Verzending naar Indië
14
Wanneer Van Goor zijn boeken per schip verzond, geschiedde dat vrijwel altijd
via de scheepsbevrachters Knijper, Van Dam Smeer uit Rotterdam. Hij infor
meerde eerst naar de vertrekdatum van de eerstvolgende scheepsgelegenheid. Ver
volgens werd een kist verzonden met de naam van de geadresseerde, de naam van
het schip en de desbetreffende kapitein. De cargadoors werden verzocht de kist te
verzekeren en Van Goor het cognossement, de assurantiepolis en de nota van kos
ten te zenden. Soms was bij de verzending een Certificaat van Oorsprong noodza
kelijk. Dit certificaat toonde aan dat de betreffende werken uit Nederland afkom
stig waren. In de heffing van invoerrechten werd namelijk verschil gemaakt naar
de plaats van herkomst van de vracht.
Het schip zette vervolgens koers naar een der hoofdsteden in Nederlands-
Indië: Batavia op Java of Padang op Sumatra. Mogelijk is daar een opslagdepót
geweest. Uit een brief aan Van Goor de dato 2 februari 1855 blijkt een kist boeken
Er waren twee mogelijkheden om boeken naar de kolonie te verzenden: ofwel per
schip, ofwel per landmail. De laatste mogelijkheid bestond uit een postdienst, die
via Marseille of via Genua en Suez naar Indië ging. Deze manier van verzending
was vooral geschikt voor de kleinere pakketten, en dus voor particulieren. Een
voordeel hiervan was dat de verzendingen dichter bij de plaats van bestemming
kwamen. Dit in tegenstelling tot vervoer per schip. Immers, verder dan de haven
werden de vrachten niet vervoerd. ‘Wij zullen u al het te leveren direct per mail of
per Stoomschip der Maatschappij [sturen], toezenden per mail kan natuurlijk op
uwe woonplaats worden, het per Stoomschip toezenden [is] misschien genoeglij-
ker voor u aan de heer en Tiedeman en Kerchem te Batavia.aldus Van Goor aan
de heer Meijboom te Tjoemboeloeit.33 Vervoer per schip lijkt eerder normaal te
zijn geweest voor vrachten die geadresseerd waren aan boekhandelaren.
Ten slotte trad Van Goor ook als vertegenwoordiger op voor zijn kinderen.
Het was mogelijk om boeken uit het fonds van Van Goor Zonen te bestellen. Ge
rard Benjamin stimuleerde dit ook. ‘De heeren Van Goor Zoonen hebben ook het
een en ander nieuws in de kist bijgepakt, doch zeggen mij u reeds direct geschre
ven te hebben. ,32 Kennelijk werd het klantenbestand onderling overgedragen. Het
is dan ook niet verwonderlijk dat het bedrijf na het overlijden van Gerard Benja
min in 1871 werd voortgezet door Van Goor Zoonen onder de naam G.B. van
Goor Zoonen.
32 Copieboek 16:31
33 Copieerboek 101: 426
