1948
in beeld
Het Hersteljaar 1948
Een groot volksideaal
Nederland in 1948
FEUILLETON.
Vondeling
op de Vuurtoren
Ondwi»®'®
14 NIEUWSBLAD VOOR ZUID-HOLLAND EN UTRECHT
iSrnoonhovensche Courant
VRIJDAG 31 DECEMBER 1948
Dikwijls hebben we in de loop van dit jaar
de indruk gehad, dat Nederland een eiland
van rust was temidden van een verwarde, re
deloze en dikwijls radeloze wereld. Als wij
hoorden van de stakingen, die andere landen
teisterden, van de politieke kuiperijen en
Staatsgrepen, van de elkander opvolgende mi
nisteries, van uiteenvallende rijken, dan voel
den wij ons veilig in de evenwichtigheid en
bezonnenheid van ons volk. Misschien hebben
wy daardoor nooit ten volle beseft hoe onvast
eigenlijk de grond is. waarop wij lopen en
hoe gemakkelijk wij in het moeras kunnen
geraken. Nu op het ogenblik de Indonesische
kwestie ons land in een vereenzaamde positie
dreigt te dringen, wordt het misschien iets
duidelijker, maar toch denkt men er waar
schijnlijk niet aan. dat wij nog geenszins vas
te grond onder de voeten hebben. Daarvoor
is onze productiviteit nog te gering en onze
financiële positie nog te zwak.
In het voorjaar van 1D48 is het een ogen
blik heel benauwd geweest. De buitenlandse
credieten waren uitgeput en de Amerikaanse
volksvertegenwoordiging treuzelde met het
aannemen van het Marshall-plan. Bleef de in
dat plan beloofde hulp uit, dan zouden wij
onze invoer van levensmiddelen en grondstof
fen hardhandig hebben moeten beperken en
wij hadden plotseling ondervonden, dat Ne
derland nog steeds niet leeft van de opbrengst
het volgend jaar belooft de woningproductie
belangrijk hoger te worden Een moeilijk te
regelen punt blijft de huurwaarde, want de
eigenaren van voor-oprlogse huizen kunnen
niet langer met de oude opbrengst afgescheept
worden. Huurverhoging zal onvermijdelijk
zijn, maar t&e men die wil toestaan zonder
het gehele loon- en prijspeil in beweging te
brengen is ons. en wij menen: ook de rege
ring. nog niet duidelijk. De onlangs genoem
de huurbelasting is een volkomen vaag be
grip.
Het bedrijfsleven heeft met grote instem
ming de vermindering van de staatsbemoeiin
gen gezien en vraagt alleen maar, dat op die
weg wordt voortgegaan. Minister Van den
Brink heeft op dit punt meer vertrouwen ge
wekt dan zijn voorgangers, maar wij moeten
er aan toevoegen, dat hij daartoe pok de kans
kreeg, doordat bij zijn optreden de ergste
schaarste zo ongeveer overwonnen was. Het
ligt voor de hand. dat men veel minder te
spreken is over zijn collega minister Lieftinck,
die voor een sluitende begroting moest zorgen
en daartoe de belastingschroef stijf aange
draaid heeft. Wel vertonen zij ramingen voor
het volgend jaar een verheugende vooruit
gang. maar dat neemt niet weg. dat talloze
bedrijven onder ondragelijke belastingeisen
gebukt gaan. In ieder geval moet er nu een
eind komen aan de verzwaring van fiscale en
sociale lasten, anders gebeuren er ongeluk
ken. Het bedrijfsleven is reeds ver over zijn
draagkracht belast, waardoor onvoldoende re
serves kunnen worden gevormd voor vernieu
wing en uitbreiding.
Intussen opent de zo juist afgesloten han
delsovereenkomst met West-Duitsland de mo
gelijkheid van herstel van onze vroeger be
langrijke handel op dit gebied. Wanneer daar
bij Indonesië thans weer. dank zij de doortas
tendheid van de regering eveneens tot nieu
we economische ontplooiing mocht komen,
dan zouden twee voorwaarden vervuld zijn,
die onmisbaar zijn voor het herstel van de
Nederlandse welvaart.
Burgerlijk-militaire samenwerking
door lt.koL J. Termaten
van 1.1ju eigen aiueia, aocn voor een aeei
teert op het maken van schulden.
Gelukkig kwam het Marshall-plan er toch
op tijd door en alles is goed gegaan, ook al
doordat de voedselvoorziening zich. mede dank
zij het gunstige weer. zo krachtig herstelde.
Niettemin is het een feit, dat onze binnen
landse levensstandaard .zowel als de voorzie
ning van onze industrie met machines en
grondstoffen in de loop van dit jaar geheel in
het teken van Marshall zijn komen te staan.
Wy mogen 1048 dus gerust het Marshall-jaar
noemen.
Voor die hulp moeten wy Amerika dank
baar zijn, maar toch mogen we ook, dünktons
wel eens zeggen, dat Amerika geen geringe
morele verplichtingen tegenover de West-
Europese landen had. Deze landen immers *yn
het, die de stoot van Hitler's geweld opgevan
gen hebben en die dus verwoest en uitgeplun
derd zyn, terwyi de Amerikaanse schade be
perkt bleef tot de dörecte oorlogsverliezen.
Onze verarmingwas dus het gevolg van ons
aandeel In de weerstand tegen de overweldi
ger en wanneer wy de vernietiging van de
dictaturen zien als een gemeenschappelyke
taak van alle volken, die aan die stryd deel
namen. dan is het ook niet meer dan biliyk,
dat het land. dat voor die verarming niet al
leen gespaard bleef, maar zelfs rijker werd
dan ooit tevoren, zyn bondgenoten met mate
riële hulp bystaat. Amerika heeft dit inder
daad begrepen en daarom mogen wy met er-
kentelykheid constateren, dat de Amerikanen
op grootscheepse wyze de rest van de wereld
weer op de been helpen. Als er nu maar geen
spaak in het wiel gestoken wordt. zal. naar
men bferekent, in verloop van vier jaar Euro
pa ook economisch weer onafhankelijk zyn.
Vier jaar pluk de bijna vier, die reeds verlo
pen zyn Binds de bevrijding, maken een pe
riode van acht jaar voor het overwinnen van
de oorlogsgevolgen. Dat lijkt erg lang. als we
nagaan hoe vroeger veel minder verwoeste
oorlogen een nasleep hadden van tientallen
jaren en soms zelfs het begin werden van het
totaal varval van de beschaving, dan zijnacht
jaren een merkwaardig korte tyd.
Naar groter eenheid.
Hoewel wy in deze rubriek geen politieke
problemen plegen aan te roeren, dienen wy
hierby toqh aan te stippen hoe de stryd om
economisch herstel tevens een strijd tegen het
communisme is geworden. De communisten
hebben onder leiding van hun buitenlandse
lastgevers overal getracht het economisch ra
derwerk te verstoren, doch het resultaat is
hoofdzakelijk geweest een algemene afkeer
van hun systeem en hun methoden. Daardoor
krygt Europa naast de materiële, thans ook
de morele ondergrond, die noodzakeiyk is
voor herwinning van de weivaart.
Ons eigen land kenmerkte zich dus door
tust en eensgezindheid en dat is des te op-
merkeiyker, omdat de overgang van de
schaarste naar een ruimere voorziening met
levensbehoeften, niet zonder pynlijke erva
ringen is gegaan. In het byzonder de stüging
der levensmiddelenpryzen had gemakkelyk
aanleiding kunnen worden tot sociale onrust,
doch door de bezadigde leiding van de vak
bonden en de pogingen van de regering om
de overgang zoveel mogelijk te verzachten,
bleven grote conflicten ons bespaard. Waar
voor hulde aan beide instanties.
Het woningvraagstuk.
Het grootste probleem blijft de woningnood,
die zowel een sociaal, als een economisch
vraagstuk is. Sociaal omdat huisvesting een
der eerste eisen van een welgeordende samen
leving is en economisch, omdat het bouwen
Van huizen nog steeds onzinnig duur Is. Ge
lukkig ziet het er naar uit, dat in de persoon
van minister In t Veld een bekwaam man aan
het hoofd van Wederopbouw is gekomen; voor
Hoewel reeds sinds meer dan 50 jaren het
remplaeantenstelsel is afgeschaft en daarmede
de persooniyke dienstplicht in ons land be
staat. heeft deze verplichting nimmer voor de
oorlog de bijzondere belangstelling getrokken
van het Nederlandse Volk, doordat dit toen
leefde in een zover van de werkelykheid af-
wenkende droomwereld, dat niet veel meer
dan een schyn-weermacht werd opgebouwd In
stede van de gehele jeugd paraat te maken
ter verdediging van huis en haard tegen de
steeds dreigender gevaren.
Wil stonden daarin trouwens niet alleen en
geheel West-Europa heeft in bittere oorlogs-
en bezettingsjaren de les geleerd: een Euro
pees veldleger en daarnaast landelyke verde
diging zullen voorshands de gehele Neder
landse manneiyke bevolking gedurende een
deel van hun jonge jaren tot militaire dienst
verrichtingen roepen.
Doordat bovendien Nederland reeds vanaf
de bevrijding geroepen was orde en veilig
heid te verzekeren in het 70 millioen zielen
tellende aan onze zorgen toevertrouwde Indo
nesië. in welks gebeuren thans een climax
wordt bereikt, staat in ons van oudsher zo
vreedzaam land het militair gebeuren nu reeds
in het toppunt van medeleven en zoals
hierboven werd geschetst dit zal voorshands
in n'og steeds stijgende mate het geval biy-
ven. daarin geleidelijk elk huisgezin betrek
ken.
De regeringsvoorlichtingsdiensten zullen het
Nederlandse publiek centraal blyven inlich
ten over de grote militair^ problemen.
Voor my als Garnizoenscommandant van
Schoonhoven (mede omvattend Gouda en de
Krimpenerwaard) en Commandant van het
Algemeen Depot der Koninklijke Landmacht
(A.D.K.L.) is de voorlichtingstaak beperkt tot
datgene wat van het A.D.K.L. werk de alge
mene belangstelling verdient.
Het A.D K.L. is nameiyk een geheel apart
orgaan in de Kon. Landmacht, dat daarin enige
nergens anders voorkomende functies ver
vult.
Zo verzond het in het afgelopen jaar in 17
transporten honderden militairen naar Oosten
West. waaronder de Veldpredikers, de Aal
moezeniers, het personeel van de Krijgsraden
en van de Militaire Administratie, zulks met
alle daaraan verbonden werkzaamheden als
keuringen, injecties, doorlichting, kleding en
delegaties.
Met al dit uitgezonden personeel en haar in
Nederland achtergebleven familiebetrekkingen
onderhoudt het A.D.K.L. een levendige cor
respondentie en het lost door middel van zyn
Veldpredikers, Aalmoezenier en sociaal ver
zorgingsorgaan met grote deskundigheid en
met niet minder liefde en voortvarendheid
alle soorten moeiiykheden en kleine en gro
tere zorgen op, waartoe haar hulp steeds meer
wordt ingeroepen, zulks in steeds inniger sa
menwerking met de thuisfronten en andera
instellingen overal in den lande.
Daarnaast werd het A.D.K.L. belast piet de
verzorging van alle langdurige zieken van de
Koninklyke Landmacht, ruim 2000 zieke mili
tairen onder wie een groot aantal T.B.C.-pa-
tlënten en welke zieken thuis worden ver
pleegd of zijn opgenomen in hospitalen, zie
kenhuizen en sanatoria verspreid over het ge
hele land en in Davos.
Het ligt in de bedoeling ln het komende
jaar adoptatle van deze zieken door de plaat-
seiyke thuisfronten te bevorderen. Padvin
dersorganisaties werden reeds ingeschakeld
opdat onze jeugd de gebondenheid aan zyn
zieken jong lere.
Overigens werken ook hier tot tevredenheid
de veldpredikers, aalmoezenier, en de sociale
verzorgingsdienst en werden tijdens de na
tionale herdenkingsdagen en de huiseiyke
December-feesten vele bowyzen van nationaal
medeleven gedemonstreerd.
Tenslotte is het A.D.K.L. belast met de be-
(Nadruk verboden).
12
De kleine deur van de lantaarnkamer was
aan. de kant van de fjord, zodat het hem niet
zollieel veel moeite kostte naar buiten te ko
men. De meisjes zagen hem langs de ramen
Zijn weg tegen de wind in naar het Zuidwes-
telijke punt van de omloop banen.
Er komt een groot schip deze kant op
Jk vermoed een passagiersboot, hygde hy. toen
hij met schuim overdekt terugkwam. Ik
geloof, dat er iets niet in orde is. want er wor
den maar steeds vuurpijlen afgeschoten en
naar de auriscoop te oordelen, laten zy de
stoomfluit aanhoudend werken.
Hij liep direct door naar de voorraadkamer.
Toen hy weer terug kwam, stonden de beide
meisjes met opgewonden gezichten in oliejas-
aen op hem te wachten. Onder zyn arm droeg
hy een viertal vuurpyien.
Jullie moeten niet na?.r buiten komen,
voor ik deze afgeschoten heb. zei hy. En
denk er vooral aan om je jassen goed om je
knieën vast te maken.
Ze hoorden het gesis van de vuurpijlen en
vier sterrol schoten het luchtruim in. Drie
witte pyien en een rode moesten de wachters
op Frettenor ervan op de hoogte brengen, dat
er iets niet in orde was. Olsen twijfelde er
wel niet aan. dat zy zelf het schip en de sig
nalen. welke men aan boord gaf. hadden ge
zien, maar een bevestiging van zyn kant zou
toch nooit kwaad kunnen.
Met moeite tornden de meisjes tegen de
wind op, om zich bij haar vader te voegen.
Olsen was al weer naar de windzyde van de
toren gegaan en ofschoon de eerste vlaag haar
de adem benomen had, hielden zy aan en be
reikten zy haar doel. Ze werden door een
hoge golf begroet, maar Olsen drukte haar
beiden naar beneden, zodat het water over
haar heensloeg en achter haar ruggen langs
de toren naar beneden vloeide. Hy wist, dat
er geen gevaar voor haar was.
Eerst zagen zy niets, dan een massa schuim
dat met een ongeloofiyke snelheid over de
rots schoot. Boven haar hoofden verdween de
top van de vuurtoren in de duisternis van de
nacht. En daartussen vocht het licht met zyn
vijanden en overwon. Dagmar zag alleen het
lichtschip „Lindesnua" en het geflikker van
de vuurtoren op Frettenor, verder kon zU
niets onderscheiden. Terwijl Olsen haar de
richting, waarin zij kijken moesten trachttë
aan te wyzen, moesten zy nog tweemaal voor
een golf bukken. Maar na de tweede maal za
gen zy werkelijk een kleine lichte stip, welke
uit de zee scheen op te duiken. Na veel moei
te gelukte het de bakboord- en stuurboord-
lichten te onderscheiden, waardoor ze de rich
ting van het schip konden bepalen. Maar tel
kens werden de lichten door hoge golven aan
het oog onttrokken.
Aldoor maar vervolgde het Bchip zijn weg.
handeling van de niet principiële deserteurs,
een vraagstuk, dat aanvankelijk grote propor
ties aannam, doch intussen weder is terugge
lopen tot vrywel voor-oorlogse getallen. Vele
honderden werden alsnog gebracht tot gevolg-
geving aan het overheidsbevel om naar Indo
nesië te gaan. zonder met de gevangenis ken
nis te maken en anderzyds wordt voor ieder
die voor de militaire rechter verschynt een
dermate uitvoerig dossier samengesteld (le
vensgeschiedenis, milieu, medisch-psychiatrisch
en sociaal rapport en beoordeling van geeste
lijke en militaire zijde) dat de rechter over
gegevens beschikt als wel zelden in een
strafproces het geval is en wordt ter terecht
zitting naast de verdediger ook van geesteiy-
ke en militaire zyde bystand verleend.
De tyd in Schoonhoven doorgebracht ln
voorlopig arrest, wordt voorts gemilitairiseerd
in een streng oefensysteem tot heil van het
moreel van de deserteur, terwijl op deze wy-
ze de mogelijkheid van kostwinnersvergoeding
blyft bestaan, waardoor vernietiging van het
milieu kan worden voorkomen.
Een klein staaltje van wat tegen de deser
tie alzo wordt gedaan is het volgende: de aal
moezenier legde in zyn volkswagen dit jaar
Het jaar 1948 ia op het ogenblik dat deze
regelen in druk verschijnen bezig historie te
worden. En in zoverre onderscheidt het zich
niets van andere, voorafgaande jaren, maar
behalve dat 1948 historie wordt zal het in
Neerlands annalen ook geboekstaafd worden
als historisch en wel om meer dan een reden.
In de eerste plaats geldt dat voor het Ne
derlandse Vorstenhuis: Koningin Wilhelmina
doet na een regering van een halve eeuw
besef vandaag nog eens wat dat wil zeggen,
een halve eeuw afstand van de troon ten
gunste van haar dochter* Er is iets veranderd
en er is lets gebleven? «r heeft een persoons
wisseling plaats gehad, maar de zo hecht met
Nederland verbonden Oranje-traditie is geble
ven.
Is het een te gewaagde sprong als wij. na te
hebben stilgestaan by de verandering die zich
in het vorstenhuis voltrok, onze blik ook rich
ten naar zoiets prozaïsch als een bonneniyst?
Vergelijk eens de toestand van dit ogenblik
met die van een jaar geleden en besef in hoe
verre onze regering reeds heeft afgerekend
met die door iedereen verwenste bonnetjes
nasleep die de oorlog met zich meegebracht
heeft. Nog is de toestand niet zo. als wy die
voor de oorlog hebben gekend, nog is niet
alles te koop. maar de nog gerantsoeneerde
artikelen zijn zo in aantal gedaald, dat ze
spoedig op de vingers van één hand te tellen
zullen zün. En 1049 zal waarschijniyk de to
tale opheffing van de distributie brengen, dat
wil zeggen de liquidatie van de oorlogsna
sleep.
Aan de andere kant van de Oceaan werd in
April de wet op de hulpverlening aan het
buitenland" aangenomen. Maar meer dan deze
officiële betiteling zeggen ons begrippen als
Marshall-dollars. Marshall-goederen. Marshall-
landen. begrippen, die in 1948 werkelijkheid
zyn geworden. Nederland is een van die zes
tien ..Marshall-landen" en juist dat Is van zo
verstrekkende betekenis. Wat een jaar of tien
geleden nog een onduldbare inmenging in bui
tenlandse aangelegenheden zou zyn genoemd,
is thans werkelijkheid (een bittere noodzake-
lykheid) geworden. En dat niemand daarom
rouwig zy: ook in dit opzicht heeft Neder
land. door zich te scharen onder de Marshall
hulp ontvangende landen, definitief afscheid
genomen van een voorby tijdperk.
Er kwam dit Jaar een einde aan de Neder-
ruim 30.000 k.m. af in familie- en milieube-
zoek om daardoor te bereiken dat nog 35 de
serteurs zich Indië-bereid verklaarden.
Het meest frappante bij het A.D.K.L. is ech
ter de spontane en steeds groeiende belang
stelling en het medeleven van de gehele bur-
gery met zyn Garnizoen.
Een damescomité dat als in elk gezin, de
sfeer helpt scheppen, een Contact-commissie
onder voorzitterschap van de burgemeester en
samengesteld uit alle kringen van maatschap-
pelyk leven waarin voor alle moeiiykheden
een open oor wordt gevonden, steeds inniger
wordende samenwerking met de kerkbestu
ren van alle richtingen in en om Schoonho
ven en met alle onderwysautoriteiten rondom
en in het Garnizoen met aan het hoofd de di
recteur en de leraren van de Kweekschool,
dit alles leidde tot een saamhorigheid tussen
de gehele burgerij en de militairen, waarin
de ene party in de andere opgaat, de militai
ren ^overal by de burgers welkom zyn, samen
vrywel elke dag ontspanningsavonden worden
georganiseerd en genoten en waardoor het
Garnizoen tehuizen bezit die ware pronkju
welen zyn. waar wy allen trots op zyn-
Hoe vol ook het Garnizoen dikwyls zit met
militairen, nimmer biedt des avonds het stads
beeld het desolate rondslenteren vafn militai
ren.
Deze samenwerking, dit begrip en medele
ven van de gehele burgery met onze militai
ren door wier uniform heen zy onze eigen
Hollandse jeugd blyven zien. Is een zegen voor
de dienstplichtigen, is een troost voor de ge
zinnen waarin deze jongens thuishoren.
Het streven is de samenwerking steeds ster
ker te maken en beter en steeds verder uitte
strekken in de omgeving: immers de vrye
tydsbesteding is een vr aagstuk dat de belang
stelling vraagt van geheel ons volk.
Hulde zy hier gebracht aan de burgemees
ter, de wethouders, de kerkbesturen, de
onderwysautoriteiten. het verenigingsleven,
kortom aan de gehele burgery in Schoonhoven
en omgeving voor de wyze waarop hier de
moeiiykheden worden onder ogen gezien en
opgelost.
In het komende jaar hopen wy te bereiken,
dat iedere dienstplichtige ondanks de ver
plaatsing uit zyn milieu zyn normale levens-
wyxe, iyn studie, ontspanning en alles wat hij
gewoon was te doen, normaal kan voortzetten
en tevens dat geen troep naar Indonesië of
naar de West vertrekt zonder dat in de pelo
tons zelf bindingen zyn gevormd, waaruit die
afdeling zelf de innerlyke kracht kan putten
om te waken dat niemand moreel verloren
gaat. Het ia de beste toerusting voor de verre
lange tocht met grdte mogeiykheden voor de
geesteiyke voorgangers in Oost en West.
Moge 1949 ons samen de verwezeniyking
van dit volksideaal brengen.
Overste TERMATEN,
landse politiek van neutraliteit, die het ge
woon waa in vredestyd te voeren. Nederland
trad met Engeland. Frankryk. België en Lux
emburg toe tot een defensief verbond, waar
van eertyda in vredestyd nimmer was ge
hoord. De West-Europase Uitie. Voorlopig ligt
als gevolg van de internationale omstandig
heden. het accent van deze West-Europese sa
menwerking nog op de militaire kant ervan,
en dat is te betreuren. Geen land ter wereld
kan zich heden ten dage permitteren weer een
eiland van neutraliteit te zijn en zich als het
ware met gesloten gordijnen terug te trekken
in een egoistisch isolement. De tyd Is voorby
dat Nederland kon zeggen: ..wy bemoeien ons
niet met de internationale politiek", want die
internationale politiek heeft zich met óns be
moeid (en geldt hetzelfde niet voor ons alleen
individueel ook?) Nederland heeft dat inge
zien en van ..eiland-in-West-Europa" is het
geworden tot deel-van-West-Europa. En reeds
maakt het zich op om met zes andere mogend
heden (waaronder drie van d« zogenaamde
Grote Vyt) een nog groter verbond aan te
gaan: de Noord Atlantische Unie.
Zoals honderd jaar geleden 1848 het deed.
bracht ook 1948 ons een Grondwetsherziening.
Deze had betrekking op de verhouding tussen
Nederland en zyn voormalige kolomen. Wat
voorheen „Koninkryk der Nederlanden" heette
en onder deze naam alles omvatte wat werd
gevormd door het ryk in Europa plus de be
zittingen in Oost en West. maakt plaats voor
een andere staatkundige eenheid: de Neder
lands-Indonesische Unie. Deze Unie bestaat uit
twee elementen: enerzyds het (nieuwe} Ko
ninkryk der Nederlanden (dat thans alleen
nog zal bestaan uit Nederland en West-Indië),
anderzyds de Verenigde Staten van Indonesië.
De geboorte van deze nieuwe staatkundige
eenheid is er een die met zware moeiiykhe
den gepaard gaat. Het is hier niet de plaats
om een uitvoerige beschouwing op te zetten
over de reeks van conflicten die de verhou
ding van Nederland tot de Indonesische repu
bliek kenmerken. Volstaan wy met te zeggen
dat het gezags-vraagstuk ginds zo'n groot pro
bleem is gebleken, dat Nederland en de Re
publiek het niet samen hebben kunnen op
lossen. De gevolgen daarvan werpen een scha
duw over de viering van de jaarwisseling in
menig Nederlands gezin.
Indien wij een fotopagina afdrukken
met een verzameling van de belangrijk
ste beelden uit het afgelopen jaar, dan
spreekt het vanzelf dat bovenaan het
regeringsjubileum en de troonwisseling
herdacht worden. De feestverlichtingen
en de ridderslag van prinses Wilhel
mina hielden daarmede nauw ver
band, en de brand in het koninklijk
paleis te 's Gravenhage vermocht geert-
schaduw te werpen op die feestelijke
gebeurtenissen.
Wanneer we ons land zien als lid
van de internationale samenleving dan
herinneren we ons de aankomst van 't
eerste Marshall-graan in de Rotterdam
se havens, de wereldraad der kerken
die in Amsterdam bijeen kwam en de
conferentie van de vijf West-Europese
mogendheden in Den Haag. Onze ver
houding tot Indonesië zal evenwel ve
len nader aan het hart liggen dan de
internationale verhoudingen. Minder
misschien de bestuurswisseling die
daar plaats had dan de belevenissen
van de soldaten onder de evenaar van
wie men toch hoopt, dat zij in het ko
mend jaar ook aan een demobilisatie
en terugkeer naar het vaderland zullen
toekomen. Spreken we over sport dan
zullen velen dadelijk aanvullen Fanny
Blankers Koen, die lauweren oogstte
op de Olympische spelen, maar in het
eind van het jaar kwam toch zeker ook
de nieuwe wereldkampioen dammen
Piet Roozenburg in aanmerking voor
een plaatje.
De bijzondere rechtspleging werd Irt
het afgelopen jaar bijna tot een eind
gebracht. Een van de belangrijkste pro
cessen daaruit was dat tegen Rauter.
De grote geallieerden hebben onder*
tussen hun houding ten opzichte van
de Duitsers grondig herzien, Berlijn
wordt door de lucht gevoed.
Twee politieke moorden verwekten
algemeen afschuw. Ghandi. en Berna-
dotte, twee edele mensen, vielen door
moordenaarshand. Een derde, de grote
democraat Benesj vond eveneens eeq
droevig maar nogal geheimzinnig ein
de toen zijn Tsjecho Slowakije door de
communistische macht opgeslokt werd
In de rubriek Gemengd Nieuws kwa
men de stakingen in Frankrijk telkens
weer voor, maar veel dieper indruk
maakte de ramp van de K.L.M. Con
stellation „Nijmegen", die zoveel men
senlevens eiste, en de brand in de Am
sterdamse koelhuizen waarbij veel
voedsel verloren ging. De minister-pre
sident werd Doctor Drees en ook me
vrouw Roosevelt kreeg een doctorsbul*
De opvolger van wijlen haar man, Tru
man, werd op verrassende wijze herko
zen tot president van Amerika.
Besluiten we met twee gebeurtenis
sen waarmede iedereen of bijna ieder
een in aanraking kwam, de verkiezin
gen en de bestrijding van de Colorado»
kevers.
ze vernielen. Zodat èn schip èn toren van dit
aardryk zouden verdwynen, met al de opva
renden en bewoners!
Olsen staarde naar het op en neer dansend#
schip met halfversufte ogen. Hy zag als in een
droom, dat de officieren en bemanning al hun
krachten inspanden, om een botsing met da
rots te voorkomen. Maar het gelukte hunnjet
het schip ook maar een centimeter naar stuur
boord te laten draaien, daar juist van dia
kant gety en water hun verenigde aanval op
het hulpeloze vaartuig richtten. Toen 't schip
misschien nog maar tweë scheepslengten van
de toren verwyderd was, meende Olsen een
donkere gedaante op de brug een signaal
naar het kaartenhuis te zien geven. Het vol
gend ogenblik draaide het schip om. maar was
nu tevens een volkomen machteloze speelbal
van de golven geworden, van de golven, wel
ke er vermaak ln schenen te vinden, het op
de rotsen te pletter te werpen.
Het schip werd opgenomen en op een hoog
punt neergesmakt en alsof dat nog niet vol
doende was. werd nogmaals het achterschip
opgeheven. Zo kwam de boot, opzy liggend
eindelyk tot rust.
Olsen vond zyn stem terug, want hij wilde
lliting geven aan de eerbied, welke hy voor
die onbekende kapitein voelde, die. toen hy
merkte, dat zyn schip verloren was .het liever
op een ongunstiger plaats van de rots had ge
zet. dan gevaar te lopen de vuurtoren te be
schadigen of te vernielen.
Daar gaat een goed schip, riep hy uit,
onder bevel van een nobele kerel!
(Wordt vervolgd),
een noodlottig einde tegemoet.
Het was niet zo heel moeiiyk de vaart van
het schip te schatten. Daar het niet gemak
kelijk was zich in de storm verstaanbaar ta
maken, kroop Hildur naar Olsen en schreeuw
de hem uit alle macht ln zyn oor:
- Loopt het op de rots af?
Ik ben er bang voor, schreeuwde hÜ te
rug.
Maar dan zyn zy verloren.
Ja, tenzy -zij er in slagen in het Zuid
westen er om heen te lopen.
Olsen moest de meisjes een ogenblik alleen
laten, om naar het licht te kyken. dat echter
nog volkomen in orde bleek, zodat hy even
later weer terug was. Hy vond de beide meis
jes dicht tegen elkaar aangedrukt, om zo wei
nig -mogelijk aangrypingspunten aan de wind
te geven.
Ze doen hun best om niet op de rots te
lopen, riep hy. na enige tyd het schip aan
dachtig gadegeslagen te hebben. Maar ze zyn
al twee keer met hun voorsteven deze kant
opgeslagen; ik ben erg bang. dat ze verloren
zijn.
En het was mischien maar om een uur te
doen! Dan zou het gety veranderen en het
schip te hulp komen, terwyi nu reeds een
sleepboot met wakkere mannen aan boord
op het pünt stond uit de haven van Chrlstian-
sand te vertrekken, om een poging te wagen
tot redding van het tot ondergang veroordeel
de schip.
Maar er was geen uur leven meer aan het
schip beschoren. Op de toren hoorden zy nu
duideiyk het loeien van de stoomfluit «n za
gen zij de vuurpyien. welke onophoudeiyk
werden afgevuurd, zonder dat «U in staat wa
ren ook maar iets te doen. Het schip was nu
in een nog slechtere positie dan toen zy het
voor het eerst zagen. Het was veel dichter by
de. rots gekomen, terwyi de wind nog maar
steeds uit het Zuidwesten bleef razen en het
gety' landwaarts was gericht. Eén uur en het
schip zou gered zyn, maar dit uur werd het
niet toegestaan.
Kunnen we dan niets doen. schreeuwde
Dagmar. half krankzinnig van ontzetting bij
de gedachte, dat het schip daar voor hun ogen
verbrijzeld zou worden.
- Niets, klonk het somber. Zy zyn in Gods
hand.
Zy konden hun ogen niet afhouden„van het
schip, dat zyn verderf tegemoet ging. De
stoomfluit zweeg. Hadden de opvarenden de
hoop opgegeven? Plotseling schoot een vrese-
lykte gedachte door Olsen's hoofd. Rollend en
stampend kwam het schip recht op hun aan.
De vuurtoren stond op het hoogste deel van
de rots, welke van het Zuidwesten naar het
Noordwesten liep. By laag water echter kwam
een groot deel van de grondvesten van de
granieten kolos bloot. Wat, als dit schip, dat
toch zeker tienduizend ton groet was, tegen
de toren aanbotste? Het hing er maar vanaf,
of het op het laatste ogenblik zou worden op
getild of neergedrukt. Werd de voorsteven op
het laatste moment omlaag gedrukt, dan zou
het schip tegen de rots lopen, daar een stuk
afslaan en waarschyniyk zelf in tweeën bre
ken; in het andere geval zou het met zijn vol
le gewicht tegen de vuurtoren oplopen en de-
,0 JmegW
G/ianob
