97
NIEUWERKERKS ‘DOLEREND’ AVONDMAALSSTEL
VAN 11890
door Adri den Boer
Her gerestaureerde en gepolijste avondmaalsstel (foto: Mieke den Boer-Snoei)
Inleiding
n de protestantse eredienst is het Heilig Avondmaal de door Christus ingestelde sacramen-
I tele maaltijd van brood en wijn. (De RK-mis kan worden gezien ais een andere vorm van
1 hetzelfde sacrament.) Afgeleide begrippen zijn avondmaalstafel, -stel, -servies, -beker en -
schotel.
Anno 1996 schaft de Gereformeerde kerk van Nieuwerkerk aan den Ijssel een vitrine aan om
haar oude tinnen avondmaalsstel blijvend in het Ontmoetingscentrum ten toon te stellen.
Daarvoor werd het bij een bedrijf in Voorburg gerestaureerd en zilvergrijs gepolijst. Van 1970-
1989 bevond het servies zich in particulier bezit en werd het deels beschilderd met motiefjes,
wat is de geschiedenis van dit kerkelijk 'Billiton-tin' en hoe verhoudt deze zich tot het ge
beuren in de regio? (Het eiland Billiton ten oosten van Sumatra was een belangrijke tinprodu-
cent. Al in 1810 werd daartoe de Billiton Maatschappij opgericht.)
Overgang tot de Doleantie
In 1886 brak de kerkeraad van Kootwijk met de Nederlandse Hervormde Kerk, of om het in
Kuyperiaanse termen te zeggen 'werd het synodale juk afgeworpen'. Het uitgangspunt
daarbij was kerkherstel via zelfbestuur én zelfbeheer van de kerkelijke goederen.