Goudsche Courant, 24 januari 1872
61
De commissie door het Depart. Gouda, tot dat einde benoemd, achtte het ‘t best dezelfde
verdeling te behouden, die in ‘t voorstel wordt aangegeven en dus
I. de toestand en de onderlinge verhouding van arbeidgevers en arbeiders te behandelen,
om vervolgens
II. de middelen tot herstel aan te geven, die haar ‘t beste voorkomen.
I. De toestand en de onderlinge verhouding van arbeidgevers en arbeiders.
Doelmatig kwam ‘t voor onderscheid te maken tussen ambachtslieden en fabriekarbei
ders. De toestand en ook de verhouding tot de arbeidgevers is voor de eersten niet dezelf
de als voor de laatsten, zodat men vreesde dat zonder deze onderscheidng het eindresul
taat, door het Hoofdbestuur der Maatschappij te verkrijgen (zie punten van beschrijving,
1871 VI ni p. 6) niet het ware zou zijn; te meer daar ook de middelen van herstel niet
voor beide klassen in gelijke mate toepasselijk zijn.
1. Ambachtslieden.
In ‘t algemeen kan gezegd worden dat de Goudsche ambachtsman goed van gedrag is; het
misbruik van sterken drank behoort onder de zeldzaamheden en het gebruik is verre van
algemeen. Ook over zijn ijver valt zelden te klagen, doch de ontwikkeling is in den regel
zeer gering. Rekenen, tekenen en verdere kundigheden die bij de goede ambachtsman be
horen gevonden te worden zijn zeldzaam, vooral bij hen die van middelbare leeftijd zijn.
Van het merendeel kan niet gezegd worden dat zij hun ambacht verstaan; zonder denken
gebruiken zij hun gereedschap; zij zijn daarmede als ‘t ware één machine geworden.
Door de Algemene Vergadering van leden der Maatschappij tot Nut van ‘t Algemeen in
augustus 1871 gehouden werd o.a. besloten om alle departementen uit te nodigen het
maatschappelijk vraagstuk tot een voorwerp van nauwgezette behandeling te maken, en
zowel over de toestand en de onderlinge verhouding van arbeidgevers en arbeiders in
hunnen kring, onder opgave van feitelijke bijzonderheden, als over de middelen, die aan
het Depart, ter verbetering daarvan de beste voorkomen, aan het Hoofdbestuur rapport
uit te brengen.
“Het departement Gouda der Maatschappij tot Nut van ‘t Algemeen heeft onlangs met
algemene stemmen goedgekeurd het volgend ‘Verslag over de toestand der arbeidende
klasse alhier’.
