De overdracht van de hofstedegeldrechten
Na de aanhef 'dit is die tiinsse vander goude up sinte baven dach volgt
Allart Pietersoen als eerste op de Westhaven; 'sonnendages na remigii' moest hij 12
denier opbrengen. Met deze beperkte gegevens is het ons gelukt om door combinatie
van dit register met de hofstedegeldgegevens uit de 16e tot 19e eeuw een
nauwkeurige verkavelingkaart te maken met vrijwel alle in de 14e eeuw bebouwde
percelen. Voor onze aanpak, uitwerking en resultaten verwijzen wij naar de Tidinge.5
Van het 14e-eeuwse register wordt momenteel een bronnenpublicatie
voorbereid, waarin ook nader op de rekeningen van de Graven van Blois zal worden
ingegaan; hopelijk worden dan de verschillen tussen de in de rekeningen genoteerde
inkomsten en de in het register opgenomen bedragen verklaard.6 Wij wachten dat af
en zullen ons hier op de latere heffing van het hofstedegeld richten.
In 1398 overlijdt de laatste graaf van Blois en ter aflossing van zijn schulden
verkoopt Aelbrecht van Beieren het Goudse hofstedegeld aan Dire van Wassenair,
castelijn van Staveren.7 Het betreft een jaarlijkse opbrengst van 150 schilden van 40
groten en het wordt verkocht voor 1500 schilden. In 1404, dus vrijwel aansluitend,
worden delen van het hofstedegeld weer doorverkocht: 1/3 deel aan Ysebrand van de
Couster en 1/3 deel aan Willem van de Couster.8 Het is niet duidelijk wat met het
overgebleven deel gebeurde. Ook de verdere verkoop is slechts fragmentarisch te
volgen:
- In 1462 verkoopt Jacob van Koulstra 10 schilden/jaarlijks op zijn derde deel aan
Adriaen Allairtsz.9 Dit betreft dus 2/30 deel van de totale hofstedegeldheffing. In
1463 verkoopt hij hem nog eens een 5/30 deel.10 Dit 7/30 deel komt via overdracht
6
door K.Goudriaan (V.U.) en B. Ibelings (U.v.A.)
7
SAHM: St Jail archief, regest nr 201 en 202
8
SAHM: Gasthuisarchief, inv.nr 603d
9
SAHM: Gasthuisarcluef, inv.nr 603e
52
5 J.M. Kooijman en H.C. Kooijman-Tibbles, De ruimtelijke ontwikkeling van Gouda in de veertiende
eeuw1, Tidinge van die Goude Y1 1999)p. 39-53
10 SAHM: Gasthuisarcluef, inv.nr 603f
