SCH00NH0VEN5CHE COURANT
19 5 0
WOT-
Oiidejaars-iihgave 1950
5K
3H bladzijden
r
over
Geen overeenstemming
Nieuw-Guinea
Ambon: één puinhoop
te
Een halve eeuw.
ION
I
7^/
!^:!t.xgennuïs>plK
Staking te Makassar.
Zendmast voor televisie bijna gereed
^vxbhrT3Atoe: ,b'±p
IECEMBER 1950
NIEUWSBLAD VODRZUIDHOLLAND EN UTRECHT
op uitn<
bezocht.
1
deser
’51
'DZ' Streefkerk
Sall Hor.
D
x langer mee.
terug tot een
CA-NYLON-
unt met recht
t toestand gespannen, nu
impasse in de besprek,! n-
festelijk Nieuw-Guinea bekend
i was Pril
zoor een 1
te vertrek!
De baten van deze ba-
uschaffing van ’n nieuwe
HET BESTUUR
Am-
zech-
trum
Telefoon 207 (K 1823» 8 W. N. VAN NOOTEN. SCHOONHOVEN Gironummer 137CT
la Woens-
•vereen-
de vooral!
dat
met
zolutie i
luinea
_-ankt
•rband
werkzai
- de voork
uit te stt
Prinsesjes
in gezelscha
naar Sank,
vacantie enigt
te kunnen wijden.
Woensdagavond kwamen zij in het Oosten»
rijkse plaatsje aan.
wagen,
zaan schort
.de nieuw-
s goed aan
De Vierling Kiffers In Zwolle viert het Kerst
feest. De drie meisjes. Dicky. Riny en Elly
onder toezicht van Ban bij de Kerstboom.
een vergelijking wil
lig te zijn En hiers*
nog wel eens. Voor. o.
ik maar geen greintje j
ÜMBER IN DE
SCHOOL I
liet kan Inde
baaierd haju
haar
zich
•een
be-
TA-NYLON-
gelijk aan die
cnwol. Door
angcrc levens,
jd en minder
AdvwtOTtiM. I w 15 «animates
l.M alka 10.114-d*
p'aatttoo ’a««o halxspdp FamtU»
bsrichiss 10 cent pas suihmsiw
zeide he-
„alle g> e-
szen na de
de
.-gen, warenhuizen en wacht!
_n drukte alom. Het is niet all
’-* van de bevolking, die deze
ring veroorzaakt, maar mede,
root deel dezer bevolking thans mt
vijftig jaar geleden Jiet
_.i enkele weinigen.
de vroeger uit hoofde
‘lijke situatie achtergestelden
nog dan de ontwikkeling
omwenteling in deze hal
reeg gebracht. Al hangt het een
ien-
>gen 1
ingen
einde
iuwe waarden winnen en oude waarden
jouden, dit lijkt ons het wachtwoord bij
overgang an de eerste naar de tweede
Ift van de twintigste eeuw.
rzag in een
„te zijner tijd'
volksraadpleg
VssrcMw Maasdo» Womdaf
M Vrijdag. Prijs bl) voarultbM»
kog t 145 por 3 maanden. Voa
SdMXMbovM f 140 par Irwanod
van een
i-Raad.
door de
...uw» zou Nederla
turen onder toezicht
ionesische Nieuw-C
werd op 23 Dece
delegatie
Het tweede vooi
reimteit over Nie
zou worden overg.
ionesische Unie
ir organei
land en Inde
Nieuw-Guinea
Ook met dit i
delegatie niet
De Nederlandse
gesteld, de besj
der de bijstand
evenals dit met
Nederlandse dek
tweede
verklaa
Wie al etnr
omloop van c.»
zal zich kunnen v
wanneer men ach
treden. En dat is
de top
komt di
recht
vallen
is een
Nederland bereid tot verder overleg dien* zya"
met bijstand van de V.N.-commissie a^hS*
•tijgt.
VRAAGGESPREK OVER HUURWET.
Vanavond zal in da radiorubriek „Verkla
ring en Toelichting” via de zender Hilver»
sum 1 van 1915 tot 19.35 uur een vraagge
sprek over de nieuwe huurwet worden uit
gezonden met de heer J. Bommer, van het
ministerie van Wederopbouw en Volkshuis-
Vesting.
is amechtig hijgend de bovenste
de Utrechtse Dom heeft bereikt
voorstellen wat het betekent,
zhthonderd sporten moet be-
toch noodzakelijk, wil men
i van de zendmast bereiken. Daarbij
ian nog. dat de ladders in de mast lood
de hoogte in voeren Veel kans om te
is er echter niet, want achter de trap
i ijzeren staaf aangebracht, die steun
de rug van de beklimmen Boven
met tussen ruimten van ongeveer
leter ronde stangen geconstrueerd, die
t ware een koker vormen, waarin men
De conferentie over Nieuw-Gui
dag beëindigd zonder dat de N<
■temming heblfen bereikt,
van de Nederlandse dele
conferentie van 30 Septen
zoek. Nederland kan de
erkennen, maar het heeft terwlilo
len gedaan.
regering heeft daarna voor-
sprekingen voort te zetten on-
van de VN.-commissie (Unci)
de R.T.C. het geval was. De
elegatie handhaafde daarbij het
voorstel De Indonesische delegatie
larde echter, dat haar instructies haar
niet toelieten, zich uit te spreken over ver-
De constructie-arbeiders hebben de 1‘
weken een koud karwei opgeknapt, vooi
ue montage van het laatste gedeelte v
meter lengte. Op een hoogte van bijm
dfcrdnegentig meter moesten 192 bouten vast
geschroefd worden De twintig stukken, die
samen de mast vormen, hebben een gewicht
van ruim 2800 kg elk. Zij werden vervaar-
het
rden
kerk van Ambon,
to lome bestaat uit
inden zich nog inde
ichtten toen de ac-
ónen in de stad De
en de wens tot eva-
De nood h
iectVan ven> maar gelukl
iatbeeld ®indelÜk bewust
v werd ken met de kun’
en land. t—~~..
stand, tus—
oud. „Heel de aard
lijdende eenwordir^
t zovaak verwenste v
als het vliegtuig, de radit
de atoombom maken eü
c nuizen noKin- za* het dan n°8
.f
- -p het plankier waarvan hij «Lu *1
bevelen uitdeelt. Hele treinen, zwaarder
toen het locaalspoortje, dat voor de over-
en steigeren(je paar.
verschrikte, daveren
over het onder hun last wie- uoud
- zomaar tussen de zich vla de
ivels in veiligheid brengende wande-
dere onderhandelingen. zoals door Ne Ierland
v oor gesteld.
Indonesië blijft weigeren,
heeft verklaard,
haar aanspraak op
□lijft handhaven en
an, die vol-
slechts met
voortduren.
jezet. Evenwel
ig van de zijde
Het eerste voorstel voorzag in een onder
gemeenschappelijk toezicht „te zijner tijdin
meuw-Guinea te houden volksraadpleging.
Inmiddels zou Nederland het gebied blijven
besturen onder toezicht van een Nederlands-
Indonesische Nieuw-Guinea-Raad Dit voor
stel werd op 23 December door de Indonesi
sche delegatie verworpen.
vorstel hield in. dat de souve-
.ieuw-Guinea door Nederland
rgedragen aan de Nederlands-
lie, die dan door middel van
m de samenwerking tussen Neder-
lonesië ten aanzien van Nederlands
i zou kunnen verwezenlijken?
voorstel stemde de Indonesische»
in.
STAAT IN HOGER BEROEP.
De Staat der Nederlanden heeft hoger be
roep aangetekend tegen de uitspraak van da
Haagse Rechtbank in het kort geding betref
fende de afvloeing van d? Ambonnese mili
tairen van het voormalige KNIL.
De tegenstelling tussen 1900 en 1950 wordt
het duidelijkst uitgedrukt door het aspt
het verkeer. Op een foto van een straat
uit de dagen, waarin de nieuwe eeuw werd
geboren, treft de rust, die er van het beeld
uitgaat Wijd en ruim spreidt de weg tussen
de lag» huisjes zich uit. En slechts twee per-
sonages stofferen de omgeving: 'n schoolmeis-
je met een witte boezelaar voor en de veild-
wachter in zijn operette-uniform.
Deze zelfde straat is thans ..gemoderniseerd” °.e
de ruiten van de nieuwe hoge huizen rinkln- 7
ken en de vloeren denderen van het nnafoe- a®
broken auto-verkeer: geen
cieh midden op de rijwe
•prek met de verkt
heeft genomen op
zjjn •- -,iJ-
dan------
weg van angst snuivende
den met zijn stoomfluit
onafgebroken - 1
gende wegdek
yluchtheu'
laars door.
In welke stad men
grachtjes met hun oude
ren, in welk dorp
lijkheid wil geniet
en nogmaals auto's het
met hun massaliteit het
De Indonesische delegatie
dat de republiek Indonesië h.._
Nederlands Nieuw-Guinea blijf;
dat „de status quo over West Iriat
gens de Ronde Tafel Conferentie
toestemming van Indonesië kan
van af deze dag wordt voortgi
zander evenbedoelde instemming
van de Republik Indonesia
Boycot verbodon.
Vandaag zou de Indonesische delegatie naar
Djakarta terugkeren. De Indonesische rege
ring heeft inmiddels in een communiqué, uit
gegeven te Djakarta, „geëigende stappen aan-
gekondigd tegen lieden, die hun toevlucht
nemen tot dreiging met stakingen, aanmoe
diging tot stakingen en boycot, alsmede ipti-
midaties om hun wil op te leggen en die al
dus de gemeenschap in een atmosfeer van
vrees brengen.
Toestand te Djakarta gespannen
In Djakarta is de toestand gespannen, nu
het nieuws over de impasse in de besprekin
gen omtrent We;t
is geworden.
Soldaten en mil
vrachtwagens, jeej
stad. Bewapende
wen. waar Nederk
Vele Nederlande
de afgelopen wek.
vanger
len t.
Een
lines, die In Den Haag gehouden werd.
Mederlandae en Indonesische delegaties
Aan het einde van de conferentie legde de voorzitter 1
legatie een verklaring af. waarin hU er op wees, dat de we
stnber tot 4 December werd uitgesteid op Indonesisch ver- de
aanspraken, die Indonesië maakt op Nieuw-Guinea niet
van de goede verstandhouding twee voorstel-
•ene en Margriet
/rouwe Sicklnghe
om zich in
wintersport
lilitaire polijie doorkruisen in
.eps en op* motorfietsen de
politie bewaakt de gebou-
-landse firma's gevestigd zijn»
ders te Djakarta hebben in
•ken anonieme brieven ont-
gen. waarin zij met repressaillemaatrege-
bedreigd worden.
hoge Indonesische autoriteit z«
den te vrezen, dat de' Nederlanders
de wil” in Indonesië zouden verhei
impasse in de besprekingen
Hij voorspelde het einde van de Nederlands-
Indonesische unie „vanwege de Nederlandse
weigerirjg om-de souvereimteit over Westelijk
Nieuw-G^iéa s^n Indonesië over te dragen
Te'Vlflj’assar is gisteren een ééndaagse
gemafte staking gehouden, teneinde de tele
gtellingVan het Indonesische volk over de
gang varf zaken bij de behandeling van oe
kwestie—Inan tot uitdrukking te brengen B J
deze staking waren eveneens alle overheids
diensten, behalve politie en leger, bet.okken.
Im.de straten hingen spandoeken met het op-
•chrift, dat de Indonesische revolutie nog niet
Is geëindigd, zolang Nieuw-Guinea met is
overjfedrag n
verkeer belemmert op te ruimen. Het monu
ment ..Door eeuwen trouw” wordt opgebla
zen. In plaats daarvan komt een „Merdek
monument.1 De eeuwenoude- klok van
oude monument zal ter beschikking wore
gesteld van de protestantse
De gehele Nederlandse koh
200 mensen. Enkelen bevindei
bergen, waarheen zij vluel,..
ties begonnen Enkelen wón-"
meeste Nederlanders hebben
cuatie te kennen gegeven.
Ambon is eigenlijk een groot kamp. Onge
veer 20 000 burgers zijn in kampen onderge
bracht Allen ontvangen 250 gram distributie-
rijst dagelijks. De prijzen in de geringe vrijp
handel zijn voor suiker 30 gulden per kilo en
voor een blik zoete melk 10 gulden. Er zal
gratis textiel gedistribueerd worden. Het In
donesische Rode Kruis evenals het Interna
tionale Rode Kruis zenden levensthiddelen en
medicijnen. Er bestaat een dokterstekort: er
zijn slechts vier artsen en 150 man medisch
personeel, terwijl dysenterie heerst
De correspondent kreeg de indruk dat het
eiland Ambon „rustig” was. De Indonesische
overste Warouw verklaarde, dat de hoofd
wacht der militairen van de republiek Zuid-
Molukken (R.M.S uitecngeslagen is. Hier en
daar zijn nog verspreide gewapende groepen,
die echter geen gevaar voor rust en orde be
tekenen Met het Innemen van Hutumuri.
Zuidelijk van Ambon, viel de laatste grote
DE PRINSESSEN IN 8ANKT ANTON.
Met haar zusje Margriet stevig aan de hand
en gevolgd door prinses Irene begeeft prinses
Beatrix zich na aankomst in Sankt Anton naar
het hotel, waar z(j verblijf houden.
200 meter boven de begane grond
Cabine» op 150 meter hoogte
Sedert enkele maanden wordt In I.opik met man en macht gewerkt om de televisiezender
gereed te krijgen, zodat het vóórnemen om in het voorjaar van 1951.met de uitzending te
beginnen, ten uitvoer gelegd kan worden. Aan het eind van de vorige week. Juist voor
Kerstmis, ia het laatste van de twintig srtik uit welke de mast is opgebouwd, gemon
teerd. De zendmast heeft hierdoor een hoogte gekregen van ongeveer tweehonderd meter.
Kort nadat de laatste bout van dit gedeelte vastgeschroefd was en nadat een constructie-
arbeider de driekleur In de top had gebracht, heeft een van onze medewerkers als eerste
Journalist in den lande de klimpartij naar do top gewaagd.
digd In de Stahlbau-fabriek In Duitsland, die
over de gehele wereld grote werken uitvoert
Zodra het laatste stuk vaststond waagden
twee Nederlandse werklieden het langs de
kabeltouwen van de ongeveer tien meter ho
ge hijsinstallatie boven op de mast omhoog te
klimmen en op de hoogste plaats van het ge
hele gevaarte de vaderlande driekleur te
planten De Duitse arbeiders die ook een ge
deelte van de werkzaamheden verrichtten
vonden deze handeling maar vreemd, maar
zij waren toch ook blij, dat het werk zover
gevorderd was. want toen konden zij ten
minste naar huis om het Kerstfeest te vieren.
Deze week zijn zij weer terurgekeerd om mee
t- helpen aan de laatste werkzaamheden het
plaatsen van de eigenlijke televixie-antenne.
Deze mast, die een lengte zal krijgen van on
geveer twintig meter, wordt bij Philips ver
vaardigd.
4 Spanning op de kabels: 15.00» k g.
De klimmer kan gemakkelijk ‘de hoogte
Waarop hij zich bevindt, bepalen aan de hand
van de kabels, die om de vijftig meter aan
elke kant van de mast bevestigd zijn In to
taal zijn negen kabels aangebracht. Op elk
van dez.e staaldraden staat een spanning van
15 000 k g. Wanneer er één brak, zou de ge
hele zendmast in elkaar storten Maar toiets e
zal niet gauw voorkomen, want de kabels zijn K
plaats in handen van de Indonesische ■trijd-
krachten Bij deze actie, waarbij g»en schot
gelost werd, gaven zich 150 leden van da
R M S. met wapens over Volgens Wgrouw
bedraagt het aantal gevangen genomen leden
der R M S ongeveer 1200. Hij zeide voort»,
dat zich dagelijks groepjes gewapenden over*
geven.
PRINSESJES IN SANKT ANTON.
Door een lichte griep was Prins Bernhard I
verhinderd deze week voor een korte vacan
tie naar Sankt Anton te vertrekken.
In verband hiermede en mede door zeer
drukke werkzaamheden heeft ook de Konin
gin er de voorkeur aan gegeven de rei» naai
Oostenrijk uit te stellen.
De Prinsesjes Beatrix. Ire
zijn in gezelschap van jonkvi
wel naar Sankt Anton gegaan,
hun vacantie enige tijd aan de
De grenzen verdwenen,
heeft de velen op een hoop gedre-
gelukkig ook in deze zin. dat er
en met kracht wordt gebro-
de kunstmatige grenzen tussen land
tussen volk en volk, tussen stand en
issen man en vrouw, tussen jong en
*el de aard wordt één", en deze ver-
1 eenwording is óók een gevolg van
*nk verwenste verkeer. Uitvindingen
idio, de televisie en zelfs
elke grens illusoir. En
een hele strijd kosten om
deze en de nog volgende
men te halen, ordelijk in de
ggen en aan alle gebruikers op
jze ten goede te doen komen.
-1 van deze strijd en het daarmee
automatisch gepaarde optimisme komen op de
credit-zijde van deze tijd.
Er zijn nieuwe waarden gewonnen en nog
te winnen. Maar hierbij moeten wij oppassen.
0U(je waarden te loor te doen gaan Be-
i van het oude, voor zover dit goed is,
behoort eveneens tot de taak van de naar 'n
betere toekomst strevende mens.
Tot die oude waarden rekenen wij bijvoor
de hoffelijkheid, het hebben van atten-
•n égards voor de medemens; de stipt-
?ngen van een aanvaarde
voor gevoelens, welke niet
- - zakelijkheid hebben te
maken: bewondering en verwondering ten op
zichte van het mysterie van het bestaan, te
derheid en liefde en gehechtheid aan huis en
hof. Verwaarloost de nieuwe tijd niet onmis
bare waarden als de humor, de mildheid van
"ordeel, de zachtheid van zeden. allemaal
.igen. die voor „ouderwets” mogen door-
“•an in een „harde” tijd, maar zonder welke
een technisch volmaakte en organisato-
vlot functionnerende samenleving on-
De eerste indruk, welke de stad Ambon thans op de bezoeker maakt. Is die
ener ontwrichte maatachapplj een van vernieling ook: afgehrande huizen en
onopgeruimde puinhopen. Daartussen leeft de bevolking, die geestelijk en materieel
zware slagen te incasseren kreeg en een lange lijdensw eg had te gaan. Dit schrijft
een speciale correspondent van Aneta die op uitnodiging van het Indonesische mi
nisterie van defensie het eiland Am »on bezocht.
De balans.
Het valt op dit keerpunt der historie moei
lijk. een vergelijking te maken tussen 1900 en
1950 zonder óf verleden óf heden onrecht te
doen. Begrijpelijk is het heimwee naar een
gemoedelijker en rustiger tijd, maar even be
grijpelijk de voldoening over de vruchten van
een maatschappelijke ontwikkeling, die door
geen hunkerende terugblik meer te ni<
worden gedaan. Als eenmaal uit deze b«
de nieuwe wereld geboren zal zijn en
voltooiing bereikt zal hebben, zal men
Piet meer over de pijn van de barenswee
beklagen. Maar.... zal deze voltooiing I
reikt worden?
Ook dit is een kenmerkend verschil tussen
1900 en 1950, dat men toen aan de vooruit
gang geloofde en nu zich vaak beklemd voelt
door het vooruitzicht om de ondergang van de
beschaving. Toen een gezond optimisme je
gens de toekomst: nu een veelal ziekelijk pes
simisme daartegenover Ook de geestes- en
gemoedsgesteldheid geldt mede by het opma
ken van de balans!
Wie zich aan
dient rechtvnardi
het wederzijds r
lichter* is er ooi
.ON
Ongeveer tachtig procent van de stad l
bon is vernield in de huis-aan-huis gev«
ten Er heersten branden en het stadscent!
werd uit zee beschoten. Rondom de onbe
schadigde Missigit Moskee is vrijwel alles
kapot. Buiten de stad is de vernieling min
der, doch ook hier ziet men velerlei sporen
van de strijd. Inmiddel» beweegt het leven
zich weer naar normale banen Er worden
hutten van zink en atap gebouwd en ook ge
bruikt men de nerf van de sagopalm In het
havengebied is weer enige handel. De prij
zen van de eerste levensbehoeften zijn veelal
ontzettend hoog. De kerken kampen met ge
brek aan glas. Van de acht bedehuizen zijn er
vijf vermeld: men maakt thans noodkerken.
Drie bulldozers zijn bezig het puin dat het
de eerste helft der twintigste eeuw. Voor hen
begint de wereld pas in 1945. Eigenlijk zou
men, gelijk in de Franse revolutie, toen met
n nieuwe jaartelling moeten zijn begonnen.
Met 4e klokslag van twaalf ssl de eerste Men tracht niet het verleden te waarderen
kelft van 4e twintigste eeuw zijn verstreken, en op de juiste betekenis te schatten maar
Bes merkwaardig tijdperk Is daarmee van one men neemt er niet eens kennis van. Het ie
keengegaan. Het ia voor de tijdgenoot onmo- ontstellend, hoe weinig op allerlei gebied ve-
gelljk. de betekenis van hetgeen nog onbestor- len weten van wat er verricht is door de
ven historie is op zUn Juiste betekenis te pioniers van de nieuwe tijd.
schatten, maar In het onderhavige geval sal Aan eenzelfde fout maken vele lofredenaars
do geschiedschrijver van honderd Jaar later y00 het verleden zich schuldig. Ook voor hen
de indruk van het nu levende geslacht onge- 1M5 het keerpunt In de geschiedenis. Maar
iwtjfsld beveatlgen. wanneer dit de thans be- volgens hen heeft zich toen de hemel geslo-
Mudlgde periode kenschetst als een tijd van ’ij hebben geen oog voor de geweldige
•en bUna volstrekte omwenteling. Een omwen- waarden di de mensheid moeizaam op zich-
teling, waarbU wij op het middelpunt deser ze^ heeft veroverd.
eeuw nog slechte de overgang beleven.
Koud karwei.
hebben de laatste
jgeknapt. vooral bij
van tien
ia hon-
aatst.
hoog
jester
beht
bete
de schilderachtige h T°}
.,ÏL held b‘l h«‘ ™lbra-
...t «.mpel op h« beoM.
Twee wereldoorlogen, zichte van het mysti
Mamlltelt In de treinen, In de «holen. d"be‘11 e" 11'rd' 'n
Mhouwburgen, warenhuizen en wachtkamers, P°r- verwaarloost
gedrang en drukte alom. Het is niet alleen de Dar® ’’vaarden als
toename van de bevolking, die deze samen- O?”*®**' d.e zachtl
klontering veroorzaakt, maar mede, dat een a*”8®*?' öl®
overgroot deel dezer bevolking thans meedoet 8“®n ,n *®n
«an dingen, die vijftig jaar geleden het voor- .teS
recht waren van enkele weinigen. De eman- mmwv
dpatle van de vroeger uit hoofde van hun draa* f
maatschappelijke situatie achtergestelden is wa*
het, die meer nog dan de ontwikkeling van
de techniek de omwenteling in deze halve
eeuw heeft tëweeg gebracht Al hanat het een
met het andere same...
Twee wereldoorlogen hebben volksverhui
zingen en verschuivingen op de aarde veroor
zaakt, waarvan het einde nog niet is te over
zien. De ontwaking van het Oosten en de
voortdurende bedreiging van de totalitaire ter
reur onder verschillende politieke benamin
gen hebben ons oude Europa in een staat van
armoede en onrust gebracht, zo erg als men
vijftig Jaar geleden zich niet kon voorstellen,
dat er iets ter wereld ooit zou kunnen bestaan
Zeker, er waren ook toen ellendige toestan
den. Maar zelfs de slecht betaalde arbeider
had althans nog een dak boven zijp hoofd, en
de toen als een schande uitgekreten „eenka-
merwoning" was toch nog beter dan helemaal
geen kamer te hebben, hetgeen op het ogen
blik het lot van zovelen Is. En de door de
hervormers van toen zo gelaakte „tevreden
heid" is een genot, dat de thans uit hun stof
felijke noden opgeheven, maar door schok
kende gebeurtenissen, onzekerheid en angsten
Van hun gemoedsrust beroofde kleinkinderen
hun grootouders van toen benijden.
