Nieuwerkerkse voorzittershamer
Slot
Sinds 1968 hanteert de burgemeester (weer) een fraaie voorzittershamer van zwart
hout met zilveren beslag, herinnerend aan het tienjarig ambtsjubileum van burge
meester J E. van Voorthuysen (1883-1893) en diens verkiezing als raadslid (1893).
De hamer is vast een geschenk aan hem. De schaarse notulen van raads- en college
vergaderingen van 1893 negeren de hamer. (Zo werd Van Voorthuysen op 1 februari
1893 toegelaten als raadslid en in de volgende vergadering op 21 juni 1893 beëdigd.
Het college kwam na 14 februari eerst op 6 april 1893 weer bijeen.12) De nazaten
van Van Voorthuysen schonken dit privéstuk - in Nieuwerkerks raad wellicht ook
benut in de jaren 1893-1899 - in 1968 aan de gemeente Nieuwerkerk aan den IJssel.
En ook dan besteden de raadsnotulen er geen aandacht aan...
De burgemeesterszoon Jan Eduard van Voorthuysen (Abcoude/Baambrugge 1856-
Heelsum 1907) wordt vanuit Purmerend per 12 mei 1882 gemeentesecretaris van
Nieuwerkerk aan den IJssel. Als burgemeester W.F. Smits in 1883 vertrekt, wordt
Van Voorthuysen ook burgemeester. In 1884 huwt hij met Pietertje A.E. Holsteijn,
zuster van dorpsdokter, raadslid en kerkvoogd Hendrik G. Holsteijn. Zij zijn beiden
kinderen van ds Adrianus W. Holsteijn, Nieuwerkerks Hervormd dorpspredikant van
1827-1869 (42 jaarl). Een curiositeit is, dat in de jaren van de gecombineerde baan
van burgemeester-secretaris de raadsnotulen worden ondertekend door Van Voort
huysen als burgemeester en door zijn zwager, het raadslid H.G. Holsteijn, als loco-
secretaris. Wijst de slang op de hamerstcel op de zwager-geneesheer - esculaap -
als schenker?
In 1892 vraagt en krijgt Van Voorthuysen ontslag als secretaris, zodat er dan naast
de enige ziekelijke klerk nog iemand ter secretarie kan komen. In 1893 dus wordt
Van Voorthuysen naast burgemeester ook raadslid. In 1899 krijgt hij eervol ontslag
als burgemeester'3. De door de heer Van Voorthuysen rond 1891 gebouwde villa
"Buitenlust” aan de ‘s-Gravenweg werd juist bij besluit van 11 juni 1998 aangewe
zen als beschermd rijksmonument.
Terwijl de gemeentepenning (1852) uit openbare middelen is betaald, blijken de
ambtsketen (ca. 1935) en de hamer (1893) van de burgemeester van Nieuwerkerk
aan den IJssel uit de private kring van diens voorgangers te komen.
62
12 SAHM, Secretarie-archief Nieuwerkerk aan den IJssel 1813-1928, inv. nrs 419 en 439
13 A.M. den Boer, Nieuwerkerk aan den IJssel, een beeld van een plaats, Zaltbommel 1995;
primaire bron SAHM, secretarie-archief N a/d IJ 1813-1928, inv. nr. 417-419 passim.
