jgqn SCHOONHOVENSCHE COURANT 1948 50 L Ml en INDIÊ en Nederland I- f I >am G Ifllll] in een gouden tijdvak. dië tot voor kort de naam bezorgde van „eer ste leverancier der wereldmarkt". Was in 1898 het uitvoeroverschot nog geen 60 millioen gul den, reeds 1925 werd het tienvoudige bereikt. Dat deze millioenen grotendeels ten goede kwa men aan het land en volk zelf, behoeven wij hen. die Indië kennen en uit eigen beschou wing weten wat daarginds tot stand gebracht is, niet aan te tonen. TVS 1S« I U U'oofdredW. Kerremana S. W. N. VAN NOOTEN, SCHOONHOVEN. Telef. 207 Giro 13763 Van 1544 af is Nederland verbonden geweest met het Huis van Oranje. ons REPUBLIEK 8 uur Jungh s gewoon. en. De «rijdt K «AG 2 SEPT. R van ide het irkt triiprljzan aan' hui? EN Foto Maxkelbach. ledaille). e) INA LOY WRIGHT A MAYO -am. De dat zi land 1 {stuk van van >aar- rden heren LANKERS weten x t aan te I •am, X—, te Prae de detinei het Wil- over de ’verden. zijn, toet omhelsde len sprak! te Landsvrouwe I van Engeland bemoedigende jarig e ons Or Aan haar zetten, zij menwerkii en dat var niet lijkl zoveel gebrac eerst dan over, voor gevon4en einde van de vooge den vi werd i ïnige s. En irstin luistert men van de game moede, onzekerh genoten kwamen in rust en welvaart, donesische volken hebben gebracht. a. Soms meen veel van haar hebben. '3n. Als een, liet de gast JCHT BLADZIJDEN. MAANDAG 30 AUGUSTUS 1948 rrt>. 93. NIEUWSBLADVOORZUIDHOLLANDENUTRECHT gra- log niet iarin de berech- t leider nei ..ont tot hoge pen en f hen. raad, hun eige Voorj bange stad. We gen rone Ten twee nemen, om de belanger we krachte.. het einde x haar bedoelii.w te de Koningin c Palace in Londer Welk i geweest haar woorde i 3 UUR .30 UUR EN 8.30 5 u. avond». ;en op 10 uur de er voor wie Churchill bang was. ten, want alleeit onze Vor i zó op de bres te staan voor Dank zij haar optreden en Londen jverd door de gealli- rekening gehouden met Ne- voerlegging Dit algei op straffen, lijke of de i de bijzondere raad van cass voor de g iedsdele" de strek™ '-J?r dc - aller gratie te ver, van hun straf gedeelte niet maand en niet Hiervan zijn tijdens de detei de hun gebode lijke veroordel heidstelling xyet die zich en. of rarde- •ij- B' "ISLAND. PR’MSELIJK PAAR NAAR AMSTERDAM. Pr nses Juliana en Prins Bernhard zouden vandaag incognito te Amsterdam aankomen en hun intrek nemen in het paleis op de Dam. Juliana en Prins Berr incognito te Ainsterda intrek nemen in h persoonlljkhe- oeten. de pers over de reis ilig terug was niets van te- men.gte juichte liceerde de volle dige route, en toen was het hek toch van de dam. Koningin zelve speet liet nog het meest, zij zich toen nóg niet blijvend in haar kon vestigen. Herinneringen komen in ons op aan die vijf jaren in een voortdurend bedreigde «aar hérhaaldelijk vijandelijke vliegtui- idbromden om onrust te verwekken. ?ede male moest een Oranje de wijk n buiten het bereik van de vijand, en van het land te dienen, om nieu- ten te organiseren en de strijd tot voort te zfetten. Want dót wad eling en haar taak. En daartoe klop- lingin op de deur van Buckingham Londen. een troost moet het onze >n de Koningiq en de eerste Van 1544 af is Nederland verbonden geweest met het Huis van Oranje. In dat jaar kwam de toen elfjarige prins Willem voor het eerst in ons land om in Westelijk Noord-Brabant de bezittingen van René van Chalons te aanvaarden, die hij geërfd had. Enkele tientallen jaren later was die Prins reeds met vaste banden verbonden aan heC lot van ons volk en sindsdien zijn Nederland en Oranje onverbrekelijk één geweest en gebleven. Er zijn wel tijden geweest, dat een deel van ons volk zich afwendde, we hebben ook twee stadhouderloze tijdperken gekend, maar de gehechtheid, de liefde, de trouw en het vertrouwen in het Huis van Oranje zat er bij de Nederlander zo diep in, dat het nooit bij iemand, zelfs niet bij die tijdelijke tegenstanders van Oranje, is opgekomen om een lid van het Oranjehuis het verblijf hier te lande te ontzeggen. Altijd weer bleek dat Nederland niet zonder Oranje wilde of kon leven en nooit wordt ons volk moede zijn liefde aan Oranje te betuigen. Geen stad, geen dorp, geen gehucht zal men in deze dagen binnenkomen zonder er de blijken van te vinden, zonder vertoon van feestvreugde. Het feest is niet geheel feest. Er is weemoed in. De weemoed van het scheiden. De Koningin, die 50 jaren, in uiterst moeilijke tijd, ons land heeft bestuurd, met onuitputtelijke liefde, met machtig beleid, wijs inzicht en standvastig vertrouwen op God, legt haar koningstitel neer. We hebben geen ander middel om haar onze onze dankbaarheid en wederliefde te betonen, dan deze versierde straten, die vlaggen, die liederen en muziek. Het is het gejuich van het kind, dat zijn moeder ziet wegreizen en haar nog met blijde kreten naroept: Da% Moeder! Engelandvaarders verhalen van de eenvoud en de hartelijkheid, waarmede zij door de Ko- nigin werden ontvangen. Alles moesten zij ver tellen. van hun reis, hun belevenissen en hun daden, van de toestand in het land en wat de mensen daar wel dachten. - den zij reeds, tóch wel wat erg veel var, kostbare tijd in beslag genomen te he doch er bleven vragen te beantwoorder dan inmiddels etenstijd was aangebrokei H.M. er een bord bijplaatsen en bleef a. bij haar aan tafel lunchen. Mert zegt hier in Londen, dat zij vrouw was. voor wie Churchill banj dat is te begrijpen, want alleen. was het gegeven zó op de bres ’te haar koninkrijk. Dank zij haar optre> haar gezag in Londen jverd door de eerden terdege i2.., derland. Sinds de donkere daj stad, die dreunde op de troon in Nederland het buitenland, x landje feest gevierd derlandse volk, weke ze figuur te danken h VAN MOOK NAAR NEDERLAND. Volgens een communique van Nederlandse zijde, zal dr. Van Mook op vezroek van de Nederlandse regering op 8 September naar Nederland gaan voor besprekingen- over de situatie in Indonesië. In deze storm dor ti; en zegenrijk bewi Jranjegeslacht neemt het r is de taak een groots we j het thans op basis van vri, :ing tussen het volk van in Indonesië. Een moeilijke iettemin verheven.» Want de x \heid voor welvaart en vrede. 1 bloed en tranen aan dat mi icht. dragen wij nóg En wij als de nodige xvaarboi zijn, opdat Nederlapi van de voogdij kan zeggei zan een onze beroemdste 1 iets groots verricht!" OVERZEESE GEBIEDEN. WIL JUBILEUMFEESTEN VERSTOREN. Radio Indonesia Raja, een omroep van de republiek van Idonesië. heeft de. Indonesiërs in dé Nederlandse gebieden aangezet, de ge bouwen in brand te steken, waarin de Neder landers het jubileum van Koningin Wilhel mina en de kroning van Prinses Juliana zul len vieren. De Nederlandse politie te Batavia is in alarmtoestand en heeft reeds buitenge wone maatregelen genomen. Meer dan 200 per sonen zijn to dusver in Batavia akngehouden, aldus radio Indonesia Raja. moest een het bereik t land te dienen, om faniseren en de strij zfetten. Want dót ‘aak. En daartoe .ir van Buckin De Koningin in Londen. Daar staan we. in gedachten verzonken vóór het kleine landhuis in South Maimms, onder de rook van Londen. Een aardig buiten, maar toch een te bescheiden ruimte voor een Ko ningin der Nederlanden. „Het Loo", zeiden de ministers onder el kaar als ze op audiëntie gingen, ter onderschei ding van die andere woning, in Londen zelf, op Eatons Square, die door onze ambtena ren als „Paleis Noordeinde" betiteld werd. Maar „Het Loo" lag niet zo rustig als het echte Apeldoornse. want de Duitse bommen werpers wisten het goed te vinden en op een kwade dag brak ook boven South Maimms de hel los. Als onze Landsvrouwe op c haar toevluchtsoord vertoefd 1' derland nu geen regeringsju. vieren, want haar huisgenote, chaussee's. die er de wacht hi onder het puin vandaan gehae Het bleef geen geheim. In 1945, zodra de Nederlandse vlag weer bo ven vaderlandse grond wapperde, maakte de Koningin reeds plannen voor haar terugkeer. Ook wij weten hier in Londen nog precies hoeveel hoofdbrekens het de verantwoordelij ke heren gekost heeft om alles geheim te houden, zo. dat de Duitsers haar niet kon den belagen. Want in 't Zuiden woedde nog de strijd, vijandelijke vliegtuigen hadden Eind hoven gebombardeerd, geregeld vielen V-l's (bestemd voor Antwerpen) op het Brabantse en Zeeuwse land, zelfs Den Bosch werd nog lang door granaatvuur bedreigd en in het be vrijde gebied slopen saboteurs en spionnen rond. Alle instanties, de officiële den, die de Koningin zou ontmoe vooral, kregen opdracht niets c uit te laten vóór HM weer veil' in Engeland. Maar er kwam recht' Een duizendkoppige haar toe, een dagblad publi NATIONAAL HULDEBLIJK. De minister van Finrfhciën heeft goedge vonden. dat ten behoeve van het nationale huldeblijk giften van f 500 of meer uit ge blokkeerde rekeningen worden geschonken. „RADIO-KETEN”. Naast de bonte mengeling van feestprogram ma's. die de Nederlandse radio de komende dagen zal uitzenden, is er een, die bijzondere aandacht vraagt. Dat is het prqgramma met de titel: ..Wij roepen de wereld", dat van avond van 8.05 uur tot 8.50 uur over de zen ders van Hilversum I en II en over alle korte golfzenders van Radio Nederland Wereldom roep zal worden uitgezonden. D t programma is een radio-keten, die voor drie kwartier rond de aarde zal worden ge spannen om Nederlanders in den vreemde in de gelegenheid te stellen hun gevoelens van aanhankelijkheid en trouw jegens het konings huis tot uiting te brengen. Algemeen gratiebesluit. Naar aanleiding van het 50-jnrige rege ringsjubileum van Koningin Wilhelmina en van de troonsbestijging van prinses Juliana, heeft de prinses-regentes behaagd, om aan* Hen. die tot vrijheidstraf zijn veroordeeld, ratie te verlenen van egn vierde gedeelte hun s’traf. met dien verstande, dat dit elte niet minder zal bedragen dan een >t meer dan een jaar. i uitgezonderd degenen. >ntie slecht hebben gedragen len kansen bij een voorwaa. sling of voorwaardelijke invTi. jet benut hebben, zodat tenuit- jroot en verlaten Sumatra, waar slechts iatsen onder de bescherming van een eenzaam bestuurs- vervulde, een met oerbossen overdekt izendtal kleinere en grote- door blanken betreden ei- door twintig lopende iet In- Septem- rige Ko- Een grens van meel! Hoe herinneren de weinige ooggetuigen zich gog die eerste schreden op 13 Maart 1945 over de grens in Zeeuws-Vlaanderen, waar bij gebrek aan verf of witkalk een streep van meel over de weg de scheidslijn aangaf.... Eede, een klein dorpje, vlak aan de Belgi sche grens, genoot de eer 't eerst de Lands vrouwe te mogen aanschouwen. In een grijs groene legerauto kwam zij. en één minuut voor half één stond de Koningin tegenover «de ruines van haar geteisterd gebied. Een stilte viel over de weinige aanwezigen. De boeren en de arbeiders, die zich in 't eer- ste ogenblik verdrongen hadderi om een glimpje van de naderende auto op te van gen, weken stil achteruit. Men begreep, welk een overweldigende indruk dit moment op de ze sober geklede vrouw moest maken. Een Vorstin, die gestreden en geleden heeft voor haar volk, en dan 't land .terugvindt, pu;rhopen en oorlogswonden. Iemand zet met schorre stem helmus in. Het volkslied verwaait akkers, waar kortgeleden de tar’~ waar schoten knalden en zo ve.« a non vielen. Een Koningin, terug in haar vaderland.... Dan breekt het gejuich los. dan wordt met vinden en zakdoeken gezwaaid en jubelen die ke’en ..We leven vrij, we leven blij". De K'"-'-- n om heen, groet de men- se-' d!e zich rondom haar verdringen. F- nu staan we. vandaag weer voor 1 ïa>- -'sje, waar zij gewoond en gewei hr-“ voor haar volk Een klein gebouw. IE GEZANTSCHAPS- 3 TE PRAAG GEAR- 1STEERD. De Tsjecho-Slowaakse veiligheidsautori- teiten hebben L. B. van Dam, functionaris aan de Nederlandse legatie te Praag, gear resteerd. De reden voor de detinering v. D., die geen diplomatieke onschendbi heid geniet, is. dat „bewezen" is. dat hij „ten gunste van vreemde mogendheden spionnage- werk tegen de Tsjecho-Slowaakse republiek" heeft verricht. Gelijk met v. D. is een groep Tsjecho-Slo waakse burgers gearresteerd, die bij de zaak betrokken zijn. Het onderzoek wordt voort gezet. De Nederlandse legatie te Praag is niet nader op de hoogte gesteld. Geen honger, geen angst, geen ziekten. Toen Koning Leopold van België als kroon prins in de dertiger jaren een rondreis door de Archipel maakte, zei hij eens tot een van de leden van zijn gezelschap: „Zelfs in Europa heb ik nog nooit zon welvarend land en zulk een goeddoorvoed en gelukkig volk gezien als hier." Honger, in die jaren een alledaags ver schijnsel in Aziatische landen, was voor het In liep. dische volk een onbekend begrip. Afzichtelijke jeh- ziekten, rampspoedige epidemiën. plagen waar aan een gebied als het voormalige Brits-IndiÖ chronisch te lijden heeft, kennen xvij niet in zg. Buitenbezit- de Indische Archipel. Onze artsen van de volks- Nederlands gezag ge- gezondheid dringen met hun staf van personeel .gemakkelijk ging, tot in de kleinste en meest afgelegen dorpjes 'uit de verhalen van door. Zij bieden hulp waar men het nodig ?s over expedities om heeft. Herinneren wij ons biet het plaatje van heel de ar- de dokter in z'n witte jas. die een verzamelde het rood wit en menigte Indonesiërs toespreekt om hen te over- .anenlanden door ™n do noodzaak zich tosen de één of bevolking die Andere gevreesde ziekte in te laten enten? b En zien wij niet nog de een na de ander, schoorvoetend eerst, later vol vertrouwen het tafeltje van de dokter naderen? We zien een moeder komen met een kindje op haar arm. In de ogen van het knaapje staat wilde angst te lezen. Hij snikt, en verbergt zijn gelaat in de hals van z'n moeder als de dokter een vreemsoortige naald té voorschijn haalt. De Indonesische verpleger stelt hem in zijn eigen taal gerust. Het knaapje ondergaat ge laten de gevreesde prik en een dankbare moe der kan met haar kind teruggaan.... Zo was het in de dertiger jaren. Zo was het nog. toen de eenvoudige land man z'n sawah’s kon bewerken, vrij van vrees voor rovende terreurbenden. Zo was liet nog. toen in alle uithoeken' van de Archipel dc Nederlandse driekleur wapper» xu-ü- Nu. vijftig jaren na Koningin Wilhelmina's t uit- troonsbestijging, ziet men in vele streken van zorg dat cn 3umatrn Been bekende gezichten meer, Indische 'u*stert men tevergeefs naar de vrolijke tonen Wii mogen van c'e Rarne^an in de dorpen. Honger en ar- lireerd door moecle' onzekerheid en angst voor eigen land- ih<„omar> jn plaats van de sfeer van die wij Nederlanders de In ren ten koste van veie offers dat ogenblik in had. dan zouNe- jubileUm kunnen en twee mare- lielden,, moesten laid worden. ig moest worden gelast. emeen gunstbetoon heeft betrekking zowel opgelegd door de burger- militaire strafrechter als ook door 5 gerechtshoven of de bijzondere ssatie aan politieke delinquenten en voor de geïnterneerden. In de Overzeese gebiedsdelen zal een algemene gratie van de zelfde strekking worden verleend. Onder de werking van dit algemeen tie-besluit vallen niet degenen, die nc" werden veroordeeld. In gevallen, waan verdachten soms jaren lang op hun ting hebben moeten wachten, kan dit leiden tot onbevredigende gevolgen. Naderhand zal onder ogen worden gezien in hoeverre even tuele onbillikheden kunnen worden wegge nomen. NEDERLANDSI FUNCTIONARIS REE ïcho-Slov lands reden v diplc Een nauwelijks in cultuur gebracht Java, een groot on op enkele plat de Nederlandse vlag ambtenaar zijn plichten schier ontoegankelijke Borneo, en een duizer"“~ re. deels nog nooit landjes, en dit alles bevolkt door twint millioen mensen van de meest uiteenlor ontwikkeling en volksaard: ziedaar he. sulinde, waarover op die stralende f— berdag van het jaar 1898 een 18-jarigt ningin het opperbestuur aanvaardde. Gemakkelijk waren die eerste jaren haar bewind geenszins. Woedde niet ver in het Noorden van Sumatra de Atjeh-oorlo^ en waren niet de moeilijkheden groot waarmee de opkomende cultures op Java te kampen hadden? Wij kennen de historie sindsdien Onder het energiek beleid van de oud Atje.. anks daverdeh, officier, later gouverneur-generaal J. B. van rele jongeman- Heeutz, werden tussen de jaren 1903 en 1911 de eilanden bulten Java - de zg. Buitenbezit- tingen - vast onder Nederlands gezag ge- gezondheid dringei bracht. Dat dit niet altijd .gemakkelijk ging, tot in de kleinste herinneren wij ons nog uit de verhalen van door. Zij bieden onze vaders en moeders over expedities om heeft. Herinneren orde en regelmaat te brengen in heel de ar- dokter in zn v chipel. Zo drong gaandeweg het rood, wit en menigte Indonesiër blauw steeds verder in de binnenlanden door toigen van de nor tot zegen van de Inheemse bevolking, die É,ndpro gevreesde ziel vaak moest zuchten onder het tyranniek be- El? zlen 'VIJniet ,nt wind van haar hoofden. schoorvoetend eerst. -T j j tafeltje van de doktei Na de pacificatie van de Archipel deed een ander probleem voor: bewustwor- ran de Indische volkeren. Het is de ver- e geweest van mannen als van Heutz, en Idenburg. dat zij deze nieuwe rich- rebben begrepen en haar wisten te lei- geleidelijkheid. Nimmer m Van Heutz tot ernstige Langzaam voltroic zich sproces” Indiërs zagen zich intwoordelijke posten geroe- en van deze politiek werd in 1918 van de Volks- cend in het bestuur van zich ding va dienste Colijn ting ht den in banen van j Is het na de jaren vai conflicten gekomen, het ..ontvoogdingsp’-' en verantv als sluitstee). door de oprichting zeggenschap toegekr 'gen land. ral dit aspect van het Indische vraag? had in die jaren de bijzondere aandacht de Koningin. Een aangeboren zin voor x heid deed haar warme belangstelling juist gaan naar dat deel van de overhe'dszt zich een geleidelijke vrijmaking der I volkeren tot opgave gesteld had wel zeggen, dat Nederland, geïnsni de geest van een groot Vorstin, zich h’erdoor een eervolle plaats heeft weten te veroveren in de rijen der koloniale mogendheden Maar niet alleen hierin toonde Nederland zich een goed kolonisator. We behoeven slechts de bevolkingscijfers van het jaar 1898 naast die van 1948 te plaatsen. Bedroeg in de aan vang van H M.'s regeringsperiode de bevolking van de Ned. Ind. Archipel 20 millioen zie len. dit aantal groeide in 50 jaren tot ver bo ven de 70 millioen. Een bewijs, dat er wel vaart en rust werd gebracht, want alleen hier in kan een volk zo gedijen. Doch ook in andere opzichten plukten de In dische volkeren de vruchten van een wijs be- xvind. Bezien we de sterke groei van de z.g. grote cultures, een groei, die in de beginjaren dezer eeuw een aanvang nam. Nederlandse vlijt en pioniersarbeid wisten in enkele tientallen jaren. onder vaak onbeschrijfelijk moeilijke omstandigheden, tot stand te brengen wat Ip- agen in een bedreigde zijn grondvesten, staat hechter dan ooit, beseft waarom er in dat kleine wordt en weet het Ne- e zegeningen het aan de- heeft. TREIN REED ZONDER PERSONEEL. De boemel trein Cheribon—Tjikampek is Vrijdagavond bij een halte, welke op ongeveer acht kilometer afstand van Tjikampek ligt, door een bende aangehouden. Deze liet het treinpersoneel en een deel van de reizigers uistappen en stuurde de trein onbemand met een deel van de reizigers verder.q Op het sta tion te Tjikampek wist het stationspersoneel de trein tot staan te brengen door op de loco» motief te springen. Toch is er hoop! tijden eindigt nu een 50- /ind. Een nieuwe telg uit v-t heft in handen. werk voort te n vrijwillige sa- van Nederland 'ijlie taak, maar verantwoorde- ten koste van millioenenvolk .j geven haar “-‘■jrgen daar- ^..apd aan het in mét de woor- mannen: „Daar t nee>uv ak een s op bas n het Een

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Schoonhovensche Courant | 1948 | | pagina 1