40
Eduard Poppius (ca 1576-1624), de be
langrijkste remonstrantse predikant van
Gouda. Hij werd na zijn afzetting door de
Nationale Synode van Dordrecht in 1619
samen met onder meer zijn Goudse collega
Herboldus Thombergen verbannen naar
Waalwijk.
Nu vastgesteld is over welk bronnenmateriaal Walvis kon beschikken, is de vraag
aan de orde of hij erin geslaagd is daarmee een tamelijk compleet en betrouwbaar
beeld te schetsen van de eerste halve eeuw Reformatie in Gouda.
21 W[alvis], Beschryving der stad Gouda, II, 218-219; W.A. Zuijderhoudt-Hulst, Geschiedenis van
de Goudse Librije gedurende het verblijf in de St.-Janskerk, Gouda 1976, 3, 98
Andere bronnen werden door Walvis incidenteel gebruikt. Naast bekende algemene
historiewerken als die van Pieter Christiaensz. Bor (Oorsprongh, begin en vervolgh
der Nederlantsche oorlogen, 16791684) en Pieter Cornelisz. Hooft (De Nederland-
sche historiën, eerste druk 1642), ontleent hij ook gegevens aan bepaalde
gelegenheidswerken. Daartoe behoren onder meer Hugo de Groots Verantwoordingh
uit 1622, de gedrukte Aanteekeningen uit
hetzelfde jaar van de Goudse remon
strantse predikant Eduardus Poppius en
het in 1671 uitgegeven Kort, waerach-
tigh en getrouw verhael van diens
collega Passchier de Fijne. De volledig
heid van de in het manuscript aan
gehaalde boektitels doet vermoeden dat
de pastoor een regelmatige bezoeker was
van de Goudse Librije in de Sint-
Janskerk. Dit wordt des te waarschijnlij
ker, gelet op de gedetailleerde beschrij
ving van het interieur van deze boekzaal
die hij kon geven in zijn stadsgeschiede
nis.2'
Enkele keren heeft Walvis ook de hand
weten te leggen op authentieke docu
menten. Zo geeft hij een volledig besluit
weer uit het criminele vonnisbock van het
Goudse gerecht en een resolutie van de
provinciale Gecommitteerde Raden. Ook
citeert hij rijkelijk uit de acta van de in
1620 te Gouda gehouden particuliere sy
node van Zuid-Holland. Vergelijking van
de citaten die Walvis geeft met de origi
nele stukken leert dat zijn transcripties
over het algemeen zeer betrouwbaar zijn.
