Relatie met de Kruisvereniging
Leesbibliotheek
28
Incidenteel betaalt men in het begin van de eeuw voor leden ook de kosten van dok
tersbezoek, versterkende middelen en “overlijdenskoste". In 1904 stelt Doornhein voor om
aan een glasblazer wegens 'staking’ geldelijke steun te verlenen. Die geste wordt verworpen:
ondersteuning bij ziekte is het doel en niet bij werkeloosheid! (Mijns inziens is hier ‘staking’
het stil leggen van de glashut om economische redenen en is er geen sprake van een pro
test-staking van werknemers.)
De huisarts Bom neemt op 6 mei 1902 het initiatief tot oprichting van een Nieuwerkerkse
Groene Kruisvereniging. Er komt een heuse ‘wijkverpleging' met een magazijn. De eerste
ledenvergadering wordt op 16 mei van dat jaar gehouden, waarop 36 gezinshoofden lid wor
den tegen een contributie van ƒ0,50. op de tweede ledenvergadering verdubbelt men de
contributie. Een voorstel alsnog fo,5O-leden toe te laten wordt afgestemd9.
Op 22 september 1902 doet het bestuur van de Werkliedenvereniging een voorstel aan
hun ‘Groote vergadering' om collectief lid te worden van “het Groenekruis aihier"\oor 50 cent
per persoon per jaar. Het gaat door, de eigen ledenlijst wordt aan het bestuur van het Groene
Kruis verstrekt en “....mogten er namen onder voorkomen waar het bestuur bezwaar in vindt
om die niet te kunnen beschouwen voor 50 cent aan te nemen geliefde dan die persoonen
op te geven aan het bestuur der WerkHedenvereeniging ondersteuning zij ons doel". Dat is
kennelijk niet het geval: voor de 59 leden wordt 29,50 aan het Groene Kruis betaald. In 1908
stelt het bestuur aan de leden voor om het collectief lidmaatschap in te trekken, en dat lijkt
aanvaard.
De Werkliedenvereniging begon - wanneer is onbekend - naast haar kernactiviteit een lees
bibliotheek. Als P. van den Dool in 1901 uit de gemeente vertrekt verhuist de kast met boe
ken van die bibliotheek naar winkelier J. de Wit aan Kortenoord. Deze was al bestuurslid en
bode van de vereniging. Het bibliothecarisschap leverde ƒ2,50 per half jaar op, en dat lezen
ook niet gratis was blijkt uit de overdracht van een gulden leesgeld bij het vertrek van de
bibliothecaris. Schilder G. van Erkel verft de boekenkast bij. Aan de ‘Groote vergadering’ wordt
echter snel na de overdracht voorgesteld om de leesbibliotheek te ontbinden. De leden be
sluiten op 23 september 1901 om de boeken via verloting onderling te verdelen.
Op 22 oktober 1901 is dan een bijzondere bijeenkomst van het bestuur en enkele ge
nodigde leden. De bestuursnotulen: "....daar dan de boeken zoo vee! mogelijk aan hoopjes
waren gelegd en wel 48 hoopjes voor ieder lid een waarna werden zij genummert en toen
werd tot de verloting overgegaan en
bleek dat elk iid een pakje boeken
had die door de boden thuis bezorgd
zullen worden bij de leden". Aan het
slot dankt de voorzitter allen “....in
biezonder de ge woon e leden die
dan kunnen verklaren dat de verlo
ting eerlijk is uitgevoerd. De biblio
theek van deze 48 leden moet dus
honderden boeken hebben geteld.
z
5 Jubileumboekje Het Groene Kruis, afd. Nieuwerkerk aan den IJssel, 1902-1977, p. 15/16.
