PLAATSELIJK NIEUWS
Kippenveren, aspergesap
en gezondheid
Spionnagfe en Zondagsrust.
Poolse vissers saboteren.
EMMELOT
RAT noch MUIS
fÜ 'n Raad-n Sieraad
'nRevers-sieraad
NIEUWSBLAD VOOR ZUID HOLLAND EN UTRECHT Schoonhovensche Courant
VRIJDAG 30 NOVEMBER 1951.
■tol. Voetbal. ASV 1 gaat Zon
dag op bezoek bij Oudewater 1. ASV kan mis
schien winst boeken.
ASV 2 ontvangt Ona 3 uit Gouda, waarvan
uit met 1-2 werd gewonnen. We verwachten
een spannende wedstrijd met gering krachts
verschil. ASV 4 speelt vooraf tegen Oudewa
ter 4 en kan winst bo<"
VERHOGING METERTARIEVEN
^rkel. De metertarieven van het waterlei
ding bedrijf de Lingemond worden per 1 Ja
nuari 1052 verhoogd.
Ingaande 1 Januari 1052 zal het kubieke
meter tarief als volgt worden gewijzigd. Van
1 tot 100 kubieke meter zal men f 0 10 per
kubieke meter betalen. Van 101 tot 400 ku
bieke meter betaalt men f 0.17 per kubieke
nieter en voor elke kubieke meter daarboven
blijft het oude tarief van f 0.15 gelden.
De tarieven naar aanslag van de huishuren
werden al eerder verhoogd.
De Twee Provinciën de Spoorwegen een
slag voor.
Arkel. De treinverbindingen in de Betuwe
hebben al meermalen de aandacht gevraagd
en dë laatste weken waren er nog al wat
klachten, dat door vertragingen de ochtend
verbindingen in Geldermalsen gemist wer
den. Het is zelfs voorgekomen op drie och
tenden in één week. Velen gingen dan ook de
bus op Utrecht preferen boven de trein.
Arkel. In Odina gaf het harmoniegezelschap
Kun =t na Arbe d zijn eerste winterconcert.
Voor een geheel gevulde zaal werden acht
gevarieerde nummers ten gehore gebracht.
De nieuwe instrumenten, waarover de ver
eniging nu beschikt, bewezen deze avond wel
hun doelmatigheid. Men raakt er op inge
speeld en de resultaten zijn reeds goed te
noemen en houden vrij zeker betere moge
lijkheden in. Het toneelstuk, dat daarna werd
opgevoerd, kon wel waardering bij het pu
bliek vinden, al zou men het niet gemist heb
ben, als het niet was opgevoerd. Het vergde
te veel tijd en kon daarbij niet genoeg span
ning teweeg brengen. Voor het bal bleef toen
met veel tijd meer over.
Het dameskoor Eendracht Maakt Macht,
behaalde op net zaalconcours te Rotterdam
ln de twede afdeling dameskoren een twede
prijs.
Capelle aan de IJssel. Schaken. Ca
pelle kan nog steeds niet goed op dreef ko
men. Na een gelijk spel tegen Wilhelm Stei-
r.itz 3. .werd thans met 53 van S-R.A. ver
leren. Op de eertse wedstrijdavond bereikte
men de stand 3« 1»/| ln het voordeel van
SR A Enkele afgebroken partijen werden
uitgespeeld, waardoor de stand in 53 ten
Ïunste van de Rotterdamse club is gewijzigd,
en der thanf nog afgebroken partijen staat
ongunstig voor Capelle. zodat het vermoedo-
li,ke eind-resultaat e *"1
worden.
nederlaag zal
Kruiingse Veer 1 verliet ook het goede
pod door het tegen Onesimus 2 niet te kun
ne" bolwerken. Hier werd de eindstand 46.
Tafeltennis. De zesde ronde der
competitie bracht een grote verrassing, daar
Slagvaardig 1 kans zag het volledige team
van D.W.L. 1. dat nog ongeslagen was. een
6-4 nederlaag toe te brengen. Slagvaardig 2
won met 10—0 van T.C.K. 5, en Slagvaardig 3
verloor met 6—4 van Van Marie L
Capelle aan de IJssel. De gezamenlijke
postduivenverenigingen van Kralingse Veer,
Capelle aan de IJssel en Krimpen aan de IJs
sel. houden Vrijdag en Zaterdag een twee
daagse postduivententoonstelling in de zaal
van de heer De Graaf aan de Dorpsstraat.
Vorig jaar warden de baten afgedragen aan
het Koningin Wilhelminmfonds voor de kan
kerbestrijding. Thans willen de organisatoren
de baten afdragen aan de Groene Kruisver
enigingen van Capelle en Krimpen aah de
IJssel.
Haastrecht De opbrengst van de klaproos
collecte bedroeg in deze gemeente f 63.14.
Hsrdinxveld. In verband met de opname in
het ziekenhuis te Utrecht van mej. Lodewijks
ts tot tijdelijk onderwijzer aan school IV be
noemd mevr. D. Borsje-Slob.
WEGVERBETERING.
Hel- en Boelcop. De beide opritten nabij de
Zwaanskuikenbrug in deze gemeente worden
thans door de rijkswaterstaat onder handen
genomen. Het Zuid-Westelijk gedeelte van de
Kanaaldijk is het eerst aan de beurt. De ta
luds langs het Merwedekanaal worden ver
hoogd. waarna het wegdek, dat thans be-
grind is. bestraat zal worden aansluitende op
het reeds geasfalteerde gedeelte, waardoor de
stofplaag tot het verledenbehoort. De oprit
ten zullen belangrijk worden verhoogd en
wel van 20 tot 50 cm. Ook de hoek naar de
Heicopse weg wordt verbreed, wat het steeds
drukker wordend verkeer ten goede zal ko
men. Men hoqpt deze winter met de werk
zaamheden gereed te komen.
MOND- EN KLAUWZEER.
Hel- en Boelcop. Het mond- en klauwzeer
onder do verschillende veestapels is de afge
lopen week belangrijk toegenomen. Geluk
kig is de ziekte niet var. ernstige aard. Vele
dieren zijn reeds ingeënt.
Hoornaar. De ziekenkas ..Onderlinge Steun"
hield Maandag een algemene vergadering on
der leiding van voorzitter A. Slomp. Van de
120 leden waren er slechts negen ter verga
dering aanwezig.
De penningmeester, de heer J. van Houwe-
Ungen, deelde mede. dat het met de finan
ciën de goede kant uitgaat, want er was van
af 1 Januari een overschot van f 200 Men
dient hierbij in aanmerking te nemen, dat per
1 April 1951 de contributie met één cent per
verzekerde gulden verlaagd is. en dat dit ge-
handhaaft blijft, zolang de kas niet bene
den de f 3000 daalt.
Men besloot voortaan de ziekencontrole
niet meer door het bestuur, doch door de le
den te laten doen.
Tot bestuursleden werden herkozen de he-,
ren C. Zaanen. G. de Vries en J. Slob Jz.
Krimpen aan de Lek. Voetbal. Zondag
moet Dilettant op bezoek bij The Bell Boys.
Na een mstperiode van twee weken zal men
flink aan moeten pakken wil men beide pun
ten mee naar huis brengen.
Dilettant 2 krijgt AVS 2 op bezoek.
Moordrecht. De middenstandsvereniging
.Ons Belang" organiseert gedurende de pe
riode 27 November tot 15 December a.s. drie
reclameweken.
AANVARING.
NJeuw-Lekkerlaud. Maandagavond om on
geveer half zeven is de veerboot ..Vice Versa"
van de veerdienst Krimpen aan de LekSlik
kerveer. eigenaar de heer J C. Vos te Kinder
dijk. in hevige botsing gekomen met een
sleepboot uit Bazel, die een schip op sleep
touw had Van de veertien passagiers werden
er vijf gewond. Mej. Van O bekwam 'n lichte
hersenschudding en werd per auto naar huis
vervosrd. Beide vaartuigen liepen averij op.
TUSSEN GOUD EN DIAMANT.
Nienw-Lekkerlsnd. De echtelieden Joh Stam
en H. Stam-v. d. Perk herdachten Dinsdag
hun 55-jarige echtvereniging. De bruidegom
.8 78 jaar. kerngezond en nog flink ter been.
Hjj is koster in de Ned. Herv. Kerk en is el
ke Zondag op zijn post.
Zijn echtgenote. 4ie 77 jaar oud is. Is we
gens rheumatiek al geruime tijd aan haar stoel
gebonden. Behalve hun omvangrijke familie,
kwamen vele vrienden en kennissen het echt
paar gelukwensen.
Nieuw-Lekkerland. Tot voorzitter van de
buurtvereniging „Het Centrum" is gekozen
de heer A. Huisman, in de plaats van de heer
E. Drayer. die de gemeente heeft verlaten.
Pspendrect\t. Voetbal. Papendrecht
staat Zondag en belangrijke wedstrijd te
wachten, nu het de gast zal zijn van HOV 1
de leider der afdeling. Als de roodzwarten
deze wedstrijd winnen, behoren ze opnieuw tol
de kopgroep.
Het derde elftal gaat op bezoek bij Emma 5
Biljarten. De uitslagen van de ge
speelde wedstrijden der plaatselijke biljart
vereniging waren:
Afdeling A 1: EVAPapendrecht 4-2: Afde
ling B.L.: Papendrecht—WWB 2-6: Afdeling
C II: Poort van KleefPapendrecht 6-2.
(ADVERTENTIE I.M.).
GALVANISCH BEDRIJF
Speciaal toot
Groot on Klolninduatrio
•n reparatie-bedrijven
Usaellaaa 40 - Tel. 2977 Gouda
Papendrecht. De plaatselijke afdeling van
de Nederlandse Vereniging van Christelijke
Kantoor- en Handelsbedienden hield in het
Zondagsschoolgebouw aan de Molenpolder 'n
algemene ledenvergadering. De voorzitter van
de landelijke vereniging, de heer H. J. Ver
meulen zou een toelichting op de plannen tot
opheffing van de vereniging en tot oprichting
van een beambtenbond geven.
Na schriftlezing uit psalm 08 en gebed open
de de voorzitter der afdeling de vergadering
en heette in het bijzonder de spreker voor
deze avond, de heer H. J. Vermeulen, de ver
tegenwoordigers van de Chr. Werkm. Bond.
de Christelijke Metaalbewerkers Bond en de
C.B.B. welkom. Hij wees er op. dat hetgeen
op deze avond behandeld zou worden van
groot belang was voor de leden vsn de Chris
telijke Vakbeweging. Hij sprak er zijn leed
wezen over uit. dat nlef meer leden van de
gelegenheid gebruik hadden gemaakt iets
meer te horen over de bedrijfstakgewijze or
ganisatie.
Toen de officiële agendapunten afgewerkt
waren, kreeg de heer Vermeulen gelegenheid
zijn inleiding over het onderwerp „Naar de
vorming van een beambtenbond" té houden.
Spreker schetste in het kort de voorge
schiedenis van de Christelijke Vakbeweging en
ging daarna uitvoeriger ln op de problemen
van deze tijd. In het bijzonder werden de
voor- en nadelen van fusie en federatie tus
sen de drie Christelijke hoofdarbeidersbonden
onder de loupe genomen. Dat het onderwerp
van groot belang was voor de aanwezigen
bleek wel uit de vele vragen, die de spreker
na afloop te beantwoorden.
Tenslotte ging de vergadering accoord met
het voorstel van het hoofdbestuur tot vorming
van een beambtenbond.
Papendrecht. Dammen. Papendrecht 1
heeft in ?ijn wedstrijd tegen Gezellig Samen
zijn 1 zich van zijn beste zijde laten zien. De
voorlopige uitslag 88 duidt er op. dat een
felle strijd 1b geleverd. De afzonderlijke uit
slagen waren:
Gezellig Samenzijn 1—Papendrecht 1: M.
KleinA van Leerdam 2-0; A. Bot—T. van Os
0-2 W. HielbrinkD. Donk 2-0: T. Hoogvliet
P. v. d As 1-1: C. van Os—W. v d. Graaf
'afgebr.: J. StoelA B. Visser 1-1; Z. de Graag
P van Wijngaarden 0-2: H. van AkenC.
v. d Herik 2-0: W. Punt—T. de Heer afgebr.;
H W. Faassen—J. de Heer 0-2. Voorlopige
uitslag 6-8
Benoemd. De heer G Jansen, thana
onderwijzer aan de bijzondere school voor
Chr Nationaal Onderwijs te Alblasserdam
(Kerkstraat), is met ingang van 1 Februari
1052 als onderwijzer aan de Beatrixschool
(hoofd de heer J. v d. Berg) alhier, benoemd.
Opdraeht
Papendrecht. Aan de firma Molenaar ia
onderhands gegund het bouwen van een sta
len skelet voor een scheepsmakers werkplaats
bij de Rijkswerf van de Marine te Den Helder
De afmetingen van deze loods zijn 75 bij 10
meter Er zal ongeveer 80 000 kg. ijzer aan
verwerkt moeten worden.
SLedrecht. Zangsucces Op een
zaalconcours in Odeon te Rotterdam behaal
de de zangvereniging „De Verenigde Zan
gers", Zaterdagavond onder leiding van de
heer Hans Hoven, uit Dordrecht, met de af
deling dameskoor een eerste prijs met 371
punten in de superieure afdeling, en met de
afdeling mannenkoor een eerste prijs met 34.r
punten in de ere-afdeling.
Kerstvacantie In verband met
het koiengebrek in pns land, zijn de vacan-
ties voor het openbaar lager onderwijs vast
gesteld van 2 December tot en met 7 Januari
RAADSAGENDA.
Stolwijk. De gemeenteraad komt hedenmid
dag om drie uur in openbare vergadering bij
een ter behandeling van de volgende onder
werpen:
Voorlopige vaststelling van het bedrag der
uitgaven voor het openbaar lager onderwijs
over 1050; Vaststelling van het bedrag der
vergoeding en het bedrag der voor vergoe
ding in aanmerking komende uitgaven voor
het bijzonder lager onderwijs over 1050; Ver
goeding over 1050 voor een vakonderwijzerea
in de nuttige handwerken aan de school met
de Bijbel, alhier; Voorstel het renteloos voor
schot te verstrekken aan het burgetfijk arm
bestuur voor 1952. vast te stellen op f 2500;
Voorstel de begroting van het burgerlijk arm
bestuur voor het jaar 1052 goed te keuren;
Voorstel de begroting van het Gemeentelijk
Electrlciteitsbedrijf voor 1052 vast te stellen.
Voorstel da minister van Onderwjj», Kunstén
en Wetenschappen te verzoeken de twee open
bare lagere scholen buiten aanmerking te la
ten bij de vaststelling van het bedrag bedoeld
in artikel 55 der Lager-Onderwijswet; Voor
stel het bedrag der beschikbaarstelling voor
het openbaar gewoon lager onderwijs voor 't
jaar 1052 te bepalen op f 27.35 per leerling en
voor het openbaar voortgezet lager onderwijs
op f 38 05 Invoering van een straatbelasting
door het heffen van belasting wegens de ge
bouwde en de ongebouwde eigendommen en
de percentages vast te stellen op respectieve
lijk 3 en 1 van de belastbare opbrengsten. De
totale opbrengst wordt geraamd op ongeveer
f 4250 per jaar. Vaststelling gemeentebegro
ting dienst 1952; Voorstel van burgemeester
en wethouders in verband met de aanleg van
de provinciale weg Gouda—Bergstoep via de
Benedenkerkseweg Noord- en Zuidzijde en de
Benedenkerkse Wetering een nieuwe toegangs
weg aan te leggen en ln verband daarmede
enige percelen en opstallen aan te kopen, als
mede het leggen van een nieuwe brug in de
Goudseweg. De kosten van een en ander wor
den geraamd op ongeveer f 100.000. waarin de
provincie ongeveer f 50.000 zal bedragen.
JAARVERGADERING GROENE KRUIS-
Waddinxveen. In de laatste vergadering
van de plaatselijke afdeling Het Groene
Kruis, die onder voorzitterschap van de heer
D. B. van der Most werd gehouden, herdacht
deze het overleden bestuurslid van de afde
ling. de heer H. Glasbeek. Verder deelde hij
mede. dat de officiële opening van het nieu
we wUkgebouw vart het Groene Kruis aan de
Stationsstraat zal plaats vinden op Donderdag
8 December. De kraamverzorgsters van de
plaatselijke afdeling zijn met ingang van 1
Juni overgegaan naar het kraamcentrum in
Gouda. Overigens bleek, dat de wijkverpleeg
sters in een grote plaatselijke behoefte voor
zien. Door hen werden in het verslagjaar niet
minder dan 5172 bezoeken afgelegd bij in to-
Van afval tot medicijn
In de laboratoria van een onder het Amerikaanse ministerie van Landbouw ressorteren
de dienst zoekt men naar nieuwe mogelijkheden voor de werking van landbouwproduo
ten en afval. Men is er reeds ln geslaagd nieuwe gebruiksmogelijkheden te vinden voor
stro. doppen, kaf en veel ander afval dat vroeger bijna waardeloos was doeh nu belangrij
ke grondstoffen voor de industrie levert. Het werk van dese dienst, die in I9S8 in het leven
Is geroepen, geschiedt in vier grote ondersoekingslaboratoria waar ln totaal 1200 krach
ten werken, waaronder ruim 800 speciaal opgeleide laboranten die sich uitsluitend be-
slg houden met het soeken naar nieuwe gebruiksmogelijkheden voor landbouwproducten
taal 125 gezinnen. Daarnaast werden verder
nog 1067 bezoeken gebracht aan zuigelingen,
en 414 aan t.b.c. patiënten. De rekening over
1950 kon worden afgesloten met een batig
saldo van f 1153,59. terwijl de begroting voor
1952 sluit met een totaal bechag van f 17.320,
waaronder een subsidie van de gemeente ge
raamd is van f 5700. Het fonds tot stichting
van het wijkgebouw ia groot f 11.107.04. Het
aftredende bestuurslid van de plaatselijke af
deling, de heer G. van Tilburg, werd als zo
danig herbenoemd.
DIEFSTAL OPGEHELDERD.
Waddinxveen. In de nacht van 17 op 18
November werden ten nadele van de land
bouwer R. O in de Pettepolder negen een
den ontvreemd. Hoewel de politie aanvanke
lijk in het duister tastte, is deze diefstal thans
opgelost. Vier inwoners van de gemeente Bos
koop werden dezer dagen aangehouden in
verband met diefstal, gepleegd op de carosse-
riefabriek Mulder aldaar Toen men de arres
tanten aan de tand voelde, kwamen er aanwij
zingen. dat zü ook wei eens de eendendief-
stal in Waddinxveen op hun geweten konden
hebben. Het resultaat was. dat zij bekenden
zodat de vier Boskopers nu nog een verbaal
krijgen van de politie. alhier
ZIEKTEKOSTENREGELING.
Waddinxveen. Voor het personeel in dienst
dezer gemeente, geldt voor zover dit vrijwil
lig verzekerd is een regeling op grond waar
van dit personeel een tegemoetkoming ont
vangt in de kosten van de vrijwillige verze
kering. Deze regeling is van tijdelijke aard
en zou oorspronkelijk geldig zijn_ tot 1 Jan.
1952. Omdat nog geen gegevens beschikbaar
zijn voor een definitieve regeling van deze
materie hebben burgemeester en wethouders
aan de gemeenteraad voorgesteld de tijdelij
ke regelihg te verlengen met 2 jaar tot 1
Januari 1054.
Zevenhulzen. Bij de boerderij van Van der
Marei aan het Noordeinde vond een aanrijding
plaats tussen twee auto's. Een wagen reed
achteruit het erf af van bovengenoemde boer
derij en botste tegen een luxe auto uit Moer-
kapelle. komende uit de richting Zevenhul
zen. De beide wagens liepen materiële schade
op.
SO>ND-hEN klauwzeer.
ZevenhhMeé. De besmettelijke veeziekte
mond- en-klabtozeer breidt zich in deze ge
meente nog steeds uit. Thans zijn 26 gevallen
geconstateerd. Ónder het vee van drie vee
houders is de ziekte bedwongen.
Het laboratorium is er indertijd in geslaagd^
de opbrengst aan penicilline van de schim-*'
meicultures aanzienlijk op te voeren door de
schimmel te kweken in een vloeistof waarin
grote hoeveelheden van het afvalproduct van
de fabricage van melksuiker verwerkt waren.
Voor de vervaardiging van 19 ton penicilline
die Amerika per jaar levert is ruim 3 500 000
kilo melksuikef en 8.000.000 kilo maisaftrek-
sel nodig. Dit is slechts een van de gevallen
waarin chemische onderzoekingen geleid heb
ben tot het vinden van nieuwe mogelijkheden
voor de afzet van landbouwproducten.
De specialisten van het laboratorium zijn er
in geslaagd uit boekweit een nieuw genees
middel te bereiden dat rutine genoemd wordt
en dat met veel succes gebruikt wordt bij
bloedingen door het barrten van haarvaten.
Verwacht wordt dat als de resultaten van de
eerste proeven bevestigd worden per jaar al
leen ai In Amerika ruim 400.000 kg. rutine
nodig zal zijn. waartoe 20.000 ha. met boek
weit bezaaid», zou moeten worden. Bij de ver
bouw van boekweit voor de vervaardiging
van rutine. is van belang dat men meer dan
een oogst van het land kan halen daar de
boekweit groen gemaaid wordt en ln geen
geval rijp geoogst mag worden.
Het laboratorium zoekt ook afzetmogelijk
heden voor de bijna 100 000.000 kilo kippen
veren die per jaar weggegooid worden. Men
heeft reeds proefinstallaties gebouwd om deze
veren te verwerken tot kunstmest, een stof.
die het hard worden van metsel specie remt,
een plakmiddel of een toevoegsel aan meng-
voer. Men is er ook reeds Ingeslaagd uit ve
ren vezels en borstelharen te maken. In de
jachtpatronen die momenteel in Amerika ver
kocht worden ls in de papieren hulzen een uit
soyabonen bereid plakmiddel verwerkt dat
ontdekt wérd bij een onderzoek waarbij het
laboratorium samenwerkte met een munitie-
fabrikant.
BU het vervaardigen van de meeste nieuwe
geneesmiddelen die uit schimmel worden ge
wonnen, worden grote hoeveelheden land
bouwproducten verwerkt. Een nieuw genees
middel ls subtllin, bij de bereiding waarvan
onder andere aspergesap gejjruikt wordt dat
vroeger door de conservenfabrieken met het
afvalwater geloosd werd. Subtllin is van be
tekenis gebleken voor de behandeling van tu
berculosepatiënten. De proeven hiermee zijn
echter evenmin voltooid als die met lupulon,
een geneesmiddel voor de bereiding waarvan
grote hoeveelheden hop nodig zijn.
Dat het werk van deze dienst op talloze
problemen betrekking heeft blijkt wel uit het
telt dat men uit eiwitten een verbandmiddel
heeft weten te vervaardigen die het bloed
verlies bij operaties kan beperken en die men
desgewenst kan laten zitten als de wond zich
sluit daar dit verband geheel opneembaar is
Jn het menselijk lichaam.
Het laboratorium is er in geslaagd *h ka
toenen weefsel te vervaardigen dat niet door
insecten aangetast wordt en heel geschikt ia
voor, de vervaardiging van meelzakken en
dergelijke. Bij de proeven is g«Weken dat het
mogelijk is bij de vervaardiging van katoe
nen zakken deze met pyrethrum te behandelen
en dat dit niet te duur komt als men dit met
een bij de vervaardiging doet. Na tien maan
den viel ondanks vele proeven nog niet de
geringste insectenschade te constateren. De
proeven worden nu voortgezet om na te gaan
of pyrethrum niet in het meel of waarmee
de zakken ook gevuld worden doordringt.
Eën fabrikant, die veel soyabonen verwerkt,
heeft een fabriek laten bouwen .voor de ver
vaardiging van een nieuw eiwitgeel uit soya
bonen. In dit geel schuilen tal van mogelijk
heden, onder andere als kleefmlddel en voor
de verwerking in voedingsmiddelen. Een ge
zamenlijk onderzoek van de fabrikant en de
genoemde dienst is nu aan de gang om na te
gaan welke werkwijze het meest geschikt is
voor de fabriek.
Snel dragende olieën die uit soyabonen ge
maakt worden en bestemd zijn voor de verf-
J fabrieken worden aan nauwkeurige proeven
onderworpen om na te gaan op welke wijze
hiermee verfsoorten vervaardigd kunnen wor
den die aan de hoogste eisen voldoen.
Norelac ls een nieuwe harssoort die uit so-
yaolie gemaakt wordt en reeds op vrU grote
schaal geproduceerd wordt Norelac is ge
schikt voor de vervaardiging van verfsoor
ten om hout en ijzer mee te verven en voor
middelen om papier te glanzen zodat het als
verpakkingsmateriaal gebruikt kan worden. In
het laboratorium heeft men voorts een procé
dé gevonden om uit tarwestro papier te ma
ken.
Tarwestro wordt ook gebruikt voor de ver
vaardiging van platen die gebruikt kunnen
worden in plaats van triplex. Hiermee is een
afzetmogelijkheid gevonden voor ongeveer
500 000 ton stro. De platen kunnen ln plaatse
lijke fabrieken vervaardigd worden De pla
ten zijn wel niet even sterk als triplex maai
voldoen niettemin uitstekend.
In een ander laboratorium van de dienst
heeft men een procédé gevonden voor de ver
vaardiging van vezels uit melkcaseine. Hier
mee kunnen, als er wat wol aan wordt toege
voegd vullingen voor luchtfilters van auto's
gemaakt worden die uitstekend voldoen. Het
verwisselen van een filterpatroon vergt slechts
enkele minuten en de patronen zijn heel
goedkoop. Deze vezel is zo veerkrachtig dat
zij ook gebruikt wordt als vulmateriaal voor
divankussens.
(ADVERTENTIE LM)
RECHTSZAKEN.
CANDIDAAT NOTARIS TOT VIER JAAR
VEROORDEELD.
„Vier jaar gevangenisstraf met aftrek" luid
de gisteren het vonnis, dat de Haagse arron
dissementsrechtbank velde ln de zaak tegen
de 48-jarige candidaat notaris E. L. M. P uit
's Gravenhage, aan wie ten laste was gelegd
dat hij zich in. de jaren 1947 tot 1951 schuldig
heeft gemaakt aan valsheid ln geschrifte,
meermalen gepleegd en aan verduistering.
Veertien dagen geleden besteedde de recht
bank geruime tijd aan de behandeling van de
ze zaak waarbij bleek dat P. de 82-jarige
schaapherder Koestapel en een Haagse we
duwe. wier belangen hU in de functie van
candidaat notaris behartigde, voor verschei
dene duizenden guldens had opgelicht.
Door middel van diverse manipulaties zou
P. het kapitaaltje van de oude schaapherder
op eigen girorekening hebben laten over
schrijven. De officier van justitie eiste veer
tien dagen geleden een jaar gevangenisstraf
met aftrek.
AGENT OMVÈR GEBEDEN.
In hoger beroep heeft het Amsterdamse ge
rechtshof conform de eis. het vonnis, dat de
Amsterdamse rechtbank de 30-jarige G. v. d
S. uit de Beemster had opgelegd, bevestigd.
Deze chauffeur was in eerste instantie ver
oordeeld tot twee maanden gevangenisstraf
en een Jaar ontzegging van de rijbevoegdheid
omdat hij op 21 November van het vorige jaar
op de Amsterdamse straatweg tussen Utrecht
en Zuilen met een vrachtauto in regenachtig
weer de 32-jarlge Utrechtse polltle-agent J
•an Dijk omver had gereden. De agent was
bezig kinderen over de weg te loodsen toen h'
werd aangereden. Van Dijk had een hersen
=chudding opgelopen, een paar ribben ge
neusd, een dijbeen gebroken en een bescha
liging aan zijn linkeroog opgelopen. Eerst
es maanden later kon hij weer dienst doen
NACHTWAKERS STALEN.
Een agent te Schiedam zag ln de nacht va
7 Augustus een man op een bromfiets toere-
met een pakje achterop. Hij hield de man aar
hetgeen met enige waarschuwingsschoten ge
paard ging. De aanhouding was de ontdekkin
van een complotje personeelsleden van d*
„Eerste Schledamse bewakingsdienst", die in
plaats van de panden te bewaken koffie en
thee gestolen hadden.
„Dergelijke mensen moeten misdrijven
voorkomen", zeide de officier van justitie bij
de Rotterdamse rechtbank gisteren bij behan
deling van de zaak tegen de 43-jarlge K. E.
van R. uit Schiedam, een controleur van die
dienst. Hij eiste tegen deze man een gevange
nisstraf van negen maanden met aftrek, waar
van vier maanden voorwaardelijk met een
proeftijd van drie jaar.
De volgende verdachte, wijkwaker bU die
dienst, hoorde een gevangenisstraf van tien
maanden, waarvan vier maanden voorwaarde
lijk, met een proeftijd van drie Jaar tegen
zich eisen.
Vervolgens stonden nog een controleur en
een wijkwakef terecht, die dezelfde feiten
zouden hebbeff gepleegd De eisen tegen hen
luidde respectievelijk gevangenisstraffen van
acht en negen maanden met aftrek, waarvan
voor ieder een voorwaardelijk gedeelte van
vier maanden en voor elk van hen een proef
tijd van drie jaar. Uitspraken over 14 dagen.
HOND MISHANDELD
De procureur-generaal bij het Amsterdams
gerechtshof heeft een landbouwer uit Wijk
by Duurstede, vader van een gezin met vijf
kinderen, een voorwaardelijke hechtenisstraf
van zeven dagen geëist met een proeftijd v$n
drie jaar en een geldboete van f 30. subsidiair
10 dagen, omdat hij zonder redelijk doel met
een buks op een hond had geschoten, die hij
zeide te willen wegjagen. Hij had het dier in
de bek geraakt.
In eerste instantie had de politierechter ln
Utrecht in April verdachte veroordeeld tot
zeven dsgen onvoorwaardelijk. Van dit vonnis
tekende verdachte hoger beroep aan. Uit
spraak op 11 December.
BliROFRI.I./KE STAND.
ALBLASSERDAM. Geboren: Wouter, z.van
A. Breedveld en A. Kwakernaak. Johan
nes. z. van C. Verhei! en C. Korporaal.
Hans Juryen, z. van G. Bervoets en K. v. d.
Hoek. Geertje, d, van J. M de Jong en A.
Visser. Ondertrouwd: W. Keesmaat. 23 J.,
en A. van Homoet, 22 j. Getrouwd: A. van
Namen. 40 J. (te Nieuw-Lekkerland), en M.
van den Oever. 36 j. Overleden: A. Gaal,
42 j.. echtgenote van J. Meijer.
AMMERSTOL. Ondertrouwd: B de Graaf.
21 J., en L. Martens, 20 J. (te Waddinxveen).
ARKEL. Ondertrouwd: W. L. Helderman en
A. G. G. Kuil. Jac. van der Wolf en J. A.
Verhoeven.
BLESKENSGRAAF. Ondertrouwd: K.
.tout, 34 j. (te Alblasserdam), en G. van
luuksloot. 28 j. T. Brandwijk. 34 j.„ en D.
van Gils, 21 j. (te Alblasserdam).
CAPELLE AAN DE USSEL. Geboren:
Arie. z. van J. Kasbergen en A. J. Koolmees
Getrouwd. A. v. d. Bogerd. 23 j., en J. van
Roon, 21 J G- Hoogendoorn, 26 j., en C.
Hoogendijk 25 j - D. Breedijk. 30 j„ en A.
M. van der Dussen. 25 j. Overleden: E. Hoo
gendijk, 81 j.t echtgenote van L. Molenaar.
C. van der Meer, 63 j., echtgenoot van J. Tol
GIESSENDAM. Geboren: Maria, d. van H
Kraaijeveid en L. van Aken. Overleden
C. van den Heuvel, 75 j., echtgenote van A
Verwoerd.
HAASTRECHT. Geboren: Wilhelmina An
tonia Maria, d. van W. Houdijk en A. Ver
geer. Jan Floren, z. van D. J. de Bruijn en
W S. G. van de Geer. Catharina, d. van
P. van Meijeren en J. W. Nieuwland. On
dertrouwd: C. Kasbergen, 34 j. (te Oudewa
ter). en C. A. Boere, 24 j. Getrouwd:. H.
de Ruiter, 28 j. Ite Alblasserdam), en P. W.
Kompier. 29 j. Ch. Leenders, 23 J.t en Th
Knor, 21 j. (te Gouda). Overleden: J. Boe-
Ie. 86 j.. echtgenoot van K. van den Berg.
J. van den Hoek, 28 j. P. H. Mayenburg,
59 j.. echtgenoot van E. Sassen. J. van der
Vlist. 57 j., echtgenote, van H. Kraan
HARDINXVELD. Geboren: Janny Klasina,
d van K. Mostert en J. van der Vlies. On
dertrouwd: Chr van Berchum en S. L. van
Wijngaarden W. F Klop en J. J. Havelaar.
A. Groeneveld en H. Dame A. Koore-
vaar en L van Aken. Getrouwd: P. de
Keizer en J. K. Verschoor. Overleden: P.
van de Kasteele, 85 echtgenoot van D. va»
der Meer. C. G. Baardwijk, 41 J.
MOORDRECHT. Geboren: Marinus. z. V. M.
van Halem en G. Roodzant. Renée Frede-
rica, d. van J. Janssen en M. E. G. Nieuw-
burg. Ondertrouwd: P Hulleman, 82 j. (te
Gouda), en M B van Westendorp, 20 j.
Overleden: C. J. C. Ham, 44 J.. echtgen. van
J. Segers.
NIEUWERKERK AAN DE IJSSEL. Gebo-
ren: Eric Clemens Coi-nelis, z. van A. D. Ide-
Ier en W. M. Post
NOORDELOOS. Overleden: A. Trappen-
burg. 71 j., weduwnaar van C. Kooijman.
OUDERKERK AAN DE IJSSEL. Geboren:
Cornells x. v»n T. Visser en A. van Dam.
Ondertrouwd: W. Noordegraaf. 27 (te Rot
terdam). en J. den Duin. 20 j. Getrouwd::
P C. Schenk, 27 j. (te Krimpen aan de IJssel)
en A Spek. 24 j. - H van Vliet, 37 j.. en C.
N Bakker. 32 J Overledën: P M. Bagn. 80
J., wed. van J. W. van der Voorden.
OUDERKERK AAN DE IJSSEL. Getrouwd
G. Vries. 28 j.. en B E. van Boggelen. 22 J.
G. van der Ben, 24 j., en G .C. A. Boude-
wijn, 21 j.
OUDEWATER. Geboren: Frank. z. van A-
de Groot en G. den Dunnen Hëndrika Ge-
rarda. d. van C. G. Janmaat en C. H. Straver.
Ondertrouwd: J. S Okhuifzen (te Schoon
hoven en T. van Beekum. Overleden: N
J de Langen. 68 j. A. Stam. 61 j.
SLIEDRECHT Geboren: (te Dordrecht)
Wilhelmus Anthonie. z. van A. van den Dool
en C. Kooien Hendrika, .d van S. Middel
koop en A Schild Cornelia, d. van A. W.
van Dijk en P. Hartog. Gerrit, z. van T.
Stulj en S. J Grootenboer. Pieternella Ja
cobs Suzanna, d van M de Waard en J. S.
Lanser. Maria. d. van C. Heijkoop en J.
Hoeijenbos Dirkje, d. van K. Brand en
D Korevaar Frans Hendrik, z. van G. Kor
net en B. Verdoorn. Gerda, d. van C. M.
Visser en S. Prins. Albert, z. van D. van
Heteren en G J Vink. Pieter. z. van P.
Bezemer en M. Treffers. Martha Jobyna
Teunette Adriana, d van A. Besemer en A.
van der Waal. Getrouwd: P. Luljendijk,
28 j., en C. J. Prins. 25 j. C. Hofwegen.
25 j., en A. Peters. 19 j.— C. H. Korevaar,
26 j„ en P A. de Rover. 30 j. Overleden:
P. de Baat. 72 j., weduwnaar van A. Schalk.
J. Meijwaard, 50 J.
VLIST. Ondertrouwd: J. van der Vlist, 34
j. (te Lopik), en C. M. van der Stok, 37 j.
Getrouwd: S. Huisman. 35 1. (te '«-Graven
deel), en J. H. Oskam, 27 j.
WADDINXVEEN. Geboren: Hendrikus Wil-
lebrordus, t. kran A. P. Bresser en L. M. van
den Nieuwendljk Jacob, z. van J Appel en
J Wessels Antonia Cornelia, d. van J. L.
Koot en A. J. Baars. Ondertrouwd: J. G.
Hogenes en A. Hilgeman. Gehuwd: B. Ap
pel en W. L. Burger A. de Mik en A. E-
Lindhout. Overleden C. J. Zwanenburg.
72 j, C J. Schouten. 70 j„ wed. van J. Nieu-
wenhuizen J. Monster. 78 j. W. Hon-
koop, 74 J-, echtg. van H. Pijpers.
5 DERDE BLAD VIMTWRRI AI> VOOR 7VF> HOLT A NO FN Ui
Srnoonhovensehe Corra-t
VRIJDAG 3D NOVEMBER 1051
PARLEMENT
De Kamer onder hoogspanning.
De begrotingen van Oorlog en Marine, wel
ke dezer dagen m de Tweede Kamer werden
behandeld, leverden eigenlijk niet veel op. Dat
was ook geen wonder, want het was de eer
ste keer na de oorlog, dat het defensiedebat
niet met bijzondere belangstelling werd afge
wacht. Het ls nu eenmaal een feit, dat wij
verleden jaar een vier-jaren-plan hebben aan
genomen en dat er na wijlen minister Fievez
voor het eerst weer een bewindsman is opge
treden, die het volle vertrouwen van ons
parlement geniet. Ja. minister Staf staat er
best op in de volksvertegenwoordiging en wij
kunnen ons dat voorstellen. Het is onbegrij
pelijk, dat deze oud-directeur-generöal van
de Landbouw zo snel in de moeilijke defen
sie-problemen is doorgedrongen. Hij praat
over zijn departement of hij nergens anders
heeft rondvekeken; hy ,weet de Kamer ovfer
alle organisatorische vraagstukken voor de
vuist weg in te lichten. Dat wekt vertrouwen
bij alle fracties.
Een belangrijk punt. dat ln dit debat naar
voren kwam. was de kwestie van de Zondags
rust. Zowel de k.v.p.-woordvoerder. de heer
Fens, als de a r., c.h. en s.g.p.-afgevaardigden
drongen er bij de minister op aan. dat hij de
Zondagsrust zoveel mogelijk ln het leser zal
handhaven. Ook als het gaat om oefeningen
in internationaal verband. Bij zijn buitenland
se collega's moet onze minister er dus op gaan
wijzen, dat ons land zeer sterk voor een vrije
Zondag is. Dat wil hij ook wel. want daar
voor is hy een minister, die het politieke
merkteken „chu draagt Principieel is hij
dus een voorstander van een zo groot moge-
ïyke Zondagsrust. Maar aan de andere kant
vertelde hy toch. dat men deze zaak niet moet
overdrijven. Er was bijvoorbeeld bezwaar te
gen gemaakt, dat een deel van onze Kor°a-
vrijwilllgers op Zondag was vertrokken. Ver
geet niet. dat het daar oorlog la. zo merkte de
bewindsman op. Onze Jongens daar hadden
dringend behoefte aan versterking Die moest
er snel komen. Daarom gingen zy per vlieg
tuig.
Ook aan da wans om dienstplichtig* mili
tairen ln de gelegenheid te stellen op Maan
dag naar de kazernes terug te keren, In plaats
van Zondags per laatste gelegenheid, wilde
de heer Staf niet voldoen. We hebben te
aorgen. dat er Maandags wordt gewerkt.
Anders krygen we een parate divisie, die drie
dagen per week niet beschikbaar la.
By het uitvoeren van ona vier-jaren-plan
eUn wa In grot# mate afhankeiyk van da
ateun. welke de Amerikanen ons zullen ge
ven. Nederland komt echter zijn verplichtin
gen na. Het getroost ilch buitengewone zwa
re inspanning Zou het Amerikaans# materieel
echter ta laat worden verzonden, zodat da
opbouw van ons leger niet volgens schema
kan worden voltooid, dan ls het beter, dat
wij onze dienstplichtigen tijdelijk naar huia
«turen ln plaats van hen te laten lanterfan
ten In de kazernes
De grote buitenlandse aspecten van deze
beetotlngen kwamen aan de orde bij „Bui
tenlandse Zaken". Minister Stikker verklaar
de bedekt elgeniyk niet veel voor het
Europese leger te voelen. Oorspronkelijk
wenste onze regering niet deel te nemen aan
de Paryse conferentie Over deze kwestie. Dit
standpunt heeft zfi thans laten varen en de
minister zelde zelfs, dat ons land nu voor-
•tellen zal gaan doen. Da' sam-nstetling van
dit leger zal echter moeten worden verwezen
lijkt binnen de vier volgende richtlijnen: geen
aantasting van de souvereinltelt. evenmin van
de sociale politiek, geen verdere styglng van
de defenslelasten en het toporgaan vsn dit
Europese leger moet niet worden gevormd
door één msn. zoals aanvankelijk de onzet
was. maar door een commissie. Minister Stik
ker kwam verder nog aandragen met tal van
andera bezwaren, welke echter op de Kamer
nlat veel Indruk maakten. Men venve-f hem
namelijk, dat hli teveel «peelt op een Atlan
tische samenwerking, dus een samengaan met
Amerika en Canada en dat hij daarbij de
Europese eenwording bewust ten achter stelt.
De minister wilde niet nalaten, erop te wij
ten. dat een eenheid van Europa zonder En
geland hem niet kon hekoren Dit ln te"en-
«te'ling met de heren Bruins Slot (a.r) Kort
hals (v.v.d). Schmal (c.h), Bnr°er (arb) en
mrl Klomoé (kvp). die zonder Engeland
willen beginnen om dat land zodoende te
noodzaken langzamerhand toch op de een of
andera wyze mee ta doén.
Geld tekort
Opvallend was. dat minister Stikker in de-
e* rede. de laatste verdediging van zyn be
groting in dit kabinet, erop wees, dat da mi
nister van Buitenlandse Zaken te weinig ver
dient. HU moet er zelfs veel geld byieggen.
Nu achUnt minister Stikker wel tegen een
■tootje ta kunnen, maar terecht zeide hij.
dat volgend jaar als het nieuwe kabinet
wordt samengesteld daarvoor een meer de
mocratische regeling moet worden getroffen,
anders blijft het ministerambt alleen nog
maar mogeiyk voor gefortuneerden.
De Kamer schiet hard op. Zy heeft een be
groting van Binnenlandse Zaken ook al aan
genomen. Minister Teulinga moest de plotse
ling overleden minister Van Maarseveen ver
vangen. Ook hy had het niet erg moeilijk.
Drie grote aangelegenheden moesten door
hem worden behandeld, te weten de Friese
kwestie, de B nnenlandse Veiligheidsdienet en
de Burgeriyke verdediging.
De Frleee kwestie.
Het waren de Frleee afgevaardigden Algera
(a.r.) en De Loor (arb.). die deze kwestie t
eerst aansneden Zy pleitten voor het behoud
vsn de Friese taal en de Frieye cultuur. La
ter kwamen tal van andere fracties dit voor
beeld volgen. De relletjes In Leeuwarden
hebben een achtergrond, zo zeiden zij alle
maal. Het probleem van de decentralisatie
«peelt in deze provincie heel sterk. Minister
Teulings had de behandeling van dit pro
bleem al een paar daeen uitgesteld, omdat hij
nog wachtte op een rapport van de commis
saris der Koningin. Toen hy moest antwoor
den. was dit rapport nog niet in zyn bezit,
zodat hy niets anders kon doen dan in alge
mene termen zeggen, dat de openbare orde
gehandhaafd moet worden ala die wordt ver-
itoord. Een definitieve mening wilde hy ech
ter niet uitspreken. Dat deze kwestie diepere
achtergronden heeft, gaf hij echter toe en hy
waa bereid daarmede rekening te houden.
Vooral als het gaat om het goedkeuren van
besluiten van gemeenteraden en provinciale
«taten. die een „eigen" Fries karakter dra
gen. De heer Krol (c.h.) bestond het om zyn
rede met een klinkende Friese volzin te ein
digen.
Bptonnage
Nederland ls een tydje gelederi verrast door
•an wild spionnage-verhaal, dat door de re
gering was vrygegeven. Minister Teulings
vertelde, dat een ambtenaar van de Tsjechi
sche legatie zich had gewend tot de betrok
ken instanties en mededelingen had gedaan,
succes van Bouber. de tragedie van Felix de
Roos en met de verheerlUking van Herman
Heyermans Het verbindend element wordt
steeds zo gevormd door het leven en strijden,
teleurstelling en overwinning, schoonheid en
geluk welke het deel zijn van Jan en Doortje,
de hoofdpersonen uit dit zo door en door Ne
derlandse boek.
Het is vlot geschreven, met rake kenschet
sing van alle figuren, met een levendige te
kening van het kleurrijke leven op en achter
het toneel, waarvan menigeen niet veel meer
weet dan de fabeltjes die er om heen gedicht
worden. Nu en dan wordt de schryver wel
eens te plastisch ln zUn beschrUvingen. maar
in de toneelwereld is men waarschijniyk niet
al te teergevoelig wanneer het gaat om de
verhouding van man en vrouw.
W. A. van der Walle verzorgde de omslag
en enkele illustraties die de sfeer van het
boek bijzonder goed weergeven en er ook toe
öydragen dat dit boek enkele uren van aan
gename ontspanning zal geven. Een ontspan
ning die tevens leerzaam is voor degene die
belang stelt in de geschiedenis van het Ne-
verduideiykten. De feiten, zoals zy bekend
zijn gemaakt, zyn voor 100% waar. De wyze
waarop deze zaak is gepubliceerd, was echter
niet juist. Hy noemde dii een ernstige zaak.
Het volk moet weten, dat er dergeiyke din
gen gebeuren. Het verhaal van sigaretten
doosjes en rystpapiertjes is ook niet verzon
nen. Dat iz voor deze lieden de methode om
de ene schakel onbekend te maken met de an
dere.
Kamerleden en minister waren het eens dat
men over de binnenlandse veiligheidsdienst
niet veel in het openbaar kan zeggen. Het is
nu eenmaal een geheime dienst. Aanvaardt
men die. en dat is volgens de minister onder
de huidige omstandigheden nodig, dan moet
men begrip hebben voor de vele moeilijkhe- derïandse toneel fo deze eeuw.
den. Anderzijds erkende de minister dat een
geheime dienst de rechtszekerheid in gevaar
kan brengen. Daarom komt er een kamercom
missie. waarmee hy (achter gefloten deuren)
overleg kan plegen. De Kamer heeft dan ten
minste indirect enige contróle op de dienst,
die volgens acht sprekers, met de publicatie
over de Tsjechische spionnage. zich belache
lijk heeft gemaakt inplaats van de gevaren
aan te tonen.
De spion „König" waarvan sprake was.
blijkt de Nederlander mr Krantz te zijn, die
na de omwenteling in Tsjechoslowakye uit
dat land naar Nederland terug kwam en hier
een baan kreeg bij de ryksdienst voor het na
tional# plan Hij kende Neumann en verstrek
te hem ge evens uit ideologische motieven,
n'et om geldeiyk gewin. Over belangryke ge
gevens heeft hij niet kunnen beschikken. Hij
heeft bekend en hij zal worden vervolgd zo
dra het vooronderzoek is afgelopen.
BOEKEN.
AFSCHMINKEN DAMES EN HEREN
Ultg. Holland!» 90
Da titel van dit boek van Jan Lemaire Sr..
doet reeds blyken dat deze roman handelt
over het toneelleven. Jan Lemaire Sr. die zelf
een gevierd artist is. heeft in het verhaal dat
hy geeft, het werkeiyke leven en de fantasie
op behoorlijke wijze dooreengestrengeld. De
hoofdfiguren uit deze levendige roman, die
■peelt in het hartje van onze hoofdstad, zijn
twee toneelspelers die nimmer bestaan heb
ben, behalve ln de fantasie van da schryver.
2 ij bewegen zich echter in een omgeving die
wel degelijk bestaan heeft, de toneelwereld
van de laatste vyftig Jaar. En zo komt de le
zer in aanraking met alle grote en minder
grote toneelspelers uit dit tydperk. Hy maskt
kennis met de opvattingen vsn Verkade, het
„DE DRUIVEN DER GRAMSCHAP"
Ultg. Van Holkem» en Warendort
5.90.
In dit boek beleven we het harde, ruwe le
ven van de boeren in het midden van de Ver
enigde Staten van Amerika. De schryver kent
de natuur daar zo volkomen, dat de lezer al
les ziet en zelf schijnt mee te maken. Hy voelt
het troosteloze van de oogst verloren te zien
gaan in de schroeiende hitte van eindeloze,
alles doordringend# «tof lnplaata van zegen-
brengende regen.
Dit leven op de grond, die door het ontbos-
sen en de daardoor ontstane overstromingen
en stofstormen, tot woestijnen wordt, is met
dwingende kracht en onafwendbare tragiek
beschreven.
Wanneer de mannen en vrouwen, die op
hun grond geboren zUn er trots armoede en
honger willen blijven, verdrijft de bank. die
tijdens het slechter worden der oogsten eige
naar van de grond geworden is, hen uit hun
hulzen en van hun land.
Als een lichtende toekomst zien zü dan Ca-
lifornlë, ook daar en op de tocht ar heen
wachten hen verschrikkingen.
De personen in dit boek zyn scherp gete
kend De natuurbeschrijvingen z.yn meester-
ïyk. Het geloof, hoe primitief ook, neemt aen
grote plaats fn bij deze mensen.
De vierde druk is ongewijzigd, dus ln ouda
spelling, wat de larte prys van deze aanga
pende roman verklaart.
EEN BANNELING VAN DE EILANDEN.
Ultg. Maulenbott f I.9B
Het door Joseph Conrad geschreven en door
Clara Egglnk kundig vertaalde boek „Een
Banneling van de Eilanden" geeft een schrille,
enigszins sombere schildering van het leven
van een onoprecht#, ontrouwe, onbetrouwba
re. verraderlijk# en leugenachtige Nederlander
(Advertentie I.M.)
Federatie GOUD en ZILVER
Relaas van ontvluchte Pool
Een Jonga Poolse schipper het is beter
Zijn naam hier niet te noemen heeft onlangs
kort na zyn vlucht uit de Poolse kustplaats
Kolobrzeg. te Londen medegedeeld, wat er
op het ogenblik zoal in zyn vaderland gaan
de is.
De Pool ontsnapt* met da kotter „SWI-58"
van de Barka. de op één na grootste genatio
naliseerde visserijmaatschappy van Polen. Da
hoofdkantoren van deze maatschappy zijn ge
vestigd te Kolobrzeg. De Barka, dia 110 vis
sersschepen bezit en ongeveer driehonderd
visser» en een twee maal zo groot aantsl ad
ministratieve krachten in dienst heeft, b«-
achikt over het alleenrecht voor het bevissen
van de Oostgeehavens tussen Ustka en Swi-
noujscie. De belangrijkste visgronden van de
maatschappij liggen ter hoogt# van Bornholm
en Christiansund.
Naar de schipper meedeelde, zijn de levens
omstandigheden van de Poolse vissers in da
loop van de laatste twee jaar aanzienlijk ver
slechterd. De directie van de Barka. wier
IJver om «en indrukwekkende productie te
bereiken haar deskundigheid op visserygebied
verre overtreft, stelt de vissers onmogelijk te
vervullen eisen: zij worden ertoe aangezet,
Sjeeds harder te werken en zelfs op Zon- en
Feestdagen worden zij. al is het slecht weer
of al is er een hevige storm opgestoken, de
zee opgestuurd. Ondanks al deze maatregelen
is er geen kans op, dat het plan ter opvoering
van de productie wordt uitgevoerd: ln 1950
is weliswaar negentig procent van de voorge
nomen productie bereikt, maar dit Jaar is de
opbrengst aanmerkelijk teruggelopen, omdat
de uitrusting ls versleten en het moreel van
da vissers eveneens schade heeft geleden.
De vissers keren slch tegen bet veel
eisende werk. dat selden voor een korte
rust wordt onderbroken en meer dan eens
hebben hun reaetles veel van sabotage
weg. Onverklaarbare mankementen aan
de motoren van de schepen «l)n dagelijks
voorkomende gebeurtenissen geworden.
Het gebeurt meer dan eens. dat zestig pro
cent van de kotters wegens herstelwerkzaam
heden niet kan uitvaren De reparaties nemen
veel tyd ln beslag, omdat zowel de directie
als de technische staf onbekwaam is en er
een groot gebrek aan reserve-onderdelen is
ontstaan. De bedroevende resultaten van de
Barka hebben veroorzaakt, dat de samenstel
ling van de directieraad noeal eens verandert.
De vissers worden intussen door de zogenaam
de volkspolitie de „schande voor de werken
de klasse" genoemd en tevens scherp berispt
wegens hun „luiheid". Deze politie dreiet ook
met drastische? maatregelen: even voor het
vertrek van onze zegsman werd één van diens
collega's gearresteerd, omdat hy niet genoeg
had gevangen en zodoende had gesaboteerd
De plaatselijke „veillgheidsbureaux" aan
de Oostzeekust eisen van de Barka gedetail
leerde ïysten van uitvarende schepen en hun
bemanningen. Elke boot wordt voor het ver
trek grondig doorzocht; soms duurt zo'n on
derzoek uren Om elke poging tot ontvluch
ting onmogelijk te maken, mogen de visseri
niet meer dan vyf zloty (ongeveer 4.75 gul
den). weinig sigaretten en voedsel en. behal
ve hun vlskleding. geen kleren op hun toch
ten meenemen. De boten moeten in kleine
groepen varen zodat de ene groep de andere
kan controleren. Het is de schippers streng
verboden om contact op te nemen met „vreem
de" schepen. Destijds zijn er ook grensbewa
kingspatrouilles aan boord van de kotters ge-
bemsnnlng van een boot dwong om naar Zwe
den ta varen is men vsn deze methode afge
stapt
Met succes bekroonde ontvluchtingen wor
den uiteraard nooit in Polen bekend gemaakt,
meer op de één of andere manier komen be
richten daarover de vissers toch altijd ter ore.
De haven van Kolobrzeg wordt zeer streng
bewaakt. Evenals andere havens, is zy omge
ven door een drie meter hoge «(rastering. Da
bevolking mag dit gebied niet betreden: zij,
dia daar werken, krijgen 'n speciale verwin
ning. Verder mogen vacanliegangera zich zon
der speciale vergunning niet onder de Oost
zeekust in plezierboten ophouden.
De weevoering uit de kuststreek van „on
betrouwbare en onproductieve elementen" is
ln de herfst van 1950 begonnen en heeft
sindsdien angstwekkende vormen aangenomen
De uitgeweken Poolse schipper wist met ze
kerheid te zeggen, dat uit Kolobrzeg alleen al
meer dan vijftig families *yn gedeporteerd.
Toen de buren van een oude. zieke en daar
door bedlegerige vrouw tusaenbeide kwamen
en erop wezen, dat deze vrouw zou kunnen
sterven als zij werd vervoerd, antwoordde 'n
„veiligheidsagent" ruw: „Hoe eerder hoe be
ter. zy hoort toch op het kerkhof thuis".
De communistische party probeert de vis
sers zover te krygen. dat zij „uit eigen vry#
wil" overwerken. Wie zich daartegen op ver
gaderingen verzet, wordt bedreigd met sala
risverlaging of zelfs ontslag. Zo werden de
vissers by voorbeeld gedwongen om ter gele
genheid van de 1 Mei-viering op die dag zon
der vergoeding te werken. Dat dergelijke
maatregelen de vissers woedend maken en
zo nu en dan zelfs tot sabotage leiden, biykt
meer dan eens. Dit jaar had men bijvoorbeeld
het plan om een gloednieuw visnet van acht
tien meter lengte naar Leningrad te zenden,
waar het zou prijken op een tentoonstelling
ter viering van de Eerste Mei. Op de dag
van verzending bleek het in stukken te zyn
gesneden. De saboteur is nooit gevonden
die in de Indische Archipel van het ene ver
raad in het andere komt. uitgestoten wordt
uit zyn eigen omgeving en een verachtelijk en
veracht man wordt op een eenzaam eiland,
waar hij leeft als banneling van zijn eigen
volk.
Zyn leven op Celebes en later op het ver
laten eiland in Polynesië wordt zo uitmuntend
meeslepend en levendig getekend dat de lezer
onweerstaanbaar van de ene pagina naar de
andere wordt getrokken, om steeds verder
zich te verdiepen in de stryd van deze man
die een mateloze eigendunk heeft. Een man
die heersen wil over anderen en dat aanvan-
keiyk ook doet op een stuitende, vernederen
de wijze. Tot hij ten Aral komt door zyn ka
rakterloosheid. Hij lijdt daar mateloos onder
maar weet zich niet op te heffen omdat haat
en afgunst hem verteren. De schrijver weet
de gemoedsaandoeningen van deze man en
zijn omgeving kernachtig te typeren, de si
tuaties helder te beschrijven en het wat
rauwe verhaal een logisch en duidelijk ver
band te geven. Dit is een roman van het be
tere soort, met een vertaling die even goed
is als een oorspronkelijke tekst.
De typografische verzorging van dit boek
ligt beneden het peil dat wij gewend zün van
uitgeverij Meulenhoff. Verscheidene fraaie
foto's uit de film die naar het boek is ge
maakt. doen dit boek nog meer spreken.
(ADVERTENTIE 1 M.)
boekje
WETEN EN KUNNEN
Ultg- Kosmos 1.90
Weten en kunnen ls de titel van een zeer
uitgebreide serie handige boekjes die in kort
bestek datgene geven wat de amateur en zelfs
de vergevorderde amateur op zeer onderschei
den gebieden behoort te weten. Gaven wij da
volgende opsomming van wat onlangs ln deze
serie uitkwam: Aanleg en onderhoud van klei
ne tuinen door mevr. Muller-Idzerda; Cactus
sen an andere vetplanten door G. D. Duurs-
ma: Paddestoelen door P. MeUer Jr.: Kana
rievogels door A. Bartels; Onze duiven door
C. A. M. Spruyt; Hoenders door C. van Gink;
Hors d'oeuvre en hartige hapjes door M. J.
Krabbe; zelf inmaken door S. W. Haverkorn;
Leer zeilen door Bob Stljger: Kaartspelen
voor de huiskamer door Dolf van Kollem. Elk
deeltje is. voorzover wij kunnen na-Jaan. ge
schreven door een autoriteit op het behandel
de gebied Bovendien vergemakkelijken teke
nineen of foto's tussen de tekst het weten en
dus het kunnen. Handige, nuttige boekjes.
HISTORISCHE ENCYCLOPAEDIE.
De historische encyclopaedie is de uitgave
van een speciale stichting en vormt eveneens
«en safnenstel van vele kleine deeltjes. Elk
deeltje behandelt ln acht bladzijden, waarvan
sommige geïllustreerd, een onderwerp uit de
historie. De Watergeuzen. De Moord van Se-
rajewo. Heksenprocessen. Van Wilhelm tot
Hitier. het zijn alle titels van deeltjes die te
zamen een zeer uitvoerig en welgédoeumen-
teerd geschiedenisoverzicht zullen vormen. d»t
niettemin gemakkelijk zal zijn te raadplegen
Ieder artikel beoogt een steentje bit te dra
gen tot het geven van Inzicht in de steeds
veranderende menselijke samenleving, in de
immer wisselende vormen van wetenschap en
techn'ek". zo zeggen de uitgevers en zy rich
ten dus hun aandacht in de eerste plaats niet
op een zwarr wetenschappeiyk werk maar
Juist op een gemakkelijke bron van kennis in
het leven van alledag. Historici van grote
naam en faam als prof. Bru<?mans. prof Basch-
wltz en prof Kohlbrugge alsmede verscheide
ne andere geleerden werken san de samen
stelling mede. De deeltjes zijn slechts ver
krijgbaar in abonnement Elke maand ver
schijnen twee nieuwe bijdragen. Het abonne
ment kost f 3.— per half Jaar.
(Advertentie M
u instantie» o---—-' - -
Ale leed* a&uw«iige kennis bevestigden en stationneerd, maar sinds zon patrouille d#
Een kijkje op onze
weerstations
(Van onze weerkundige medewerker).
In dit artikel willen wij de Nederlandse
weerberichtgeving eens nader onder de loupe
nemen. Op totaal 21 plaatsen worden in ons
land elk half uur waarnemingen verricht,
waarvan op 16 stations continu (dag en nacht)
waarnemingen worden gedaan. Deze stations
zyn de volgende: Den Helder. Terschelling,
Lichtschip Texel, Lichtschip Terschellinger-
bank, Leeuwarden. Eelde, Schiphol, Valken
burg (bij Leiden). Ypenburg, Hoek van Hol
land. De Bilt, Soesterberg, Twente. Licht
schip Goeree. Vlisslngen. Woensdrecht (bij
Bergen op Zoom), Gilze Rijen. Eindhoven.
Deelen (bij Arnhem). Volkel (N.-Bren Beek
ln Zuid Limburg, Alleen op de stations Den
Helder. Eelde Schiphol. De Bilt. Vlisslngen
en Beek worden de waarnemingen verricht
door het personeel van het K N.M.I. Op de
andere stations zijn het of militairen van de
luchtstrijdkrachten (LSK) of personeel van
de Ryksluchtvaartdienst.
Elk half uur worden ln cyfercode weerbe
richten opgesteld van het weer op dat ogen
blik. Wij willen' hier een voorbeeld geven van
een dergelijke weercode, zowel vsn een vol
ledig uurbericht als van een verkort halfuur-
ïyks bericht.
Synop 0600 z 27 Juni 1051
26011 82909 40252 12112 855 61307 70910
88620
Aero 1230
230 42712 60298 84925 Qnh 1008.5 mtar
Dit eerste bericht, hetwelk begint met 260,
ls het indexcijfer van De Bilt en het tweed#
met 230 dat van Den Helder.
Nemen we het uurbericht, dan betekant 260:
station De Bilt. 11 ls de dauwpunttemparatuur
(de temperatuur, waarbij de lucht is verza
digd met waterdamp). 8 is geheel bewolkt. 29
ls de windrichting in tientallen graden '290
gr. Is een windrichting van ongeveer West-
Noord-West). 09 is de windkracht in knopen
(9 knopen is bijna 5 meter per seconde), 40
is het zicht. (nameljK 8 km 25 ls de weers-
toestand op het ogenblik (regenbui ln het
afgelopen uur) 2 ls de weerstoestand van da
laatste 3 uur (zwaar bewolkt). 121 ls de lucht
druk in mlllibaren (1012.1 millibar), 12 is de
temperatuur (12 gr C.), 8 li geheel bedekt
met lage wolken: 5 is soort der laga wolken
(stratus cumulus). 5 is de hoogte van deze
wolkenlaag, (800100 njeter). De twee streep
jes geven aan. dat er geen middelbare en ook
geen hoge wolken zijn te zien, 6 geeft een
bepaalde ?roep aan. 1 is toestand van de grond
vochtig (dit Blleen om 6 en 18 uur); 3 ls ten-
denz van de barometer, (gelijkmatig stijgend),
07 is styling of daling ln de afgelopen dria
uur (in tiendpn van minibaren). 7 ls zoge
naamd regengroep (alleen om 8 en 18 uur),
00 ls totaal 9 mm. regen: 10: de laagste tem
peratuur van de afgelopen nacht. OjOkgi' C.).
Om 18 uur wordt hier de maxlmunflltilddag»
temperatuur Ingevuld.
Dit ls een zo beknopt mogelijk gegeven ver-
duldelijk ng der cijfercode In De Bilt. even
als op de andere stations, ls een grondige co
dekennis dan ook een eerste vereiste, zowel
voor de codering als voor het opstellen van
een eigen bericht. Daar dit alles zeer vlug
ln zyn werk moet gaan. ortidat met name de
luchtvaart het meeste belang heeft bij een zo
actueel mogelijke berichtgeving (er ls nu een
maal niets zo veranderlijk als het weer!),
moeten alle 21 stations hun waarnemingen
binnen de tien minuten aan De Bilt of Schip
hol hebben doorgegeven. Dat gaat ln de mees
te gevallen per telex-verbinding, ook 'n en-
ke'e maal nog per telefoon of radlogrsfisck
(met de selnsleutel).
Schiphol geeft zijn berichten onmlddellilk
dbor aan De Bflt en hier wordt er een zoge
naamd ponsbandje van gemaakt. Dit bandja
gaat onmiddellijk daarna weer door «en ma
chine en wordt op deze wUze per telex aan
een groot aantal stations teruggezonden. Be
gint men by voorbeeld precies om 12 uur op
alle stations de waarnemingen door te geven,
dan heeft het merendeel van deze stations
binnen 15 minuten alle berichten, zowel die
vsn henzelf sis van de andere stations terug.
Men weet dan ook op elk uur van de dag ln
Limburg hoe het ln Groningen Is gesteld en
ln D"u Helder of de zon al of niet schijnt ln
De Bilt. Dit Is alles nog maar een onderdeel
van de Meteorologische berichtgeving; wan
neer de buitenstaander ook al de duizenden
berichten uit het buitenland van de Oeral tot
diep ln Canada zag. zou het hem zeker be
ginnen te duizelen.
Daarom, over de buitenlandse berichtge
ving een voteende keer. Men zal a! hebben
begrepen, dat er ln ons lend op het gebied
van het weer maar weinig kan gebeuren, dat
De Bilt of de andere Vliegvelden en Buiten
stations niet bekend is. En toch glipt er af en
toe. vooral In de zomer, nog wel eens 'n on
weersbui tussen de mazen van ons vrij dicht#
waarnemingsnet door. Maar dan zijn er nog
de ongeveer 400 reffenwaarnemera van het
KNMI. (over het gehele land verspreid), die
aan het eind van de maand op hun regen-
kaart de gepasseerde bul nog hebben verre
den, (Nadruk verboden).
ATOOMINSTITUUT GEOPEND
In tegenwoordigheid van hoge Noorse en Ne
derlandse autoriteiten ls Woensdag het
atoomreactor-lnstitnut, dat ln Nederland
Noorse samenwerking In KJeller ts tot stand
gekomen, officieel geopend.
Dr. Lawrence R. Hofstad (links) directeur
van de afdeling ontwikkeling Atoomreactor
van de Amerikaanse commissie voor Atoom
energie. en de Noorse lr. Hllde, voor het eon-
trAJebord van de atoomreactog.
OVERVAL OP OUDE WEDUWE BERECHT.
In .September werd in Vroomshoop een roof
overval op de 79-jarige weduwe M Kruit
hof gepleegd. De Jeugdige daders, de 20-Ja-
rige landarbeider A. H.. uit Den Ham. en de
18-jarige H H uit Vroomshoop. stonden te
Almelo terecht. De eis luidde tegen A H. één
jaar jeugdgevangenis en tegen H. H. vyf
maanden voorwaardeiyk met aftrek. Tydena
het verhoor vertelden beide verdachten, dat
zij de overval hadden gepleegd om aan geld
te komen voor een feest, dat in Den Ham
werd gevierd. Voor ze hun daad ten uitvoer
legden, hgdden zij zich moed ingedronken.
Hbewel de overvallen vrouw een bedrag van
f 400 vermiste, zeiden beide verdachten geen
geld gevonden te hebben. Uitspraak over 14
dagen.
Wolkbreuk In Argon lnig.
De Argentynse plaats Tandil. 290 kilometer
ten Zuiden van Buenos Aires, is door 'n he-
vine wolkbreuk geteisterd. In een half uur
tijd viel 200 millmeter regen. Voleens de laat
ste cyfers zyn tenminste twintig personen
verdronken. Ongeveer 80 personen worden
nog vermist en velen zijn gewond. Het water
stroomde van de omliggende heuvels omlaag
naar Tandil. dat 32.000 inwoners heeft. Op
sommige plaatsen in de stand stond het wa
ter drie meter hoog.
De overstroming kwam zo snel op. dat- ve
len ingesloten werden. De schade wordt op
meer dan zeven millioen gulden geraamd
Na de hevige regen werd Tandil getroffen
door een zware hagelbui, waardoor op som
mige plaatsen een halve meter ys kwam te
liggen. De meeste slachtoffers verdronken op
straat. Anderen kwamen om het leven, toen
gebouwen onder het gewicht van de hagel In
stortten. Hoge bomen, die minstens vier ton
wegen, werden door het water uit de straat
gerukt en meegevoerd Het water vernielde
het plaveisel van de straten en voerde meu
bilair uit de vernielde hulzen met sich mee
