DE LAATSTE WINDMOLEN VAN WADDINXVEEN
EN DE FAMILIE HERFST
door W. Verboom
17
Prentbriefkaart van omstreeks 1900. De molen "De Nijverheid" is nog in de oor
spronkelijke staat met schuren en rechts de molenuoning.
Het vroegere veendorp Waddinxveen is landelijk gezien vooral bekend gewor
den als industrieplaats. Die bekendheid heeft deze gemeente, die na de 2e
Wereldoorlog een forse groei heeft beleefd, mede te danken aan de gunstige
ligging in de provincie Zuid-Holland. In het bijzonder is Waddinxveen nu
bekend door zijn meubelindustrie, die in de tweede helft van de vorige eeuw
ontstond. Vóór die tijd was de papiermakerij een plaatselijk belangrijke nij
verheid, die landelijk gezien een niet geringe betekenis had. In de negen
tiende eeuw stonden er wel 15 papiermolens te Waddinxveen. Het is onvoor
stelbaar, dat er niet één is overgebleven. Al die papiermolens hebben tot
ver in de negentiende eeuw gewerkt. Er zijn nog 19 plaatsen dichtbij de Gou
we aan te wijzen, waar ooit molens hebben gestaan. Langs de Zuidkade
dichtbij de tegenwoordige hefbrug stonden er vroeger twee, "De Hoop" juist
ten zuiden van de hoek Zuidkade-Jan Dorrekenskade en "De Nijverheid" wat
verder op de Zuidkade en dichterbij de Gouwe gelegen. De molen "De Hoop",
gebouwd in de zeventiende eeuw, was een papiermolen tot 1859 en na verkoop
in dat jaar een korenmolen. In 1899 brandde de molen af, werd weer her
steld en later in 1911 verkocht en afgebroken en daarna weer opgebouwd in
Harderwijk. Er werd later een restaurant in gevestigd, maar als zodanig
werd ook deze molen in 1969 door brand verwoest. Tot zover wat de molen
"De Hoop" betreft, maar over de molen "De Nijverheid” echter gaat deze bij
drage.
"De Nijverheid" was een achtkante bovenkruier met lage stelling, met riet
gedekt, maar op een stenen onderstuk en met een schuur onder de balie. De
ze kloeke molen, die in 1651 begon als zaagmolen en door vroegtijdig over
lijden van de eigenaar in 1655 reeds werd overgedragen, werd daarna pa
piermolen en heeft als zodanig diverse eigenaren gehad, wat gezien de vele
jaren van zijn bestaan niet te verwonderen valt. Er kwamen ook combinaties
van eigenaren voor.
-’W-
