98 Avondmaalsstellen als geschenk In buurgemeente Capelle aan den Ijssel ontstond al in 1888 een Gereformeerde kerk. “Eén der gemeenteleden bood een avondmaalsstel aan. Direct na de eerste avondmaalsviering - het is dan de laatste zondag van januari 1889 - werd dit servies uit eigen middelen aangevuld met nog één beker en nog één broodbord,aldus een (Vrijgemaakt) Gereformeerd jubileumboek. Blijkens een foto was dat stel van tin en volgens het onderschrift was het voor 1988 ook 'particulier bezit'2 geworden. In Nieuwerkerk vergaderden op 14 maart 1890 de Gereformeerde “bestuursleden van den kerkekas" met hun kerkeraad. Punt 2: “Daar onder elkander wordt gesproken daar het heilige Avondmaal over enkelde dagen zal gehouden worden is de vraag van de voorzitter [het Hoofd van de School met den Bijbel, G. Hogeweg] hoe nu aan een Avondmaalstelgekomen, daar den Heer J. van der Ham zeg dat hij ons kan mede deelen dat zijn zuster de Wed. A. Hoogendijk Hzn. Geboren van der Ham door haar zoo een Avondmaalstel ten geschenken zal gegeven worden, en den Heer j. van der Ham voeg er aan toe dat door hem de nachtmaaita- fe! zal gegeven worden, hierop spreek de voorzitter een woord van hartelijke dank tegen den Heer van der Ham. "j zo pende secretaris-penningmeester E. Hoogendijk A.zn neer. Het stel werd niet voorzien van een inscriptie. (Dat in tegenstelling tot bij vele geschonken zilveren stellen in de regio.) Van der Ham was veehouder op 'Bouwlust' aan de ‘s-Gravenweg (nu nr 72). Zijn zuster Adri- aantje van der Ham huwde als 25-jarige op 26 oktober 1860 de 43-jarige weduwnaar en bouwman (veehouder) Arie Hoogendijk Hzoon4. Hij behoorde tot de gegoede boeren. In de Hoofdelijke Omslag voor de Hervormde gemeente viel hij bijvoorbeeld in 1865 in de 2e van de 7 klassen van aangeslagenen5. Als poldermeester komt A. Hoogendijk Hz voor op de ge denksteen van de in 1866 herplaatste Blaardorpse molen. (Deze steen bevindt zich sinds de sloop van de molen tegen 1940 in een binnenmuur van het gemaal Esse, Gans- en Blaardorp aan de Groenendijk.)6 Arie Hoogendijk overleed op 65-jarige leeftijd op 1 maart 1883 en had toen als adres 'huis 35 Bis’7. Ging het in 1886 nog om een tiental plaatselijke gemeenten (Hervormde term) of kerken (Gereformeerde term), er volgden er nadien vele, ook in de Goudse regio. De Gereformeerde kerken werden met direct als zodanig erkend en konden volgens de Hoge Raad ook met als rechtspersoon optreden. Dat deed dan overal een vereniging "Kerkelijke Kas”. Zondag 24 november 1889 werd in Nieuwerkerk aan den Ijssel de Doleantie vanaf de kansel bekend gemaakt. Het initiatief om te breken met de landelijke ‘synodale organisatie’ kwam van de kerkeraad onder leiding van dsJ.C. de Mol Moncourt. De Hervormde classis schorste de kerkeraad en belette hen de toegang tot de dorpskerk. Vanaf 2 december 1889 kerkten de dolerend gereformeerden in de precies gereed zijnde School met den Bijbel aan de Kerklaan. in Nieuwerkerk braken ongeveer 20 gezinnen met de Hervormde kerk: circa 40 belijdende en 100 doopleden (respectievelijk 10 en 5 van het totale aantal leden). De uittocht betrof juist het kerkelijk kader.' 1 Tekens in de tijd, too jaar Gereformeerde kerk Nieuwerkerk aan den Ijssel, Nieuwerkerk aan den Ijssel 1989, passim. 2 A. de Kievit, uit het duister, too jaar kerkgeschiedenis Capelle aan den Ijssel, Capelle aan den Ijssel 1988, p. 65/66. 3 SAHM, Archief Gereformeerde kerk Nieuwerkerk aan den Ijssel (nog niet geïnventariseerd). 1 SAHM, BS Nieuwerkerk aan den Ijssel, akten der gehuwden. 5 SAHM, Archieven Hervormde gemeente Nieuwerkerk aan den Ijssel, inv. nr. 271. 6 A.M. den Boer, Nieuwerkerk aan den Ijssel een beeld van een plaats, Zaltbommel 1995, foto’s 46/47. 7 SAHM, BS Nieuwerkerk aan den Ijssel, akten der overledenen.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Schatkamer | 1996 | | pagina 56