10
Velen liepen of reden over die weg. Op zondagmorgen 27 oktober 1811 passeerde
bijvoorbeeld keizer Napoleon met zijn gevolg de ‘s-Gravenweg.
De kwaliteit van de verharding van de ‘s-Gravenweg - in deze jaren ‘Groote weg No.
13’ - lijkt niet best. In 1815 schrijft Waterstaatsambtenaar Arie Blanken een reeks
kritische rapporten. Slechts twee arbeiders houden zich bezig met het stoppen van
gaten in het wegdek. Wat later schijft hij weer: het waren geen twee arbeiders, maar
twee kinderen, die samen nog geen 25 jaar telden. Ze waren bezig de aarde langs de
kanten op te scheppen en over de straatweg te spreiden...
Iets later schrijft de stad Rotterdam aan de Waterstaat, dat “...tot conservatie
van den straatweg tusschen deze stad en Gouda moge worden geordonneerd, dat
geen zwaar beladene karren anders dan met breede wielen gemelden weg zullen
mogen passeeren. ”27
Straatweg
De ‘s-Gravenweg werd in 1680 bestraat ter breedte van 9 voet oftewel ca. 2,8 meter.
(Nog in 1932 besloeg de verharding maar 3,5 van het 6 meter brede profiel tussen de
knotwilgen.) Initiatiefnemers waren de steden Rotterdam en Gouda. In 1679 werd
deze vroege gemeenschappelijke regeling getekend. De straatweg kostte bijna
ƒ70.000. Er werd onder andere een tolhek geplaatst op de grens van Capelle en
Nieuwerkerk, bij de herberg “‘t Roode Leeuwtje”.
Van meet af aan kostte de weg veel onderhoud, deels
door de slappe ondergrond, deels doordat de klinkers niet
bestand waren tegen de met ijzeren banden beslagen wa
genwielen. Om de kosten te betalen verschenen er tolhekken,
o.a. bij de herberg “De Roode Leeuw” 25. In het begin wer
den de tolgelden geïnd door beambten, maar vanaf 1700
werden zij verpacht, wat meer opleverde. De ‘huyslieden’
uit onder andere Nieuwerkerk “....den Straet-weg passe-
erende met derzelver boeren Paarden Wagens en Rijtuig met hunne Vrugten
geladen of ongeladen zullen voor zich en voor hun Huysgesin vrij zijn en verder
niet. Neemt men een ander mee dan vervalt het eigen vrijdom voor een jaar26.
gevelsteen van herberg
“De Roode Leeuw”
25 J.E.J. Geselschap, De straatweg Rotterdam-Gouda (1680-1857) en het Goudse wagenveer (1653-
1852), in: Rotterdams Jaarboekje 1970, p. 210 e.v.
20 Bijv. Ordonnantie Van het Straet-geld tussen de Steden Gouda en Rotterdam, Rotterdam 1796
(gdrukt)
27 G.Th.H.C. Pieck, Het eerste internationale beroepsgoederenvervoer over de weg vanuit Rotterdam
als alternatief van de Rijnvaart op Keulen in 1814 en 1815, in: Rotterdams Jaarboekje 1973