Verhoor door Himmler.
Oubt UoUanbjcljt ITpgtient.
Noorwegen antwoordt Rusland.
(iEMENOD NIEUWS.
PLAATSELIJK NIEUWS.
,grSZVTnSETS r distributienieuws.
Schreieder builen vervolging
gesteld.
PREDIKBEURTEN.
Patates-frites zaak uitgebrand.
LAATSTE BERICHTEN
MARKTBERICHTEN.
SCHOONHOVEN.
Westerse Unie tegen sancties
tegen Nederland?
Onderdrukking en verzet.
Het Rode Kruis in Indonesië.
Boeken.
Uit de Radioprogramma's.
FEUILLETON.
Vondeling
op de Vuurtoren
28
NIEUWSBLAD VOOR ZUID-HOLLAND EN UTRECHT
Schoonhovensche Courant
WOENSDAG 2 FEBRUARI 194»
WAT ZEGT DE BILT?
Koude ochtend.
Enkele overdrijvende wolkenvelden.
Droog weer Matige tot zwakke wind
tussen Noord en Oost. In de vroege
ochtend lichte, en vooral in het Oosten
en Zuiden op vele plaatsen matige vorst,
overdag temperatuur -om het vriespunt.
Op- en Ondergang der Zon:
2 Februari: Op 8.20. onder 17.29.
3 Februari: Op 8.18. onder 17.31.
4 Februari: Op 8.16, onder 17,33.
MAANSTAND. Wassende Maan.
2 Februari: Op 10.07. onder 22 18.
3 Februari: Op 10.17, onder 23.27.
4 Februari: Op 10.27. onder
7 Februari Eerste Kwartier.
Hoog water te Schoonhoven:
2 Febr. 8 41 uur; 3 Febr. 9 20 uur.
4 Febr. 9 42 uur; 5 Febr 10 12 uur.
Keulen. 2 Febr. stand 1.13. val 0.08.
Het is van outs niet vreemt qeseut
Let op een mensch wanneer hij iileyt.
gering. Men houdt evenwel sterk re
kening met de mogelijkheid, dat de
'Russische uiteenzettingen over het
Atlantisch pact, dat ..de Verenigde
Naties ondergaat", een aanwijzing
*Un voor te verwachten Russische
actie in de komende algemene verga
dering van de V.N. (in April te Lake
Success). Daar zouden ook de ver
schillende aspecten van het ontwape
ningsaanbod opnieuw aan de orde
kunnen komen. Indien dit werke
lijk een van de bedoelingen van Rus
land is geweest, is het op zich zelf
reeds hoopvol, dat Moskou de V.N.
blikbaar toch waarderen als instru
ment.
Al de beschouwingen, die sinds Maandag
gewijd zijn aan Stalins „vredesaanbod", heb
ben het geheel niet aanlokkelijker gemaakt,
maar zij hebben het voordeel, dat zij een
achtergrond geven, dat zij tenminste begrij
pelijk maken, waarom Moskou plotseling op
deze wijze uit de hoek komt. Men behoeft
zich dan bijvoorbeeld niet meer ongerust te
maken, dat het vredesaanbod van Stalin alleen
een manoeuvre was. om een bedreiging van
Noorwegen te camoufleren, een bedreiging
ondertussen, die dezelfde inleiding had als de
actie tegen Tsjecho Slowakije een jaar gele
den. Zo dus de hierboven uiteengezette gron
den de werkelijke drijfveren van het Krem
lin zijn geweest, dan heeft de Russische re
gering waarschijnlijk één punt in zijn bere
keningen vengeten. Dat is het feit. dat het
"Westen niet langer geneigd is zich door Rus
sische dreigementen of mooipraterijen af te
laten houden van de eenmaal ingeslagen weg.
Dat is ook het geval geweest bij het plan-
Marshall. Hoe harder de Russen scholden en
hoe feller hun pogingen werden, om het plan
in de grond te boren, des te groter werd
de spoed en de vastbeslotenheid, waarmede
Europa en Amerika het plan ten uitvoer gin-
gen leggen. WeUicht zal ook nu de Russ:-
sche manoeuvre de drijfkracht worden, die
het Atlantisch pact sneller verwezenlijkt doet
worden.
ISRAEL WIL SAMENWERKING MET
AMERIKA EN RUSLAND.
Premier David Ben Goerion van Israël
heeft in een rede voor de radio te Tel Aviv
verklaard, dat een van Israels beginselen na
de algemene verkiezingen, die een socialisti
sche meerderheid opleverden, zou zijn. een
buitenlandse politiek gericht op de vorming
van de staat in samenwerking met Amerika
en Rusland en gebaseerd op loyale steun aan
de Verenigde Naties. De binnenlandse poli
tiek der regering van progressieve arbeids-
en landbouwwetgeving zou gericht zijn op
verbetering van de omstandigheden der ar
beiders en het leggen van de grondslagen
voor een rechtvaardige sociale orde.
Noorwegen heeft een antwoord verzonden
cp de Russische nota, waarin om verduide
lijking van het Noorse standpunt ten aanzien
van een Noord-Atlantisch pact werd verzocht.
Naar gemeld werd. was het woord „krachtig
van toon."
In het antwoord wordt gezegd, dat het een
„natuurlijke zaak' is voor Noorwegen als zee
varende mogendheid, die aan de Atlantische
Oceaan ligt" de voorwaarden te onderzoeken
tot een mogelijke deelneming aan een Atlan
tisch pact. De nota die in verzoenende ter-
men is gesteld, verklaart de gelegenheid toe
te juichen, dat Noorwegen aijn opvattingen
over de veiligheidsproblemen aan Rusland kan
mededelen. Noorwegen had gehoopt, dat de
V.N. sterk genoeg zouden zijn vrsde en vei
ligheid te verzekeren. Deze hoop was echter
niet vervuld. Noorwegen moest daarom naar
regionale beveiliging uitzien in het kader der
V.N.
In de nota wordt de verzekering gegeven,
dat Noorwegen nooit een aanval zal doen en
nooit een overeenkomst zou aangaan volgens
welke het verplicht zou worden militaire ba
ses open te stellen aan buitenlandse strijd
krachten.
CHINESE VREDESCOMMISSIE NAAR
PEIPING.
Volgens Chinese berichten uit Sjanghai zal
•an uit vyf man bestaande vredesmissie van
de Chinese regering 6 Februari per vliegtuig
naar Peiping vertrekken om met de commu
nisten onderhandelingen te openen over een
vredesregeling voor het gehele land.
DEMOCRATIE IENS PER NEGEN JAAR.
Te Moskou is in besloten zitting een geza
menlijke conferentie begonnen van de com
munistische partij-organisaties in de stad
Moskou en het omliggend district. De confe
rentie ..gaat de successen na. die in de negen
jaren sedert de laatste partijconferentie be
haald zijn"., aldus werd verklaard.
Het is een van de serie partij conferenties
en congressen, welke in het nieuwe jaar in
alle republieken van Rusland begonnen zijn
en waarop rapporten worden uitgebracht over
de activiteit in het verleden en besluiten wor
den genomen omtrent het werk in de toe
komst.
AMERIKA ERKENT ISRAEL EN
TRAN 8 JORDANIË.
Amerika heeft Maandag volledige erken
ning verleend aan de regeringen van Israël
•n Transjordanië.
HERVATTING BESPREKINGEN OVER
OOSTENRIJKS STAATSVERDRAG.
Engeland. Frankrijk. Rusland en Amerika,
hebben zich onlangs accoord verklaard met
het Oostenrijkse voorstel, dat de besprekin
gen der speciale plaatsvervangers van de mi
nisters van buitenlandse zaken deT Grote
Vier. die vorig jaar Mei werden verdaagd op
oi kort na 7 Februari acmtan worden hervat
WOLLEN KLEDING IN ENGELAND VRIJ.
De president "an de Board of Trade, heeft
uichingen Maandag in het
ia medegedeeld, dat met in
gang van morgei practisch alle costuums. col-
overpassen, en geweven wol-
langer onder de distributie
onder luide toe
Engelse Lagerht
VECHTENDE STVAKSTERS.
Een van de drie Hollandia confectie fa~
brieken te Amsterdam werkt weer. 40 staak- Y<M1 ,u
s'.ers hebben het werk hervat en de directie ^erts. pantalons,
heeft 20 nieuwe arbeidsters uit Volendam jen kleding niet
aangenomen .Bij deze industrie wordt reeds 2uuen vallen
zes weken gestaakt.
Gistermorgen heeft zich een incident voor
gedaan. waarbij de politie heeft ingegrepen. KFRK FN SCHOOI
Drie staaksters hebben op zeer hardhandige IVI-1XIV ^VIIWL'
wijze een aantal werkwill'ge collega's mis
handeld. De politie heeft deze drie meisjes,
20, 19 en 17 jaar oud, in hun woning gear
resteerd.
NED HERV. KERK.
Beroepen te Moordrecht. P. Inberg teNorg
(Dr.).
ockengen (toez.) J. van Ma-
VERG ADERING MET TRA ANGASBOMMEN
BESTOOKT.
In het raadhuis van Kensington werd Maan
dagavond tijdens een vergadering, waarop sir
Oswald Mosley. voormalig leider van de En
gelse fascistische beweging, het woord voer
de. met traangasbommen gegooid. Ongeveer
100 personen moesten hierdoor het raadhuis
verlaten en 30 anderen werden in het gebouw
behandeld.
HAVENSTAKING IN AMSTERDAM
DUURT VOORT.
Op een gistermorgen gehouden vergadering
van jtakende havenaröiders onder leiding
van V E.V.C.-transport is, met 1042 stemmen
vóór en 589 tegen, besloten de staking voort
te zetten. Van de totaal uitgebrachte 1716
stemmen waren 55 blanco en 30 ongeldig.
Het hoofdbestuur en de stakingsleiding had
den het advies gegeven om vandaag heiwerk
te hervatten, maar daar het merendeel be-
slöot de staking voort te zetten, heeft zij zich
wederom achter de staking gesteld. De voor
zitter, de heer Kleinsma. wees de stakers er
op, dat het nu hun taak is de vaste arbeiders
van de walploegen der verschillende scheep
vaartmaatschappijen te overreden zich soli
dair met de stakers te verklaren en ook het
werk neer te leggen.
Verkonden - Grieperig
Pampo is niet de goedkoopste, maar wel
de béste ▼erkcudheldexalf - Zuivert %n
verruimt de luchtwegen.
HELP U ZELF.
Het is bekend, dat het met de Öemobilisa-
tie van uit Indonesië terugkerende militairen
niet altijd even vlot verloopt. Vooral de te
werkstelling der gedemobiliseerden biedt
moeilijkheden. Te Heemstede hebben nu twee
gedemobiliseerde militairen» die zelf deze
moeilijkheden hadden ondewonden. een che
misch fabriekje opgericht, dat reeds in wer
king is gestold en waar uitsluitend gedemo
biliseerde militairen emplooi kunnén vinden.
Gelukkig hebben alle overheidsinstanties, wier
Beroepen
Dordrecht;
Broek op Langeidyk.
Beroepen te Ki
lenstein te Nieu\ /poort.
Bedankt voor ffuiden ds.
Groot-Ammèrs.
Bedankt voor:
terlo.
Bedankt voor
Sprang.
chH. GEREF. KERK
H. Damsté te
Lopik J- C. Terlouw te Ot-
Meerkerk ds. De Bruin te
's-Gravenzande
Papendrecht D.
K. Baan te
Henstra te
DE JEUGD VRAAGT ONDERWIJS IN
TECHNIEK.
Het woord „ambachUschool"
uderd?
>ol is niet hoog in aanzien
ie pas van de lagere school
komen en al evenmin bij hun ouders. Volko
men ten onrechte, want de behoefte aan jon-
echniache opleiding is zeer
toenemende industrialisatie
vraag naar bekwame tech-
zeker nog toenemen, zodat
me. een ambachtsschool-di-
openstaat. Het is een alge
bij de jongens, d
gelui met een
groot. Door de
zal bovendien de
nische krachten
voor de jongelui
I'lorna de wereld
meen voorkomencj verschijnsel, dat de Indus- Ame!d. vrijdagavond hield de afdeling van
trie klaagt over Jet onvoldoende aanbod van de Partijvan d<s Arbeid in zaal Diepenhorst
een huishoudelijke vergadering. De voorzitter
de heer J. de Groot, bracht verslag uit over
geschoolde krachien. waartegenover veel
veel ongeschoolden staan. Ook het aanbod
van kantoorpersoneel JiS ruim genoeg, zodat
men kan zeggen. ,dat de maatschappij juist in
het bijzonder jorigelui vraagt, die ëen tech
nische school hebben doorlopen. Toch ziet men
het land. dat ouders, die hun
SPORTNIFUWS dames L. Verlegh en W. Stravers, leverder
oruniniLUüO. geen onverdienstelijk werk Ook van de
NIEUW 100 HftTER RUGSLAG-RECORD. andere spelers zal E.M.O.G op de duur ple-
In h.t zwembad de Begente. 4e Den Haag 5™
verbeterde Ke.ee Kievit (Aeglr' voor de twee. S nij tan "t SSfigi teeft Werl'
TONEEL VOOR SANATORIUM.
De toneelvereniging „Arto Post Laboro'
heeft in het toneclseizoep 1948'49 een twee
de liefdadigheidsvoorstelling gegeven. Na de
voorstelling te Doorn voor invalide militairen
in September 1948, waren nu de patiënten
van het sanatorium „Zonnestraal" te Hilver
sum aan de beurt. Voor de reis van het to
neelgezelschap naar de radiostad had de
V.A.V.O. een autobus gratis beschikbaar ge
steld. In Hilversum werd in de keurig inge
richte ontspanningszaal van het sanatorium
om acht uur begonnen met de opvoering van
„Onder één dak", een toneelstuk van JanFa-
bricius. dat ook reeds enige malen hier ter
stede op de planken gebracht is.
De voorstelling werd bijgewoond dooi
patiënten en personeel van „Zonnestraal", de
geneesheer-directeur en zijn voornaamste me
dewerkers. Als blijk van waardering volgde
na afloop een langdurig en hartelijk applaus.
De geneesheer-directeur sprak vervolgens
woorden van dank tot de leden van „Arto",
die medewerkten aan het opvoeren van „On
der één dak". Hij hoopte, dat de vereniging
nog vele malen in „Zonnestraal" zal mogen
en kunnen optreden. Tevens maakte hij in
zijn speech een aardige vergelijking met Pisa
(Italië) en Schoonhoven. In Pisa is een sche
ve tören; ook Schoonhoven heeft een scheve
toren. In Pis^ is kunst te bewonderen, maar
ook in Schoonhoven. En niet alleen zilver
smeedkunst. maar ook toneelspelkunst, zoals
de toeschouwer in de zaal had kunnen be
merken. De spreker had niet gedacht, dat het
toneelspel in Schoonhoven op zo'n hoog peil
De voorzitter van .Arto" dankte de spreker
voor de zeer waarderende woorden aan het
adres van zijn vereniging gericht.
GEVONDEN VOORWERPEN.
de maal in één week het Nederlands record
100 meter rugslag. Tijdens de nationale zwem
wedstrijden van Zian legde hy deze afstand
af in 1 min. 8.8 sec., waarmede hij de 1 min.
9 sec., welke hij Zondag te Eindhoven no
teerde, met 0.2 sec. verbeterde. Tweede werd
Slegtenhorst (Zian) in 1 min. 17 sec.; derde
Schei tee (D.J.K.).
K.N.V.B. AFDELING DORDRECHT.
Programma Zondag 8 Februari 1949.
ASW 3—Fluks S; OTO 2—EBOH 4: OTO 3—
SVW 4; Rios I—Geluksvogels 2, Emma 6—
DFC 6 Emma 3Woudrichem 1; RCD 2
IFC 1: RCD 3—Merweboys 2 RCD 4—'s-Gra-
vendeel 3: DFC 7—IFC 3 DFC 4—ODS 4; Mer.
wede 3—Umtas 4; EBOH 3—OTO 1: DMC 1—
DFC 5, EBOH-5—Papendrecht 3; OSS2—Dub
beldam 3. SSW 3—Merweboys 1 SSW 3—Em-
ma 6; Geluksvogels 4Raptim 2; Dubbeldam
2Unitas 3. Dubbeldam 4Zwijndrecht 4; IFC
4Dubbeldam 5: IFC 2Merwesteijn 2; Pa
pendrecht 2Fluks 4; Papendrecht 5Mer-
wede 5; Alblasserdam 4ASW 4; Sliedrecht
4Hardinxveld 2; SVW 3Merwede 2; Raptim
1—Vuren 1: Meerkerk 1—ASW 1: 's-Graven-
deel 2—Alblasserdam 2; Strijen 2—Fluks 3.
ZATERDAGMIDDAGVOETBAL
DORDRECHT e.o.
Programma 8 Februari 1949.
Gr. Lindt 2—ASWH 1: Rijsoord 2—Oranje Wit
2 VVGZ 2—PTT 1; Oranje Wit 3—Heerjans-
dam 3; Wieldrecht 1Pelikaan 2: Pelikaan 3
Rijsoord 3; IFC 5—Maasdam 1; Wieldrecht 2
Tornado 2.
vrijwel overal in
kinderen na de 1:
in de eerste pi
HBS. terwijl de
schouwd als de laatste keus.
Dit is in vele
Fietssleuteltje, enige wanten, zakdoek, twee
sleutels, padvindersriem. kleedje, zakbijbeltje
Inlichtingen op het politiebureau.
het buitengewone Indonesië-congres. gehou
den te Amsterdam. Vervolgens beslooot men.
dat in de maand Maart de heer E. Vermeer,
als spreker in Ameide zal optreden in een
Onze vroegere dorpsgenoot de heer F.
A. Diepenhorst, commies ter Prov. Griffie in
Zuid-Hollant^ te 's-Gravenhage. werd be
noemd tot hoofdcommies van de afdeling On
derwijs aan het gemeente-secretarie van Rot
terdam.
lats denken aan ULO.
ambachtsschool wordt be-
opzichten te betreuren. Er
zijn massa's jongens. die pas aardigheid in
het leren krijgen
als ze zien. dat het leren
een practisch doel heeft en dit rechtstreekse
verband tussen onderwijs en belangstelling
vjnden ze op de ambachtsschool veel eerder
dan bij scholen voor algemeen vormend on
derwijs. Trouwen» ook deze algemene
FLINKE SOM GELD GESTOLEN.
Lopik. In de nacht van Zaterdag op Zon
dag is ingebroken in de woning van de Gebr.
TERUG NAAR RANTSOENERING?
In het weekblad Groothandel wordt er op
gewezen, dat drie kwart deel van de aan ons
land verleende Marshall-hulp bestaat uit voe
dingsmiddelen. Nederland eet dus als het wa
re de Marshall-hulp op. De vraag rijst dus,
of ons land bij deze gang van zaken in 1951
op eigen benen zal kunnen staan. In verband
hiermede zegt het blad. dat het gewenst zou
zijn, tal van voedingsmiddelen wederom
medewerking men voor de oprichting van een ming wordt op dé aihbachtsschool zeker niet Kersbergen. Er werd een belangrijk bedrag ,J ^'"«smidaeien wederom
fabriek nodig heeft, dit initiatief van harte verwaarloosd, doifh toé krijgen minder .bal- aan geld ontvreemd. De daders zijn nog niet g lle ld" isti"bu«<?n. Dit moge onaan-
gesteund. last" mee. waaronflgr jf>$n de vakken verstaat gearresteerd, maar uit enkele aanwijzingen is JJÜ" .vf.HZ ÜLYÜÜ
Maar het land uitgeset.
Het Bijzonder Gerechtshof te Leeuwarden
deed Maandag uitspraak in de zaak tegen
Schreieder. Schreieder werd. wat betreft het
eerste punt der tenlastelegging: het lidmaat
schap van een misdadige vereniging, de S.D.,
buiten vervolging gesteld.
Het Hof achtte het tweede punt van de
tenlastelegging, namelijk dat verdachte op
dracht heeft gegeven tot het fusilleren van
een aantal personen bij Dronrijp. niet bewe
zen. Zoals bekend werd tegen Schreieder vijf
tien jaar gevangen.sstraf geëist.
De procureur-generaal bij het Bijzondere
Gerechtshof te Leeuwarden liet Schreieder
onmiddellijk na de uitspraak weer arreste
ren. teneinde hem ter beschikking te laten
stellen van het hoofd der plaatselijke politie
te '6-Gravenhage. waar Schreieder geacht
wordt domicilie te hebben gehad, opdat dit
hoofd der plaatselijke politie Schreieder als
ongewenste vreemdeling over de grens kan
doen geleiden. Uitwijzing als ongewenste
vreemdeling is een administratieve maatre
gel. die wordt genomen ten aanzien van elke
vreemdeling, ongeacht zijn eventuele daden
in Nederland.
STAKING IN BELGIE OPGEHEVEN.
De staking onder de arbeiders in de Belgi
sche gas- en electriciteitsbedryven i» gisteren
geë.ndigd. De eis van de stakers, namelijk
loonsverhoging, is ingewilligd. De tegemoet
koming, die aan hen gedaan werd. zal auto
matisch een herziening der gas- en electriei-
teitsprijzen met zich mee brengen.
In Belgische regeringskringen is men ten
zeerste voldaan over de snelle oplossing van
dit Joongeschil, dat België niet te overzien®
schade had kunnen berokkenen.
TWEE JONGETJES STELEN TIEN
DUIZEND GULDEN.
Vorige week Dinsdag werden te Haarlem
twee jongens van vijftien jaar gesnapt door
de politie bij een inbraak in een winkel van
snuisterijen. Oorspronkelijk hechtte de politie
weinig waarde aan het geval, doch spoedig
bleek, dat de jongelui heel wat op hun kerf
stok hadden. By het verhoor is komen vast
te staan dat de jongens in totaal minstens
vijftien inbraken hebben gepleegd gedurende
de afgelopen drie maanden. Zij komen uit
twee keurige gezinnen en zijn geenszins zo
genaamde „milieu-boefjes". De jongens hiel-
uen er thuis een complete beeldroman-biblio
theek op na. Zij knutselden graag en hadden
daarvoor veel geld nodig. Hun zakgeld was
ontoerèikend om ce nodige materialen te ko
pen en toen zijn zy na enkele kleine diefstal
len van kwaad tot erger vervallen. Tenslotte
kenden zij geen vrees meer en trokken er
stiekum op uit om inbraken te plegen. Zij
klommen langs waterpijpen en door kleine
raampjes in winkels en werkplaatsen binnen
en verschaften zich zo geld en kuntselmateri-
aal.
Onlangs vonden zü in een koffiebranderij,
waar zij via een plat dak waren binnengeko
men. de sleutels van de brandkast en eigen
den zich een groot bedrag toe. In totaal heb
ben zij ongeveer tienduizend gulden buitge
maakt. waarvan zij een zeilboot aanschaften.
De rest van het geld verborgen zij tussen de
dakpannen van het ouderlijk huis. waar de
politie het aantrof. Een broertje van een der
twee. die het tweetal bespied had door een
kier in een schutting had zich enkele honder
den gulden toegeëigend, die eveneens konden
worden gevonden.
SCHUUR AFGEBRAND
Zaterdag is in een schuur, beho-end# tot de
boerdery van J. J .de Raad. aan de Beneden-
ryweg te Rotterdam, in voormalig Usselmon-
de.,door tot nu toe onbekende oorzaak brand
uitgebroken. 30000 kg. stroo en 20.000 kg. hooi
gjngen verloren. De schuur brandde tot de
grond toe af Het daarin staande vee kon tij
dig in veiligheid worden gebracht. Het
woongedeelte van de boerderij bleef behou
den. doch kreeg ernstige waterschade. Om 12
uur was het vuur bedwongen en kon men
aan de nablussing beginnen.
ronder rNwi
waarvan de leerlihgën dp de andere scholen
zich zo vaak afvragen wetk pilt ze voor hun
latere leven hebbén. Een joÜgen, die van de
ambachtsschool komt. is daardb^r zeker niet
slechter uitgerust Voor de eisen, atfyhet leven
aan hem zal stellen, dan de leerling* die het
einddiploma van een voortgezette lagere of
een middelbare sdhool bezit. Maar de naam
ambachtsschool heeft tegenwoordig geen aan
gename klank.
De benamingen jvan onze scholen kloppen
ever het algemeen) niet meer met hun doel
stelling. zo is het dok met de ambachtsschool,
waarvan de naam een overblijfsel is van de
19e eeuw. Zou het niet verstandiger zyn de
ambachtsscholen hiet alleen om te dopen,
maar ook werkelijk te veranderen tot „lagere
technische scholen'? Wij hebben het gevoe
len. dat een dergêlijke naamverandering.
vooral wanneer déze' gepaard gaat met een
modernisering van het leerprogramma deze
vorm van onderwij» snel populair zou ma
ken. Technische bëkwaamhe.d wordt goedbe
taald en het is alleen een dwaas standivoor-
oordeel. dat vele puders hun jongens naar
scholen doet zenden, waarvoor ze eigenlijk
ongeschikt zyn. De jeugd zelf heeft de groot-
ste belangstelling voor techniek en het zou
dus al heel vreemcj xy'n. wanneer een school,
die aan deze vraag tegemoet kwam, niet een
succes zou worden.
gearresteerd.
gebleken, dat zij volkomen met de situatie in
het huia op de hoogte waren.
Sliedrecht. Gisteravond even over acht ufcr
ontstond brand in Se pStales-friteszaak van de
heer L Borsje Het pam& dat boven de am
bachtschool is gelegen, brandde geheel uit. De
brandweer, die spoedig ter plaatse was. be
streed het vuur met een groot aantal stralen,
zodat ze de brand binnen een uur meester was.
De brand is vermoedelijk ontstaan, doordat
de vlam in de olie van de pan sloeg. Persoon
lijke ongelukken kwamen niet voor.
VERKEERSOBSTAKEL.
VlUt. Op de hoek van de Franse Kade en
de West Vlisterdijk heeft dé zwarte schuur,
die daar stond, vele jaren lang het vrije uit
zicht voor het verkeer belemmerd To^rt dap,
ook enige tijd geleden deze schuat weid af
gebroken, bleek ton duidelijkste hoe groot de
verbetering was. die ontstond, doordat de. an
ders vrij gevaarlijke hoek. thans overzichte
lijk geworden was. Het heeft verbazing ge
wekt. dat sinds kort werkzaamheden werden
uitgevoerd die ten doel schenen te hebben
een nieuwe schuur op te richten op dezelfde
plaats, waardoor dus het euvel van de ge
vaarlijke hoek in al zijn omvang hersteld zou
worden.
Thans is het werk aan de herbouw van de
een redelijk bestaan met behulp van geleend
geld
VOOREERST ZES WEKEN MINDER
VLEES.
Na de vleesrantsoenverlaging is de vlees-
pösitie nog steeds wankel. Er wordt nagenoeg
geen slachtvee op de markt aangevoerd, en
wanneer het tekort niet enigszins door het
slachten van varkens kan worden opgevangen,
zou de minister zelf genoodzaakt zijn het
rantsoen tijdelijk nog meer te verlagen
Men wacht thans op enige schepen met Ar
gentijns bevroren vlees, die in Amsterdam en
Rotterdam voor de wal moeten komen. Het
verlaagde vleesrantsoen zal voorlopig geduren
de de eerstvolgende zes weken gelden.
MOTIE TEGEN ONDERDRUKKING VAN
GODSDIENSTVRIJHEID INGEDIEND.
Het Tweede Kamerlid Serrarens (RK)
heeft vannacht een motie ingediend betreffen
de de godsdienstvervolgingen, die o a. in Hon
garije plaats vinden. De motie luidt:
„De Kamer, kennis genomen hebbende van
de onderdrukking der vryheid van godsdienst
en dor vrUheid van geweten in verschillende
NED. HBRV. KERK.
BERGAMBACHT. Donderdag 3 Februari,
'a avonds 7 uur. ds. Steur, van Quddorp.
KRIfyPEN AAN DE LEK. School met de
Bijbel Woensdag 2 Februari. avonds 7 30
uur. de heer K. Norel'. Rede voor het centraal
stuur van Ned. Hem Verepigngen
LEERBROEK Donderdag 3 Februari, 's av.
7 uur. ds. Vroegindewejj. van Waddinxveen.
OUDERKERK AAN DE IJSSEL. Wijkge.
bouw. Woensdag 2 Februari, 's avonds 7 uur.
da. H. G. Abma, van RotterdamDelfshaven.
OUD GEREF. GEMEENTE.
CAPELLE AAN DE IJSSEL. Bermweglaan.
Woensdag 2 Februari, 's avonds 7 uur, da. H.
Vlot.
Buffelstraat. Donderdag 3 Februari, 's av.
7.30 uur, de heer T .de Jong.
Bermweg Oost 55#. 'Vrijdag 4 Februari, 's av.
7 uur. ds. J. van der Poel. van Giessendam.
GIESSENDAM. Woensdag 2 Februari, 's av.
7 uur. di. J. van der Poel
CHR. GEREF. KERK.
AMEIDE. Donderdag 3 Februari, 'g avonds
7 uur. ds W. Baaij. van Alphen aan de Rijn.
MEERKERK. Donderdag 3 Februari, 's av.
7 uur. de heer Gebraadt, van Leersum.
EVANGELISATIE
GIESSENDAM, Gebouw Rehoboth. Woens
dag 2 Februari, 's avond» 7 uur. de heer Lit-
tooij. van Dordrecht. Evangelisatie-samen
komst
landen en de vervolgirg van hen. die nietbe-
reid zijn de stem van het geweten te doen
achuur op last van de gemeentelijke overheid zwichten voor bedreiging met geweld;
atil gelegd. De weggebruikers hopen dat het ziet in de arrestatie van kardinaal Minds-
—althans op deze plaats geen voortgang zenthy een nieuw en treffend bewijs van de-
zal vinden.
BODEGRAVEN. 1 Febr. Kaasmarkt.^
Op de kaasmarkt te Bodegraven waren he
den aangevoerd 46 partijen. Eerste soort f 1 «3
t 1.65. Tweede soort f 1.591.02. Extra tot
f 1.70. Handel vlug.
ROTTERDAM. 1 Febr. Veemarkt.
Aanvoer in totaal 3038 stuks, waarvan 278
vette koeien en oasen. 960 ge|?ruiksvee, 140
graskalveren. 781 nuchtere kalvferen. 435 big
gen, 9 veulens. 279 paarden. 70 schapen en
lammeren. 63 bokken en geiten. 26 varkens.
De prijzen waren als volgt: Kalfkoeien le
soort f 875, 2e soort i 735, 3e soort f 630,
melkkoeien le soort f 875. 2e soort f 745. 3e
soort f 630; varekoeien le soort f 490. 2e soort
f 390, 3e soort f 300; vaarzen le soort f 590.
2e soort f 420. 3e soort f 320; pinken le soort
t 420. 2e soort f 290. 3e soort f 220; graskal
veren le soort f 250. 2e soort f 170. 3e soort
f 100; biggen le soort f 70. 2e soort t 60. 3e
soort f 40; hitten le soort f 600. 2e soort f 500.
3e soort f 300; paarden werk le soort t 776.
2e soort f 575. 3e soort f 400; pasrden slacht
el soort f 130, 2e soort f 1.10, 3e soort f L—
jger kg.
MILITAIREN NAAR INDIE.
Onder de detachementen, die vandaag met
het troepentransportschip „Grote Beer" naar
Indonesië vertrekken, bevinden zich twintig
officieren en manschappen van het depot
Schoonhoven. Gistermiddag hebben zij met
hun familieleden aangezeten aan een ge
meenschappelijke maaltijd. Op 11 en 18 Fe
bruari zal weer een aantal manschappen van
het depot ingescheept worden voor Indo
nesië.
JUBILEUM EN PENSIOEN.
De man. die de algemene begraafplaats
voorbeeldig onderhoudt, de grafgraver A. van
Dam. was in de afgelopen maand 25 jaar in
dienst van de gemeente. Hij is voor die ge
legenheid op het bureau van gemeentewer
ken toegesproken, waar hem ook de gebrui
kelijke gratificatie werd overhandigd. Er is
niet veel aandacht aan dit jubileum besteed,
omdat zich in de loop van dit jaar wederom
een gelegenheid zal voordoen om de ver
diensten van de heer Van Dam voor de ge
meente naar voren te brengen. Hij zal na
melijk binnenkort de pensioengerechtigde
leeftijd bereiken en dan dus de gemeente
dienst verlaten.
EERSTE UITVOERING E.M.O.G.
Nu de oorlog voorbij is. krijgt Nederland
kans, zich langzaamaan te herstellen- Dit
geldt ook voor het verenigingsleven, dat in
de oorlog bijna geheel lam geslagen was.
De R.-K. toneelvereniging E.M.O.G.. onder
afdeling der St. Jozefvereniging, werd in de
oorlog door de Duitsers ontbondeir- Na de be-
vryding ontstond de Katholieke Kring, die
enige tijd geleden opgeheven is. Men besloot
toen. de vereniging E.M.O.G. weer in het le
ven te roepen, die Zondag in bet St. Jozef-
gebouw dus voor het eerst na de oorlog voor
het voetlicht trad met bijna geheel nieuwe
leden, in het blijspel „Hotelratten". waarin
zeventien medespelenden zijn. zodat het ge
zelschap bijna in zijn geheel op de planken
stond. Het stuk dreef vrijwel geheel op en
kele personen, die geen vreemden op de plan
ken zijn. namelijk mej. A Butselaar. die als
Susanne Duprez, een zeer juiste vertolking
gaf. de heer J. v. d. Heijde. die een vlotte
majoor uitbeeldde, de heer P. van Berkel als
dr. Engelman en de heer W. Groenen. Deze
zorgde voor de vrolijke noot. hoewel zijn spel
in sommige passages wat meer beheerst had
kunnen zyn. Van de nieuwelingen speelde
mej. A. Driessen het beste en de heer J. Stra-
ver toonde **ch een voorbeeldig ober. De
ze politiek van onderdrukking.
Zij protesteert tegen deze arrestatie en te
gen iedere aanslag op de vrijheid van gewe
ten. welke in flagrante strijd is met de kor
telings door da V.N. aanvaarde proclamatie
over de rechten van de mens".
De motie is mede ondertekend door de he»
ren Vsn der Goes van Natprs (Arb Tilanue
(CH). Korthals (V.V.D.). mej Klompe (K
VP.) en de heer Ruygen (Arb
DE STRIJD IN CHINA.
Voor zover bekend, hebben de onder com
munistische leiding staande strijdkrachten he
denmorgen vroeg hun eerste aanval over di
Yangtse heen uitgevoerd, en wel op het zich
in handen van de regering bevindende
Kiangyin, ongeveer 130 kilometer ten Noord
Westen van Sjanghai.
NIEUWE AANKOOPMACHTIGINGEN E.C A.
De Economie Coöporation Administration
heeft gisteren aan Nederland machtigingen
verstrekt voor de aankoop van alcohol ter
waarde van 10,000 dollar en van veevoedei
ter waarde van 50Q.0O0 dollar.
TEGEN WIL EN DANK.
De katholieke volkspartij in Tsjecho-Slo-
wakije heeft besloten de partij te „zuiveren".
Alle leden zullen een nieuwe aanvraag tot lid
maatschap moeten ondertekenen. Voor de af
levering der nieuwe kaarten zal een streng
onderzoek worden ingesteld en de aanvragers
zullen onder meer hun welwillende houding
ten opzichte van het communisme moeten
„bevestigen".
De „New York Times" van Dinsdag bevatte
een bericht, dat de ministers van buitenland
se zaken der vijf Westelijke mogendheden, die
Donderdag en Vrijdag te Londen byeen zijn
geweest, na afloop der besprekingen onders
hands overeengekomen zijn. om zich te ver
zetten tegen enig voorstel ,om in verband met
de Indonesische kwestie tegen Nederland sanc
ties te nemen.
Zij zijn ieder voor zich sterk tegen het toe
passen van sancties, niet alleen omdat deze
naar hun mening niet uitvoerbaar zouden zUn.
doch ook. omdat men van mening is. dat door
het toepassen van deze sancties de Westerse
Unie en het Atlantisch Pact in gevaar zou
den wotden gebracht.
JERUZALEM DEEL VAN STAAT ISRAEL.
De Israëlische regering heeft besloten hei
militaire gouverneurschap over Jeruzalem U
beëindigen. Dit betekent, dat Jeruzalem thans
deel zal gaan uitmaken van de staat Israël
4
S TWEEDE BLAD NIEUWSBLAD VOOR ZOTD-HOLLAND EN UTRECHT
Schoonhovensche Courent
WOENSDAG t FEBRUARI lMf
Het werk „Onderdrukking en Verzet" be-
schryft in de 10e aflevering de gelijkschake-
lihg, Gestapo. S.D. provocatie, verhoren, raz
zia's en de Duitse concentratiekampen.
Uit het hoofdstuk „Verhoor door Himmler",
door W. A. H. C. Boellaard nemen we een
deel over:
Twee dagen rust. Dan plotseling de wacht
meester: „Klaarmaken voor verhoor. Knippen,
scheren." Dus toch weer. Nieuwe feiten?
Haast niet mogelyk. uit mijn verhoor bleek
mjj dagelijks dat mijn tegelijkertijd gearres
teerde vrienden het simultaanspel meesterlijk
gespeeld hebben.
Doch het is anders dan anders. De wacht
meester is zenuwachtig en heeft zijn goede
spullen aan: mijn geleiders zijn onbekenden
Jn burger. Zij doen mij zwijgend de boeien
aan en duwen mij in een luxe-auto. Even flitst
het door mij heen. dat je om doodgeschoten
te worden niet eerst geknipt en geschoren
wordt Een korte rit. Wij draaien de oprijlaan
van een buitenplaats in Overal wachten en
dubbelposten Achter een koetshuis moet ik
uitstappen, de boeien worden ontsloten, de
Sturmbannfuhrer met het duellitteken komt
op mij a*: „V wordt dadelyk verhoord door
Rgiehsführer Himmler! Het gaat niet over
uw zaak. doch hij wil zich een beeld Vormen
over de toestand in Nederland Hij wil een
specimen zien van de veertien dagen geleden
gefusilleerde twee en zeventig Als u negen
maanden geleden niet gevlucht was. nu dan
waren het er wellicht drie en zeventig ge
weest U moet hem met Reichsführer aan
spreken
Himmler! Hoeveel dagen heeft hij mij nu
el achtervolgd in alle vertrekken waar ik ver
hoord werd! Koel keek hij vanaf de muur op
ons tweetal neer. gevangene en S D -man. En
tenslotte begreep je, dat hij er nie,t hing om
op ons spotzieke Hollanders indruk te maken,
maar om zijn eigen mensen steeds tot uiter-
•te plichtsbetrachting aan te sporen met zijn
genadeloze ogen.
Veraf, onder het jonge groen van de hoge
bomen, loopt een kleine groep op en neer. In
het midden Himmler. „Wie zijn de anderen'"
vraag ik snel. „Ach. u kent ze wel." Hij
noemt ze met eerbied, met SS-rangen. Ja. ik
ken ze. de beulen van myn land. jde onder
drukkers van mijn volk: Rauter. Seyss-
Inquart, Schumann. Harster. De tanden op
elkaar, de partij is wat ongelijk, hou je goed.
Ik loop honderd meter alleen, op de groep
•f. houd ervoor halt en meld mij: Hauptmann
Boellaard der Königlichen Niederlandischen
Feldartillerie. Veel later in het kamp begryp
lk de aggressie *van deze melding. Een gevan
gene behoort zich te melden met Schutzhitt-
ling nummer zoveel. Hoe potsierlijk overmoe
dig! Maar hij is grootmoedig tegen de offi
cier in zijn metselaarsbroek, waarnaar hij
even kijkt. Hij moest eens weten wat deze
broek al niet heeft te vertellen, denk ik.
Nu ik voor hem sta. is hij kleiner dan ik
gedacht bad; kort. gezet, borst vol ridder
orden. de hoog opgébouwde ploertenpet maakt
het geheel topzwaar en weinig indrukwek
kend. Geen soldaat, eerder een kantoorman.
Maar de sluwe intelligentie van de strakke
mond. waaruit de vragen roffelen, en van de
doordringende ogen. ietwat verborgen door de
glans van zijn lorgnet, die mond en die ogen
herstellen het evenwicht weer; zij zorgen dat
de dodelijke angst van zijn omgeving zal blij
ven. ook nadat hij weer vertrokken is. Als. hij
begint te spreken, word ik verrast door éen
hoogkhnkena onaangenaam Beiers a««nt: 1
„Jullie zijn toch Germanen, waarom vech
ten jullie dan tegen ons?"
..Het woord Gertnanentum ligt ons niet zo;
*>i) zijn in de eerste plaats Nederlanders. Ten
slotte zijn de Engelsen ook Germanen."
„Ja." onderbreekt hij. „daarom heeft de
Fuhrer geen odtlog willen voeren tegen de
Engelsen."
„Bovendien houden wij van onze vrijheid
en zijn koppig." voeg ik er aan toe
„Ja. ja. Vrijheidsdrang en koppigheid, ech
te Germaanse eigenschappen Maar in uw
volkslied staat toch Wilhelmus van Nassau
ben ik. van duitsen bloed
„Ja en er staat bovendien in: .het vader
land getrouwe blijf ik tot in de dood' Het is
een oud historisch lied. een symbool van on
ze vryheidsslryd. Een historisch lied. waar
van niet jedere regel toepasselijk is op de
huidige omstandigheden, evenmin als dit met
de Marseillaise het geval is. door de Fransen
evenzeer in ere gehouden als door ons het
Wilhelmus."
„Waarom heeft u deze zogenaamde Orde
dienst mee helpen opbouwen?"
Hoewel ik betfryp. dat het waardevolle
•pionnagewerk van de OD ook hem niet on
bekend is. houd ik vol wat ik in het verhoor
gezegd heb: „Het is een organisatie, die eerst
tó actie komt. als de Duitsers hier weggaan
Zijn ogen worden klein, hij vergeet zijn beste
argument, buigt zich naar mij toe en roept
met overslaande item: „Weggaan, weggaan'
Wij Duitsers gaan hier nooit weg. nooit gaan
Wij hier weg Het is alsof de grond onder
mij wegzakt, ik word heel wit en koud. ik zie
Bitsen van een bezet Nederland na de vrede.
visioenen van Duitse soldaten in onze duinen
bij de Hoek. in IJmuiden en Den Helder, ook
na de oorlog. En dadelijk daarop schaam ik
my, geloof ik in de overwinning van onze
zaak of nigt?
Het is wel duidelijk, hij heeft zich verspro
ken. maar wat hindert het: zijn omgeving
weet het allang en de pilobroek, wel die zal
het niet navertellen. Ik heb mijzelf weer in
de hand. als ik uiterlijk kalm zeg: „Dat is dan
in afwijking van wat de Rijkscommissaris ons
steeds gezegd heeft. Reichsführer." Seyss-
Inquart blijft naar de grond staren, ietwat
doorgebogen op zijn manke been. Hij mag niet
voor zijn beurt praten en hij zwijgt Maar
Himmler is nu kwaad geworden en zijn stem
blyft hoog en hatelijk:
„Jullie wilt illegaal zijn. Maar jullie ken
nen het vak niet. Wij kennen het vak. wij
waren illegaal vanaf 1923 en wij weten hoe
wy met jullie moeten omspringen. Jullie zijn
beginnelingen en je moest je schamen voor
dit werk."
„U denkt echter over het werk van .Schla-
geter gedurende de Franse bezetting van de
Ruhr wel anders."
„Laat dat zo zijn. maar hij deed zyn werk
dan toch heel wat beter dan jullie
Maar Himmler is niet gekomen om zich
boos te maken op een kleine gevangene hij
wil wat weten: „Wij bespeuren de weerstand
van het Nederlandse volk. Hoe hadden wfl het
dan na uw capitulatie moeten aanleggen'"
„Het was een fout fle NSB te paard te hel
pen. daar zij algemeen als landverraders wor
den veracht."
Er behoorde niet veel moed toe dit te zeg
gen. daar ik yan de SD begrepen had. dat
Himmler geen vriend van de NSB was Maar
hy geeft zich niet bloot: „Wij konden niet an
ders. zU waren de eersten, die voor onze
ideeën in. Nederland streden."
Daarna noemt hij de naam van een onzer
chefs, een overste, die op 3 Mei doodgescho
ten is. en Rauter gooit er enige niet te her
halen grofheden tussen .over hem en de Jood
se afkomst van zijn vrouw Himmler gaat
hierop dieper in en stapelt de ene grofheid
op de andere^
„De Qveyste was een flink officier en een
goed vaderlander, hy is abgeknalit. 'Reichs-
•führer.*' Voelt hy het niet. hoe onridderlyk
hy spraV over een dode, als hij antwoordt:
„Ja. natuuriyk. U weet toch wat wij met lie
den als U doen." En hy haalt met de vinger
enige malen een denkbeeldige trekker over.
„Is uw Koningin geliefd bij het volk?"
„Niet üleen geliefd, maar zy wordt boven
dien hooggeacht." En ik vertel herd over onze
trouw aan de Koningin, over onze gehecht
heid aan ons land en onze trots op wat Ne
derland gepresteerd heeft. Gooi er voor de
vuist weg uit: „KLM. drooglegg.ng Zuider»
zee. Philipsfabrieken. ons werk in Indië."
Hij glimlacht, maar laat zich niet van zijn
apropos .afbrengen:
„Maar der Biesterfeld dan?"
„Bedoelt u de echtgenoot van onze Kroon
prinses?"
„Ja. ja. die. Eerst verraadt hij zyn eerste
vaderland en nu zyn tweede."
Hoe goed weet hij een mens te prikkelen
om de verborgen gevoelens naar de opper
vlakte'te brengen. Het is een gevoelig punt
voor ons. soldaten, omdat wij juist de trouw
van de Prins bewonderen. Ik vraag begrip
voor de moeilijke positie van de Prins, die
getrouw aan zyn plicht als Nederlander ge
handeld heeft en bovendien in 1938 plechtig
door de Fuhrer van zyn Deutschtum ontsla
gen ie.
„Hoe weet u dat?"
„Van de Prins zelf."
Inmiddels is hy nut my opgelopen, het ge
zelschap flankeert ons. Is het om Seyss-
Inquart goed bewust te maken van zyn lioha-
melyke minderwaardigheid?
In ieder bosje, waar wy langs komen, knie
len of staan gewapende SS-mannen. de ogen
eerbiedig en onderworpen. Leica s klikken, de
wacht komt langs, drie man achter elkaar,
vlak by Himmler in paradepas. Hu wenkt af.
geen eerbewijzen?. Een bespottelyk tafereel in
het mooie Hollandse park.
Ineens staat hy stil. trekt aan een knoop
van mijn jasje en vraagt spottend:
.Hoe denkt u de oorlog nog te winnen?"
Ja hoe? De moeilykste vraag van het ge
hele verhoor. Hinrpnler weet niet wat Chur
chill kort te voren in de geheime zitting van
het Lagerhuis op 23 April 1942 heeft gezegd
over de sombere oorlogstoestand, maar hij
weet meer dan ik. Hij kent de geschiedenis
van de geallieerde noodtoestand, zoals wy nu
weten hoe Churchill deze beschreven heelt.
Singapore verloren, de Priftce of Wales, de
Repulse en de Ark Royal gezonken, van San
Francisco tot Kaapstad geen vloot om de Ja
panners kte bevechten, toenemende verliezen
door de duikbootoorlog. Malta bedreigd, de
Scharnhorst en de Gneijënau varen door het
Kanaal. Italiaanse duikers beschadigen in de
haven van Alexandrië met dieptebommen de
Valiant en de Queen Elisabeth, ieder ogen
blik kan een landing in Palestina ot Libye
verwacht worden. Stalingrad en de Kaukasus
zyn bedreigd.
„Ik ben nief meer zo op de hoogte van de
oorlogstoestand. Reichsführer. maar wellicht
met de Amerikanen."
En nog voot Himmler iéts kan zeggen, gooit
Seyss-Inquart er uit: „Aha. de Amerikanen,
die hebben wy al eens voor ons geweer ge
had!"
Ja. denk ik. in 1918 en toen hebben jullie
de oorlog verloren en je zult deze eveneens
verliezen. Inwendig bespeur ik een kleine
vreugdg in mijn eenzaamheid, temidden van
deze zelfverzekerde moffen.
„Wij behandelen onze gevangenen goed.
nietwaar?" C
„U schiet ze dood."
„Dat moesten wij: wij kunnen geen parti-
sanen in onze rug dulden. Maar u- wordt toch
goed behandeld?"
Een vreemde vraag aan een Einrcihafier.
Ik ga er niet op in, maar merk op dat de
toestanden in Leusden heel slecht moeten
zMn
..Leusden.' Leusden. wat is Leusden?" en hij
riet Harster aan Deze glimlacht en zegt: „Po-
lizeiliches Durrhangslager, Reichsführer."
Himmler haalt de schouders op en vraagt:
„Kent u Mein Kampf?"
„Ik heb het vroeger eens doorgelezen."
..Doorgelezen' Bestuderen moet u het".
Hierop treedt Sturmbannfuhrer Wolff naar
voren:
„Wy hebben hem enige dag n geleden ge
vraagd of hij Mein Kampf in de cel wil le
zen. ZUn antwoord was. dat hij hieróver nog
zou nadenken."
Zyn gezicht betrekt en dan barst hij los in
een lofrede op de Führer. de man waarvan
de domme Nederlander? niet weten welk een
zegen hij voor de wereld is. Hij overschreeuwt
zich, hy gebaart als staat hij in het Sport-
palast en ik verwonder my waarom deze man
zo hysterisch spreekt tegen een willekeurige
gevangene, tbt ik ineens begrijp, dat het niet
om mij gaat. maar dat deze banbliksems over
mijn hoofd heen geslingerd worden naar de
Duitse gezagsdragers die thans om hem heen
staan. Myn voornaamste impressie is die van
een geweldige angst van het viertal voor
Himmler. Rauter. die de gehele tijd in de
houding blyft staan, moet eerst enige malen
met het hoofd schudden, alvorens een ant
woord te kunnen geven; zijn ogen puilen uit
van vrees, dat er onverwachts iets zou kun-
- nen gebeuren, dat zijn chef zou ontstemmen.
Aan het einde van zijn toespraak zegt hij:
„Und kümir.ern Sie sich weiter urn Ihre Ver-
sicherungen. Herr!" Heel graag, denk ik. maar
ik zal wel nooit meer in het assuvantiebedryf
werkzaam zijn. Een teken, en ik word %pg-
gevoerd. Een andere gevangene wordt voor
geleid. „En", zegt mijn geleider, „wat zegt u
nu wel van de bloefjhond' U' moest eens we
ten hoe goed hij het met de Nederlanders
meent.
Ik zeg niet veel. ben wel moe en verlang.,
naar de eenzaamheid van myn cel en het
avondgelluister door de muur met buurman
Tuininga.
Elf teams van het Nederlandse Rode Kruis
zyn op het ogenblik druk aan het werk om
hulp te verlenen in de ontsloten gebieden van
Indonesië In hoofdzaak wijden zij hun krach
ten aan de burgerbevolking, die hun hulp het
allermeest nodig heeft De verwaarlozing, de
besmetting en de ondervoeding hebben in die
streken immers zoveel langer geduurd dan in
de rest van Indonesië, waar het Nederlandse
Rode Kruis nu reeds drie jaar heeft gewerkt
en Waar het nog steeds niet „klaar" is.
Voor iemand die het niet gezien heeft is
het moeilijk zich een voorstelling te vormen
van wat de Rode Kruis teams vinden. Dat is
slechts met ontoereikende woorden te om
schrijven: bergen van menselijke ellende.
Zweren ter grootte van een flinke mannen
hand zyn kleinigheden, wanstaltige opgezwol
len en ontstoken ledematen komen dagelijks
voor. oedeem cn schurft zijn normale ver
schijnselen De tuberculose tiert welig en ma
laria heeft ontelbare, slachtoffers de laatste
krachten geroofdEn dan de talloze door
ondervoeding tot op het geraamte vermager
de kinderenHet is een bovenmenselij
ke taak. waarvoor de Rode Kruis-werkers in
die gebieder, gesteld zyn; maar het is een
dankbare taak (evens, omdat zij m zoveel ge
vallen kunnen hebben. Met kininepillen kan
ifien de malaria onderdrukken, met drie of
meer injecties kunnen ze de framhoesia ge
nezen. met zalf kunnen ze de scabies de kop
indrukken. Vol Vertrouwen komen de zieden
naar de geïmproviseerde poliklinieken, waar
de witte vlag met het rode kruis wappert:
..Help ons!"
Bij honderden komen ze. van heinde en
ver. Soms uren lang strompelend over slecht
onderhouden wegen en hobbelige bospaadjes.
Soms gedragen op een bamboe-brancard door
hulpvaardige dessa-genoten. Ze worden niet
teleurgesteld.
De elf teams werken van de vroege mor
gen tot de late avohd in Djocja. in Solo en
in Blora. In Assahan zyn drie teams aan de
arbeid en in het Ta;janoelische twee. Van Ba
tavia uit wordt Bantam verzorgd en de Rode
Kruis-afdeÜng in Bandoeng zorg: vcor de
eigen omgeving; er is ook een team naar
Oost-Java gezonden. Tien verpleegKc.s, die
op het punt stonden om met de „Ruys" te re
patriëren. zijn gebleven toen de ac.ie begon:
haar ervaring was te veel waard op dat ogen
blik en die werd met liefde en toew ijding op
nieuw beschikbaar gesteld. Op het ogenblik
berken voor l?et Nederlandse Rode Kruis in
Indonesië 24 artsen en 300 verpleegsters, be
nevens 200 Rode Kruis werksters en -wer
kers. die als verpleeghulp, als analyste. als
apothekersassistente, als chauffeur of by de
administratie dienst doen
Honderden, neen duizenden injecties wor
den dagelijks gegeven. Duizenden wonden
worden gereinigd en tienduizenden lijdenden
Verzorgd.
Neen. de Jjevolking va* Indonesië vertrouwt
niet tevergeefs op de hulp vair het Rode
Kruis; dat wil zeggen zo lang het Rode Kruis
kan rekenen op de hulp van het Nederlandse
volk.
Want de voorraden geneesmiddelen minde
ren snel en als zy niet op tyd kunnen wor
den aangevuld, dan kan het Rode Kruis óók
niet veel meer doen. „Simavi" en „Nederland
helpt Indië" hebben het Nederlandse Rode
Kruis reeds enige malen geholpen door ge
neesmiddelen of gelden voor aankoop daar
van beschikbaar te stellen, doch er is altijd
méér nodig. In de allereerste plaats het ko'st-
bare neo-alasphine voor de frapaboesia be
strijding. Kostbaar in de dubbele zin van het
woord; want dit wondermiddel is in staat een
der vreselijkste tropische ziekten afdoende te
genezen, maar het kost ruim f 11.000 per kg
Ook scabiëszalf is nodig om de schurft de
kop in te drukken en daarbij geconserveerde
melk voor de kinderen, de lijdérs aan t.b.c.
en de vele. vele ondervoeden.
Deze hulp in de vorm van de hoog nodige
geneesmiddelen moet uit Nederland komen!
Er is voor dit doel een aparte postgiroreke
ning geopend op no. 8540 ten name van het
Nederlandse Rode Kruis.
Dgor de medewerking van de P.T.T.. zal
het echter ook mogelijk zijn voor diegenen,
die slechts één gulden of minder kunnen bij
dragen. hun gaven te zenden. Daartoe kun
nen ze op één of meer briefkaarten een be
drag tot 1 gulden aan postzegels plakKcn. dat
door de PTT. aan het Nroerlandse Rode
Kruis zal worden gerestitueerd. Deze brief
kaarten moeten geadresseerd worden aan het
Hoofdbestuur van het Nederlandse Rode Kruis.
Prinsessegracht 27. Den Haag met de vermel
ding; Hulp aan Indonesië.
Het is in deze tyden'moeilyk om in finan
cieel opzicht te doen waartoe het hart dringt,
maar met vele kleine bydragen kan óók de
grote som bijeengebracht worden, die nodig
is om het onzegbaar leed te verzachten.
5L-
Donderdag 3 Februari.
HILVERSUM I. 301 M 7.00 en 8.00 Nieuws;
8 15 Gramofoon. 9 40 Schoolradio; 10.15 Mor
gendienst 1100 De Zonnebloem; 11.40 School
raam 12 03 Pianorecital; 12.33 Lunchconcert;
13.00 Nieuws; 13 25 Gramofoon; 13.45 „Roer-
omme 1400 Ensemble. 14 40 Onder ons; 15.00
Omroep Orkest 16 00 Bijbellezing: 17.00 Jeugd
journaal: 17.30 Cyclus; 1800 Leger des Heils;
1815 Land. en Tuinbouw: 18 30 Strijdkrach
ten 19 00 Nieuws; 19 15 Orgelwerken; 19.45
Regering^-.tzending 20 00 Nieuws: 20 15 Vrolijk
programma 2130 Familieeompetitie: 22 05
Causerie 12 25 Liederen: 22 45 Avondover-
denkmg: 23.00 Nieuws; 23.15 Kwartet; 23.4T
Gramofoon.
HILVERSUM II 415 M. 7 00 en 8.00 Nieuws,
8 15 Gramofoon: 9 30 Waterstanden 9 35 Gra
mofoon; 1145 Wereldpers 12 00 Trio; 12 38
Piano; 13 00 Nieuws 13 20 Metropole Or-
14 00 Causerie: 14 20 Solisten concert; 15 00 Zie
kenbezoek 16 00 Van vier tot vijf. 17.00 Ka-
le.doscoop: 17 20 Welk d er' 17 30 Modelvheg-
tu'gbouwen: 17 50 Reger npsu-fzendmg: 18 00
Nieuws; 1815 Sportpraatje: 18 30 Concert door
„The Romancers 1900 Strip; 1910 Avond
school 20.00 Nieuws 20 15 Radio Phiih. Or
kest 20.35 Vertellingen: 21.15 Hoorspel; 2230
Gramoffton; 22 45 Causerie, 23.00 Nieuws. 23.15
Gramofoon.
Vrijdag 4 Februari.
HILVERSUM I. 301 M. 7.00 en 8 00 Nieuws;
8 15 Cramofnon: 9 35 Schoolradio 10 05 Gra
mofoon 1140 Schoolradjo. 12 03 Zang en Pia
no 12 33 Promenadeorkest: M.pO Kwartet: 14 40
Gr- '0 15 00 Operamuz-ek 16 00 Zonne
bloem 17.00 Na schooltijd: 17.15 Piano: 17 45
Pa1 -••"le 1800 Metropole Orkest. 18.30 Strijd
krachten: 19.00 Niuevjfc 19 15 Klankbeeld; 19 30
Pclg:ch—Luxemburgs programma: 1945 Or
gel: 20 00 Nieuws: 20 12 Amusements Orkest;
20 43 Bijbels Luisterspel; 21.30 Philh. Orkest:
22 50 Avondgebed; 23.00 Nieuws; 23.15 Gra
mofoon.
HILVERSUM II* 415 M 7 00 en 8 00 Nieuws;
8.15 Gramofoon; 9 30 Waterstanden: 935 Gra
mofoon 10.00 Morgenwijding; 10.30 Voor de
vrouw 10 45 Liederen; 1105 Voordracht; 1125
Accordeon 12.00 Kwintet; 12 45 Gramofoon;
13 00 Nieuws; 13.20 Tom Erich; 14 00 Kook
kunst 14 20 Gramofoon; 15.00 Poezie; 15.20
Gramofoon: 16.00 ómroep Kamerorkest 16 30
Tussen twaalf en jesticn: 17 00 Orgel 17.20 Mu
ziek, 18 00 Nieuws 18.15 The Ramblers: 18 45
Kwartet. 19.00 Denk om de bocht: 19 15 Cau
serie 19.30 De Gewesten: 20.00 Nieuws. 20.05
Zang' en Piano. 2080 Cursus: 21.00 Gramo
foon: 21 S0 Serie Hoorspel22 00 Weekover-
zicht- 2215 Gramofoon-, 22 45 Avondwijding,
23.00* Nieuws; 23.15 Causerie; 23.30 Gramo
foon.
We herinneren ons uit de kinderjaren, die
al eerbiedwaardig ver achter ons liggen, dat
voor het eerst by inkoop van sommige arti
kelen een plaatje werd gegeven. Dat was iets
nieuws en wij. kleinen en volwassenen, von
den dat een aardig, maar naar 't leek kost
bare gave.
Een enkel plaatje, in kleuren en aan de
achterzijde de vermelding wie de verkwis
tende firma was, die zulke kostbaarheden
cadeau gaf.
„Kom daar ny eens om", zoals in de Camera
Obscura wordt gezegd. Wie zou er nog aan
dacht hebben voor een kostelijk bedrukt
prentje. Wq zijn andere dingen gewoon. Boek
werken met kleurenfoto's en teksten van be
kende schrijvers. Boeken, die ni®t een gauw
gevulde kinderhand doen dichtknijpen, maat
waarover de volwassenen opgetogen staat.
We hebben hier het oog op „Kleurenvlucht
geschreven door de bekende vlieger en auteur
A. Viruly. versierd met een groot aantal kleu
renfoto's van den kunslfotograaf W Berssen-
brugge en met tekeningen van F. ten Have.
De «uitgave geschiedt door Douwe Egberts ta
baksfabriek. koffiebranderij en theehandel.
Ilit werk is een vervolg op een soortgeiyk
dat 15 jaren geleden uitkwam onder de titel
„De Wereld van boven" en dat verscheen in
de tijd van grote vluchten van -de Pelikaan
en de Uiver. Het nu uitgekomen werk geeft
in woord en beeld een vliegtocht over Ne
derland.
Viruly heeft een geheel eigen, kruimige.
dartele stijl. Nooit en nergens is hij saai. al
tijd fris met eigen beelden en originele zegs
wijzen. waarby hy op verre afstand blyft van
alles wat zweemt naar cliché-termen. Zo it
ook deze tekst weer een genot om te lezen
Beknopt, zonder vermoeiende uitweidingen of
uitdiepingen, geeft hU bij elk der 32 foto's
een petillante. levendige beschryving of ver
plaatst de lezer by de personen, die hy laat
spreken.
De kleurenfoto's zijn volgens een techniek,
die Berssenbrugge beschrijft, doch waarvan
we verder niets zullen zeggen, dan dat we er
uit geleèrd hebben, dat het geen eenvoudig
werk is. om zulke schilderijtjes mechanisch
te maken. Het zijn schilderstukjes. Ze doen
in felheid van tinten en in naar voren komen
der beelden denken aan sChilderytjes van
Gabriel Metsu of van Potter. Eerst vond men
de kleuren wat hard. opdringerig, en de con
touren scherp, maar weldra bekoren de hel
derheid en de levendigheid der afbeeldingen.
Dan vermeit men de lezer zich in de opge
wekte tekst van Viruly en in de beelden van
Berssenbrugge.
(Nadruk verboden).
Zijn mevrouw Vansittart en Payne wel.
Olsen antwoordde, 'dat de dame met in
slechter conditie was dan de ónderen. Hij had
haar naam niet onder de zieken horen mel-
den.
D»arpp stelde hij een vraag, welke hij
plichtmatig deed. maar waarop hy allerminst
een bevestigend antwoord verwachtte
Ik veronderstel, dat er geen poging kan
worden gedaan om verbinding tot stand te
brengen?
Tot zijn grote verbazing kwam het ant
woord:
We zijn bezig een vlot in elkaar te zet
ten. Als Het gety vanmiddag valt. zullen we
zien wat we kunnen doen.
Wet was hy nu biy. dat hy geen gevolg
had gegeven aan zijn eerste opwelling, en de
redders geen schrik had aangejaagd door een
profetie van de naderende verschrikkingen?
Als deze mededeling moest worden gedaan,
wanneer de tijd daar was. zou h(j niet aarze
len, maar hy was dankbaar, dat hem nog
respyt was geschonken.
Een lange mededeling volgde nu: een reeks
van lieve innige groeten van vrienden en be
trekkingen aan de kust aan hen. die op de
rots gevangen waren. Terwijl de seinen af
gelezen en op schrift gebracht werden, hield
OlsenS' actieve geest zich bezig met de mo
gelijkheden van succes van de poging, welke
die middag zou worden ondernomen. Tegen
drie uur Kzou het water hoog zyn en het zou
meende hij. als de wind in deze hoek bleef,
ongeveer Noordwest ten Westen, met de te-
genétromen, welke het rif zouden geselen en
de vuurtoreh omriAgen by het kenteren van
het gety. absoluut onmogelijk zyn voor een
door mensenbanden gebouwd vlot om in de
onmiddellijke nabijheid van de toren te ko
men.
Maar hoe het ook ware. de uitslag lag niet
in zyn handen. Hy wist, dat zij alles zouden
doen. wat mensen te doen vermochten.
Olsen voelde de lust opkomen om de schip
breukelingen te bemoedigen., door hun het
opwekkende nieuws mee te delen, maar hij
liet dit achterwege, omdat hij de terugslag
van de bittere teleurstelling vreesde, als
waarop grote kans was de dappefe poging
mocht falen. Onder zyn voeten een mense-
lyke vulkaan en als die te hevig werd be
roerd. zou zij in werking kunnen komen.
Dus moest de apathische hongerige menigte,
die hy onder zyn hoede had. zich tevreden
stellen met een lange, maar weinig-zeggende
mededeling, welke door de purser was opge
schreven en door hem was voorgelezen aan
de deur van elke kamer
Payne bracht aan mevrouw Vansittart het
van zyn ooms aanwezigheid aanboord
van de boot.
Als u hem wilt zien. zei hy. denk ik,
dat meneer Olsen geen bezwaar zal hebben,
dat u boven op de galery komt kyken.
Ze sloeg zijn aanbod af. zich verontschuldi
gend met haar zwakte.
Met deze vreselyke wind zal Het daar
wel geducht koud zijn, zei zë en ik ben
bang, dat ik dan helemaal doodziek zou wor
den.
Hij kon haar geen ongelyk geven. Om haar
een beetje op te wekken, vertelde Payne haar
van het legertje verslaggever? aan boord van
de „Ygdrasil".
Wat( zullen de New-Yorkse kranten vol
«staan met verhalen! En wat zullen ze er een
hoop bij verzinnen! En onze brave New Yor
kers zullen al die malligheid voor zoete koek
opeten!
Maar hy slaagde er niet in, mevrouw Van
sittart uit haar melancholie op te wekken Ze
vreesde de minste psysieke fcspanning. Ge
brek was een nieuwe gewaarwording in haar
leven. Ze was gedrukt, schrikachtig, ze durf
de de kamer haast niet te verlaten en voelde
zich toch doodongëlukkig. halfziek in de be
dompte ruimte.
In de loop van de dag. een droefgeestige
herhaling van de vorige, maakte zich een lode
moedeloosheid van de bevolking van de to
ren meester, een beklemmende druk legde
zich over de mannen en de vrouwen. Het ge
voel was algemeen, dat ze hier zouden ster
ven van honger, dorst en ontbering, dat ze
van een snelle, pijnloze dood in de golven
waren gered om in deze kerker langzaam en
jammerlijk om te komen. Ze zaten allen zwy-
gend. met norse bolle gezichten.
Zelfs Dagmar ontkwam niet aan dat gevoel
van sombere beklemming, toen de mannen
van de wacht de drager van een blad vol le
vensmiddelen naar beneden escorteerden.
Hildur. fluisterde ze. zag je die vreem
de blik in hun ogen? Wat was dat? Zou de
jjonger ze zo maken
Het moet wel zo zijn en toch kan ik het
me niet voorstellen. Ze zijn nog een heel eind
verwijderd van werkelijk gebrek. A?n de
hongersnood zijn ze immers nog lang niet
toe!
Dat geloof ik ook. antwoordde Dagmar.
Maar de mens is een slaaf van zijn verbeel
ding: dat is de hele zaak.
Wat moet er van ons worden. Dagmar,
zuchtte Hilduf, als we hiér nog een paar da
gen moeten blyven.
Lieve kind. vraag me dat niet. Daar
moeten we maar niet aan denken.
Maar vader denkt er wel over? Ik heb
hem daarnet aangekeken, toen ik herri wat
eten bracht en
'Stil, lieveling. Laten we bidden:
hopen
Er was opeens gekletter van voetstappen
op de yzeren trap. De mannen van de wacht
kwamen naar beneden om de yzeren deur te
openen. Een stevig gebouwd vlot was door het
dienstvaartuig in zee gelaten.
Een» hulpvuurtorenwachter, met een zwem
vest aan en een lijn om zijn middel, klom in
de prirrfttieve mast jn het midden van het
vlot. Twee forse kerels aan boord van de
dienstboot vierdep heft touw en de platte, ge-
improviseerde houtmassa dreef met het getij
langzaam naar de vuurtoren.
De deur van de toren ging naar het Oosten
open. zodat de wind en de massa's schuim,
die deze opwierp, tegen de tegenovergestelde
zijde aankwamen en de sterke granietrots
vormde ook nog een soort beschutting voor
de ingang.
Het plan. dat van de boot geseind was. was
uitstekend. Alleen een krankzinnige zou pro
beren. de rots zelf te naderen, maar er was
kans dat het vlot genoeg by de deur zou ko
men om het mogelyk te maken om uit de to
ren een dreg te werpen naar de lyn, die de
dappere vrijwilliger op het vlot om zyn li
chaam had.
Diens taak, was het. om de twee touwen te
verbinden en het zó mogelyk te maken, dat
piet een steviger kabel een verbinding tussen
het dienstvaartuig en de toren tot stand werd
gebracht. Een andere weg was er niet. Op de
vuurtoren bevind zich geen lijn. die lang ge
noeg was. om door het vlot mee teruggeno
men te worden naar de boot. zonder dat men
selijke bemiddeling nodig was.
Dit was hét kunststukje, dat men wilde uit
halen. Als een1 kat wilde het vreemdsoortige,
platboomde vaartuig binnen het bereik vac
de toren sluipen.
(Wordt vervolgd).
