88 In de lijst van leners komen ook enkele vrouwen voor. In het grafboek is hun aantal veel groter, zowel van vrouwen die medeëigenaar zijn met een mannelijke verwant, als van vrouwen die zelfstandig optreden. In het oudste deel van het grafboek alleen al staan 180 namen van vrouwen, naast 326 namen van mannen, omdat vrouwen meestal werden aangeduid door verwijzing naar hun naaste mannelijke familielid, kan men in sommige gevallen achter deze vrouwen nog weer leden van de politieke élite ontwaren: de bekende Goudse magistraat Jacob Roemersz komen we in het grafboek niet tegen, maar wel 'Griet jacob Romerss wijf (3 6v,7).5 Een interessante kwestie is de vraag, of de toplaag die zich politiek breed maakte, dat ook deed ten aanzien van de begraafruimte in de kerk. Vergelijkt men het gemiddelde aantal graven per lid van de politieke top met dat voor de gehele groep van grafeigenaars, dan komen we inderdaad iets hoger uit (zie TABEL II). Het zou natuurlijk kunnen dat onbekende factoren, zoals een bovenmodale gezinsgrootte, de afwijking bij de élite veroorzaakte, maar erg waarschijnlijk is dit niet. Daarmee roeren we trouwens een lastig probleem aan: dat van de familiestructuur. Een directe afspiegeling van de gezinsomvang in het grafbezit zal er niet zijn geweest. Zoals we zagen begroef men twee diep, en door het frequente ruimen kwamen graven met enige regelmaat voor hergebruik beschikbaar. Elk graf diende voor meerdere familieleden. Wel kan men ervan uitgaan, dat het geringe aantal graven per eigenaar het bestaan van een clanstructuur in het vijftiende eeuwse Gouda tegenspreekt. Alles wijst erop dat het kerngezin (vader, moeder en kinderen) domineerde. Bij de consortia gaat het om combinaties als man en vrouw, vader en zoon, broer en zuster, nooit om ingewikkelder verwantschapstructuren. De vermelding van de 'maechscap van der Goude'a\s eigenaar van een groot aantal graven is de bekende uitzondering die de regel bevestigt. Het grafboek laat ten aanzien van de eigenaars nóg een gedachtenexperiment toe. Dat het koor van de parochiekerk, elders de meest prestigieuze plek om te begraven, in Gouda niet werd gebruikt, behoeft nog niet te betekenen dat er in dit opzicht in Gouda geen rangen en standen waren. Laten we eens het voorste gedeelte van de middenbeuk (direct vóór het hoogaltaar) met de aangrenzende delen van de zijbeuken apart zetten en verge- TABEL II: AANTAL CRAVEN PER EIGENAAR N gem. 5I> Jacob Roemersz: schepen 1449 en 1450, burgemeester 1451, s 1452, b 1454, s 1455, tresorier 1456, b 1457, s 1459, t 1460, b 1461, b 1463, b 1465, S 1466, S 1468 en S 1472. mannen (ongeschoond) vrouwen (ongescnoond) totaal (ongeschoond) totaal (geschoond) politieke elite (ongeschoond) 1,54 1,37 1,48 1,41 1,91 326 180 506 506 90 N totaal aantal eigenaars in deze categorie gem. gemiddeld aantal per eigenaar geschoond/ongeschoond: al dan niet gecorrigeerd voor meervoudige eigenaars in consortia

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Schatkamer | 1995 | | pagina 30