Ai
■fS
Jassisl
iBSs
-wts
&s<
TA N A RK NT S MIT.
b
‘77'
gebooren te .Zwolle den i4juhj.ij4
»"<z7^" f'Zf jo t. fitzz/.
/t FetiAf./f Tl 77 .O. \^/i«fit.
fe £&n t>-
Ds J.A. Smit, overleden 1810. Coll. Stedelijk Museum
Het Catharina Gasthuis te Gouda.
door hun Edele Groot Mogenden aan de Heeren Prins Willem de Vierde en
Willem de Vijfde van Oranje en Nassau erfelijk is opgedragen". Terecht
merkt de bewerker van het bekende dagboek van Van der Hoeve op, dat
naar onze opvattingen de houding van dominee Smit niet heldhaftig ge
noemd kan worden, maar dat de tijden toen anders waren. De predikanten
waren financieel volkomen afhankelijk van de overheidspersonen (7). Wat
de magistraat betreft is met de belofte van Smit, dat hij vanaf de preek
stoel voor God en de gemeente zijn liefde voor het Oranjehuis zal betuigen,
de zaak afgelopen. Maar de oorspronkelijke rekestranten verscherpen hun
eisen. In een tweede rekest maken zij het dominee Smit feitelijk onmogelijk
om als predikant te kunnen functioneren. Ook dominee Metske verzet zich
tegen de terugkomst van zijn collega. Jan Nieuwland, de woordvoerder van
de rekestranten, dreigt zelfs dat zij niet in kunnen staan voor de gevol
gen wanneer dominee Smit toch op de preekstoel zal verschijnen. Veelzeg
gend is dat deze Jan Nieuwland in contact staat met de graaf van Ben-
tinck, één van de organisatoren van de prinsgezinden in de strijd tegen
de patriotten, en mede-oprichter van de Oranjesociëteit in Gouda (8). De
magistraat zit met de zaak verlegen en het gevolg is dat de afwikkeling
van deze kwestie steeds weer uitgesteld wordt. Ook van de vroedschap en
de Prins, aan wie de magistraat om advies vraagt, blijkt niet veel te
35
■wil
