C. v. d. POL, Ontmoetingen van streekgenoten met de ^Quóóen^, Zwitsaletten Gelukkig Nieuwjaar JanvanderHeeJzn. Fa. Gebr. den Hartog leetTde jong de s I. van Hotten Vtteuwfaacswens 1953 Fa. J. FREDRIKZE Fa. T. van der Hee Zn. J. DUIJM J. DE JONd F. BOS ZOON Gv.d. OEVER A. J. SPEKSNIJDER Firmr. J. Speksnijder N Versloot Firma J. van Vliet H. KAMER Fa. Gebr. Visser H. v. d. Oever. Rijwielhandel P. OOMS A. ROZENDAAL. A. ROZENDAAL - ANKER. FA. L. VAN HOLTEN A. HOL VAN DER WAL S Ft STOU' OUT C. BAKKER Speciale Tractor cabines P. DE JONG J. VAN BUREN J.Cz. J. van Baren Hzn. Hf. de Vos N. BOUTER GROSSIER - GROOT AMMERS BOOMKWEKERIJ - SPROEIBEDRIJF Fa. Hakkesteegt Rozendaal B. VAN DEI BERG J.v. Ballegooijen A.C. WALLAARD A. den Haait' - Noordeloos TWEELINGVERHAAL VOOR OUDEJAARSAVOND T. NIEUWSBLAD VOOR ZUID-HOLLAND EN UTRECHT SchoonhoTenaehe Courant WOENSDAG U DECEMBER 1951. Begrafenis-Onderneming Hooldstr. 19 - Bergambacht Tel. 393 K 1023 draagt zorg voor begrafeninen in all* klane Volgkoetsen Bedienen Rouwkamers Vervoer van de zlekenhulsen door geheel Nederland. p.f. Beleefd aanbevelend, 1 Januari 1953 KLEERMAKERIJ BERGAMBACHT No. 36 TELEFOON 261 WENbT ALLEN EEN VOORSPOEDIG 1953. MANUFACTUREN EN CONFECTIE Telefoon' 295. WENST ALLEN EEN GELUKKIG NIEUWJAAR. Bergambacht, 1 Januari. W. DE LANGEN - Melkhandel wenst zijn Fsmilie, Cliënten, Vrienden en Kenni—n EEN VOORSPOEDIG 1953 Burgemeester Uilkensstrsst 4R Bergambacht, 1 Januari. FIRMA K. P. SPEKSNIJDER KAPPER8 TABAK EN SIGAREN Wenst Familie, Vrienden, Cliëntèle en Bekenden EEN GELUKKIG NIEUWJAAR. Bergambacht, 1 Jartuari. WONINGINRICHTING MEUBELHANDEL WENST U EEN VOORSPOEDIG 1953 Hoofdstraat Bergambacht Telefoon 2»* DAMES- EN HERENKLKERMAKERIJ I N MANUFACTUREN. EEN VOORSPOEDIG 1958 TOEGEWENST. Bergambacht, 1 Januari. wenst zijn Cliënten en Kennissen EEN VOORSPOEDIG NIEUWJAAR. Ook voor 1953 Uw adres voor alle verzekeringen. Bergambacht Seor. Schippersstraat. MODEVAKSCHOOL BERGAMBACHT wenst Leerlingen, Cliënten, Vrienden en Bekenden EBN GELUKKIG NIEUWJAAR. De Directrice: C. v. d. BOSCH—HON. Te' jfoon 876 AUTO- EN STOOMBOOTDIENSTEN Bergambacht Stolwijk Gouda Rotterdam. 9 «remt eau Familie. Vrienden, Cliënten en Bekenden EEN VOORSPOEDIG 1903 Bergambacht Telefoon 230 1 Januari. EN WRINGERS ENZ. ENZ. q jj Bergambacht, 1 Januari 1953. Aan Familie, Vrienden en Cliëntèle ONZE BESTE WENSEN VOOR HET NIEUWE JAAR. Raadhuisstraat Bergambacht. BERGSTOEP BERGAMBACHT Gedistilleerd-, Bier- en Wijnhandel - 1 Januari. Café „LEKZICHT" - Telefoon 309 H. G. Aan Familie, Vrienden en Begunstigers EEN GELUKKIG NIEUWJAAR TOEGEWENST. Gafé - Verlof. Zuidbroek, Bergambacht, 1 Januari. Aan Familie, Vrienden, Cliëntèle en Bekenden EEN GELUKKIG NIEUWJAAR toegewenst zowel bftinen als buiten de gemeente. Speciaal adres voor Kousen-reparatie Stofknopen en Ceintuurs. JOH. S 0 E T - Manulachiranhandel Borg.mb.eht - RmMhotetrmt 1 - Tolofoon 843. I Januari.' DUUVENDUK'S MANUFACTURENHANDEL EN WONINGINRICHTU G SPECIALITEIT IN CORSET-ARTIKELEN. f H G. Hofstraat, Bergambacht. 1 Januari 1953. EvonalB vori, jaar willen wij U bij de wisseling dea iM**.on?-e beste wenaen aanbieden. Wij aeggen U dank voor Uw ver- trouwen ln het afgelopen Jaar en geven 'U de verzekering alles in 't werk te sullen stellen om dit in 't komende jaar te verstevigen. GEBR. BLINKEN Brood- en Banketbakkerij Telefoon 323 BergambachL MELK- EN EXPEDITIEBEDRIJF M. J. DE LAHGEN Telefoon 227 wenst zijn Familie, Cliënten en Bekenden EEN VOORSPOEDIG 19531 Bergambacht - HeofdBreal 133 - 1 JanuerL GBOOT-AMMEBS. Onze Beste Wensen aan Fa milie, Bekenden en Cliënten voor 1953. J. B BOHRE Café en Slijterij „De Stigter". Groot- Ammers, 1 Januari. A. T BOUTER Kruidenierswaren en Drogisterijen m. h. g Sluis Streefkerk, 1 Januari. D. BRAND Kunstmest, en Fourage handel Telefoon 57 m. h. g. Groot-Ammers, 1 Januari. P VAN DONK Schilder Streefkerk wenst zijn Vrienden en Cliëntèle een Gelukkig Nieuwjaar. Aan Familie. Vrienden en Cliëntèle m. h. g. J. DU BOIS Herenkapper Parfumerieën en Toilet- Artikelen. Groot-Ammers - Voorstr. 6. 1 Januari 1953. HET BESTUUR der Muziekvereniging „SUTERPE" Groot-Ammers' wenst Leden en Begunstigers een Voorspoedig 1953. Aan Familie, Vrienden en Bekenden m. h. g. J. C. v. d. GRAAF Ziekenfondsbode Groot-Ammers, 1 Jan. 1952 Graafland 11. D. VAN DER VEEN Melk, Boter, Kaas en Eieren Depot „Nutricia". m. h. g. Groot-Ammers, 1 Jan. 1953. Mijn Beste Wensen voor 1953 T. VAN DER GRUN Biood-, Beschuit en Banket bakkerij. Groot-Ammers, 1 Januari. Ondergetekende wenst Vrienden en Cliëntèle een Voorspoedig 1953. J VERSTEEG Telefoon 79 Expeditie - Groot-Ammera. Gelkenes I. H. VAN BUREN Joc.z. Agent Schoonh. Courant, wenst alle Abonné's een Voorspoedig 1953. Groot-Ammers, Kerkstraat 47. GROOTHANDEL IN Koek - Chocolade en Suikerwerken wenst hare Cliëntèle EEN VOORSPOEDIG 1950 voor gezin en zaken. Adres In 1953: KERKSTRAAT 22. Groot-Ammera Telefoon 55. GROOT-AMMERS - TeL 17 - LOODGIETERSBEDRIJF Aanleg van warm- en koüd water installaties. Levering van baden, wastafels en closet-in stallaties. Handel in haarden, kachels, fornuizen, wasmachines enz. Speciaal adres voor veedrink- installaties. Aanleg en onderhoud van centrale verwarming met of zonder oliestook inrichting. 1 Januari 1953m. h. g. De Groof-Ammerse Handelsdrukkerij Beak- en Kantoorboekhandel Advertentie-Bureau Blndarl) KERKSTRAAT 39 TELEFOON 23. 1 Januari 1953, h- 9- WH wensen Femllle, Vrienden en Begunstigers EEN GELUKKIG NIEUWJAAR AUTO- EN R1IWIELBEDRIJF AUT TELEFOO*! - GROOT-AMMERS. METSELAAR AANNEMER Heden telefonisch aangesloten onder No. 82. m. h. g. Groot-Ammers, 1 Januari. J Maatkledingbedrijf Confectie GROOT-AMMERS 1 Januari 1953. rn.fc.fk FIRMA B. B0RSJE Pzn. Groot-Ammers ONZE HARTELIJKE GELUKWENSB* VOOR 1953. WAGENS GAAN VAN VADER OP ZOON. Laten wJJ daarom voor U in 1953 bouwen, «a: Alle «oorten Carroeeeriën zowel In staal als houtbouw. Alle gewenste modellen en uitvoeringen. tn 5 minuten geheel te monteoen en te de monteren - op alle merken. LANDBOUWWAGENS in alle soorten staal en houtbouw HOUTEN EN STALEN KRUIWAGENS - dlv. modellen met of «onder luchtbanden. Vraagt priJsopgaue en tekening b|J: Carrousari* «n Wagunbouwbudrm GROOT-AMMERS TELEFOON 5» 1 Januari 1953. m. n. g. FAMILIE JOH. HAMEBPIGT GELKENES 45a GROOT-AMMERS wenst Familie, Vrienden en Bekenden EEN GELUKKIG NIEUWJAAR. Ondergetekende wen* haar Cliëntèle, Vrienden en Kennissen EEN GELUKKIG NIEUWJAAR. Het adres voor: LUXE- EN HUI8HOUDELUKB ARTIKELEN SPEELGOEDEREN ens. GROOT'AM1WER8 - K.rkUrut - Telefoon 53. Aan Familie, Vrienden en Cliëntèle rn.lv g. ABN. MAAT RIJWIELHANDEL EN REPARATIE-INRICHTING Groot-Ammeie - Ke.kHn.t9.- 1 Jan.»rl 31. VAN ANDEL wenst zijn klanten allegaar, Een Vrolijk en Gelukkig Nieuwe Jaar. Mocht in dit jaar een leidmg iets mankeren, VAN ANDEL zal het voor U repareren. Hapert er wat aan 't licht, een lamp of stop, Dah bel je Nummer 5 maar even op. En zo als het in voorbije jaren was, Er gaat niets boven Esso Gas. Wil je een Wasmachine, Stofzuiger of Haard, Een kijkje in de winkel is de moeite waard. En zit Je met de afstand in de knel, 't Is geen bezwaar, VAN ANDEL haalt ÏT wel. HU heeft een keur collectie Radio's, En pracht Cassettes voor verjaarscadeau. Verlang je in je huis warm en koud water, Zeg t aan VAN ANDEL, en de GeUser staat er. Er komen straks weer mooie warme dagen, Je baby wordt te zwaar al om te dragen, Toch ga je dan gezellig aan de wandel, Met zo'n pracht Kinderwagen van VAN ANDEL.! Groot-Ammers, 1 Januari 1953. p. f. Koning Faroek heeft, zoals uit de berichten is gebleken, Het zeiltje wel wat vroeg gestreken. Maar wU hadden met Uw medewerking het geluk Ondanks concurrentie-druk, Het genoegen te bhjven bestaan. En hopen ook in drie en vijftig (steeds viytig), Aan Uw wensen te voldoen. En hopen U met eer en fatsoen, Ook nu weer te mogen bedienen. Opdat wU weer ons brood verdienen. En wij wensen U en Uw kroost, Ook dit Jaar een rijke oogst. Want zonder geluk (versta het wel), vaart niemand wel. DEP6T BUTAGAS HUISHOUDELIJKE ARTIKELEN LANDBOUWGEREEDSCHAPPEN GROOT-AMMERS Kerkstraat 3 Telefoon 69 HUISHOUDELIJK EN LANDBOUW ARTIKELEN VERHUUR VAN GLASWERK ENZ. Graafland 19 m. h. g. Groot-Ammera 1 Januari 1953. 8PROEI8TOFFENH ANDEL FRUITKWEKER Groot-Ammers Gelkenes 20 Telefoon No. 60 GELUKKIG NIEUWJAAR ook mede namens mijn Vrouw en Kinderen. N. TERLOUW IN LEVENSMIDDELEN - TABAK - SIGAREN EN SIGARETTEN LAND- EN TUINBOUWZADEN wenst zUn Familie, Vrienden en Cliëntèle EEN GELUKKIG EN VOORSPOEDIG 1953. Gpot-Ammer* Kerkstraat. BIJ DE WISSELING DES JAARS WENSEN WE FAMILIE, VRIENDEN EN CLIëNTELE EEN TEXTIEL EN WONINGINRICHTING GROOT-AMMERS TELEFOON 31 Aan Familie» Vrienden en Cliëntèle m. h. g. VLEESHOUWERU EN SPEK8LAGERIJ Gr not-A mme ra Voorstraat 43 1 Januari 1953. WENST ALLE CLIëNTELE VRIENDEN EN BEKENDEN EEN RUK GEZEGEND 19531 Groot-Ammera. m. h. g. VOOR VAKKUNDIGE. VLUGGE Hf NETO! I, ook voor 1353 het aangewezen adres: ft. ALBLAS DAMES- EN HERENKAPPER PARFUMERIE en TOILET-ARTIKELEN tfroat-Ammer s Sluis 27. G. N. Alle Ingezetenen van Groot-Emmers en Omstreken ZUN GELUKWENSEN. oRoiu JjBPz- BROOD- EN BANKETBAKKERIJ Kerkstraat S3 ->- GRO^ AMMERS WU wensen onze geachte Cliëntèle, alsmède alle andere relaüCB EEN GELUKKIG EN VOORSPOEDIG 19531 Ook in dit jaar hopen wU U weer naar ons vermogen ten dienste te staan. BENZINE- EN OLIEHANDEL «DE LEK" GROOT-AMMERS. Ondergetekenden wen«n .1 tan Vgeta^CUèntój. f-DAnT. MMFUH MELKHANDEL GROOT-AMMERS AARDAPPELEN - GROENTEN EN FRUITHANDEL wenst Cliëntèle, Vrienden en Bekenden EEN GELUKKIG NIEUWJAAR. Groot-Ammers Kerksraat. 1 Januari 1953. JL TEEUW SMEDERIJ HAARDEN LANDBOUWWERKTUIGEN KACHELS en UZERWAREN. Groot-Ammers Telefoon 45. Wenst allen EEN GELUKKIG EN VOORSPOEDIG 1953. Aan Familie, Vrienden en Cliëntèle m. h. g. Q. 0UWERKERK VLEESHOUWERU EN SPEKSLAGERIJ Oraot-Aumers Kerkstraat 2S 1 Januari 1953. BRANDWIJK. MUn HartelUke Gelukwen sen aan mijn Vrienden, Bekenden en Begunstigers. CAFE T. BOER Vuilendam Brandwijk 1 Januari. Vrienden en Begunstigers een Voorspoedig 1953. GEBR. BLOKLAND Bakkerij BrandwUk, 1 Januari. Aan Familie, Vrienden en Cliënten een Gelukkig en Voor spoedig 1953. C. H. VAN DER HEIDEN Brood- en Banketbakkerij BrandwUk 195. MUn Vrienden en Cliëntèle een Voorspoedig Nieuwjaar. FAMILIE J. C. VAN KLEEF Brandwijk, 1 Januari. Vrienden en Begunstigers een Voorspoedig 1953. FAM. M. OOMS en ZN. Schilder. BrandwUk, 1 Januari. Aan Familie, Vrienden en Begunstigers een Voorspoedig 1953. jQ. N. HOUWELING Graan, en VarkenshandeUar Telefoon 7 BrandwUk 170 - 1 Januari. Aan al onze, Familie, Vrien den en Cliëntèle een Gelukkig Nieuwjaar. H. STOEL ZN. Rietdekker. Biandwijk, 1 Januari. MUn Vrienden en Begunsti gers een Voorspoedig Nieuwjaar. O. TUKKER - Bakker BrandwUk, 1 Januari. FIRMA H. IJZERMAN SmederU RUwielhandel en Electriciteit Luxe Auto-verhuur. BrandwUk Telefoon 27 wenst zUn Cliëntèle en Vrienden een Voorspoedig Nieuwjaar. MUn Vrienden en Cliëntèle een Voorspoedig Nieuwjaar. H B. VAN ZESSEN Levensmiddelen en Luxe Artikelen. BrandwUk. 1 Januari. Aan Familie, Vrienden en Cliënten een Gelukkig en Voorspoedig 1953. WED. D. MOLENAAR A Zn Rijwielhandel BrandwUk Telefoon 5 1 Januari. MUn Vrienden en Cliëntèle een Voorspoedig Nieuwjaar. GEBR. VAN TUIJL Metselaars en Aannemers BrandwUk, 1 Januari. CAPE BOEBKHHI.A AS BRANDWUK TELEFOON 34 AAN ALLEN EEN GELUKKIG NIEUWJAAR. N00RDEL00S. Tlmif erman Aanneme Noordeloos, 1 Jan. 1953. m. h. g. T Timmerman Aannemer Noordeloos, 1 Jaft. 1963. m. h. g. M. D. DE LEEUW Levensmiddelenbedrijf. Klanten, Familie en Beken den een Gelukkig en Voor spoedig 1953. Noordeloos, 1 Januari. J. van Daalen Metselaar Noordeloos Klanten, Familie en Beken den Voorspoedig 1953. JAC. BASSA - Noordeloos Schoenen- en Klompen- handel. Familie, Vrienden en Be gunstigers Voorspoedig Nieuwjaar. G. SlOB - NOORDELOOS RUND- EN VARKENSSLAGERU wenst Cliëntèle, Familie en Vrienden EEN VOORSPOEDIG NIEUWJAAR. N00RDEL00S. Ook voor 1953 staan wij weer voor U klaar bU aankoop van PHILIPS-. ERRES-, FKI00R-, BLAUWPUHKT-, RADIO,» - TELEVISIE EN WASMACHINES O N. REFAftATIE AAN ALLE TOESTELLEN N00RDEL00S Melk - Boter Kaas en Eieren wenst Cliëntèle en Familie EEN VOORSPOEDIG 1953 W. TRAPPENBURG/ - NOORDELOOS Brood-, Beschuit en Banketbakkerij Cliëntèle, Familie en Vrienden EEN GELUKKIG 1953 TOEGEWENST. I Januari 1953. Handel in Manuiacturen wen«t allen een GELUKKIG NIEUWJAAR HERENCONFECTIE DE ZAAK VOORhU IN TEXTia EN MEUBELEN wensen hun Vrienden en Bekenden - EEN GELUKKIG NIEUWJAAR N ooi del ooi, 1 Janüari 1963 NIEUWSBLAD VOOR ZUID-HOLLAND EN UTRECHT Schoonhovensche Courant WOENSDAG 31 DECEMBER I9»t- achtig voeten lang en nog geen dertig breed is maar een klein droog 6tukje op de grote, natte zee. Toch had de Schoonhovense boeierschipper Klaas Vontein vol vertrouwen in zijn zeetjalk, waarmede hij reeds menige reis naar de Franse kust gemaakt had Het was een hecht schip en behalve over hoge golven bracht het last. en bemanning ook over ondiepten heen en dat was heel wat wBSd in de Zeeuwse en Zuid-Hollandse zee-armen Op een gure Novembermiddag in 1681 voer Vontein weer uit met zUn trouwe „Vrouwe Maria". Door die naam waren er wel eens slenteraars langs vreemde kaden, die hem wkt achterdochtig aankeken, maar in de thuishaven Schoonhoven had hij daar geen last van. Als hU met zUn stoere schip in de niewe haven lag (das is de sindsdien grotendeels gedempte haven waar nu des zomers nog slechts wat kano's een ongerieflüke ligplaats vinden), dan wisten alle voorbijgan gers, dat des schippers vrouw Maria heette en zij wisten ook dat hU niet van plan was voor mogelUke achter dochtigheden bij streng reformatori sche opdrachtgevers de naam yan zUn eigen vrouw te verloochenen. Schip per Vontein dacht aan zUn vrouw ter wijl zUn schip hem het zeegat uit droeg. Zy had hem met meer onge rustheid laten gaan dan gewoonlUk het geval was en hij kon dat ook wel begrUpen, want ze wist dat de tocht naar onbekende kusten, zou voeren. Nog nooit had de Vrouwe Maria an ders dan bakboord uit de steven ge wend wanneer zij het zeegat uitgelopen was: altijd was de koers Zuidwaarts geweest naar een van de Franse ha vens. Altijd was daar kostbare lading geweest, zij, laken, wijn of zout, die naar Schoonhoven moesll of soms naar Rotterdam. Altijd waren, met Gods hulp. die vaarten gezegend verlopen en altijd had hij na een afwezigheid van verscheidene weken zijn Vrouwe Maria aan de ka gelegd en zijn vrouw Maria tegen zijn wambuis gedrukt. Maar nu zou de koers een andere zijn, nu moest een reis gemaakt worden naar Danzig in de Oostzee en schip per Vontein voelde dan ook wel een kneep in zijn hart toen hij zijn zware schip naar stuurboord deed zwenken en een Noordelijke koers deed volgen. Hij keek naar de gebogen gestalten van zijn bemanning, die op het voor schip in het niets stonden te staren. Het waren mannen waarop Vontein rekenen kon, die lange Geurt uit Lan- gerak. die potige Dries uit Schoonho ven en die wat slome Jaap heel uit Giessendam. Met diezelfde drie kerels had Vontein al menig moeilijk kar weitje geklaard, mar- hij wist dat ook zij. nu alle sporen van het laden en het vertrek van het schip weggewerkt waren, ook met een beetje bange ver wachting in de toekomst probeerde te zien. Wat zou deze reis naar onbeken de verten brengen? Een goed gesternte, het hechte schip en de bevaren bemanning brachten kapitein Vöntein veilig langs de wit te kusten van de waddeneilanden en de Deense Westkust. Dat alles leek niet zoveel anders dan de tocht langs de Zeeuwse en Vlaamse kust, maar toen zij begonnen de Noordelijke uit lopers van het Deense vasteland te ronden, werd het anders. Aan 't schip bemerkte lange Geurt, die het roer hield, het eerst dat daar valse stro mingen liepen, die het zware schip verzetten alsof het een stuk drijfhout was. Met de droge opgewektheid hem eigen, meldde hij zijn bevindingen aan zijn schipper. Die zei dat hij niet an ders verwacht had. maar Geurt zag dat hij naar zijn borstzak tastte. Geurt wist wat dat betekende. Egns, toen de schipper in het stikkedonker in een Franse haven overboord gevallen was had Geurt hem meer dood dan levend aan boord gehesen en hem uit zijn kleren gewurmd. Toen de schipper bij- kwam door het wrijven met bran dewijn dat de volhardende Jaap ge** durende een half uur op hem had toe gepast was zijn eerste woord ge weest- Geef mijn wambuis. De maats hadden gezegd, dat het als een uitge wrongen dweil ob dek lag. maar toch hadden ze het Wambuis moeten halen. De schipper had aan het weerbarstige natte goed net zo lang gepeuterd tot hij de borstzak open had en er een klein zilveren snuifdoosje uit opge diept had. In dat doosje zat, naar de verbaasde maats zagen, geen snuif, maar een lok asblond^haar. De fan tasie van die naar het uiterlijk zo on verschillige varensgasten behoefde i niet groot te zijn om te kunnen be- denken van wie dat haar was. Zij wis ten hoe gek de schipper met zijn vrouw was en zij wisten dat een ge schilderd miniatuur portret van de vrouw een veel te kostbaar en kwets- baar aandenken zoiT*zyn aan boord van een schip, Nu, daar hoog aan die Deense kust, pakte de schipper weer naar de plaats waar de haarlok van vrouw Maria ge borgen zat en Geurt dacht er het zijne van. De schipper maakte zich meer zorgen dan hij voor zijn bemanning weten wilde en die bemanning praat te daar langdurig en eentonig over zo dra daarvoor gelegenheid was. Dat was natuurlijk toen zij gedrieën» in het vooronder zaten te eten terwijl Kees de scheepsjongen achteruit bezig was het maal voor de schipper klaar te maken. Vontein zelf stond op dat ogenblik aan het roer. Zoals hij gewend was hield hij de helmstok tussen zijn knie ën gekneld en tuurde onderwijl onder de zeilen door naar voren. Hij zag hoe zijn schip bijna zonder overhellen over de golven klom. Door de druk van de wind in de zware zeilen leunde 't schip als het ware tegen een kussen van lucht. Het maakte flinke voort gang. Om dat vast te stellen had Von tein geen bijzondere waarneming no dig. Hij kende zijn schip en hij hoefde de trilling maar te voelen erl het kreu nen vermengd mét ruisen maar te ho ren om te weten hoe snel het ongeveer ging. Toen Kees aan het trapje riep dat het eten klaar stond, stampte Vontein met de voeten en hij sloeg de armen tegen de schouders. Het wa$ koud aan het roer en hij was blij dat er Iemand van voor zou komen om hem af te lossen Toen hij een hoofd uit het vooronder zag komen begaf Vontein zich naar zijn kleine heiligdom. Hij zag nog juist hoe Dries het rder vatte, maar toen hij d.» laatste twee treden van het trapje af wilde gaan tuimel de hij met een plof tegen de dekbal- ken. Vaten in het ruim en kommen in de schippershut kletsten nijdig tegen elkaar en op het dek was er geduren de een paar ogenblikken, niets anders tt horen dan scheuren van het groot zeil. Een moment was het stil, maar de door de val nog wat versufte ka pitein realiseerde zich dat pas. toen hy vlugge voeten over het dek hoor de klepperen en lange Geurt hoorde roepen naar Jaap. Jaap moest de voor zeilen strijken en onderkussen riep Geurt naar het scheepsjongetje dat hij moest gaan kijken waar de schipper bleef, want die zou warempel wel ge merkt hebben dat het schip aan de grond gelopen was Aan de grond ge lopen, wis en drie had Vontein dat ge merkt en hij Wreef met een voorzich tig gebaar langs de snel opkomende builen boven op zijn hoofd. Toen de jongen kwam kijken waar de schipper bleef viel hij bijna over diens gestalte die onderaan het trapje moeite deed om overeind te komen, maar op zijn vraag of hij de kapitein zou helpen kreeg hij alleen maar een nijdige snauw dat hij als de weer licht te zorgen had zijn handen aan dek uit de mouwen te steken. De verschrikte Kees meldde zich weer by Geurt met de boodschap dat de schipper wel gauw zou kómen en Geurts vragende blik voegde hy er zwaarder. Zwaarder tenminste verge- 1 *i Door de eeuwen heen heeft deze streek mensen voortgebracht, die de zeeën gingen bevaren, streekgenoten, die hun aandeel leverden in de vestiging van Hollands naam ter zee Op deze pagina staan naast elkaar twee verhalen over die mensen, twee verhalen, die 262 jaar overbruggen. De gebeurtenissen van toen en nu vertonen zoveel overeenkomst, dat men mag zeggen: In derdaad, de geschiedenis herhaalt zich, maar zij vertonen ook 'zoveel verschil, dat men kan zien, hoezeer het leven veranderd is veranderd vooral in technische omstnadigheden, weinig naar menselijke reacties op moeilijke gebeurtenissen. Deze verhalen, of dit tweelingverhaal, steunen op enkele histo riache gegevens, voornamelijk wat betreft de belangrijkste voor vallen. Alle namen zijn echter gefingeerd Ik hoop, dat deze afwisseling in de rubriek „Van Rondom" in de amaak valt en ik hoop ook, dat hierdoor een klein beetje van de verdiende waa^ering toevalt aan die streekgenoten, die veelal in stilte hun vlag dienen. JAN KIJKUIT aan toe dat de schipper gevallen was. Zolang de kapitein nog duidelijk in leken by het weliswaar koude maar toch overigens gemakkelijke reisje Ze leven was en het schip in een hache- dat zy sinds Kopenhagen achter zich ïyke positie; vond Geurt het niet no- hadden. Een was er die zich langza- dig naar Vontein te gaan kyken. Hy merhand wat ongerust begon te ma- had zyn aandacht nodig by het grote ken, dat was de schipper. Hij was er werk dat nu te komen stond. Daarom niet zo zeker van dat alleen de Wes- stuurde hy Kees naar het kabelgat met tenwind de oorzaak was van het uit- biyven van tegenliggers. Hij rekende nog eens na hoeveel myien de Vrou we Maria sinds Kopenhagen afgelegd moest hebben en hij kwam meer en meer tot de overtuiging dat zij Dan zig voorbygevaren waren zonder er iets van te zien. In het vallende duis ter gaf hy de mannen aan dek op dracht scherp uit te kijken naar lich ten van de kust en hem direct te waar schuwen als er wat te zien was. De mannen maakten daaruit op dat de bestemming van de reis naby was. Zij maakten zich goen ogenblik onge rust. de opdracht de langste en sterkste tros mee te brengen die hy vinden kon. Geurt zelf ging een geschikt an ker uitzoeken en de twee eren gaf hy opdracht de sloep buiten boord te .brengen. De golven die eerst zo geiykmatig en rustig de Vrouwe Maria gewiegd hadden in haar snelle vaart Oost waarts, sloegen nu bruisend tegen fle boorden toen schipper Vontein met 'n bieek en vertrokken gezicht aan dek verscheen. In een oogwenk zag hy wat er gebeuren moest en zyn gezicht klaarde op toen hy kon vast stellen dat ook zijn lange Geurt be grepen had wat de enige kans op red ding bood: het verwerpen van het schip. (Verwerpen van een schip is het door middel van een werpanker uit zyn positie te trekken). Er behoef de weinig gesproken te worden, want schipper en bemanning wisten maar al te goed wat er gebeuren moest en bovendien wisten zy dat het. ongeveer hoog water moest zyn. Als zy niet vlug waren, zouden zij een half etmaa! op deze zandbank moeten biyven zit ten en als de zee dan nog wat onstui miger werd zou de Vrouwe Maria licht meer avery oplopen dan zy nu al had. Toen de voorbereidingen getroffen waren hoefde Vontein alleen maar de bemanning voor de sloep aan te wy- zen. Geurt, Dries en de scheepsjongen lieten zich ln het kleine roeibootje zakken en terwyi Dries en Kees hun beste krachten ln de riemen legden, bevestigde Geurt de tros aan 't werp anker. Vontein stond aan dek van de logge boeier en schatte de afstand die de roeiers aflegden. Toen hy dacht dat het genoeg was riep hy tussen zijn handen dat zy het anker moesten uit brengen. Dat deden de drie in de roei boot, maar niet dan tenkoste van een paar natte voeten. De sloep schepte een grote golf water binnen toen door de plotselinge gewichtsverplaatsing van het over boord plonzende anker de boorden beurtelings onder water raakten. Maar Kees nam zijn plaatsje op de acHterdoft al in en liet de tros afwikkelen terwyi de twee mannen snel terug roeiden naar de boeier. Daar wachtte nog een zwaar karwei, zodat ze niet bang behoefden te zyn, kou te vatten in hun natte plunje op de dunne Decemberwind. Broederiyk naast elkaar liepen schipper en be manning evbn later ln de kaapstan der, aan welker spil het eind van de ankertros bevestigd was. Toen ze de tros stijf gehaald hadden kwam 't be slissende ogenblik. Zou het anker houden? Zou het schip al vastgêzogen zitten in de bodem? Zwetend ondanks de koude, zwoe gend in de kreunende kaapstander wisten de mannen zoveel druk op de tros te zetten .dat by een grote golf „_w inderdaad wat beweging in de Vrouwe steeds vaster werken en na een paar Maria kwam. Ze hielden vol en nog 'n Uur zou de zee beginnen het schip te half uur later was het zware schip ylot slopen. Ze wilden proberen de kust te Integendeel. Opgewekt en byna zin gend riep Geurt een paar uur later aan het kajuittrapje dat het zover was maar hy was toch wel verbaasd te zien hoe de schipper als ren duveltje uit een doosje tevoorschyn schoot en naar boven stoof. Geurt wees de lich ten. Ze waren alleen te zien voor ogen die aan het donker gewend waren en het duurde dan ook even voor Vontein ze zag. Twee maal. drie lichten, dat moest de haveningang van Danzlg zyn dat hadden d.e op deze route bevaren schippers in Kopenhagen nog verteld. Toch zat het Vontein niet lekker. Hy keek op het kompas en gromde iets. Hy had de haveningang in een andere richting verwacht, maar volgens Geurt was alles in orde. Hy voegde er zelfs aan toe dat ze oud en nieuw rustig aan de kade liggend zouden vieren. Over een uur zouden ze binnenlopen en dat zou net op tyd zyn om een glas te heffen op de jaarwisseling. Bid dat je geiyk mag hebben, jongen. Vontein had het bijna fluis terend gezegd en voor het eerst be merkte Geurt nu dat er zwarigheid omging in het gemoed van zyn schip per. Hy stelde voor een grotere klui ver te hysen, maar Vontein vond dat ze genoeg zeil voerden. Als die lich ten werkeiyk van Danzlg waren zou den ze niet sneller behoeven te lopen om nog voor middernacht binnen te zyn. Waren die lichten iets anders dan was elke knoop snelheid die ze teveel liepen gevaariyk. De voorzdrgsmaatregelen van de schipper om in de harde wind niet te snel te varen baatte niet. Nog geen half uur later liep de Vrouwe Maria krakend en grommend op een vaste bodem en de achteropkomende golven begonnen meteen over het dek te slaan. Dichtby zagen ze de lichten waar ze op aan gehouden hadden maar tot hun grote verbazing gingen die lichten èen voor een uit. In het stik kedonker en vechtend tegen het over komende water probeerden de man nen de sloep uit te brengen, want ze begrepen dat het er hachelijk uitzag. In dit weer zou de Vrouwe Maria zich Het wiegelde achter zyn anker weer zacht op de deining, maar voortgang maakte het niet meer. Eerst moest een noodtuigage gezet worden om de ge broken gaffel en het gescheurde zeil te vervangen. Ze besteedden er de rest4 van de middag en byna de hele volgende morgen aan. Toen kon er weer zeil gemaakt worden. Met de sporen van bereiken, want aï waren de lichten daar dan uit, het land moest er toch nog zyn en daar zouden ze misschien hulp kunnen krygen. Maar ze hoefden niet naar land te gaan om hulp te halen. Nog voor ze hun sloep vaarklaar hadden stootte 'n laag vaartuig tegen de boorden en goed kykend zagen de mannen uit het Zuid-Hollandse polderland een geiIldèULl WUIUCU. mei uc op-ttH IIC9 aaum-aauudimac puiuci lauu ccu de stranding nog zichtbaar aan het soort vlot langszij liggen met twee ene zwaard en onder een wat wonder- baardige kerels en een vrouw erop. lijk tuig liep de Vrouwe Maria het Vontein probeerde de vreemdelingen Kattegat binnen. te praaien in het Nederlands, in het Frans en in het beetje Duits dat hy kende, maar de vlotschippers gaven Twee weken later liep het schip als geen antwoord. Ze klommen even la- nieuw de haven van Kepenhagen uit, ter aan boord en braken de luiken die Vontein aangedaan had om de open. ZwUgend begonnen ze zovepl schade te herstellen eir om te zien of van de lading op hun vlot te sjouwen in die vreemde stad ook zeilmakers aig het logge ding dragen wou. Lange en touwslagers woonden die konden Geurt hadden ze. toen hy zyn mes wedyveren met hun Lekkerkerkse (rok, een mep met een eind hout ge- vakbroeders. Het moet gezegd worden geven, zodat hy bewusteloos tegen de dat de ervaringen op dit punt niet te- mastkoker viel en de anderen hadden genvielen en wellicht doordat zy dus Ze grynzend op de in elkaar gezakte weer een volkomen betrouwbaar gestalte gewezen, by wyze van waar schip ondef zich hadden was de stem- schuwing. Tandenknarsend zag Von- ming aan boord opgewekter dan men tein aan hoe de valse kerels van een na zo'n ernstige vertraging zou ver- vreemde kust, die opzetteiyk ver wachten. Bovendien hadden ze geen beter weer kunnen wensen voor de tocht die ze nog voor de boeg hadden. Een dichte wind blies wat achteriyker dan- dwars over stuurboord in de zei len én het zou onder deze omstandig heden niet moeilijk zyn Danzig in on geveer een week te bereiken. De ge varen waren niet groot, want met ae- keerde lichten ontstoken hadden een stranding t^ veroorzaken, de kost bare lading plurtllfcren. Hy wist wat dit betekende, de kerels zouden hem aan zyn lot overlaten en zy zouden aan land vertelled dat zy als eerzame strandjutters slechts opgeraapt had den wat de zee voor hun voeten had c» neergeworpen. Pas als het dag werd a.v wind was het haast niet mogelijk ZOu Vontein kunnen zien of er ook op het strand gezet te worden. Dagen- nog eeriyke mënaen op deze kust lang ging alles goed. Fluitend deden woonden. Met de vuisten gebald langs de mannen hun werk en Vontein had het ïyf zag hy toe hoe voor de laat- tyd genoeg om de met zorg gesneden Bte keer de rovers afdaalden naar hun ganzeveer in de Inkt te dopen en in vlot. De man met de knuppel stak zyn journaal de gebeurtenissen van de nog eenmaal zyn hoofd boven hun afgelopen dagen en weken op te teke- verschansing uit en riep „DoswMan- Da's zeker het Russische voor Na vyf dagen liep de wind wat meer Gelukkig Nieuwjaar, gromde Vontein naar het Westen, zodat die nu byna de naast hem staande Dries, recht van achteren inkwam. Het werd Het was Rusisch inderdaad en 'de daardoor moeilijker goed koers te hou- Vrouwe Maria had zoals Vontein vrees den en de wacht kreeg het dan ook de de haveningang van Danzig gemist Nu was zy gestrand op de Russische (ADVERTENTIE I.M.) Oostzeekust Het was al midden zomer toen de DFDIODIEKE PIJNEN? v'er mannen en de scheepsjongen in KCKIVUICRC Schoonhoven terugkwamen. Ze bad- Moderna vrouwen bestrijden ze mét: den de lange reis terug grotendeels tc voet en voor een ander deel varend met een bevriende schipper afgelegd Berooid waren ze. maar schipper 7 TT.nri n I I I I I I III Vontein had nog steeds z^jn zilveren J.l I'JA a---'gnuifdoosja. nuuoi nas si 'J--'. I estig meter lang en nog geen vijf meter breed is maar een klein droog stukje, niet op, maar in de grote nat te zee. Toch was de bange verwach ting van de zestig jonge kerels in die onderzeeboot niet een gevolg van wantrouwen in hun schip. Zy hadden al menige gevaarvolle tocht volbracht, maar zy wisten dat zy nu op een van de gevaarlijkste convooiwegen van de gehele oorlog voeren: de weg van Moermansk in Noordelijk Rusland om een zwaar beladen convooi vracht schepen met oorlogsmateriaal voor 't Russische front tegen Duitsland, weg te brengen. Wegbrengen was het woord dat ze bezigden, «die mannen aan boord van de T 60, maar ze wisten in hun hart dat er meer schepen naar de bodem van de zee zouden gaan dan er in Moermansk zouden aankomen. Behal ve de Duitse vliegtuigen die van de Noorse kust opstegen, met bommen beladen, waren er natuuriyk ook zwermen Duitse onderzeëers op hun weg en tenslotte was er d£ stille drei ging van heti Duitse slagschip Tirpitz dat in een Noorse fjord verborgen, elk ogenblik kon uitvaren om huis te houden onder de vry weerloze vracht vaarders van het convooi. Nicolaas van Tijn wist dat allemaal terwijl hy de zegels op zijn pakje or ders verbrak Nicolaas was een een zaam man. Hij was de enige die een hut voor zich zelf had en de beman- i$jng verwachte dat hy daar zou zit ten wanneer hij niet aan de periscoop stond. Van Tijn zét er ook, maar lie ver waa#hij tussen de officieren aan de Kleine tatel geschoven om, zolang er nog geen jPvaar dreigde een kaart je te leggeo. Het convooi was nog maar net uitgevaren uit de wyde monding van de Clyde aan de Engelsfe West kust. De verzegelde orders .-brachten weinig nieuws, want dat het convooi naar Moermansk ging had iedereen al kunnen ruikén ook voordat er geva ren werd. Voor de enige onderzeeboot van de besehermende oorlogsschepen waren de meeste orders in hét bun deltje papieren niet van toepassing, zodat luitenant ter Zee der eerste klasse Van Tyn gapend over de pa pieren gebogen zat toen de korte, vierkante gestalte van Gerard van der Lek in het deurtje-verscheen. Goeie Sinterklaas gehad, Nico, informeerde hy. Van der Lek was de enige aan boord die de commandant bij zyn naam mocht aanspreken. Hy was van gelijke rang en tot op zeke re hoogte, of beter diepte, van geiy- ke bevoegdheid. Hy was de Chef van de machinekamer en daardoor verant- woordeiyk voor alle gedragingen van de boot zodra die onder water was. Gerard had ook niet veel te doen. Hy kon de nog niet op halve kracht daaiende machines met een gerust hart overlaten aan zijn sergeant-ma joor. zolang de T 60 nog aan de opper vlakte bleef. Na de drukte van het vertrek en het positie nemen in de ring van bescher mingsvaartuigen, het scherm zoal9 het in navolging van de Engelsen heette, liep ook Van der Lek zich eigeniyk 'n beetje te vervelen. Hy Kad geen stoel meer kunnen bemachtigen aan de ta fel voor de officiëren, want daar zat al vyf man. Daarom ginf hy maar een praatje maken met zijn commandant en oud-studiegenoot Nico, die al sinds zyn adelborstjaran de bynaam van stramme Klaasje droeg. Dat was niet geheel onverdiend want Van TUn was een zeer punctueel officier, die met zyn 35 jaren eigenlijk al te oud was voor het commando op een onder- zeëer in oorlogstijd. Hij had 'n prach tige staat van dienst achter zich, maar nu na drie en een half jaar oorlogs- dienst voelde hij zich vermoeid. Zou hy er weer in slagen de T 60 met zijn levende inhoud van zestig jonge ke rels thuis te brengen? Van der Lek raadde de overpeinzingen van zijn commandant en hy probeerde met 'n luchtig praatje hem over het moeilU- ke punt heen te helpen. Dat kon nog een paar dagen duren, maar dan zou den zeker de Duitsé aanvallen begin nen en de actie en spanning die dan van iedereen verwacht werd lieten geen tijd voor muizenissen. In het voorvolksverblijf had Kees. de hofmeester, moeiiyke ogenblikken. De andere matrozen om hem heen, hoonden hem omdat hy eigenlijk, zo als zy zeiden, maar passagier was op de T 60. Eitje bakken voor de com mandant, kopje thee schenken .voor de oudste officieren, op een snieren de toon beweerde Jacques de seiner eerste klas dat dit de enige bezighe den waren van een hofmeester. Kees keelt, een beetje verlegen naar de H op zyn mouw. Inderdaad stond hy op de nol als hofmeester, maar behalve het eitje en het kopje thee had hij nog twee functies. Tijdens onderwater- aanvallen moest hy de telefoon be dienen van de centrale commandopost naar die delen van de boot waar de torpedo's afgeschoten werdén; de boegbuiskamer en de hekbuiskamer BU aanvallen Jboven water was hij in gedeeld ln de landipgsdivisie.. maar in die functie was hy nog nooit wer keiyk opgetreden. Waar kom je eigen iyk vandaan, vroeg Jacques nog aan Kees. zeker uit een koekebakkerij Nee. zei Kees geraakt, uit een brood Ïn banketzaak in Nieuw-Lekkerland. lotseling veranderde Jacques van toon.„want hy kon zich niet begrijpen dét hy dat piet eerder gewetén had jSe waren bijna buren beweerde hij, want Jacques zeM kwam uit Hardinx- Veld De pla-ierijee wart i meteen af gelopen en ze vonden petweecn Zuid-Holland best voor den dag kwam omdat de chef machinekamer, me neer Van der Lek uit Ouderkerk aan de IJssel kwam. Sinds twee dagen tjingde eentonig het piepend bellen van'de asdic appa raten door* de centrale De eerste twee dagen was het niet nodig geweest maar sindsdien zouden die apparaten voort durend in werking blijven tot voor de haven van Moermansk. EU* ogenblik kqo een va» die vervelende tjingende klanken terugkomen, als een zwakke re echo en dan zou dat betekenen dat er nog een onderzeeboot ln de buurt was. een vijandelijke, want de T 60 was de enige geallieerde boot by het cowooi. Korporaal André deed niét anders dan van zyn hangmat naaf de asdic lopen. Vier uur dienst en vier uur rust. Elke keer werd hy afgelost door een Indische jongen die, dat moest Andr bekennen, zeker zo zuiver 't verschil tussen 'n echo van "n wal vis en die van een onderzeëer Kon horen als hy zelf. Loos alarm kwam haast niet voor en dat was maar goed ook want de commandant hield niet van die gijntjes, zoals hy ze noemde, die zyn bemanning nodeloos vermwei- de. André werd er niet koud of niet warnt van als de commandant dat vertelde want hij had het al vele ma len gehoord, maar hij werd wel een beetje rillerig toen hU ineens een dui delijke echo in zijn oren hoorde. Het duurde tergend lang voor het appa raat de volgende ping uitzond, maar ook die kwam terug. André hoefde niet op te staan om zyn commandant te roepen. Van zijn lage bankje kon hy net het deurtje van de commandants hut binnenroepen dat ei^ iets aan het handje was. Klaar .maken voor onder water, riep Nico van Tyn, toen hy over de hoge drempel van zyn hut stapte en terwijl Kees al van de kleine brug om laag kwam klauteren met de losse te lefoon, gevolgd door de chef machi nekamer Gerard van der Lek, boog de commandant zich over de asdicpost om mee te luisteren naar de echo die André aan de zee ontlokte. Er Ivas gééft twijfel mogeiyk, de vyand was in de buurt. De laatste die uit de fbren omlaag kwant was Jacques, die tot vlak voor het duiken de seinlamp bediend had om aan de commandant van 't scherm en aan die van het convooi te berich ten dat de T 60 onder water ging in verband met asdic-echo's, die op de nabyheid van vijandeiyke onderzeéers wezen. Toen dat gebeurd was werden de luiken' gekneveld en de T 60 liet de golven over zich heen spoelen. Ondanks het feit dat ze dicht iftj de Noordkaap van Noorwegen voerefi en ondanks het gure jaargetyde in de donkere dagen voor Kerstmis trokken Van Tyn en Van der Lek hun jassen uit. Ze wisten dat de temperatuur in de hermetisch gesloten boot snel zou oplopen en ze wisten ook dat de strijd" soms zo spannend kon zyn dat er niet eens tyd was om jassen uit te trekken. De gewone bevelen tydena het be gin van de onderwatervaart klonken door de centrale, de telefoons werden geprobeerd, de plotseling werkloze1 radjotefcgrafist nam zyn plaats in' om de „dikte" en de temperatuur van het buitenwater te kunnen meten. De sei ner Jacques werd nu plotseling foer- gi^nger aan een van de diepteroeren en zo waar atond Kees op zik^beschei- den hoekje van de centrale fcreed by de telefoons. De periscoop werd om hoog geschoven en Van Tyn waagde zijn eerste verkenning aan de opper vlakte tèrwyi Van der Lek links en rechts de kranen «m ventielen deed bedienen om een rustige onderwater vaart te verzekeren. Er was niet veel te zien door de periscoop, tenfhlnsrte niets meer of niets minder dan er even tevoren met het blote oog aan de op pervlakte te zien was geweest. Het uitgestrekte convooi, een veld van schepen, slecht» hie» en daar geaccen tueerd door een verlegen rookpluimp- je. Daaraan wydde Van Tyn zijn aan dacht niet. Het enige wat hem belang inboezemde was of er behalve de vij andelijke onderzeëer nog vyandeiykft bovenwaterschepen zouden verschijnen Ondertussen zat André ln grote span ning aan zyn asdic, tot hij het niet meer uit kon houden en door de cen trale riep dat de commandant moest komen luisteren. De periscoop schoof weer naar beneden en Van TUn luis terde naar de waarnemingen van An dré. Het scheen alsof de vyandeiyke onderzeëer dichtbij was en daarom gaf de commandant zijn oudste officier opdrach* om nu door de kleinere aan- valsperiscoop het zeeoppervlak af te zoeken naar een mogelijke vyandeiyke periscoop. Over stuurboord zou de beste kans zyn dacht André aan zyn apparaten te horea Kees kreeg bevel naar de boegbuiskamer te telefoneren dat ze zich klaar moesten maken om op het eerste signaal drie torpedo's af te schieten en op aanwijzingen van de commandant manoeuvreerden de drie roergangers zo dat de vyandeiy- ke onderzeëer langzaam aan recht voor de buizen van de T 60 zou komen te liggen.' De spanning in de kleine centrale steeg voelbaar. Met een nydig gebaar duwde Nico van Tijn een kleine leren portefeuille in zyn borstzak terug. Het ding was er byna uitgevallen door zijn gymnastische toeren, ►eerst aan de zware periscoop en gebogen over de asdic daarna. Hou je haaks. Nico, zei Gerard, die het gebaar naar het portefeuille tje gezien had. Hij wist dat de com mandant in dat leren zakje een paar fobo'tjes bewaarde. Een van »een jonge vrouw en*een van een klein .kind en hij wist ook dat Van Tijn zich in het, bijzonder over zijn vrouw en zyn doch tertje ongerust maakte, die in het be zette vaderland waren achtergebleven. Maar Van Tijn had nu nauwelijks aan zyn gelieven gedacht. Hy was nu stramme Klaasje en hij informeerde dan ocfk slechts of de chef machineka mer alles in orde had bevonden. Het was overbodig dat te vragen, want, de gehele 1x60 met al zyn tot in elke ve zel gespannen bemanningsleden func tioneerde als een goed gesmeerd ra derwerk. Al twintig minuten lag de T 60 op een diepte van veertien meter te wur men om te proberen de vyandelijke onderzeeer onder schot te krygep. Uit de boegbuiskamer was een telefoon tje gekomen dat se daar alles op scherp hadden staan, maar het was meer om eens wat te zeggen dah om een nieuwtje te berichten Zacht zoemden de electromotoren, die het dreunend daveren van de nu stil ge vallen dieselmotoren schenen te ber spottet» Van der Lek zetta met een pyniyke nauwkeurigheid de zuurstof- cyllnder Juist zo vet open dat er g»* noeg levenslucht in de b iot kwam. Zwetend liep de oudste officier rond aan de kleine periscoop, niemand zei iets, Des te schriller klonk plotseling de alarmkreet van de man aan de pe riscoop. Commandant riep hy, een Duitse jager, hy komt als een loco motief op ons af. Stramme Klaasje deed zijn bynaam geen eer aan Al» een duveltje uit een doosje was hy in een sprong van de asdic naar de achterste periscoop ge komen. Hy smeet de oudste officier byna opzy en zag toen ln de koele spiegeltjes van de periscoop dat diens alarm maar al te juist was. Diepduii^en was zyn afgebeten bevel. Van der Lek hoefde niets te zeggen, want de man nen aan de ventielen voerden de uit voeringsbevelen al uit voordat de chefmachinekamer ze gezegd kon heb ben. De bezigheid van de mannen aan de duikroeren was nu van weinig nut. want de T 60 zakte byna recht standig omlaag onder het toenemende gewicht van de vollopende duiktanks. Het was hun enige kans om in de weinige ogenblikken die restten voor de door de golven spiytende Duitse Jager boven hen zou rijn. een zo groot mogeiyke diefite te bereiken. Het was byna niet aan te nemen dat d© Duit sers de T 60 nog nieft waargenomen zouden hebben. Van Tyn wilde pro beren hen ajle contact te laten ver liezen. Terwyi de boot naar steeds groter diepte zonk liet hy de motoren byna stil zetten, zodat er geen schroef- geruis gehoord zou kunnen worden in de zoekende apparaten van de Duitser. Gestaag draaide de wyzer op de dieptemeter verder. Dertig, veertig, vyftig. zestig meter diepte. Toen hoor den de mannen in de boot de eerste dieptebom ontploffen. Het was nog ver weg,, maar het was een teken dat de Duitser ongeveer wist waar zij wa ren. De volgende plof was al dichter by en Kees keek van zyn standplaats met een bezorgde bük naar zyn eier rekje. Zouden ze heel biyven. André bewees dat het nu ernstiger was. HU sprong op van zyn bankje en viel by na tegen zyn commandant aan. André was kletsnat. Van Tyn, Van der Lek, André en Jacques staarden naar da plaats waar de asdlc stond. Daar ln da welving van de boot, byna halverwe ge de omvang, spoot het water naar binnen. We zalle het nieuwe Jaar niet halen, peinsde Jacques. Die droge, koude woorden brachten de andere mannen tot bezinning. Van Tyn stuur de de Indische asdicmatroos weg, om dat die zachtjes in een hoekje stond te huilen. Van der Lek tastte door de stralen heen en mlldde dat er nog geen breuk was. Een paar platqp wa ren ontzet, het zou misschien 'te ma ken zyn. Bergingsploeg op post, schal de het al door de scheepsomroep, toen de man nanide geruiswaarnemer riep dat de Duitser omgekeerd was en weer op hen afvkwam. De moed zonk de mannen ln\ie schoenen, maar zy gin gen door. Deytorporaals en matrozen van de torpeobbuizen kwamen naar de centrale gehold met gereedschap, met stukken hout en zeildoek., Als er nog Iets te redden was aan die lekke T 60 zouden zy Jiet hem leveren. Jager nadert recht vooruit, meld de de geruiswaarnemer "bp slome toon Van Tyn keek naar Van der Lek, die druipend van het koude zeewater be velen gaf aan de reddingsploeg. Hier een bout, daar een knevel, misschien zouden zy het gat kunnen dichten. De sergepnt-machinist kwam melden dat hy de hogedrukpomp niet aan de gang kon krygen, maar dat een monteur bezig was de leidingen na te zien. Zonder pomp zou het niet lang duren of de T 60 liep vol. Toen kwam de tweede klap. Byna recht boven de boot ontplofte weer een dieptebom. De ge reedschappen sloegen de matrozen bij het gat uit de handen. Zy 'wilden ze weer oprapen, maar in plaats daarvan keken ze met verwezen blikken naar de chef-machinekamer. Die wilde net beginnen te bulderen toen hU tot zyn verbazing zag waarom die kerels eigeniyk niet meer werkten. Het was niet meer nodig want er spoot geen water meer naar binnen» De tweede klap had de platen weer in de oud» stand gedrukt^ en de drukvaste huid van de T 60 was weer waterdicht. Jankend sloeg de hogedrukpomp aan en millimeter voor millimeter begon het water in de centrale te zakken. Ruim honderd meter wees de diepte meter en Van Tyn gaf opdracht dia diepte te handhaven ondanks het min derende gewicht door het uitgepomp- te water. Jawel commandant, zei da chef machinekamer, want in ogenblik ken van gevaar was er geen Nico en geen Gerard, alleen maar een com mandant en eep chef machinekamer. Uren bleven ze daar zweven. Toen ze er zeker van waren dat de lang* nacht van de Poolstreken gevallen was probeerden ze hun ventielen en tanks en zowaar de T 60 deed wat verwacht werd. Na een paar elndëloos lijkende minuten hoorden ze de gol ven over het dek kabbelen: ze waren aan da oppervlakte. Sissend ontsnapte de dillke. bedorven lucht toen het to- renlulc openging. Byna acht uur ge- Ifaenlwas het gesloten en ln plaats van An bleek Noordeiyk zonnetje zagen Th een heldere sterrenhemel bo ven zich. Ploffend en spetterend met hun uitlaten sloegen de dieselmotoren weer aan en Van Tyn deed koers zet ten naar de Noorse kust. Vlak langa de inhammen en gereed om bescher ming te zoeken in een of andere fjord kropen ze verder. Langs de kust van Noord Noopvegen en langs 't schier eiland Kola De weg die zy zo afleg den was veel langer dan de recht streekse koers die het convooi voer. Totrgrote verbazing van de beman ning S»an de andere convooischepen voeren ze meer dan een week iater da haven van Moermansk binnen. Een weggeslagen periscoop en grote deu ken in de brug toonden dat hun ver traging niet door een uitstapje was opgetreden. Een uur later kletsten da bevroren trossen op de donkere ka. Daar stond êen achterdochtige Russi sche marine-officier hen op te wach ten. Hij hield niet van onbekende an derzeeboten die zo maar, zon. er waar schuwing de haven binnenvoeren.. Op de opgewekte groet van Van Tyn ant woordde hy slechts met een gemom peld „Doswidanja". Dat is z^ker het Russische voor Gelukkig Nieuwjaar, mompelde An dré. die by de loopplank stond. Hy wist niet dat een van zyn voor vaderen 262 Jaar geleden ..precies het zelfde gezegd had by een ontmoeting met de Russen na een bang avontuur op zei.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Schoonhovensche Courant | 1952 | | pagina 10