Prijs bij vooruitbeta
ling: voor Schoonhoven per S
maanden 1.80; p. post 1.97 K
bond
foto-
,va-
zijn
~et*n
OOP GEVRA/.CC.
onder No 134f
au van dit BI»—
Schotanus,
(Fr).
Mensink,
bevolking
zij door
illing wa-
geen
iplaats ver
in snel
:einen
instand gewonnen ga-
stad en van de om-
er de komst van de
im. De elec-
ook de win-
omen.
thans
41 doden.
i het opper
hel uitbreken
taal 41 Neder-
Advertentiën: 118 mjn. 1.80.1
elke m m meer f 0.10: derde I
plaatsing halve prijs. I
Advertentlën tussen de tekst I
driemaal de prijs.
ren,
lugend
in het
een sterke
--- correspondent v
dat de T.R.I. zich in de bergen ad
lij S
Ooi
zouden
se verbint
afgesneder
republikt
loden.
NIEIWSBIAO VOORZUIDflOLIAND EN UTRECHT
1 SCH00NH0VEN5CHE COURANT f
J HOOFDREDACTEUR: W. KERREMAN8. Uitg. 8. W. N. VAN NOOTEN, SCHOONHOVEN felef. 207. Giro 18788.
HET BUITENLAND VERWACHTTE GEEN
MILITAIR OPTREDEN-
Sommige Amerikaanse bladen schrijven dat
schokkend is te moeten constateren hoe
aan de UNO. doch aan de wapenen de
9 gegeven is om een koloniaal probleem op
--sen. De Engelse News Chronicle betwij.
de wereldopinie ..ja" zal kunnen z<
de Nederlandse vraag „Steunt
volgens ons gerechtv—
ichter en beheerst.
«ten op te merken
of de militaire actie,
ïdragen provocaties, die
welke door de Nedc.
nagestreefd. Zowel
i in Engeland er
teleurstelling
leur der bladen v
leftig over 1
de diplomatie
’nverkeer
..aar aan-
de
een
motto
Hieraan
foto's moet.-.i
sn 1 Juli en
mderwerj
chap (sti
enz);
jr Donderdag 10 12 uur
gen
ze Mcti
De Til
toch nu
val te
en gedi
zal
gen
als
ovei
lanj
van
de i
zen
waar
ren i
der
Men
deswi
vrede
woord
wel o<
tigen.
een schipbrei
Azië nu het
daanse land
gewikkeld
Het is wel duidelijk dat de stap, die de Ne-
C. A. Hesseling. afkomstig uit
(Lonneker)
A. G. van Os, afkomstig
men een
epalingen
ongeX Hennen br '47
rassen 2 mnd. f SM
3 mnd 8 50 «n
7.50 p st. - Khald
11 en Sprenkels en
Jenden 4 mnd. J 6 50
elfde rassen br
st. Witte Legh.
a d leg br. '46 5 00
)OP: Een In gordt
■rkerende
varte Vulkachel
at; en een
erik. Huisorgel,
tere, 5 octaven. Adres
AK VoorstrAmeide
op:
:erk.
leedwezen
•ek de na
gerapporteerd
(gedurende het
BIJZONDERHEDEN OVER DE ACTIES.
Er zijn thans enige nadere gegevens be
schikbaar omtrent de verschillende gebieden,
laatste dagen door de Nederlandse
ijn bezet.
de republikeinen waren volko-
verrast, daar zij geen aanval van de
tijde op deze havenplaats verwachten.
crcikten in snelle vaart de
republikeinen zich zonder
tegen;t;
van de s
isiast over
zeer behulpzaa:
is normaal,
Soorakarta Mod|«koH|
)Joa)*k.rU’o«i<5ogc
Dezer dagen sloegen wij een toneel
gade, dat ons voorkwam typerend voor
vele toestanden in ons land te zijn. Wij
zagen ni. zes volwassen mannen bezig
met het wieden van onkruid tussen de
mils van een stoomtram, die zeker niet
over een grashalm zou derailleren. Aan
de overkant van de sloot langs de tram
baan 1 J “'”4~
distels
oenderbedruf
»e onderneming
lenendaal.
SPOEDIGE HERVATTING CONTACT?
De correspondent van het Hbld. meldt uit
Batavia, dat prof. Schermerhorn van zins zou
zijn naar Nederland terug te keren doch daar
van weerhouden is, nadat te Batavia verno
men werd dat een spoedige hervatting 1
het contact mag worden verwacht waarbij
C.-G. zal worden ingeschakeld.
correspondent
i politieke rede
■n de bezetting
voornaamste
rakarta en
zijn.
van het Nederlandse
de troepen, die op
kilometers van Ma
land te brengen en
igjakarta en Soe-
ius een „zwaard-
lubliek te rich-
die, bedreigd
m haar poor-
met het andere
een klein en
rzien
om-
toege-
Fran-
ondei
Koninklijl
(gedurende
Serg. J.
komstfg uit
Sold. H. J
telo.
Sold. H. I
Glanerbrug
1ste Lt. i
Utrecht.
Serg.
harnis.
Serg. J.
Gaasterland i
Sold. H.
lieuw-Leusen.
2de Lt. P.
Axel (Z.-Vl.).
Korp. J de Leeuw, afkomstig uit Haar
lem.
Sold. G. de
's Graver^hage.
Sold. E. S. F.
Khazienaveen.
2de Lt. V.
Sprundel.
H. A. Peters (rang onbekend), afkom
stig uit Didam (Gld
Koninklijk Nederlands-Indisch Leger:
Geen verliezen.
de regering, noch in het volk het besef-
leeft, dat van de ons ter beschikking
«taande middelen aan arbeid, aan geld
en aan materiaal het nuttigste, gebruik
moet worden gemaakt. Waardoor een
snel herstel van het normale leven be
let word. Al die werkzaamheden, die wij
hierboven opsomden zouden zeer wel
passen in tijden van overvloed1, zoals wij
die vroeger hebben gekend maar zij be.
horen niet thuis in een tijd, waarin de
^Yerarming van het volk voortschrijdt.
>WPdezer dagen verwachten bezuinigings-
nota van de minister van financiën zal
wel onthullen hoe slecht wij er eigenlijk
voorstaan. Een dergelijke nota helpt ech
ter niets, als niét tegelijk het mes er diep
in wordt gezet. Het Is plet genoeg bezui-
nigingsrapporten op te.itellen, en voor
de uitvoering daar-van nieuwe bureaux
te stichten. - thans moet als stelregel
gelden, dat het eerst nodige ook het eerst
wordt gedaan^ Het nodeloos besteden van
arbeid en het produceren van overbodige
luxe-producten moet een einde nemen.
Een verarmd land moet leven als een be
legerde vesting; dat is Jiard, maar onaf
wendbaar en heilzaam! Want de sober
heid van vandaag is de grondslag van
de welvaart van morgen.
Volgens de laatste gegevens van
bevel in Indië zijn daar sinds f*“‘
van de gewapende actie in totaal 41 Neder
landers gesneuveld en 7fr gewónd. Er zijn 8
vermisten gerapporteerd.
De houding der bevolking.
De houdihg van de bevolking tegenover de
Nederlandse troepen laat nauwelijks iets te
Wensen over Men toont zich hier en daar wel
iswaar wat onzeker, doch elders bijvoorbeeld
in Cheribon ep in verschillende plaatsen in
de Preanger en in Oost-Java werden de troe
pen met enthousiasme ontvangen De bevolking
uit de omstreken van het vjiegveld Kalidjati
liep toe om hulp te verlenen bij het noodazke-
lijk herstel. Hierdor was dit vliegveld reeds
Donderdag voor gebruik geschikt. Opgemerkt
kan worden dat bij de bevolking allerwegen
begrip blijkt te bestaan omtrent de taak van
de Nederlandse troepen.
Van tegenstand vaj» enig gewicht is. uit mi
litair oogpunt baaien, nauwelijks sprake.
EEN ZWAARDPUNT NAAR HET HART VAN
DE REPUBLIEK.
Volgens gezaghebbende bronnen zouden de
Nederlanders hun acties beperken tot de be
zetting van Oost- en West Java, met uitzonde
ring van de provincie Bantam (in het uiterste
westen), aldus een Frans correspondent in
Batavia. Waarschijnlijk om politieke redenen
zien de Nederlanders af van de bezetting van
midden Java, waarvan de voornaamste ste-
jakarta. Soerakarta en Malang
republiek
eling
zijn,
enige
stilsti
ifstand van Djot
tdhaven om aldi
.art" van de repuu
.lublikeinse regering, i
iderlandse troepen aai
iere verbinding
slechts
niet zichzelf voora
leeft, zou in die
iders kunnen dan to®
,dse eisen, aldus de I
GEEN TWEESPALT
Geen petitie.
Het comité rijkseenheid heeft ëen verkla
ring uitgegeven, waarin o.a. gezegd wordt:
Waar onze soldaten thans hun eervolle maar
tevens gevaarvolle taak tot herstel van recht
en veiligheid voor de Indische volkeren tot
bescherming van mensen en eigendommen
vervullen wenst het comité in geen enkel op
zicht de eensgezindheid van het Nederlandse
volk, die voor het bereiken van het gestelde
doel nodig is. te verzwakken.
Het nationaal comité heeft
sloten, de actie ingezet voor de
title op te schorten.
FOTOWEDSTRIJD
De Prov. Ver voor Vreemelingen
heeft in samenwerking met de bij ha:
gesiten V V.V g en gemeenten en
var Amateurfotogafenvereniging®n
wedstrijd uitgeschreven onder het
erntie in Zuid-Holland 1947"
enige bepalingen verbonden De
b v genomen worden of zijn tussei
15 September en de voleende onderwerpen
voorstellen 1 Zuid-Hollands landschep (strand
duinen plasssen rivieren, molens enz); 2.
Steden en dorpen- 3 Havens, tuinbouw «*n in
dustrie. De wedstrijd staat voor iedereen open
en wel verdeeld in de volgende klassen:
Begitjpende amateurs, gevorderde amateurs
en vakfotografen.
Op de meeste gemeentehuizen
folder verkrijgen waarop nadere
uitvoerig staan vermeld.
SCHEPEN VAN EN NAAR INDIE.
..Modjokerto Rotterdam-Batavia, pass.
3 3C uur Finisterre.
„Nieuw-Holland", Amsterdam-Java,
Aaen
„Sloterdük", 24-7 van
dam. wordt 7-8 te Suez verwacht.
„Valerius", Rotterdam-Batavia, 23-7 te Bela-
wan.
„Weltevreden", Rotterdam-Batavia. 24-7
Aden
van het de-
Batdvia
le acties
i gul-
roffen.
Ittngen overtreffen de
/achtingen, de onder
verwaarloosde toe
zijn verwoest. 0e
>en de meeste scha-
jotste voorraden zijn tot nu
havens van Cheribon en
ibolinggo zijn echter grote
en tabak door de repu-
gestoken. De schattingen der
Cheribon variëren tussen
■•w ton.
jk naar Cheri-
dingen voor di-
iteniand te tref-
door de Neder
ig zijn verklaard zullen de
..aarsc
Nederlai
Java,
den als Djogji
de bastions van de r
Het zou de bedoel
opperbevel kunnen
het centrale front eni
lang opereren, tot si
hen op enige ai
ralfarta te hand)
punt op het hal
ten. De repi
door de Ned
ten en van ied<
gebied verstoken, nog i
onbevolkt gebied, dat
kan. onder controle h»
standigheden niet and<
ven aan de Nederland!
se correspondent.
ZELFMOORD-OORP8EN GEVORMD.
Volgens een bericht uit radio-Batavia heb
ben de Indonesiërs de formatie van „zeif-
moord-corpsen" naar Japans voorbeeld aan-
gekondigd. Als eerste voorwaarde voor het
toetreden van déze formatie wordt gesteld,
dat men in staat moet zijn om tenminste tien
Nederlandse soldaten te doden. De corpsen
staan onder opperbevel van „een bekend re
publikeins militaire leider, die de rang van
generaal-majoor in het republikeinse leger
bekleedt”.
Verliezen Nederlandse
Strijdkrachten,
maakt tot haar 1'
de afgelopen weel
verliezen zijn
:e Marine
.m. 24 Juli):
5erg. mar. Joh. van Waateringen, af-
nstig uit Amsterdam;
Mar. 3de kl. W. BruinSma, afkomstig
t Tzum (Fr.).
Korp. Mar. Tj. Nauta, afkomstig
Broek onder Akkeren.
jke Nederlandse Landmacht
het tijdvak 16 t.m. 24 Juli):
A. J. M. van Dooremalen, af-
uit Tilburg.
Rupert, afkomstig uit Ben-
wordt verricht, terwijl het
;nd nodige ongedaan blijft. Nog
.linger wordt het wanneer men be-
v, dat dezelfde arbeiders, die daar
de trambaan aan het werk waren,
hoogstwaarschijnlijk van oorsprong land
arbeiders waren. Maar een boer kan geen
arbeiders krijgen, omdat spoor en tram
betere lonen betalen voor het wieden van
onkruid en zo blijft de kiezel tussen de
rails vrij van nutteloze, maar ook daar
ter plaatse onschadelijke planten, ter
wijl het weiland1 vervuilt.
Als dit een op zichzelf staand geval
was, zouden wij ons daaraan niet stoten,
doch wij zien soortgelijke verschijnselen
op allerlei gebied optreden. In den Haag
zijn de plantsoenen bijv, weer keurig in
orde en niemand zal ontkennen, dat het
uiterlijk van de residentie daardoor veel
van zijn oude luister heeft herwonnen.
WIJ zagen zelfs 3 mannen bezig met het
inzaaien van randjes gras van een voet
breed langs de muur, die een particulier
landgoed afscheidt van een verwoest
villapark. In een dengelijk geval vraagt
men zich toch af of men de zorg voor
het ui terlijk schoon van de stad niet tot
het onzinnige doordrijft. Moeten publie
ke gelden uit een berooide kas gebruikt
worden voor totaal nutteloos werk? En
dat terwijl overal een dringend tekort
aan arbeiders is. Ergens anders hebben
omwonenden zich geërgerd aan het op
knappen van een plein met een aardig
laag muurtje, waarin een 60 000 stenen
verwerkt waren en dat een vijver ornaat,
waarin een betonnen bodem moest wor
den gelegd. Iets verder werd een monu
mentaal tranvwachthuisje gebouwd met
een verlengde balustrade langs een ka-
naalkant over een afstand van een 15
meter, waarin eveneens duizende ste
nen, vrij wat glas en honderden uren
arbeid waren verwerkt. Tegelijkertijd le
ven er in de verwoeste plattelandsstre-
ken nog mensen in kippenhokken, wordt
het vee gestald in noodschuren van pak
ken stroo met een rieten dekking en
komt men zelfs aan een grondig herstel
van duizenden huizen niet toe. De bittere
werkelijkheid is dus, dat talloze nodelo
ze, of voor het moment althans over
bodige dingen worden gedaan .terwijl
met dezelfde middelen dringend nodige
verbeteringen hadden kunnen worden
uitgevoerd. De bittere noodzaak blijft
dus veronachtzaamd en juist daarom is
hij zo bitter
Uit zulke gevallen blijkt, dat noch in
[rtaixha handtnl iqq km.
ndo«ng *naT.q,l
Po«rwok«rta Solatia
i JTfr-i ra j
isni s
lag echter een welland, waarin de
lustig groeiden en waaraan niets
werd gedaan. Dat bracht ons aan het
denken en wij kwamen tot de slotsom,
dat het toch wel heel wonderlijk is,
wanneer het niet noodzakelijke met grote
toewijding
dringen
zonderli
denkt,
aan c
zijn thans ei
tbaar omtrent
die in df
troepen zij
Cheribon:
men -
landzijde op
Onze spitsen bereikt!
haven, waar de
noemenswaaxdige
ven. De bevolking
geving was enthous
Nederlanders en
triciteitsvoorziening
kels zijn geopend.
Bij Tjikampek bleven de houtzagerijen en
een suikerfabriek in tact.
Salatiga: De Chinese wijk heeft ernstig
geleden door brandstichting en plundering.
Een aantal personen werd aangetroffen, dat
geweigerd had het republikeinse bevel tot
evacuatie op te volgen. Zij zijn van verschil
lende landaard. Er zijn ook enkele Indische
Nederlanders onder. Hoofdzakelijk zijn het
vrouwen en kinderen bekenvens enkele ge-
pensionneerde militairen.
Een gedeelte van hen is uit veiligheids
overwegingen vrijwillig bijeengebracht in de
voormalige artlllenekazerne te Salatiga. Hun
voedingstoestand is bevredigend, doch de kle-
dingsituatie is zeer slecht.
Padang: Bij een tweedaags
gezuiverde gebieden bleek, dl
naar de dessa's terugkeert.
De bevolking van Indaroeng, die met de
T.R.I. was gevlucht, blijft echter weg, daar
de republikeinse troepen haar cde terugkeer
beletten. Nadat aan de bevolking was uitge
legd, waarom de Nederlandse troepen tot op
treden gedwongen waren, antwoordden de
meesten, dat zij blij waren van de republi
keinse plaag verlost te
Zij konden thans rui
ken en handel drijven,
In de huizen staan vrijwel geen meubels
hoe dit mogeljjk was, luidde het antwoord
onveranderlijk
„Alles is door de T.R.I. weggehaald".
Een gewezen voorman wees op een ketting
aan de zoldering en zei: ,,Ze haalden zelfs
de lamp weg
De dichter bij Padai
vluchtte, doch keerde
middel van luidsprekers
ren toegesproken.
De bevolking verkoopt thans groenten en
vruchten aan de Nederlandse troepen, wier
houding vertrouwen heeft ingeboezemd.
Vooral het feit, dat de Nederlanders
vastenperiode hebben gerespecteerd, heeft
bevolking gerustgesteld.
Er komen veel beenziekten voor en er zijn
ook talrijke koortslijders. Men vraagt naai
geneesmiddelen en naar doktoren. Deze laat-
sten zijn reeds druk aan het werk, waarbij
nuttig gebryik gemaakt wordt van geluidswa-
gens, door middel waarvan de bevolking
wordt opgeroepen ztch te laten verzorgen.
Hieraan wordt in ruime mate gevolg ge
geven. Wie gezond is, begeeft zich thans naar
Padang voor de verkoop van levensmiddelen.
De bevolking staat echter vreemd tegen
over het Nederlandse geld. Overal valt op,
in welke bittere nood de bevolking verkeert.
De T.R.I. heeft de rijst cpgevorderd zon
der betaling. De mededeling, dat de rijst thans
betaald zal worden, heeft ertoe mede gehol
pen, de inlandse boeren te bewegen naar de
akkers terug te keren.
Dat de T.R.I. heftig
paganda gevoerd heeft is duideli,
aan veel propagandamateriaal, di
wanden van de huizen is geplakt,
de overhaaste vlucht van de T.R.I. ziet
„dessaman" thans in, dat deze
vals was
STERKER TEGENSTAND.
Op ’midden Java hebben de Nederlandse
troepen een grote electrlsche centrale onbe
schadigd in handen gekregen Zij stuiten op
sterker republikeinse tegenstand dan tot nu
toe ondervonden.
SJAHRIR WENST HULP.
In Voor-Indië heeft S*.
zocht van een internatior
model
heeft gehol.
Het republikeinse persbureau Antara heeft
medegedeeld, dat de republikeinse regering
een bevel heeft gegeven tot bewapening van
Indonesische burgers in een „burgerwacht'
Radio Djogjakarta deelde mede, dat een
half bataljon vrijwilligers door de Indonesiërs JUivcna,
is gerecruteerd uit vreemdelingen op Java,
dat de kern zal vormen van de internationale “e> Oenoeiie
brigade waarover Sjahrir gesproken heeft.
Tegenstand
Volgens de republikeinse radio duren de
gevechten ten Zuid-Westen van Cheribon
voort Verder wprdt melding gemaakt van re
publikeinse tegenstand bij Soemedang t
kaboemi op West Java. Ook in de bui
ken van Semarang zouden gevechten
zijn. De Nederlandse verbindingen met
garan zouden zijn afgesneden en ronc
barawa zou door de republikeinen hevi
genstand worden gebc
BEVOLKING RUSTIG. T.R.I, SCHICHTIG
Een speciale correspondent meldt uit Che
ribon
Dat
dalanden gunstig zou
wachten, doch het
lend, dat eenzelfde
se heerste, waar de bevolking
vaanse inslag heeft. De correi
moedt, - -
houd*..
In het Bandoengse wist een Nederlands on
derdeel een belangrijke plaats te bezetten. De
T.R.I. wera daar volkomen vairast en verzet
te zich niet, doch zocht een goed heenkoi
De republikeinse ambtenaren werken t.
samen met de Nederlandse troepen.
DE AANGETROFFEN GOEDEREN
VOORRADEN.
Volgens officiële mededelingen
parlement van economische zaken te
hebben de Nederlanders bij hun snelh
op Oost- en West-Java voor millioenen
dens aan goederen-voorraden aangetro
Volgens voorlopige schattingen overtreffe
voorraden verre de verwachtingen,
nemingen verkeren in verwaariooi
stand, maar slechts weinigen
Chinese eigendommen hebbe
de geleden. De groc‘
aangetroffen in de
Probolinggo. In Prol
hoeveelheden rubber-
blikeinen in brand gestoken. De sc
rubbervoorraden te Cheribon vai
twintig en vijfentwintig duizend
Deskundigen zijn onmiddellijl
bon vertrokken om voorbereid!
recte verscheping naar het buit
fen. Zodra de ondernemingen
iandse troepen veilig zijn verf
eigenaren terugkeren
derlandse regering Zondag eezet heeft, van de
grootste betekenis is geweest voor de inter
nationale verhoudingen De aandacht van de
wereld concentreert zich niet voor niet* op
Java en Sumatra. Het is geen ondergeschikte
aangelegenheid meer, maar een zaak van
eerste orde die de hele wereld aangaat. En
't is juist daarom zo teteurenswaardig dat
Nederland in deze zaak een rol speelt, die heel
gemakkelijk als die van een oorlogsdrijvty
en agressor kan worden voorgesteld.
Nederland was tot nu toe in de ogen van het
buitenland de mogendheid die in de algemens
tendens van „Azië aan de Aziatenen ..li
quidatie van het koloniale stelsel" zich op
maakte een bezielend voorbeeld van lankmoe
digheid te geven De reputatie verplichtte Ne
derland. méér concessies te doen d^n de repu
bliek en zich meer offers te getroosten dan
e Indonesiërs. Thans is het tegenovergesteld»
de Indonesische bevolking in de Soen-
gunstig zou reageren, was te ver-
doch het is verheugend en .opval-
eenzelfde toestand in het Cher.bun-
trke
it
TOESTAND EN GEBEURTENISSEN
Vrijdagmiddag heeft Dr. van Mook
voor de zoneter te Batavia een oproep tol
het Nederlandse volk gericht.
De luitenant-Gouverneur-Generaal zei-
te gevoeten rekenschap te
geven van de toestand en gebeurtenissen.
Het is altijd moeilijk, aldus dr. van Mook,
gevallen als deze juist te beoordelen,
maar bijzonder moeilijk is het geval van
de republiek, waar de uiterlijke vormen
zo sterk de innerlijke tegenstrijdigheden
verbergen. Het streven naar onafhanke
lijkheid van het Indonesische volk wekt
algemeen sympathie, niet in de laatste
plaats van de Nederlanders.
Het lag voor de hand, dat cte Neder
landse regering zich richtte op de ver
steviging en de opbouwende krachten in
de republiek, om met hen samen het
land uit nood en verval op tc richten
Men moet niet vergeten dat de regering
op grond van cte koninklijke rede van 7
December 1942, reeds in Februari 1946 het
recht tot zelfbeschikking van het Indo-
chili nesische volk erkend en daarom in
de overeenkomst van Linggadjati uit.
drukkelijk als doel van haar beleid had
gesteld <te oprichting van de Verenigde
Staten van Indonesië, die als gelijke met
Nederland zouden samengaan. Was het
begrijpelijk, dat de republiek met een ze*
ker wantrouwen hiertegenover stond, uit
vrees voor een terugkeer van de koloni
ale verhoudingen eind '46 was daar geen
rede meer voor. Nederland pleegt ge
maakte afspraken nauwkeurig na te ko
men. Djokja bleef iedere samenwerking
afwijzen en bleef in gezelschap van ge
deserteerde Japanners, en Duitsers en
van westerse en oosterse profiteurs. De
republiek was de oorzaak, dat Nederland
een militair apparaat moest handhaven
omdat zij de belaging van de bezette
plaatsen voortaette. De samenwerking
werd steeds moeilljker en cte geest van
wantrouwen en vijandschap kon niet
worden bezworen. Langzamerhand keer
den de Indonesiërs zich zelf tegen de
republiek. Eerst in de bezette steden van
Oost-Indoneslë en Borneo, later ook in
toenemende mate binnen de republiek
zelf, waar de verstandigen zowel als de
eenvoudigen een achteruitgang van ge
zag en het uitzichtloze van de gevolgde
politiek van Djokja erkenden. De voor
stelling van zaken, als zou de Nederland,
se regering wegens afwijzing van een
klein onderdeel van haar voorstellen tot
de huidige actie hebben besloten, is on
juist. De vijandelijkheden namen steeds
waardoor de grondslag voor een
werkelijke rehabilitatie steeds smaller
dreigde te worden.
Dr van Mook vervolgde: De regering
betreurt ten diepste de brandstichtingen
en vernielingen, die in een aantal steden,
waar de troepen binnentrokken, hebben
plaats gehad en waarin met name de hui
zen en bezittingen van de Chinese bevol
kingsgroep het middelpunt waren van
vandalisme en roofzucht. Zij zal alles in
het werk stellen om deze soort gebeurte
nissen te beperken en hulp te verlenen
vernielin-
BINNENLAND.
PALMOLIE NAAR ONS LAND.
Op 30 Juli zal het m.c. ..Sumatra” van de
Soomvaari Maatschappij ..Nederland” In Am.
sterdam'’ aankomen met o.a een lading van
2000 ton oalmolie aan boord die teatemd is
voor de Nederlandse industrie Dit is voor het
eerst, dat een dergelijke hoeveelheid van dit
voor ons land zo belanerijk product na ue oor
log hier binnenkomt Het betreft een partij, die
na de capitulatie van Japan te Belawan is ge
vonden en daur geruime tijd opgeslagen is ge
weest. Zoa& bekend, wardt palmolie gebruikt
bij de vervaardiging van *eep en is zij ook een
waardevol product voor andere industriën.
welkg vetten verwerken
het
niet
kana gegeven is om een koloniaal prol
te lossen De Engelse News Chronicle
feit of de wereldopinie „ja" zal kunnen zeg-
op de Nederlandse vraag „Steunt gij de-
lelie, die volgens ons gerechtvaardigd is?"
iimes. nuchter en beheerst, als altijd, kan
iet nalaten op te merken dat het nog
bezien of de militaire actie, na zolang
luldig gedragen provocaties, die resultat»,,
af werpen welke door de Nederlandse te
ring worden nagestreefd. Zowel in linkse
i rechtse bladen in Engeland en Amerika
iverheerst de grote teleurstelling naar gc-
«ng de politieke kleur der bladen variërende
i gematigd tot heftig over het feit, dat
wapenen boven de diplomatie zijn verko-
en dit is tekenend voor de mentaliteit.
irin men in het buitenland komt te verke- w «-«p
4' van deze
vreest een algehele débacle van de vre. Bén.
Hl over heel de wereld, nu een der meest De Lt. G. G verklaarde dat niets de re-
ielievende volkan ePn zo duidelijk ant- gPrjnc aangenamer zal zijn, dan spoedig
het ogenblik (o z!en aanbreken, waarop
Bovendien is men uiterst bezorgd voor het programma van Linggadjati zal kun-
rhipbreuk van de orde en rust in geheel nen worden uitgevoerd. Laten wij samen
qp een na grootst? Mohamme- zo besioot hij - een einde maken aan
in een strfid met het Westen is h(jt Japanse 5ysteem, waarbij wllje troe-
pen de vrede bedreigen.
194»
